Hema wil snel uitbreiden
Nena en Belmondo bevorderen spreekvaardigheid
'Zuidwester' zet deuren
open voor buurtbewoners
Derde Wereld in beeld op
foto-expositie universiteit
Hefplateau
in Lakenhal
in gebruik
Buurtvereniging Maredorp blijft zich verzetten
muziek sicking
JanDoove(47) overleden
VAKTAAL
ZATERDAG 16 APRIL 1983
LEIDEN Ook rolstoelgangers
kunnen voortaan de eerste ver
dieping van museum De Laken
hal bezichtigen. De trap die be
stegen moet worden om de collec
tie schilderijen en de stijlkamers
te kunnen zien, is nu beslecht
door een hefplateau. De Leidse
rolstoelatleet André Moedig nam
het hefplateau gistermiddag offi
cieel in gebruik.
Voorheen was het voor gehandi
capten niet mogelijk verder te ko
men dan de oude hal van het mu
seum en de aangrenzende tege
lopstelling. Nu is daar de eerste
verdieping van het museum bij
gekomen dank zij een gift van de
Stichting Steun van de Rabo
bank. Voor mensen die een eigen
rolstoel niet kunnen meenemen
naar het museum, is er ook een
'museum-rolstoel' bijgekomen.
Het gaat om een exemplaar dat
al werd gebruikt bij de Floriade
en grondig is opgeknapt.
Nieuw verblijf geestelijk gehandicapten
i gebruik, waardoor nu ook de eerste verdieping i
LEIDEN - Het nieuwe dagverbijf
voor geestelijk gehandicapten,
'De Zuidwester' aan de Kenne-
dylaan in Zuid-West houdt dins
dag een open dag. Bedoeling is
dat buurtbewoners een kijkje ko
men nemen in het dagverblijf,
waar nu zo'n 38 gehandicapten
van vijftien jaar en ouder een
plaats hebben gevonden. Buurt
bewoners kunnen kennismaken
met hen, met de leiding en met
de manier waarop zij hun dag
doorbrengen.
Het dagverblijf 'De Zuidwester' is
al sinds begin dit jaar geopend,
hoewel de officiële opening pas
op 26 mei zal zijn. Het dagverblijf
is een project van de Stichting
LEIDEN - De Hema wil zo
spoedig mogelijk begin
nen met de uitbreiding
van het filiaal aan de Haar
lemmerstraat in Leiden.
In een brief aan de buurt
vereniging Maredorp laat
het bedrijf weten dat en
kele wijzigingen in het to
taalplan mogelijk zijn,
maar dat wordt vastge
houden aan een aanzien
lijke vergroting van de
verkoopruimte op de par
terre en een klein restau
rant op de eerste verdie
ping.
De kwestie rond de Hema-uitbrei-
ding sleept zich nu al ettelijke ja
ren voort omdat de buurtvereni
ging zich met hand en tand ver
zet tegen nieuwbouw. Gisteren
kwam het uitbreidingplan we
derom aan de orde bij de Raad
van State. Dit keer omdat de
buurtvereniging schorsing had
gevraagd van het besluit van het
provinciebestuur, waarin werd
ingestemd met de bouw.
Vorig jaar werd het provinciebe-
sluit al door de Raad van State
geschorst omdat de bouwveror
dening van de gemeente niet
klopt. Inmiddels is voor Mare
dorp een, door de gemeente- en
provinciebestuur goedgekeurd
bestemmingsplan van kracht
waarmee het bouwplan in over
eenstemming is. Het enige dat de
Hema te doen stond, zo leek het,
was hetzelfde plan nog eens in
dienen, waarna de procedure op
nieuw zou beginnen. Het bouw-
plan zou dan getoetst worden
aan het bestemmingsplan omdat
dat de bouwverordening over
treft. De bouwvergunning zou in
dat geval niet geweigerd kunnen
worden.
Wijziging
De provincie heeft echter, om te
voorkomen dat de zaak opnieuw
van vooraf aan zou beginnen, de
verklaring van geen bezwaar op
grond van de bouwverordening,
omgezet in een verklaring van
geen bezwaar op grond van het
bestemmingsplan. Door deze zet
wordt voorkomen dat de kwestie
opnieuw jaren in beslag zal ne
men. Het is echter de vraag of
één en ander juridisch juist is. De
voorzitter van de Raad van State
zei gisteren dat er voor hem nog
wel een aantal juridische puzzels
aan deze kwestie vast zitten die
de zaak moeilijk maken.
Indien de voorzitter van de Raad
van State besluit de verklaring
van geen bezwaar opnieuw te
schorsen dan zal dat dus vermoe
delijk gebeuren op juridische en
niet op inhoudelijke gronden.
Een woordvoerder van de pro
vincie betoogde dat uitbreiding
van de Hema volgens Gedepu
teerde Staten een goede zaak is
en niet langer door juridisch ge
hakketak zou mogen worden op
gehouden.
De buurtvereniging liet daarente
gen andermaal weten dat het uit
breidingsplan ongewenst is. Met
name de aantasting van het ka
rakteristieke straatbeeld van de
Janvossensteeg, het onttrekken
van woonruimte en de "lelijk
heid van de nieuwbouw", zit de
bezwaarden dwars.
De buurtvereniging meent dat ge
wacht moet worden totdat het
bestemmingsplan voor Mare
dorp is goedgekeurd door de
Kroon. Volgens de buurtvereni
ging heeft de Hema helemaal
niet zo'n haast om met de bouw
te beginnen. De huidige situatie,
waarin de Hema wijzigingen in
het bouwplan wil aanbrengen,
zou bij uitstek geschikt zijn om
te wachten op een eindoordeel
over het bestemmingsplan. Het
bouwplan zou aan het bestem
mingsplan getoetst kunnen wor
den nadat het is goedgekeurd
door de Kroon. Dat is de juiste
volgorde meent de buurtvereni
ging.
Een woordvoerder van de gemeen
te betoogde dat de Hema als een
'trekker' voor de Leidse binnen
stad wordt beschouwd. Onder
zoek heeft uitgewezen dat de wa
renhuissector in Leiden onder
ontwikkeld is en dat het uitbrei
dingsplan van de Hema daarom
van groot belang is voor het
Leidse kernwinkelgebied. Vol
gens de gemeente staan ook de
winkelorganisaties positief te
genover het uitbreidingsplan.
De plannen van de Hema zijn in
tussen enigszins gewijzigd. Uit
gangspunt blijft een uitbreiding
van de parterre met aan ingang
aan de Janvossensteeg. Volgens
de Hema is deze uitbreiding es
sentieel en niet op een andere
manier te verwezenlijken zoals
de buurtvereniging wil. Op de
eerste etage wil de Hema een
lunch-koffieshop of een klein
restaurant. De geplande ruimte
voor de bakkerij zal vermoede-*
lijk magazijnruimte worden. Die
bakkerij komt in De Waard. Ver
der blijft het bouwplan ongewij
zigd^
Geen verkeer op
Haarlemmerweg
LEIDEN - De Haarlemmerweg is
met ingang van maandag twee
weken lang voor doorgaand ver
keer afgesloten, in verband met
rioleringswerkzaamheden ter
hoogte van de Musschenbroek-
straat. Verkeer dat via de Willem
de Zwijgerlaan naar de Mare-
saingel wil (of omgekeerd) wordt
door middel van borden omge
leid.
Voorzieningen Gehandicapten,
die in Zuid-West ook een gezins
vervangend tehuis voor geeste
lijk gehandicapten aan het bou
wen is. Veel van de deelnemers
van 'De Zuidwester' wonen ook
in een dergelijk gezinsvervan
gend tehuis. Bovendien zijn er
nog elf deelnemers die 's mid
dags naar hun ouders in de Leid
se regio teruggaan.
Doelstelling van het dagverblijf is
tegemoet komen aan de indivi
duele behoeften en mogelijkhe
den van de deelnemers. En die
zijn bij iedere deelnemer weer
anders. Zo houdt de één van
handwerken, de ander van huis
houdelijk werk, werken in de
tuin, koken of kleding maken.
De activiteiten binnen het dag
verblijf worden zo aangepast aan
de wensen van de deelnemers.
Daarnaast volgt iedereen de vas
te activiteiten zoals gymnastiek,
zwemmen, handenarbeid en mu
ziek.
De deelnemers van 'De Zuidwes
ter' zijn verdeeld over vijf leef
groepen die elk hun eigen 'huis
kamer' hebben en twee groeps
leiders. Nog voor de zomer zal
het dagverblijf een zesde leef
groep erbij hebben, waarmee de
maximale bezetting van 54 is be
reikt. Naast de zes huiskamers
heeft 'De Zuidwester' nog een
handenarbeidlokaal, gymzaal,
een ruimte voor fysiotherapie,
keuken, en kantoorruimte.
Door deze aanpak wil het dagver
blijf de zelfstandigheid van de
deelnemers zoveel mogelijk be
vorderen. Zij die dat kunnen
gaan 's middags zelfstandig met
de bus naar huis en er bestaat al
een band met de middenstand
van het Wagnerplein, waar de
groep geregeld boodschappen
gaat doen. Bedoeling is dat het
dagverblijf in de toekomst nog
meer naar buiten zal treden. Er
wordt dan bijvoorbeeld gedacht
aan een uitwisselingsprogramma
met scholen of bejaardenhuizen.
Tijdens de Open Dag zijn bezoe
kers dinsdag welkom van tien
uur 's morgens tot drie uur 's
middags. Tussen twaalf en een
uur sluit het dagverblijf even om
de maaltijd te gebruiken.
Projecten op gebied ontwikkelingssamenwerking
ADVERTENTIE
In het zomerfiliaal van muziek Sicking
G. v. Uffordstraat 10a, Noordwijk a/Z
Elke zondag een ander orgelmerk
De fototentoonstelling in het Arsenaal, die tot het einde van de maand te
LEIDEN - Mr. Cath, lid van het dagelijks bestuur van
de Leidse universiteit, heeft gistermiddag op de bin
nenplaats van het Arsenaal (Witte Singel/Doelen
complex) de fototentoonstelling "Door Leidse
ogen" geopend. Er zijn honderden kleuren- en
zwart-wit foto's, verdeeld over ongeveer zeventien
projecten, te bezichtigen.
Het materiaal voor deze expositie, die als thema Lei
den en de Derde Wereld heeft, is voor het grootste
gedeelte uit particulier bezit ter beschikking ge
steld.
De tentoonstelling biedt een overzicht van activiteiten
van door het Bureau Buitenland van de universiteit
gecoördineerde projecten op het gebied van ontwik
kelingssamenwerking, uitgevoerd in de jaren zeven
tig en tachtig. Doel is de bevolking van" Leiden en
omstreken in de gelegenheid te stellen kennis te ma
ken met het Leids wetenschappelijk onderzoek op
dit gebied.
Enerzijds geeft de tentoonstelling een beeld van wat
in wetenschappelijke zin wordt gedaan. Anderzijds
laat ze beelden van dagelijkse gebeurtenissen zien
waar wetenschappers tijdens hun verblijf in deze
landen door werden getroffen.
Voorbeelden van projecten, waarvan fotoseries ter be
schikking zijn gesteld:
- Family planning in Indonesië
- Opgravingen in Egypte door het Rijksmuseum van
Oudheden
- Christelijke wandschilderkunst in Egypte
- Gezondheidszorg in Ethiopiè
De tentoonstelling is voorlopig tot eind april op werk
dagen van 09.00 tot 17.00 uur te bezichtigen.
LEIDEN Leidenaar Jan Doove is na een korte ziekte onverwacht
overleden. Hij werd 47 jaar. Doove genoot in Leiden bekendheid door
diverse functies die hij bekleedde. Zo was hij actief in de muziekwereld
(schreef muziekrecensies op klassiek gebied), fungeerde enige jaren als
voorzitter van de Vereniging Pieters- en Academiewijk en was onbezol
digd ambtenaar van de burgerlijke stand. De historie had zijn grote
belangstelling. Onlangs nog organiseerde hij naar aanleiding van het
overlijden van zijn moeder in zijn woning aan de Papengracht een ten
toonstelling, waarvan het materiaal was ontleend aan het familie-ar
chief.
Frans en Duits: geen verplichte eindexamenkost meer
LEIDEN - Frans en Duits, twee
vreemde talen die om de beurt in
moeilijkheden verkeren. Als de
minister roept, dat Frans in de
brugklas moet worden ge
schrapt, dan wordt er door fran-
cofielen zo enthousiast over deze
taal geschrevén dat de indruk
ontstaat alsof zonder deze taal ei
genlijk niet valt te leven. En dit
kan weer van invloed zijn op de
talenkeuze van leerlingen die
een vakkenpakket moeten sa
menstellen: want verplichte ein
dexamenkost zijn beide talen
niet meer.
Op de mavo kan men zelfs na het
tweede leerjaar al van het Frans
verlost zijn. Daarentegen krijgt
het Duits bij alle onderwijsvor
men pas betekenis in de tweede
klas. Het eindexamenbestand
schommelt: het ene jaar kiezen
meer leerlingen voor Duits, het
andere jaar is het Frans in de
meerderheid. Toch is het beslist
niet zo, dat de docenten Duits en
Frans van de Louise de Coligny
Scholengemeenschap elkaar nu
in de haren zullen vliegen. Op
merkelijk is wel dat er drie verte
genwoordigers van de vakgroep
Frans (weten zij hun vak soms
beter te verkopen?) en slechts
één leraar Duits bij dit gesprek
aanwezig waren.
Leraar Van der Laan moet toege
ven - alle inzet ten spijt - dat het
Frans veel verder van de middel
bare scholieren afstaat dan het
Engels of het Duits. "Het Frans
komt er op de Nederlandse tele
visie ook bekaaid af', zegt hij
Wot heeft er zich na de invoering
von de mammoetwet in 1968 op
de scholengemeenschappen voor
mavo/havo en vwo afgespeeld? De
vakkenpaketten zijn ingevoerd,
de leerstof is veranderd en de
schoolboeken zijn mooier gewor
den. In deze serie 'vaktaal' komen
docenten van Leidse middelbare
scholen aan het woord, die kri
tisch zullen vertellen over leerlin
gen, schoolboeken en de ontwik
kelingen binnen hun eigen vak.
mopperend. "We kennen alle
maal de Engels- en Duitstalige
feuilletons a la Dallas, Brides-
head en Derrick, maar een Fran
se tv-serie is zeldzaam. Hetzelfde
geldt voor de popmuziek, het do-
door
Saskia Stoelinga
mein van onze scholieren.
Slechts Michel Sardou heeft vo
rig jaar de top 10 bereikt".
Naamvallen
Lachend wordt er door het drietal
geconstateerd, dat de leraar
Duits, H. v.d. Veen, op het mo
ment niet heeft te klagen. De
Duitse Nena staat met haar liedje
"99 Luftballons" immers op de
earste plaats. "Wij hebben ande
re problemen" zegt hij. "Het
naamvallenvraagstuk is voor ve
len een struikelblok. Populair
zullen de naamvalsregels wel
nooit geweest zijn, maar men
tobt er thans veel meer mee dan
vroeger: voor de leerlingen
maakt het niet zoveel meer uit of
er nu een tweede of een derde
naamval moet staan".
De rijtjes van de voorzetsels "mit,
nach, nebenmoeten nog
steeds worden onthouden. De
rijtjes van de zelfstandige naam
woorden hoeven er niet meer te
worden 'ingestampt'. Van der
Veen: "Woordjes worden er nog
wel geleerd. In de onderbouw
beperkt men dat tot de woordjes
die in de leeslesjes aan de orde
komen. In de bovenbouw be
staat nog steeds het langzamer
hand gehaat wordende boek
"Wordschatz". Onmiddellijk
voegt hij daaraan toe dat het le
ren van losse woordjes weinig
produktief is, "tenminste als je
het niét leert, zijn de resultaten
niet duidelijk anders".
Lerares Koot weet daar meer over.
"Je kunt niet meer zoals vroeger
zeggen: als je dit boek uit het
hoofd kent, haal je voor de verta
ling een zes. "Kijk", ze slaat het
Franse leerboek open bij de C,
"dit is heel frustrerend. Je laat ze
toch niet 'le chant=het gezang'
leren. Als ze 'chanter=zingen'
weten, komen ze er heus wel
uit".
Flop
In het schooljaar '73/'74 werd het
talenpracticum op de Louise de
Coligny, zoals dat toentertijd op
elke school het geval was, met
trompetgeschal binnengehaald.
Van dit hulpmiddel verwachtte
de onderwijswereld veel. Op de
ze manier zou men pas goed het
accent kunnen leggen op de
spreekvaardigheid. De verwach
tingen bleken te hoog gespan
nen; het liep uit op een flop.
Gevieren kijken ze nog even terug
op die periode. Mevrouw Kemp
van Frans: "Inderdaad, in eerste
instantie leek het talenpracticum
mij het einde. Echter al spoedig
bleek dat het instrumentarium
snel defect raakte. Ook verdwe
nen er om de haverklap koptele
foons. Van der Laan: "En voor
dat je alles paraat had, was de
helft van de les al voorbij. Het
idee om op zo'n manier een taal
te leren is gebaseerd op het aan
kweken van automatismen door
middel van structuuroefeningen.
Dat werkt heel goed als je elke
dag oefent, anders heeft het geen
enkel effect. Praktisch elke
school is ervan terug gekomen".
Van de Veen: "Volgens mij is het
nog steeds de manier om een taal
te leren als je gemotiveerd bent
èn de tijd hebt. De scholieren
van nu hebben wel iets anders
aan het hoofd. Onder de les van
Duits zitten ze al te denken aan
het proefwerk Frans".
Wat de Duitse leraar van het talen
practicum heeft gehouden, is de
bandrecorder. "Ik doe veel aan
luistervaardigheid. In de boven
bouw laat ik ze toneelstukken le
zen - vaak sappiger dan proza -
die op de band staan ingespro
ken. Dat werkt heel prettig. Ze
vallen dan in elk geval niet in
slaap", zegt hij vergenoegzaamd.
Absolveren
Bij alle vier de docenten komt de
spreekvaardigheid op de eerste
plaats. Lerares Koot traint die
spreekvaardigheid door ze
spreekbeurten te laten houden
over een artikel dat in het tijd
schrift 'Paris-Match' heeft ge
staan. In de pauze mogen ze dan
bij haar een mooi Frans verhaal
komen afsteken.
Van der Veen laat de leerlingen
van het laatste en voorlaatste
leerjaar voor de klas een verhaal
over een zelf gekozen boek hou
den. Als ze daarvoor een vol
doende halen (6- rekent hij daar
ook toe) dan mogen ze een boek
minder op de literatuurlijst zet
ten: absolveren noemt men dat
in het onderwijs. Mevrouw Koot
zegt dat ze wat strenger is. "Boe
ken absolveren kan alleen als er
meer dan een 6 wordt gehaald"
Veel kritiek wordt er geuit op de
cito-teksten - in het leven geroe
pen om de tekstvaardigheid van
de leerlingen te toetsen. "Een du
bieuze zaak" noemt lerares
Kemp deze methode. "Het is al
lemaal veel te passief. Geen en
kele creativiteit komt er aan te
pas. De fantasie wordt gewoon
doodgedrukt". Koot valt haar
bij: "Ja, dat is zonde. Als ze iets
niet weten dan gokken ze of het
a/b/c/ of d moet zijn. Ze worden
nauwelijks gedwongen na te
denken. Bij de vertalingen die
wij vroeger voorgeschoteld kre
gen, leerde je tenminste nog for
muleren".
Weerzin
Een ander nadeel is dat ze bij alle
talen hetzelfde doen. Van der
Veen: "Overal moeten ze teksten
maken. Vooral in de eindexa
menklassen. Je merkt de weer
zin. Je moet als leraar heel inven
tief zijn om de vaart erin te hou
den. Sommige leraren hebben
wel het gezicht van André van
Duin maar kunnen er qua humor
niet tegenop. W(j zijn soms met
dingen bezig die ze totaal niet in
teresseren". Hij laat de de boe
ken met oefenteksten zien. Thie-
me's verzamelbundel havo
Duits; kleur donkergroen. Thie-
me's verzamelbundel vwo Frans;
kleur licht groen. "Dat is toch af
grijselijk", zegt hij vol medele
ven met zijn leerlingen.
Van der Laan: "Er moet afwisse
ling in een les zitten. Bij voor
beeld een film van Jean-Paul
Belmondo - niet ondertiteld -
gaat erin als koek. Al spelende le
ren ze op die manier door te kij
ken en te luisteren. We zouden
nog veel meer moeten insprin
gen op de actualiteit. Niet als ver
vanging, maar als verrijking".
Afwisseling biedt ook de nieuwe
aanpak van het boek On y va
tous' voor brugklasleerlingen.
De docenten van de sectie Frans
zijn met deze methode erg inge
nomen. Het dagelijks leven in
Frankrijk wordt - verluchtigd
met kleurenfoto's op leuke wij
ze aan de man gebracht. Het
spreken wordt geoefend door
'mini-gespreKjes'. Leerlingen
stellen elkaar vragen zoals 'Ca
va?', je m'apelleet toi?'. Ook
speelt het boek in op de Franse
chansons, die via een band kun
nen worden beluisterd.
De vier docenten zijn het er over
eens: de belangrijkste doelstel
ling van het hedendaagse talen
onderwijs is dat zowel de begaaf
de als de minder begaafde leer
ling, zich iets van het Frans of
Duits eigen maakt en dat hij of
zij zich in Frankrijk of Duitsland
weet te redden. Van der Laan:
"Het maakt mij dan niet uit of ze
zeggen 'Monsieur, deux grands
cafés avec du lait' of'Garcon, au-
riez vous l'obligeance de m'ap-
porter deux grands crèmes?".
