De fraudebestrijding
het bedrijfsleven
van
Damrak houdt zich sterk
Economie
Extra
Twee-verdieners
Belasting
Beursweek
ZATERDAG 9 APRIL 1983
Extra
PAGINA 23
Het moest er eens van komen. Het idee, dat er aan de duizenden faillissementen een
goede boterham te verdienen valt. Dongelmans Business Services, begeleider van
krediet-management, heeft een systeem ontwikkeld waarin alle faillissementen in
Nederland zijn opgenomen. Onder de naam Nederlands Faillissementen-register
treedt Dongelmans op als dienstverlener voor bedrijven en particulieren.
Eén van de grote voordelen van een dergelijk systeem is volgens Dongelmans het aan
het licht brengen van malafide ondernemers: het bedrijfsleven werpt zich op als
fraudebestrijder.
Vorig jaar zijn er in ons land
bijna 8600 faillissementen
uitgesproken. De daarbij be
trokken bedrijven - toeleve
ranciers e.d. - moesten geza-
melijk zo'n twee miljard gul
den aan oninbare vorderin
gen afschrijven.
Vanaf 20 april staan deze gefail-
leerden met naam en toe
naam in het Nederlands Fail
lissementen-register. Door
een eenvoudige druk op de
knop kan iedereen - tegen
vergoeding - te weten komen
wie, waar en hoe vaak failliet
is gegaan.
"Uniek in Europa", zegt Don
gelmans Business Services
die het systeem heeft ontwik
keld. Tot dusver werden fail
lissementen slechts per regio
gepubliceerd. Met dit sys
teem kan nu een landelijk
overzicht worden gegeven.
Het bedrijf Dongelmans houdt
zich bezig met het inwinnen
en verstrekken van financiële
informatie over bedrijven.
Ook maakt Dongelmans in
opdracht analyses van be
drijfstakken. Uit een vorige
maand gepubliceerd onder
zoek van hun hand bleek, dat
verreweg de meeste faillisse
menten te wijten zijn aan een
falende bedrijsleiding. (Al
moet volgens het bedrijf de
economische recessie niet
over het hoofd worden ge
zien.) In ongeveer 71 procent
van de gevallen was de dirèc-
teur verantwoordelijk voor
de ondergang van het bedrijf.
Dit percentage was nog ho
ger bij de besloten vennoot
schappen. Niet minder dat 77
procent van de faillissemen
ten van bv's was de schuld
van de leiding.
Leeg
De bescherming tegen malafi
de ondernemers is van de
kant van de overheid nog on
voldoende, meent Dongel
mans. Het Nederlands Fail
lissementen-register moet
worden gezien als een aan
vulling op maatregelen als
De Wet op de Ketenaanspra
kelijkheid, de Wet op de Jaar
rekening en de verhoogde
oprichtingsdrempel voor
bv's.
De terreur van de zogenaamde
"lege bv's" heeft in de achter
liggende jaren grote schade
aangericht. Bekend zijn prak
tijken als het inschrijven van
"papieren bedrijven" in het
handelsregister van de Ka
mers van Koophandel en het
opkopen van lege bv's ter
ontduiking van het over
heidstoezicht. Deze construc
tie is voor kwaadwillende on
dernemers vaak een gemak
kelijke manier om van
schuldeisers af te komen: im
mers, van een kale kip kun
nen geen veren worden ge
plukt. De banken ontsprin
gen bij een dergelijk faillisse
ment meestal net de dans; le
veranciers en klanten kun
nen hun te vorderen schul
den op de buik schrijven.
Opsporen
Het politieapparaat is ontoerei
kend voor de bestrijding van
het gigantische aantal fraude
zaken. Voor het bedrijfsleven
zelf ligt er daarom volgens
Dongelmans een duidelijke
taak om fraudeurs voor te
blijven.
In het Faillissementen-register
worden alle in Nederland uit
gesproken faillissementen
opgenomen. Ook belangrijke
gegevens van betrokken per
sonen (directeuren en com
missarissen) en naam en
adres van de curator zijn in
het register te vinden. Hoe
wel het commerciële belang
voor Dongelmans natuurlijk
niet valt uit te vlakken, is het
doel van dit systeem volgens
de oprichter in de eerste
plaats gericht op de bescher
ming van de bonafide kredi-
teuren. Bedrijven kunnen, al
vorens met iemand in zee te
gaan, zijn "staat van dienst"
opvragen bij het register.
"Notoire raddraaiers komen
er vanzelf uit", aldus Dongel
mans zelf.
Het register staat behalve voor
bedrijven ook open voor par
ticulieren. Iemand die van
plan is te solliciteren zou bij
voorbeeld kunnen opvragen
of zijn eventuele toekomstige
werkgever niet een duistere
ondernemer is. Het vooraf
verkrijgen van deze informa
tie zou ook banken (geld
schieters) kunnen behoeden
voor debêcles.
van "fraudebestrijding". Het
Nederlands Faillissementen-
register lijkt in een duidelijke
behoefte te voorzien. Boven
dien kan centrale registratie
op deze schaal inzicht geven
in het aantal faillissementen
in bepaalde bedrijfstakken.
Een bedrijf kan zo te weten
komen, of er eventuele con
currenten uit de markt zijn
verdwenen. Voor een te voe
ren markstrategie een be
langrijk gegeven.
Een ondernemer echter, die
eenvoudigweg wordt achter
volgd door pech zal niet al te
gelukkig zijn met deze ma
nier van registreren. De kans
om opnieuw te beginnen zou
hierdoor wel eens belangrijk
kleiner kunnen worden.
Privacy
De vraag is dan, kan iemand zc
maar met z'n hele "doopceel"
in een voor iedereen toegan
kelijk systeem worden ver
meld. Komt hiermee dan niet
de privacy in het geding?
Volgens een woordvoerder
van het ministerie van justi
tie is het opvragen van derge
lijke gegevens ten behoeve
van een openbaar register in
derdaad mogelijk. Ook nu
worden alle uigesproken fail
lissementen gepubliceerd in
de Staatscourant. Het grote
verschil tussen het register
door
Anneloes Timmerije
zoals dat door Dongelmans is
ontwikkeld en het bestaande
systeem is, dat gegevens niet
met elkaar in verband wor
den gebracht.
De gevolgen van het openbaar
maken op de manier van het
Nederlands Faillissementen-
register zijn in dit stadium
ook nog moeilijk te overzien.
Voorlopig is het initiatief van
Dongelmans positief ontvan
gen. Vreemd is echter, dat
bijvoorbeeld de Kamers van
Koophandel nooit zelf op het
idee van een dergelijk cen
traal systeem zijn gekomen.
De commercie, kennelijk vin
dingrijker, doet er haar voor
deel mee.
Gat
Het mag duidelijk zijn, dat het
werkelijke effect van een
centrale registratie van fail
lissementen, dat woensdag
20 april officieel in gebruik
wordt genomen, op termijn
moet worden beschouwd.
Dan pas zullen voordelen en
eventuele schaduwzijden aan
het licht kunnen komen. Op
dit moment bevat het sys
teem gegevens van ongeveer
dertigduizend faillissemen
ten vanaf 1978. Bij de huidige
toename van zevenduizend
per jaar, zal het bestand bin
nen vijfjaar uitgroeien tot on
geveer 65.000 faillissementen
en iedere dag komen er meer.
Het Nederlands-Faillisse-
mentenregister zal zichzelf
voorlopig niet hoeven regi
streren. Het lijkt het bekende
gat in de markt te hebben ge
vonden.
In 1979 heeft de toenmalige staatssecretaris Nooteboom een belas
tingnota uitgebracht onder de titel "Op weg....": op weg naar een
gelijke behandeling van de (werkende) gehuwde vrouw en haar
man èn van samenlevenden". Daarin werd de idee gelanceerd om
iedereen een "basis"-belastingvrije som toe te staan. De belasting
vrije som is het bedrag (aan de onderzijde van het inkomen), waar
over men geen belasting betaalt. De hoogte van dat bedrag is afhan
kelijk van de tariefgroep, waarin men wordt geplaatst: jongeren
een lagere belastingvrije som dan ouderen, gehuwden een hogere
dan ongehuwden.
De nota belandde in de ijskast, maar de roep om "dubbele inkomens"
(van mèn en vrouw dus) zwaarder te belasten, bleef aanhouden.
Toen er geld moest komen om iets te doen aan de koopkracht van
de echte minima ("koopkrachtbijstellingen voor 1983"), waren de
slachtoffers snel gevonden: de gezinnen, waar man èn vrouw
werken.
Er bestaat nu een wetsontwerp met een voorlopige opzet voor het
jaar 1983, welke later nog moet uitmonden in een definitieve rege
ling. Vanwege de heersende regeringsdrukte moest men de aan
vankelijk beoogde ingangsdatum (1 april 1983) laten vervallen. Dat
is nu 1 juli 1983 geworden, zodat de maatregelen -indien deze on
verkort door het parlement worden aanvaard- in het jaar 1983, op
jaarbasis gemeten, een halve werkingskracht hebben.
Gunstige positie
De officiële motivering van het voorstel komt op het volgende neer.
De gezinnen, waarin man en vrouw eigen inkomen aanbrengen,
verkeren door de afzonderlijke belastingheffing van beiden in een
relatief gunstige positie ten opzichte van huishoudens, waarin er
maar één de inkomsten verwerft. Deze constatering is op zich cor
rect: een alleen-verdiener zou, indien het inkomen van de huwe
lijkspartner tot zijn/haar inkomen worden gerekend, het sterk pro
gressieve belastingtarief uiterst pijnlijk voelen. Bovendien hebben
gehuwde twee-verdieners tezamen een belastingvrije som van
15.265,- en een alleenverdiener slechts 12.716,-. Het wetsont
werp neemt in veel gevallen een deel van het voordeel weg door de
vrouw een hogere en de man een lagere belastingvrije som dat
thans het geval is, toe te kennen.
door
J. Booy
Aangezien is het merendeel van de gevallen de man een hoger inko
men geniet dan de vrouw, weegt de belastingbesparing bij de
vrouw niet op tegen de extra fiscale aderlating, welke de man moet
ondergaan. Alleen in het geval, dat de vrouw méér verdient dan de
man, levert de aangekondigde wetswijziging per saldo een voor
deel op. Daarmede is dan tevens aangegeven, dat het draagkracht
beginsel niet goed meer functioneert: met name de categorie „lage
re inkomens van gehuwde vrouwen" wordt door de maatregelen
getroffen.
Ontgoocheling
De emancipatie-groepen zijn door het wetsvoorstel danig in verlegen
heid gebracht. Immers, de fiscale gelijkschakeling, waarvoor zo is
gepleit, is voor wat de arbeidsinkomsten betreft, werkelijkheid ge
worden. Maar het ideaal verbleekt en de ontgoocheling komt bo
ven, als geconstateerd wordt, dat het echtpaar door de verworven
gelijkstelling minder "schoon in het handje" overhoudt dan voor
heen. Zo gezien heeft de ingreep wat weg van de truc: iemand zijn
zin geven en gelijktijdig met nog legere handen wegsturen. Kort en
goed: er was geld nodig en dat is op deze manier gevonden.
De cijfers
De gehuwde vrouw ,was ingedeeld in tariefgroep 1 (belastingvrije
som 2.549,-) en wordt nu geplaatst in tariefgroep 2 (belastingvrije
som 7.381,-).
Voor de gehuwde man, die het inkomen alléén verdient, blijft alles bij
het oude. Hij blijft in tariefgroep 4: 12.716,- is vrij. Indien zijn
vrouw een arbeidsinkomen van minder dan 4.842,- per jaar ver
dient, blijft hij ook in tariefsgroep 4 ingedeeld. De vrouw heeft dat
wèl het voordeel van een hoger vrijgesteld bedrag.
De man wordt ingedeeld in tiariefsgroep 3 (belastingvrije som 9.921,-
indien haar arbeidsinkomsten méér dan 4.841,- maar minder dan
7.382,- bedragen. Hij zakt nóg verder weg (tariefgroep 2: vrij
ƒ7.381,-) indien het inkomen van zijn gade ƒ7.381,- overschrijdt.
Onder arbeidsinkomen wordt hier verstaan: "inkomen, vermin
derd met aftrekposten".
Zó zal een en ander met ingang van 1 juni a.s. verlopen bij de loonbe
lasting. De heffing van de inkomstenbelasting, welke op jaarbasis
geschiedt, komt tot stand door het gemiddelde te hanteren van de
oude en nieuwe belastingvrije sommen.
De hoogst mogelijke belastingbezwaring op jaarbasis komt uit op
3.020,-. dit doet zich voor als de man in het hoogste percentage
van het schijventarief (72%) en de vrouw in het laagste percentage
(17%) zit.
De inkomens-effecten kunnen uit onderstaande opstelling worden
afgelezen en wel in procenten van het gezamenlijk besteedbaar
inkomen:
Positie vrouw:
Vz min. loon min. loon
(b.i. (b.i.
10676) 21116)
2x modaal 4x modaal
(b.i. (b.i.
53221) 126024)
minimum loon
modaal
2x modaal
4x modaal
-3,4
+0,3
-0,7
-2,0
-2,5
+0,7
-0,3
-1,5
-2,2
2,1 +2,3
1,2 +1,7
-0,2 +0.7
-1.1 -0,2
b.i. belastbaar inkomen
Aan dit opnieuw ingewikkelde wetsontwerp (wie riep daar wat over
vereenvoudiging?) valt nogal wat af te dingen. Vanaf 1962 hebben
we een wettelijke fiscale regeling voor de werkende gehuwde
vrouw, met als motief, dat een verzachting van de belastingheffing
een aansporing zou zijn om aan het arbeidsproces deel te nemen.
Dit ontmoedigende wetsontwerp heeft slechts een remmende wer
king, maar misschien is dat in dit tijdsgewricht wel de bedoeling
van de regeerders.
Bovendien is dit belastingplan niet best voor het instituut "huwe
lijk": zeker indien ongehuwden ouder zijn dan 35 jaar, zullen ze -als
de fiscus centraal in hun leven staat- afzien van een trouwdag.
In deze korte beursweek legde
Amsterdam een bewonderens
waardige weerstand aan de
dag tegen de baisse-invloeden
vanuit New York. Nadat Wall
Street vorige week donderdag
de laatste beursdag voor de
paasdagen al met een verlies
van 12 punten had afgesloten,
werd deze dalingsbeweging
ook na de Pasen onverminderd
voortgezet. In vier dagen tijds
ging er van de Dow Jonesin-
dex 30 punten verloren en na
derde de beurs de grens van
1100.
Hoewel ook een aantal voor
aanstaande aandelen in Am
sterdam hierdoor enig terrein
verloren, bleef het koersbeeld
toch uitstekend overeind. De
vijf internationals boekten
dinsdag door de vaste stem
ming voor Koninklijke Petro
leum voor de index zelfs een
nieuwe historische top van
129,6, waardoor het oude re
cord van 129 voor het eerst
sinds mei 1969 werd doorbro
ken.
De aarzeling in Wall Street hield
nauw verband met het chaoti
sche karakter dat de rentevor
ming de laatste dagen heeft
aangenomen. Heviger dan ooit
botsen de meningen over het
te volgen kredietbeleid en het
inschatten van het toekomstig
inflatie- en daarmede rentebe
loop. Zelfs binnen het bestuur
van de gezamenlijke Ameri
kaanse Centrale Banken tij
dens het maandelijkse beraad
van het Open Markt Comité
vorige week bleek dat minder
dan een derde van deze be
stuursleden zo bevreesd is
voor de thans nagenoeg geheel
verdwenen inflatie, dat zij di
rect weer zouden willen over
gaan tot het nemen van nieuwe
krediet-beteugelende maatre
gelen. Gelukkig behoort top
man Volcker tot de meerder
heid die daar voorlopig nog
niet voor voelt. Maar het tekent
toch de stemming in Ameri
kaanse financiële kringen.
De gigantische begrotingstekor
ten werken te veel als boeman,
ook al waren er geruchten dat
president Reagan rond 8 mil
jard dollar op de defensie zou
willen bezuinigen. Maar ook de
rente-ontwikkeling zelf was
een en al tegenstrijdigheid.
Terwijl sommige banken de
rente voor effectenkredieten
verhoogden, brachten een paar
kleine banken de officiële ren
te voor grote cliënten van 10,5
procent op 10 procent, een per
centage dat in drie jaar niet
meer is voorgekomen.
De Amsterdamse effectenbeurs
wist echter zoals opgemerkt de
baissedruk vanuit New York te
ontwijken. De officiële beurs
liet weliswaar koersdalingen
zien, maar tijdens de nabeurs
tot half vijf trad er meestal
weer een opvallend herstel in.
Daarbij bleven een aantal pro
minente aandelen onvermin
derd goed in de markt liggen,
door aanhoudende buitenland
se vraag. Na vier flauwe dagen
in Wall Street stond de index
voor de internationals in Am
sterdam nog ruim een vol punt
boven het slot van vorige week
donderdag, terwijl het alge
meen beursgemiddelde een
paar tienden van procenten bo
ven het slot voor Pasen liet
zien.
Dit opmerkelijke resultaat was
vooral te danken aan de vaste
stemming voor aandelen Ko
ninklijke Petroleum, die hier
mede de keer ten goede in Wall
Street voor de oliewaarden
volgde. Er werd deze week
aanmerkelijk positiever over
het kort geleden gesloten
OPEC-akkoord geoordeeld en
de algemene indruk dat de
nieuwe basisprijs van 29 dollar
t,
door
C. Wagenaar
tf-T-kI ff f ,w,,„
per vat ruwe olie het zal hou
den, nam sterk toe. De benzi-
nemarkt ging zelfs stijgen. En
nu de zomervakanties naderen
lijkt die markt zich verder te
verharden, zo is het algemene
oordeel van deskundigen.
Aandelen Koninklijke zetten di
rect na Pasen dan ook f 4,- ho
ger in, waarvan er nadien een
paar gulden verloren gingen.
Maar ook Philips bleef sterk
gevraagd en klom op tot f45,
een prijs waarop veel aanbod
moest worden verwerkt.
Het meest verrassende was deze
week echter de doorgaande
koersstijging voor Elsevier-
NDU, die van f 270 tot f 290 op
liep. De kans dat door aanmer
kelijk lagere kosten de winst
over 1983 flink kan stijgen, en
vooral het opzetten van nieuwe
belangen in Amerika, trokken
vele nieuwe Amerikaanse
kooporders voor dit fonds naar
Amsterdam. Beleggingsvraag
deed Verenigde Glas nog eens
f15,- oplopen, Heineken kon
om dezelfde reden f 7,- stijgen
en Nutricia f 5,-.
Maar het was niet alles koek en
ei. Tegenvallende bedrijfsbe-
richten van Pakhoed en Dou-
we Egberts deden hier de
koers f5,- inzakken en winst
nemingen drukten Gist-Broca-
des en Nedlloyd eveneens
rond f5,- terug. KLM moest
zelfs f 10,- achteruit. Het jaar-
bericht van de Verenigde Ma
chine Fabrieken Stork bracht
de koers van f73,- op f69,-.
Evenals in New York liet ook in
Amsterdam de rentemarkt een
onduidelijke ontwikkeling
zien. De geldmarkt was tijde
lijk zo ruim, dat de korte rente
nergens ter wereld zo laag
werd als in ons land. Maar de
obligatiemarkt bleef afbrokke
len, waardoor de lange rente de
licht stijgende tendens van
/oor Pasen wist aan te houden.
Dit bracht zoveel teleurstel
ling, dat vele financiële instel
lingen zich gedwongen zagen
de afgifteprijzen voor spaar-,
bank- en pandbrieven te verla
gen. Dit levert onmiskenbare
gevaren op voor de hoogte van
de hypotheekrente.
