Overheid
te weinig
openbaar
C
Rust in coalitie hersteld
door Lubbers en Den Uyl
Bij RSV-overname
personeel wel mee
Oldelft leverde
Irak nachtkijkers
Bewindvoerders
Vliegtuigje stort in
zee, piloot ongedeerd
Wet moet bijgesteld
"Watertoerisme" viert hoogtij
Klagen over
uitkering:
vaak succes
Philips: order
uit Soedan,
kantoor
in Moskou
Aanwijzing justitie:
Chinees landingsverbod hindert KLM niet
ZATERDAG 16 APRIL 1983
ROTTERDAM (ANP) - De be
windvoerders van het RSV-con-
cern zijn het niet eens met de uit
leg die minister Korthals Altes
van justitie heeft gegeven aan
het artikel 1639 aa van het Burge-
lijk Wetboek. Zij stellen zich op
het standpunt, dat bij faillisse
ment van RSV-onderdelen alle
werknemers moeten worden
overgenomen door het nieuwe
bedrijf, dat de activiteiten voort
zet.
Dit hebben de bewindvoerders gis
teren aan de vakorganisaties la
ten weten. Volgens de nieuwe
uitleg van Korthals Altes zou een
bedrijf niet meer verplicht zijn
om alle personeel van de overge
nomen failliete firma in dienst te
nemen.
De vakbeweging is bijzonder blij
met de uitspraak van de bewind
voerders, omdat hierdoor de mo
gelijkheid wordt ontnomen al op
voorhand overtollig personeel te
lozen. Volgens bestuurder Aalko
van der Veen van de Industrie
bond FNV zou het in de con-
Binnenland
structie van Korthals Altes ook
zo zijn, dat de nieuwe bv perso
neel aan kan stellen op nieuwe -
slechtere - arbeidsvoorwaarden,
dan waaronder bij het oude be
drijf werd gewerkt. Krachtens de
uitspraak van de bewindvoer
ders moeten de werknemers on
der de oude arbeidsvoorwaarden
worden aangesteld.
De gevolgen van deze uitspraak
voor de oprichting van de RDM
Reparatie "nieuwe stijl" zijn vol
gens Van der Veen nog niet te
overzien. Zoals bekend hebben
de financiers als een van de be
langrijkste voorwaarden gesteld,
dat de bedrijfsvereniging voor de
metaalindustrie de loonbetaling
overneemt van de 250 RDM'ers
die niet bij de reparatie bv te
recht kunnen. Van der Veen, die
tevens voorzatter is van de be
drijfsvereniging, verwacht dat in
de loop van volgende week hier
over een beslissing wordt geno
men.
"Aan de ene kant ben ik als voor
zitter blij met de uitspraak van
de bewindvoerders, omdat dit
betekent dat er geen extra aan
slag op onze kas wordt gepleegd.
Aan de andere kant hoop ik ook
dat de oprichting van RDM Re
paratie doorgaat", zo verklaarde
hij zijn dualistische positie. Als
de bedrijfsvereniging besluit een
uitzonderihg voor RDM te ma
ken, dan zou dit volgens Van der
Veen een precedent betekenen
voor alle andere (RSV-)bedrij-
ven.
In het gesprek met de bewindvoer
ders hebben de vakbonden ook
aangedrongen op haast met het
nemen van beslissingen over de
verzelfstandiging van de overge
bleven RSV-onderdelen. Groot
ste probleem hierbij vormt de
bepaling van de waarde van het
aandelenkapitaal, waarover vol
gens Van der Veen een hevige
touwtrekkerij bezig is. De be
windvoerders hebben tot eind
april de tijd. Een verlenging
vand e surseance zou volgens
Van der Veen geen goede start
zijn voor de verzelfstandigde be
drijven.
DEN HAAG (ANP) - Vrijdagmiddag rond kwart voor vijf is op
tien kilometer uit de kust voor Hoek van Holland een vliegtuigje
in zee gestort. De enige inzittende, een Westduitse piloot, is ge
red. Het vliegtuigje, een Westduits Cessna 337 sportvliegtuigje,
werd gezien door een vliegtuigje van rijkswaterstaat. Een vlieg
tuig van de opsporings- en reddingsdienst OSRD van het
vliegkamp Valkenburg werd vlak voor de start terug geroepen
toen bleek dat de piloot gered was.
De beroepspiloot is de 33-jarige Friedhelm Kunning uit Bremer
haven. Hij was van Londen op weg naar Bremen, toen hij motor
storing kreeg. Nadat hij op zee een boot zag varen, besloot hij in
de buurt daarvan een noodlanding te maken.
Kunning vertelde bij aankomst in Hoek van Holland dat zijn vlieg
tuigje na de noodlanding binnen twee minuten onder de golven
was verdwenen. Onder water wist hij zich pas uit zijn veilig
heidsriemen te bevrijden en het toestel te verlaten. Daarna werd
hij met een jol van de loodsboot uit het water gehaald.
DEN HAAG (GPD) - De overheid houdt informatie achter
uit politieke overwegingen. De uitzonderingsgronden
van de Wet Openbaarheid Bestuur moeten scherper ge
formuleerd om dat te voorkomen.
Rijngebied verwacht massale toeloop
Dit adviseert de evaluatiecommis
sie, die het functioneren van de
WOB heeft onderzocht, in haar
eindconclusie aan premier Lub
bers en minister Rietkerk (bin
nenlandse zaken).
Het gaat om de uitzondering voor
„gegevens, die nog in bewerking
zijn, of die hoewel gereed, op
zichzelf een onvolledig en daar
door vertekend beeld zouden ge
ven" en om uitzondering vanwe
ge „onevenredige bevoordeling
of benadeling". Van deze gron
den kan de overheid gebruik ma
ken om gegevens en documen
ten niet te verstrekken uit over
wegingen van politieke aard. Dat
moet voorkomen worden, meent
de commissie.
Daarnaast wil de commissie het de
aanvrager van informatie een
voudiger maken. In de wet staat
dat naar een bepaald document
èn naar een onderwerp moet
worden gevraagd. Hiervan kan
misbruik worden gemaakt als de
aanvrager een van beide aandui
dingen niet kent. De commissie
stelt voor verzoeken om een do
cument of een onderwerp voor
taan te honoreren. Bovendien
vindt de commissie dat aanvra
gen niet uitsluitend schriftelijk
hoeven, zoals nu is voorgeschre
ven.
Ten slotte vindt de commissie dat
de „redelijke termijn", waarbin
nen de overheid op een verzoek
moet reageren, ingekort moet
werden. Binnen vijf dagen moet
zijn meegedeeld of het verzoek
om informatie wordt ingewilligd
en binnen drie weken moet het
zijn afgehandeld.
Verder behoort het kenbaar ge
maakt te worden als ambtenaren
in het openbaar spreken namens
het departement of alleen op per
soonlijke titel. Daarmee wordt
eenzijdige voorlichting - of voor
lichting met propagandistische
trekken - voorkomen, meent de
commissie. De WOB is er niet
voor om het „beleid van het de
partement te verkopen", conclu
deert de commissie.
Volgens de commissie is de in 1980
aangenomen WOB nu „al met al
een hier en daar vage en onvolle
dige wet, die enige invloed heeft
gehad, doch zeker niet voldoen
de. Dat is teleurstellend, maar
niet dramatisch".
DEN HAAG (GPD) - Klagen over
uitkeringen helpt steeds meer.
Dit blijkt uit het jaarverslag van
de klachtencommissie van de
Sociale Verzekeringsraad. In
1981 werden 48,4 procent van de
ingekomen klachten gegrond
verklaard. In 1982 was dit aantal
opgelopen tot 54,3 procent.
In 1982 heeft de commissie 1668
klachten afgehandeld, 409 meer
dan in 1981. Deze toename werd
vooral veroorzaakt door de ver
korting van de behandelings-
duur. Bijna de helft van de klach
ten had betrekking op de ar
beidsongeschiktheidswetten
WAO en AAW. Een sterke stij
ging was er in het aantal klach
ten over de uitvoering van de
werkloosheidswet. De overige
klachten hadden betrekking op
de uitvoering van de Ziektewet
en de Algemene Kinderbijslag
wet. De commissiekreeg een ge
ring aantal klachten te behande
len over de AOW en de Algeme
ne Weduwen en Wezenwet.
EINDHOVEN (ANP) - Het minis
terie van buitenlandse handel
van de Sowjet-Unie heeft Philips
toestemming verleend om in
Moskou een kantoor te openen.
Volgens een woordvoerder van
Philips zal het echter nog wel en
kele maanden duren voordat het
zo ver is. Aan het besluit van het
Russische ministerie is een lang
durige periode van onderhande
lingen vooraf gegaan.
Het kantoor moet gaan functione
ren als contactpunt voor huidige
en toekomstige Russische afne
mers van Philips-produkten.
Verder wil Philips vanuit het
kantoor de Russische markt
gaan bewerken. Het kantoor zal
permanent bemand worden door
een Nederlander die geassisteerd
wordt door enkele Russische
medewerkers. Philips exporteert
al geruime tyd op beperkte
schaal naar Rusland.
Wanneer de Soedanese autoritei
ten de financiering van het pro
ject rond zullen kunnen krijgen,
kan Philips een order verwach
ten voor een omvangrijk com
municatieproject met een totale
waarde van 200 tot 300 miljoen
gulden.
Dit heeft de staatssecretaris van
Verkeer en Waterstaat, drs. J.F.
Scherpenhuizen gisteren op
Schiphol meegedeeld voor zijn
vertrek naar de Soedanese
hoofdstad Khartoem. Hij maakt
de reis op uitnodiging van de re
gering van Soedan.
Nederland heeft inmiddels Soedan
voor dit project een bedrag van
30 miljoen gulden ter beschik
king gesteld, deels in de vorm
van ontwikkelingssamenwer-
kingsgelden, deels in de vorm
van leningen tegen zachte voor
waarden. Soedan zal voor de fi
nanciering van het project een
beroep moeten doen op Arabi
sche fondsen.
Philips is al ongeveer tien jaar ac
tief in Soedan, waar het bedrijf
een centrale heeft geleverd, die
nu aan modernisering toe is. Het
nieuwe project omvat in de eer
ste fase de modernisering van
centrales voor het telefoonver
keer. De verdere fases omvatten
uitbreidingen van de telefoon
centrales.
ARNHEM (ANP) - Het kerkhof rondom een oud ka
pelletje, net buiten de dijken van het aan de Waal
gelegen dorpje Kekerdom, staat vrijwel volledig
blank. Slechts hier en daar steken grafstenen en ver
weerde kruizen nog uit boven het troebele rivierwa
ter. Daartussen drijven wat verwelkte bloemstukjes
en een enkel kunststof vaasje. Een triest gezicht?
Kekerdom wil daar in elk geval dit weekeinde niets
van horen. "De toeristen komen", zegt een horeca
ondernemer uit het wat verderop langs de rivier ge
legen Erlecom, "dus koffie en belegde broodjes pa
raat want dat betekent zaken doen". Rivierenland is
helemaal klaar voor het "hoog-watertoerisme".
De rijkspolitie in het district Nijmegen rekent op dui
zenden mensen die zich, uitgerust met onder meer
verrekijkers en fotocamera's, op de hoogte komen
stellen van overstroomde uiterwaarden, ondergelo
pen polderlandschappen en kaden, door het water
bedreigde boerenwoningen, noodgedwongen voor
anker liggende rijnaken. Het rivierenland in de drie
hoek Lobith, Arnhem en Nijmegen, heeft zich dui
delijk opgemaakt voor het op handen zijnde hoog-
watertoerisme. Terwijl de rijkspolitie druk in de
weer was met het neerzetten van tijdelijke verkeers-
aanwijzingen en het uitstippelen van een speciale
toeristische hoog-waterroute, verrezen op tal van
plaatsen friteskraampjes, koffiekarren en ijscoten
tjes.
Prima stekjes bleken wat dat betreft vooral de hoog
gelegen en dus droge kaden in Tolkamer (bij Lo
bith), waar bovendien uitzicht op het meet- en regel
werk van rijkswaterstaat gegarandeerd werd, even
als de direkte omgeving van de volledig ondergelo
pen Waalkade in Nijmegen en natuurlijk de talloze
parkeerplaatsen op en bij de rivierdijken langs Rijn,
Waal en IJssel.
Eef Jeurissen, patatkraamhouder te Huissen, was gis
termiddag zelfs nog met kwast en verf in de weer
om zijn zaakje een extra fris aanzien te geven.
"Sinds het veer over de rivier is gestremd door het
hoge water verkocht ik niet zo veel meer. De toeris
ten geven me nu de kans om weer voor een week of
wat boven jan te komen en die kans grijp ik. Van
mij", zegt Jeurissen, "mag dat water in de uiterwaar
den blijven staan. Koffie, fris, frites en broodjes heb
ik voorlopig genoeg".
SCHIPHOL (ANP) - De KLM zal
geen enkele hinder ondervinden
van het Chinese besluit om Kan
ton niet langer beschikbaar te
stellen als uitwijkhaven voor
KLM-vliegtuigen. Dit heeft een
woordvoerder van de KLM giste
ren meegedeeld.
Het ministerie van buitenlandse
zaken liet weten "teleurgesteld
te zijn, omdat men van Neder
landse zijde de Chinese autoritei
ten niet heeft kunnen overtuigen
van het feit dat bij de vluchten
tussen Amsterdam en Taiwan
sprake is van een zuiver particu
liere overeenkomst tussen Marti
nair en China Airlines", aldus de
woordvoerder.
In het algemeen wordt in een
luchtvaartovereenkomst tussen
twee landen ook een clausule op
genomen, waarin het gebruik
van vliegvelden wordt vastge
legd voor het geval het vliegveld
waar de maatschappijen op
vliegen om welke reden dan ook
niet gebruikt kan worden.
Wanneer er sprake is van een ern
stig technisch mankement aan
een vliegtuig, waardoor de veilig
heid van passagiers en beman
ningsleden in het geding is, zal in
de praktijk het toestel altijd op
de dan dichtstbij zijnde luchtha
ven een landing maken, on
geacht het al dan niet bestaan
van welke politieke afspraak dan
ook.
DEN HAAG (GPD) -
De Economische
Controledienst
heeft in de boekhou
ding van de Opti
sche Industrie Ol
delft aanwijzingen
gevonden voor ont
duiking van het ex
portverbod voor mi
litaire spullen naar
oorlogvoerende lan
den. Langs omwe
gen zou het Delftse
bedrijf voor tiental
len miljoenen gul
dens aan nachtkij
kers hebben gele
verd aan Irak en du
bieuze regimes in
andere landen.
Öe directie van het be
drijf ontkent de re
gels te hebben ont
doken. Uit het feit
dat de ECD een deel
van de bedijfsadmi-
nistratie in handen
heeft gesteld van de
officier van justitie,
mag echter worden
afgeleid dat de ECD
voldoende bewijzen
van het tegendeel
meent te hebben ge
vonden. Eind fe
bruari nam de con
troledienst een deel
van de administratie
van Oldelft in beslag
voor nader onder
zoek.
Al eerder zijn in de
Tweede Kamer ver
moedens geuit over
exporten van Ol
delft naar het oor
logvoerende Irak.
Volgens de minister
van economische
zaken waren die le
veranties echter ge
stopt na het uitbre
ken van de oorlog
tussen Irak en Iran.
Nadien zijn berich
ten verschenen dat
de levering van mili
taire nachtzichtap-
paratuur via omwe
gen toch is doorge
gaan.
In eendrachtige samenwerking
zijn regeringsleider Lubbers
en oppositieleider Den Uyl de
ze week erin geslaagd de rust
in de coalitie te herstellen.
Lubbers' tekstverklarende ca
paciteiten en Den Uyl's fronta
le aanvallen dwongen donder
dag de beide kemphanen -frac
tieleiders De Vries (CDA) en
Nijpels (WD)- tot eendrachtig
zwijgen. De vraag is hoelang
de eenheid in de coalitie be
houden kan blijven.
Premier Lubbers toonde zich tij
dens het door Den Uyl aange
vraagde spoeddebat de ware
leider van de coalitie. In tegen
stelling tot het wilde geblaas
van De Vries en Nijpels eerder
door
Louis Burgers
deze week gebruikte Lubbers
zijn tong als een pincet. En
passant bevestigde hij daar
mee opnieuw dat alleen hij de
Lubberiaanse compromissen
weet uit te leggen.
Duidelijk is geworden dat het ka
binet de koppeling tussen lo
nen in het bedrijfsleven en de
uitkeringen liever kwijt dan
rijk is. Niet voor niets kondig
de Lubbers aan dat het kabinet
alleen streeft naar een gelijke
behandeling van, alle inko
mens in de collectieve sector.
Wel zal de bereidheid van de
marktsector om in te leveren
voor korter werken medebepa
lend zijn voor het doorvoeren
van de korting op de uitkerin
gen.
Deze laatste uitspraak betekent
in ieder geval dat Lubbers en
het kabinet in de Voorjaarsno
ta een ontsnappingsweg heb
ben ingebouwd voor het geval
de ambtenaren op hun stuk
blijven staan.
Want wat gaat het kabinet doen
indien de ambtenaren zich blij
ven verzetten tegen een korte
re werkweek per 1 oktober? In
de marktsector worden im
mers wel afspraken hierover
gemaakt. Dus kunnen de uit
keringen dan toch met twee
procent omlaag gaan. Er is dan
toch zicht op een gunstig resul
taat? En Lubbers zei niet voor
niets dat het kabinet de uitke
ringen zou korten, ook indien
het inkomensoffer nog niet
precies te becijferen zou zijn.
Alleen als er geen enkel per
spectief zit in de onderhande
lingen van kabinet èn van de
sociale partners, zal de rege
ring naar een alternatieve
maatregel op zoek gaan.
De uitkeringstrekkers hoeven
niet meer te hopen dat ze 1 ok
tober de dans zullen ontsprin
gen Al op voorhand is een deel
van de door Lubbers genoem
de voorwaarde vervuld.
Trendsettend
Hoe lastig de handhaving van de
door het CDA zo zeer gewenste
koppeling is blijkt nog duide
lijker uit opmerkingen van mi
nister De Koning (sociale za
ken) in een interview met
Trouw van gisteren. Hij gaf in
dat gesprek deze visie: „Vorig
jaar kwam het kabinet tot de
conclusie: de koppeling kan fi
nancieel niet meer. De over
heid moet voor haar inkomens
(uitkeringen, ambtenaren)
trendsettend worden".
Hij geeft voorts toe dat uitke
ringstrekkers worden gedwon
gen het voortouw te nemen.
Maar dat komt ook omdat de
ambtenaren op dit moment
achterlopen bij de ontwikke
lingen in het bedrijfsleven, wat
betreft het inleveren van loon
voor arbeidstijdverkorting.
De Koning zegt verder dat er al
een zekere afstand tussen lo
nen en uitkeringen is ontstaan.
Ook accepteert hij door het
trendsettend beleid van de
overheid „het risico van een tij
delijk grotere afstand". Dat is
aanvaardbaar om de herverde
ling van arbeid te versnellen,
aldus de bewindsman.
Ontkoppeling
De ontkoppeling is daarmee een
feit geworden. Tijdelijk of niet,
in het vervolg kan de overheid
de inkomensontwikkeling in
de collectieve sector zelf bepa
len, zonder de ontwikkeling in
het bedrijfsleven op de voet te
moeten volgen. Het kabinet
acht zich niet langer met han
den en voeten gebonden aan
de tijdens het kabinet Van Agt-
Wiegel ingevoerde Wet Aan
passingsmechanismen. Daariq
is die koppeling geregeld. De
uitkeringstrekkers mogen blij
zijn als hun inkomen de ont
wikkeling van de salarissen
van de ambtenaren mag vol
gen.
Toegegeven moet worden dat
oppositieleider Den Uyl deze
opvatting van het kabinet al
wist te distilleren uit het ver
warrende geruzie van de beide
fractieleiders. Zowel zijn vra
gen voor het spoeddebat als
zijn toelichting hierop waren
juist op dit aspect toegespitst.
Met zijn gebruikelijke emotio
nele benadering smeekte hy
het kabinet en de regerings
fracties haast om de oorspron
kelijke koppeling in stand te
houden.
„Laat het kabinet niet toegeven
aan een rommelig compromis
tussen CDA en WD.
Houdt vast aan een parallelle
inkomensontwikkeling van
werkenden van hen die van ar
beid zijn uitgesloten". Zijn mo
tie, waarin hij het CDA om een
bevestiging van de koppeling
vroeg, maakte echter weinig
kans.
Fictie
Net als in het debat over de rege
ringsverklaring, kon de CDA-
fractie deze uitspraak om pro
cedurele redenen afwijzen.
Nog steeds kunnen de chris
ten-democraten de fictie vol
houden dat zy de koppeling
handhaven. Ook al heeft minis
ter De Koning in Trouw heeft
toegegeven dat ook het CDA
voorlopig niet in staat is de
koppeling te bewaren (De
CDA'er Weijers noemde de
koppeling onlangs „een vorm
van beschaving De vraag is
nu hoe lang de christen-demo
craten hun nog slechts formele
verzet zullen volhouden.
Het debat van donderdagmiddag
en de uitlatingen van De Ko
ning hebben op dit punt in ie
der geval een deel van de ge
wenste helderheid gebracht.
Een ander effect pakt minder
plezierig uit voor Den Uyl en
de oppositie. Gedwongen door
de aanval van de PvdA hebben
De Vries en Nijpels hun poli
tieke tegenstellingen moeten
toedekken.
Lubbers voerde namens de coali
tie het woord. CDA en WD
hebben als het ware weer
plaatsgenomen op de hun toe
bedeelde uitersten van de poli
tieke balans. Keffen mag, maar
te veel opwinding kan leiden
tot een verstoring van het pre
caire evenwicht. De Vries en
Nijpels hebben een belangrij
ke politieke les geleerd.
