rEigen bijdrage "ontdoken
Kredietbeleid banken
Piloten geven
collega's werk
Export verse groenten en
fruit sterk toegenomen
Parlement moet nog
aan enquête wennen
ïsr
^t)rie jaar geeist voor
zwendel met auto s
-C
Huizenverkoop groeit
Ziekenfonds: artsen schrijven méér voor dan nodig
Stork-Hengelo
demonstreert
CNY-bestuurder na onderzoek:
Woningbouwverenigingen ZCt DdllCll Op Il0t SpCl
bieden familie onderdak
Schoolgeld
ATERDAG 26 MAART 1983
TEN ii
16 3AARLEM (GPD) In West-Nederland zijn zeker 300 zeer dure auto's
verdonkeremaand door de autobende die onlangs na een groot onder
zoek van de politie is opgerold. Mogelijk komt er landelijk nog veel
meer boven water, zei gisteren desgevraagd de officier van justitie bij
de Haarlemse rechtbank.
>ndisj
3ravpe officier eiste gisteren een gevangenisstraf van drie jaar tegen een 36-
83 is jarige man uit Den Haag, die wordt beschouwd als de hoofdverdachte
nt v van de bende. De bende stal kostbare nieuwe auto's, en voorzag ze van
snno kentekens en chassisnummers uit wrakken van gelijksoortige auto's,
jterij De officier achtte de zwaarste vorm van heling bewezen. De man moet
gev( over een paar maanden andermaal terechtstaan voor een nieuwe serie
han( verdenkingen, waarvan het onderzoek nog niet klaar is.
[eewDe afgelopen twee jaar moet de man volgens de officier van justitie mini
maal 10.000 gulden per auto hebben verdiend. De gestolen auto's wer-
is den bewerkt in drie loodsen in Kortgene, Zwaanshoek en Voorhout.
arts i
Geen beeldscherm
bij zwangerschap
AMSTERDAM (ANP) - Zwan-
gere werkneemsters van de
Algemene Bank Nederland
die aan beeldschermen
werken, kunnen tijdelijk an
der werk krijgen, als zij bang
zijn dat het beeldscherm
werk hun zwangerschap on
gunstig beïnvloedt.
Op de administratiecentrale
van de ABN in Leeuwarden
heben in het afgelopen jaar
drie beeldschermwerksters
een miskraam gehad. Een be
drijfsarts heeft echter geen
verband kunnen ontdekken
tussen de miskramen en het
beeldschermwerk.
Toch heeft de ABN gemeend
zwangere vrouwen de moge
lijkheid te geven ander werk
te doen.
Binnenland
DEN HAAG (ANP) - De aan- en verkoop van woningen zal binnen af
zienbare tijd weer op een "normaal" niveau komen. Dit verwacht voor
zitter G. Smit van de Nederlandse Vereniging van Makelaars.
De gemiddelde prijs van een koopwoning is al gedurende een jaar stabiel
gebleven (gemiddeld tien procent lager dan in de goede tijd), maar het
aantal transacties (koop, verkoop) is duidelijk toegenomen. Als oorza
ken voor deze toename noemt Smit de positieve houding van de rege
ring ten opzichte van de hypotheekaftrek en de mogelijkheid tot aftrek
van groot onderhoud. Als belangrijke economische faktor komt daar
nog de lage rentestand bij.
Smit meent dat om tot een normaal functionerende huizenmarkt te ko
men, waarbij dus ook de nieuwbouw weer prikkels krijgt, de gemiddel
de prijs van de bestaande woningen met ongeveer 15 procent omhoog
moet.
HAARLEM (GPD) Huisartsen en spcialisten ondergra
ven de verplichte bijdrage van f 2,50 voor medicijnen
door méér geneesmiddelen voor te schrijven, dan in
feite nodig is. Op die manier hoeven patiënten minder
vaak de eigen bijdrage te betalen.
1 Dit schrijft het Haarlemse Zieken- Volgens hem snijden de artsen
zich hiermee zelf in de vingers.
Als het werkelijk op zo grote
schaal gebeurt, zal de staatsse
cretaris toch weer overwegen bij
dragen te vorderen per afgepaste
hoeveelheid medicijnen in plaats
van per recept, meent hij.
Sommige artsen geven grif toe dat
zij door patiënten onder druk
worden gezet, om voor dezelfde
rijksdaalder méér geneesmidde
len te kunnen halen bij de apo
theek.
Soms worden flinke voorraden van
een geneesmiddel voorgeschre
ven. Als een dergelijk medicijn
niet aanslaat, wordt overgestapt
op een ander middel. Het restant
van het oude wordt dan wegge
gooid. Op deze manier, gaan de
- premiekosten voor het zieken
fonds omhoog. Immers, voor de
in de vuilnisbak gegooide medi
cijnen moet ook worden betaald,
aldus een huisarts.
De apothekers vragen zich af waar
de ziekenfondsen zich druk over
maken. De enorme omzet van ja
nuari, toen de nog gratis ver
strekte geneesmiddelen werden
gehamsterd, wordt volgens hen
vrijwel weggewerkt door de om
zetdaling in februari en maart.
Dat waren veel rustiger maan
den, menen zij.
De Consumentenbond is van plan
te onderzoeken of patiënten
werkelijk meer medicijnen mee
naar huis krijgen dan voorheen.
Er was altijd een afspraak dat
voor niet meer dan een maand
medicijnen werd meegegeven.
Een dergelijk recept kon twee
maal worden herhaald, voordat
de patiënt opnieuw naar de huis
arts moest.
Officieel werkt deze overeenkomst
tussen de ziekenfondsen en de
artsen niet meer, er zou een nieu
we moeten komen. Nu kunnen
patiënten in één klap voor drie of
vier maanden medicijnen mee
krijgen als de arts meewerkt.
„Wanneer een deel daarvan
wordt weggegooid pakt het toch
duurder uit voor de verzekerde,
ondanks dat die minder zelf
heeft hoeven bijdragen", aldus
de organisatie.
fonds Spaarneland in een brief
aan apothekers en artsen. Vol-
gens het ziekenfonds heeft het
"hamsteren" van medicijnen in
J januari van dit jaar anderhalf
miljoen gulden meer gekost dan
in dezelfde periode van het vorig
i jaar-
In de brief stelt het ziekenfonds
dat deze kosten alleen kunnen
worden gedekt door de jaarpre-
mie per verzekerde met 10 tot 15
gulden te laten stijgen. Ook an
dere ziekenfondsen hebben de
ervaring dat de hamsterwoede
van januari - vlak vóór het invoe
ren van de eigen-bijdragerege
ling - in februari en maart is
voortgezet.
Sommigen verwachtten dat na het
invoeren van de verplichte rijks
daalder per 1 februari van dit jaar
minder medicijnen zouden wor
den verstrekt. Die verwachting is
niet uitgekomen. De heer Los
van het ziekenfonds in Purme-
rend: „Er zijn nogal wat artsen,
vooral specialisten, die de voor-
schrijvingsrégeling niet meer na
leven en nu voor langere perio
den medicijnen geven".
Meisje gedood
EINDHOVEN (ANP) - Als ge
volg van sloopwerkzaamhe
den aan de Markt in de Eind-
hovense binnenstad is giste
ren een toevallig passerend
meisje dodelijk verongelukt.
Het ongeval deed zich voor
toen slopers een gevel van
een voormalig hotel naar bin
nen duwden. Door nog onbe
kende oorzaak slingerde op
hetzelfde moment een 4,5
meter lange stalen balk weg.
Die balk tolde over straat en
kwam uiteindelijk terecht in
een lege etalage, zeker vijf
tien meter van het slooppand
verwijderd.
Het slachtoffer, dat in gezel
schap van haar moeder langs
het slooppand liep, werd
door de balk getroffen. Zij
overleed ter plaatse.
HENGELO (ANP) - Ongeveer
duizend personeelsleden van
Stork Hengelo hebben gisteren
in zeer gespannen sfeer gede
monstreerd uit vrees voor het
verdwijnen van Stork-Ketel- en
apparatenbouw (KAB). Enkele
duizenden arbeidsplaatsen zou
den daardoor bij deze onderne
ming en haar toeleveringsbedrij
ven verloren kunnen gaan. De
medewerkers van Stork blok
keerden diverse kruispunten van
de internationale autoroute AI
die dwars door Hengelo gaat.
Het verkeer raakte hierdoor ont
wricht. Autobestuurders raakten
door de stremming zo geïrriteerd
dat politie-agenten er enkele ke
ren aan te pas moesten komen
om de gemoederen te bedaren.
In een telegram aan minister Van
Aardenne en de kamercommis
sie voor economische zaken
heeft Stork erop aangedrongen
een zo snel mogelijk besluit te
nemen om de ketelbouw in Hen
gelo te concentreren.
Stork is bang dat de Schelde in
Vlissingen - die tot het RSV-
concern behoort zijn activitei
ten op het gebied van de centrale
ketelbouw niet hoeft stop te zet
ten. Naar de mening van de di
rectie en de vakbonden zou zo'n
beleid de doodsteek voor Stork-
KAB zijn.
wciiccu ra ae organisatie. -« -M -M
LELYSTAD (ANP) - Twee wo
ningbouwverenigingen in Lely
stad hebben giteren elk een wo
ning in huur gegeven aan leden
van de zigeunerfamilie Baijo-
mov, hoewel de daarvoor vereis
te vergunning niet is verleend
DEN HAAG (ANP) - Voor
leerlingen van zeventien jaar
en ouder in de eerste vier ja
ren van het voortgezet onder
wijs zal voortaan schoolgeld
moeten worden betaald.
Tot dusver werd alleen school
geld geheven voor leerlingen
in het vijfde en zesde leerjaar.
Scholieren in de lagere leerja
ren, die niet meer onder de
leerplicht vielen (zittenblij-
vers) hoefden tot nog toe
geen schoolgeld te betalen.
door de gemeente.
Het huurcontract heeft een loop
tijd van vier maanden. De wo
ningbouwverenigingen gaan er
van uit, dat de overheid binnen
die termijn een definitief stand
punt zal innemen over een even
tuele vestiging van de zigeuners
in ons land, al dan niet in Lely
stad.
De woningbouwverenigingen zeg
gen om humanitaire redenen tot
het verhuren van de woningen te
zijn overgegaan. Ze vonden het
onverantwoord de huisvesting
van de familie langer ongeregeld
te laten. Eerder werd een poging
van de zigueners om een huis te
kraken verijdeld door de poilitie,
terwijl de zigeuners na een ge
slaagde poging in een andere wo
ning ongemoeid werden gelaten.
De woningbouwverenigingen
wilden de kwestie uit de sfeer
van kraakacties en justitieel op
treden halen.
UTRECHT (ANP) - Doordat ban
ken de komende jaren (nog) snel
ler dan tot dusver de geldkraan
dichtdraaien, verdwijnen er bin
nen twee jaar direct 400.000 ba
nen. Op langere termijn staat nog
eens eenzelfde aantal banen op
de tocht, doordat bedrijven die
dicht moeten andere bedrijven
in hun val meesleuren.
Die sombere uitspraak doet be
stuurder Nico van der Stel van
de Dienstenbond-CNV op basis
van een onderzoek, dat de TH-
Delft in opdracht van het CNV
heeft verricht naar het beleid van
de banken in de huidige econo
mische crisis.
Als gevolg van de crisis voeren de
banken een voorzichtiger kre
dietbeleid. Ze houden hun eigen
balansen scherper in de gaten
dan ooit. In verband daarmee
willen de banken volgens het on
derzoek het aantal bedrijven met
problemen, waaraan krediet
wordt verleend verminderen tot
tien procent.
Dat betekent dat een fors aantal
ondernemingen in de kou komt
te staan, want uit studies van on
dermeer het ministerie van eco
nomische zaken moet momen
teel 20 tot 30 procent van de Ne
derlandse bedrijven tot de
kneusjes worden gerekend. Een
groot aantal ondernemingen kan
geen krediet meer krijgen en
dientengevolge de poort sluiten,
aldus Van der Stel.
Volgens het Delftse onderzoek
wordt de afbraak van het be
drijfsleven nog extra in de hand
gewerkt doordat de banken van
bedrijven die in de nesten zitten
extra hoge vergoedingen vragen.
Vakbondsbestuurder Van der
Stel wil snel met banken, beleg
gers en overheid om de tafel
gaan zitten om tot een oplossing
te komen.
OOSTERBEEK (ANP) - De export van verse groen
ten en fruit is in 1982 opnieuw aanmerkelijk toege
nomen. Vorig jaar werd voor bijna drie miljard gul
den aan groenten en fruit uitgevoerd door 165 Ne
derlandse exportbedrijven.
Toch was de toename van de export in 1982 duidelijk
minder dan in 1981. Oorzaak hiervan was een over
voerde Europese afzetmarkt als gevolg van de uit
zonderlijk goede zomer van vorig jaar, waardoor er
veel minder vraag was naar produkten uit Neder
land.
Dat staat in het jaarverslag 1982 van de Algemene Ne
derlandse Bond van Groenten- en Fruitexporteurs,
dat vandaag op de 45ste jaarvergadering van de ver
eniging is gepresenteerd.
De export naar West-Duitsland loopt verhoudingsge
wijs verder terug. Momenteel wordt 55 procent van
de in Nederland geteelde groenten naar de Bondsre
publiek afgezet. In 1979 was dit nog ruim 60 procent.
De uitvoer naar Engeland zit daarentegen duidelijk
in de lift. De afgelopen vijfjaar is ruim de helft meer
groenten en fruit naar Engeland gegaan. Wat Frank
rijk betreft nam de export naar dat land in vijf jaar
tijd met een derde toe.
Volgens secretaris Jens van der Vorm van de expor-
teursbond steeg de netto bijdrage aan de nationale
betalingsbalans door de verse groenten- en fruitsec
tor tot ruim anderhalf miljard gulden. Deze betrek
kelijk kleine bedrijfstak onderstreept daarmee de
belangrijke rol voor de Nederlandse economie, al
dus de secretaris.
SCHIPHOL (ANP) De negentig
vliegers in dienst van de charter-
luchtvaartmaatschappij Marti
nair zullen de vakantietoeslag
van vier procent over 1983 inle
veren om gedwongen ontslagen
van collega's te voorkomen. Mar
tinair en de Vereniging van Ne
derlandse Verkeersvliegers heb
ben hierover overeenstemming
bereikt.
Het principe-akkoord moet nog
door de directie van Martinair en
de ledenraad van de VNV wor
den goedgekeurd.
Volgens de president van de VNV,
F. van Vianen, heeft het bereikte
akkoord als uitgangspunt dat de
eerste van de drie door Martinair
bestelde vliegtuigen van het type
Airbus A-310, direct na afleve
ring in april 1984 gedurende eni
ge jaren zonder bemanningen
aan een andere luchtvaartmaat
schappij zal moeten worden ver
huurd.
Bij Martainair zijn volgens Van
Vianen op 1 april aanstaande
twaalf vliegers overtollig, die
echter door het nu bereikte ak
koord in dienst van de lucht
vaartmaatschappij zullen kun
nen blijven. Vier van hen zullen
vervroegd worden opgeleid voor
de DC-9 en DC-10-vliegtuigen
van de Martinair-vloot. Verder
zal worden getracht enkele
vliegers tijdelijk te werk te stel
len in grondfuncties. Een aantal
overtollige vliegers vliegt mo
menteel al op tijdelijke basis bij
buitenlandse luchtvaartmaat
schappijen.
Dertig baarzen
voor sportvisser
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet
heeft besloten de baarsvangst op
het IJsselmeer te beperken tot
dertig baarsen voor niet-beroeps-
vissers. Het besluit is genomen
om de stand van de baarsen niet
aan te tasten. Volgens het minis
terie van landbouw en visserij
voeren niet-beroepsvissers in
toenemende mate baars aan.
De wijziging van het Reglement
van de Binnenvisserij leidt ertoe
dat het in de toekomst verboden
zal zijn voor niet-beroepsvissers,
om meer dan dertig baarsen bij
zich te hebben op of in de onmid
dellijke nabijheid van het IJssel
meer.
Vele, vele uren hebben de frac
tieleiders Den Uyl, De Vries en
Nijpels de afgelopen week in
eikaars werkkamers doorge
bracht. Niet om iets landsbe
langrijks te bekokstoven, maar
om het eens te worden over de
vraag wie de voorzitter zou mo
gen worden van de parlemen
taire enquête-commissie die de
handel en wandel van het
RSV-concern gaat uitspitten.
De PvdA wilde Marcel van Dam,
maar die mocht niet van CDA
en WD. En hoe harder de
PvdA aan Van Dam vasthield
(Den Uyl: „wij laten onze man
niet wraken"), hoe harder Nij
pels en De Vries nee riepen
(„wij willen geen dictaat van
de PvdA"). Geen van de drie
partijen wilde gezichtsverlies
lijden door toe te geven.
Het werd dus drs. Cees van Dijk,
een wat kleurloze, steile, maar
op financieel terrein zeer des
kundige politicus, in plaats
van de kleurrijke, onconven
tionele, economisch onge
schoolde en publiciteitsgevoe-
lige Marcel van Dam. Die laat
ste - voor een politicus over het
algemeen toch nuttige - eigen
schap, heeft Van Dam de das
omgedaan.
Hij zou te veel op eigen succes
uit zijn, vreesden de regerings
partijen. Hij zou wel eens van
de - openbare en mogelijk via
de tv uit te zenden - hoorzittin
gen een personality-show la
de Achterkant van het Gelijk
kunnen maken.
Watergate
Afgezien van het feit dat de 'Ach
terkant' zeer genietbare pro
gramma's opleverde met een
deskundige en neutrale ge
spreksleider Van Dam, lijkt die
vrees ongegrond en vooral in
gegeven uit onwennigheid met
het verschijnsel enquête. De
enige enquêtes die wij uit het
recente verleden kennen zijn
die van de Amerikaanse Se
naat (zoals Watergate).
Het lijkt nauwelijks aannemelijk
dat Nederlandse parlementa
riërs zich tot een zelfde soort
enquête-theater zouden laten
verleiden. Maar dat was slechts
één van de doorslaggevende
redenen achter de klucht die
Den Uyl, De Vries en Nijpels
een week lang opvoerden. Een
andere, belangrijkere, was dat
CDA en WD het niet pikten
dat de PvdA niet bereid was
over de kandidatuur voor het
voorzitterschap te praten.
door
Hans de Bruijn
Het CDA, dat de PvdA altijd
heeft verweten in kabinetsfor
maties kandidaten (Van Agt) te
willen blokkeren, leek de so
cialisten nu een koekje van ei
gen deeg te willen geven. Aan
de andere kant was het voor de
PvdA een kwestie van: ieder
een mag voorzitter worden als
hij maar Marcel van Dam heet.
Te zwaar wapen
Het leek de regeringspartijen er
ook om te doen de PvdA niet
in alles haar zin te geven. De
parlementaire enquête, hoewel
door CPN en D'66 aange
vraagd, werd vooral door de
PvdA enthousiast nagestreefd.
CDA en WD wilden aanvan
kelijk helemaal niet
Zij vonden het een te zwaar wa
pen, al weet je natuurlijk pas
hoe zwaar een wapen is als je
het gebruikt en dat was sinds
1887 niet meer voorgekomen.
Uiteindelijk ging de WD als
eerste overstag en gaf daarmee
serieus inhoud aan de nieuwe
bepalingen in onze Grondwet
dat een parlementaire minder
heid een enquête moet kunnen
aanvragen.
Het CDA volgde schoorvoetend.
De PvdA mocht - als grootste
partij - ook nog de voorzitter le
veren, maar daar hielden de
„gunsten" van de regerings
partijen op. Zij wilden persé de
PvdA'er Patijn als voorzitter,
die zo een onbewezen aureool
van deskundigheid en ge
schiktheid voor deze taak
kreeg opgeplakt. (Vraag aan
CDA en VVD: is Van Dijk nu
dus tweede keus?)
Huiver
Het onzinnige gedoe rond het
voorzitterschap is een bewijs
van de huiver die CDA en WD
hebben ten aanzien van het
Marcel van Dam: publiciteits-
gevoelig.
(foto GPD)
verschijnsel van de parlemen
taire enquête. De roep om en
quêtes is al vele jaren lang al
leen van de linkse partijen uit
gegaan. Het initiatief om het
verstofte enquêterecht op te
poetsen werd aan het eind van
de jaren '60 door het toenmali
ge PPR-kamerlid Eric Jurgens
genomen.
En in de laatste 15 jaar zijn diver
se verzoeken om een parle
mentaire enquête gedaan, die
onveranderd uit de linkse hoek
kwamen. Het laatste voorbeeld
daarvan was het verzoek om
een enquête naar de gang van
zaken rond de opwerkingscon-
tracten voor radioactief afval,
dat in 1980 door CDA en WD
werd afgewezen.
De huiver van die kant zal zeker
iets te maken hebben met de
vrees „dat je nooit weet wat je
boven tafel haalt". Daarbij zal
een rol spelen dat links nooit
tot de „gevestigde machten" in
de Nederlandse samenleving
heeft behoord, zoals het CDA -
dat 70 jaar onafgebroken in de
regering heeft gezeten - en de
WD - die in de toppen van het
bedrijfsleven sterk is vertegen
woordigd.
Zeker wanneer de parlementaire
onderzoeken zich zouden uit
strekken tot het concubinaat
van politiek en bedrijfsleven,
zoals in 1980 en ook nu bij
RSV, is die huiver wel enigs
zins verklaarbaar. Maar hoe
sterker de aarzeling, hoe na
drukkelijker de verzoeken om
een enquête zullen worden.
De kleintjes
Voor sommige partijen, zeker
voor de kleintjes, is zo'n onder
zoek de enige manier om een
vinger te krijgen achter zaken
waar zij anders wegens geslo
ten deuren of simpelweg het
ontbreken van politieke macht
niet achter komen.
Het weigeren van goed-beargu-
menteerde enquêteverzoeken
kan de indruk wekken dat er
iets te verbergen valt. En dat is
een zichzelf versterkende in
druk, want enquêteverzoeken
krygen zo al gauw iets van een
beschuldiging aan het adres
van de te onderzoeken mensen
of instellingen, alsof „er iets
helemaal niet pluis is".
Die terughoudende „traditie" is
nu met de RSV-enquête door
broken. Met bijna algemene
stemmen nam de Tweede Ka
mer donderdag een besluit dat
met enige overdrijving „histo
risch" te noemen valt De eer
ste parlementaire enquête in
96 jaar gaat van start - mèt Mar
cel van Dam - en het is maar
het beste om de incidenten van
deze week snel te vergeten.
Het besluit van de Kamer kan
vérstrekkende gevolgen heb
ben voor het functioneren van
het parlement in de toekomst.
Wanneer het RSV-onderzoek
succesvol wordt afgesloten -
wat dat over een jaar ook moge
inhouden - dan kan het ver
nieuwde enquêterecht wellicht
de plaats krijgen die het in ons
parlementaire stelsel verdient,
en niet alleen in fraaie woor
den in een wetboek.
Korte-baanwerk
De Haagse politiek krijgt vaak
het verwijt te horen dat zij te
veel op een hap-snap manier
politiek bedrijft Politiek op de
korte baan, heet dat ook wel.
Ook de RSV-problematiek van
de laatste jaren vertoonde op
diverse momenten de kenmer
ken van dat korte-baanwerk.
De bedoeling van de parlemen
taire enquête is niet zozeer de
bedrijfsvoering bij RSV door
te lichten als wel het hele pro
ces van politieke besluitvor
ming in regering en parlement,
dat daar nauw mee te maken
heeft. De enquête kan zo ook
een belangrijke bijdrage leve
ren aan het onderzoek naar en
het verbeteren van het functio
neren van het parlement.
De commissie-Van Dijk moet de
fraaie wetsteksten de komende
maanden inhoud gaan geven.
Van Van Dijk mag zonder
meer verwacht worden dat hij
dit op een sobere, maar effec
tieve manier zal doen. De vrees
voor de zwaarte van het wapen
kan erdoor verdwijnen.
Dat het deze eerste keer niet zo'n
uitbundig gebeuren wordt is
gezien de onbekendheid met
het wapen - en het risico dat
aan de hooggespannen ver
wachtingen niet wordt beant
woord - misschien niet eens zo
gek.
