American
Program:
Land
iet
om de cenl
ten
Moeilijk jaar voor Zimbabwe
-c
ALS U VERDER KIJKT DAN UW
Gedupeerde beleggers:
dure advocaten nodig
Interview
WniYlt KTIffc
rkfm
WUIU.I IVllUJ
tViVvli
HYPOTHf"hKRFNTF 10 IA AP \MQT Met delO jaar RenteVast Hypotheek van het Bouwfonds. Een hypotheek voor
I
DË KÜAAR"FËNTE~VASfHYPOTHEEK
VAN HET BOUWFONDS.
Politieke onrust en economische achteruitgang
DINSDAG 19 APRIL 1983
Varia
Dick Dolman, de voorzitter van de
Tweede Kamer, vindt dat er te wei
nig humor in de Tweede Kamer is.
Ik citeer:
„Wie er vroeger heel sterk in waren,
waren Wiegel en Bakker. Wiegel be
reidde, net als Bakker, zijn speech
altijd voor en onderstreepte dan
met drie verschillende kleuren, be
paalde woorden of passages. Het
geheim zat in die drie kleuren
streepjes. Een soort code die nie
mand ooit heeft kunnen ontcijfe
ren. Bakker werkte zijn speech ook
altijd helemaal van tevoren uit.
Woord voor woord en op hele kleine
stukjes papier. Met grappen en al.
En als hij het voorlas leek het net
echt. Net alsof hij het uit zijn hoofd
deed. Heel spontaan. Ontzettend
knap vond ik dat".
Dolman zegt dit in het meinummer
van de Nederlandse Playboy, dat
gisteren na twee aanloopnummers
in het Lido in Amsterdam geïntro
duceerd werd als het eerste officiële
nummer met een oplage van
125.000 exemplaren. Die methode
van de streepjes heeft Hans Wiegel
van Winston Churchill afgekeken,
die zijn befaamde speeches als ge
dichten opschreef. Sommige woor
den die de klemtoon moesten krij
gen, zette hij in hun eentje op een
regel, andere onderstreepte hij met
kleurenpotlood, en meer van dat
soort 'trucjes', als je het trucjes mag
noemen in plaats van gecompo
neerde spreektechniek.
Dat de vrouw nog steeds de onder
liggende partij is in onze mannen
maatschappij moge wel blijken uit
het feit dat Playboy in zijn oor
spronkelijke Amerikaanse versie
nu al dertig jaar bestaat, terwijl
zijn vrouwelijke tegenhanger Play-
girl dit jaar pas tien jaar bestaat.
Bovendien verschijnt Play girl, dat
dunner is dan Playboy (maar het
naakt van de mannen is even
naakt als het naakt van de vrou
wen in Playboy), niet twaalf maar
slechts acht keer per jaar. Aan zul
ke wantoestanden zou de vrouwen
beweging eens wat meer aandacht
moeten besteden! Ik zocht gisteren
in de People's Almanac even de ge
schiedenis op van een ander zeer
populair Amerikaans blad dat ook
in een Nederlandse editie ver
schijnt, en wat mij toen opviel was,
dat de ontstaansgeschiedenis van
beide succesbladen enigszins pa
rallel loopt. In 1918 bracht sergeant
DeWitt Wallace vier maanden door
in een hospitaal in Aix-les-Bains
om van zijn schotwonden te gene
zen. Hij verslond het ene Ameri
kaanse tijdschrift na het andere,
maar hij vond maar een deel van
de artikelen de moeite van het lezen
waard, en ze waren ook allemaal te
lang, vond hij. Genezen terugge
keerd. in de Verenigde Staten, stel
de hij een tijdschriftnummer sa
men van ingekorte artikelen uit
andere bladen, bood dat aan enke
le uitgevers aan, maar die zagen er
geen brood in. Tussen haakjes:
toen DeWitt Wallace voor het eerst
op het idee van zo'n blad kwam,
was hij 27 jaar). Wallace ontmoette
Lila Bell Ache son, trouwde met
haar in 1921, en in februari 1922
had hij op eigen kosten een eerste
nummer van 62 pagina's gemaakt.
Wallace en zijn vrouw waren de
enige uitgevers, vrijwel al hun geld
hadden ze in het eerste nummer ge
stoken, maar gelukkig bleek er be
langstelling voor zo'n blad, en
reeds in het vierde jaar van het be
staan van de Reader's Digest kon
den ze de ponystal waarin zij hun
kantoor gevestigd hadden verrui
len voor een lokaal bpven het post
kantoor. Ook moesten zij toen een
medewerker met volledig betaalde
baan aannemen. Enzovoort enzo
voort, op het ogenblik verschijnen
er elke maand zo'n 30 miljoen ex
emplaren in 170 landen, wat er op
neerkomt dat van het gebruikte pa
pier een lint van 1,68 meter breedte
ieder jaar 15 maal rond de aarde
zou kunnen worden gewikkeld. Dus
u kunt wel nagaan hoe vaak je een
papieren lint van slechts 5 cm
breedte rond de aarde zou kunnen
wikkelen!
Met Playboy ging het net zo. Hugh
Marston Hefner was 27 jaar oud
toen hij het blad 'Stag Party' sticht
te. Het tijdschrift 'Stag' maakte be
zwaar ('stag' is een Amerikaans
woord voor 'man'), een kleine
brainstorm leidde toen tot de naam
Playboy, en het eerste nummer
werd aan de keukentafel in Hef
ners huis in elkaar gezet. Zijn
vrouw Millie had toen juist het le
ven geschonken aan hun dochter
Christie, die nu presidente van het
Playboy concern is, - wat vliegt de
tijd! Het eerste nummer telde 44
bladzijden, de oplage was 70.000 en
was gemaakt van de laatste 600
dollar die de Hefners in huis had
den, plus de 3000 dollar die zij her
en der geleend hadden. Als het blad
geen succes had, hadden ze geen
cent meer om de kleine Christie te
verluieren, maar Playboy sloeg wel
degelijk aan, mede dank zij de foto
reportage van de naakte Marilyn
Monroe, die Hefner voor 500 dollar
had gekocht van de man die de fo
to's voor een kalender had ge
maakt. Marilyn Monroe was dus de
eerste Playmate van Playboy, zoals
Ellen Soeters (96-66-96, 1.76, 63, 23-
8-56) de eerste Playmate van de Ne
derlandse uitgave is. Naakt is ze
heel mooi, maar de foto met het bij
schrift: 'aan tafel met de hele fami
lie plus de man in haar leven' vond
ik toch het intrigerendst. Je ziet El
len, haar zusje Joke, een oudere ka
le heer met bril, en zes koffiekopjes
op de tafel. 'Aan tafel met de hele
familie plus de man in haar leven' -
dat moet me toch nog eens uitge
legd worden.
UTRECHT (GPD) - Vele honderden miljoenen dollars zijn er de afgelopen jaren door
de handen van de „internationale beleggingsexpert" Rienk Kamer en zijn Ameri
kaanse compagnon Bernhard Whitney gegaan.
Het geld, bijeengebracht door kleine beleggers en vaak hun laatste spaarcenten, is
nu zoek. Kamer is vorige week op vrije voeten gesteld, nadat hij zeven weken in
voorarrest heeft gezeten. Verdacht van oplichting, verduistering en valsheid in
geschrifte.
Bernhard Whitney, die wordt gezocht door de Amerikaanse justitie, is zoek maar
verblijft vermoedelijk op de Bahama's.
In Nederland probeert de stich
ting Beleggers in ALM-projec-
ten Antelope Valley en Wheat-
lands (BAW) te redden wat er
te redden valt. De Hagenaar P.
Geerling, werkzaam bij het Eu
ropese hoofdkantoor van het
Amerikaanse Kellogg-concern
in Amsterdam, en B. den Hol
lander, kaashandelaar in Zeg
veld, zijn secretaris en voorzit
ter van de BAW. Beiden inves
teerden zij in 1978 in projecten
van Rienk Kamer.
Kamer had twee jaar eerder sa
men met Bernhard Whitney
(advocaat, accountant, interna
tionaal belastingexpert) het
American Land Program opge
zet. Zij wilden beleggers in Ne
derland, België en Duitsland
vinden voor aankoop van on
roerend goed in de Verenigde
Staten. En dat lukte wonder
wel.
Luchtje
Aangelokt door beloften van gro
te winsten, hoge belasting
voordelen, of het verkrijgen
van een permanente verblijfs
vergunning voor de Verenigde
Staten stroomden de kleine be
leggers toe. Nu, vijf jaar later,
moeten zij constateren dat zij
hun geld allesbehalve goed
hebben geinvesteerd. Integen
deel. Het is hoogstwaarschijn
lijk verdwenen in wat nu al
wordt genoemd „de grootste fi
nanciële zwendel aller tijden".
Want terwijl in Nederland nog
voorzichtig wordt gesproken
over vele honderden miljoenen
dollars, heeft de Amerikaanse
federale recherche, de FBI, het
al over één miljard dollar. En
het zou de Amerikanen hele
maal niet verbazen als daar
nog eens één a twee miljard bo
venop geteld moet worden.
Want zij hebben informatie dat
Kamer en Co. ook actief zijn
geweest in Australië.
P. Geerling was een van de eer
sten die vond dat er een luchtje
aan de lucratieve beleggingen
van Kamer zat. In 1978 kocht
hij via Kamers American Land
Program (ALP) voor 4000 dol
lar een stuk land in de Ameri
kaanse staat Utah. Het desbe
treffende project draagt de
naam Wheatlands, omdat het
gaat om landbouwgrond waar
op voornamelijk tarwe wordt
verbouwd. Geerling dacht dat
het allemaal wel goed zat, om
dat Kamer de Nederlandse be
leggers voorhield dat het land
zó goed was dat een Ameri
kaanse bank bereid was een
100-procenthypotheek te verle
nen. Dat was de Murray First
Financial Europe BV, een spe
ciaal voor Kamer-zaken en
door Kamer en Whitney opge-.
zette dochter van de kleine'
Amerikaanse bank Ed Vetter
Murray First Trust and Loan.
Ook was Geerling wel gevoelig
voor de superaftrek die de be
leggers volgens Kamer konden
krijgen. In feite kwam het erop
neer, dat de Nederlandse fis
cus de gehele Amerikaanse be
legging zou financieren.
Geld terug
Geerling investeerde dus 4000
dollar. Na de eerste aanbeta
ling kreeg hij, zoals was afge
sproken, documenten thuis ge
stuurd. Er was één klein pun
tje: het waren niet de goede
stukken. De zaak werd in orde
gemaakt, maar Geerling voel
de nattigheid. Toen de Tweede
Kamer bovendien eind 1978
een hele dikke streep door de
belastingtruc haalde, vond
Geerling het mooi geweest. Hij
eiste zijn geld terug. In juni
1980 werd het eindelijk overge
maakt.
B. den Hollander was minder ge
lukkig. Jarenlang had hij al
zijn verdiende geld in zijn
kaashandel geinvesteerd. In
1978 besloot hij met Kamer in
zee te gaan. Hij zag die superaf
trek ook wel zitten, maar het
ging hem toch vooral om die
permanente verblijfsvergun
ning, waarop iedere belegger
in Amerika, volgens Kamer,
recht had. Den Hollander in
vesteerde 200.000 gulden.
De ene helft stak hij in een win
kelcentrum, de andere helft in
grond in de Wheatlands. De ca
talogus van beide projecten
was prima in orde, de projec
ten werden begeleid door nota
rissen en accountants van
naam. Dat zat dus wel snor,
dacht Den Hollander. Ook hij
kreeg eerst foute documenten
(zij waren gedateerd in 1977,
terwijl Den Hollander pas in
1978 met Kamer in zee was ge
gaan).
„Het vertrouwen was geschaad",
zo zegt Den Hollander nu. Hij
begon een briefwisseling met
Kamer. „Zijn antwoorden wer
den steeds volumineuzer. Het
was net of je met een Jehova
getuige sprak. Hij was de enige
ware en echte en hij had ge
lijk".
In het schip
Uiteindelijk deed Den Hollander
aan Kamer het voorstel om het
verlies te delen. Het winkel
centrum was geflopt, jammer,
maar die ton verlies wilde Den
Hollander wel voor zijn reke
ning nemen, als Kamer hem
dan die ton voor de Wheat-
i Jehova-getuige
(foto GPD)
lands teruggaf door het land te
rug te kopen. Want inmiddels
was Den Hollander er wel van
overtuigd dat er iets helemaal
mis was. Kamer ging hier niet
op in. Den Hollander zit voor
200.000 gulden in het schip.
Geerling had er inmiddels bijna
een levenstaak van gemaakt de
handel en wandel van Kamer
en Co. aan het licht te brengen,
ook al had hij er zelf niet zo'n
belang meer bij. „Ik ben gek",
zegt hij lachend. Wat serieuzer
later: „Het is zó slim en door
trapt opgezet Die Whitney is
een genie, die heeft volgens
mij de zaaik uitgedokterd. Ka
mer is helemaal geen domme
jongen, maar naar mijn me
ning vooral een uitstekende
verkoper. Het werd een uitda
ging de zaak door te prikken".
Het was Geerling dié ten slotte
de uiterst ingewikkelde con
structie van ALP boven water
kreeg. Het draait allemaal om
het doorverkopen van land.
Met 225 procent winst voor
ALP en het aansmeren van hy-
door
Rian van Kuppenveld
pothecaire leningen, die louter
op papier bestaan en waarvoor
de beleggers wel jaarlijks een
rente van 7,25 procent betalen.
Actie
Geerling en ook Den Hollander
verzamelden eind 1980 een
aantal beleggers om zich heen
om actie tegen Kamer te on
dernemen en richtten de stich
ting BAW op. Hoewel Kamer
vele projecten in de Verenigde
Staten heeft, zijn de meeste
Nederlandse beleggers het
slachtoffer geworden van zijn
(uit louter onbebouwbare
woestijngrond bestaande)
bouwlandprogramma in het
Californische Antelope Valley
en in het landbouwgebied The
Wheatlands in Utah. Vele be
leggers bleven toch, tot Geer-
lings grote verbazing, gewoon
doorgaan met hun jaarlijkse
verplichte betalingen aan Ka
mer. Men was niet gevoelig
voor het argument dat de in
middels betaalde centen toch
verdwenen zijn, maar men
ging er eerder van uit: als ik
niet doorbetaal, ben ik alles
kwijt
De justitie is Kamer en Co. nu op
het spoor, maar of dit een op
lossing zal betekenen voor de
gedupeerde beleggers is de
vraag. Den Hollander: „Nie
mand kan mij wijsmaken dat
het geld niet teruggehaald kan
worden. Dat zou toch al te dol
zijn".
Geerling denkt dat er dure advo
caten voor nodig zijn om nog
iets van het geld te achterha
len. Want Kamer en Co. heb
ben zó veel ondoorzichtige
maatschappijtjes opgericht,
dat het nog een hele klus zal
worden te bewijzen dat zij in
feite overal achter zitten. En of
het vermogen van Kamer en
Whitney persoonlijk kan wor
den aangesproken, is ook nog
maar de vraag. Kamer werd
weliswaar op het moment van
zijn arrestatie goed geacht voor
een half miljard gulden, maar
of dat geld ook te vinden is, is
nog onzeker.
Niet eenvoudig
En of de Amerikaanse handlan
gers van de heren kunnen wor
den aangesproken? Daarvoor
zal in de Verenigde Staten ge
procedeerd moeten worden.
De stichting BAW kan ook nog
proberen een aantal projecten
in Amerika te redden, maar
ook dat zal geen eenvoudige
klus zijn. Eén ding is zeker.
Eventuele civiele vorderingen
op Kamer zullen een stuk een
voudiger worden als de recht
bank hem voor zijn activiteiten
kan veroordelen.
ADVERTENTIE
De hypotheekrente is in de afgelopen jaren van een angstaanjagend
hoogtepunt naar een aantrekkelijk dieptepunt gedaald.
a I I A k II T I K. II I r\r Nu leert het verleden ons, dat na iedere daling weer een stijging
INtUv l_r\lNVj7 lo l~ I LJ |SJIJ komt. De kans is juist nu groot dat de hypotheekrente weer omhoog gaat.
Zet daarom nu de lage rente van dit moment zo lang mogelijk vast.
I'll X^l I II—LIXIXL1 NIL. IVyJrAAAIX Vr"A\J I. elk huis, waarmee u 10 jaar lang het voordeligst woont. En een aanbieding dus,
die u beter niet uw neus voorbij kan laten gaan.
10%
9%
Vraag eens naar de 10 jaar RenteVast Hypotheek bij het Bouwfonds
infocentrum in uw buurt. Of stuurt u de bon even op, dan komt alle informatie
pijlsnel in de bus.
I Stuurt u mij alle informatie over uw 10 jaar RenteVast hypotheek.
Naam:
I Adres:Tel.:
I Postcode: Plaats:
I Ik heb wel/geen andere hypotheek.
'78 '79
'82 '83
'85 '86 '87
I In gesloten envelop zonder postzegel naar Bouwfonds, afd. hypotheken, Antwoordnummer 10306,1
j 2300 WB Leiden.
I Ik ga liever even langs bij het Bouwfonds Infocentrum in mijn buurt. Leiden: Botermarkt 2,
^071)134343, Haarlem: Anegang 29, 1023) 313852, Den Haag: Nassauplein 13, (070) 650800.
HARARE (Reuter) Met
nogal wat militair ver
toon en een fel uithalen
naar de dissidenten is
gisteren in Zimbabwe
gevierd dat het land drie
jaar geleden onafhanke
lijk werd.
In een stadion in Harare namen
president Banana en premier
Robert Mugabe onder het toe
ziend oog van duizenden men
sen een parade van de presi
dentiële garde af. Onder het
uitroepen van kreten als "weg
met de vijand, weg met dé dis
sidenten" paradeerden de mili
tairen door het.stadion.
President Banana vroeg de Zim-
babwezen zich op te maken
voor een veeleisend en uitda
gend jaar. Ook vroeg hij de be
volking samen te werken met
de veiligheidstroepen om de
"dreiging van de dissidenten"
te bestrijden, "die zich het af
gelopen jaar als een kankerge
zwel heeft verspreid".
Zimbabwe gaat, zoals Banana
gisteren al voorspelde, een
termate moeilijk jaar tege
moet. Onrust binnen de gren
zen, oorlog langs de handelrou
tes naar het oosten, een vijan
diggezinde buur in het zuiden,
de ernstigste droogte sedert
honderd jaar en economische
achteruitgang.
Dat zijn de problemen waarvoor
Zimbabwe zich gesteld ziet
aan het begin van zijn vierde
jaar als onafhankelijk land. Di
plomaten geloven dat dit jaar
beslissend kan zijn voor het lot
van Zimbabwe, vrede of ver
dere strijd. En de uitkomst is
niet alleen voor Zimbabwe,
maar voor heel Afrika van be
lang.
Zimbabwe is een belangrijk lid
van de frontlijnstaten en van
de negen leden tellende Sadcc,
een regionaal economisch sa
menwerkingsverband. Boven
dien is het een belangrijke ex
porteur van voedsel naar Afri
kaanse landen waar honger
heerst.
Zimbabwe, dat diende als voor
beeld van een multi-raciale de
mocratie in Afrika, heeft nu te
kampen met interne politieke
moeilijkheden, die in Matabe-
leland hebben geleid tot ge
welddadigheden die aan een
paar duizend mensen het leven
hebben gekost. Regeringstroe
pen, en met name de vijfde bri
gade, die naar deze provincie
waren gestuurd om een einde
te maken aan moorden en ont
voeringen door tegenstanders
van Mugabe, hebben zich daar
zelf schuldig gemaakt aan
moorden en wreedheden.
Tegenstanders beschuldigen de
regering van Mugabe er van bij
haar streven naar het vestigen
van een een-partij-staat de
mensenrechten opzij te schui
ven. Mugabe wijst deze aantij
gingen af en schrijft ze toe aan
zijn politieke vijanden. De Za-
pu van de naar Engeland ge
vluchte Joshua Nkomo rekent
hij tot zijn belangrijkste vijand
in het eigen land. Toen Muga
be na een grote verkiezings
overwinning aan de regering
kwam voerde hij een op ver
zoening gerichte politiek. Hij
gaf een ministerszetel aan
Nkomo, zijn strijdmaker tegen
het blanke minderheidsbe
wind van Ian Smith, maar ook
een van zijn grootste rivalen.
Dit verstandshuwelijk duurde
maar twee jaar. Verleden jaar
februari werd Nkomo uit de re
gering gezet, beschuldigd van
het beramen van een samen
zwering. Nkomo's ontslag leid
de tot de gewelddadigheden in
Matabeleland, zijn machtsba
sis, waar de Ndebele-minder-
heid woont op wie de Zapu
hoofdzakelijk steunt.
Economisch gezien gaat het
Zimbabwe ook niet voor de
wind. Een van de problemen is
dat belangrijke oliepijpleidin
gen en handelsroutes naar de
Indische Oceaan geregeld wor
den aangevallen door rechtse
opstandelingen in Mozambi
que. Deze opstandelingen, die
volgens Westerse inlichtingen
bronnen gesteund worden
door Zuid-Afrika, zeggen dat
er 5000 Zimbabwese soldaten
in Mozambique zijn gelegerd.
Zij eisen hun vertrek.
