Giframp Seveso voor rechter c Verkiezingen in Thailand in teken strijd aan grens VOOR DE GRAFICI. OA'S PAS WERK. Pausbezoek Polen zeer twijfelachtig Joegoslaven wippen ex-partijvoorzitter Regime ligt dwars Londen moet uitleg geven over steun aan Hyster Oorzaak lijkt niet te achterhalen OVERLEG OLIEVLEK AFGEBROKEN Engeland wijst weer Sowjet- diplomaat uit Stuurt leger aan op coup? Schilderij El Greco ontdekt DDR versoepelt reisbeperkingen ZATERDAG 16 APRIL 1983 Buitenland WARSCHAU (GPD) - Over het bezoek van paus Johannes Pau- lus II aan zijn geboorteland, dat officieel in juni moet plaatsvin den, zijn in Polen ernstige twij fels ontstaan. Een vrij grote en machtige groep binnen de Pool se katholieke kerk, en vooral de geestelijkheid in Krakau, is van mening dat de paus het omstre den bezoek beter kan afzeggen dan de schijn te wekken met het Poolse regime te collaboreren. Zij vinden de weigering van het re gime om de paus een bezoek aan Gdansk te laten brengen en ook het verbod naar Lublin te gaan, waar de paus een eredoctoraat zou ontvangen, voldoende reden het bezoek af te gelasten. Daarbij komt nog dat de autoriteiten wei geren het pauselijk verzoek, am nestie te verlenen aan degenen die wegens misdrijven tijdens de oorlogstoestand worden vastge houden, in te willigen. Intussen wordt er volgens een on dergronds blad in Krakau door de Poolse geheime dienst ijverig gewerkt het Vaticaan zover te krijgen dat het bezoek wordt af gelast. 'Operatie Raaf is de code voor deze actie van de geheime dienst. Bovendien wordt op al lerlei manieren geprobeerd de Poolse katholieken en de clerus te provoceren, waarvoor in het bijzonder de kerkdiensten 'voor het vaderland', die doorgaans uitmonden in demonstraties voor de verboden vakcentrale Solidariteit, doelwit zijn. Bij her haling worden de legfttimatiepa- pieren van de kerMmgers ge controleerd en worden er zelfs tijdens de kerkdiensten mensen gearresteerd. Een verder gevaar voor het niet doorgaan van het bezoek van de paus wordt gezien in het feit dat de ondergrondse beweging van Solidariteit heeft opgeroepen de officiële parades op 1 mei te boy cotten en pro-Solidariteit-mar- sen te organiseren. Er zijn voorts nog drie andere 'gevoelige' data waarop de ondergrondse bewe ging tot demonstraties zou kun nen oproepen. Het regime heeft daarmee voldoen de excuses om de staat van oor log weer van kracht te laten wor den, die sinds december 1982 is opgeschort. Het zou dan ook au tomatisch leiden tot het afzeggen van het pauselijk bezoek. Veel Polen nemen aan dat als de de monstraties niet spontaan tot stand komen, de provocaties sterk zullen worden opgevoerd, zodat er genoeg onrust in het land is om de invoering van on derdrukkende maatregelen te rechtvaardigen. BRUSSEL (GPD) - De Europese commissaris Andriessen is niet van plan zomaar akkoord te gaan met de overplaatsing van de Hys ter vorkheftrucksfabriek van Nijmegen naar het Schotse Ir ving. Omdat de arbeiders in Ir ving bereid waren loon in te leve ren, was de Amerikaanse Hyster- directie bereid het bedrijf daar uit te breiden ten koste van de Hyster-vestigingen in Nijmegen, waar nu 300 banen op de tocht staan, en het Belgische Tessen- derloo. Op voorstel van Andriessen heeft de Europese Commissie, het da gelijks bestuur van de Europese Gemeenschap, een onderzoek geopend naar de steun die de Britse regering heeft toegezegd voor de uitbreiding van Hyster in Schotland. De regering in Lon den heeft niet alleen een kleine 40 miljoen gulden aan investe ringspremies beloofd voor de Schotse vestiging, maar ook nog eens 42 miljoen als bijdrage in de opleidingskosten voor het nieu we personeel. Andriessen betwijfelt sterk oPzo- veel overheidssteun nog wel ver enigbaar is met de Europese richtlijnen, die getroffen zijn om te voorkomen dat via overheids steun de internationale concur rentieverhoudingen verstoord worden. Binnen vier weken moet de Britse regering antwoor den op de nadere vragen van de Commissie hierover. Een woordvoerder van Andriessen benadrukte vrijdag in Brussel dat Londen geen steun aan Hys ter mag geven zolang de Europe se Commissie daarvoor geen groen licht heeft gegeven. Het uitblijven van de toestemming in Brussel zou er volgens de woord voerder toe kunnen leiden dat de hele overplaatsing van de werk gelegenheid van Nijmegen naar Schotland ook op losse schroe ven komt te staan. Zekerheid hierover bestaat echter nog geenszins. SEVESO (AFP) - Vijf directieleden van de chemische fa briek Icmesa in het Noorditaliaanse Seveso en van de Zwitserse maatschappij Givaudan komen maandag voor de rechtbank van Monza. Volgens de tenlastelegging was het aan hun onvoorzichtigheid te wijten dat op 10 juli 1976 een veiligheidsventiel van een vat sprong waardoor een wolk van het zeer giftig dioxine ontsnapte. Het gif dat op grote schaal in Viet- Over de schadevergoeding aan Se- i werd gebruikt als ontblade- ringsmiddel, trof vier dorpen, vooral Seveso zelf en verder Me- da, Cesano Maderno en Desio. In totaal werden 736 personen geë vacueerd, tientallen kinderen kregen de ernstige huidziekte veso zelf wordt nog onderhan deld. Naar verluidt zal het proces wellicht direct worden verdaagd tot dit overleg tot een akkoord heeft geleid. Dat. zou kunnen werken ten gunste van de aange klaagden. chloor-acne, duizenden dieren De vijf verdachten zijn de presi- werden afgemaakt en enkele honderden hectaren grond wer den besmet. Vergoeding Icmesa is in hoofdzaak eigendom van de maatschappij Givaudan, die op haar beurt weer deel uit maakt van het Zwitserse farma ceutische concern Hoffmann-La Roche. Givaudan heeft tot dus ver aan Meda', Cesano Maderna en Desio 4.300 miljoen lire (onge veer 8,2 miljoen gulden) uitbe taald, terwijl men zich bij een in december 1980 getekend ak koord verplicht heeft aan het ge west Lombardije 103 miljard lire (circa 195 miljoen gulden) uit te keren als schadevergoeding voor de ontsmetting van het gebied. Volgens een woordvoerder van de maatschappij is inmiddels 25 miljard lire (47,5 miljoen gulden) uitgekeerd aan particuliere per- Opec-produktie De olieproduktie van de OPEC (Organisatie van Olie Exporte rende Landen) heeft in februari gemiddeld 14,5 miljoen vaten per dag bedragen, 12,5 procent min der dan in januari. Volgens Pe troleum Intelligence Weekly, een Amerikaans vakblad voor de olie-industrie, bedroeg de pro- duktie in de eerste twee maan den van dit jaar gemiddeld 15,6 miljoen vaten per dag, 23,2 pro cent minder dan in de overeen komstige periode van het vorige jaar. De olieproduktie buiten de OPEC en buiten de communisti sche landen bedroeg in februari 20,1 miljoen vaten per dag tegen in januari 20,5 miljoen. Uitlaatgassen Het Amerikaanse bureau voor mi lieubescherming heeft General Motors gelast een verbetering aan te brengen aan het uitlaat systeem van 861.000 personenau to's omdat er teveel schadelijke stoffen in het uitlaatgas voorko men. Het gaat om diverse zes-ci- lindermodellen van de bouwja ren 1978 en 1979. De Amerikaan se autofabriek heeft maandag meegedeeld dat voorzieningen worden getroffen om het uitlaat systeem van de auto's in over eenstemming te brengen met de wettelijke voorschriften. Frankrijk Als de Franse regering meent dat zij het particuliere inkomen kan doen stijgen en tegelijkertijd de produktie en de investeringen kan stimuleren zit zij op het ver keerde spoor, want van de ople ving van de vraag profiteren im porteurs meer dan Franse onder nemingen, aldus de OESO in haar jaarlijkse rapport over Frankrijk. Door de kostenstijging voor de on dernemers en de ontoereikende vooruitzichten voor de toene ming van de vraag is het herstel van het investeringspeil uitge bleven. De OESO heeft geen goed woord over voor de verkor ting van de arbeidstijd. Welis waar heeft die de werkgelegen heid gestabiliseerd, maar ook de loonkosten "omhoog gejaagd". De experimenten van de socialisti sche regering leiden tot de con clusies dat het voor een land ui terst moeilijk is een grotere bin nenlandse vraag te creëren dan in de landen waarmee het handel drijft, zeker als de loonkosten sneller stijgen dan in de omrin gende landen en -de produktie niet snel wordt aangepast aan de binnenlandse vraag, aldus de OESO. dent-directeur van Icmesa, de Zwitser Guy Waldvogel, de West- duitse directeur Herwig von Zwehl en de Italiaanse technisch directeur Giovanni Radice, bei- cien van Icmesa, en de technisch directeur en de project-ingenieur van de groep-Givaudan, respec tievelijk Westduitser Jörg Anton Sambetrh en de Zwitser Fritz Moeri. Verzuimd Hun wordt verweten dat zij willens en wetens hebben verzuimd het bedrijf, waar het bacteriëndo- dend middel hexachlorofeen werd gemaakt, te voorzien van een goed veiligheidssysteem. Het proces zal geen klaarheid brengen ten aanzien van de vraag hoe het ongeluk kon ont staan. De door de rechtbank aan gewezen deskundigen hebben, evenmin als de rechter van in structie, kunnen vaststellen wat de oorzaak van de ramp is ge weest. Volgens hun advocaten zal de kwestie van de verdwenen 41 va ten met dioxine-afval in dit pro ces niet ter sprake kunnen ko men omdat dit punt niet in de tenlastelegging is opgenomen. Olie mag dan een leuke bron van inkomsten zijn, maar op het strand zien we liever zand, lijkt deze inwoner van Bahrein te zeggen. Hoewel er voor de kust van Iran drijvende buffers zijn geplaatst om de olievlek te gen te houden, lukt dat kenne lijk niet overal. (Foto AP) ADVERTENTIE De FNV heeft een plan dat binnen 'n paar jaar zo'n 240.000 banen kan opleveren. Als iedereen maar éven goed meewerkt als nü in de grafische sector. Want daar is een principe-akkoord bereikt over korter werken. Daardoor zullen er 2000 2S00 banen bijkomen. En doordat iedereen korter gaat werken, zullen er even veel behouden blijven. Zo kan er een halt worden toegeroepen aan de terugloop van de werkgelegenheid in de grafische industrie. Complimenten dus voor onze onderhandelaars. Die dit resultaat hebben bereikt zónder dat het brutoloon omlaag gaat. Het FNV-plan werkt prima! Werk méé! De FNV-strijd voor een eerlijke verdeling van banen is een strijd waarbij we üw hulp hard nodig zullen hebben. Word dus lid. Want dan krijgen we met de FNV méér voor elkaar! f Ik wil lid worden, stuur me snel i méér informatie over de voordelen van het FNV-lidmaatschap. i Naam:3 j Straat: i Code/Plaats: i Telefoon: Stuur deze bon in een open envelop (zonder post- i zegel) naar de FNV, Antwoordnummer 250, i 1000 PW Amsterdam. KOEWEIT (UPI) - De bespre kingen van de golfstaten over de betrijding van de enorme olievlek die uit twee lekken de Iraanse oliebronnen blijft stromen, zijn vrijdag afgebro ken. Ministers van de acht golfstaten slaagden er niet in een overeenkomst te berei ken die aanvaardbaar was voor de twee oorlogvoerende partijen Iran en Irak, zo meldde het persbureau van Koeweit. De kansen op overeenstem ming waren verkeken toen de Iraakse minister van volksgezondheid, Sadek Alush, de vergadering uitliep na zijn klachten te hebben geuit over de "Iraanse kop pigheid die de laatste hoop voor deze conferentie de grond heeft ingeboord". Daarop werd het overleg, dat na lang uitstel woensdag was begonnen, afgebroken. Mi nisters van de andere staten doen nog pogingen om de partijen weer aan de onder handelingstafel te krijgen. Zonder een staakt-het-vuren in het gebied van de oliebron nen kunnen internationale hulpploegen niet aan het werk om het lek te dichten. Op een gebedsbijeenkomst in Teheran zei de Iraanse pre sident Khamenei vrijdag dat Iran zonder internationale hulp het probleem van de lekkende oliebronnen zal op lossen. Iran verbindt daaraan de voorwaarde dat Irak tij dens de herstelwerkzaamhe den zijn "misdadige en krankzinnige activiteiten staakt", aldus de president. LONDEN (UPI/AFP) - Engeland heeft vrijdag opnieuw een Sow- jet-diplomaat uitgewezen. De derde secretaris van de Sowjet- ambassade, A. Chernyayev, moet het land binnen een week verla ten. De maatregel is een repres- saille voor de uitwijzing van een Britse diplomaat en een journa list van de Financial Times door Moskou, die Londen als een niet gerechtvaardigde maatregel be schouwd. Het langverwachte offensief van Vietnam tegen Cambodjaanse guerrillastrijders bij de Thai- landse grens heeft een belang rijke weerslag op het politieke leven in Thailand. Terwijl aanhangers van de strijd krachten stellen dat de voor maandag vervroegd uitge schreven parlementsverkiezin gen een sterk centraal gezag moeten opleveren met grote invloed voor de militairen, be schuldigt de oppositie het le ger ervan dat het aanstuurt op een staatsgreep. Als de verkie zingen volgens de regels verlo pen, is namelijk niet te ver wachten dat een van de partij en een werkbare meerderheid krijgt. Het hoofd van het instituut voor veiligheid en internationale studies van de Chulalonkorn- universiteit, Sukumphan Bori- pat, verklaarde onlangs tegen over journalisten dat in het verleden vaak een dreiging vanuit het buitenland is ge bruikt ter rechtvaardiging van een coup. Volgens hem wil het leger kennelijk veel aandacht op de grenssituatie vestigen, gezien ook de ruime publiciteit die is gegeven aan afzonderlij ke bezoeken van de legerop- perbevelhebber, generaal Ar- thit Kamlang-Ek, en koningin Sirikit aan het front. Op 19 maart ontbond koning Bhumibol het Huis van Af gevaardigden. De premier, ge neraal Prem Tinsulanonda, had hierom verzocht nadat een week tevoren het Huis afwij zend had beschikt op voorstel len tot amendering van de grondwet die de strijdkrachten hadden moeten verzekren van blijvende invloed in het parle ment. De door de regering be noemde Senaat, waarin de mi litairen het voor het zeggen hebben, werd niet ontbonden. Kukrit Pramoj, leider van de So ciale Actiepartij die de grootste fractie in het Huis vormt, gaf als zijn mening dat het leger zijn nederlaag niet kon ver kroppen. Volgens het oorspronkelijke schema zouden in mei algeme ne verkiezingen worden ge houden. Eind april loopt de overgangsfase af waarin de mi litairen een grote invloed heb ben op het landsbestuur. Dan vervallen ook de uitvoerige wetgevende bevoegdheden van de benoemde Senaat. Leger Een dikwijls gehoorde opmer king van „de man in de straat" in Bangkok is dat alleen het le ger Thailand kan beschermen in deze onzekere tijd. Pol Pot, de voormalige Cambod jaanse premier die nu aan het hoofd staat van de naar schat ting 30.000 guerrillastrijders van de Rode Khmer, gaf als zijn oordeel dat de Vietname- zen erop uit zijn de huidige re gering in Thailand ten val te brengen en daar verwarring en onzekerheid te zaaien, waar door zij Cambodja kunnen blij ven beheersen. Westelijke en Aziatische diplo maten in Bangkok delen die mening niet. Volgens hen is het hoofddoel van Vietnam aan het verzet binnen Cambod ja een eind te maken en de an ti-Vietnamese coalitieregering in diskrediet te brengen. Van dit door de Verenigde Naties erkende kabinet dat geleid wordt door prins Norodom Si- hanoek, maken behalve de Ro de Khmer, de niet-communis- tische groeperingen van de prins en van oud-premier Son Sann deel uit. Volgens westelijke diplomaten gaan de meeste wapens en an dere hulpgoederen van China en andere landen via Thailand naar de verzetsgroeperingen in Cambodja. De regering van ge neraal Prem ontkent echter dat zij de guerrillastrijders op eni ge wijze helpt Sinds eind maart voeren naar schatting 45.000 Vietnamese militairen in het aan Thailand grenzende deel van Cambodja een offensief tegen de tegen standers van het door Hanoi in Phom Penh aan de macht ge brachte bewind van Heng Samrin. Onlangs hebben de Vietnamezen nieuwe wapens van de Sowjet-Unie ontvan gen. Volgens westelijke waar nemers zijn de gevechten de hevigste sinds Vietnam in de cember 1978 Cambodja bin nenviel en eind maakte aan de regering van Pol Pot. Bij de strijd die ook wel over de Thai- landse grens golft, zijn tot dus ver zeker 200 burgers gedood, terwijl aan de zijde van het Thailandse leger vijf doden en 14 gewonden vielen. Mede door Vietnamese aanvallen op twee guerrillabases in het Cambodjaanse grensgebied zijn duizenden Cambodjaanse vluchtelingen naar de Thai landse kant van de grens geko men. Vietnam heeft steeds ontkend dat het Thailand en vluchtelin genkampen heeft aangevallen. De versnelde levering van luchtdoelgeschut en houwit sers van 155 mm waartoe de Amerikaanse president Rea gan op verzoek van premier Prem heeft besloten, heeft de regering in Hanoi dan ook sterk veroordeeld als een po ging om de spanningen te ver hogen. (Reuter/ANP) ATHENE (DPA/UPI) - Griekse, oudheidkundigen hebben op een eiland in de Cycladen een schil derij ontdekt, waarvan vaststaat dat het vervaardigd is door El Greco (1541-1614). De Griekse minister van cultuur, Melina Mercouri, heeft het schilderij vrijdag aan de pers getoond. Op het doek is de dood van Maria uitgebeeld. Deskundigen menen dat het schilderij, dat grondig ge reinigd moet worden, in zeer goede staat verkeert. Mercouri noemde de ontdekking "van on schatbare betekenis voor Grie kenland en de hele wereld". Op een persconferentie vertelde Georges Mastoropoulos, een spe cialist op het gebied van de schil derkunst uit de Byzantijnse tijd, dat het doek op 1 april ontdekt is in een kerk op het eiland Syros in de Egeische zee. PRISTINA (ANP) Mahmut Ba- kali, ex-voorzitter van de com munistische partij in de autono me Joegoslavische provincie Ko sovo, is geroyeerd als lid van de bond van communisten in Joe goslavië. Dit heeft het persbu reau Tanjug gisteren bekendge maakt. In Pristina, de hoofdstad van Ko sovo, is meegedeeld dat het par tijbestuur het gedrag van de 47- jarige Bakali heeft beoordeeld te gen de achtergrond van de hem kort geleden gegeven "laatste waarschuwing". Men kwam tot de conclusie dat er geen garan ties zijn dat "zijn verbale zelfkri tiek ook zijn gedrag zal verande ren". Van 1971 tot 1981 was Bakali voor zitter van de BCJ in Kosovo, een autonome provincie in de deelre publiek Servië waar 80 proöent van de bevolking van Albanese afkomst is. In het voorjaar van 1981 hebben zich in Kosovo op grote schaal rellen voorgedaan, die volgens de autoriteiten in Belgrado het werk waren van personen die aansluiting zoeken bij het Albanië van Enver Hox- ha. Tirana werd op hoge toon be schuldigd van "inmenging in Joegoslavische aangelegenhe den". Bij de onlusten kwamen zeker negen mensen om het le ven. Na de onlusten legde Bakali zijn funktie neer, maar bij verschei- denen gelegenheden hebben partijleden in Kosovo strengere straf verlangd voor de ex-partij voorzitter, omdat hij in hoge ma te verantwoordelijk werd geacht voor de pro-Albanese rellen. Toen besloot men dat zijn gedrag van beslissende invloed zou zijn voor een voortgezet lidmaat schap van de BCJ. In de afgelo pen maanden zijn in de pers be richten verschenen waaruit bleek dat Bakali het probleem van het nationalisme weer wilde oprakelen. De communisten van de provincia le organisatie voor economische arbeid, waar Bakali tegenwoor dig werkzaam is, wezen op hun zitting van deze week de zelfkri tiek van Bakali van de hand en besloten unaniem hem te roye ren als lid van de BCJ. BOEDAPEST (UPI) De beken de Hongaarse schrijver Gyula II- lyes is gisteren op 80-jarige leef tijd overleden. Dit is uit zijn fa miliekring vernomen. Als es sayist, dichter en schrijver gold Illyes als de "grote man" van de Hongaarse literatuur. Ook werd hij internationaal bekend vanwe ge zijn werken over de politieke en sociale ontwikkeling in Hon garije. BONN (Reuter) - Oost-Duits- land heeft de reisbeperkin gen voor Westduitsers ver soepeld en staat nu bezoeken toe van personen die het land zijn ontvlucht, zo heeft de Westduitse regering gisteren meegedeeld. In een schriftelijk antwoord op vragen in het parlement zegt de staatssecretaris voor inter- duitse betrekkingen, Ottfried Hennig, dat in de afgelopen maanden een aantal perso nen visa heeft gekregen na ja renlang niet te zijn toegelaten tot de DDR. Onder hen zijn ook vluchtelingen, aan wie het Oostduitse staatsburger schap is ontnomen. De be windsman noemde dit een positieve ontwikkeling. Hennig zei verder dat de recen te uitnodiging aan de Oost duitse partijleider Erich Ho- necker om een bezoek te brengen aan de Bondsrepu bliek is verbonden aan de verwachting dat de bespre kingen met bondskanselier Kohl zullen leiden tot duur zame stappen naar vrijheid van reizen voor de personen die zijn getroffen door de Duitse deling.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 9