Een wethouder en
een burgemeester
samen in de ring
"Patiënten niet de dupe worden
Onenigheid over monumentenzorg
Goed voorbeeld van
restauratieperikelen
Open Huis van
KIK (K O)
Word ik onderweg
mooi even aangerand9
DINSDAG 19 APRIL 1983
LEIDEN - Burgemeester Goe-
koop (WD) en PvdA-wethou-
der Waal liggen met elkaar in
de clinch over de monumen
tenzorg. Goekoops pleidooi
voor een ander subsidiesys
teem is door Waal als "gevaar
lijk" en "schadelijk voor de
stadsvernieuwing" van de
hand gewezen. De burgemees
ter meent daarentegen dat Lei
den flink zou kunnen profite
ren van zo'n nieuw systeem.
Goekoop ontvouwde zijn ideeën
over het monumentenbeleid in
een toespraak tijdens de Natio
nale Monumentenstudiedag
die onlangs in Amersfoort
werd gehouden. Volgens de
burgemeester zien veel "mo-
numentenzorgers" door de bo
men het bos niet meer in het
oerwoud van restauratiesubsi
dies. "Het is voor een particu
lier vaak ondoenlijk om tevo
ren zekerheid te krijgen met
betrekking tot de hoogte en de
uitbetaling van de subsidie",
aldus een van de conclusies
van Goekoop. Dit zou vooral
komen door de grote hoeveel
heid regels die gelden ten aan
zien van de restauratie van
woonhuismonumenten en
doordat de verantwoordelijk
heden naast die van de ge
meentelijke en provinciale
overheden op rijksniveau bij
verschillende ministeries lig
gen.
Geen kennis
"Het vereist een grote mate van
kennis en deskundigheid om
de juiste wijze van restaureren
met name in relatie tot de sub
sidiemogelijkheden te kiezen.
Bij eigenaren, maar ook bij ve
le architecten, ontbreekt deze
kennis vaak", meent Goekoop.
"Ik acht het daarom van groot
belang dat de gemeentelijke
overheid op het terrein van de
monumentenzorg een goed
functionerend bureau in het le
ven roept waarop particulieren
en particuliere instellingen als
het ware dagelijks een beroep
door
Jan Rijsdam
kunnen doen om hulp te krij
gen bij het overwinnen van
moeilijkheden. Een soort ser
vicebureau dat als een spil in
het restauratieproces fun
geert".
"Daarnaast is stroomlijning van
de subsidiestromen geen over
bodige luxe", meent Goekoop.
"Hierbij kan zeker decentrali
satie plaats vinden, maar wel
via gerichte doeluitkeringen
en niet via bijvoorbeeld alge
mene uitkeringen aan de ge
meenten via het gemeente
fonds. Er zijn immers gemeen
ten van gelijke grootte, waarbij
de een duizenden monumen
ten binnen de grenzen heeft en
de ander niet meer dan een
tiental".
De doeluitkering dient, naar het
oordeel van de burgemeester,
gegeven te worden aan ge
meenten op basis van een
meeijarenbeleidsplan dat is
gebaseerd op een totale restau
ratie van het monumentenbe-
zit in een periode van ongeveer
dertig jaar. De gemeenten zou
den vrij moeten zijn om binnen
het raam van het goedgekeur
de plan de ter beschikking
staande gelden zo doelmatig
mogelijk te verdelen ten be
hoeve van restauratiewerk
zaamheden. Volgens Goekoop
zou de Rijksdienst voor de Mo
numentenzorg een centrale rol
moeten spelen bij het toetsen
van de gemeentelijke beleids
plannen.
Betere basis
"Een dergelijk systeem, waarbij
de basis ligt in een gemeente
lijk meerjarenbeleidsplan dat
elke vier jaar wordt aangepast,
biedt een betere basis voor een
nationaal monumentenbeleid
dan het huidige centraal gedi
rigeerde systeem waarbij voor
elk monument apart een aan
vraag moet worden ingediend
bij de rijksdienst of het minis
terie", aldus Goekoop.
Wethouder Waal, die de monu
mentenzorg in zijn portefeuille
heeft, reageerde ongemeen fel
op de uitlatingen van Goe
koop. De opvattingen van de
burgemeester zijn naar het oor
deel van de wethouder "een
bedreiging voor de stadsver
nieuwing". Waal zegt wel voor
stander te zijn van een doeluit
kering aan gemeenten, maar
wijst een meerjarenbeleids
plan stellig van de hand. "Het
gevolg daarvan zal zijn dat het
rijk zich steeds meer met het
gemeentelijk beleid gaat be
moeien. Waarom dit niet eer
der dan dat. Het werkt de cen
tralisatie in de hand".
Volgens Waal moet een doeluit
kering worden gegeven op
grond van algemene criteria
zodat de gemeenten een eigen
beleid kunnen voeren. De
"welzijnsachtige aanpak" die
Goekoop voorstaat leidt vol
gens Waal alleen maar tot on
zinnige procedures en een diri
gistisch systeem. "Bovendien
krijg je er geen cent meer
door", meent de wethouder.
Als voorbeeld mag gelden het
volkshuisvestingsplan waar
door de gemeente meer vrij
heid heeft gekregen van het
rijk om te beslissen over bouw
kosten en de daarmee verbon
den huurprijs maar aan de an
dere kant wijst de praktijk uit
dat Leiden minder woningen
mag bouwen dan nodig is.
Goekoop zegt met de wethouder
eens te zijn dat een ander sub
sidiesysteem er niet toe leidt
dat meer geld beschikbaar
komt voor restauraties. Maar
de centen zouden beter wor
den verdeeld. "En de gemeen
te Leiden zou daarvan zeker
profiteren", denkt Goekoop.
"Bovendien zou Leiden, in het
geval er meerjarenafspraken
worden gemaakt, een voor
sprong hebben op andere ge
meenten omdat Leiden thans
al meerjarenafspraken heeft
met het rijk over de restauratie
van woonhuismonumenten tot
'Gevaarlijk'
In zijn toespraak voor de Natio
nale Monumentenstudiedag
zei Goekoop ook dat de stel
ling thans is achterhaald dat de
economische functie voor de
binnenstad een sterke functie
is en de woonfunctie een zwak
ke. Een uitspraak, die zo moge
lijk, nog meer de toorn van
wethouder Waal opwekte. "Ge
vaarlijk" en "een bedreiging
voor de stadsvernieuwing"
noemde Waal deze bewering
van de burgemeester. "Met dit
soort verhalen schep je een kli
maat om tegen alle onzinnige
eisen vanuit het bedrijfsleven
ja te zeggen", aldus de wethou
der.
Goekoop laat desgevraagd weten
met zijn uitspraak niet de be
doeling gehad te hebben om
zich tegen Waal af te zetten
maar slechts te hebben willen
pleiten voor een evenwichtige
opbouw van de verschillende
functies van de binnenstad.
"Ik heb van zeer nabij situaties
meegemaakt waarbij planolo
gen en bestuurders de monu
mentenzorg maar een lastige
tegenpool vonden. Dat gold
met name in de tijd van de
groeiende economie waarbij
het in de mode was om het wo-
Twaalf huisjes, aan de voet van
de Pieterskerk worden op dit
moment gerestaureerd. Een
goed voorbeeld, volgens burge
meester Goekoop, van hoeinge-
wikkeld de restauratieperike
len zijn.
Oorspronkelijk werd uitgegaan
van de restauratie van de
twaalf woninkjes met de nor
male subsidie van monumen
tenzorg. De huren zouden dan
echter zo'n 2200 gulden per
maand gaan bedragen. "Een
onhaalbare kaart", meent Goe
koop. Daarom werd in overleg
met de gemeente een eenvoudi
ger opzet gemaakt met toepas
sing van een gecombineerde
subsidie. Het blijkt dan niet
eenvoudig om de huur, na res
tauratie, te berekenen. Afhan
kelijk van mogelijke provin
ciale subsidies varieert de
huurprijs voor de goedkoopste
woning van 275 gulden tot 525
gulden per maand en voor een
dure woning van 350 gulden
tot 800 gulden per maand. Nu
de restaratie een eind op streek
is blijken de huren echter tus
sen de 306 en 700 gulden per
maand uit te komen. Daardoor
kunnen de oorspronkelijke be
woners in de huisjes terugke
ren.
Uit dit voorbeeld blijkt, volgens
Goekoop, dat het eindresultaat
bij het begin van de restauratie
vaak moeilijk voorspelbaar is.
nen in buitenwijken te bevor
deren en in de binnenstad zo
genaamde "cityfuncties" te
creeëren. Het gevolg daarvan
was dat de binnensteden als
vulkanen groeiden en vervol
gens als vulkanen ineenstort
ten".
"En dat moet voorkomen wor
den. Ondermeer door een be
nadering volgens welke een
complex van monumenten
met verschillende functies, in
zijn geheel wordt gerestau
reerd en waarbij de functies zo
veel mogelijk op elkaar wor
den afgestemd hetgeen een be
langrijke bijdrage levert aan
het functioneren van de bin
nenstad als geheel. Als een
goed voorbeeld van een derge
lijke benadering noemde Goe
koop de restauratie van het
Burchtcomplex in Leiden
waarin gevestigd zijn: een par
ticulier geëxploiteerd restau
rant, een openbare bibliotheek
met cafe en expositiezalen, een
aantal aan particulieren ver
kochte' woonhuizen en een'
aantal woonhuizen die in de
sfeer van sociale woningbouw
worden verhuurd. "Mijn con
clusie is", aldus Goekoop, "dat
het voor het beheer van monu
menten in de toekomst van be
lang is om de functies zorgvul
dig uit te kiezen en zoveel mo
gelijk op elkaar af te stemmen.
Waal meent dat van de uitlatin
gen van Goekoop de suggestie
uitgaat dat de woonfunctie in
de binnenstad het sterkst is en
bijdraagt aan de gedachte dat
een verschuiving in het bin-
nenstadsbeleid nodig is ten be
hoeve van het economische ge
beuren. Volgens de wethouder
van ruimtelijke ordening en
verkeer neemt het bedrijfsle
ven nog steeds een sterke posi
tie in maar doet men expres
alsof dat niet het geval is. "Het
is een van de slimmigheden uit
de trucendoos van het bedrijfs
leven om zichzelf als een van
de zwakste groepen in de bin
nenstad voor te stellen", aldus
Waal.
PvdA over onderwijsfunctie gezondheidscentrum Stevenshof
LEIDEN KIK, het kreativiteits-
centrum van K O houdt op za
terdagochtend 23 april tussen
10.00 uur en 13.00 uur open huis.
In het gebouw aan de Oude Vest
45 kan men dan kennismaken
met alle mogelijkheden die een
modern kreativiteitscentrum te
worden gedoceerd, worden in al
le werkruimten demonstraties
gegeven. Exposities van werk
stukken van de cursisten vindt
men in de wandelgangen. Cursis
ten mode-ontwerpen geven onder
leiding van docente Nan van Mil-
ligen een modeshow.
LEIDEN Een wijkgezondheids
centrum in de Stevenshof mét
onderwijsfaciliteiten is op zich
geen slecht idee. Een zodanige
aanpak moet echter voorop staan
dat de patiënten nooit de dupe
worden van onderwijsexperi
menten. Dat is in het kort de
strekking van de kritiek die in
een discussiestuk van de PvdA-
fractie wordt verwoord. Het stuk
reageert daarmee op de nota 'Mo
gelijkheden voor een universitair
gezondheidscentrum in de Ste
venshof van de Vakgroep Huis
artsgeneeskunde en de Plaatse
lijke Huisartsen Vereniging.
De gemeente wil de haalbaarheid
van zo'n universitair gezond
heidscentrum onderzoeken.
Naast artsen, fysio-therapeuten
en wijkverpleging zouden ook
studenten in die vakken een
plaats in het centrum kunnen
krijgen. De PvdA-fractie wil
eerst echter nog een alternatief
plan bespreken dat de Stichting
Algemene Gezondheidsvoorzie
ningen (STAG) heeft opgesteld.
De PvdA-fractie heeft namelijk
nog wat kritiek op de nota van de
universiteit en de huisartsenver
eniging.
Zo zou de nota te arts-gericht zijn.
'Het geheel lijkt geschreven van
uit de behoefte om onderwijsfa
ciliteiten te creëren. Niet met de
bedoeling om een geïntegreerde
patiënt- en wijkgerichte, demo
cratische gezondheidszorg in de
wijk op te zetten'. Ook zou de no
ta er te makkelijk vanuit gaan
dat alle opleidingen behoefte
hebben aan een dergelijk cen
trum. 'Huisartsen hebben een
opleidingscentrum nodig, van de
anderen is dat nog niet bekend'.
Volgens het discussiestuk van de
PvdA wordt de privacy van de
patiënt ook bedreigd door de
aanwezigheid van teveel studen
ten. Er zijn wel plannen voor een
solo-arts in de wijk, maar voorlo
pig zijn er nooit genoeg bewo
ners om zo'n tweede arts haal
baar te maken. Door het inzetten
van part-timers in het centrum
'is bovendien de belangrijke ver
trouwensrelatie tussen patiënt
en arts geheel zoek. Ook samen
werking tussen de artsen en an
dere werkers is zeer moeilijk bij
part-time werkers'.
Verder voorziet de PvdA in dit
plan moeilijkheden bij het in
loondienst nemen van alle
werkers, hoewel de partij wel po
sitief tegenover het principe
loondienst staat Bij apothekers
is loondienst echter haast onmo
gelijk. Ook de financiering en de
bewonersinvloed in het cen-
trumbestuur is voor de PvdA
nog te vaag in het plan van de
vakgroep huisartsgeneeskunde
en huisartsenvereniging.
Het plan van de STAG, dat de
PvdA-fractie als alternatief wil
voorstellen aan de gemeente
raad, gaat van vier principes uit.
Alle werkers, dus ook apotheker
moeten in dienstverband, bewo
ners worden sterk betrokken bij
het bestuur, de exploitatie moet
na een aanloopfase kostendek
kend zijn, en een kleinschalige
aanpak. Dat kan bijvoorbeeld
door het centrum in twee kleine
buurtposten te vestigen.
Expositie van
Milieudefensie
in bibliotheek
LEIDEN - De Vereniging Milieu
defensie voert deze week actie
tegen het gebruik van chemische
bestrijdingsmiddelen in het
openbaar groen. Binnen deze
landelijke actie is ook de kern
groep Leiden en omstreken ac
tief. Maar omdat "de situatie hier
relatief tamelijk gunstig is" (al
dus contactman Pieter van Diep
en) blijven de activiteiten in Lei
den beperkt. Deze en ook ko
mende week is er in de biblio
theek aan de Nieuwstraat een in
formatietafel over het onderwerp
ingericht.
Volgens Van Diepen is het overi
gens vrij moeilijk om na te gaan
hoe de situatie precies ligt. "Je
krijgt de informatie erg versnip
perd."
De Leidse afdeling van Milieude
fensie vreest wel dat bezuinigin
gen bij de gemeente "roet in het
eten kunnen gooien". Naar haar
informatie wordt bij de directie
Groen niet uitgesloten dat als ge
volg van de bezuinigingen toch
weer naar de gifspuit wordt ge
grepen.
Gezondheid.
De WEMCS (werkgroep medische
ontwikkelingssamenwerking)
organiseert morgen een avond
over het thema 'Hulp uit de
hoogte'. Projecten in het kader
van ontwikkelingssamenwer
king blijken in de praktijk
vaak niet te werken omdat het
bij de bevolking niet aanslaat.
Op deze bijeenkomst wordt be
sproken of er bruggen kunnen
worden geslagen tussen de
twee uiteenlopende culturen.
Een cultureel antropologe en
een arts die werkt in het Pri
mal Health Care-project pra
ten er over. Dat gebeurt in het
gebouw van Verbum Dei, Plan
tage 16. Aanvang acht uur.
Freek de Jonge
De Leidse Studenten Ekklesia
zendt morgenavond nogmaals
het programma 'De Mars' van
Freek de Jonge uit. Aanvang is
20.00, plaats: Rapenburg 100.
Bloemschikken
Voorschotenaar L. van der Zwan
praat morgenavond in het
Rijksherbarium over de bezig
heid bloemschikken. De bloem-
sierkunstenaar zal dat omlij
sten met enkele demonstraties.
De door de Koninklijke Mij.
voor Tuinbouw en Plantkunde
georganiseerde avond begint
om acht uur en heeft plaats
aan Schelpenkade 6.
Film
Een serie tekenfilms en een komi
sche film staan gepland voor
de kinderfilmmiddag van
K&O morgenmiddag om half
drie in het K&O-gebouw aan
de Oude Vest. Stripfiguren als
Supermuis en Popeye zullen
het witte doek bevolken. In de
komische film figureert het jon
getje Spanky, die de "gekste
avonturen" beleeft.
Zomerzegels
Vanaf morgen zijn de zomerpost-
zegels van dit jaar weer ver
krijgbaar. De serie is ontwik
keld door Walter Nikkels en is
gewijd aan de Nederlandse
cultuur en geschiedenis uit de
zeventiende eeuw. Elk postkan
toor en de plaatselijk comités
zijn in het bezit van de zegels.
Talrijke instellingen zullen -vol
gens de initiatiefnemers profi
teren van de opbrengst. Het
Leidse comité is te bereiken on
der tel. nummer 765838.
Spoor
Smalspoorlijnen in Nederland is
het thema van een bijeenkomst
morgenavond van de afdeling
Rijnland van de Nederlandse
Vereniging van Belangstellen
den in het Spoor- en Tramweg
wezen in café Eigenzorg (Sta
tionsweg). De meeste aandacht
wordt besteed aan de bedreig
de toekomst van de smalspoor-
lijn door het Leidse leidingwa
ter-duingebied. Aanvang is
acht uur.
Oppas
Wie een oppas nodig heeft, kan
daarvoor terecht bij de Vrij
willig erscentrale. Tussen ne
gen en vijf uur kan daarover
gebeld worden. Tel. 149064.
LEIDEN - Voor de rechter een
Leidenaar op leeftijd. Vorig
jaar zomer had hij een bot
sing veroorzaakt. Niet gehin
derd door verlegenheid of
plankenkoorts vertelde hij
zijn verhaal.
"Goed, ik steek die kruising by
de Rijnsburgersingel over. U
weet wel waar dat is, neem ik
aan. Met de fiets aan de hand
loop ik daar. En opeens...bot
ste ik dus tegen een auto.
Mijn schuld, inderdaad me
neer de rechter, ik weet er al
les van. Maar ja, viel allemaal
wel mee met de schade,
dacht ik, dus wat doe ik: ik
loop door. Word ik onderweg
toch mooi even aangerand
door een paar lui. Ja, aange
rand, dat hoort u goed. Nou
ja, ik werd dus aangehouden.
Die lui zeiden dat ik maar
eens even mee moest komen.
Wat is er aan de hand dan,
wilde ik weten. Bleek dat ik
die auto had beschadigd met
m'n fiets. Begreep ik eerst
niets van, van die aanklacht.
Want zelf had ik niets ge
voeld van die botsing. Sterke
man? Dat zal dan wel. Enfin,
na wat heen en weer praten
zijn we tot een overeenkomst
gekomen. Ze wilden eerst dat
ik meer dan duizend gulden
zou betalen, maar na wat
handjeklap heb ik het voor
mekaar gekregen dat dat be
drag werd verlaagd tot dui
zend gulden. Wat u zegt: nog
een aardig bedrag. Maar
goed, weet u wat nou het ver
velende is: twee weken later
wordt m'n fiets ook nog ge
stolen. Heb je alles gehad
krijg je dat ook nog. En toen.
was de pret nog niet voorbij.
Krijg je na dat alles ook nog
een papiertje thuis waarop
staat datje vijftig gulden boe
te moet betalen. Soms vraag
je je af..." Vrijspraak.
door
Wim Brands
Honderdtien, honderdtwintig,
honderddertig, honderdveer-
tig...en nog steeds reed die
Porsche achter hem aan.
Meer gas: honderd vijftig,
honderdzestig, honderdze-
ventig..nog even doorbijten
nu...honderdtachtig..en weg
waren ze. Even later dook hij
met z'n motor Leiden binnen.
Thuisgekomen stalde hij het
snelle loeder en betrad z'n
woning.
Tijdje later ging de bel. Zes
agenten voor z'n neus. "Ik
dacht dat ze u onderweg al
hadden aangehouden", zei de
rechter gistermorgen vra
gend. "Vergeet dat maar",
antwoordde de verdachte,
een monteur. "Op een gege
ven moment vlogen ze met
die Porsche de bocht uit".
Gelach in de zaal.
"Nou, nou"; nam de rechter het
woord. "In het verbaal staat:
door ons werd een bermpaal
tje geraakt, daar had verdach
te geen schuld aan. Dat zeg
gen de agenten dus". "Dat is
ze geraden ook", stelde de
monteur triomfantelijk vast.
Begrijpelijk, want hij had be
wezen over stuurmanskun
sten te beschikken.
Hij bleek al meer snelheids
overtredingen te hebben be
gaan. Kon hij wat over dit ge
val zeggen? "Ach ja, je hebt
zo'n motor pas, je sleutelt er
wat aan, en dan wil je wei
eens proefrijden. De motor
even uittesten".
De officier vond dat het om een
kwalijke zaak ging. "Ik snap
niet waarom er zo lacherig
werd gereageerd toen werd
verteld dat de Porsche de
bocht uitging". Weer lachte
iemand in de zaal.
"Kijk, u heeft die avond niet ge
reden, u heeft gemikt op
weg". Hij zei het alsof hij
achterop de motor had geze
ten en bij het sluiten van de
ogen zo weer de doodsang
sten kon oproepen, die hij
had uitgestaan.Eis: tweehon
derdtachtig gulden boete en
vier maanden ontzegging van
de rijbevoegdheid. "Ik kan
niet zonder m'n rijbewijs,
want ik ben monteur", was
het commentaar van de ver
dachte. De rechter had daar
begrip voor: "Nog een keer.
Dus rijdt u vooral niet meer
te hard. Doet u dat wel, dan
bent u uw rijbewijs kwijt".
De monteur kreeg een boete
van duizend gulden.
