Dreiging levert vaak
betere prestatie op9
Interview
Kerkleiding in Brazilië blijft vooruitstrevend
Als u ze allemaal
wilt inleveren,
moet u nu wel beginnen.
Prof. ir. E. Asmussen, expert
op gebied verkeersveiligheid:
Shell helpt®
VRIJDAG 15 APRIL 1983
PAGINA 15
Een paar weken geleden heeft pre
sident Franöois Mitterrand zijn
landgenoten opgeroepen „bij gelij
ke kwaliteit de voorkeur te geven
aan Franse produkten", een smeek
bede die de Parijse correspondent
van Het Parool, Philip Freriks,
niet naast zich neer wilde leggen.
Hij beschrijft hoe hij zijn Japanse
Sony-video wil inruilen voor het
Franse merk Thompson, maar de
verkoper verzekert hem dat
Thompson voor honderd procent
een in licentie vervaardigde Sony
is. Ook zijn Japanse camera kan
hij niet ruilen, de laatste Franse fo-
totoestellenfabriek heeft de strijd al
jaren geleden opgegeven.
Dezelfde problemen blijken zijn
schrijfmachine, zijn fotokopieerap
paraat, zijn huiscomputer, zijn re
kenmachine, zijn verrekijker, zijn
transistorradio, zijn gemotoriseer
de maaimachine en zijn jachtge
weer op te leveren. Conclusie: het
valt niet mee om „bij gelijke kwali
teit" Franse produkten te kopen. Ze
zijn er domweg niet, noch van goe
de noch van slechte kwaliteit.
Buy British!
Vervolgens wenden we de camera
naar Groot-Brittannië, dat in zijn
„splendid isolation" al een mooie
en lange traditie heeft met betrek
king tot het propageren van de ei
gen produkten: „buy British"! In
The Times van 2 april stond een in
gezonden brief van de advocaat J.
C. Charlton uit Stoke-on-Trent. Hij
begint met te verzekeren dat hij En
gels is (de naam deed het al een
beetje vermoeden), trots te zijn op
zijn nationaliteit, nooit er op uit te
zijn geweest per sé iets van Engelse
of buitenlandse makelij te kopen,
maar altijd te zijn afgegaan op het
advies van zijn leveranciers inzake
de kwaliteit en betrouwbaarheid
van de spullen die hij voor zijn
kantoor had willen aanschaffen.
Vervolgens geeft hij een lijst van de
dingen waarmee zijn advocaten
kantoor gestoffeerd is:
1. Vloerkleden (Nederlands)
2. Schrijfmachine (Westduits)
3. Dicteermachines (Westduits "én
Nederlands)
4. Versnippermachine (Westduits)
5. Foto-apparatuur (Japans)
6. Bandrecorders Oostenrijks
7. Vulling voor vulpennen (Frans)
8. Vlakffum, elastiekjes, stempel-
kussens, potloden (Westduits)
9. Saves (Nederlands)
10. Viltstiften (Westduits)
en ga zo maar door!
Betekent dat nu (gaat J. C. Charl
ton voort) dat wij niet in staat zijn
al deze produkten te maken, daar
te lui voor zijn, de interesse ervoor
verloren hebben, of dat we
werkelijk van plan zijn de rest van
de wereld als onze werkplaats te
gaan beschouwen?
Nederlands
Ik tik dit op een in Nederland gefa
briceerde schrijfmachine van een
buitenlands merk, op Nederlands
papier, en ik zal zo meteen de cor
recties aanbrengen met een Ameri
kaanse ballpoint. Ik verstuur de
kopij met een Amerikaanse telco-
pier naar de krant, via een in Ne
derland gemaakte telefoon. De stoel
waarop ik zit is Nederlands, even
als het bureau waaraan ik werk.
De lampen, de klok en radio in
mijn werkkamer zijn Nederlands,
maar de bril waarmee ik op mijn
Franse horloge kijk is Frans.
Inventarisatie
Ik maak nu een rondgang door on
ze bezittingen voor een verdere
grofkorrelige inventarisatie van de
herkomst van de spullen die wij
thuis hebben, voor zover zij hun
identiteit althans prijs willen ge
ven:
NEDERLANDS: kleuren-tv, twee
zwart-wit tv's, video, grammofoon,
cassetterecorder, grill, strijkbout,
elektrische handmixer, boiler, wc-
installatie, brandblusser, alle fiet
sen op één na, NDP-prijs, maatbe
ker, meeste voorraadbussen.
WESTDUITS: vaatwasmachine,
diepvriezer, koelkast, wasmachine,
citruspers, elektrische koffiemolen,
scheerapparaat, keukenweeg
schaal, personenweegschaal, keu-
kenschaar, stofzuiger, wekkertje,
dekselopener.
FRANS: klok, keukenmachine,
espressoapparaat, auto, tennisrac
ket.
ITALIAANS: naaimachine, bed
lampje, kinderfietsje.
JAPANS: camera, filmapparaat,
horloge.
ZWEEDS: badkamerkastje, zaag.
AMERIKAANS: polaroidcamera,
waterpïk.
DEENS: haarkrulset, koffiekan.
NOORS: kaasschaaf trouwens een
Noorse uitvinding uit 1925 van
Thor Bjorklund).
BELGISCH: tennisracket.
CHINEES: wekker.
TAIWANEES: zakrekenmachien-
tje.
Boventoon
U begrijpt dat dit maar een steek
proefsgewijs voorbeeld is, bedoeld
als aanmoediging om ook bij uzelf
zo'n inventarisatie op te maken en
daaruit uw conclusies te trekken.
Ideaal is als u meer dan 50 procent
Nederlands fabrikaat in huis hebt.
Aanvaardbaar is nog, dat u daar
onder zit, maar wel méér Neder
landse produkten dan Westduitse
of Franse of Japanse in huis hebt.
Staat een andere nationaliteit bij u
bovenaan, dan moet u gaan inrui
len, of zo snel mogelijk ter compen
satie Nederlandse produkten gaan
kopen, zodat Nederland ook bij u
thuis weer de boventoon voert.
-I
L_
door
Siem Leeuwenkamp
_J|
Boven: Prof. Asmussen, direc
teur SWOV: "We moeten het ge
voel van om>eiligheid kwijt".
ifotoGPDI
Ltnks: Samenvoeging van ver
schillende verkeersdeelnemers is
vaak het moeilijkst.
Itoto GPD>
het moeilijkste. Er moet een
beslissing genomen worden
over wie waar mag komen en
met welke snelheid. Asmussen
vindt in dat verband de aan
dacht voor woonerven over
dreven. Hij noemt het geiso-
leerde eilandjes waar de snel
heid voor kinderen en bejaar
den ruim twee keer zo hoog is.
„Wil hel echt veilig zijn dan is
10 tot 15 km per uur al meer
dan genoeg. Voor een kind dat
dan plotseling van achter een
geparkeerde auto de weg op
rent is dan nog tijdig te rem
men. Voor vrachtverkeer is die
snelheid, omdat ze zwaarder
zijn, eigenlijk nog te hoog".
Bejaarden
„Met het toenemen van de ver
grijzing van onze bevolking is
de tijd meer dan ooit gekomen
voor de bejaarden. Die groep
heeft recht op onze aandacht
en dat betekent met name veel
meer ontlasting van het verste
delijkt gebied. Via ringwegen
moet het snelverkeer uit de
woongebieden blijven en al
leen bestemmingsverkeer mag
er komen met aangepaste snel
heid".
Asmussen vindt dat verhoogde
aandacht geschonken moet
worden aan het voorspellen
van verkeersgedrag. Dan im
mers is er de wetenschappelij
ke basis hoe je een gebied ver
keerstechnisch zo veilig moge
lijk kunt inrichten. Slechts via
conflictanalyse (bijna-ongeval-
len) en ongevalanalyse een
maatregel treffen leidt ertoe
dat er eerst slachtoffers moe
ten vallen of schade wordt ge
leden. Voordat er een adequate
manier is bedacht om een weg
aan te leggen, moetje al weten
of in hoge mate kunnen voor
spellen wat er gaat gebeuren
op zo'n weg.
„Die denkwijze en uitvoering
kan er het best toe leiden dat
de gevolgen van ongevallen
verminderen. En dan spreken
we niet alleen over doden en
gewonden. Daar valt ook de
niet onaanzienlijke materiële
schade onder. Verder moeten",
zo zegt de hoogleraar, „de au
to's ook een stuk veiliger ge
bouwd kunnen worden. Als je
ziet dat 45 procent van de ver
keersdoden in auto's valt is er
op dat terrein nog veel te ver
beteren. Op dat gebied doen
we bij de SWOV veel basison
derzoek".
Bushalte
In het eerder genoemde verste
delijkt gebied komen met na
me bejaarden alleen al door het
gevoel van onveiligheid, en dat
niet alleen op verkeersgebied,
minder hun woning uit. Kleine
details kunnen wat dat betreft
veel uitmaken. Als voorbeeld
noemt Asmussen het plaatsen
van bushaltes. „Dat gebeurt
puur op economische basis.
Waar maakt de maatschappij
en op welke uren de meeste
kans op passagiers. Er wordt
vergeten dat die keuze alles te
maken heeft met veiligheid en
dat aspect wordt totaal niet
meegewogen. Nu heeft zo'n
keus alles te maken met bu
reaucratie. Want wie moeten er
allemaal meebeslissen. Wegbe-
heerder, busmaatschappij,
wijkraad, provincie, gemeente,
rijk, welstandscommissie en
wie al niet meer. Ieder heeft
misschien een andere mening
„Het gevoel van dreiging
levert in de meeste ge
vallen een betere presta
tie op. Als dat gevoel
overgaat in stress is het
raadzaam om niet meer
aan het verkeer deel te
nemen. Het is ondenk
baar dat we een verkeer-
en vervoersysteem kun
nen maken dat risico
loos is. Vandaar dat vei
ligheid, of het nu gaat
over verkeer of wat an
ders, altijd ten koste gaat
van iets of iemand".
Dat is de mening van prof.
ir. E. Asmussen (59), di
recteur van de SWOV
(Stichting Wetenschape-
lij k Onderzoek Verkeers
veiligheid) en sinds kort
ook buitengewoon hoog
leraar aan de TH Delft.
Hij was al meer dan tien
jaar kroondocent in het
vakgebied verkeersvei
ligheid. In die hoedanig
heid hebben vele inge
nieurs van hem geleerd
hoe je verkeersveiligheid
meeweegt bij het maken
van dingen en regels die
met verkeer en vervoer
samenhangen.
Woongebied,
Uit zijn kantoorkamer wijzend il
lustreert Asmussen het belang
van die integratie van de ver
keersveiligheid zowel in de
plan- als de uitvoeringsfase.
Een brede weg met een mid
denberm dwars door een
woongebied. Vier rijen auto's
mogen er 50 km per uur rijden.
De weg is kaarsrecht, er kan
harder gereden worden. Dat
wordt dus ook gedaan. „Vroe
ger werd in de operationele fa
se pas gedacht aan de ver
keersveiligheid. De weg was al
klaar en op dat moment kwa
men de geleidingssystemen zo
als borden, lichten, obstakels,
strepen en dergelijke", zegt As-
mussen. „Nu wordt er in een
veel eerder stadium gekeken
naar samenstelling en circula
tie van het verkeer en hoe de
verschillende deelnemers in
zo'n gebied daar geintegreerd
gebruik van kunnen maken".
Die samenvoeging van verschil
lende verkeersdeelnemers is
belangrijk, maar tegelijk ook
en dat kan de eisen nooit ster
ker maken".
In dat verband noemde Asmus
sen het ontstellend belangrijk
om na genomen uitvoeringsbe
sluiten het geheel nog eens op
z'n werkbaarheid te toetsen.
„Helaas is daar bij de SWOV
geen ruimte voor en toch is
evaluatie voor het uitvoeren
van besluiten of het herzien er
van heel belangrijk. We heb
ben eens vastgesteld dat veel
ongelukken plaatsvonden met
stilstaande voertuigen. Toen
stelden we voor reflecterende
kentekenplaten te maken. Dat
is na jaren uiteindelijk gelukt,
maar niet op de manier die wij
hadden gewenst en dat kwam
vooral omdat het over zoveel
schijven moet lopen".
Tijdverlies
„Het maken van foto's was bij
voorbeeld moeilijker gewor
den, zei justitie. Maar wij had
den al uitgeprobeerd dat het
met een iets andere camera-
stand wel goed ging. Er moest
een andere reflectiewaarde ge
hanteerd worden, anders kreeg
een fabrikant die dat alleen
kon maken een monopoliepo
sitie. En zo was er nog een aan
tal zaken, waardoor uiteinde
lijk het doel weliswaar bereikt
werd, maar ten koste van veel
kwaliteit en nog meer tijd".
De komst van het Nationaal Ver-
keersveiligheidplan, over eni
ge maanden te verwachten van
staatssecretaris Scherpenhui-
zen, betekent ook naar de me
ning van de SWOV een honore
ring van wat nu al gaande is.
Daarin zal ongetwijfeld het be
lang van het kennen en her
kennen van de samenstelling
en circulatie van het verkeer
worden aangegeven. Dat Ne
derland daarin een vooraan
staande positie kan innemen
mag blijken uit de keus tot de-
monstratieland waarin proe
ven en onderzoek worden ge
daan voor een OESO-project.
Prof. Asmussen is lid van de in
ternationale stuurgroep voor
vervoers- en verkeers onder
zoek van deze Organisatie voor
Economische Samenwerking
en Ontwikkeling. In die hoeda
nigheid geeft hij leiding aan in
ternationale studies op het ge
bied van verkeersveiligheid.
Dat OESO-project zoekt naar
nieuwe wegen en een andere
aanpak om te komen tot een
beter samenhangend verkeers
beeld. Waarin niet zoals nu
maar al te vaak het recht van
de sterkste geldt: auto wijkt
voor bus, fiets wijkt voor auto
en voetganger wijkt voor fiets.
De rooms-katholieke bisschoppen
van Brazilië hebben hun collega
Ivo Lorscheiter van Santa Maria
herkozen als voorzitter van de
Braziliaanse bisschoppenconfe
rentie. Ook secretaris bisschop
Luciano Mendes, hulpbisschop
van Sao Paulo, werd herkozen.
De conferentie koos bisschop Be
nedito Ulhoa Vieira tot tweede
voorzitter.
Daarmee blijft de leiding van het
grootste episcopaat van Latijns-
Amerik^ de komende vier aar in
handen van vooruitstrevende
bisschoppen. Het is voor de vier
de achtereenvolgende maal, dat
de progressieve vleugel de ver
kiezingen wint. De behoudende
stroming heeft inmiddels laten
weten, de steun van het Vaticaan
te gaan zoeken "om een eind te
maken aan gevaarlijke ontwik
kelingen binnen het episcopaat"
Vlak voor de bijeenkomst had kar
dinaal Eugenio Sales van Rio de
Janeiro aan de hand van een uit
voerig document kritiek geuit op
het beleid van de bisschoppen
conferentie, vooral op de 'keuze
voor de armen'. "Ook de rijken
die zijn afgedwaald van God
moeten als armen worden be
schouwd", zei de kardinaal. "De
voorkeur voor de armen moet
meer in geestelijke en minder in
sociale zin worden uitgelegd"
Hij waarschuwde voor een 'ideo
logische gedachtengang met
marxistische invloeden'
ADVERTENTIE
U kunt nog twee maanden profiteren van
de kortingcoupons uit het Shell helptboekje.
Dus: leg dat boekje in uw auto en gebruik
het. Anders krijgt u nooit alle coupons op. En
dat zou zonde zijn, nietwaar?
Vrij algemeen wordt verwacht, dat
de opstelling van de bisschop
penconferentie in de nabije toe
komst niet alleen moeilijkheden
gaat opleveren met de nogal 'be
houdende' koers van het Vati
caan maar ook met het sociaal-
economische beleid van de Bra
ziliaanse regering. Bisschoppen
die in het verleden als 'vaag' en
'gematigd' bekend stonden heb
ben zich nu bij hun vooruitstre
vende collega's aangesloten. De
aanhang van de conservatieve
groep kan op ongeveer 100 (van
de 257 aanwezige prelaten) wor
den gesteld.
De vooruitstrevende bisschoppen
willen de groei van de basisge
meenschappen en hun betrok
kenheid bij politieke, sociale en
economische conflicten stimule
ren. Zij maken er ook geen ge
heim van, dat zij, in tegenstelling
tot het Vaticaan, sympathiek
staan tegenover de progressieve
krachten van de kerk in Nicara
gua en elders in Midden- en
Zuid-Amerika.
Wereldraad
De Wereldraad van Kerken (Ge-
nève) geeft in een telegram aan
de Egyptische regering blijk van
grote bezorgdheid over de ge
rechtelijke uitspraak tegen de
Koptische patriarch Shenoeda 3.
Het vonnis zou, volgens de Egyp
tische landsadvocaat, betekenen,
dat de patriarch moet aftreden
en dat er een nieuwe kerkleider
moet komen. Secretaris-generaal
Potter van de Wereldraad vindt
dat een 'ernstige schending van
de godsdienstvrijheid en van de
zelfstandigheid van de Kopti
sche kerk, die tot nu toe door de
Egyptische grondwet waren ge
waarborgd'.
De vroegere Egyptische president
Sadat had patriarch Shenoeda
ervan beschuldigd, tweedracht
te zaaien tussen de 5 miljoen
Koptische christenen en de 35
miljoen moslims. De kerkleider
werd in 1981 verbannen naar een
klooster in de woestijn. Potter
vraagt in het telegram, in hoever
re de gerechtelijke uitspraak te
rijmen valt met recente uitlatin
gen van de huidige president
Moebarak, dat de verbanning
van Shenoeda geen aantasting
van zijn leiderschap betekende.
Druk op Reagan. De Latijnsame-
rikaanse Raad van Kerken
vraagt in zijn eerste openbare do
cument de Amerikaanse protes
tanten, druk uit te oefenen op
president Reagan om zijn poli
tiek tegenover Midden-Amerika
te herzien. 'Wilt u op alle mogelij
ke manieren bevorderen, dat er
snel verandering komt in het on
derdrukkende, oorlogszuchtige
en oneerlijke beleid van üw lei
ders?"
Volgens de in november vorig jaar
opgerichte Raad van Kerken in
Latijns-Amerika zijn de conflic
ten in Midden-Amerika het ge
volg van langdurige en pijnlijke
exploitatie en onderdrukking
van het volk door militaire regi
mes. "Deze regimes zijn altijd af
hankelijk van de goedkeuring en
steun van uw regering, uw eco
nomie en uw strijdkrachten".
Veelbelovend
Bij paus. De Amerikaanse lu
therse bisschop dr. James Crum
ley is bij de paus geweest. Daar
heeft hij zijn tevredenheid geuit
over de 'voortgang van de inter
nationale luthers-katholieke dia
loog'. "Wederzijds putten de ker
ken moed en inspiratie uit deze
moeilijke maar veelbelovende
weg", zei Crumley in een ge
sprek met een kerkelijk nieuws
agentschap in Rome.
De lutherse bisschop vertelde de
paus over de jongste ontwikke
lingen binnen de drie lutherse
kerken van de Verenigde Staten
en over het geschrift onder de ti
tel 'Oecumenische verplichting',
dat deze kerken hebben uitgege-
Bloed en as. Vier tot de rooms-
katholieke vredesbeweging be
horende mensen, onder wie een
priester, zijn gisteren in Londen
gearresteeerd omdat ze bloed en
as hadden gesmeerd aan de deur
posten en de drempel van de
hoofdingang van het ministerie
van defensie. Het groepje ver
klaarde, dat de actie was bedoeld
als een niet-gewelddadig protest
tegen het bezit en gebruik van
kernwapens.
Gift. De heilssoldate Lillian Hogg
van het korps Dundonald in Bel
fast (Noord-Ierland) kreeg van
een rooms-katholiek priester een
brief met 33 pond (f150) voor het
kopen van een 'kaphoed'.
De soldate gaat volgend jaar naar
de kweekschool van het Leger des
Heils om voor officier te worden
opgeleid. In de tienerrubriek van
een plaatselijke krant vertelde
zij, dat ze daarvoor stevig moet
sparen, want het reizen, de uit-
rusting en andere noodzakelijke
dingen tijdens de opleiding zul
len haar naar schatting zo'n 2000
pond (f8000) kosten. Alleen een
'kapgoed' kost al 33 pond.
Dat las ook de priester. Hij besloot
toen, de hoed voor zijn rekening
te nemen.
Beroepen
Hervormde Kerk: benoemd tot
geestelijk verzorger van het be
jaardencentrum 'De Rivierenhof
te Zwolle W. van der Hoek, aan
staand emeritus-predikant al
daar; bedankt voor Zoetermeer
H. Talsma Harderwijk.
Ds. A. Breure te Oud-Alblas gaat 1
mei met emeritaat (pensioen).
Van 1960 tot 1962 werkte hij in
Oudshoorn (hervormd-gerefor-
meerde modaliteit).
Doopsgezinden. Het Interkerke
lijk Comité Tweezijdige Ontwa
pening (Icto) heeft de broeder
schapsvergadering van de Alge
mene Doopsgezinde Sociëteit,
die eind volgende maand bijeen
komt, gevraagd om het Icto als
vredesbewewging 'enigerlei
vorm van erkenning' te verlenen,
zolang de Broederschap een offi
ciële band heeft met het Inter
kerkelijk Vredesberaad (IKV).
Volgens het Icto is er in de Doops
gezinde Broederschap sprake
van een 'heilloze polarisatie'. Die
zou het gevolg zyn van de aan
drang op de broederschapsver
gadering om zich achter de IKV-
campagne ('Help de kernwapens
de wereld uit, om te beginnen uit
Nederland') te scharen.
Bij een raadpleging van de doops
gezinde gemeenten - er zijn
ruim 20.000 doopsgezinden in
Nederland - bleek 57,4 procent
voor en 41,3 procent tegen de
IKV-campagne te zijn.
Erkenning van het Icto zou de po
larisatie kunnen tegengaan, zo
meent het Icto-bestuur. Ook zou
de broederschapsvergadering
opnieuw kunnen uitspreken, dat
zy niet in staat is en zich even
min bevoegd acht om namens de
gehele Broederschap de vragen
op dit gebied te beantwoorden.
Orgel. Volgende maand begint
de restauratie van het orgel in dc
(hervormde) Adventskerk te Al
phen aan den Rijn. Het werk is
opgedragen aan de firma Ver
meulen (Alkmaar). Adviseur is
de heer D. J. Zwart (Rotterdam).
