Dames van Matla
zoeken alles op...
Voetbal eist te veel
aandacht van politie
IKON koopt film
van vredesconcert
'Haagsch Persbureau' ontgaat vrijwel niets
Burgemeester Groningen:
SER stemt in met
Boycot van
Beach Boys
ingetrokken
Deze man in Managua
Grote steden willen
zeggenschap lokaal
omroep/kabelbeleid
VRIJDAG 8 APRIL 1983
„In het verleden ligt het heden, in het n u wat worden
zal", citeert juffrouw Huberts met graagte. „Wij
werken veel met naslagwerken, noteren daaruit de
geboortedatums van bekende mensen en het eerst
volgende kroonjaar. Iemand die dus in 1937 geboren
is, wordt in '87 vijftig jaar. Dat gaat in ons chronolo
gisch archief. Van bekende mensen houden we ook
de jubilea bij. En in ons persoonsarchief zitten alle
mensen op alfabet, levenden en doden, binnen- en
buitenland, door elkaar".
„We letten ook heel goed op fa
milie-advertenties. Daarin
vind je de juiste gegevens van
sterfdatum en waar hij of zij
gecremeerd of begraven
wordt. En je hebt de familie
verhoudingen. We moester
eens weten waar Ton Lensink
woont. We wisten dat het een
klein dorpje in Italië was. Toen
verscheen een overlijdensad
vertentie van zijn schoonmoe
der en daar stond hij onder.
Toen hadden we de plaats".
Goed sorteren
„Maar ook andere advertenties
kunnen belangrijk zijn. Veel
bedrijven adverteren met hun
jaartal. En tegenwoordig zijn
er ook nogal wat bedrijven die
adverteren met 'Wij zijn een
jong en dynamisch bedrijf en
dan vertellen ze hoeveel werk
nemers ze hebben, soms wor
den er zelfs salarissen ge
noemd. Maar het gaat ons in
eerste instantie om het jaartal.
Als je ze dan opbelt voor de
juiste datum, blijkt soms dat
het jaartal helemaal niet klopt.
Soms zeggen ze zelfs: Dat heb
ben we zomaar gezet, want we
vonden het zo'n mooi jaar.
„Veel datums in encyclopedieën
zoals de Winkler Prins kloppen
ook niet. En als je vragen
krijgt, blijkt altijd dat mensen
denken dat het korter geleden
is. Dat klopt nooit, iedereen
vergist zich in de jaren, het is
altijd langer geleden".
„Ja, we zijn dol op jaartallen. We
halen ze zelfs van vrachtauto's.
Laatst kwam ik een grote ver
huiswagen tegen en daar stond
een jaartal op: 1885. Daar heb
ik meteen een notitie van ge
maakt. Onlangs kreeg ik in een
restaurant een servetje en daar
stond een jaartal op: 1894. De
volgende dag heb ik op de zaak
meteen een eeuwfeest ge
maakt op 1994".
„Je moet de informatie goed sor
teren en bij het opbergen van
een artikel moet je leidraad
zijn: waar zou ik het zoeken?
Als je het niet goed gesorteerd
hebt, vind je het nooit meer te
rug", aldus de Matla-dames.
Trefwoorden
„Soms hebben bedrijven geen
zin in een feest en dan ver
schuilen ze zich achter een an
der jaartal. Als we dan opbel
len voor de precieze datum
zeggen ze: Oh nee, dat is pas
volgend jaar. Dan bel je vol
gend jaar en hoor je: hoe komt
u daar nou bij. Dat was vorig
jaar. We zijn altijd boos als ze
een jubileum tevoren gaan vie
ren. Scholen doen dat vaak.
Meestal zijn ze in september
opgericht, maar dan vieren ze
het eerder, vlak voor de grote
vakantie. Als je ze dan in sep
tember belt, zeggen ze: ja, dat
hebben we allemaal al gevierd.
En in België vieren ze het jubi
leum vaak als het jubileumjaar
ingaat, dus een jaar te vroeg".
„Onze onderwerpen zijn geor
dend op trefwoorden. Daar zit
wel een soort mode in. In 1968
maakten we het trefwoord 'mi
lieuhygiëne', dat kwam toen in
de mode. Ik weet dat nog goed,
want het was vrij kort na het
overlijden van meneer Matla
en het is altijd een gebeurtenis
je als je een nieuw trefwoord
maakt. En zo'n jaar of tien gele
den was overal de lucht veront-
reinigd. Dat is in zekere zin
verdrongen door de bodem
verontreiniging en de kerncen
trales. De lucht, daar hoor je
niet zoveel meer van. Nou be
ginnen ze over die zure regen,
dat is weer zo'n opkomend
iets. Maar die luchtverontreini
ging, die is er natuurlijk nog
wel. Die lucht is heus niet
schoon geworden".
„Een woord als 'spookrijder' bij
voorbeeld registreerden we
voor het eerst in 1979. En je ziet
aan het trefwoord dat 'belastin
gontduiking' ook toeneemt.
Fraude hebben we moeten uit
splitsen in bijvoorbeeld bouw
fraude, sociale fraude en vlees
fraude. Een ander nieuw be
grip dat vroeger praktisch niet
bestond, is burgerlijke onge
hoorzaamheid - een heel nieuw
woord, daar hebben we beslist
geen oude knipsels van".
Glaasje op
„Dan heb je de vrouwenbewe
ging. Die is een andere richting
uitgegaan. Vroeger had je dat
serieuze feminisme, dat was
heel netjes. Aletta Jacobs, dat
was doodserieus, van haar heb
ben we natuurlijk een aparte
enveloppe. We hadden haar
nog pas op de agenda, want op
23 maart was het honderd jaar
geleden dat ze verkiesbaar
In de journalistiek is het
'Haagsch Persbureau Mat
la' een begrip en een insti
tuut. Kranten, Veel tijd
schriften en omroepen zijn
geabonneerd op de fameu
ze Matla Agenda, waarin
bijna elk denkbaar jubi
leum staat vermeld. Daar
naast kan men zich nog
abonneren op de informa
tiedienst en dan heeft men
toegang tot het immense
archief dat voor het groot
ste deel bestaat uit vele
honderdduizenden enve
lopjes waarin artikelen en
advertenties over elk
denkbaar onderwerp geru
briceerd bewaard worden.
In 1927 begon Jean Hubert
Matla met het persbureau.
Toen hij in 1968 overleed,
liet hij zijn levenswerk na
aan twee van zijn trouwste
medewerksters: juffrouw
Gerda Huberts en juffrouw
Wil Kortekaas. In bijgaand
interview ventileren zij
hun zucht naar archiveren.
door
Henk Meier
Juffrouw Wil (voorgrond) en juffrouw Gerda: "Wij zijn boos als
ze een jubileum tevoren vieren".
(foto GPD)
werd gesteld voor de gemeen
teraad. We hebben trefwoor
den als ongehuwde moeder,
werkende vrouw en vrouwene
mancipatie. Je had destijds
ook de trefwoorden Man-
Vrouw-Maatschappij en Dolle
Mina. Daar hoor je nooit meer
van. En de manier waarop ze
nu net al die pornofilms ver
trapt hebben, dat is natuurlijk
weer het andere uiterste".
„Zo hebben we ook het tref
woord Glaasje Op. Dat hebben
we zo genoemd toen die actie
kwam: alles over rijden onder
invloed. Die uitdruking hoor je
haast niet meer, maar wij stre
pen het nog onder dat tref
woord aan. Laatst moesten we
alle prominenten opzoeken on
der Glaasje Op. Dan komt je ze
tegen: Smallenbroek, Jan
Pronk en Erica Terpstra. Die
„Met jongeren is dat moeilijker.
Die komen om de een of ande
re reden in de krant, maar je
weet nooit of ze een jaar later
nog bekend zullen zijn. Dat
had je ook met de allereerste
berichten over Hitier. Dat
heeft meneer Matla me vaak
genoeg verteld: die man moe
ten we in de gaten houden. En
dat had Meneer al 'aange
streept'. Nou, het is wel bewe
zen dat je hem in de gaten
moest houden".
Dokter O.
„Dan heb je bijvoorbeeld het
trefwoord 'moord'. Dat is iets
ontzettends op 't ogenblik. Ja,
sowieso al. Maar dat deden we
vroeger allemaal op 'moord'.
Nu hebben we het al gesplitst
op 'moord binnenland', op
'moord Amsterdam, Den Haag
en Rotterdam' en dan nog op
'moord buitenland'. En nu
splitsen we het al op de per
soonsnaam, meestal de naam
van het slachtoffer, omdat die
tegenwoordig voluit genoemd
wordt".
„Vroeger stonden alleen in de
Belgische kranten moorden.
Die waren misschien veel
moordlustiger. Hier was het
echt een uitzondering. Dat is
dan zo'n dertig jaar geleden.
En Landru of Jack the Ripper,
die kent iedereen nog. Maar nu
kun je geen krant opslaan of
het is er elke dag wel één... Nu
kennen ze de 'portier Koos H.'
nog, maar over een paar jaar
zegen ze ook: wie was dat ook
al weer? Zo zie je hoe het beeld
in de loop van de jaren veran
dert".
„Kijk maar naar dokter Opdam,
die arts uit Berkel, 'dokter O'.
Het is treurig dat ik het zeggen
moet, maar die had 'alleen
maar' zijn vrouw vermoord,
wat nu aan de lopende band
gebeurt. Maar dat is toen heel
bekend geworden. Toen heeft
hij in de gevangenis nog ie
mand vermoord en hij heeft
twee keer levenslang gekre
gen. Hij is een van de drie men
sen die na 1950 levenslang heb
ben gekregen. De anderen wa
ren dus die portier Koos H., en
Hans van Zon, met die 'ouwe
Nol' die daarbij betrokken
was. Maar als je die kwestie-
Opdam nu leest, dan zeg je:
was dat nou de moeite? Hij
deed een beetje cyaankali in
het drankje van zijn vrouw...".
Lange zinnen
Onder journalisten is de Matla-
agenda befaamd om zijn taal
gebruik: elk bericht, hoe lang
ook, wordt in één ?in verteld.
„Dat is juist ons principe, een
soort gekkigheidje. Het begint
simpel en wordt langzaam op
gebouwd. Wü schrijven dan
ook geen artikelen, maar geven
berichten. De journalisten
moeten daarvan zelf hun arti
kelen maken".
„De eerste keer dat ik zelf een
lang bericht maakte was in
september 1967", zegt juffrouw
Huberts. „Meneer leefde toen
nog en de moeilijke berichten
deed meneer altijd zelf, maar
hij had me die berichten einde
loos gedicteerd en zo heb ik
het geleerd. Mijn eerste lange
zin was een bericht over Napo
leon. Die was niet op St. Hele
na overleden, maar ontsnapt.
In Wenen was hij op zoek naar
zijn zoon en daar is hij door een
schildwacht doodgeschoten".
Het zijn vooral moord en mis
daad die de lange berichten op
leveren. De dames herinneren
zich een ander befaamd geval.
„Het was een moordzaak in
vooraanstaande Belgische
kringen; die waren erbij be
trokken. Er was een moord ge
pleegd in een huis op een tapijt
en daar waren bloedvlekken
op gekomen. Uiteindelijk heeft
die moordenaar zelfmoord ge
pleegd, is de zee ingelopen en
verdronken. Toen hij aanspoel
de kwam er een schelpenkar
langs. Die schelpenboer heeft
het lijk toen gewikkeld in een
oud tapijt dat hij over zijn
paard had liggen. En dat bleek
hetzelfde tapijt waarop die
moord was gepleegd".
„Of het waar was, tja... Maar het
was het langste bericht dat we
gehad hebben en er waren
meer mogelijkheden om er een
jubileum van te maken: je had
de datum van de moord, maar
je had later ook de datum
waarop die man aanspoelde.
Later hebben we het weggela
ten omdat we het tè lang von
den. Het was meer een geintje
eigenlijk".
Notarissen
Bij alle jubilea in de Matla-agen-
da zijn de notarissen sterk
(over) vertegenwoordigd. Elk
notarieel kroonjaar vindt een
plaatsje in de agenda. Waarom
juist notarissen? Die vraag ver
oorzaakt enige hilariteit: „Dat
is bij ons ook in zekere zin een
omstreden zaak geworden. Me
neer Matla heeft destijds de
agenda helemaal zelf bedacht
en hij moest ergens mee begin
nen. Er was niks, dus elk boek
waar jaartallen in stonden was
voor hem belangrijk. Als hij
geen jaartal had, kon hij geen
agenda maken".
„Hij snuffelde altijd al die oude
boekhandels af. Toen kwam
hij dat boek van Fikkert tegen,
het notarissen jaarboek. En
daarin wemelde het van ge
boortedata. Dan ben je dolge
lukkig datje weer jubilea hebt.
Dat boek hebben we gehouden
en geregeld aangeschaft".
„Er zijn wel interviews geweest
waarboven stond 'Matla weet
alles'. Dan zei meneer: Nee, dat
is fout. Het moet zijn: Matla
kan alles ópzoeken".
En dan krijgen beide directrices
toch even een miniem verschil
van mening over de tekst op
een bij na-antiek asbakje dat de
oprichter zelfheeft ontworpen.
En ja hoor, het staat er wél:
Matla weet alles.
Meer dan 100.000
klachten over
ongedierte thuis
AMSTERDAM (ANP) - Ieder
jaar worden 140.000 klachten
ingediend over overlast door
ongedierte. Dit betekent dat
een op de honderd mensen
last heeft van muizen, ratten,
kakkerlakken, vlooien of fa
raomieren. Behalve de ge
meentelijke bestrijdingsdien
sten behalen de particuliere
ongediertebestrijdingsbedrij-
ven een omzet van 20 tot 30
miljoen gulden per jaar.
Van de verschillende diersoor
ten vormt de Duitse kakker
lak de meest ernstige over
last. In vele duizenden wo
ningen en horecabedrijven is
deze soort gesignaleerd. De
faraomier is op haar retour.
Huismuizen komen nog veel
voor, maar na de komst van
twee nieuwe bestrijdings
middelen kan ook dit schade
lijke knaagdier efficiënt wor
den bestreden.
GRONINGEN (ANP) - De burge
meester van Groningen, H.G
Buiter, vindt dat de politie te
veel aandacht moet geven aan
sommige voetbalwedstrijden.
Hij heeft daarom de voorzitter
van de club van burgemeesters
van gemeenten met meer dan
honderdduizend inwoners ge
vraagd dit punt op de agenda te
zetten van de eerstvolgende ver
gadering in mei, die in Arnhem
zal worden gehouden.
"Ik denk zelf', aldus Buiter, "dat
een aantal clubs met beruchte
supportersscharen, de KNVB en
de overheid om de tafel moeten
gaan zitten om te bekijken wat er
moet gebeuren".
Het bezwaar van de Groninger bur
gemeester is dat een aantal voet
balwedstrijden zo veel extra poli-
tie-aandacht vraagt, dat de servi
ce en taakvervulling van de poli
tie op andere punten aanzienlijk
moet worden beperkt.
Illegale lozingen MeUWe EG-richtlijn
ROTTERDAM (ANP) - Het Ne
derlandse schip "Salinike", ei
gendom van het Rotterdamse be
drijf Tanker Transport Services,
heeft de afgelopen jaren regel
matig chemisch afval illegaal op
zee geloosd, aldus de milieu-or
ganisatie Greenpeace. De kapi
tein van het schip heeft inmid
dels tegenover Rijkswaterstaat
toegegeven geknoeid te hebben
met het logboek om illegale lo
zingen te verdoezelen.
Volgens Greenpeace heeft de "Sa
linike" regelmatig grote hoeveel
heden gechloreerde koolwater
stoffen geloosd; stoffen, die hele
maal niet in zee mogen worden
gedumpt.
DEN HAAG (ANP) - De Sociaal
Economische Raad (SER) ziet
wel wat in de introductie van een
nieuwe rechtsvorm voor de Eu
ropese Gemeenschap. Naast de
bestaande nationale rechtsvor
men (zoals in Nederland bijvoor
beeld de vennootschappen) zou
zo'n nieuwe rechtsvorm vooral
goed zijn voor de samenwerking
tussen met name kleine bedrij
ven in verschillende lidstaten,
die nu onder verschillende wet
gevingen vallen. De SER vindt
wel dat maatregelen moeten
worden genomen om oneigenlijk
gebruik van de Europese rechts
vorm, die de naam Europese
Groepering tot Samenwerking
(EGS) draagt, tegen te gaan.
De SER schrijft dat in een ont-
werp-advies aan de ministers
Korthals Altes (justitie), Van
Aardenne (economische zaken)
en De Koning (sociale zaken en
werkgelegenheid), dat op 15 april
wordt behandeld. De ministers
hebben de SER om zijn mening
gevraagd over een ontwerp-ver-
ordening over de EGS, die is op
gesteld door de Europese Com
missie, het dagelijks bestuur van
de EG.
De werknemers in de SER menen
dat een EGS geen dochteronder
nemingen mag hebben. Als dat
niet in de verordening komt te
staan, moet er in elk geval wel in
komen dat de EGS ook aanspra
kelijk is voor de schulden van
EGS-dochters. De werkgevers
zijn het daar niet mee eens. Zij
vinden dat schuldeisers van een
EGS-dochter voldoende be
schermd worden door de natio
nale wetgevingen.
van een wedstrijd zoals die op
Tweede Paasdag in Groningen
werd gespeeld tussen FC Gro
ningen en Feyenoord. Er waren
toen 167 politiemensen op de
been. In manuren heeft dat onge
veer vijftigduizend gulden ge
kost, "maar het ergste is dat die
uren op andere dagen gecom
penseerd moeten worden door
extra vrije tijd. Met als gevolg dat
je andere taken als surveillance
moet beperken", aldus Buiter.
De burgemeester van Groningen is
overigens niet van plan komende
wedstrijden te gaan verbieden.
AZ'67 Ajax
De Centrale van Politie Organisa
ties (CPO) in Haarlem heeft ver
ontwaardigd gereageerd op een
verzoek van burgemeester Polak
van Amsterdam, om zaterdag
avond bij de voetbalwedstrijd
AZ'67 - Ajax in het Olympisch
Stadion in Amsterdam bijstand
te verlenen met een peloton mo
biele eenheid.
De politievakorganisaties in Am
sterdam hebben al eerder gepro
testeerd tegen het verplaatsen
van de wedstsrijd van Alkmaar
naar Amsterdam. De bonden
zien hierin een extra belasting
voor het Amsterdamse politie
korps. Volgens de CPO in Haar
lem is die werkdruk de reden ge
weest dat burgemeester Polak
bij omliggende gemeenten heeft
aangeklopt om hulp.
ROTTERDAM (ANP) - In de
Rotterdamse haven is gisteren
de eerste tanker met ruwe olie
uit Koeweit aangekomen, be
stemd voor de onlangs door de
Koeweitse Petroleummaat-
schappij (KPC) gekochte raffi
naderij van Gulf in de Euro
poort.
binnenlandse zaken James
Watt heeft besloten het ver
bod van een optreden van de
Beach Boys op de Mall in
Washington in te trekken. De
groep zal daar echter niet zo
als de voorgaande jaren op de
Amerikaanse onafhankelijk
heidsdag, 4 juli, optreden.
Watt had eerder gezegd dat
popgroepen "slechte elemen
ten" aanlokken en dat de
vierde juli meer in het teken
moet staan van het gezin en
de traditionele Amerikaanse
waarden. Na een gesprek met
Nancy Reagan veranderde
Watt echter van gedachten.
DEN HAAG (GPD) - De
IKON-televisie gaat op 9
september een film uit
zenden, die op 24 april in
Managua, de hoofdstad
van Nicaragua, wordt ge
maakt van een vredescon
cert, waaraan tal van be
roemde Latijnsameri-
kaanse artiesten meewer
ken.
Het concert, dat georganiseerd
wordt door een Nederlandse
stichting en twee Nicaraguaanse
AMSTERDAM - Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht willen
zeggenschap krijgen over de ontwikkeling van een lokaal omroep- en
kabelbeleid.
In een brief aan minister Brinkman van WVC schrijven de wethouders
van de vier grote steden die belast zijn met deze zaken dat de gemeen
ten verantwoordelijk zijn voor een goede exploitatie van de kabelnet
ten en de prijs die de burger daarvoor moet betalen.
De wethouders ("bij elkaar 750.000 kabelaansluitingen") zijn van mening
dat de vraag hoe het kabelnet moet worden gebruikt dan ook het best
op lokaal niveau kan worden beantwoord.
Zij sluiten financiering van lokale omroep door reclame niet uit. Wel
zullen daarbij naar hun mening voorwaarden gesteld moeten worden,
opdat de positie van de schrijvende pers niet in gevaar komt. Verder
vinden de wethouders dat abonnee-tv mogelijk moet worden.
instellingen, heeft plaats op het
Plein van de Revolutie direct na
het tweede Festival van het la-
tijnsamerikaanse lied dat steun
krijgt van de Unesco. Meer dan
16 landen hebben belangstelling
getoond voor de videofilm.
Van het concert zal een dubbel-el-
pee (waarin een speciaal geschre
ven essay van de hand van No
belprijswinnaar Garcia Marquez)
worden gemaakt, die evenals de
film verkocht zal worden ten ba
te van vredesprojecten in cen
traal-Amerika. Eerst zullen ech
ter de leningen die zijn gesloten
ter financiering van het omvang
rijke project moeten worden te
rugbetaald. Aan leningen en sub
sidies is tot nu toe een bedrag
van 5,5 ton binnengekomen by
de organiserende stichting Kui
tuur Kollektief Latiins-Amerika.
De in Nicaragua gevestigde in
stellingen, die aan het concert-
evenement meewerken, zijn de
onafhankelijke produktiemaat-
schappij Tercer Cine en de pla
tenmaatschappij Enigrac.
De IKON heeft de nog te maken
film reeds gekocht voor uitzen
ding in Nederland.
In technische zin kan gerekend
worden op de medewerking van
een gemengde Nederlandse-
Westduitse filmploeg. Alle beno
digde materialen voor de realise
ring van een professionele video
film en een dubbel-elpee worden
vanuit Europa naar Managua
getransporteerd.
Voor de geluidsweergave op het
plein is 5000 kilo aan geluidsbo
xen en versterkers naar Managua
onderweg- De producenten ho
pen begin juni klaar te zijn met
zowel film als plaat.
