c 'Madrigalesco': kwaliteit C D J Marian Hahn: eenvoud troef fIDERDAG 24 MAART 1983 PAUL DE VENCE (AP) James Baldwin zit in de werkka- 116de eeuwse villa in de Zuidfranse plaats St. Paul 7e Vence. Hij werkt er aan de afronding van zijn eerste manus- Jlkl van een over moorden op meer dan twintig zwar- 3? jongeren in Atlanta, in de Amerikaanse staat Georgia. De laats van handeling ligt duizenden kilometers van zijn woon- laats, maar Baldwin zegt die afstand nodig te hebben om het nderwerp te kunnen behandelen. Hij heeft er de afgelopen vee jaar aan gewerkt en voelt zich nu meer van blank Amerika erwijderd dan ooit tevoren. JISINF "liefde" van de zwarte voor de "Ui danken, zoals die nog voor- ioneie koówam in zijn in 1955 verschenen otS^Notes of a native son", is ver- ikenkwn^wenen. In 1963 stelde Baldwin 'The fire next time" nog voor at de zwarte de blanke moest leschermen tegen zijn zelfver- ietigende ongevoeligheid. Ook laar is niets meer van terug te rinden. Maar ook zijn militante Opstelling van tien jaar geleden weg. Toen schreef hij in "No me in the street" dat zwarten lanken moesten doden. 58-jarige leeftijd voelt Baldwin iet meer de behoefte de blanke hand toe te steken of hem te iJÏJJIl'eroordelen. De man, over wie ^^^e criticus Benjamin Demott ^^%ens zei dat hij "een van de wei- L\J58nige echt onvervangbare Ameri- '3520 kaanse schrijvers" was, heeft blank Amerika de rug toege- - -keerd. "Zwarte mensen geloven helemaal niets meer van wat blanke mensen zeggen", zegt ^Baldwin in zijn woning ten noor den van Nice. "Ze willen mis- binneschien wat blanken ook willen, igste en op de een of andere manier >-clairizullen ze proberen het te krijgen, ikortir.maar de laatste restjes vertrou- |nen) wen tussen blank en zwart zijn SEN verc*wenen' jitegratie", zo vervolgd hij, miclu 1GE? i valkuil: mislukking Martin Luther King MIKschijnlijk voor niets gestorven, gelijke kansen betekent niets 4 meer dan dat er een 'handjevol nikkers' op hoge postities komt, door zwarten bestuurde steden zijn politieke ghetto's die aflian- - kelijk zijn van de staat en de fe derale overheid, zwarten kunnen het best maar voor zichzelf zor- e gen, want niemand anders zal dat voor ze doen. "Aan de ene kant is er voor de zwarten niets veranderd", oordeelt Baldwin. "Aan de andere kant is het wel veranderd. Het is ten kwade ver anderd". Twaalf jaar geleden ging Baldwin aan tafel zitten met de beroemde Amerikaanse an tropologe Margaret Mead, de peetmoeder van het Amerikaan se liberalisme. Hun gesprek vond zijn weerslag in het boek "A rap for race". Margaret Mead overleed vier jaar geleden, maar volgens Baldwin is de hoop op een echte dialoog tussen blank en zwart in Amerika al veel eer der gestorven. "Het grootste deel van blank Ame rika heeft de petities en de de monstraties van de jongeren van de burgerrechtenbeweging ge woon niet gehoord", zegt hij. "En zichzelf hebben ze ook niet ge hoord. De betekenis van die bom in die zondagsschool in Birming ham hebben ze ook niet echt ge hoord". Baldwin: "Ze hebben ge woon een manier gevonden om de status quo te vermommen. Dat betekent dat waar de hoop op een dialoog bestond, de hoop op de een of andere dialoog, die hoop verdwenen is... er is nie mand meer om mee te praten: niemand luistert. En het appa raat van de onderdrukking is op geen enkele manier bescha digd". Baldwin's nieuwste boek, een lang essay getiteld "Reveren ce of things not seen", zal in no vember verschijnen bij uitgeve rij McGraw Hill. Het boek is ge baseerd op de moorden die tus sen 1979 en 1981 in Atlanta wer den gepleegd op jonge zwarten. Atlanta wordt bestuurd door een zwarte burgemeester, die zich er op beroemde dat zijn stad het 'te druk had om te haten'. 'Uiteinde lijk werd de zwarte Wayne Wil liams in die zaak berecht en ver oordeeld. Volgens het openbaar James Baldwin achter zijn schrijfmachine in Zuid-Frankrijk. ministerie werd Williams gedre ven door haat tegen zijn eigen ras. Baldwin heeft zo zijn twijfels aan de schuld van Williams, maar de afloop van het proces is voor zijn boek van onderge schikt belang. "De armoede in de binnenstad van Atlanta drijft jonge zwarten de straat op, om op welke manier dan ook aan geld te komen. Dat maakt ze tot een makkelijke prooi", zo luidt Bakdwin's me ning. "Iemand die iets met een ander van plan is zal geen rijke jongen oppikken, want die heeft familie die terug kan slaan", al dus Baldwin. "Een arme jongen is een hulpeloze jongen, hij heeft geen achtergrond". Onafhanke lijk van de vraag wie de dader was, hadden de moorden in At lanta naar Baldwin's overtui ging, een achtergrond van rascis- me en armoede. Het gemeente bestuur van Atlanta zou weinig kunnen doen om iets aan die si tuatie te veranderen, omdat de blanke bestuurders van de staat en in Washington de sleutel van de schatkist beheren. Baldwin is alle illusies die hij jaren geleden koesterde over een mo gelijke harmonie tussen blank en zwart kwijtgeraakt. Zijn terug keer naar Atlanta om onderzoek (Foto AP). te doen voor zijn boek herinnerd hem op pijnlijke wijze aan het fa len van de beweging voor bur gerrechten. In 1948 verliet de toen 24-jarige Baldwin het New Yorkse ghetto Harlem om in Pa rijs te gaan wonen. Daar ver werkte hij zijn jeugdtrauma's over zijn wrede stiefvader en zijn periode als lekepriester voor tie ners tot zijn eerste semi-autobio- grafische roman "Go tell it in the mountains", die in 1953 ver scheen. Hij keerde in 1957 naar de Verenigde Staten terug om zich als een van de eersten bezig te gaan houden met de strijd voor gelijkberechtiging. Een deel van dat jaar bracht hij in At lanta door. "Toen ik in 1979 na al die jaren in Atlanta terug kwam, hing er iets sinisters over die stad... daar zat iets in waarvan ik wist dat ik het niet wilde zien", zegt hij. "Ik wilde die resultaten van al die jaren niet zien. Niet alleen Martin en Medgar (Evers) en Malcolm (X): een heleboel andere i waren er op vele, vele aan kapot gegaan, vooral jonge mensen en hun kinderen. De prijs is te hoog". Als de serie moorden al een positief effect had, dan was het waarschijnlijk dat de zwarte leiders van Atlanta en de zwarte middenklasse wer den opgeschrikt "uit een soort apathie". "Bij gebrek aan betere vooruitzichten kan de zwarte middenklasse alleen hopen op korte-termijn-winst. Door de do de en de vermiste kinderen is die vraag ineens duidelijk op de voorgrond getreden", aldus Baldwin. "Het was duidelijk, tenminste bij de paar mensen van het zwarte bestuur met wie ik te maken kreeg, dat hun verantwoordelijk heden niet bij hun ambities la gen, maar bij die kinderen, en dat is een andere manier om te zeggen dat ze bij de gemeen schap liggen". Baldwin zegt dat hij geschokt naar Frankrijk te rugkeerde, en dat het hem niet duidelijk was wat hij nu eigenlijk had gezien. "Ik had het niet in Atlanta kunnen schrijven. Toen ik terug was en mijn aantekenin gen doorkeek, had ik in feite het gevoel dat ik het helemaal niet kon. "Ik schreef eerst iets anders als een soort vingeroefening. Daarna be gon ik opnieuw, maar het was heel, heel erg moeilijk. Het was het moeilijkste dat ik ooit gepro beerd heb te schrijven, maar dat zeggen ze altijd. Een week lang kon ik niet van het ene punt naar het andere komen. Maar op dit moment gaat het goed. Ik ben over de hobbel heen". Baldwin over zijn toekomst: "Als schrij ver ben ik nog erg jong. Ik moet nog een heleboel ontdekken en ik ben benieuwd naar wat er ko men gaat". Baldwin komt er voor uit dat hij op dit moment wat geldproblemen heeft. Hij heeft echter net een filmscript ver kocht van zijn roman "Giovan ni's room" uit 1956. De film zal worden gemaakt door een West- duitse producent. Ook zal hij in oktober een serie lezingen geven in Amerika. Verder werkt hij aan zijn achtste roman en aan een boek over de kinderen van ver moorde leider van de burger rechtenbeweging. Baldwin tenslotte: "Ik heb eigen lijk niets om over te klagen, be halve over het feit dat ik geboren ben en oud wordt en probeer een schrijver te zijn. Met mij gaat het prima". LEIDEN 'In de eenvoud toont zich de meester;. In zeker opzicht zou dit citaat van toepassing kunnen zijn op de Amerikaanse pianiste Marian Hahn. die gister avond optrad in de Kapelzaal. Haar spel was helder, logisch en straalde eenvoud uit. Een een voud die echter alleen door in tense concentratie en raffine ment bereikt kan worden. Al in het eerste werk van Marian Hahn speelde - Sonate KV 332 van Mozart - bleek haar absorbtie en muzikale zekerheid. Nadat zij het 'allegro' een tikje te gehaast achter zich had gelaten raakte z(j op haar gemak en toonde in het 'adagio' hoezeer zij in staat is ho rizontale lijnen tot hun recht te laten komen: niet alleen de lei dende melodie is als zodanig her kenbaar: ook alle contrapunti- sche tegenmelodieën en vul- stemmen laat zij uitkomen. Elke noot krijgt bij haar een duidelij ke functie. Nog evidenter was dit in het Schu- bertgedeelte van het recital. De steeds doorstromende melodie van 'Impromptu, opus 90 nr. 3' kreeg een prachtig legato, terwijl de linkerhand onvermoeibaar de lichte begeleidingsfiguren bleef maken. Zeldzaam logisch vond ik haar uitvoering van 'Im promptu opus 90, nr. 4', waar het thema van de rechterhand (pare lende watervalletjes) in dialoog gaat met het thema van de lin kerhand (een legato thema in stijgende richting). Door het spel van Marian Hahn werd de struc tuur hiervan zo doorzichtig datje als het ware een muzikale analy se van het stuk voorgeschoteld kreeg. Toch was het nergens te nuchter: Marian Hahn bleef wel iswaar - zeker wat de dynamiek betrof - binnen haar grenzen, maar zij bleef boeien. 'Allegro con fuoco ma non troppo' (opge wekt met vurigheid, maar niet te veel), zoals de eerste tempoaan duiding luidt van de Wanderer- fantasie van Schubert, geeft een aardige typering van haar spel. Dit, gekoppeld aan een vermo gen tot horizontaal denken, geeft een boeiend en roerend resul taat. ELLEN LOOYESTIJN. OEGSTGEEST - Het kameror kest "Madrigalesco" en het "Vo caal Ensemble" van de Leidse Streekmuziekschool gaven in de goed bezette Willibrord- of Groe ne Kerk een uitvoering onder lei ding van Henk Briër. Dit concert toonde verschillende positieve kwaliteiten. Henk Briër is er doorgaans op uit het publiek iets anders-dan-gewoon voor te zetten. Deze keer waren het de Sinfonia in D, van Johann Christian Bach (nu eens niet de gebruikelijke in Bes), het Con cert in F voor klarinet en orkest, van Karl Stamitz (zoon van de historisch belangrijker Johann) en de Suite voor strijkorkest van Willem van Otterlo. Bnër accen tueert vaak nadrukkelijk, waar door de muziek zeker meer reliëf krijgt, maar de zegging ook wat onrustig kan worden. Nu deed hij het met de accentuatie kal mer aan en in de begeleiding van Stamitz' klarinet-solo en bij Van Otterloo inspreerde hij de spe lers tot een gelijkmatig-expres- sieve voordracht. John Macfarla- ne bües die partij vaardig en mu zikaal. Het orkest speelde, vooral in Stamitz en Van Otterloo, met goed verzorgde klank en vol doende sprekende uitdrukking. Het Vocaal Ensemble, bestaande uit leerlingen van Leny Stevens- Ridderhof (docente aan de mu ziekschool) was evenwichtig mannelijk en vrouwelijk samen gesteld. De vocalisten, kennelijk degelijk opgeleid en voorbereid, zongen met homogene klank en beheerste expressie, de Mis, nr. 4 in C van Bach. Het koor muntte vooral uit in "Cum Sancto Spiri- to". Solisten uit eigen gelederen, de tenor Jan Koster, de bas Henk Post, de sopraan Elsa van Onse- len en de alt Hanneke Schnei ders zongen de aria's verdienste lijk, vooral het duo sopraan-alt in "Qui tollis". Concertmeester Henny Ravenstein omrankte de stemmen met een heel mooie viool-solo, Lana Bik trok als obli gaat-hoboïste de aandacht met een voortreffelijke hobo-solo in het "Quoniam". Naomie Green berg (cello) en Theo Goedhart (orgel) mogen eveneens met waardering worden genoemd. JOHAN VAN WOLFSWINKEL. Leidse bioscopen "LUXOR (121239): "Tootsie", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr LIDO 1 (124130): 'De Vierde Man', da. 14.30 19.00 en 21,15 uur, zo. 14.30, 116,45, 19.00 en 21.15 uur, 16 jaar. LIDO 2: "Fame", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, al. ILIDO 3: "Trail of the Pink Panter", 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 116.45 uur, al. I LIDO 4: "Identificatione di una don- da. 19.00 en 21.15 uur, do. en vr. I ook 14.30 uur, 16 jr. fam. voorstelling: "Als je begrijpt wat ik bedoel", za t/m wo. 14.30 uur, zo. I ook 16.45 uur. a.l. STUDIO (133220): "Gandhi", da. 14.00 en 20.00 uur, al. TRIANON (123875): "Deer Hunter", Bloscop«n Bioscopen Alphen (voor reserveringen 01720-20800) EURO 1 en 2: "De Vierde Man", do., ma, di en wo. 20.00 uur, vr.za. en zo. 18.45 en 21.15 uur. Euro 2: za, zo, en wo. ook 14.00 uur, 16 jaar. Fam. voorstelling Euro 1: "Als je be grijpt wat ik bedoel", za, zo, en wo. Bioscoop Voorschoten (voor reserveringen 01717-4354) GREENWAY: "Kentucky Fried Mo vie". do. 21.00 uur, vr. en za. 21.30 uur, zo. 18.30 uur, ma. di, en wo. 21.15 uur. ir, 16 jr. REX (125414): "De verleider vai ce Pigalle", da. 14.30, 19.00 en uur, 16 jr. Nachtvoorstelling: "Terug naa pornoparadijs", vr. eri za. 23.30 u Nachtvoorstelling Euro 1: "De Vierde Man", za. 24.00 uur, 16 jr. Nachtvoorstelling Euro 2: "Love for sale, za. 24.00 uur, 18 jaar. EURO 3: "Le Choc", do, ma, di, wo. 20.00 uur, vr. tm. zo. 18.45 en 21.15 uur, 16 jr. Kindermatinee: "Turf, haantje de voorste", za., zo. en woe. 14.00 uur. Nachtvoorstelhng: "Death Wish 2", za. 24.00 uur, 18 jr. EURO 4: "Trail of the pink panther", do, ma, di, en wo. 20.00 uur. vr, za. en zo. 18.45 uur, 21.00 uur. Za, zo. en wo. ook 14.00 uur. al. Nachtvoorstelling: "Vurig vlees", za. 24.00 uur, 16 jr. "Grease 2", vr. 19.30 uur, za. 15.45 en 19.30 uur, zo. 15.45 uur, ma. en di. 14.00 en 19.00 uur, wo. 19.00 uur. a.l. Kindermatinee: "De onvoorstelbare tocht", za. en zo. 14.00 uur, woe. 14.30 Bioscopen Katwijk (voor reserveringen 01718-74075) CITY 1: "Death Wish 2", wo. en do. 14.45 en 20.00 uur, vry, za, en zo. 14.45, 19.00 en 21.15 uur, ma en di. 20.00, 16 CITY 2: "Class of 1984", zelfde tnden als City 1, 16 jr. CITY 3: "Angels die hard", zelfde tij den als City 1, 16 jr. CITY 4: "Heet snoepgoed", do. 14.45 en 20.00 uur, vrij. 14.45, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr. CITY 4: "Five for Hell", do. 14.45 en 20.00 uur, vr. 14.45, 19.00 en 21.15 uur. Fam. voorstelling: "Als je begrijpt wat ik bedoel", za. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.45, 19.00 en 21.15 uur, ma en di. 20.00 uur, wo. 14.30 en 20.00 LEIDEN Gemeente-archief - Boisotkade 2a, pentekeningen van Leiden en omge ving van Frederik Kemner, t/m 9/4, ma t/m vr 9-17 uur, do 19.30-21.30 uur. za 9-12 uur. Exposities Museum Boerhaave, Steenstraat la, tentoonstelling over Antoni van Leeuwenhoek, tot 1/5, ma. t/m za. 10- 16; zo. 13-16. Galerie Denise Stephan - Bakker- steeg 18-20, tentoonstelling Tom de Vries Lentsch, schilderijen, Elsa Westland, beelden, t/m 2/4, vr, za, zo van 13.30-17.30 uur. De Waag - fototentoonstelling van het Leidse Fotokollektief "vier Leid se drukkerijen", t/m 19/3 tussen 10-17 uur; en van 23/3 t/m 2/4 in de Openba re Bibliotheek, tijdens de openingsu- Rijksmuseum van Geologie en Mine ralogie, Hoogl. Kerkgracht 17, 'Ener gie uit eigen bodem', t/m 4 augustus, ma. t/m vrij. 10-17; zo. 14-17. Warmond - Galerie De Pomp, Chris tine Langerhorst, houtkunst; Michiel Laernoes, grafiek; di 19-21 uur, woe 10-12, 14-16 uur, do, za, zo van 14-16 uur. t/m 24/3. OEGSTGEEST - Jacques van Bellen, Lange Voort, aquarellen en pastels van Paula v.d. Weerdt, t/m 2/4, di. t/m vr. van 9-18 uur, vrijdagavond, za. van 9-17 uur. Galerie De Oude Rijn - Stille Mare 4, expositie Wil van Leeuwen olieverf, gouaches en metaalplastieken, dag 10-18 uur en zo. 11-18 uur, t/m 6/4. Rijksmuseum van Oudheden, Rapen burg 28, 'Papyrus, van bies tot boek rol', t/m 4/4: 'Beelden van Behnasa' V m 28/3, di. t/m za. 10-17; zo 14-17. WASSENAAR - Auberge De Kievit - schilderstukken van Cees A. A. van der Velde, t/m 28/4, di. t/m zo. van 9-12 en 15-19 uur. Kunstcentrum Laneevoort Hans Bos assemblages: Mieke Guldenaar. etsen met acrylverf; Els van Stnen, zeefdrukKen; Peltenbuig, keramiek en houtplastie ken; Popco Bakkers, olieverf-schilde rijen, t/m 16/4, di. woe, do, vr. van 13.30-17.30 uur, vr. 19-12 uur en za. van 12-17 uur. LEIDERDORP - Gemeentehuis, En- gelendaal (bij winkelcentrum Winkel- hof); aquarellen, tekeningen, etsen en keramiek van Iris le Rütte en Herma Gerrits. 18/2 t/m 30/3. Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Acade misch Ziekenhuis behalve van dins dag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur (Diaconessenhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot zaterdag 13.00 uur (Elisa- beth-ziekenhuis). doorlopende be zoektijd van 16.00 uur tot 20.00 uur; met uitzondering van: - de kinder- en jongerenafdeling, da gelijks van 14.00 uur tot 19.00 uur. - de afdeling intesieve zorg: uitslui tend na overleg met het hoofd van de afdeling. Sportmedisch Advies Centrum: Blessurespreekuur: Elisabethzieken- huis Leiderdorp, 's maandags van 19.30-20.30 uur. Bezoekuren St. Elisabeth-zieken- huis: Volwassenen: dagelijks van 14.00- Ziekenhuizen 14.30.-14.45 18.30-18.45 Kraamafdeling: dagelijks van 11.15- 12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30 Kinderafdeling dagelijks van 15.00- 18.30 uur. Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00- 19.30 uur. Intensieve verpleging: dagelijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur. Academisch ziekenhuis Tel. 269111 Avondbezoekuur afdeling Verlos kunde 18.00-19.00 uur. Praematurenafdeling dagelijks van Bezoek aan ernstige patiënten Wanneer voor ernstige patiënten doorlopend bezoek wordt toegestaan kan de hoofdverpleegkundige hier voor speciale kaarten verstrekken. Bezoektijden Kinderkliniek: Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30- 19.00 uur. Bezoektijden kinderafdelingen: Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30- 19.00 uur. (Alleen voor ouders van kinderen kan er een afwijkende tijd afgesproken worden met de hoofd verpleegkundige). Alphen aan den Rijn avonds 19.30-20.30 uur. Kinderafde ling 's middags 14.30-15.30 uur. 's middags alleen voor ouders 14.30- 0E RE&ERI N66P0 LIT1EK l£> BEHALVE ONPO PULAIR - 00K M06 TE VERÖEUOKEN MET DIE WEERHMN C(£ïudc)lieuius 24 maart 1983 Honderd jaar geleden stond in de krant: Leiden heeft een goed bur ger, de universiteit een harer verdienstelijke ambtenaren verloren. C. A. Emeis, de custos der bibliotheek (bibliothecaris was dr. W. N. du Rieu. Red.), is plotseling overleden. Hij was al op leeftijd, 73 jaar, en meer dan 50 jaar van zijn leven bracht hij door tusschen die boeken. die hem lief waren. Zeker, de tijd toen de boeken der Leidsche Bibliotheek slechts met ladders waren te bereiken, en toen slechts Emeis wist waar ze ston den, is voorbij; twee voortreffe lijke catalogi, een alphabeti- sche en een systematische, wij zen er uitmuntend den weg. Maar wie is er die te Leiden heeft gestudeerd, die niet aan Emeis groote verplichting heeft? Hoevelen heeft hij niet. zonder andere aanwijzing dan het te behandelen onderwerp, juist die werken aangedragen die zij noodig hadden. En al was hij geen geleerde, hij toch ontzaglijk veel. hij ook hooggeleerden van on schatbaar nut was. Daarvoor heeft menigeen in woord of ge schrift aan Emeis zijn dank uit gebracht. Jaren lang is hij de ziel geweest van de Leidsche Bi bliotheek. Zijn heengaan is een groot verlies voor die Biblio theek, maar de 47 jaren van Emeis zullen schoone bladzij den zijn in hare geschiedenis Vijftig jaar geleden. - In de nabijheid van de stad Wilna heeft een Poolsche land eigenaar een schat van 1.350.000 goud-roebel in zijn land begraven gevonden. Ver moedelijk betreft het de leger- kas van het derde tsaristische leger onder generaal Sasonow en hier na de nederlaag, welke Von Hindenburg aan dit leger toebracht, begraven om te ver hinderen dat de kas in handen van de Duitschers zou vallen. Aangezien Polen bij het ver drag van Riga alle Russische bezittingen op zijn gebied kreeg, zal de schat door den vin der en den Poolschen staat wor den gedeeld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 35