St. Maarten in de steigers
actief in I
vrije tijd j
Van oudeUedenhuis
tot jongeUedenhuis
H
Makelaars mogen niet meer
dubbele courtage berekenen
A DONDERDAG 24 MAART 1983
Lelden 1
Instituut Burgerraadslieden.
V 2311 EK Leiden. Koornburgsteeg 2
Telefoon 071 - 254142.
stand komt, deze geacht wordt
(mede) tot stand gekomen te
zijn in verband met dienstver
lening door de makelaar. Men
moet in dat geval toch courta
ge betalen, behalve in die ge
vallen dat de consument kan
bewijzen dat de verkoop tot
stand is gekomen zonder enige
invloed van de makelaar, bv.
doordat kennissen via via ho
ren dat het huis te koop staat
en zij nooit advertenties of iets
dergelijks onder ogen hebben
gehad.
Als de verkoper een nieuwe ma
kelaar in de arm heeft geno
men, vist de oude makelaar al
tijd achter het net, immers dan
is courtage verschuldigd aan
de nieuwe makelaar. De nieu
we voorwaarden bieden ook
onvoldoende waarborgen op
het punt van de opdrachtverle
ning. Was vroeger voor het be
wijs van de opdracht een
schriftelijk vastgelegde over
eenkomst nodig, nu kan de op
dracht ook afgeleid worden uit
éen door de makelaar aan de
opdrachtgever verzonden
schriftelijke bevestiging van
een mondeling afdracht, tenzij
de opdrachtgever de juistheid
daarvan binnen veertien dagen
schriftelijk heeft weersproken.
Model-opdracht
Het beste kunt u voordat u
schriftelijk opdracht geeft tot
bemiddeling tot koop/verkoop
of huur/verhuur de makelaar
vragen om een model-op-
dracht of om een exemplaar
van de algemene voorwaarden
die hij/zij hanteert by de
dienstverlening. Kijk deze
thuis eens rustig door en vraag
advies over punten de u ondui
delijk of onredelijk voorko
men. Het is altijd mogelijk om
met de makelaar af te spreken
dat in uw geval bepaalde voor
waarden worden uitgesloten.
Natuurlijk moeten dergelijke
afspraken dan wel schriftelijk
vastgelegd worden.
De heer en mevrouw Plaatsge-
noeg besloten een deel van
hun dubbele woonhuis te ver
huren. Zij riepen de hulp in
van een makelaar die zij schrif
telijk opdracht gaven om voor
hen een huurder te zoeken. Dat
lukte op vrij korte termijn.
Omdat de bemiddeling dus ge
slaagd was, stuurde de make
laar de rekening. De courtage
bedroeg zes procent van de
eerste jaarhuur en verder wer
den de gemaakte advertentie-
kosten gedeeltelijk in rekening
gebracht. Tot dusver verliep al
les gladjes. Wat bleek echter la
ter? De huurder had diezelfde
makelaar ook courtage moeten
betalen op grond van een
schriftelijke opdracht die hij
aan de makelaar gegeven had
tot "het zoeken van een huur
woning". De makelaar had dus
voor een en dezelfde hande
ling, namelijk het in contact
brengen van aspirant-verhuur
der en aspirant-huurder, twee
maal betaling ontvangen. Ver
der bleek achteraf dat de heer
en mevrouw Plaatsgenoeg met
ondertekening van de op
dracht tot bemiddeling tegelijk
- zonder dat zij zich dit nu zo
bewust waren of dat de make
laar hen hierop gewezen had -
het beheer van de woning aan
de makelaar hadden opgedra
gen. Op grond van dit onder
deel van de opdracht had de
makelaar de huurder medege
deeld dat de huur en waarborg
som op rekening van het ma
kelaarskantoor moest worden
overgemaakt. De familie
Plaatsgenoeg had geen enkel
idee van de beheerskosten die
de makelaar in rekening wilde
of kon brengen. Zij kwamen
op ons spreekuur om eens te
horen "of dat nu allemaal zo
maar kon...".
Allegaartje
Het wereldje van makelaars, on-
roerend-goed-bemiddelaars en
hoe men zich verder ook
LEIDEN - Het vroegere wees- en oudeliedenhuis St.
Maarten, aan de St. Jacobsgracht in Leiden, wordt over
enige tijd een unieke plek om te wonen. Met hamer en
beitel wordt op dit moment volop gewerkt aan een
grootscheepse gedaanteverandering van het complex:
van wees- en oudeliedenhuis tot een en
tweepersoons-jongeliedenhuis.
door
Jan Rijsdam
Het Weeshuishof
met het kapelletje.
Het koor in de ka
pel is straks
slaapkamer van
een van de wonin
gen.
(Foto Holvast)
noemt is nogal een allegaartje.
De makelaars die lid zijn van
de Nederlandse Bond van Ma
kelaars (NBM) en de plaatselij
ke Makelaarsvereniging Am
sterdam (MVA) werken vol
gens bepaalde algemene voor
waarden, die de consument
tenminste enige rechtszeker
heid geven. De bemiddelaars
die geen lid zijn van de NBM of
MVA gaan zo'n beetje hun ei
gen gang. Dat hoeft niet te be
tekenen dat zij per definitie
voor de consument ongunstige
voorwaarden hanteren, het be
tekent wel dat de afspraken
over de bemiddeling en de
voorwaarden waaronder dit
gebeurt zo goed mogelijk van
tevoren schriftelijk moeten
worden vastgelegd.
De MVA kende al sinds jaar en
dag het systeem van de eenzij
dige makelaars, dat wil zeggen
dat de leden van de MVA
slechts van een opdrachtgever
(koper/verkoper, huurder/ver
huurder) courtage mochten
vragen. De NBM heeft heel
lang vastgehouden aan de mo
gelijkheid van tweezijdig op
tredende makelaars die dus
dubbele courtage konden vra
gen. De consumentenorganisa
ties hebben daar jaren tegen
geprotesteerd. Dit had tot voor
kort alleen tot resultaat dat
sinds 1977 schriftelijke toe
stemming van de cliënt nodig
was voor dit tweezijdig opere
ren en het berekenen van dub
bele courtage.
Wijzigingen
Per 1 februari jl. zijn de NBM en
de MVA samengevoegd en zul
len de makelaars die bij deze
nieuwe organisatie zijn aange
sloten, gaan werken volgens de
nieuwe "Voorwaarden en ta
rieven MVA/NBM 1982". In de
nieuwe voorwaarden staat:
"De makelaar onthoudt zich
van het aanvaarden van een
opdracht met betrekking tot
een onroerend goed ter zake
waarvan hij reeds opdracht
- heeft van een andere opdracht
gever". Tweezijdige bemidde
ling en berekening van dubbe
le courtage is met ingang van 1
februari 1983 dus voor de leden
van de MVA en NBM verbo
den. Een stap in de goede rich
ting, maar nog niet voldoende
omdat al diegenen die zonder
dat zij lid zijn van de NBM of
MVA het onroerend-goed-be-
middelingsvak uitoefenen niet
door dit verbod gebonden wor
den. Alleen een wettelijke re
geling kan een volledig einde
maken aan de tweezijdige be
middeling.
Ook verder verandert er noga
wat in de werkwijze van di
keiaars. Vanaf 1 februari heb
ben de makelaars de mogelijk
heid om opdrachtgevers kos
ten in rekening te brengen bi,
het intrekken van de opdracht
Deze kosten mogen nooit mee
zijn dan tien procent van de
courtage, behorend bij de laat
ste vraagprijs. Daarnaast
gen alle advertentiekosten
doorberekend worden,
over tevoren overleg is ge
weest (voor zover dat in dc
schriftelijke opdracht is be
paald).
De makelaar kan deze intrek
kingskosten alleen in rekening
brengen als dit in de opdrach
uitdrukkelijk is bepaald. Heeft
u voor 1 februari een schrifte
lijke opdracht getekend a
in niets gezegd wordt over op-
zeggingskosten, dan hoeft u bij
eventuele intrekking na 1 fe
bruari niets te betalen.
In sommige gevallen is men na
intrekking van de bemidde
lingsopdracht toch courtage
verschuldigt. De nieuwe voor
waarden bepalen namelijk dat
als er binnen drie maanden na
intrekking van de opdracht
een koopovereenkomst tot
der wordende ruimtegebrek en
het complex ingrijpend te ver
bouwen en uit te breiden.
In 1916 doen de eerwaarde zusters
Dominicanessen hun intrede in
het wees- en oudeliedenhuis. Er
werd een kapel gebouwd en in
1937 werden de huizen in de
Raamsteeg verbouwd tot het St.
Dominicushuis. De woonhuizen
kregen een gemeenschappelijke
entree en werden onderling, en
met het weeshuis, verbonden. In
1958 tenslotte zijn de gebouwen
voor het laatst door een aanne
mer onder handen genomen. Tot
voor kort diende het complex als
onderkomen voor het vrouwen
opvangcentrum.
Uitbreiding
De komende jaren zal Huize St.
Maarten dus onderdak gaan bie
den aan Leidse woningzoeken
den. Het oude complex wordt
uitgebreid met een nieuw ge
bouw op de hoek van de St.Ja
cobsgracht met de Hoefstraat en
nog een stukje nieuwbouw aan
Huize St. Maarten op de hoek van de St. Jacobsgracht met de Raamsteeg. Aan de dakka
pellen is nog te zien dat het complex aan de Raamsteeg oorspronkelijk uit zeven huisjes
bestond. (Foto Holvast)
de Raamsteeg. In totaal komen
in het complex negentig woon
eenheden voor een- en tweeper
soonshuishoudens: zestig twee-
of driekamerwoningen en dertig
eenkamerwoningen.
"Het complex is zo gevarieerd dat
bijna geen woning gelijk is aan
een ander", vertelt architect
Boudewijn Veldman die het ont
werp maakte voor de nieuw
bouw en restauratie van Huize
St. Maarten. "Er zitten zoveel
hoeken, schuine kanten en vloer
niveau's in de oude gebouwen
datje steeds weer een unieke op
lossing moet verzinnen. Daar
door wordt het wel een geweldig
leuke plek om te wonen".
De meeste woningen zijn gelegen
rond een van de binnenplaatsen
of aan de straatzijde. Door de
nieuwbouw op de hoek St.Ja-
cobsgracht/Hoefstraat wordt een
nieuwe binnenplaats gecreëerd
zodat eigenlijk een drielinghofje
Een fraai doorkijkje vanuit het hoofdgebouw aan de St. Jacobsgracht. Links op de foto:
het kapelletje en rechts de achterzijde van de woningen aan de Raamsteeg.
(Foto Holvast)
gedoopt. Twee van de binnen
plaatsjes worden met elkaar ver
bonden door een binnenstraatje.
"Op die binnenplaatsjes wordt
het straks goed toeven", meent
Veldman. "Het worden heerlijke
stille plekken, midden in de bin
nenstad, waar bewoners van de
zon kunnen genieten en elkaar
kunnen ontmoeten".
Het souterain van het complex is te
laag om er woningen in te maken
maar is daarentegen uitstekend
geschikt als fietsenstalling. De
architect heeft ook rekening ge
houden met de mogelijkheid van
een gemeenschappelijke was
ruimte zodat alle eenpersoons
huishoudens niet gedwongen
zijn allemaal een eigen wasauto
maat te kopen.
ontstaat. De grootgte binnen
plaats krijgt de naam Maartens-
hof, de andere binnenplaatsjes
zijn Weeshuishof en Zustërhof
Vlietbrug
beschadigd
LEIDEN - De Tweede Vlietbrug
op de Vlietweg is gistermiddag
flink beschadigd. Volgens de po
litie is de schade veroorzaakt
door een traktor met oplegger.
De eigenaar is echter niet blijven
wachten totdat de politie kwam.
Volgens de gemeente Leiden be
draagt de schade 10 20.000 gul
den. Onder meer de leuning is
danig vernield.
Doorkijkjes
Het is zeker geen eenvoudige opga
ve om van een historisch com
plex een woongebouw te maken.
De inrichting is dan ook zeer
doordacht. De gebouwen krijgen
drie hoofdingangen met trappen
huizen, die onderling zijn ver
bonden, en vertakkingen hebben
naar de woningingangen. In het
complex komen geen lange gan
gen omdat dat vaak tot overlast
leidt. Veel van de woningen krij
gen hun toegang aan een van de
binnenplaatsen. Daarnaast
wordt een aantal woningen toe
gankelijk vanuit de Raamsteeg.
Dwalend door het complex moe
ten heel wat ladders en steigers
op- en afgeklommen worden. De
nieuwe indeling van de gebou
wen laat alwel verrassende door
kijkjes zien. Het herstel vordert
flink. Er wordt druk getimmerd.
Oude muren, balken en houten
kozijnen zijn deels vervangen.
De kapconstructie van het
hoofdgebouw wordt thans onder
handen genomen.
"Er zijn natuurlijk altijd tegenval
lers bij zo'n omvangrijke restau
ratie", zegt Veldman. "Zo blijkt -
op een van gevels een enorme
schimmel te woekeren die het
hout en metselwerk volledig
De gedenkstenen in de gevel van
het oudste deel van het weeshuis.
De bovenste steen heeft de inscrip
tie: "De Heer Martinus Carolus
van Beurden Heeft de Eerste Steen
Gelegt van Dit Gebouw 1760".
In de onderste steen staat te lezen;
"Toen Leydens Roomsche Weezen
Treurden,
Lei Hier Den Eersten Steen Van
Beurden.
Zoals Hier Boven Staat Vermeld.
Maar Gansch Vernield door Bus-
kruids Woede.
Heeft Koning Lodewijk De Goede.
Dit Liefdethuis Zoo Schoon Her
steld.
(Foto architectenbureau)
heeft aangetast. Daar zijn we wel
van geschrokken. Maar, we hou
den altijd rekening met tegenval
lers".
Een aardige vondst was een dicht-
gesoldeerde loden koker achter
een van de gevelstenen van het
complex. De koker bevatte een
vergeeld perkament uit 1868
Zo zal de voorgevel van Huize St.
Maarten eruit zien na de restaura
tie. Links op de tekening de nieuw
bouw op de hoek van de St. Jacobs
gracht met de Hoefstraat.
waarin het college van regenten
en regentessen verhalen over de
bouwgeschiedenis uit die tijd en
over de "vreeselijke cholera
waaraan binnen een maand'tijd
34 van harer inwonende kinde
ren en Oudelieden weder waren
bezweken".
Het gebouw kon in 1868 worden
aangepast aan de gezondheids
voorschriften toen "een edel
menschen- en kindervriend bij
zijn hoogen leeftijd en naderend
einde eene gift van Zesduizend
gulden beschikbaar stelde be
stemd tot verbouwing van het
Wees- en Oudeliedenhuis van
Roomsch Catholijken". Na de
verbouwing lukte het beter
"voor het vervolg epidemische
ziekten, zoveel menschelijke
krachten vermogen, het hoofd te
kunnen bieden", aldus het re
genten en regentessen uit de vo
rige eeuw.
Zes miljoen
Het perkament gaat vergezeld van
de bouwgeschiedenis uit 1983 te
rug achter de muren van St.
Maarten. Uiteraard vertelt de
jongste bouwgeschiedenis een
ander verhaal. De tijden veran
deren. Met de verbouwing van
het complex is niet zesduizend
maar zo'n zes miljoen gulden ge
moeid. In de gebouwen komen
negentig wooneenheden met
keuken, badcel en centrale ver
warming voor jonge en wat ou
dere lieden. De restauratie van
het complex zal begin volgend
jaar zijn voltooid. Leiden is dan
weer een rotte plek in de binnen
stad kwijt en een fraai hofje rij
ker.
Huize St. Maarten is gelegen in het
bouwblok tussen de St. Jacobs
gracht, de Raamsteeg, Hoefstraat
en Doezastraat en beslaat, met
een vloeroppervlak van ruim
2700 vierkante meter, bijna de
gehele oostelijke helft van dit
bouwblok. Het complex is in fei
te onderverdeeld in een aantal
gebouwen. Het hoofdgebouw,
gesitueerd rond een binnentuin,
grenst aan de St. Jacobsgracht.
Aan de noordzijde van de tuin
staat een pittoresk kapelletje en
aan de zuidzijde van het hoofd
gebouw een fraai pand waarvan
het vloerniveau een halve verdie
ping versprongen ligt ten opzich
te van de andere gebouwen.
Het gebouw aan de Raamsteeg be
staat eigenlijk uit zeven afzon
derlijk woningen die in de loop
der jaren met het weeshuis zijn
verheeld. Aan de westzijde van
de achterste binnenplaats staat
een fors bijgebouw en helemaal
los van het St. Maartencomplex
staat nog een huisje aan de Hoef
straat. Alle gebouwen komen
voor op de lijst van beschermde
monumenten en worden daarom
zorgvuldig gerestaureerd. Achter
de buitenmuren vindt echter een
ingrijpende verbouwing plaats.
Geschiedenis
Huize St. Maarten kent een bewo
gen geschiedenis. Het dankt haar
naam aan de heilige St. Maarten
die zjjn leven in dienst stelde van
armen en noodruftigen. Het
Rooms-Katholieke jongenswees
huis werd in 1760 gebouwd in
opdracht van het R.K. Armbe
stuur. Later werden ook oude lie
den aan de St. Jacobsgracht ge
huisvest. Na de explosie van het,
op ongeveer 150 meter afstand
gelegen, kruitschip aan de Steen-
schuur waren de gebouwen
zwaar beschadigd. Het herstel
van het verwoeste gedeelte van
de stad werd echter krachtig ter
hand genomen. In opdracht van
Koning Lodewijk Napoleon is
het tehuis in 1808 op de oude
plaats herbouwd.
Gelijktijdig met de herbouw van
het wees- en oudeliedenhuis ver
rezen aan de Raamsteeg zeven
woonhuizen die in 1820 door het
R.K. Armbestuur werden aange
kocht. Na enkele omvangrijke
herstelwerkzaamheden beslui
ten de regenten in 1865 een einde
te maken aan het steeds nijpen-
Prime Ministers
De Leidse groep Prime Ministers
geeft zaterdagavond een af
scheidsconcert in het Leids
Vrijetijdscentrum, Breestraat
66. Twee jaar geleden toen nog
onder de naam Rabies) en vo
rig jaar trad deze groep ook al
op in het LVC. De zaal gaat om
negen uur open.
Scouting
Scoutinggroep "De Sleutelgroep"
houdt zaterdag onder het motto
"Lentemarkt" een open dag.
Dat gebeurt tussen tien en drie
uur in de Barbaraschool aan
het Levendaal. Er worden dia's
vertoond van zomerkampen,
stekjes verkocht, diverse wed
strijden gehouden, enzovoorts.
De opbrengst is bestemd voor
het nieuwe clubhuis dat De
Sleutelgroep (een scoutingclub
voor meisjes van zes tot zestien
jaar) tezijnertijd in het voor
malige Jeugddorp aan de
Voorschoterweg krijgt.
Filmavond
Werkgemeenschap De Ratel
houdt zaterdag in het Volks
huis een culturele avond. Op
het programma staan drie
films: "Laten leven" van de ci
neasten Jan van der Linden en
Bob Schrijvers, een natuurfilm
over de Nieuwkoopse Plassen;
"Vissers van Urk", het vissers
dorp gezien door de ogen van
de Joegoslavische cineast Krsto
Papic en "Een fotograaf filmt
Amsterdam" van Ed van der
Elsken, een nieuwe film. De
aanvang is acht uur.
Koffie-concert
De Leidse Harmoniekapel houdt
zondagochtend opnieuw een
koffieconcert in de vroegere
Zeevaartschool, Noordeinde
2a. Ditmaal treedt de big band
Voorschoten op onder leiding
van dirigent Kees Ulje. De aan
vang is half twaalf. De band
speelt muziek van o.a. Count
Basie, Sammy Nestico, Al Cobi-
ne, Charly Parker, Glen Miller
en Chuck Mangione.
Straatzanger
In cafe De Uyl van Hoogland
(Nieuwstraat) treedt zondag
middag rond half vier een mo
derne versie van straatzanger
Nikkelen Nelis op: Son of Tar-
zan, die al eens in het program
ma van Sonja Barend op tele
visie te zien was.
A lleenstaanden
Clubhuis Inde Vroolijcke Arke
aan de Pieterskerkchoorsteeg
begint zondag met een cafe
voor alleenstaanden. Twee
vrijwilligers van het project
Alleen Staan, een activiteit
van het clubhuis, drijven het
cafe dat elke tweede en vierde
zondag van de maand geopend
zal zijn. Er kan ook gegeten
worden en er is opvang voor
kinderen. Voor inlichtingen:
bel 123271 en vraag naar Loes
Flendrie of Sylvia de Wit.
Vrouwen in India
In het kader van de cyclus "Vrou
wen in India" in het Rijksmu
seum voor Volkenkunde (Steen
straat) behandelt drs. Isa Baud
zondagmiddag de rol van de
vrouwen in de textielindustrie
in Zuid-lndia, aan de hand
van een onderzoek dat zij heeft
verricht. Verder worden er
dia's en textiel vertoond en is
er een informatiestand. Van
half drie tot vier uur.
Wandeltocht
Buurthuis Groenoord houdt zon
dag 10 april de Eerste
Groenoordwandéltocht, in sa
menwerking met de Wandel
kring Leiden en Omgeving. De
af te leggen afstanden zijn vijf
kilometer (speciaal voor gezin
nen met kleine kinderen), tien,
vijftien of vijfentwintig kilo
meter. De vertrektijd is van
tien tot twaalf uur bij het
buurthuis aan de Pasteur
straat. Voor meer informatie
kan men 's middags bellen
naar buurthuis Groenoord, tel.
071-217222.
