Op naar homosexualiteit
met de gordijnen open
Commissie: nieuw kantoor
past goed aan Stationsweg
Leidse werkgroep viert vijftienjarig bestaan
Zoveelste fase in slepende kwestie
PAGINA 4
Leiden
DINSDAG 15 MAART 1983
LEIDEN - De Leidse Werkgroep Homosexualiteit (LWH)
bruist van activiteit. Uitgegroeid van een
studentenclubje tot één van de meest aan de weg
timmerende emancipatiebewegingen in Leiden staat
de LWH aan de vooravond van een groot aantal
manifestaties in het kader van de homo-emancipatie.
Dit jaar bestaat de LWH vijftien jaar. Het Roze Lentefesti
val, een tentoonstelling over de homogeschiedenis, het
Studium Generale en een filmfestival zorgen er voor dat
dit feit niet ongemerkt voorbijgaat. De lustrumactivitei
ten zijn nog maar een voorproefje van wat Leiden deze
zomer te wachten staat: op 25 juni zullen duizenden "pot
ten en flikkers" de sleutelstad overspoelen wanneer de
internationale homobevrijdings- en solidariteitsdag in
Leiden wordt gehouden. Een grootse manifestatie waar
bij homosexuele mannen en vrouwen laten zien wie, en
vooral, dat ze er zijn.
Is dat nou allemaal nodig?
"Ja, dat is nodig", zegt Ceciel
Klück, voorzitster van de LWH,
op pinnige toon. "Mensen zeg
gen zo gauw: ach, Nederland is
toch zo tolerant en homosexuali
teit is toch een heel bespreek
baar onderwerp geworden. Maar,
er is een heleboel schijntoleran-
tie. De mensen accepteren ho
mosexualiteit als je je maar aan
past en ze er niet teveel mee con
fronteert. Zodra het hun eigen
zoon of dochter, man of vrouw
betreft komen steeds weer de
vooroordelen naar boven. Door
velen wordt homosexualiteit nog
steeds onnatuurlijk gevonden
terwijl het, net als heterosexuali-
teit, natuurlijk is. Vijf procent,
dus zeker vijfduizend mensen in
Leiden, zijn homosexueel. Maar
mensen vinden het meest voor
komend nu eenmaal 'normaal'
en dat dat natuurlijk is".
Demonstratie
Sinds 1977 organiseert het Roze
Front jaarlijks een demonstratie
tegen die heersende heteromo-
raal. Eerst in Amsterdam, maar
daar kijkt niemand er meer van
op, en dus trok men de provincie
in. Na Den Bosch en Amersfoort
wordt de internationale homobe
vrijdings- en solidariteitsdag op
zaterdag 25 juni in Leiden gehou
den.
"Het Roze Front is
kingsverband van alle mogelijke
homo-organisaties in Neder
land", verteld Luuk de Ruiter
van de Leidse afdeling van het
Roze Front. "Van homogroepen
uit politieke partijen tot aan de
dove potten en flikkers van 'het
roze gebaar'. De bedoeling van
de demonstratie is Nederland te
confronteren met het bestaan
van homosexualiteit. Flikkers en
potten de gelegenheid te geven
voor hun homo-zijn uit te komen
en hun zelfbewustzijn en solida
riteit te tonen".
In Amersfoort werd vorig jaar dui
delijk dat Nederland niet zo tole
rant is als het lijkt. De homode
monstratie werd door een grote
groep opgeschoten jongeren ver
stoord. Zo'n vierduizend demon
stranten werden met uien en to
maten bekogeld en een aantal
mensen is door potenrammers in
elkaar geslagen. Ruim honderd-
door
Jan Rijsdam
dertig politiemensen moesten
worden ingezet om de demon
stranten te beschermen. De on
geregeldheden duurden tot diep
in de nacht.
Verwacht Luuk de Ruiter dat het
dit jaar weer uit de hand zal lo
pen?
"Nee, dat denk ik niet. Het klimaat
in Leiden is heel anders. De de
monstratie in Amersfoort werd
door de gemeente en politie dus
danig tegengewerkt dat de me
ningsverschillen uiteindelijk
voor de rechter moesten worden
uitgevochten. Het Roze Front
werd in het gelijk gesteld, maar
er was intussen wel een klimaat
geschapen waarin aggressieve
jongeren werden opgefokt om
rotzooi te trappen".
"In Leiden gaat het gelukkig an
ders", meent De Ruiter. "Het
Leidse gemeentebestuur ziet de
manifestatie als een soort Lei-
den-promotion. We krijgen alle
medewerking. Er is een gemeen
telijke begeleidingsgroep in het
leven geroepen waarin de burge
meester, iemand van de politie
en twee homosexuele ambtena
ren zitting hebben".
Een lust
"De demonstratie zal bestaan uit
verschillende routes door de
stad. Daarna wordt in het Van
der Werfpark een grote manifes
tatie gehouden. Langs de Doeza-
straat en de Steenschuur komen
kraampjes te staan waar mensen
alle mogelijke informatie kun
nen krijgen en dingen kunnen
kopen. s'Avonds is er in de
Stadsgehoorzaal, in het Volks
huis en in het Leids Vrijetjjdcen-
trum een festival met informatie,
films, muziek, cabaret, en een
groot discofeest dat tot in de klei
ne uurtjes zal duren. Het motto
van de demonstratie wordt 'Lei
den een lust', om te benadruk
ken dat homosexualiteit geen
last is maar een lust", aldus De
Ruiter.
"Binnenkort zal een vrij grote
voorlichtingscampagne van start
gaan om buurt- en clubhuizen,
vormingscentra, scholen en al
lerlei andere Leidse instellingen
op de hoogte te brengen van de
bedoelingen van de demonstra
tie. Ook zullen we ons tijdens de
demonstratie veel meer tussen
het publiek begeven om met
mensen te praten en stencils uit
te delen. Natuurlijk hoor je tij
dens zo'n demonstratie alle be
kende vooroordelen van mensen
die hun afkeer spuien. We zullen
niet terug schelden, maar in dis
cussie gaan. Mensen van voor
oordelen proberen af te helpen.
Zo'n demonstratie maakt al duide
lijk dat homosexuele mannen en
vrouwen niet allemaal Albert
Mollen en Pia Becken zijn. Je
kunt homosexuelen niet herken
nen. Als mensen tien homo's op
straat hebben gezien denken ze
dat je ze kunt herkennen, maar
intussen zijn ze er nog een paar
honderd voorbij gelopen waaruit
dus blijkt dat dat niet zo is".
"Je kunt het niet zien en het is niet
verbonden met bepaalde beroe
pen, een politieke voorkeur, so
ciale klasse of een bepaalde
godsdienst. Homo's zijn overal,
eniedereen kan homosexuele
gevoelens hebben. Veel heftige
reacties komen juist voort uit de
angst van mensen, voor die as
pecten in henzelf, die ze niet wil
len accepteren. Dit betekent dat
mensen niet vrij kunnen zijn en
dat homosexuelen mannen en
vrouwen die vrijheid moeten be
vechten".
"Vorig jaar in Amersfoort had nie
mand op zo'n homo-aversie gere
kend", zegt Luuk de Ruiter. "De
mensen werden overdonderd.
Maar de gebeurtenissen toen
hebben naderhand wel tot een
grotere strijdbaarheid geleid.
Dat was een week daarna al
merkbaar in Helmond tijdens
een demonstratie gericht tegen
het ontslag van een lesbische on
derwijzeres. Na Amersfoort zul
len homosexuele mannen en
vrouwen zich niet meer zo ge
makkelijk laten intimideren.
Overal in het land zijn trainingen
op gang gekomen om homo's
weerbaarder te maken en om
agressie te voorkomen".
Emancipatie
Behalve complimenten heeft de
LWH ook de nodige kritiek op de
gemeente Leiden. "De onlangs
uitgebrachte emancipatie-nota
schiet bijvoorbeeld ernstig te
kort waar het de problemen van
homosexuele mannen en lesbi
sche vrouwen betreft", aldus
Marcel Smits en Annette van 't
Sant. "Alleen in het hoofdstuk
over gezondheidszorg wordt aan
dacht besteed aan de situatie van
lesbische vrouwen. De nota gaat
wel uitvoerig in op rolpatronen
en verborgen leerplannen in het
onderwijs maar 'vergeet' te ver
melden dat ook hierin de norm
van heterosexualiteit overheer
send is".
"Roldoorbreking en emancipatie
van vrouwen hangt ons inziens
nauw samen met de emancipatie
van lesbische vrouwen en homo
sexuele mannen. De LWH en de
LVL menen dat een uitgebreide
re aandacht hiervoor op zijn
plaats zou zijn. Zo goed als de
norm van de man-vrouw-verhou
dingen bestreden dient te wor
den zou dit ook het geval moeten
zijn met de norm van heterose
xualiteit".
Het vijftienjarig bestaan van de
Leidse Werkgroep Homosexuali
teit wordt deze week uitbundig
gevierd tijdens het Roze Lente
festival dat in De Waag wordt ge
houden. Een culturele manifes
tatie met informatie, cabaret, to
neel, een vrouwenavond en een
groot slotfeest met een optreden
van Mathilde Santing en Casual
Affairs. In het Kijkhuis worden
films vertoond waarin homose
xualiteit en lesbisch zijn centraal
staat. In de Openbare Biblio
theek aan de Nieuwstraat is, tot
30 maart, een tentoonstelling te
zien over de geschiedenis van de
homosexualiteit. En op initiatief
van de LWH organiseert het Stu
dium Generale een serie avond
en over homosexualiteit onder
de titel: Homosexualiteit, kente
ring van de mensbeschouwing?
Studenten
In 1968, om precies te zijn op 8 fe
bruari, werd de LWH, toen nog
Leidse Studenten-Werkgroep
Homosexualiteit, opgericht. In
de loop der jaren is die werk-
groep uitgegroeid, van een club
je studenten in een achterkamer
tje, tot een organisatie die tal van
activiteiten ontplooit. De vroege
re episoden worden in een bro
chure van de LWH beschreven
als "een tijd waarin denigrerend
over flikkers werd gesproken en
waarin jongeren werden over
heerst door schuldgevoelens en
schijnheiligheid als ze ontdekten
dat ze 'zo' waren. De enige moge
lijkheid was een dubbel leven te
leiden en in de weekends uit te
zwermen naar Amsterdam, Den
Haag of Rotterdam".
2 heleboel schijnto-
(Foto Holvast)
De LWH is snel actief geworden,
vooral naar buiten toe. Na eerst
jarenlang te hebben 'ingewoond'
bij de toentertijd zeer progressie
ve NVSH betrok de LWH, ruim
twee jaar geleden, een eigen on
derkomen. Een schoollokaal van
de voormalige Reinwardt Acade
mie aan de Caeciliastraat in Lei
den, dat onder beheer staat van
de Gemeentelijke Dienst Beheer
Gebouwen..
"Als je kijkt naar vergelijkbare
emancipatiebewegingen in Lei
den komt de LWH er bekaaid af
met haar onderkomen", aldus
Ceciel Klück. "We hebben de ge
meente al geschreven en om
meer ruimte gevraagd, maar tot
dusver is daarop niet gereageerd.
Wel wordt in samenwerking met
de gemeente gezocht naar een
aanvullende ruimte in verband
met de vele activiteiten rond de
demonstratie in juni. Maar het
moet inmiddels toch duidelijk
zijn dat de LWH, met tachtig vrij
willigers en negen sub-groepen,
ook zonder de Roze Front-activi
teiten, uit haar voegen barst in
dat éne schoolokaal".
"Op donderdagavond wordt het lo
kaal gebruikt als praat- en leesca-
fé, op vrijdagavond door de Les-
biese Vrouwen Leiden en op za
terdag is er disco-avond. Omdat
het de enige gelegenheid is in
Leiden en omgeving waar homo
sexuele mannen en vrouwen
kunnen uitgaan, en met elkaar
kunnen dansen, worden deze
avonden zeer druk bezocht. Dit
leidt tot de gebruikelijke overlast
voor de buurt. We proberen dat
zoveel mogelijk te voorkomen
maar dat lukt moeilijk in een
schoolokaal met een groot raam-
oppervlak aan de straatzijde".
"Eenmaal per maand is er op
woensdagavond nog een jonge-
rencafé, op zondagmiddag de ro
ze salon, filmavonden en thema
avonden. Daarnaast heeft de
LWH een zeer actieve voorlich-
tingsgroep die bijna wekelijks
voorlichtingen verzorgd op scho
len en voor andere instellingen.
Er is een introductiegroep, een
werkgroep kerk en homofilie, ge
spreksgroepen en persoonlijke
opvang voor mensen die thuis of
op hun werk moeilijkheden on
dervinden door hun homosexua
liteit. Alle LWH-groepen en het
overkoepelend coördinaat ge
bruiken de ruimte ook nog eens
voor hun maandelijkse vergade
ringen".
Drukke straat
Voor het opslaan van het LWH-ar-
chief en voorlichtingsmateriaal
en voor de copieer- en stencilap-
paratuur voor het vervaardigen
van de maandelijkse 'nieuws
brief hebben we inmiddels een
lokaal op de bovenverdieping in
beslag genomen. Maar die etage
wordt over drie maanden gron
dig verbouwd en daarna door an
dere instanties in gebruik geno
men. Dan moet alle technische
apparatuur ook dat éne schoolo
kaal in. Het is duidelijk dat we
dan in grote moeilijkheden ko
men", aldus Ceciel Klück. "Dat
moet de gemeente toch ook in
zien".
"Na de viering van het vijftienjarig
bestaan is de LWH niet van plan
op haar lauweren te rusten. We
zouden zo snel mogelijk naar een
passende ruimte willen in een
geschiktere buurt. Het is trou
wens niet goed dat de LWH zo
weggestopt zit in een steeg. We
willen het liefst naar een drukke
straat waar veel mensen naar
binnen kunnen kijken. Dan kun
nen ze zien dat er bij ons niets
bijzonders aan de hand is. Homo
sexualiteit met de gordijnen
open, zogezegd".
Restauratie
twee bruggen
LEIDEN - Twee bruggen over de
Zuidsingel worden gerestau
reerd: de Wijnbrug en de Zuid-
singelbrug. Deze week al wordt
een begin gemaakt met de werk
zaamheden aan de Wijnbrug, de
verbinding tussen de Heren
gracht en de Kalvermarkt. Dit
betekent dat auto's die de wijk in
willen, gebruik moeten maken
van de Kleine Havenbrug tussen
Kalvermarkt en Havenplein).
Voor voetgangers en fietsers
komt er een noodbruggetje over
de Zuidsingel. Ook het werk aan
de Zuidsingelbrug tussen Kijf-
gracht en Oranjegracht) staat
voor deze periode op het pro
gramma. Aan het eind van dit
jaar zal de restauratie van de
bruggen, die opnieuw in hun ou
de vorm worden opgetrokken,
zijn voltooid, zo verwacht de ge
meente.
r de Zuidsingel die worden gerestaureerd: op de voorgrond de Zuidsingelbrug, verderop
LEIDEN - "Je bent maar een
maal per jaar jarig". Een knap
pe jongen die daar een speld
tussen kreeg. Maar, vroeg de
kantonrechter, dat hoeft toch
nog geen reden te zijn om ge
luidsoverlast te veroorzaken?
En hij vervolgde: "Twee keer
kwam de politie op die vijftien
de augustus bij u langs in
Noordwijk met het verzoek:
draai die platen zachter. Maar
u wilde van geen ophouden
weten".
De verdachte gaf toe dat de mu
ziek te hard was geweest. Wat
hij daarentegen weer niet
snapte was dit: waarom kwam
de politie zijn apparatuur in
beslag nemen op het moment
dat het al twee uur stil was?
"Oh ja?" zei de rechter.
"Ja, om vier uur gingen de feest
gangers weg. De lol was er toch
af. Goed, ik dacht: ik zet m'n
apparatuur bij de buren, want
je weet maar nooit. En ja hoor,
om kwart voor zes kwamen ze
terug. Ze hebben mijn spullen
gewoon bij de buren wegge
haald, toen bleek dat ze niet
meer in mijn flat aanwezig wa-
En wat hij nog vreemder had ge
vonden: waarom kwamen ze
met z'n achten, in een overval
wagen plüs hond? "Ik ben toch
Ik ben maar
één keer per
jaar jarig"
geen misdadiger. Ik gaf ge
woon een feest".
"Ja, ja", zei de rechter, "maar dat
was wel een feest waar mensen
in de buurt last van hadden".
"Ach last", antwoordde de flat
bewoner. "Natuurlijk, dat is
wel zo, maar ik heb ook last
van een hond die de hele nacht
jankt. Begrijpt u? En daar zeg
ik ook nooit wat van. En bo
vendien: ik geef niet altijd een
feest. Ik ben maar één keer per
jaar jarig". Wisten we al. Hij
kreeg een boete van zestig gul
den.
Hulpvaardig
Verdachte: "Ik heb geen kaart
gehad hoor, een kaart waarop
stond dat ik een boete moest
betalen dus".
Rechter: "Hoe kan dat nou? Op
deze kaart staat: ik kan die
overtreding wel hebben be
gaan".
door
Wim Brands
"Ga weg! Dat is mijn handteke
ning niet. Dat zie ik zo. Heeft
zeker één van m'n huisgenoten
een handtekening gezet".
"Dat is dan zeer hulpvaardig.
Wat is het kenteken van uw au
to?"
"Goh, al sla je me dood".
Het raadsel werd toch nog opge
lost: de verdachte kreeg 110
gulden boete, omdat hij door
rood licht was gereden.
Interessant
Hij had op een militair terrein in
Oegstgeest rond gebanjerd.
Mag niet. Soldaten hadden
hem gezien, van het een komt
het ander, en op een goede dag
kreeg hij dus te horen dat-ie
een boete van vijftien gulden
moest betalen. Maar dat deed-
ie niet.
Wat had u te zoeken op dat ter
rein, vroeg de rechter zich af.
"Ik ben zeer geïnteresseerd in
techniek", antwoordde de jon
geman. "Daarom wilde ik de
zendmast, die op het terrein
staat, ook wel eens beter bekij
ken".
"Maar u zag toch zeker ook wel
dat u niet op dat terrein mocht
komen", merkte de rechter op.
"U was toch niet verbaasd,
neem ik aan, toen die soldaten
zeiden: beste vriend wat doe je
hier".
O, maar het was toch helemaal
niet duidelijk dat burgers niet
op dat terrein mochten ko
men? merkte de verdachte op
zijn beurt op. De rechter weer:
"Ja, ja, dus u dacht zeker: ze
hebben een hek om dat terrein
gezet om het publiek het wat
makkelijker te maken het ge
bied te bereiken. Dom hoor,
dom".
Nu bleek ook dat de jongeman
voor de rechter was versche
nen, omdat er in het proces
verbaal suggestieve dingen
stonden. "Het is een principië
le zaak". Principiële zaak of
niet, hij mocht niet op dat ter
rein komen, bleef de rechter
volhouden. De boete ging om
hoog: dertig gulden. "U kunt
dus niet in hoger beroep gaan.
U kunt zich overigens wel tot
de Hoge Raad wenden...als het
om een prinicpiële kwestie
LEIDEN - De strijd rond het be
houd van een aantal laat-negen-
tiende eeuwse panden aan de
Stationsweg, om zodoende het
plan voor de bouw van een ui
terst modern kantoorpand te
stuiten, is in zijn zoveelste fase
terecht gekomen.
De gemeentelijke commissie voor
de beroep- en bezwaarschriften
boog zich gisteren opnieuw over
de kwestie, dit keer over de
vraag of de geplande nieuwbouw
voldoet aan redelijke eisen van
welstand. De welstandscommis
sie, die alle bouwplannen voor
de gemeente Leiden op estheti
sche kwaliteiten beoordeelt, was
door de beroepschriftencommis
sie opgetrommeld om van een en
ander te getuigen.
Het college van B en W heeft zich
onder meer tegen het bouwplan
gekeerd omdat twee fraaie pan
den, die (te laat) op de monumen
tenlijst zijn geplaatst, moeten
worden gesloopt. "Het is echter
niet de taak van de welstands
commissie om te beoordelen of
datgene wat komt mooier is dan
wat er staat", verklaarde voorzit
ter Houtman van de welstands
commissie. De commissie is bo
vendien niet van mening dat uit
sluitend panden van een 19e-
eeuwse bouwstijl in, of aan de
rand van de binnenstad mogen
worden neergezet.
Het onderhavige nieuwbouwplan
bevat, volgens Houtman, waar
devolle elementen en zou goed
passen in de diversiteit van
bouwsels aan de Stationsweg en
omgeving. De welstandscom
missie is echter niet eenstemmig
in haar oordeel. "Een minder
heid is het niet eens met het ad
vies van de commissie maar had
er geen behoefte aan een minder
heidsadvies aan het college van
B en W uit te brengen", aldus
Houtman.
Het college van B en W is evenwel
van mening dat de harmonie en
het karakter van de gevelwand
aan de Stationsweg door de ge
plande nieuwbouw wordt aange
tast. "Het wordt een 'schreeu
wend' gebouw dat stedebouw
kundig een grote mate van vlak
heid vertoont", aldus verwoord
de een ambtenaar van de ge
meente het. Het feit dat de wel
standscommissie aanvankelijk
ook bezwaren had geuit tegen de
glazen pui van het kantoorpand
heeft de gemeente tot de conclu
sie doen komen dat de commis
sie zich bij de beoordeling van
het bouwplan niet door estheti
sche, maar door stedebouwkun-
dige overwegingen heeft laten
leiden. Ambtenaren noemden
dat oordeel ongeloofwaardig.
De commissie voor de beroeps-
schriften heeft de gronden waar
op het college een bouwvergun
ning heeft geweigerd, niet aan
vaard en gaat nu bekijken of er
op andere wijze nog iets aan het
bouwplan schort op grond waar
van de bouwvergunning kan
worden geweigerd (bijvoorbeeld
omdat het niet voldoet aan rede
lijke eisen van welstand). Even
tueel kan de beroepschriften-
commissie de deskundigheid
van een derde inroepen om tot
een oordeel te komen.
Als het college de bouwvergun
ning ten onrechte zou hebben ge
weigerd, hangt alles af van de da
tum waarop de bouwaanvraag is
ingediend. Vóór of nadat het col
lege van B en W een voorberei-
dingsbesluit heeft genomen
waarmee ongewenste ontwikke
lingen (zoals het onderhavige
bouwplan) kunnen worden voor
komen. Het college en de aanvra
ger van de bouwvergunning,
Passage Noordwijk BV, verschil
len van mening over die datum.
Vermoedelijk zal de kwestie, na
een uitspraak van de beroeps
chriftencommissie, in hoger be
roep worden beslecht.
pie gaat naar binnen: hij
treedt woensdagavond op in
café 'Meneer Jansen' aan de
Nieuwe Rijn. Het programma,
met als naam "Solo op mijn so
lex" bestaat uit door Lampie
zelf geschreven, in het Neder
lands gezongen werk en draagt
als motto: "fiets en de liefde".
Aanvang half elf.
Hengelsport
Blauwe tram
De afdeling Rijnland van de Ne
derlandse Vereniging van Be
langstellenden in het Spoor- en
tramwegwezen houdt woens
dag een dia-avond die gewijd
is aan de opkomst en onder
gang van de "blauwe tram"
(resp. rond 1880 en in 1961).
Speciale aandacht gaat uit
naar de rol van Leiden als
knooppunt van de NZH-lijnen
tussen Scheveningen en Haar
lem. De Leidse tram-kenner J.
de Wilde laat dia's zien uit ei
gen verzameling. De bijeen
komst wordt gehouden in café
Eigenzorg aan de Stationsweg,
aanvang acht uur.
Lampie
De Leidse straatmuzikant Lam-
Hengelsportvereniging TOP vis
te de laatste wedstrijd in de
Ringvaart bij Lisserbroek. De
eindstand na tien wedstrijden:
1. D. Schouten met 386 vissen
met een lengte van 7876 centi
meter; 2. J. Moenen 378-7718; 3.
H. Schouten 382-7661; 4. C.
Hoppenbrouwer 347-6774; 5. J.
van Rijn 317-6454; 6. T. Hop
penbrouwer 273-5537; 7. H.
Schlagwein 276-5228; 8. G.
Kokkedee 237-4899; 9. W. van
Berkel 249-4870; 10. F. Ouds
hoorn 184-3649.
Voorjaarsbloemen
K&O begint 22 maart een cursus
bloemschikken waarbij met
voorjaarsbloemen en lentebloe
semtakken wordt gewerkt. De
cursus omvat zes lessen die op
dinsdagmiddag van kwart
over twee tot kwart over vier
wordt gehouden in K&O aan
de Oude Vest. Inlichtingen, te
lefoon 141141.
