Op haring af,
met of zonder
toestemming
Oudste fotomodel
pas laat ontdekt
Ongeduldige vissers staan op scherp
Betty Hennis tussen koffie en repen
ZATERDAG 23 APRIL 1983
Extra
Niet één visser twijfelt er nog
aan. Brussel zal, zo is hun
rotsvaste overtuiging, toe
stemming geven om op
maatjesharing te vissen. Bio
logen hebben het verlossen
de woord gesproken: de ha
ringstand in de Noordzee is
hersteld. Na zeven jaar einde
lijk weer échte Hollandse
Nieuwe. De vloot wordt al in
orde gebracht om eind mei
op jacht te gaan. Nog vijf we
ken geduld dus. Eén ding is
intussen zeker: de haring-
koorts heeft de Nederlandse
vissers bevangen.
Tradities zullen in ere worden her
steld. Vlaggetjesdag (28 mei in
Scheveningen) en de geheimzin
nige haringrace komen terug. De
koningin krijgt de eerste Hol
landse Nieuwe. En het is dit jaar
achthonderd jaar geleden dat
Jan Willem Beukelszoon het ha
ringkaken uitvond. Ook daar wil
len de vissers niet geruisloos aan
voorbijgaan.
Toch is er nog één maar. De biolo
gen hebben dan wel het verlos
sende woord gesproken, maar
aan de politiek, de Europese
Commissie, is de uiteindelijke
beslissing. De vraag is of zij op
tijd een antwoord kan geven. Het
advies moet eerst van een specia
le visserij-commissie komen. Die
vergadert pas half mei. Zet deze
commissie het licht op groen, dan
moet er nog overleg worden ge
pleegd over welke hoeveelheden
haring er mogen worden gevan
gen. Hier wringt, wat de Neder
landse vissers betreft, de schoen.
Want de beste Hollandse Nieuwe
wordt eind mei en begin juni
naar boven gehaald.
Frustraties
Euro-parlementariër Eisso Woltjer
(PvdA) wringt zich in allerlei
bochten om die visserij-commis
sie sneller om tafel te krijgen. In
een open brief dringt hij aan op
spoed. "Nu" stelt hij, "moet er
een positief besluit worden geno
men. Daar zal de geloofwaardig
heid van het Europese visserijbe
leid mee gediend zijn."
Woltjer zegt in zijn brief dat het be
grip 'Hollandse Nieuwe' de ge
moederen in. Nederland al jaren
bezighoudt. Nu de haringstand
op peil is zijn alle ogen op Brus
sel gericht. "Een te late of nega
tieve beslissing zal frustraties te
weegbrengen die niet mogen
worden onderschat. Het bedrijfs
leven is, op eigen risico, inmid
dels al begonnen met de voorbe
reidingen van de haringvangst.
Een snel besluit is dan ook van
het grootste belang", schrijft
Woltjer.
De Euro-parlementariër had min
of meer de mondelinge toezeg
ging al op zak dat het allemaal
voor elkaar zou komen. "Die
brief', licht de socialist toe,
"moet je maar zien als een stok
achter de deur. Men kan wel zo
veel zeggen, maar ik wil zeker
heid. Voor het eind van volgende
maand moet er een beslissing
zwart op wit staan. Dan haasten
ze zich maar eens een beetje, 't
Zou een schandaal zijn als de
ambtenarij in feite de haring
vangst dwarsboomt."
Woltjer gunt de Nederlandse visser
zijn maatjesharing en Vlaggetjes
dag. "Laat ze maar eens wat ver
dienen. Jaren hebben ze het ver
schrikkelijk moeilijk gehad, had
den ze nauwelijks te eten of
moesten de strijd zelfs opgeven.
Aan die Hollandse Nieuwe kun
nen ze nu wat overhouden. En er
zitten er genoeg in de Noordzee.
Dus ik ben er praktisch honderd
procent zeker van dat we in juni
maatjesharing kunnen eten. Al is
het er maar één."
Met een haringstand van naar schatting 800.000 ton kan er volgens deskundigen weer moeiteloos in
de Noordzee worden gevist. Alleen: Brussel laat nog weinig van zich horen. Maar dat zal een groot
aantal vissers een zorg zijn. Alles is gereed om op te stomen. Alles wijst erop dat het na zeven jaar
weer Vlaggetjesdag zal zijn.
door Jan Westerlaken
Op scherp
s zelf staan op scherp. Zit
ten als het ware op het puntje
van hun stoel om bij het eerste
sein erop uit te trekken. Dat sein
kan, hoe klein de kans ook is, uit
blijven. Wat dan? Ben Daalder,
voorman van de Nederlandse
kottervissers, kan niet duidelij
ker zijn: "Wij gaan eind mei op
haring vissen. Niemand kan ons
nu nog tegenhouden. Ook als er
geen goedkeuring uit Brussel
komt gaan we Hollandse Nieuwe
vangen. De vissers zijn gewoon
niet meer te stuiten. Ze investe
ren, maken alles in orde. Nee, als
de Europese Commissie op
nieuw zou zeggen: het gaat niet
door, dat zou gewoon té gek zijn.
Of we moeilijkheden krijgen of
niet, dat zien we dan wel weer."
Daalder heeft echter wel vertrou
wen in Brussel. De politiek,
denkt hij, zal wel op één lijn ko
men. "Gekscherend wordt in
België wel de opmerking ge
maakt dat het vissen op maatjes
haring niet meer is dan het in
stand houden van folklore. Die
gedachte moet nu maar eens een
keertje uit de wereld worden ge
holpen. De mensen die dit zeg
gen moeten we maar eens aan
hun verstand zien te brengen dat
het om een historie van vele hon
derden jaren gaat waar keiharde
commerciële belangen mee ge
moeid zijn. Vele miljoenen gul
dens gaan er in die haringvisserij
Alles lijken de vissers in kannen en
kruiken te hebben. Zelfs vijftig
werkloze haringkakers zijn aan
getrokken. "Jaren hebben ze met
hun duimen zitten draaien. Hun
messen hebben ze geslepen,
klaar voor de strijd. Hun 'slopie'
(tas met spullen) staat al gepakt
Haringkoorts
Steunen de reders de kottervis
sers? Gaan ook zij op haring vis
sen als er nog geen toestemming
is? Woordvoerder Schalkers van
de Katwijkse rederij Ouwehand
is wat bedaarder in zijn uitspra
ken dan de voorman van de kot
tervissers. "We moeten eerst
maar even afwachten". "Kijk, de
vissers hebben zich vele jaren
achtereen keurig gedragen en
geen harinkje gevangen. De
ambtenaren in Brussel moeten
uit."
"De kleintjes, de kottervissers, zijn
veel gauwer bereid hun hoofd uit
te steken dan de grote vissers die
met hektreilers de zee opgaan.
De agressie bij hen is vele malen
groter. Ik kan wel zeggen dat ie
dere visser zo langzamerhand
aan de haringkoorts begint te lij
den. Ze weten dat er voldoende
in de Noordzee zit, dus willen ze
erop af. Je merkt dat vooral in de
vissersplaatsen. Elke dag wordt
erover gepraat. Iedereen die er
mee te maken heeft leeft naar
Vlaggetjesdag toe".
Bioloog Ad Corten van het RIVO
(Rijks Instituut voor Visserij On
derzoek) in IJmuiden lijkt zijn
zin te krijgen. Vorig jaar al riep
hij uit dat er best een beperkte
hoeveelheid haring uit de Noord
zee kon worden gevist. Collega's
uit andere belanghebbende lan
den hielden toen de boot af. Nu
zijn ze het uiteindelijk met elkaar
eens: de haringstand is hersteld.
De Noordzee is, na zeven jaar,
weer open voor de haringvisserij.
Een eenmalige zaak of voor
goed?
Gunstig
Ad Corten: "Ik hoop definitief. De
vooruitzichten voor de komende
jaren zijn gunstig. Dit jaar is er
een aanwas van 300.000 ton ha
ring en in 1984, zo is de verwach
ting, 400.000 ton."
Het herstel van de haringstand
heeft lang geduurd. Waar dat
precies aan heeft gelegen weten
ook de deskundigen niet te ver
klaren. De biologen dachten dat
er in 1980 alweer op beperkte
schaal zou kunnen worden ge
vist. Hun voorspelling kwam
niet uit. Nog eens drie jaar moes
ten de vissers geduld oefenen
voor zij jacht konden gaan ma
ken op Hollandse Nieuwe.
"We denken dat die vertraging te
maken heeft gehad met abnor
male stromingen in de zee. Maar
het kan net zo goed wat anders
zijn geweest. Misschien heeft de
sprot wel geprobeerd de plaats
van de haring in de zee te verove
ren. Of er is illegaal gevist. Wij
biologen staan voor een myste-
Wat Ad Corten betreft kunnen de
vissers dit jaar zeker 150.000 ton
haring vangen. Zonder dat de
stand in gevaar komt. Alleen,
toestemming hebben ze nog niet.
"Ik ben daar goed kwaad over.
Een klein clubje mensen maakt
de dienst uit. De vissers of de Eu
ropese Gemeenschap zelf moet
nu maar eens zeggen: we pikken
het niet langer. Misschien heb je
dan de kans dat de International
Council Exploration Sea zich
aanpast aan de werkelijkheid en
gaat het allemaal wat soepeler
verlopen. Uit zichzelf zal zij dat
nooit doen. Die ICES loopt altijd
een jaar achter met haar advies.
De beslissing voor dit jaar is nog
niet eens genomen. Met andere
woorden: volgend jaar zitten de
vissers in hetzelfde schuitje als
nu. Dat is toch een kwalijke zaak.
Er wordt gesold met belangen
die vele miljoenen omvatten."
Regels
Voorkomen moet worden dat er
opnieuw een heksenjacht op de
naar schatting 800.000 ton haring
in de Noordzee zal worden ont
ketend. Woltjer en Corten zijn
het daar roerend over eens. Wol
tjer "Ik vermoed dat de vissers
nu wel eieren voor hun geld zul
len kiezen en de toegestane
vangsten zullen respecteren. Ze
hebben hun les geleerd. Voor
een tweede keer zo'n kapitale
fout maken, daar zullen ze wel
voor oppassen. Als er geen vis
meer zit is de koek op".
Corten denkt er precies hetzelfde
over. "Na zeven jaar krijgen de
vissers de kans opnieuw haring
te vangen. Benutten ze die kans
goed, dan blijft de Noordzee
open. Dat betekent dat zij zich
gewoon aan de regels moeten
houden. Doen ze het niet, dan
zijn we binnen twee jaar terug bij
af en moet de zee weer voor vijf
of zes jaar dicht".
"Het is altijd gezellig. Goed
van eten en drinken, het
wordt prima betaald en ze
bedanken je ook nog
vriendelijk als het afgelopen
is". Zeker weet ze het niet,
maar Betty Hennis zal met
haar 87 jaar stellig het oudste
fotomodel van Nederland
zijn.
Al ruim dertien jaar is ze
regelmatig in reclame-spotjes op
de televisie en in advertenties in
weekbladen als omaatje te zien.
Gaat het over koffie, champagne,
repen of een ander artikel en
vinden de reclamejongens dat er
een oudere dame op de foto of de
film moet staan, dan wordt Betty
via een modellenbureau
opgetrommeld.
Betty Hennis (87): te druk om eenzaam te zijn.
Pas na het overlijden van haar man
is ze ermee begonnen. „De
dochter van een vriendin van mij
was fotomodel. Zij wist dat Rudi
Carrell voor een televisie-show
deftig uitziende mensen nodig
had en vroeg of ik daar zin in
had. Dat had ik en Rudi Carrell
vond mij deftig genoeg, dus ik
mocht meedoen. Daarna is het
eigenlijk vanzelf gegaan. Ik werd
steeds vaker als fotomodel of
figurante gevraagd. Nu nog
steeds, ik zou erg veel werk
kunnen krijgen, maar ik pak niet
alles meer aan. Laatst nog, toen
wilden ze dat ik mijn haar zou
verven voor een foto. Daar heb ik
geen zin in. Dan maar niet, voor
het geld hoef ik het niet te doen
en trouwens, ik heb er vaak geen
tijd voor. Ik heb het veel te druk
met mijn cabaretgezelschapje.
We treden op voor zieken en
bejaarden".
Ze woont in een pension in
Amsterdam-Zuid. Haar kleine
kamer staat mudvol. De vleugel
domineert. Overal
tierelantijntjes, beeldjes en oude
foto's. Kleden en schilderijen
tegen de wanden. Een
boudoirachtig sfeertje.
Pas na haar zeventigste is ze als
fotomodel ontdekt, maar al in de
jaren twintig zag een fotograaf
hoe fotogeniek Betty was. „Ik
was bij hem in de zaak voor een
foto van mijn zoon. Hij bekeek
mij en vroeg of hij ook een foto
van mij mocht maken. Gratis, als
hij met mijn portret mee mocht
doen aan een fotowedstrijd van
weekblad Het Leven. Iedere keer
was daar „De bloem van
Nederland" in te zien, een foto
van de een of andere goed
uitziende jongedame. Ik dacht
„wat kan mij het schelen, die
foto wint het toch niet". Maar ja
hoor, een tijdje later stond ik in
Het Leven.
„Ik had mijn man niets verteld.
Toen hij het blad inkeek wist hij
niet wat hij zag. „Dat lijk jij
wel!". Toen hij begreep dat ik het
echt was werd hij kwaad. „Wat
moeten onze klanten daar wel
van denken?" We hadden in die
tijd drie goedlopende
restaurants in Amsterdam. Toch
hebben we van die foto in Het
Leven juist voordeel gehad.
Daardoor kwam veel publiek op
de zaak af: Laten we naar het
bloemetje gaan kijken, zeiden ze
dan".
Ze heeft geen familie meer. „Maar
ik heb het te druk om eenzaam te
zijn. Met ons groepje treden we
regelmatig op in ziekenhuizen en
verpleeginrichtingen en voor het
Rode Kruis. We zijn met z'n
zessen. Ik speel piano. Ons
repertoire bestaat uit stukken uit
operettes, liedjes en sketches. In
die bejaardentehuizen spelen we
vaak voor mensen die jonger zijn
dan ik ben. Laatst kwam er een
mevrouw op me af die zei: ik ben
al zo oud, ik ben negenenzentig".
„Dan ben ik acht jaar ouder dan
u. zei ik toen. De meesten
schatten me veel jonger dan ik
ben, meestal een jaar of zeventig.
Dat komt misschien ook omdat
ik heel mooie kleren draag als ik
optreed".
Ze staat al vanaf haar achttiende
als amateur op het toneel.
Daardoor is ze er aan gewend om
in de publieke belangstelling te
staan. Het doet haar weinig dat
zoveel mensen haar van de
televisie of uit de bladen kennen.
„Ach er zijn altijd mensen die me
op straat aanspreken. Laatst
kwamen er twee jongens op me
af. Ze hadden met elkaar gewed
of ik nou wel of niet die
mevrouw van de televisie was. Ik
vind dat wel leuk allemaal".
(GPD)
