c
dïddeii-Amerika
vil gesprek VS
Massale staking Argentinië
De Falklands,
'n jaar later
Bankier Calvi is vermoord
België wijst basis
kruisraketten aan
V
In spanningen weg te nemen
Ethiopië: voedselhulp
niet naar Sowj et-Unie
_>roenen in
"iet midden
Adropov wil
oplossing
Afghanistan
IE
Toekomsteilanden onzeker
DAG 29 MAART 1983
Buitenland
r dan 70.000 mensen hebben zich aangesloten bij de Nicaraguaanse volksmilitie die het land tegen aanval-
an Somozisten wil verdedigen. (Foto upp
IXICO/NEW YORK (GPD/Reuter/AFP) Nicaragua, Honduras en El Salvador heb-
an gisteren in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties opgeroepen onderhandelin-
2n te beginnen om een einde te maken aan de huidige spanningen in Centraal-Ameri-
BRUSSEL/ADDIS ABEBA (DPA/UPI/ANP) - De Ethopische regering
heeft ten stelligste tegengesproken dat voedselhulp uit het Westen
wordt gebruikt voor het leger of voor afbetaling van Sowjet-wapenle-
veranties. Een regeringswoordvoerder noemde in Addis Abeba het be
richt in het Londense zondagsblad „Sunday Times" over misbruik vol
ledig ongegrond, vals en verzonnen. In Brussel zwijgt men in alle talen.
In kringen van de Europese commissie wilde men geen enkel commen
taar op die berichten verstrekken.
In commissie-kringen in Brussel werd verwezen naar uitspraken die de
Europese commissaris voor ontwikkelingssamenwerking, Edgard Pi-
sani, vorige week gedaan heeft. Tijdens een persconferentie in Brussel
verklaarde Pisani toen in antwoord op vragen „dat men van de Europe
se Voedselhulp geen politiek probleem mag maken. Politieke syste
men in landen waar voedselhulp nodig is, mogen geen criterium voor
die hulp zijn", aldus Pisani.
Terre des Hommes Nederland zal in Addis Abeba (Ethopië) dertig ton
faffa, hoogwaardig proteïnerijk kindervoedsel dat gemaakt wordt uit
Afrikaans gewas, aankopen en verzenden naar de stad Adigrat in het
noorden van de provincie Tigre.
De vertegenwoordiger van Terre des Hommes ter plaatse verklaart dat de
verzending zal geschieden via betrouwbare kanalen.
aragua pleitte voor een topont-
oeting met het buurland Hon-
aras en toonde zich bereid met
Verenigde Staten te praten
/er de meningsverschillen die
issen de landen bestaan. De Ni-
iraguaanse waarnemend minis-
ir van buitenlandse zaken, Vic-
>r Hugo Tinoco, stelde voor dat
e presidenten van Nicaragua en
ionduras met elkaar gaan pra-
»n. Als plaats voor deze ontmoe-
ng noemde hij Mexico of Vene-
aela.
oco beschuldigde de VS van
et aanzetten tot agressie tegen
ficaragua en stelde tegelijker-
>NN (DPA) - De Westduitse
Groenen' komen toch in het
lidden van de Bondsdag, zoals
ij hadden verlangd. Daarop zijn
•aak de camera's van de tv ge-
icht.
boekten daarmee gisteren hun
t lerste parlementaire overwin-
ting nog voordat de voor de
Bondsdag nieuwe partij een voet
lad gezet in het Westduitse par-
Q ement. Daar komen haar 27 af-
£evaardigden te zitten tussen de
Q iociaal-democratische SPD en
ie fractie van de christen-demo
cratische CDU/CSU-combinatie
lie samen regeert in een coalitie
be" net de liberale FDP.
t was een dag voor de constitue-
ler rende vergadering van de nieu-
we Bondsdag het resultaat van
en beraad tussen de vier vertegen
woordigde fracties onder leiding
van de voorzitter van de Bonds-
dag, Richard Stücklen (CSU).
>t dusverre wilden .CDU/CSU en
FDP, gesteund door Stücklen,
k" de nieuwelingen - van de voor-
zitterszetel uit gezien links aan
de buitenkant van de zaal naast
de SPD-fractie doen plaatsne-
Etna
Op de vulkaan de Etna, op de
oostkust van Sicilië, heeft
zich op 2.500 meter hoogte
een nieuwe krater gevormd.
Volgens de autoriteiten van
Catania stroomt er lava uit
een ongeveer 100 meter bre-
- de opening. De uitbarsting
gaat gepaard met rookont
wikkeling en gerommel.
Deskundigen zijn van oordeel
dat dorpen aan de voet van
de berg voorlopig geen ge
vaar lopen.
Kunstmaan
Een kunstmaan uitgerust met
nieuwe mogelijkheden voor
het opsporen van vermiste
vliegtuigen en schepen is met
succes gelanceerd vanaf de
Amerikaanse luchtmachtba
sis Vandenberg, in Califor-
nië.
De 1.712 kg wegende Tiros
werd door een al eerder ge
bruikte atlas-raket in een
baan om de aarde gebracht.
De kunstmaan, ontworpen in
samenwerking met de Sow-
jet-Unie, Canada en Frank
rijk, zal in een tijdbestek van
zes uur het gehele aardopper
vlak afspeuren.
Asiel
Twintig opvarenden van het
Poolse schip de Stefan Bato-
ry die twee weken geleden in
Londen het schip verlieten
hebben politiek asiel in En
geland gevraagd. Zij hadden
het schip verlaten toen het
voor anker lag in de monding
van de Theems.
tijd voor onmiddellijk bespre
kingen met dit land te beginne.
Dit zou moeten gebeuren in een
derde land dat eenstemmig
wordt gekozen.
De Salvadoriaanse minister van
buitenlandse zaken, Fidel Cha-
ves-Mena, bepleitte een ontmoe
ting van alle Centraalamerikaan-
se landen, inclusief Costa Rica
en Guatamala.
Nicaragua
De Nicaraguaanse minister van de
fensie, Humberto Ortega, heeft
gisteren verklaard dat het revo
lutionaire leger de vanuit Hon
duras binnengedrongen anti-
sandinistische commando's gro
tendeels de baas is geworden.
Volgens Ortega bevinden de
„contra-revolutionairen" zich op
de terugtocht en leveren zij geen
frontale gevechten meer.
Verder maakte de sandinistische
minister bekend dat hij over in
formaties beschikt dat zo'n 600
„contra-revolutionairen" aan de
Hondurese kant van de grens
klaar staan om hun naar schat
ting 1200 strijdmakkers in Nica
ragua te hulp te komen. Ook be
weerde Ortega dat de binnenge
vallen troepen slechts met lichte
wapens zijn uitgerust, waarmee
volgens hem nooit een leger kan
worden verslagen, maar waar
mee wel „terreur en angst kan
worden gezaaid".
Andere sandinistische leiders heb
ben inmiddels hun angst laten
doorschemeren dat de anti-san
dinisten de troepen van Nicara
gua naar de Hondurese grens
willen trekken, waar zich dan
wellicht een incident zou kun
nen voordoen dat een inval van
het Hondurese leger zou kunnen
rechtvaardigen. En een oorlog
tussen Honduras en Nicaragua
zal dan moeten leiden tot een
eventuele directe Amerikaanse
tussenkomst om orde op zaken
te kunnen stellen in heel Mid-
den-Amerika, aldus de sandinis
ten die, zo gaan er geruchten,
wellicht zelf zullen proberen om
het Hondurese leger met een
bliksemactie te overmeesteren.
Zondag presenteerden de sandi
nisten twee krijgsgevangenen
die beweerden tot de anti-sandi-
nistische FDN te behoren. Bei
den bevestigden de sandinisti
sche versies inzake de gevechts
handelingen van de afgelopen
twee weken. Pedro Sandino, een
voormalig lid van de garde van
oud-dictator Somoza, verklaarde
in Honduras door onder anderen
Amerikaanse instructeurs op de
guerrilla-oorlog te zijn voorbe
reid. En Jose Najera, een Guate-
maltese huurling, zei door de
Hondurese inlichtingendienst te
zijn gerecruteerd en van de Ame
rikaanse geheime dienst CIA
maandelijks duizend dollar te
krijgen.
De echtgenote en de zoon van de overleden Italiaanse bankier Roberto
Calvi, gisteren bij het verlaten van de rechtszaal in Londen.
(Foto AP)
99
99
LONDEN (AP) - De voortvluchti
ge Italiaanse bankier Roberto
Calvi, wiens stoffelijk overschot
in juni opgehangen onder een
Londens brug werd aangetrof
fen, had op het punt gestaan "na
men te noemen" in de zaak van
omvangrijke financiële fraudes.
Dit heeft zijn zoon Carlo gisteren in
een beëedigde verklaring tegen
over Londen's hooggerechtshof
laten weten.
Calvi sr., de 62-jarige voorzitter van
de ondertussen ingestortte 'Ban
co Ambrosiano', was kort voor
zijn dood van plan geweest na
men te onthullen in een beroep
tegen een vonnis van vier jaar ge
vangenisstraf. Dit beroep zou
drie dagen nadat hij om het leven
was gekomen in Rome hebben
plaatsgevonden.
Met de verklaring van Carlo heeft
het 'Calvi schandaal', dat de fi
nanciële wereld op zijn grond
vesten deed schudden en zover
als tot in het Vaticaan reikte, op
nieuw een wending genomen.
Calvi werd in 1981 schuldig bevon
den aan het illegaal Italië uitvoe
ren van 20 miljoen dollar. Kort
voor zijn dood had de Italiaanse
centrale bank hem verzocht een
verklaring te geven voor lenin
gen met een hoog risico aan drie
Latijns-Amerikaanse landen en
aan kantoren van Ambrosiano in
het Caraïbische gebied.
Carlo Calvi zat in de rechtszaal sa
men met zijn moeder Clara en
BRUSSEL (AP) - De Belgische re
gering heeft besloten de lucht
machtbasis bij Florennes, 65 ki
lometer ten zuiden van Brussel,
aan te wijzen als de plaats waar
nieuwe Amerikaanse kernraket
ten kunnen worden geplaatst.
Dat is door een woordvoerder
van het ministerie van defensie,
kolonel Willy de Meuleneere, be
kend gemaakt.
Hij zei dat Florennes tijdens een re
cent onderzoek beter uit de bus
was gekomen dan drie andere
plaatsen. Verdere bestudering
van de omgeving en het klaarma
ken van de basis voor plaatsing
van de raketten (zoals bijvoor
beeld de bouw voor woningen
voor Amerikaanse militairen)
zullen ongeveer anderhalfjaar in
beslag nemen, aldus de Meulene-
neere.
In theorie kan de plaats van de te
stationeren raketten nog worden
gewijzigd maar dat wordt in de
fensie-kringen onwaarschijnlijk
geacht.
zijn zuster Anna. Zij waren uit de
V.S. naar Londen gekomen om
het oordeel van de jury voor de
lijkschouwing - dat de bankier
zelfmoord had gepleegd - aan te
vechten. Het gezin Calvi wil een
nieuw onderzoek omdat het
denkt dat de bankier werd ver
moord om hem het zwijgen op te
leggen.
MOSKOU (Reuter) - De Russi
sche partijleider Joeri Andropov
heeft in zijn gesprekken met de
secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Javier Perez de
Cuellar, te kennen gegeven dat
hij de pogingen om de kwestie-
Afghanistan op te lossen onder
steunt. Dit heeft een woordvoer
der van de VN gisteren in New
York gezegd.
Het officiële Sowjet-persbureau
Tass maakte bekend dat Andro
pov en Perez de Cuellar hadden
gesproken over de bestaande
spanningshaarden in verscheide
ne delen van de wereld, waaron
der Afghanistan. Diplomaten uit
westerse en Derde-Wereldlanden
zeggen echter te verwachten dat
het tweedaagse bezoek van de
secretaris-generaal geen veran
dering van betekenis oplevert in
de houding van het kremlin ten
opzichte van Afghanistan. Een
VN-woord voerder stelde dat
Andropov zijn steun heeft be
tuigd aan de pogingen van Perez
de Cuellar om tot een regeling
voor Afghanistan te kpmen.
President Bignone
MEXICO-STAD - De oproep van
de twee overkoepelende Argen
tijnse vakbonden om voor 24 uur
het werk neer te leggen heeft gis
teren in heel Argentinië volgens
de eerste berichten veel navol
ging gekregen. Ernstige inciden
ten tussen de autoriteiten, die de
staking „illegaal" hadden ver
klaard, en de stakers zijn naar
het zich laat aanzien uitgebleven.
Het gaat in feite om een nieuwe
krachtproef voor de Argentijnse
arbeidersbeweging. De militaire
regering van president Reynaldö
Bignone heeft namelijk bijna alle
middelen gebruikt om de Argen
tijnen van de staking te doen af
zien. En die pogingen resulteer
den zondag in de officiële ille
gaal-verklaring van het arbeider
sprotest.
De twee vakbondscentrales, de ge
matigde en de radicale, eisen on
der meer een salarisverhoging
van meer dan 15 procent, een mi
nimumloon van 10 miljoen pesos
(bijna 450 gulden) en een herzie
ning van de sociaal-economische
politiek. Maar ook wordt er gede
monstreerd voor een snelle te
rugkeer naar de democratie.
Officieel heeft president Bignone
30 oktober van dit jaar als verkie
zingsdatum bestempeld en heb
ben de militairen, die nu al zeven
jaar aan de macht zijn, beloofd
de macht in januari 1984 aan de
burgers over te dragen. Maar er
zitten de nodige adders onder
het gras. Met name de proble-
door
Rob Sprenkels
men rond de meer dan een half
miljoen naar het buitenland ge
vluchte Argentijnen en de kwes
tie inzake de naar schatting
40.000 vermisten.
Verder vinden sommige vakbon
den, burgers en ook enkele poli
tici dat de militairen zich voor
hun misdaden zullen moeten
verantwoorden. Binnen het Ar
gentijnse leger zou daarom de
bereidheid zijn toegenomen om
een nieuwe staatsgreep te ple
gen. De vakbonden willen nu
met de massale staking van gis
teren bewijzen dat het Argentijn
se volk dat niet zal accepteren.
En op het eerste gezicht lijkt men
in die poging geslaagd. Ondanks
de officiële illegaal-verklaring,
dreigementen van regerings
woordvoerders dat de staking de
terugkeer naar de democratie
zou kunnen uitstellen hebben
naar het zich laat aanzien nog
meer Argentijnse arbeiders het
werk neergelegd dan op 6 de
cember vorig jaar het geval was.
En destijds gaf de regering al toe
dat het hele land verlamd was.
Voor morgen staat er trouwens nog
een uitgebreide prikstaking op
het programma. En omdat van
wege het paasfeest iedereen die
dag alleen maar 's morgens
werkt, zullen er 's middags pro
testmarsen en demonstraties
worden georganiseerd, ook ter
herinnering van een volksmani
festatie die precies een jaar gele
den op de Plaza de Mayo, voor
het presidentiële paleis in Bue
nos Aires, door de autoriteiten
met geweld werd beëindigd.
Wat moeten we eigenlijk met de
Falklandeilanden? Die vraag
viel in Engeland medio vorig
jaar steeds meer te beluisteren
naarmate duidelijker werd dat
de Britse troepen op de eilan
den het karwei zouden klaren,
en de Argentijnen zouden ver
drijven.
Nu, een jaar na de Argentijnse in
val van 2 april, wachten die
vragenstellers - hun gelederen
zijn inmiddels danig versterkt
nog steeds op een antwoord.
Inderdaad, wat moeten de
Britten nu toch eigenlijk met
die kale eilanden, 12.000 kilo
meter ten zuiden van de Big
Ben?
We moeten ze houden, we moe
ten ze tot een onneembare ves
ting maken en we moeten er
geld in stoppen om de econo
mie op gang te helpen. Dat is
het plan van premier mevrouw
Thatcher en de haren, en niet
ontkend kan worden dat er
vaart achter die voornemens is
gezet.
Er zit op de Falklandeilanden nu
een garnizoen van 4000 tot de
tanden bewapende Britse mili-
door
Henk Dam
tairen, die de beschikking heb
ben over geavanceerde radar
systemen die alles en iedereen
zien aankomen. Phantom
straaljagers patrouilleren in de
lucht, en door nucleaire ener
gie aangedreven Hunter-Killer
duikboten in het water. Effec
tievere verdediging is nauwe
lijks denkbaar.
Het ministerie van defensie heeft
eind vorig jaar een miljard
pond (vier miljard gulden) ex
tra gekregen om de bij de oor
log opgelopen verliezen weer
goed te maken. Minister Pym
(buitenlandse zaken) maakte
verder in december bekend
dat er in de komende zes jaar
31 miljoen pond (124 miljoen
gulden) in de economie van de
archipel zal worden gepompt.
Alles bij elkaar, aldus een schat
ting van het dagblad The Ti
mes, zal het heroveren en Brits
houden van de Falklandeilan
den tot begin 1986 het verbij
sterende bedrag van 2,5 mil
jard pond (10 miljard gulden)
kosten. Dat betekent dat dan
aan elk van de 1800 eilandbe
woners meer dan 5,5 miljoen
gulden zal zijn uitgegeven!
Alleen al op deze wijze, cijferma
tig dus, gezien, wordt het pro
bleem van de regering-That-
cher, en de regeringen daarna,
duidelijk. Dergelijk hoge uit
gaven zijn op den duur niet
meer aan het electoraat te ver
kopen, zeker niet, gezien de da
lende levensstandaard die de
meeste Britten zelf de afgelo
pen jaren hebben moeten
doormaken.
De Britten waren het, gemiddeld
genomen, vorig jaar zomer nog
meer dan eens met Margaret
Thatcher, dat de Argentijnen
niets op de Falklandeilanden
te maken hadden. Ze liepen
rond met t-shirts waarop stond
'De junta kan verrekken. De
Falklandeilanden zijn van ons',
en ze zongen met tranen in de
ogen het 'Rule Brittannia' toen
bekend werd dat generaal Me-
nendez de overgave had gete
kend.
Die dagen - de dagen dat het por
tret van mevrouw Thatcher in
de 'V' van 'Victorie' in de kran
ten stond - zijn voorbij. De pa
triottische roes is uitgewerkt,
de harde realiteit heeft weer
bezit van de Britse eilanden ge
nomen. Onthullend is de en-
quete in het zondagsblad The
Observer, onlangs, waaruit
blijkt dat nu een meerderheid
van de Britten vindt dat er over
de eilanden met de Argentij
nen onderhandeld moet wor
den.
Bij de politieke partijen is de si
tuatie zo dat de Labour-partq
en de SDP menen dat in de
toekomst onderhandelingen
onvermijdelijk zijn. Dat bleek
in januari tijdens het Lager
huis-debat over het Franks-
rapport, dat de voorgeschiede
nis tot de Falklandoorlog be
handelt, en in dat verband de
re'gering-Thatcher vrijspreekt
van schuld aan de invasie.
Mevrouw Thatcher zei tijdens
datzelfde debat dat onderhan
delingen met Buenos Aires
geen zin hebben, omdat de Ar
gentijnen slechts uit zijn op
overdracht van de souvereini-
teit. 'En dat is absoluut niet te
accepteren voor ons, en voor
de eilandbewoners'. Inder
daad, ons en de eilandbewo
ners, in die volgorde.
Dergelijke onderhandelingen
kunnen op dit moment ook
niet worden gevoerd. De herin
nering aan de oorlog, met z'n
250 doden aan Britse kant en
z'n vele honderden gewonden,
van wie menigeen nog steeds
revalidatietrainingen moet on
dergaan, is daarvoor te vers.
Ook een ander dan mevrouw
Thatcher kan nu niets anders
doen dan de Falklandeilanden
te behouden.
Gegeven het feit, dat de Argentij
nen nooit en te nimmer hun
aanspraken op souvereiniteit
over de Malvinas zullen opge
ven, en gegeven het feit dat de
eilanden vrijwel geen econo
mische waarde hebben, maar
slechts een geleidelijk afne
mende symbolische waarde,
zal echter uiteindelijk soeve
reiniteitsoverdracht niet uit
kunnen blijven.
De beste oplossing zou zijn, dat
de Britten de soevereiniteit
aan Argentinië schenken, met
daaraan gekoppeld de voor
waarde, dat zij het voor een be
paalde tijd - zeg 25 jaar - huren.
In die tijd sterven de oude
Falklanders langzaam uit, en
wordt jongeren geld, huisves
ting en een baan in good old
England aangeboden.
Het gezicht van alle partijen is op
die manier gered, de Britten
hoeven geen duur garnizoen
erop na te houden, ze hoeven
geen miljoenen in een econo
mie te pompen die nauwelijks
levensvatbaar is, de Argentij
nen zijn tevreden, en de
650.000 schapen grazen toch
wel door, of er nu een Union
Jack of het Argentijnse blauw-
wit-blauw in Port Stanley wap
pert.
Maar zover is het dus nog lang
niet. De eerste jaren (zeker als
de regering-Thatcher wordt
opgevolgd door een regering-
Thatcher-II, zoals de opiniepei
lingen week in week uit voor
spellen) zal de naam 'Falklan
deilanden' vooral in de kranten
te lezen zijn, als er weer eens
wat te herdenken valt.
Zoals nu ook het geval is. The Ti
mes, van 26 maart: 'Keith Ma
son, een steenhouwer, is on
langs gereed gekomen met zijn
monument voor de helden van
de Falklandoorlog. Het 30 ton
zware eerbewijs is gisteren aan
de lange reis naar de Zuidelij
ke Atlantische Oceaan begon
nen.'
En The Guardian, van 28 maart:
'Het door vuur vervormde
wrak van de Sir Tristram (een
van de twee schepen die door
de Argentijnse luchtmacht in
brand werden geschoten tij
dens de landing van de Britten
bij Bluff Cove. Daarbij vielen
51 doden. H.D.) zal uit het zicht
worden weggesleept vóór de
544 ouders, vrouwen en kinde
ren van de Britse oorlogsdo
den op 12 april in de haven van
Port Stanley aankomen.'
Als die 544 Britten, die naar het
graf van hun zoon, man of va
der komen kijken, in Port
Stanley zijn, dan zullen ze daar
onder andere begroet worden
door David Hawksworth (35).
Hij emigreerde in februari met
z'n vrouw vanuit Engeland
naar de Falklandeilanden om
er een 'fish and chips' winkel
(de Britse tegenhanger van on
ze patatzaak) te openen.
Hawksworth kan als symbóol
gelden voor de Falklandeilan
den van na de oorlog. Maar dat
zelfde geldt voor Don en Mar
garet Davidson, die binnen
kort terug zullen gaan naar En
geland nadat ze elf jaar geleden
vanuit datzelfde Engeland
naar de Falklandeilanden wa
ren getrokken. Ze hadden er
een goedlopend hotel en deden
er prima zaken met de ver
bouw van groenten.
Daar hebben ze nu een punt ach
ter gezet. Margaret daarover:
„We hebben onze hoop verlo
ren. Engeland is bezig hier een
hele dure ivoren toren te bou
wen, maar je moet je afvragen
hoe lang dat de moeite waard
blijft. Ik geloof niet zo erg
lang". En Don: „We hebben
geen zin meer hart en ziel in
ons bedrijfje te stoppen, om na
vijf jaar of zo te ontdekken dat
Londen het beleid veranderd
heeft, en met de Argentijnen is
gaan praten".
