c
Standpunt Reagan soepeler
Wetsontwerp moet
waardigheid
vrouw waarborgen
"Moegabe draagt Nkomo
geen kwaad hart toe"
Indirecte kritiek Nederland
Vliegtuig stort neer
in Venuzuela: 18 doden
J
Slotverklaring ongebonden top:
"Politieke oplossing El Salvador"
Defferre
uit Franse
regering?
Britten willen geen
slag om olieprijzen
Franse minister ten strijde
Spaanse
premier
valt goed
ZATERDAG 12 MAART 1983
NEW DELHI - Het is Suriname ge
lukt om de stopzetting van Ne
derlandse ontwikkelingshulp te
elfder ure indirect in de slot
verklaring van de 7e conferentie
van niet-gebonden landen opge
nomen te krijgen. Weliswaar
noemt het document Nederland
niet bij naam, maar de verwijzing
naar de gewraakte maatregel is
veel duidelijker dan in de slot
verklaring van de ministerscon
ferentie in Managua van januari.
Letterlijk staat er: „De staatshoof
den en regeringsleiders van de
niet-gebonden landen hebben
kennisgenomen van recente ge
beurtenissen in Suriname en de
maatregelen die genomen zijn
door zekere landen als antwoord
daarop. De staatshoofden en re
geringsleiders betuigen hun
steun voor Suriname's souverei-
niteit en onafhankelijkheid en
spreken vervolgens de hoop uit
dat de toekomstige ontwikkeling
van Suriname in overeenstem
ming zal zijn met de belangen en
het welzijn van haar volk". De
slotverklaring laat hierop vol
gen: „Vrij van enige buitenland
se inmenging of druk".
Buitenland
Deze toezegging refereert indirect
aan Nederland en de Verenigde
Staten, die ook hun hulp op
schortten. Dat geen van beide
landen genoemd wordt, is te dan
ken aan de gematigde of rechtse
regeringen in de Latijnsameri-
kaanse regio, zoals Jamaica, Tri
nidad en Peru. Zij steunden
voorzitter India, dat zo weinig
mogelijk landen met name wil
noemen in de slotverklaring. De
bedoeling van de extra alinea is
overduidelijk: de voormalige ko
loniale macht Nederland wordt
hard op de vingers getikt.
Bovendien lijkt het dat Suriname
zijn mede-lidstaten van de niet-
gebonden beweging ervan heeft
kunnen overtuigen dat de 15 pro
minente Surinamers die in de
cember vorig jaar geëxecuteerd
zijn, deel uitmaakten van een
door
Willem Offeriberg
en Marien v. d. Bos
georganiseerd complot om het
bewind-Bouterse met geweld
omver te werpen. Dit is de uitleg
die kolonel Bouterse hieraan
woensdagavond gaf in zijn toe
spraak tot de niet-gebonden lan
den. Een Westerse diplomaat
omschreef de paragraaf als „een
tragische ondermijning van de
geloofwaardigheid van de niet-
gebonden beweging in het alge
meen en van dit slotcommuni
qué in het bijzonder".
In een reactie op de harde, defini
tieve tekst in New Delhi, zei pre
mier Lubbers vrijdagavond hier
voor langzaam aan immuun te
zijn geworden. De rede die Bou
terse de dag ervoor in New Delhi
had afgestoken, kon Lubbers
slechts karakteriseren als een
„kennelijk schuldgevoel dat
weggeschreeuwd moet worden".
En „het grenst aan het ridicule".
Het ontbieden van de zojuist
weer in Nederland teruggekeer
de Surinaamse ambassadeur
Herrenberg om uitleg te vragen
over de Surinaamse actie in New
Delhi, vond Lubbers niet nodig.
Het onderhoud van Herrenberg
op het ministerie van buiten
landse zaken van vorige week
„lijkt me wel weer even voldoen
de".
In de laatste uren van de conferen
tie zijn onverwacht problemen
gerezen over de paragraaf inzake
de oorlog tussen Irak en Iran.
Iran maakte bezwaar tegen een
compromisvoorstel. De Indiase
ontwerptekst volstaat met de op
roep aan beide landen de tragi
sche oorlog te staken en een
vreedzame oplossing te zoeken.
Terwijl Irak een bemiddelings
poging voorstelde van de niet-ge
bonden landen, zei de Iraanse
premier Hosein Mousavi nooit
en te nimmer „een vernederende
vrede" te kunnen aanvaarden.
De topcenferentie heeft zaterdag
ochtend (plaatselijke tijd) be
sloten de oorlog tussen Irak en
Iran niet op te nemen in de slot-
verklering van de conferentie.
De twee direct betrokken par
tijen konden geen overeenstem
ming bereiken over een compro
misformulering. Dit heeft de In
diase woordvoerder van de con
ferentie meegedeeld.
De voorzitter van de bijeenkomst
in New Delhi, de Indiase pre
mier Indira Ghandi, heeft de
oorlogvoerende landen opge
roepen de al 30 maanden duren
de oorlog te beëindigen.
door
Henk Kolb
"WASHINGTON - President Keagan voorziet dat de Ameri
kaanse bemoeienis in El Salvador zal eindigen met een
politieke en economische oplossing die aan de geweldda
digheden een einde moeten maken en met de erkenning
dat „het volk orde, vrede en democratie wil".
Hij herhaalde tijdens een onaange
kondigde persconferentie in het
Witte Huis dat de guerillero's
moeten gaan deelnemen aan het
democratisch proces en aan een
vreedzame beslechting van de
geschillen, in plaats van schie
tend te pogen een overheersende
positie in de regering te berei
ken. Van een dialoog, zoals die
door vele andere landen en on
der anderen de Paus, wordt be
pleit, willen de VS niet weten.
Hoewel Reagan zei te hopen dat
een aanbod van amnestie voor
guerillastrijders hen zou overha
len de strijd te staken, waagde hij
PARIJS (Reuter) - De Franse mi
nister van binnenlandse zaken,
de 72-jarige Gaston Defferre,
heeft gisteren verklaard dat hij
zal aftreden, als het hem zondag
niet lukt een meerderheid te krij
gen in Marseille waarvan hij al 30
jaar burgemeester is.
De socialistische veteraan was het
voor het eerst in zijh loopbaan
niet gelukt in de eerste ronde van
de gemeenteraadsverkiezingen
te worden herkozen. Afgelopen
zondag won de centrum-rechtse
oppositie in de eerste ronde in
twee van de zes arrondissemen
ten van de op een na grootste
Franse stad de absolute meerder
heid. In een derde wijk behaal
den de communisten de over
winning. In de overige drie ar
rondissementen waar morgen
een tweede stemming wordt ge
houden, hielden de regeringspar
tijen en de oppositie elkaar in de
eerste ronde ongeveer in even
wicht.
In de tweede ronde staan in totaal
66 steden van meer dan 30.000 in-
op het spel.
zich niet aan een voorspelling
hoe lang die nog zou duren. Maar
er zullen geen Amerikaanse ge
vechtstroepen worden gestuurd
en El Salvadors regering heeft
daarom ook nooit gevraagd. Ad
viseurs zullen ook niet worden
ingedeeld bij strijdende eenhe
den.
Amerika streeft er naar Salvado
raanse regeringstroepen een fun
damentele militaire opleiding te
geven, die hen in staat moet stel
len zich te verweren tegen rebel
len, die volgens Reagan niet alle
maal ontevreden boeren zijn
„maar goed geoefende en goed
bewapende militaire strijdkrach
ten" die hun wapens uit Cuba
hebben betrokken via Nicara
gua. Naar verluidt zoekt de Ame
rikaanse regering naar mogelijk
heden om de Salvadoraanse sol
daten in andere Middenameri-
kaanse landen te trainen.
De Amerikaanse president heeft
het Congres gevraagd om 110
miljoen dollar aan extra militaire
bijstand voor El Salvador, bin
nen het raam van een voorstel
om met in totaal 298 miljoen dol
lar aan militaire en economische
steun, de democratische landen
in Midden-Amerika te helpen in
wat Reagan noemt „de ernstigste
crisis in hun geschiedenis".
De visie van Reagan en andere
NEW DELHI (Reuter/AFP)
De Zimbabwese premier Ro-
NEW DELHI - Premier Robert Moegabe i
plannen heeft om oppositieleider Nkomo otti
an Zimbabwe vertelt druk gesticulerend aan de pers, dat hij geen
het leven te brengen.
(Foto: AP)
op de ontwikkelingen
in El Salvador is in het Congres
op grote scepsis gestuit, vanwe
ge de vrees dat Amerika op de
zelfde manier bij de problemen
in El Salvador betrokken zal ra
ken als destijds bij die in Viet
nam.
bert Moegabe heeft gisteren
de beschuldigingen dat hij de
gevluchte oppositieleider
Joshua Nkomo om het leven
wil laten brengen tegenge-
sproken.
Eieren
Premier Margaret Thatcher is
gisteren bij een bezoek aan
Cambridge met eieren beko
geld. Naar schatting 400 stu
denten jouwden haar uit en
riepen "weg met Thatcher".
De regeringsleidster die omge
ven was door politiemannen,
werd door geen van de pro
jectielen getroffen. Een van
de eieren spatte uiteen op
haar auto. Mevrouw Thatcher
bleef onbewogen. Zij is ge
wend aan dergelijke manifes
taties bij haar bezoeken aan
de provincie.
Record
De 74-jarige Amerikaan Glynn
voor zijn vrienden Scotty -
Wolfe, recordhouder op het
gebied van het huwelijk,
heeft besloten zich van zijn
25ste, 51-jarige echtgenote te
laten scheiden omdat zij "wil
drinken en zich wil amuseren
zoals de jeugd".
Cardin
De Franse mode-magnaat Pier
re Cardin heeft gisteren ge
zegd dat hij de Sowjet-Unie
geluk wil brengen door stijl,
cultuur en "cuisine" op een
hoger peil te brengen. Cardin
is in Moskou om met han
delsfunctionarissen te spre
ken over verkoop van enkele
van zijn produkten in de
Sowjet-Unie.
Tennessee
De Amerikaakse toneelschrij
ver Tennessee Williams heeft
het merendeel van zijn nala
tenschap van circa 27 miljoen
gulden vermaakt aan de uni
versiteit van Sewannee in de
staat Tennessee, met de be
paling dat het geld moet wor
den gebruikt om schrijvers te
helpen.
LONDEN (ANP/GPD) - Engeland is niet van plan mee te doen aan de
prijzenslag die eventueel op de oliemarkt zal losbarsten als de OPEC
niet uit haar crisis weet te komen. Dit heeft de Britse minister van
energie, Nigel Lawson, gisteren nog eens gezegd op een persconferen
tie in Londen.
Op vragen over de druk die de afnemers van olie uit de Noordzee op de
Britse staatsoliemaatschappij (BNOC) uitoefenen om gedaan te krijgen
dat zij haar prijs nog verder verlaagt dan tot de voorgestelde 30,50 dol
lar per vat, antwoordde de minister dat de Britse regering niet van plan
is om onder de OPEC-prijzen te gaan zitten.
Intussen zijn de 13 OPEC-landen gisteravond geen stap nader tot elkaar
gekomen over de vraag hoeveel olie elk land mag produceren. De be
sprekingen, die in een Londens hotel worden gehouden, worden van
daag voortgezet.
De OPEC-landen werden het gisteren eens over een verlaging van de
olieprijs met 5 dollar per vat naar 29 dollar, en verwacht werd dat ze ook
spoedig overeenstemming zouden bereiken over het vraagstuk van de
quotering (de hoeveelheid olie die de verschillende lidstaten mogen
produceren).
"Dat is niet waar. Ik kan u verzeke
ren, ik ben geen moordenaar", zo
zei hij op een persconferentie in
New Delhi, waar hij de topconfe
rentie van niet-gebonden landen
bijwoont.
Nkomo vluchtte eerder deze week
naar Botswana nadat zaterdag
het leger een inval deed in zijn
huis in Bulawayo, waarbij zijn
chauffeur omkwam. Hij zou in
staat van beschuldiging worden
gesteld wegens overtreding van
LONDEN/GABORONE/HARARE
(Reuter/AFP/DPA) - De Britse
regering heeft contact opgeno
men met de dinsdag naar
Botswana gevluchte Zimbab-
weaanse oppositieleider Joshua
Nkomo, zo heeft Londeh giste
ren bevestigd. Maar volgens een
woordvoerder van het ministe
rie van buitenlandse zaken in
Londen heeft hij niet verzocht
om naar Engeland te kunnen
komen. De echtgenote van Nko
mo werd gisteren vrijgelaten na
twee dagen eerder te zijn gear
resteerd in Zimbabwe. Maar Jo
hanna Nkomo verklaarde via de
telefoon vanuit haar woning in
Bulawayo dat haar dochter
Thandiwe en schoonzoon John
Ndlovu zich nog in hechtenis
bevonden.
de valutabepalingen en versto
ring van de openbare orde. Op de
vraag of Nkomo veilig was in
Zimbabwe antwoordde Moega
be: "Dat zou ik wel denken, heel
veilig, zeker".
De premier verklaarde niet te we
ten of Nkomo in Botswana wil
blijven, maar hij is welkom als
hij terug naar huis komt. Over de
arrestatie van Nkomo's vrouw en
andere leden van zijn familie in
Zimbabwe zei hij dat hij dacht
dat degenen die hen arresteer
den goede redenen hiervoor had
den. "Mensen worden niet zon
der reden gearresteerd".
De Zimbabwese leider beschuldig
de Zuid-Afrika ervan tegenstan
ders van zijn bewind op te lei
den, maar het stond volgens hem
niet vast of er een direkt verband
bestond met Nkomo. Moegabe
herinnerde eraan dat Nkomo
drie weken geleden vertrok voor
een bezoek aan Europa, maar dat
hij uit een vliegtuig naar Zuid-
Afrika werd gehaald. Het ver
baasde ons ten zeerste dat hij in
twee etappes naar Europa wilde
gaan, zo zei hij. Volgens Moega
be is de oppositieleider van plan
een persconferentie te geven in
Zuid-Afrika en er besprekingen
te voeren met functionarissen.
Op basis van deze feiten beschul
digden we hem van het samen
spannen met Zuid-Afrika, aldus
de Zimbabwese leider.
Als Franse vrouwen 'in hun
waardigheid worden aange
tast' door affiches, foto's of
kranteartikelen, zullen ze een
aanklacht kunnen indienen
bij de rechter. Tenminste, als
een door het kabinet goedge
keurd wetsvoorstel ook door
het parlement wordt aange
nomen. De Franse minister
voor 'de rechten van de
vrouw', Yvette Roudy, ver
klaarde gisteren dat haar
wetsvoorstel in eerste instan
tie „opvoedkundig" zal moe
ten werken.
In het wetsvoorstel is geen defi
nitie te vinden van het begrip
'onterend' of 'vernederend'
ten aanzien van de eerbaar
heid van de vrouw, zodat een
langdurige jurisprudentie zal
moeten uitmaken wie met
welke foto of affiche en welk
kranteartikel over de schreef
is gegaan. Een extra taak
voor de Franse rechterlijke
macht, die in geval van een
voudige verkeersovertredin
gen al aan een onverteerbare
achterstand mank gaat.
door
Rudolph Bakker
Madame Roudy ziet haar wets
voorstel als een uitvloeisel
van een wet uit 1972 die racis
tische uitlatingen strafbaar
stelt. Als voorbeeld van een
de vrouw onwaardige publi-
katie noemde ze de foto van
de disco-negerzangeres Gra
ce Jones, die zich in de rol
van een 'zwarte panter' naakt
liet fotograferen in een ijze
ren kooi en daarbij haar pa
relwitte tanden op hongerige
manier liet blikkeren.
Het onafhankelijke linkse dag
blad Libération drukte deze
foto uitdagend over haar hele
frontpagina af en noemde de
wet-Roudy in een bijtend
hoofdartikel „buitengewoon
slecht". Het blad wijst erop
dat de wet tegen het racisme
niets heeft bijgedragen tot de
uitbanning van het racisme
en dat een wetsvoorstel als
dat van madame Roudy de
sluizen opent voor activitei
ten van fatsoensrakkers
waarvan het einde zoek is.
Een duidelijk voorbeeld van
wat madame Roudy en haar
aanhangsters niet leuk vin
den, was een gigantische affi
che die tijdens de campagne
voor de gemeenteraadsver
kiezingen in Nice te zien was.
„Zoals beloofd, heb ik na 21
maanden socialisme niets
meer aan", vertelde een aan
trekkelijke blondine op een
reeks posters, die haar ten
slotte geheel naakt aan het
volk van Nice vertoonden.
Inderdaad had dit meisje in
het geheel niets van doen met
het produkt dat werd aange
boden, namelijk de burge
meester van Nice, de oud-mi
nister voor toerisme en gaul
list Médecin, die overigens al
in de eerste ronde van deze
gemeenteraadsverkiezingen
met overweldigende meer
derheid werd herkozen.
Het wetsvoorstel van madame
Roudy is voornamelijk inge
diend ten bate van feministi
sche groepen die de strijd te
gen het 'seksisme' in hun
vaandel geschreven hebben.
„Libération" herinnert er ook
nog aan dat een dergelijke
wet kan leiden tot midde
leeuwse mentaliteiten, zoals
in het Vaticaan de geestelijk
heid er ooit toe kwam zijn be
roemdste naakten met vijge
bladen te bekleden.
Het door de socialisten in mei
'81 verslagen bewind van pre
sident Giscard had een aantal
maatregelen ter bescherming
van de vrouwelijke eerbaar
heid gekleed in 'aanbevelin
gen'. Daarin werd onder
meer gesteld dat in de recla
me de presentatie van een de
mannelijke lusten oproepen
de mannequin alleen geoor
loofd is wanneer die in direct
verband staat tot het aange
prezen produkt en zijn ge
bruik. Wanneer deze 'aanbe
veling' uit het verleden onder
het huidige regime tot wet
wordt verheven, zou dat al
leen op dat punt al het einde
betekenen van de bestaande
reclamepraktijken.
De wet zal niet toepasbaar zijn
op boeken - „omdat iedereen
voor zichzelf moet weten wat
hij leest - maar weer wel op
films. Wat dat betreft kan de
wet voeren tot Italiaanse toe
standen, waar films van
meesters als Fellini meteen al
na hun uitkomst in biosco
pen verboden kunnen wor
den op basis van een obscure
wet uit het fascisten-tijdperk,
als een eerzame burger een
klacht indient omdat hij
vindt dat hij erdoor in zijn
deugd is aangetast.
Weinig verandering
In een interview verklaarde
Francoise Giroud, de vroege
re hoofdredactrice van het
weekblad l'Express en minis
ter voor vrouwenzaken ten
tijde van president Giscard:
„De wet zal in feite niet veel
veranderen. Men kan vrou
wen nu toch eenmaal niet te
genhouden als ze in al hun
naaktheid uitdagend willen
stralen op het elektrische for
nuis dat zo nodig aan de man
moet worden gebracht. Bo
vendien: natuurlijk willen
vrouwen als lustobject wor
den gezien. Het gaat er maar
om hoe ze zich die noodzaak
van de lust en van de seksua
liteit voorstellen".
De wet-Roudy heeft veel ge
meen met de wet-Filioud, die
dezer dagen ten doop werd
gehouden. De minister voor
communicatie heeft een lijst
opgesteld van voornamelijk
Engelse woorden die in het
openbaar - dus voor radio en
tv onder meer - niet meer mo
gen worden gebezigd. Het'
hoongelach dat over Filiouds
woordenlijst van 'Franglais'
opsteeg, was oorverdovend
en het lijkt wel of radio- en
tv-sprekers de laatste weken
het onderste uit hun Engelse
woordenboek hebben ge
haald om de weinig populaire
Filioud te pesten.
Gewoonten en gebruiken in
een samenleving vallen niet
per wetgeving te veranderen.
En men herinnert zich in
Frankrijk nog met vertede
ring de keurige Yvonne, echt
genote van president De
Gaulle, die te velde trok te
gen het prille naakt in haar
dagen, zoals dat na veel ge
hannes ten slotte door Brigit
te Bardot uit de doeken werd
gedaan, om maar te zwijgen
van het door „tante Yvonne"
uitgelokte verbod van een
verfilming van Diderots 18e-
eeuwse „La Religieuse", het
klassieke verhaal van een
jeugdige non die „de nood
zaak van lust en seksualiteit"
had ingezien.
MADRID - Een meerderheid van
de Spanjaarden is positief ge
stemd over de nieuwe socialisti
sche regering van premier Felipe
Gonzalez. Uit een enquête, giste
ren gepubliceerd door het week
blad Cambio 16 en het dagblad
Diario 16, blijkt^dat 59 procent
van de geënquêteerden het kabi
netsbeleid gedurende de eerste
100 dagen na de ambtsaanvaar
ding (begin december 1982) 'effi
cient' vindt. Daarentegen heeft
40 procent geen enkele waarde
ring of vindt dat de regering-
Gonzalez geen enkele vooruit
gang heeft geboekt.
De hoogste waardering krijgen de
maatregelen van de minister van
volksgezondheid, Lluch, om de
gezondheidssector te hervormen
en de artsen te verbieden er bij
baantjes op na te houden. Ook de
pogingen het overheidsapparaat
flexibeler te maken (onder ande
re door de loketten ook 's mid
dags voor het publiek open te
stellen) en dubbelfuncties voor
ambtenaren uit te bannen, sco
ren hoog in de enquête.
Minder tevreden tonen de Span
jaarden zich over het economi
sche beleid. Dit vanwege de
prijsverhogingen van een aantal
basisprodukten zoals benzine, al
is 69 procent het wel weer eens
met het besluit het mammoet
concern Rumasa te nationalise
ren. De strijd tegen het terroris
me en de werkgelegenheidspoli-
tiek krijgen de laagste waarde
ringen.
Ondanks de kritiek op het kabinet
mogen de socialisten zich ver
heugen in het krediet van 77 pro
cent van de bevolking, die ver
wacht dat de situatie globaal zal
verbeteren in de nabije toe
komst.
V eiligheidsconferentie
De neutrale en niet-gebonden lan
den zullen dinsdag een nieuw
ontwerp voor een slotdocument
indienen op de Conferentie voor
Veiligheid en Samenwerking in
Europa (CVSE) in Madrid. Het
nieuwe concept, waarover de
vertegenwoordigers van deze
acht geen nadere details wilden
verstrekken, is een aangepaste
versie van het voorstel dat zij al
begin vorig jaar indienden. Vol
gens de Oostenrijkse delegatie
leider, dr. Ceska, is het nodig nog
voor Pasen een akkoord te berei
ken over de definitieve tekst van
het slotdokument ter afsluiting
van de lang slepende conferentie
van Madrid.
Volgens ingewijden zullen in het
nieuwe concept de meest om
streden kwesties worden open
gelaten. De opzet is dat de rege
ringen van de 35 deelnemende
landen dan tot 25 maart, de da
tum vastgesteld voor het Paasre-
ces, de gelegenheid krijgen om
het voorstel te bestuderen. Zelfs
in de zogenaamde 'mini-groepen,
die sinds de opening van deze fa
se in februari zijn geformeerd om
het overleg te versnellen, is tus
sen oost en west weinig vooruit
gang geboekt.
CARACAS (AP) Een Venezo-
laans binnenlands verkeersvlieg
tuig is gisteren bij de landing op
het vliegveld van de westelijke
stad Barquisimeto neergestort
en in brand geraakt. Daarbij zijn
18 van de 50 inzittenden om het
leven gekomen, aldus een
woordvoerder van de rampen-
dienst in Barquisimeto, 355 km
van Caracas waar het toestel was
opgestegen.
Zeventien mensen hebben ver
wondingen opgelopen, onder
wie de gezagvoerder, de tweede
piloot en een stewardess die door
een raam uit het vliegtuig wisten
te ontsnappen. De overige 15 in
zittenden van het toestel, een
DC9 van de maatschappij Aven-
sa, bleven ongedeerd.
Eerder hadden radio en televisie
gemeld, dat minstens 30 mensen
bij het ongeluk de dood hadden
gevonden.
Het toestel verongelukte in helder
weer. Naar de oorzaak wordt een
onderzoek ingesteld. Aan het on
derzoek zullen deskundigen van
de Amerikaanse nationale dienst
voor de verkeersveiligheid
(NTSB) medewerking verlenen.
51 inzittenden werden er 27 ge
wond. Het toestel maakte een
binnenlandse vlucht.
Japan
Gisteravond is op het vliegveld Na-
kashibetsu in het noorden van
Japan een vliegtuig van een Ja
panse particuliere luchtvaarton
derneming verongelukt. Van de
