c Een boek voor iedereen 3 Autobiografie van Marquez in interviewvorm BOEKENWEEK'83 BOEKENWEEKPRIJSVRAAG DONDERDAG 24 MAART 1983 Extra Alom heerst malaise. Ook in de literaire wereld schijnt het leed niet te overzien: voorzichtige uitgevers, benauwde boekhandelaren, ramsjpartijen en vooral veel zuinige lezers. De letteren door Lubbers c.s. ten dode gedoemd? Aangenaam treft dan - aan de vooravond van de Boekenweek (24 maart t/m 2 april a.s.) - een miniem berichtje in de krant. "In weerwil van de economische crisis is de boekenverkoop in Neder land in het afgelopen jaar licht toegenomen. De kern van het bericht: er wordt steeds meer gelezen ondanks de krapte der beurzen... het gaat nog goed in de boekenbranche! Er wordt wat beheerster uitgegeven maar er is nog een boek voor iedereen. Uitgeverij Bert Bakker kondigt veel moois aan: de verhalenbun del Twee vrienden van Bert Jan sen (bij dertigers en veertigers vooral bekend Nozzin but ze bloes, weet u nog?), nog nieuws gieriger maakt de aankondiging van een nieuwe novelle van Mar- ga Minco, De val, terwijl liefheb bers van Peter Andriesse kun nen reken op Het dertiende on geluk, een verzameling van ver halen. Benieuwd ben ik verder of een prijs van ca. 24,50 de lading waard is van Het rijk alleen, een nauwelijks 80 bladzijden tellend boekje van de niet zeer bekende Errit Petersma. Meulenhoff Per traditie heeft uitgeverij Meu lenhoff een prachtpakket. Bege renswaardig is zonder meer Het land der letteren een geïllu streerde bloemlezing die "in meer dan zestig korte verhalen en zeer vele citaten en gedichten laat zien hoe Nederlandse schrij vers door de eeuwen heen hun land met de pen in kaart hebben gebracht", 65,-). Ook Meulen- hoffs hieuwe "Bibliotheek voor de literaire reiziger" is interes sant, de reeks begint met verha len over New York (Hans Keiler), de Griekse eilandengriep Cycla- den (Gerrit Komrij) en Ierland (Marten Toonder). Maar er wordt nog meer aan de weg getimmerd, zoals met Eerste liefde, primeurs 1983, w.i. 17 nieuwe Nederlandse verhalen van bekende auteürs die het thema "eerste liefde" al dan niet nostalgisch behandelen. Daarnaast verschijnt een nieuwe bundel verhalen van Jan Siebe- link, Koning Cophetua en het bedelmeisje, novellen van Anton Brand, Palmslag en voor de le zer die 195,- in de kous heeft gespaard - hét Verzameld Werk van Arthur van Schendel in 8 de len. Binnenkort gaat de film Vroeger kon je lachen van Bert Haanstra over Simon Carmiggelt in pre mière. De Arbeiderspers is er dan ook snel bij om Carmiggelt een keuze uit eigen werk te laten doen, onder de titel Mag 't een ietsje meer zijn? Dezelfde uitge ver biedt ook een toneelstuk Het chemisch huwelijk - van Gerrit Komrij, maar vooral Duis tere jaren, ongetwijfeld prachti ge verhalen van stadgenoot F.B. Hotz. Het eeuwige moment, een nieuwe bundel essays over mu ziek en literatuur van Maarten 't Hart staat trouwens ook op mijn verlanglijst. De Bezige Bij Uitgeverij De Bezige Bij is zuinig met informatie en zal het vooral moeten hebben van Hugo Claus, die met Het verdriet van België een knoert van een familieroman heeft geschapen. Ander, moge lijk interessant proza hier: Ver- ADVERTENTIE BOEKHANDEL DE KLER Alle op deze pagina bespro ken boeken zijn bij ons direkt leverbaar, óf via onze TERMI NAL te bestellen en dan bin nen drie dagen verkrijgbaar. schijnselen van Henrik Stoute ("een onhollands debuut", wat een irrante omschrijving is), De Franse tuin van Nicolette Sma- bers ("een geestig en ontroerend debuut", alweer een cliche- brabbel die niet tot lezen noodt) en Remco Camperts nieuwe bundel De tijden en andere ver halen. Overigens: van deze uitge- V2rij koop ik Toonder's Dit gaat te ver (Bommel dus) zonder mankeren. Elsevier Elsevier cq. Manteau komt ook al met tal van werken, waaraan men zich overigens geen buil kan vallen. Filmer Roeland Ker- bosch produceert de roman Van af de Overkant (heb ik gelezen: hoogst irritant Prive-Wereldje, laat maar), Adriaan van der Veen het obligate Zwijgen of spreken (over liefde en huwelijk) en van Geert van Beek (hooggeacht) Een vrouw vloog naar Enge land. Maar deze uitgeverij doet meer: hier is van voorzichtigheid geen sprake. Verlangend zien we uit naar Wolff, de nieuwe van Ge rard Reve, wat minder naar Ljoe- ba's buik van D. Frenkel Frank, terwijl Jan Cartens' De Verlei ding en Emile Degelin's De marsorder minimaal vermelding verdienen. Querido Ook Querido "pakt uit", en wel met een nieuwe bundel essays Naar paleizen uit het slik van de gids naar de Oudheid, F.L. Bas- tet, essays verder van Hugo Bat- tus (Rekenen op taal) en Willem Brakman (Een wak in het kroos). Benieuwd ben ik naar Enige reizen dienden niet ter za ke van de mij onbekende auteur Hellema, maar ook naar romans als Het nichtje van Mozart door Willem G. van Maanen en De meidenziekte van Tom Pauka. L. J. Veen Ook andere auteurs en uitgeverijen hebben het voorbije jaar niet in ledigheid doorgebracht. L.J. Veen lijkt zich nogal te concen treren op het thriller-genre, maar levert en passant ook literair pro za zoals een bundeling stukjes van Louis Couperus (Legenden van de Blauwe Kust) en een no velle van Max Dendermonde (Uit Mexico ben ik gevlucht, mevrouw, gevlucht!); van laatst genoemde verschijnt bij uitgeve rij Skarabee een bundel Verha len van vroeger, terwijl ik van uitgeverij Terra dolgraag de Lae- themsche brieven over de lente 79,-!) van de beroemde Vlaam se dichter Karei van de Woestijn- se zou willen inzien, of anders wel Theo Kroons biografie van Anton van Duinkerken (ca 39,- Nijgh Van Ditmar wekt inte resse met De foltering van Eldo rado (ca 65,-!) van Albert Hel man en zeker met Slauerhoff, student-auteur w.i. het vroegste werk van deze schrijver in stu dententijdschriften en - jaarboe ken is samengebracht door Eep Francken e.a. En vergeten we ook het nieuwe boek Najaar van Pierre H. Dubois niet! Mocht U inmiddels nog niet rood staan op de giro, dan ook graag aandacht voor twee nieuwe verhalenbun dels van Heere Heeresma, Beuk en degel en Femine, bij uitgeve rij Villa. Daar komt ook een nieu we korte roman uit van Eelke de Jong, De Begoocheling. Aardig lijkt Mijn eerste boek (uitg. Tie- bosch, redactie Kees de Bakker) waarin de literaire debuten van tal van inmiddels bekende au teurs verzameld zijn. Bij uitgeve rij De Prom verschijnt trouwens de debuutroman De barokjager van Noud Bles, bij De Fontein Het papieren badpak, een nieu we bundel zotternijen van Her man Pieter de Boer en vermel ding verdient ook De Lotuseters van ex-Leidenaar, Napalkenner en NRC-medewerker Cas de Stoppelaar. Science-fiction Wat het lichtere genre betreft, een wisseling van de wacht, dunkt me. Science fiction lijkt uitge bloeid, voor 't eerst na zo'n 10 jaar glorie, en het detective- en thrillerwerk is in opmars. Moeiteloos handhaaft Meulenhoff zich aan de SF-top: natuurlijk vertalingen, als Onderzoekers van de toekomst, een beschou wing van "fictie en werkelijk heid in Science Fiction" (Peter Nicholls e.a.); verder ook Zwaard van het Lam, deel 1 van De Feniks-Rebellie (een nieuwe reeks van M.K. Wren) en - ge lukkig nieuw werk van ons ei gen grote SF-talent Wim Gij sen, wiens Huis van de Wolf het ver beide vervolg is op Iskander de Dromendief. A.W. Bruna heeft de hand weten te leggen op 2010- Odyssee van Arthur C. Clarke, terwijl ook oudgediende Isaac Asimov een vervolg heeft gepro duceerd op zijn Foundation-tri logie met Hoeksteen van de Foundation; en zowaar: ook Bruna geeft een allang bekend, landelijk SF-talent zijn kans: van Wim Burkunk (al eens winnaar van de vaderlandse King Kong Award voor SF-verhalen) ver schijnt De Geweldigen, dat ge baseerd is op een bijbelfragment uit het boek Genesis. Ook uitge verij Het Spectrum biedt nog SF- soelaas: Helliconia/Lente is het eerste deel van een grootse trio- logie van Brian Aldiss die - er gerlijk - weer eens vergeleken wordt met het werk van Tolkien. Daarnaast mogen de liefhebbers ook reikhalzend uitzien naar Sin tels, een nieuwe bundel verhalen van de voortreffelijke Engelse auteur Robert Holdstock. Loeb komen we nog tegen bij het moord- en griezelwerk, maar Het reisverhaal van Arthur Gordon Pym van E.A. Poe dient hier ver meld. En dat is al, tenzij we Ed gar "Tarzan" Rice Burroughs' John Carter van Mars (uitg. Westfriesland) meerekenen... Thrillers De thriller-scène dan eindelijk. Daar is het aanbod enorm en moeten we bezuinigen bij het melden. In slordige volgorde, maar met voorkeur voor binnen landse auteurs: de schrijfster Martine Carton laat Tonia een nieuw avontuur beleven in Hera en de centenkrabbers (uitg. De Kern). Uitg. Skarabee heeft o.m. De Shining (Het tweede gezicht) en ook Tiebosch toont "thrillers die haren te berge doen rijzen" zoals Glover Wright's De fakkel en Shelley Katz' Het satanskind. Bloed vloeit er voorts volop bij Loeb: SF-achtig is nog William "E.T." Kotzwinkle's Heer Nachtegaal en de Satijnvrouw gevolgd door echte misdaad in De kat van brigadier De Gier e.a. verhalen van Jan-Willem van de Wetering, in Uitnodiging tot een moord van de in Neder land wonende Amerikaan Josh Pachter, in Moord om heroïne, de 2de misdaadroman van Hel- linga Sr. Voor de liefhebber zal ook Van Edgar Allan Poe tot Dashiell Hammett-De beste misdaadverhalen, nog steeds bij Loeb, best interessant zijn. Uit geverij Sijthoff noemt John Le Carre's nieuwste boek, De lokvo gel, alvast "een meesterwerk", maar heeft nog meer moord en doodslag: o.m. Moord in de ro de oktober van Anthony Olcott, Zwarte katoen van Chester Hi- mes, De achterkant van de he mel van Gavin Lyall en Spiona ge in Bretagne van Helen Macln- nes. Bij De Fontein verschijnt al weer de 25-ste Baantjer: De Cock en de ganzen van de dood, en - gebaseerd op de film van Ge rard Cox Zwarte Ruiter. Ook uitg. Veen heeft iets aardigs: Het Bjelkin manuscript van Edward Topoi en Fridikh Nzenansky, een Russische thriller. Ook Ne derlanders komen bij Veen weer aan bod: Zwart geld, het thriller- debuut vèn Bert Hiddema, zo waar een nieuwe Willy Corsari, Spelen met de dood, terwijl een "speciale vakantie-uitgave" op komt is van Theo Capel, Hans Neber, Jacques Post en Felix Thijssen onder de titel Gevaar lijk terrein van Thijssen komt binnenkort apart ook Rateval uit). In de loop van het jaar verschijnt verder bij Veen Christine, een nieuw en vast akelig boek van Stephen King (Carrie, The Shi ning), en bij De Arbeiderspers Vreemd gevaar van Eric Ambler en Bankier door Dick Francis. Wat mijzelf betreft: Alles komt goed, een nieuwe bundel zorge lijke en toch schitterende car toons Van Peter van Straaten (uitgeverij Van Gennep, ca. 19,50, gebonden ca. 34,50) - daar begin ik mee! Jonge kinderen: Van Burny Bos verschijnt Liesje of Laten we maar winkeltje spe len. Een tamelijk serieus boek over een meisje met lastige vra gen waarop moeder niet gelijk antwoord weet te geven. (Leo pold, f 19,90) Eendje tot Uiltjes is een telboek, geschreven en geïllustreerd door Ivo de Weerd. (Leopold, f 18,90) Voor kleuters die willen leren tel len heeft de Engelsman John Burningham een serie spelboek jes samengesteld. Kartonnen zig zagboekjes, waarin aan de hand van kleurige tekeningen spelen derwijs tellen en het maken van eenvoudige rekensommetjes wordt geleerd. In elk boekjes zit een verhaal verstopt. (Unieboek, f9,90) Van Wim Hofman verschijnt een ABC-boek, waarin de auteur het alfabet in woord en beeld brengt. (Unieboek, f 16,90) Mijn beer heeft altijd wat is het vervolg op het bekroonde De eend op de pot van Nannie Kui per. Dagmar Stam maakte de il lustraties (Leopold, f 14,90) Vanaf 7 jaar: De belevenissen van de legendari sche Pippi Langkous worden vanaf begin april weer wekelijks op de televisie vertoond. Naar aanleiding daarvan worden drie Pippi Langkous-boeken her drukt tegen de aantrekkelijke prijs van f 12,90 per stuk (Ploegs- ma) Drie in de put heet het nieuwe boek van schrijfster Thea Dube- laar. Het gaat over twee kinderen die in een bouwput vallen en er niet meer uit kunnen. (Ploegsma, f 16,90) Ik houd van de natuur is afkomstig van dezelfde schrijvers als onder meer Ik houd van planten. Een speels-informatief boek over de natuur (Ploegsma, f 17,90) 'Streepjesboeken' heet de speciale serie boeken voor kinderen die moeilijk lezen. Leestechnisch aangepast en toch spannend voor oudere kinderen. Tot nu toe z(jn drie deeltjes verschenen: Uitgever Ploegsma, prijs f 9,90. Ook Leopold is onlangs begonnen met een serie 'makkelijk lezen'- boekjes, oorspronkelijk bedoeld voor dove kinderen, maar ook geschikt voor andere kinderen met leesmoeilijkheden. Drie ti tels zijn tot nu toe verschenen, de nieuwste is Thijs, geschreven door Jetty Krever. Vanaf 10 jaar: Ieder diertje z'n pleziertje van So- nia Garmers speelt zich af op de Antillen. Dertien vrolijke, verras sende verhalen. (Leopold, f 15,90) De oude man en de duiven is een ontroerend verhaal over een doodzieke man en een meisje en haar duiven. (Leopold, f 14,90) Zwaard en Kroon geschreven door Rosemary Sutcliff is het eerste deel van een trilogie met verhalen over koning Arthur en zijn ridders van de Tafelronde. (Leopold, f22,50) In Verdacht van inbraak komt de 18-jarige Bobby in grote proble men, nadat in het postkantoor is ingebroken. (Leopold, f 18,90). Een gedeelde hamaca heet het nieuwe boek van de Leiderdorp- se schrijfster Selma Noort. Het speelt zich af in Mexico, rond een eenvoudige jongen die nauwelijs kan lezen en schrijven en een ontwikkeld meisje. (Leopold, f 16,90) De boeken van Elly van Wijmen spelen zich af in Ethiopiè. Ook haar vierde boek Tabu, dat gaat over een Nederlandse jongen die in Ethiopië woont. (Leopold, f 22,50) In april verschijnt de nieuwe Guus Kuijer: Eend voor eend. Hoofd persoon is Hendrik een man netjeseend, bij wie het vooral gaat om eten en vrijen. (Querido, f 18,25) Liefhebbers van historische verha len kunnen hun hart ophalen aan een nieuwe serie die in mei bij Querido verschijnt. In Laurier en leeuwerik en De loot van de brem wordt door Barbara Wil- lard de opkomst en ondergang beschreven van de bewoners van een groot Engels landhuis in de vijftiende en zestiende eeuw. (Querido, f 19,75) De jongen die de zee wilde zien verhaalt over de vriendschap tussen een eenzame oude man en een kind. Gerard Brands is de auteur. (Querido, 17,50) Een fraai prentenboek belooft te worden De wraak van Toet-Mu- Is III of De wraak van Abel Bee- laart over een oude muizear- cheoloog, die wordt belaagd door zijn doodsvijand, een Sia mese museumkat. Mansfield Kirby schreef het verhaal, Mance Post maakte de illustraties. (Que- rido.f 27,50) Ons vertellen ze nooit iets is een nieuw spannend verhaal van Ni- na Bawden. Geheimzinnige en raadselachtige gebeurtenissen rond een neef die zich vreemd gedraagt. (Querido, f 18,75) En Een tijd van vrede van Imme Dros speelt zich af in 1945, vlak na de bevrijding met als hoofd persoon de 12-jarige Eva. (Unie boek. f 19,50) Jij in de ruimte en Jij in het Wilde Westen zijn heel aparte boekjes. De lezer zelf bepaalt namelijk hoe het verhaal verloopt! In aller lei situaties moet de lezer een be slissing nemen. Het hangt van die beslissing af, hoe het verhaal verder gaat. Een origineel idee voor f 7,90 (uitgever Unieboek). Koen maak je mijn schoen? is een schriftelijke cursus dichten van Willem Wilmink, verschenen in het weekblad Vrij Nederland. Op een aantrekkelijke manier ver telt Wilmink meer over de fijne kneepjes van het maken van ge dichten. (Unieboek, f 18,50). ADVERTENTIE 24 MAART-2 APRIL - Haal het gratis Boekenweek geschenk - Wim Kan 'Soms denk ik wel eens bij mezelf- bij aan koop van f 24,50 aan boeken, en doe mee aan de unieke I f met 500 winnaars van f.50,- aan boekenbonnen! Hoe doet u mee? Simpel! Ga naar uw erkende boekhandel en haal Boeken weekgeschenk en deelnamekaart. Beantwoord één vraag en stuur UW eigen originele gedachte in! Er zijn voorbeelden te over van schrijvers die, in de slagscha duw van een literaire gigant, enige naam trachten te verwer ven door elke oprisping, die de grote meester zichzelf toestaat, te registreren. Dat 'het nogal eens de middelmaat is, die zijn toevlucht neemt tot dit genre, behoeft geen betoog. Er zijn natuurlijk uitzonderingen. Zo'n uitzondering is Plinio Apuley Mendoza, een jeugd vriend en oud-collega van de schepper van Honderd Jaar Eenzaamheid, Gabriel Garcia Marquez. Van Mendoza en Marquez ver scheen onlangs in de - als het treintje naar Macondo lopende - vertaling van Mariolein Sab- art Belacortu, "De geur van guave", een verzameling bio grafische gesprekken met Mar quez. De gesprekken zijn in veertien hoofdstukken ondergebracht, waarvan er sommige geheel door Mendoza zijn geschreven als inleiding op de tekst die volgt. Haast even indringend en boeiend als hij schrijft, wijdt Marquez in dit boek uit over de invloed die zijn kleurrijke fa milie heeft gehad op zijn vor ming tot schrijver en mens, over de 'visuele beelden' die de kiem vormen van zijn romans, over politiek en over zijn voor ons, Noorderlingen haast neurotisch aandoende bijgelovigheid. In "Herkomst", het eerste hoofd stuk, beschrijft Mendoza in sprankelend, evocatief proza Marquez geboorteplaats Ara- cata in Colombia en de men sen, temidden van wie de klei ne Gabriel opgroeide. In enkele alinea's schetst hij het beeld van de grootmoeder, do- na Tranquilina, die de scepter zwaaide in het grote hurs en van wie Marquez zijn hang naar het 'bovennatuurlijke' heeft geërfd. Een bijzondere plaats wordt ingeruimd voor zijn grootvader, kolonel Nico las Ricardo Marquez Mejia, een oude vechtjas, die in de Bur geroorlog van Duizend Dagen als een leeuw heeft gevochten en die in zijn leven meer kogels dan vogels heeft horen fluiten. Mendoza vertelt hoe Gabriel zich de wandelingen met de kolo nel herinnert en hoe deze "soms met een plotselinge zucht midden op straat bleef staan om hem te bekennen (hem, een kind van vijf): "Jij weet niet wat een dode weegt". Een minutieuze kopie van deze karakteristieke gestalte is, zo vertelt Marquez in hoofdstuk twee, terug te vinden in "Afval en dorre bladeren". Dat is op merkelijk, omdat Mérquez erin van zijn gebruikelijke literaire procédé afwijkt, want, zo zegt hij ergens verderop, "bijna al mijn personages zijn als puz zels die zijn opgebouwd uit de len van allerlei mensen, en ui teraard ook met stukjes van mezelf'. We komen in_ dit boek aan de weet dat Marquez van Graham Greene heeft geleerd hoe hij de, bijna niet in woorden te vangen, sfeer van de tropen moest weergeven, namelijk niet door een klakkeloze op somming te geven, maar door de beschrijving van een subtiel detail, waardoor het raadsel kan worden teruggebracht tot de geur van een rotte guave. De auteur die Marquez daadwer kelijk tot schrijven heeft aan gezet is Kafka, die in 'De ge daanteverwisseling' even won derbaarlijke dingen liet gebeu ren als Marquez grootmoeder in haar verhalen. Die ontdek king was voor Marquez als "het afgooien van een kuis heidsgordel". Ontroerend - het mag wel eens gezegd beschrijft Mendoza hoe Marquez als 'journalistje van de .zevende etage', wonend temidden van de hoeren, 's - nachts in het bloedhete redak- tielokaal van El Heraldo in Barranquila, werkt aan zijn ro mans, die in het begin niet erg veel bewondering oogsten. Hij is in die tijd zo arm dat hij zijn manuscripten bij de hotelpor tier in pand moet geven. Het is dan ook niet verwonder lijk dat Marquez en passant af rekent met de romantische mythe als zou het schrijver schap in armoede het best flo reren. Met Honderd Jaar Een zaamheid komt de grote door braak. Toch is het niet het boek waaraan Marquez het meest is gehecht; dat is de "Herfst van de patriarch". "Omdat het het boek is dat ik altijd heb willen schrijven, en bovendien is het het boek waarin ik het verst ben gegaan met mijn persoonlijke confes- Critici? Daar heeft Marquez zo zijn eigen denkbeelden over. In Honderd Jaar Eenzaamheid heeft hij welbewust een verwij zing naar Rabelais opgeno men, ofschoon die volstrekt niet serieus was bedoeld. De analytici dachten er een be langrijke sleutel tot de roman in te ontdekken en menigeen gleed dan ook prompt uit over de 'banenschil' die door Mar quez werd neergelegd. "De geur van guave" is een voor treffelijk boek, dat nog eens een extra dimensie toevoegt aan Marquez romans en verha len en veel verheldert over zijn politieke denkbeelden. M3r- quez komt eruit naar voren als een man, die niet alleen weet te boeien door zijn onnavolgbare stijl, maar ook door zijn mar- quante persoonlijkheid. Voor mensen, die nog niet be kend zijn met het werk van Marquez, is dit boek misschien een aanzet om eens iets van hem te gaan lezen. (Meulenhoff liet tegelijk met het boek een Gabriel Garcia Marquez goedkope pocketeditie ver schijnen van Marquez "Het kwade uur", 12,50!). Voor Marquez-liefhebbers is "De geur van guave" onmisbaar. CEES VAN HOORE. Gabriel Garcia Marguex, De geur van guave, Gesprekken met Plinio Apuleyo Mendoza, vertaald door Mariolein Sabarte Belacortu, Meu lenhoff, A'dam 1983. 24,50.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 23