Opwindende debuutelpee Blancmange
Marianne Faithfull
veroorzaakt koude
rillingen over de rug
Eurythmics jagen luisteraar stuipen op het lijf
Schaken
-C
Luscombe en Arthur maken synthesizerpop met eigen karakter
Nieuwe sterren aan het firmament van de synthesizerpop
vi v
ZATERDAG 16 APRIL 1983
Extra
Onder redactie van Jaap Visser
De synthesizerpop tiert in Lon
den en omgeving even welig
als de werkloosheid. Maar
waar de jongste technische
ontwikkelingen de gewone
maatschappij lijken uit te
hollen daar krijgt de popbusi-
ness juist dank zij de compu
termogelijkheden een flinke
injectie. Digitaal bestuurde
toetsenbandjes schieten als
paddestoelen uit de Britse
bodem: Tears for Fears, The
Human League, The Thomp
son Twins, Soft Cell en
Blancmange, om maar eens
een bij lange na niet com
pleet rijtje op te sommen.
Kenmerkend voor deze tak van
de modernste muziek is de
herhaling van sterke en goed
in het gehoor liggende toet-
senloopjes. Vaak leidt dat tot
de vergrotende en soms zelfs
overtreffende trap van verve
ling. Maar in sommige geval
len is het steeds weer terug
kerende thema zo onderhou
dend en zijn de klanken die
naast deze basismuziek ten
gehore worden gebracht zo
fascinerend dat van puur op
windende muziek sprake is.
Zo ook in het geval van Blanc
mange. Dit Engelse duo heeft
een fascinerende debuutel
pee, 'Happy families', afgele
verd. Tien stukken die afwis
selend bizar en zweverig zijn.
De bizarre gedeeltes doen
sterk denken aan de ongepo
lijste punk zoals die aan het
eind van het vorig decen
nium in dezelfde contreien
werd gemaakt. De zweverige
gedeeltes lijken voorname
lijk bepaald door de golf van
melodieuze pop die een reac
tie vormde op de punk.
Het oppikken en verwerken
van beide stromingen in de
popmuziek hebben toetse
nist Stephen Luscombe en
zanger/gitarist Neil Arthur op
een geheel eigen i
daan zodat hun muziek een
eigen karakter heeft. Een ka
rakter dat vooral bepaald
wordt door de vocale inbreng
van Neil Arthur. Door zijn
emotionele manier van zin
gen houden zijn zware voca
len het midden tussen die
van Talking Heads-zanger
David Byrne en David Bo-
Hoewel hoes (lijkt op verpak
kingsmateriaal van een plaat
vol vrolijke kinderliedjes) en
titel ('Happy families') anders
doen vermoeden, is hier spra
ke van een opwindende plaat
met spannende (synthesizer)
muziek en dito teksten.
JAAP VISSER
Je gaat vanzelf van haar hou
den. Van Marianne Faithfull,
en de reden is 'A Childs's Ad-
venture' haar nieuwe elpee,
de derde die zij sinds haar co
me-back in 1979 met het al
bum 'Broken English', heeft
afgeleverd.
De voormalige 'Queen of the
London Scene', die in de ja
ren zestig faam vergaarde
met hits als 'As tears go by'
en 'Summernights' gekop
peld aan haar liefdes-avontu
ren met onder andere Mick
Jagger, is er met haar jongste,
plaat in geslaagd opnieuw te
verrassen. 'A Child's Adven
ture' is een document, een
zeer persoonlijke weergave
van de emoties van de nu 37-
jarige, zangeres die eigenlijk
niet zingen kan. Hoewel...
Marianne Faithfull heeft welis
waar een zeer beperkt stem
geluid, hees en raspend, aan
getast door drank en drugs,
maar zij is zich daar terdege
van bewust en bereikt deson
danks (of juist daardoor) op
haar nieuweling een grote
hoogte. Haar kracht ligt in
'gedragen' ballades en folky
songs. Daarmee kan zij ont
roeren, geeft zij zich - tekstu
eel - bloot, zo zeer zelfs dat
koude rillingen over de rug
niet zijn uitgesloten: "Will I
see whiskey as a mother"
zingt zij in het jazzy slotstuk
op het album dat is getiteld
'She's got a problem', dui
dend op haar grote liefde
voor datgene wat in de fles
weinig kwaad kan.
Het mooiste nummer op de el
pee is voor mij 'Morning Co-
me', waarin zij zelfs wonder
baarlijk mooi zingt. Het min
ste; het op Jamaicaanse rit
men gebaseerde 'Blue Millio
naire' waarin zij de tekst op
het chorus na sonoor decla
meert.
De folky invloed is vooral terug
te vinden in 'Ireland', dat on
danks de ietwat obligate
tekst uitstekend past in het
karakter van de plaat. Boven
dien is het een song die bijft
'hangen' en dat pleit weer
voor het arrangement.
Acht songs bevat 'A Child's Ad-
venture', een zeer sober ge
produceerde elpee met La
Faithfulls doorleefde stem
vóór in het spectrum gemi-
xed. Verder is een voorname
37-jarige Faithfull brengt persoonlijke weergave van emo-
rol weggelegd voor key
board-bespeler Wally Bada-
rou die verantwoordelijk is
voor het vele sfeervolle syn
thesizer-werk. Prachtig.
HANS VELDHUIZEN
'Sweet dreams' (are made of
this) - Eurythmics (RCA)
Nieuwe sterren aan het front
van de synthesizerpop die
nen zich aan. Deze keer gaat
het om de Eurythmics. Na
'Sweet Dreams', de tweede
elpee van de met een 'coup
peenhaar' getooide zangeres
Annie Lennox en het op
John Lennón gelijkende ma
nusje-van-alles Dave Ste
wart, een drietal keren te
hebben aangehoord was ik
sterk geneigd hem een
plaatsje in het vakje schroot-
vinyl toe te bedelen. Debet
aan deze - naar nu blijkt - ont
erechte beoordeling was mijn
vergissing om voor The Eu
rythmics dezelfde criteria
aan te leggen als voor vak
broeders als Tears for Fears,
The Human League en The
Thompson Twins.
Een belangrijk kenmerk, (of zo
u wilt: het grote manco) van
synthesizerpop is dat de ma
kers ervan in negen van de
tien gevallen de luisteraar
reeds na de eerste rondgan
gen van zijn draaitafel in de
houtgreep moeten hebben.
Dergelijke muzikale judoka's
zijn zich er 'immers terdege
van bewust dat hun muziek
het niet moet hebben van
verrassingen op de lange ter
mijn, gezien de onmogelijk
heid hiervan bij het gebruik
van aan de computer verwan
te en zodoende voorgepro
grammeerde instrumenten.
Voor goede synthesizerpop
zijn juist een aangename en
ontspannende voorspelbaar
heid vereist, alsmede een
pakkend refrein en een ster
ke melodie die reeds na eer
ste beluistering niet uit het
geheugen zijn weg te bran
den.
The Eupdhmics voldoen aan
niet één van de voornoemde
voorwaarden, of het zou de ti
telsong, tevens single, van de
plaat moeten zijn. Vandaar
ook mijn aanvankelijke te
leurstelling over deze plaat.
Nadere beluistering van
'Sweet Dreams' leerde echter
al gauw dat Lennox en Ste
wart geheel anderssoortige
troefkaarten uitspelen. The
Eurythmics maken geen on
vergetelijke wijsjes maar
nummers die pas op de lange
duur hun uitwerking hebben.
Opmerkalijk is voorts Stew
art's sobere doch uiterst doel
treffend gebruik van de elek
tronica. Hij behoort tot diege
nen die niet voor elk nummer
aan andere knoppen zit te
draaien. Zijn knoppenspeel
tjes klinken op deze plaat
vrijwel overal hetzelfde maar
toch zijn hij en Lennox erin
geslaagd tien zeer afwisselen
de nummers te brouwen. De
stukken op deze plaat heb
ben allemaal een onheilspel
lend karakter zonder dat de
luisteraar in de gaten heeft
waar het niet nader aangedui
de gevaar zich schuilhoudt.
Mede debet hieraan zijn de
uit een minimumaantal
woorden opgebouwde tek
sten. De spanning wordt nog
eens extra verhoogd door
Lennox' 'brombeerzang' die
uitstekend past in Stewart's
bromtonenbad. Lennox en
Stewart bewijzen met hun
'Sweet dreams' dat het heel
goed mogelijk is met heel
weinig hulpmiddelen de luis
teraar de stuipen op het lijf te
jagen. Je moet er alleen wel
even voor gaan zitten.
WIM KOEVOET
I Horizontaal: 1. Moderne humor
in Utrecht, 6. Is het voertuig in
die rivier gevallen?, 10. Een
uitblinker profiteert ervan zon-
j der thee, 11. Laag gebied zit u
in, 12. Een g er bij, sufferd, hij
i loopt naast u, 13. Handige ver-
snellingen!, 15. Schoolse bezig
heid!, 17. Humeurig orgaan
van een diertje, 19. Is wat u in
de tuin bijeengeschraapt hebt,
21. Hebt u hulp nodig? Zo te
horen wel, 22. In de koe is be
nauwdheid, 24. Men verbouwt
-! aan het slot thee, 27. Daardoor
I te laat komen, 28. Klim in de
palen, 29. Een slee is er om een
11 dwaas te vervoeren, 30. Ie-
mand gevoelig maken door de
I horizon te hinderen.
1 Verticaal: 1. Opnieuw is de eer-
ste voor lekkers, 2. Een stier in
de lucht?3Dat gewei wordt je
j flauw van, 4. Gindse zender is
I 'der niet uit het ziekenhuis, 5.
Met verschillende stukjes ru
briceren, 7. Dat loopt bij uw
fiets, 8. Praatje over de handel!,
9. Ga naar boven over een
kleed en gebruik het om te rij
den, 14. Gebruik hem tijdens
reis en ziekte, 16. Is zij portier
bij een kweekbedrijf?, 18. Op
het kleed lig nóg een verrader,
20. Dit is beslist het laatste
woord, 21. Oorlogsgescherm,
23. Het dier hapte 'k van de
boot, 25. En dit dier haalde 'ie
van dat stukje grond, 26. Hon
derdelf!.
S A V O 0
A|0 L,_Mj
M 0 0 I
PERFECT]
A RJÜA
NjfE N
E XTERN
5 IC|N
se r 0 e n
a|É5
F Al
DAKHAAS
R I E
uüee K_
kat.rol
De prijs van 25,- werd toege
kend aan Mevr. L. Nieuwen-
burg, De Deel 16, 2396 EX
Koudekerk a/d Rijn. De prijs
wordt de winnaar toegezon
den.
Oplossingen met vermelding
van "Puzzel" voor donderdag
op briefkaart of in enveloppe
zenden aan Redactie Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300
AB Leiden.
De meeste partijen uit de match
Hübner-Smyslov zijn het aan
zien nauwelijks waard. Een po
sitieve uitzondering hierop
vormt de vierde matchpartij.
Na enkele inleidende strategi
sche schermutselingen zet
Smyslov het hele bord in
brand en wint hij in grootse
stijl.
Wit: Smyslov; zwart: Hübner.
1. Pf3 Pf6 2. c4 c5 3. Pc3 Pc6 4. g3
d5 5. cd5: Pd5: 6. Lg2 Pc7 7. d3
e5 8. Pd2 Ld7 9. 0-0 Le7 10.
Pc4 fT6 11. f4 b5 12. Pe3 Tc8 (Tot
hiertoe is het allemaal nog wel
bekend. In de partij Seirawan-
Portisch. Mar del Plata 1981,
volgde 13. a4 b4 14. Pcd5 0—0
15. Pe7:+ De7 16. Ec4 Tfd8 17.
b3 ef4: 18. gf4: Le8, waarna
zwart al iets beter stond en
dankzij de druk op de d- en e-
lijn ook won) 13. Ped5 Pd5: 14.
Pd5: 0-0 15. fe5: Pe5: 16. Lf4
Pc6 17. a4 b4 18. Tel 19. e4 Ld6
20. Le3 Pa5!? (De zwakke zwar
te c-pion is voor wit een aan
knopingspunt geworden om
enige druk uit te oefenen. Met
de tekstzet helpt zwart dit pro
bleem de wereld uit, maar te-
door
Dirk Sikkel
gelijk komt het paard buiten
spel te staan en krijgt wit een
overwicht in het centrum. Be
ter lijkt Pe5) 21. d4 c4!? (En
hier lijkt cd4: 22. Dd4: Pc6 be
ter. Het machtige witte cen
trum kan nu de basis voor een
koningsaanval worden) 22. Pf4
LH 23. Dg4 De8 24. Teel Pb3
25. Khl Kh8 26. Dh3 Tc7 27. e5!
(Na dit pionoffer kunnen de
witte stukken hun vernietigen
de werk gaan doen) fe5. 28.
de5: Le5: (Na De5: wint Pg6+
direkt) 29. Le4 g6 (Lg8? 30.
Pg6+) (Diagram) 30. Lg6:!
Da8+ 31. Kgl Lg8 32. Lh7:
(Hoe zwart ook spartelt, het
schaak op g6 komt toch!) Th7:
33. Pg6+ Kg7 34. Dd7+ Tf7
(Kg6:? 35. Dg4 mat en na Lf7
wint eenvoudig Pe5:) 35. Tf7:
Lf7: 36. Pe6: dd5 37. Da7: Th5
38. Pf7: Df7: 39. Ld4+ Pd4: 40.
Dd4: Kh7 41. De4+ Kg7. Hier
i i i i
i
W 3 T
i 1 1 2 "5
2 Y?
i
'sia'Y
Het senioren damkampioen
schap van Nederland is in ja
ren niet zo spannend geweest
en dat had niemand kunnen
denken na de fantastische start
van Auke Scholma. Deze sym
pathieke Fries liet iedereen,
ook Rob Clerc, aanvankelijk
zijn hielen zien en zelfs een
voorsprong van drie a vier
punten halverwege had tot de
mogelijkheden behoord.
Slechts nijpende tijdnood, dan
wel vermeende, hield de ach
tervolgers in de race.
Clerc bleef Scholma nauwlet
tend volgen en ook Jos Stok-
kel doemde uit de nevelen op.
De sinds kort in Den Haag wo
nende Huissenaar kreeg de eer
de onstuitbare Fries te stop
pen, wat in de voorlaatste ron
de gelukte, omdat Scholma op
winst uit was (waarna de titel
"zijn" zou blijken), maar al snel
in de problemen raakte. Een
enigszins uitgebluste revelatie
van dit toernooi incasseerde
een dag later een nieuwe ne
derlaag tegen medekoploper
Jos Stokkel.
Groot was dan ook de druk op
Rob Clerc, die nu om in het be
zit van zijn titel te blijven van
Bies moest winnen. Na zes uur
spelen, in een bijzonder ru
moerige zaal waarin iedereen
geheel meeleefde, kreeg hij de
handen van de aanwezigen op
NEDERLAND - Op 30 augustus
zullen, zoals we eind vorig jaar
bij de besprekingen van het
uitgifteprogramma 1983 al
hebben aangekondigd, weer
zegels met bijslag (vier stuks)
aan het Nederlandse Rode
Kruis worden gewijd. Het the
ma van de serie is evenwel ge
wijzigd van "De vier conven
ties van Genève" in "Het recht
op hulp en bescherming".
De afbeeldingen van de zegels
hebben namelijk niet uitslui
tend betrekking op de Geneef-
se conventies, maar ook op de
daarbij bhorende protocollen,
de vrede en de medisch-sociale
aspecten. Ook zijn de bijslagen
van de zegels van 50 en 60 cent
gewijzigd. Waarden en bijsla
gen worden nu: 50 25; 60
20; 65 25 en 70 30 cent.
Behalve dat de PTT met deze
vier zegels komt in vellen van
100 stuks zal ook een postze
gelboekje worden uitgegeven.
Dit boekje zal in het assortie-
ment worden opgenomen ter
ondersteuning van de verkoop
van het Rode Kruis. De inhoud
van het boekje zal bestaan uit
vier zegels van 50 25 cent en
twee zegels van 70 30 cent.
De zegels zijn aan twee zijden
ongetand, de laatste zegel is
aan drie zijden ongetand.
De tekst aan de binnenzijde van
werd de partij afgebroken. De
stelling is hopeloos voor zwart.
Hij staat twee pionnen achter
en zijn koning staat op de
tocht. Het is dan ook merk
waardig dat Hübner nog door
speelde. 42. TH Da7+ 43. Tf2
Dc5 44. Kfl c3 45. bc3: bc3: 46.
De6 Dg5 47. Tf7+ Kh8 (Speelt
nog op een laatste grapje dat
op dit niveau natuurlijk niet
serieus genomen kan worden:
48. De8+ Dg8 49. TfB verliest
wegens Tf5+) 48. Dc8+ en
zwart geeft op. Op Dg8 volgt
49. Dc3:+ met mat op de vol
gende zet.
elkaar doordat Bauke Bies in
een lastig eindspel (op dat mo
ment waarschijnlijk wel verlo
ren) in de fout ging.
Voor Johan Bastiaannet krijgt
dit toernooi nog een staartje
omdat Ruud Palmer een her
kamp forceerde door in ge
wonnen stelling aan wereld
kampioen Jannes van der Wal
remise toe te staan. Kijk hoe de
VAD'er Ben Smeenk te grazen
neemt, met zwart: I. 33-29 17-
22 2. 39-33 11-17 3. 44-39 6-11 4.
50-44 1-6 5. 31-26 16-21 6. 32-28
19-23 7. 28x19 14x23 8. 35-30;
dit blijft toch de meest gespeel
de voortzetting; 8.10-14 9.30-
24 23-28 10.40-35 20-25; vereen
voudigende varianten als 9.
21-27 10. 37-31 14-19 etc. of 9.
21-27 10. 37-31 23-28 11. 42-37
5-10 12. 40-35 28-32 13. 37x28
18-23 etc. ziet men tegenwoor
dig niet veel meer in de toer-
nooipraktijk omdat men ten
eerste ervan overtuigd is dat
zwart zeker niet minder staat;
ten tweede men met zijn tijd
mee wil gaan en ten derde niet
als hakker maar als interessan
te speler te boek wil staan; 11.
24-20 15x24 12. 29x20 14-19 13.
20-15 11-16; vermijdt de Boom-
variant, genoemd naar Gerrit
Boom; 14. 37-31 7-11 15. 44^0
5-10 16. 34-30 25x34 17. 40x29;
de voorkeur van Smeenk; 17.
19-23 18. 29-24 10-14 19. 45-40
23-29 20. 24-20 14x25 21. 33x24
18-23 22. 40-34 13-18; op 49-44?
kan nu 28-33 18-23 en 4-10; 23.
38-33 21-27; voorzichtiger is 9-
13; 24. 34-30 25x34 25.39x30 28-
x39 26. 43x34; dreigt 15-10 en
24-20, terwijl 8-13 op eerst 26-21
faalt en 9-13 verzwakt links te
veel; 26. 23-28 27. 24-20 9-14
28. 20x9 3x14 29. 34-29 17-21;
zwart brengt de rechterkant in
het spel (let op de finesse 26-
21); 30. 26x17 12x21 31. 30-25 8-
13 32. 35-30 11-17 of? 33. 49-44
28-32; expansie zoeken want
op ?-19 volgt steeds 29-23 30-
24; 34. 30-24 13-19; opluchting,
sterk is 44-40. Wel verhindert
30-24 2-8 of -7 door 25-20 24-19
etc 35.24x13 18x9 36. 31-26 2-8
37. 29-24 22-28 38. 42-37 17-22-
39. 26x17 22x11 40. 44-39; ver
smaadt 37-31; 11-17 (28-33??)
41. 39-34 6-11 42. 34-29 8-13 43.
48-43 16-21 44. 37-31 (47-42 21-
26 42-38=) 17-22 45. 47-42?! (21-
26 dreigt) 28-33 46. 29x38 32-37
47. 41x32 21-26 48. 32x21 26x39
49. 24-19 (tijdnood, 38-33 en 21-
17!=) 13x24 50. 38-33 39x28 51.
21-17 28-32 met winst.
De prijs voor 'Het spel van het
jaar' werd in 1973 ingevoerd,
een initiatief van wijlen Her
man Filarski, die daarmee de
eerste van een serie voltreffers
mocht noteren ten gunste van
de internationale bridgejour-
nalistiek. Een van de inzenders
was Alan Truscott, die een spel
instuurde dat hij beschreef in
de New York Herald Tribune
onder de titel 'mirakelspel'.
Het werd gespeeld door de
toen nog volstrekt onbekende
junior Matt Granovetter, thans
een van de beste Amerikaanse
spelers en ondermeer deel uit
makend van de Amerikaanse
ploeg die een TV-wedstrijd
AH65
<?832
O-
A V 109 87
742 N VB83
V B 10 5 WO 9 4
0 9 4 3 2 7 O A B 7 5
53 L HB2
10 9
9AH76
OH V 10 8 6
64
Zuid gever, OW kwetsbaar. NZ
speelden een ingewikkelde
conventionele ruitenopening,
hetgeen verklaart dat zuid
opende met 1 KL OW passen
noord 2 KI, zuid 2 Ru -
noord 2 Sch, zuid 2 SA en
noord 6 KI! Kansloos, zegt u
natuurlijk, maar zie hoe Grano
vetter dit karwei klaarde, en
OW konden dat nog niet eens
tegenhouden ook.
Na een minuutje op het schijn
baar onmogelijk geval te heb
ben gestudeerd, zette zuid zijn
geld op deze speelwijze: Ha V
voor de heer, Ru H na en ge
troefd op tafel. Met harten naar
het aas en nogmaals ruiten ge
troefd. Vervolgens Sch A en
Sch H, schoppen getroefd en
Vanuit noord werd de laatste
schoppen gespeeld, getroefd
met KI 6, te hoog voor west.
Ruiten was voor noord's KI 10,
oost moest bekenen. De nage
speelde Ha 8 moest door oost
worden getroefd, waarna oost
van heer-boer in de vork van
aas-vrouw mocht spelen: 12
slagen gemaakt.
Voor Matt was dit het mooiste
ogenblik uit zijn bridgeleven
schrijft Truscott - en dèt wil
len we graag aannemen want
waarschijnlijk zal een dergelijk
mirakel zich geen tweede maal
in Matt's bridge-carrière voor
doen.
de omslag zal als volgt luiden:
"Het Nederlandse Rode Kruis"
"Het recht op hulp en be
scherming". Verder komt het
embleem van het Rode Kruis
en het volgnummer PB 29 op
de binnenzijde voor. De voor
zijde van de omslag heeft als
tekst: "Rode Kruis postzegels"
en de prijs: 5,-.
Op de achterzijde: "Het Rode
Kruis is zijn hulpverlening ge
start in oorlogstijd. Zieke en
gewonde militairen werden
verzorgd en beschermd. Later
richtte de hulpverlening van
het Rode Kruis zich ook op an
dere activiteiten zoals bloed
transfusiedienst, gehandicap
tenzorg en hulp bij natuurram
pen. Alle activiteiten van het
Rode Kruis in vredes- en oor
logstijd zijn gebaseerd op het
recht van elk mens op hulp en
bescherming. Door zijn inzet
levert het Rode Kruis een be
langrijke bijdrage aan vrede en
welzijn".
De Rode Kruis-postzegelboekjes
zullen verkrijgbaar zijn tot en
met 7 oktober 1983. Ze zullen
echter in verband met de bij
slag niet via de postzegelboek-
DENEMARKEN - Evenals in
1969 (zeilboten), 1973 (het
Noordse Huis in Reykjavik in
IJsland) en in 1977 (lelies) zijn
de posterijen van de Noorse
landen (Denemarken, Finland,
Noorwegen, IJsland en Zwe
den) ook op 24 maart weer met
een gezamenlijke uitgifte ge
komen. Maar in tegenstelling
tot voorgaande jaren is, behal
ve het posthoorn motief, deze
keer alleen het thema gemeen
schappelijk: "Reizen in de
Noordse landen", ofwel toeris
me. Wat de motieven betreft
verschillen de vijf emissies, al
le bestaande uit twee zegels,
aanmerkelijk. Waarden: Dene
marken, 2,50 en 3,50 Kr.; Fin
land 1,220 mark en 1,30 mark;
Noorwegen 2,50 en 3.50 Kr.:
IJsland 450 en 500 Aurar en
Zweden 1,65 en 2,40 Kroon.
