C
NAVO vemiijdt
'tussenakkoord'
Mitterrand roept op tot eenheid"
Westduits regeerakkoord:
banden aanhalen met VS
üelT^vc}Skenwinn
Het
Protesten tegen
censuur Israël
Rechtse Grieken roeren
zich tijdens begrafenis
Debat over Nicaragua
in V-raad opgeschort
Slotverklaring noemt slechts nul-optie
Nog deze maand nieuw
voorstel VS verwacht
"Tekort op handelsbalans moet in twee jaar weg'
Asean wil
dialoog
Cambodja
1 vakantie va t Rebben ze bM d
waarde. End» Reisburo goed
Jbegrepen. d opgeleide
DONDERDAG 24 MAART 1983
TEL AVIV (Reuter) - De buiten
landse pers en ijveraars voor de
burgerlijke vrijheden in Israël
hebben gisteren fel hun stem
verheven tegen het aftappen van
de telefoon en het afschuimen
van de telex van buitenlandse
correspondenten door de militai
re censuur.
Het dagblad Ma'ariv citeerde een
niet met name genoemde officier
van de censuur die tegen middel
bare scholieren zei: „We horen al
hun telefoongesprekken, contro
leren alle artikelen die zij over
brengen en schuimen zelfs hun
telexberichten af wanneer de pu-
blikatie ons kan schaden".
Buitenland
ATHENE De begrafenis van
George Athanasiadis (71), de za
terdagavond door een onbeken
de vermoorde eigenaar-hoofdre
dacteur van een rechtse krant
Vradini, is gistermiddag door
tienduizenden Grieken aange-
door
Frans van Hasselt
grepen om te demonstreren te
gen de socialistische regering-
Papandreou. Honderden kran
sen werden meegedragen en er
werden leuzen geroepen als
„Weg met de junta van de Pasok
(regeringspartij) en „Het is een
junta, het gaat voorbij.
De rechterzijde heeft van de moord
van het begin af een grote politie-
ke kwestie gemaakt, hoewel het
ontbreekt aan duidelijke aanwij
zingen dat er politieke motieven
in het spel waren. Wel is er de
verklaring van „een organisatie
voor anti-militaire strijd die meer
dan 48 uur na de moord werd uit
gegeven en waarin gewelddadige
actie wordt afgekondigd tegen
alle kranten ook regeringsge
zinde die geen aandacht
schenken aan wantoestanden in
het leger. De Vradini gebruikte
de moord voor een aanval op de
regering en meldde niets met de
organisatie te maken te hebben.
„Als het een politieke moord is ge
weest, aldus de minister van
openbare orde Skoularikis „dan
was het er een zonder precedent
in de wereldgeschiedenis. Hij
doelde op het feit dat politieke
moorden gewoonlijk op straat
worden gepleegd en niet door
eenlingen die herkenbaar gebou
wen binnengaan zonder hun af
tocht te hoeven dekken. Maar uit
de begrafenisstoet kwamen gis
teren ook kreten „Skoularikis
Fascist.
Tijdens de kerkelijke plechtigheid
die tevoren in de Atheense ka
thedraal was gehouden, had de
rechtse oppositieleider Averof
als eerste het woord gevoerd. Hij
deed dat op iets gematigder toon
dan zijn door menigeen overijld
genoemde verklaring vlak na de
moord. Velen geloven dat hij, en
de oppositiepartij Nieuwe De
mocratie als geheel, een wenk
heeft gekregen van de oprichter
van deze partij, de huidige presi
dent Karamanlis, die zondag de
familie van de vermoorde per
soonlijk heeft gecondoleerd
maar niet zelf naar de begrafenis
kwam. Athanasiadis was zijn
persoonlijke vriend, die tijdens
de dictatuur 1967-1974 in de Vra
dini op alle mogelijke manieren
heeft geijverd voor zijn terug
keer.
NEW YORK (UPI) - Het Nicara-
guadebat in de veiligheidsraad
van de Verenigde Naties is gis
teravond verdaagd tot vanmid
dag, nadat de afgevaardigde van
de Verenigde Staten, Jeane Kirk-
patrick, had gezegd dat "onder
drukking thuis en agressie in het
VILAMOURA - De bijeenkomst van de ministers van defensie van de NAVO-landen in
het Portugese Vilamoura is niet uitgemond in een duidelijke uitspraak voor een tussen-
akkoord in de onderhandelingen over de middellange-afstandsraketten in Genève.
In een slotverklaring repten de mi
nisters gisteren slechts van 'ver
welkoming van het feit dat de
Verenigde Staten een actieve en
flexibele onderhandelingspositie
zullen blijven innemen'. De zoge
naamde nul-optie blijft de beste
uitkomst, zo staat met nadruk in
de verklaring.
Volgens de Amerikaanse minister
Weinberger kon er niet meer
eensgezindheid bestaan over de
door
Chiel Evers
Volgens vele politieke waarnemers
in de Amerikaanse hoofdstad
heeft president Reagan al beslo
ten de Sowjet-Unie te confronte
ren met een interim-voorstel om
de Europese kernwapens voor
de middenafstand te verminde
ren. De VS zouden nu willen
door
Henk Kolb
voorstellen te beginnen met een
akkoord dat Amerikanen en
Russen elk 75 tot 100 lanceerin-
richtingen en een maximum aan
tal van 300 kernkoppen toestaat.
Naar verluidt wil Reagan de Rus
sen in Genève nog voor het einde
van de huidige zitting, die 29
Andropov ziek
Volgens de Washington Post
van vandaag in een bericht
uit Moskou ligt de Russische
partijleider Joeri Andropov
sinds vorige week met
nierklachten in het zieken
huis. Volgens de Washington
Post, die welingelichte en di
plomatieke kringen aanhaalt,
baart Andropovs toestand
geen zorg.
Hij zou lijden aan een chroni
sche nierontsteking die hem
periodiek verplicht tot rusten
en een streng dieet.
Bombrief
De Britse politie heeft een 14-
jarige jongen in staat van be
schuldiging gesteld omdat
hij vorige week een bombrief
zou hebben gestuurd aan pre
mier Margaret Thatcher.
Een woordvoerder van Scot
land Yard vertelde dat vroeg
in de ochtend huiszoeking bij
de jongen werd verricht en
dat hij later in staat van be
schuldiging werd gesteld.
Duikboot
De Zweedse marine heeft op
twee plaatsen langs de kust
zoekacties gehouden naar af
zonderlijke onderzeeboten.
Militaire functiorissen gaven
evenwel te kennen dat de in
dringers vermoedelijk reeds
waren vertrokken.
De marine, die dinsdag een
speurtocht op touw zette
naar een buitenlandse onder
zeeboot in de archipel ten
zuiden van Stockholm,
moest woensdagochtend
vroeg in actie komen voor de
zuidkust.
De tweede jacht begon nadat
een marine-helicopter op een
oefenvlucht sonar-contact
had gemaakt met een ver
moedelijke onderzeeboot ten
zuiden van Ronneby in de
provincie Blekinge.
Ruimteveer
De Pioneer 10, het onbemande
ruimtevaartuig dat elf jaar ge
leden werd gelanceerd om de
planeet Jupiter te onderzoe
ken, zal binnenkort het eerste
door mensenhanden ge
maakte object zijn dat ons
zonnestelsel verlaat.
Het kleine ruimtevaartuig, dat
zich verplaatst met 'een snel
heid van 50.000 kilometer per
uur, overschrijdt op 13 juni
de baan die de planeet Nep-
tunus maakt om de zon en
laat dan de planeten in ons
zonnestelsel achter zich. Te
gen die tijd heeft de Pionier
10 er 5,6 miljard kilometer
opzitten.
maart wordt onderbroken tot ju
ni, een interim-voorstel doen. La
ter zal hij daar, naar het heet, tij
dens een rede nader op ingaan,
wellicht in Los Angeles. In de
buitengewoon complexe onder
handelingen die daarover binnen
de regering worden gevoerd tus
sen het Witte Huis en potentiële
tegenstanders van eikaars stand
punten als het ministerie van
buitenlandse zaken en het minis
terie van defensie, liggen belang
rijke struikelblokken verpakt op
weg naar overeenstemming met
de Russen.
De bereidheid van Moskou om een
tussenvoorstel inderdaad als een
tijdelijke regeling te aanvaarden,
zal afhangen van de bewoordin
gen die Reagan kiest om duide
lijk te maken dat afschaffing van
de Euro-wapens het einddoel
blijft.Deskundigen van het Ame
rikaanse ministerie van buiten
landse zaken vrezen dat de Rus
sen zo'n tussenvoorstel dan zul-
len afwijzen omdat zij de nul-op
tie reeds hebben verworpen. Zij
wensen een veel voorzichtiger
formulering dan het ministerie
van defensie, om tevens de in
druk weg te nemen dat de VS
hun 'concessie aan politieke
druk binnenslands en uit Euro
pa' zo verpakken dat de Russen
wel afwijzend moeten beschik
ken. De voor de onderlinge be
trekkingen uiterst storende
vraag of de VS wel in goede
trouw onderhandelen, zou daar
mee in de NAVO opnieuw aan de
orde worden gesteld en kan ern
stige consequenties hebben om
dat de VS dan van hun Europese
bondgenoten naleving zouden
kunnen vergen van het NAVO-
besluit om Pershing 2- en kruis
raketten in Europa op te stellen.
Ook in de opvatting van de Ameri
kanen is plaatsing van de Euro
wapens alleen politiek haalbaar,
wanneer onomstotelijk is aange
toond dat de Sowjet-Unie resul
taat bij de onderhandelingen in
Genève in de weg staat.
wenselijkheid van de nul-optie
(geen 572 nieuwe NAVO-raket-
ten in ruil voor ontmanteling van
de Russische raketten voor de
middellange-afstand) als eind
doel. Op een persconferentie na
afloop van de tweedaagse verga
dering van de nucleaire plan-
groep, vermeed Weinberger
zorgvuldig om het begrip tussen
oplossing in de mond te nemen.
De Amerikaanse minister beaam
de slechts dat er een discussie is
geweest over de weg waarlangs
de nul-optie bereikt kan worden.
Volgens hem stemden de Euro
pese ministers in dat verband in
met de ideeën daarover van pre
sident Reagan. Bij herhaling be
nadrukte Weinberger dat de NA-
VO-ministers in een slotcommu
niqué de nul-optie als beste uit
komst van de onderhandelingen
hebben herbevestigd.
Minister De Ruiter bestempelde de
onduidelijkheid over al dan niet
kiezen voor een tussenakkoord
als 'woordfetisjisme. Hij bena
drukte dat de ministers het er
over eens zijn, dat er meerdere
wegen zijn naar een nul-optie als
einddoel. „Waar het om gaat is de
Amerikaanse bereidheid tot een
actieve en flexibele benadering,
zoals in het communique is ver
woord", aldus De Ruiter. „Op de
vergadering is vast komen te
staan dat ook de Amerikanen
denken in de richting van een an
dere dan de meest rechtstreekse
weg naar een volledige nul-op
lossing".
Beleg opgeheven
in Guatemala
GUATEMALA-STAD (UPI) - Pre
sident Efrain Rios Montt van
Guatemala heeft gisteren ter ge
legenheid van de eerste verjaar
dag van een staatsgreep van jon
ge officieren de staat van beleg
opgeheven voorts bood hij am
nestie aan de guerrillastrijders
aan en beloofde hij een snelle te
rugkeer naar een constitutioneel
bewind.
"Wij beantwoorden de roep om de
terugkeer naar een onmiddellij
ke grondwettelijke situatie", al
dus de president in een redevoe
ring op het nationale paleis.
ROME - Het Pantheon, een van de grootste toeristische trekpleisters van Rome, is voorlopig gesloten, nadat een
stuk marmer uit het plafond naar beneden viel en het hoofd van een bezoeker raakte. Onderzocht wordt of
herhaling uit te sluiten valt.
buitenland" de bronnen van de
moeilijkheden waren waarin Ni
caragua verkeerde.
Nicaragua, aldus Kirckpatrick,
komt naar dit internationale fo
rum om ons te vragen om be
scherming tegen de frustratie
van zijn eigen volk. Zij zei dat de
Sandinistas geen haar beter wa
ren dan het regime van Anasta-
sio Somoza dat zij in juli '79 ten
val brachten.
"Beide zijn dictaturen", aldus Jea
ne Kirkpatrick. De onderminis
ter van buitenlandse zaken van
Nicaragua, Victor Tinoco, had
eerder gezegd dat de rebellen die
zijn land zijn binnengevallen
"creaturen van de Cia" waren.
Hij had er bij Washington op aan
gedrongen op te houden met zijn
pogingen om het revolutionaire
bewind in Managua ten val te
brengen en de revolutie van het
volk te vernietigen.
Kirkpatrick wierp tegen dat de
Verenigde Staten het regime van
Somoza voor zijn val niet hadden
gesteund en de Sandinistas die
daarna kwamen onmiddellijk
wel meer hulp gaven.
Gevechten
Het Nicaraguaanse leger heeft na
gevechten om de Noordoostelij
ke stad San Ramon opstandelin
gen verdreven die uit Honduras
waren binnengevallen. Rond
twee andere steden in het gebied
worden nog schermutselingen
vewacht. Dat hebben Sandinisti-
sche commandanten verklaard.
PARIJS President Mitterrand
heeft gisteren in een televisietoe
spraak de Fransen opgeroepen
tot eenheid en een gezamenlijke
"krachtsinspanning om de slechte
economische situatie het hoofd
door
Rudolph Bakker
te bieden. Maar hij kondigde
niet, zoals werd verwacht, nieu
we bezuinigingsmaatregelen
aan.
De Fransen zijn derhalve niet veel
wijzer geworden van dit optre
den van de president. En dat ter
wijl zijn toespraak volgde op de
devaluatie van de franc afgelo
pen weekeinde met 2,5 procent
(de derde waardevermindering
binnen twee jaar) en de uitslag
van de gemeenteraadsverkiezin
gen van 6 en 13 maart, die alge
meen als een waarschuwing aan
het adres van de regering is op
gevat.
Maar Mitterrand stapte luchtig
over verkiezingen en devaluatie
heen en beperkte zich tot ernsti
ge woorden over de internationa
le economische situatie. Hij
sprak over „de risicos die wij
hebben genomen. Met zoveel
woorden suggereerde hij dat de
desastreuze toestand van de han
delsbalans een van de gevolgen
is van deze risicos. Binnen twee
jaar moet de handelsbalans weer
in evenwicht zijn gebracht, hield
de president de kijkers voor en
hij riep hen op meer Franse pro-
dukten te kopen en hun vakan
ties in eigen land te vieren.
Uit de presidentiële toespraak
werd maar zeer ten dele duide
lijk waarom eerder op de dag het
nieuwe (en derde) kabinet-Mau-
roy was beëdigd. Het was im
mers premier Mauroy zelf ge
weest die tot aan de dag van de
gemeenteraadsverkiezingen had
volgehouden dat er geen nieuwe
of speciale bezuinigingsmaatre
gelen op stapel stonden. Mauroy
had ook verklaard niet verant
woordelijk te willen zijn voor een
derde devaluatieronde.
Mitterrand stelde het gisteravond
voor alsof het nieuwe kabinet
geen essentiële koersveranderin
gen zal aanbrengen. Draconische
versoberingsmaatregelen zullen
er niet zijn, aldus de president,
maar in eendrachtige samenwer
king moet „de helse machine
(van devaluatie, inflatie en werk
loosheid) tot stilstand \yorden
gebracht.
Voor de Fransen die zich afvragen
waarom devaluatie en een her
vorming van het kabinet-Mauroy
nodig zijn, moet het uitblijven
van concrete antwoorden van
Mitterrand frustrerend werken.
De presentatie van het nieuwe
kabinet-Mauroy sorteerde al een
effect van oude wijn in niet eens
zo nieuwe zakken. De stemming
van teleurstelling en moedeloos
heid in alle politieke kampen zal
met deze rede van de president
eerder worden versterkt dan af
gebroken.
BANGKOK (AFP/UPI) - De mi
nisters van buitenlandse zaken
van de Asean-landen hebben gis
teren het Vietnamese voorstel tot
een regionale conferentie over
Cambodja verworpen. In een
verklaring uitgegeven op een bij
eenkomst in Bangkok roepen de
vijf (Thailand, Maleisië, Singapo
re, Indonesië en de Filipijnen)
Vietnam op zich aan te sluiten bij
internationale initiatieven die
met betrekking tot de „poten
tieel explosieve" situatie in Cam
bodja worden genomen.
De ministers van de vijf landen ie
dezer dagen besprekingen zullen
voeren met hun EG-collega's, be
treurden de voortdurende Viet
namese bezetting van Cambodja
en het uitblijven van vrije verkie
zingen ondanks de overweldi
gende steun in de Verenigde Na
ties hiervoor. Vietnam stelde met
Laos aan de Asean voor een re
gionale conferentie te houden
over Cambodja zonder dat het re
gime Samrin, eind 1978 door Ha
noi in Phnom Penh in het zadel
geholpen, hieraan zou deelne
men. Hanoi beschouwde dit als
een concessie omdat in eerdere
plannen Phnom Penh wel zou
moeten deelnemen aan een der
gelijke regionale conferentie.
Sitthi Savetsila verklaarde tegen
over verslaggevers dat de Asean
alleen met Hanoi zou praten als
voorbereiding voor een VN-con-
ferentie over Cambodja, waaraan
Vietnam zou deelnemen. Aan de
VN-conferentie over Cambodja
die bijna twee jaar geleden werd
gehouden namen Vietnam en
zijn bondgenoten niet deel.
De besprekingen tussen de EG en
Asean zullen naast Cambodja
ook handel en samenwerking
tussen de twee groeperingen tot
onderwerp hebben. In diploma
tieke kring in Bangkok werd ver
wacht dat de Asean de EG zou
vragen alle hulp aan Vietnam te
staken. De EG-ministers zouden
echter niet erg geneigd zijn de
humanitaire hulp te staken.
BONN De nieuwe Westduitse
regering legt de nadruk op ver
sterking van de samenwerking
met de VS, vooral waar het de
Europese veiligheid betreft. Dat
staat in het regeerakkoord dat
CDU-CSU en de liberale FDP
gisteren hebben gesloten. Het
nieuwe kabinet-Kohl gaat ak
koord met plaatsing van de Pers-
hing 2 en (later) kruisraketten,
wanneer de Geneefse onderhan
delingen tussen Amerika en de
Sowjet-Unie geen resultaat ople
veren.
De buitenlandse paragraaf van het
regeerakkoord was het laatste
onderwerp waarover gisteren
nog werd onderhandeld. Op klei
ne onderdelen na (zoals de hou
ding tegenover Zuid-Afrika) wa
ren de coalitiepartners er snel
uit. Voortzetting van de traditio
nele politiek ten aanzien van NA
VO en EG stond vast; een ver
schil met het kabinet-Schmidt,
waarvan de FDP ook deel uit
maakte, is dat nu een sterker ac
cent op samenwerking met Was
hington wordt gelegd.
Volgende week dinsdag, wanneer
Kohl als bondskanselier wordt
geinstalleerd en de 8 CDU-, 5
CSU- en 3 FDP-ministers wor
den beëdigd, zal Kohl een voor
lopige regeringsverklaring afleg
gen. De definitieve regerings
verklaring volgt op 27 april.
Op het punt van de nucleaire wa
pens verraadt het regeerakkoord
nog duidelijk het handschrift
van Franz Josef Strauss, die door
zijn afstand doen van een post in
het kabinet-Kohl de onderhan
delingen versnelde. Strauss blijft
premier in Beieren, maar dat be
tekent volgens hem „onder geen
beding het terugtrekken uit de
Westduitse politiek. „Ik zal mij
ook verder om alle essentiële
vraagstukken bekommeren,
luidde zijn reactie.
door
Hannes Kopp
In de onderhandelingen over het
regeerakkoord heeft Helmut
Kohl de extremisten in beide
partijen in bedwang kunnen
houden en een koers van het
midden kunnen vastleggen. De
ze is duidelijk gericht op een sa
nering van de federale financiën
alsmede die van de lagere over
heden. Kohl ziet in het financieel
orde op zaken stellen de basis
voor de door hem beoogde eco
nomische groei en bestrijding
van de werkloosheid, vooral on
der de jeugd.
Het plan voor de komende jaren
ziet er als volgt uit: het maken
van schulden moet drastisch be
perkt worden. In 1984 mag niet
meer dan 40 miljard mark op de
kapitaalmarkt worden opgeno
men. Binnen drie jaar zullen de
ombuigingen eveneens 40 mil
jard mark moeten opleveren.
Verder zullen bezuinigingen
door vermindering of verschui
ving van sociale uitkeringen be
reikt moeten worden om ook
hier een solide basis voor de so
ciale verzekeringen te scheppen.
Behalve de extra heffing op hogere
inkomens die na 1990 zonder
rente wordt terugbetaald voor
investeringsdoeleinden en de
per 1 juli van kracht wordende
verhoging van de btw van 12 tot
13 procent zullen de burgers
noch het bedrijfsleven nieuwe
belastingen worden opgelegd.
De SPD-oppositie heeft zich fel ge
keerd tegen het regeerakkoord
en sprak van „een orgie van te
genstrijdigheden en onwerkbare
maatregelen. Kritiek had SPD-
voorzitter Brandt vooral op het
feit dat de coalitiepartners nau
welijks hebben aangegeven hoe
ze de werkloosheid willen aan
pakken.
ADVERTENTIE
L ASi luist in deze zomer-
goed advies Vatbare
WNecEermann
Vandaar die die enor-
1 specialisten' biedingen van
/fill" i me keus uit perators.
^^^^™^eckermann ^;Lnvakanties vaI).erhome-
hieckermann, 'cVïllfO
