Steeds
Inwendige mens
afgebeeld zonder
röntgenstraling
Bewonerscommissie
wil Venema terug
aan Oranjegracht
De nieuwe Europese
bruidsmode:
nü in de
Haarlemmerstraat
Nieuwe apparatuur AZL
Politiebond kwaad om
vrije dag vrouwelijke
gemeente-ambtenaren
Sieraden
gestolen
DINSDAG 8 MAART 1983
Leiden
mors, die nu door omringend bot
moeilijk zijn vast te stellen kun
nen worden opgespoord: de
NMR is in het zichtbaar maken
daarvan meedogenloos.
In de toekomst kunnen uit deze
beelden niet alleen conclusies
worden getrokken over vorm en
aard van de afgebeelde organen,
maar soms ook over biochemi
sche of biofysische processen.
"Iets waar geen enkele ander ap
paraat tot nu toe in staat is ge
weest", zeggen ze gedrieën. Nog
een aardig aspect is dat er opna
men kunnen worden gemaakt in
elk gewenst vlak van het lichaam
èn in alle richtingen.
Water
Wat er op de NMR-beelden zicht
baar wordt gemaakt is de plaat
selijke dichtheid van protonen
(dit zijn kernen van de watersto
fatomen). Omdat het menselijk
lichaam voor het grootste deel
uit water bestaat kunnen li
chaamsvloeistoffen, vet, spier
weefsel, organen en bindweefsel
op de foto's duidelijk van elkaar
worden onderscheiden, op grond
van hun verschillen in waterge
halte. Elke ontsteking, kneuzing,
bloeding of tumor wordt zicht
baar doordat daar een wijziging
in de toestand van het water in
de lichaamscellen is opgetreden.
Voor zover Van Voorthuisen en an
dere onderzoekers het kunnen
bekijken zijn aan deze methode
geen schadelijke bijwerkingen
Van Voorthuisen, Ziedses des Plantes
de grootte van een hartinfarct hopen u>e ii
ken".
i Falke (v.l.n.r.): "Bijvoorbeeld
een oogwenk te kunnen ontdek-
(Foto Holvast)
voor het menselijk lichaam ver
bonden.
Ongeveer acht firma's in de wereld
zijn serieus met de ontwikkeling
van de NMR-apparatuur bezig.
In Nederland is dat Philips. Al
twee jaar staat de NMR van Ne
derlands fabrikaat opgesteld in
een fabriekshal in Best, zodat
technici én medici er samen aan
kunnen sleutelen.
De eerste van de serie die Philips
gaat vervaardigen zal voor drie
jaar in AZL komen te staan. De
bedoeling daarvan is dat de mo
gelijkheden én de voordelen van
de NMR uitvoerig worden getest
en onderzocht. Leiden loopt
hiermee voorop in Europa. Al
leen in enkele ziekenhuizen in
Amerika en in Engeland doet
men al ervaring op met de NMR.
Miljoenen
NMR-apparatuur zal zo rond de 3
tot 4 miljoen (CT-scan 2,3 mil
joen) gaan kosten. Het experi
ment in Leiden wordt niet zo
duur maar is desondanks kost
baar, in het bijzonder tegen de
achtergrond van de talrijke be
zuinigingen in de gezondheids
zorg. Een duur en ambitieus pro
ject
Van Voorthuisen en zijn medewer
kers beseffen dat terdege. Van
Voorthuisen: "Er wordt nu drif
tig naar instanties gezocht die
bereid zijn het een en ander ver
der te financieren. We worden
erg enthousiast gesteund door de
directie van het AZL en wat heel
belangrijk is, het ministerie van
welzijn, volksgezondheid en cul
tuur zal dit project ook steunen.
En als de overheid ons verder
helpt kunnen wy ons beperken
tot de medische kant van de
zaak".
Ziedses: "Of het verantwoord is
deze kostbare apparatuur aan te
schaffen, dat moet nog worden
vastgesteld. Wy verwachten er
veel van maar of de medische
meerwaarde opweegt tegen de
kosten dat moeten we bekijken''
De patiënten die de komende tijd
onder de NMR 'mogen' liggen,
zullen nauwkeurig worden gese
lecteerd. Falke: "De eerste jaren
zal het NMR-onderzoek inder
daad een elitaire aangelegenheid
blijven. Het blijft natuurlijk een
voorspelling, toch weet ik haast
zeker dat deze techniek een ei
gen plaats in de geneeskunde zal
krijgen. Of NMR in de toekomst
op grote schaal zal worden toege
past, durf ik beslist nog niet te
zeggen".
Lijmpoging in conjUct
LEIDEN - De bewonerscommissie
van de 230 woningen aan de
Oranjegracht en omgeving wil
dat Ir. Venema terugkomt op zijn
besluit om zijn ingenieursbureau
van het werk aan de Oranje-
gracht terug te trekken. Wethou
der Tesselaar (volkshuisvesting)
zal morgen een gesprek hebben
met Venema waarbij de lijmpo
ging van de bewoners aan de or
de zal komen.
Venema, die het vertrouwen van
de buurt geniet, trok zich vorige
maand terug omdat hij meent ty-
dens de voorbereiding en de uit
voering van de herstelwerkzaam
heden in 42 woningen te weinig
steun te hebben gekregen van de
&en mek fcc/wnk ótadbhee/d
Postdam
Op tafel ligt Italië uitgespreid.
Postzegels in wel vijftig ver
schillende uitvoeringen. De 74-
jarige W.A.B. Oostdam uit de
Franchimontlaan fietst kanto
ren in Leiden en omgeving af,
lift bovendien twee keer per
maand naar Schiphol om afge
knipte postzegels te verzame
len. Afgelopen vrijdag kon
Oostdam driemaal duizend
gulden op de luchthaven over
handigen aan blindeninstitu
ten in Grave, Vught en Zeist.
"Eén van die directeuren wilde
het geld gebruiken voor een
verbouwing. Maar ik heb ge
zegd: nee, het geld moet ten
goede komen aan de blinden.
Nou, daar keek-ie wel een
beetje van op".
Elf jaar geleden "toen ik om on
prettige redenen ontslag kreeg
aangezegd" is Oostdam met
zijn goede werk begonnen.
Waarom? "Ik zie het zo: ik help
de blinden om de ziende blin
den de ogen te openen". Oost
dam vindt het namelijk maar
niets dat zoveel mensen de
godsdienst overboord gooien.
"De mensen worden hard, de
liefde gaat weg. Met wat ik doe,
hoop ik ze op andere gedach
ten te brengen". Overigens:
ook de melaatsen kunnen bin
nenkort een bedrag van dui
zend gulden tegemoet zien.
Ook die nood wil Oostdam
graag lenigen.
Oostdam acht zijn giften van een
iets ander gehalte dan het geld
van de overheid. "Dat gebeurt
niet uit liefde. Dat is van de
mensen hun belastingcenten.
Veel blijft aan de strijkstok
hangen. Ik hoor de mensen in
de auto op weg naar Schiphol
daar zo vaak daar over moppe-
Ze beginnen hem langzamer
hand wel te kennen, de auto
mobilisten die 's morgens de
A4 richting Amsterdam op
draaien. "Nou, m'n naam we
ten ze niet. Maar ze kennen wel
die man met dat plastic tasje",
corrigeert Oostdam. Op Schip
hol haalt hij de van brieven af
gescheurde postzegels op, zo
als hy daarvoor ook in Leiden
en nog een paar plaatsen zijn
rondje langs kantoren maakt
Alles wordt verzameld, losge
weekt, gerangschikt en opge
borgen.
Dan gaat het naar de handelaar.
"De Nederlandse zegels gaan
per kilo", met de buitenlandse
W.A.B. Oostdam sorteert de Italiaanse postzegels. Met zijn werk
hoopt hij "de ziende blinden de ogen te openen".
exemplaren gaat het wat moei
lijker. Verzamelaars kunnen
daarvoor bij hem terecht. "Dat
mag u er gerust bij zetten, ze
kunnen me bellen". Zijn
vrouw komt binnen en vraagt
of hij al heeft verteld van die
onbekende mensen die zomaar
twee- en vijfhonderd gulden
gaven. Dat heeft hij. En die wil
hy "langs deze weg ook nog
even hartelijk bedanken".
Er gaat heel wat tijd in Oostdams
persoonlijke postzegelactie zit
ten. "Soms ben ik wel van 's
morgens half zeven tot 's
avonds half elf bezig". Per
week is dat toch al gauw tach
tig uur. Ook op zondag liggen
de postzegels op tafel. Niet zo
erg, want hy kan toch niet stil
zitten, bekent Oostdam. "Zelfs
als ik by m'n kinderen op be
zoek ga, neem ik altijd een sta
peltje mee".
B.J.
Heterdaad
Dat ambtenaren lui zijn en geen
eigen initiatieven ontplooien,
is dus maar een fabeltje. Al
thans, voor de ambtenaren van
de gemeente-afdeling wegbe-
bakening gaat deze vlieger niet
op.
Wegbebakeners van de gemeen
te Leiden kregen vorige week
woensdag de opdracht om een
zogenaamd 'invalidenki uis' te
schilderen op de parkeerplaats
voor de Papiermolen-flat in de
Merenwijk. Maar op de plek
waar zij volgens hun werk-
briefje het bewuste kruis
moesten aanbrengen ten be
hoeve van een invalide auto
mobilist stond een 'kever' ge
parkeerd. En wat deden deze
slimme ambtenaren? Ze schil
derden 'gewoon' onder de ge
parkeerde volkswagen door...
Voor de eigenaar van de kever.
Cees van de Meeberg, pakte dit
eigen initiatief van de overyve-
rige ambtenaren nogal verve
lend uit. In de nacht van
woensdag op donderdag
schrok hij rond een uur of
kwart voor één wakker. Toen
hij uit zijn slaapkamerraam
keek, zag hij dat zyn auto werd
weggetakeld
De 21-jarige Van de Meeberg
sprintte naar beneden om de
dieven van zijn auto op heter
daad te betrappen. Te laat. Bui
ten zag hij nog net 'wegsleper'
Van de Ameele in de richting
van Oegstgeest verdwynen
Het slachtoffer belde onmid
dellijk de politie, maar kreeg te
horen dat hy de volgende och
tend maar om negen uur moest
terugbellen. "Dan waren de su-
prieuren er weer", zo werd
hem verteld.
Cees van de Meeberg ging don
derdagochtend naar het poli
tiebureau om z'n verhaal te
doen. Zonder succes omdat de
agent die Van de Ameele tot
'diefstal' van de kever had aan
gezet pas om elf uur 's avonds
in dienst zou komen. Wanneer
Van de Meeberg zyn auto terug
wilde hebben, moest hy maar
de boete plus de wegsleepkos-
ten te betalen Maar de gedu
peerde 'kever-beryder' hield
voet by stuk. Uiteindelijk er
kende de politie dat er van een
misverstand sprake was en dat
Van de Meeberg zyn auto zon
der te betalen terug kon krij
gen.
Van de Meeberg: "De politie
dacht dat ik tussen de bedry-
ven door weg was geweest en
's avonds mijn auto op die in
validenparkeerplaats had ge
parkeerd. Maar dat was dus
niet het geval Ik heb hen dat
duidelyk kunnen maken en ik
moet zeggen dat ze me daarna
zeer correct hebben behan
deld. Ze hebben me zelfs in
een politiewagen naar Oegst
geest gebracht"
Vrydag had Cees van de Mee
berg zijn auto terug.
Volgens opzichter Fasseur van
de afdeling wegbebakenmg is
er inderdaad sprake van een
misverstand geweest: "Waar
schynlyk hebben flatbewoners
die woensdagavond de politie
gebeld". Maar waarom is Cees
van de Meeberg niet gewaar
schuwd dat onder zyn auto een
'invalidenkruis' werd geschil
derd? Even het kenteken aan
de politie doorgeven en de
'foutparkeerder' was zo opge
spoord. Fasseur: "Daar zijn die
jongens waarschynlyk met op
gekomen''
Toch weer niet zó initiatiefrijk
afdeling volkshuisvesting van de
gemeente. Hy zei zich er van be
wust te zyn dat hy, door zich te
rug te trekken, de buurt in de
kou laat staan maar denkt de
energie niet op te kunnen bren
gen om op deze wijze met de ge
meente Leiden samen te werken.
Venema is het ook niet eens met
de wyze waarop het bureau
Deerns van het werk is verdwe-
De bewonerscommissie hoopt dat
het vertrouwen tussen de ge
meente en Venema hersteld kan
worden Mevrouw Hou weling
van de bewonerscommissie zegt
er vertrouwen in te hebben dat
wethouder Tesselaar een goede
installateur zal aantrekken (ïn-
plaats van de AVM) en dat het
het meest logisch is dat Venema
dan de directie gaat voeren. Vol
gens de bewonerscommissie is
het met de schuld van Venema
dat Deerns het bijltje erbij neer
heeft gegooid.
Tesselaar heeft Venema al eerder
gevraagd nog een nachtje tc sla
pen over zyn beslissing om zich
van het werk terug te trekken.
Volgens de wethouder staat het
buiten kyf dat er het nodige ver
trouwen moet bestaan tussen de
verschillende partijen Mevrouw
Houweling zegt dat er van de
kant van de bewoners vertrou
wen bestaat in Tesselaar en Ve
nema "en dat dat heel wat waard
is. Ik hoop daarom dat die twee
niet star tegenover elkaar blijven
staan".
De bewonerscommissie zal later
deze week met de wethouder en
de Leidse Woningstichting om
de tafel gaan zitten om te praten
over hoe het precies verder moet
met de aanleg van een nieuwe
centrale verwarming in de 188
woningen.
dê (pootje SfXcuïtdyml (rtuidj-
en evondmodU in A&tjLerl&ndl
Haarlemmerstraat 42
Leiden Tel.071 131204
LEIDEN - In het Academisch Ziekenhuis Leiden kan over enkele maanden het inwendi
ge van het menselijk lichaam worden afgebeeld zonder gebruik te maken van röntgen
straling. Het AZL is hiermee het eerste ziekenhuis in Nederland en zelfs van het Euro
pese vasteland, dat gaat werken met deze zogeheten NMR-apparatuur. (NMR staat voor
Nuclear Magnetic Resonance). Hoewel de kosten ervan nog erg hoog zijn, voorspellen
enkele stafleden van de afdeling radio-diagnostiek van het AZL het apparaat een grote
toekomst.
Een gesprek met drie medici prof.
dr. A.E. van Voorthuisen en zijn
medewerkers, drs. B.G. Ziedses
des Plantes en dr. T.H. Falke.
Het afgelopen jaar hebben zij de
geheimen van NMR - "het nieu
we w-onder van de medische
techniek" - in een fabriekshal
van Philips in Best helpen ont
rafelen.
Het valt haast op om in tijden van
kommer en kwel nog mensen te
gen te komen die laaiend enthou
siast zijn over nieuwe uitvindin
gen. Waarover zijn ze dan zo en
thousiast?
Na enig heen en weer gepraat
wordt al snel duidelijk: NMR, zo
zullen we gemakshalve het appa
raat maar aanduiden, kan een he
leboel dingen die met gewone
rontgendiagnostiek niet moge
lijk zijn. Voordat precies kan
worden verteld wat NMR meer
kan, moet er voor de duidelijk
heid eerst even worden terugge
blikt, want er zijn meer belangrij
ke ontdekkingen gedaan. Inder
daad, de techniek staat voor
niets.
Medici blijken een grote behoefte
te hebben om van buitenaf het
inwendige van het menselijk li
chaam te bekijken. Voor dit doel
werd steeds een belangrijk be
roep gedaan op röntgenstraling.
Een groot nadeel van gewone
röntgenfoto's is, dat bepaalde or
ganen daarop moeilijk of in het
geheel niet te onderscheiden
zijn. Dit probleem is nog maar
enkele jaren geleden ondervan-
door
Saskia Stoelinga
gen door de ontdekking van de
Computer Tomografie (CT).
Oogwenk
CT is een techniek waarbij rönt-
genbuis rondom de patiënt
draait en via een computer kan
dan een ruimtelijk beeld van de
toestand in het lichaam kan wor
den geconstrueerd. Een CT-scan
produceert afbeeldingen van
dwarsdoorsneden van de pa
tiënt.
Van Voorthuisen: "Een nadeel van
CT-beelden is dat ze weinig zeg
gen over het functioneren of de
fysiologische toestanden van de
organen. Bovendien is soms het
pathologisch weefsel op zo'n foto
nauwelijks aantoonbaar".
"Bij voorbeeld de grootte van een
hartinfarct en de plaats waar, ho
pen we via een NMR-foto in een
oogwenk te kunnen ontdekken.
Je kunt dan snel beslissen of er
geopereerd moet worden of niet"
voegt Falke aan het verhaal van
zijn meester toe. Ziedses weet de
NMR nog fraaier te omschrijven:
"Alles wat knarst onder je mes,
komt via de NMR niet in beeld".
Van de weke delen zoals de herse
nen, het ruggemerg en de orga
nen als hart, nieren, lever en milt
kan de NMR veel duidelijker en
contrastrijkere plaatjes maken
dan de CT. Zelfs zeer kleine tu-
LEIDEN De Internationale Vrouwendag is vanochtend in Leiden be
gonnen met een informatie-markt in het Volkshuis. Verschillende Leidse
vrouwengroepen, zoals vrouwen in de bijstand, werkgemeenschap kin
deropvang en boekhandel Gaja probeerden daar aan te geven hoe zij de
crisis ervaren. Leiden heeft dit jaar namelijk 'Vrouw en Crisis' als the
ma van de vrouwendag gekozen.
In het Volkshuis trad vanochtend ook het poppntheater Wellus-Nietus op.
Vanmiddag werd het actie-gedeelte van cLe vrouwendag vorm gegeven
met een demonstratie op het Stadhuisplein. Vanavond kunnen vrouwen
vanaf acht uur in het Vrouwenhuis aan de Hooigracht terecht om te
praten over de crisis en de weerslag daarvan op gezin, werk, politieke
partijen. Een film fl'une chante, l'autre*pas) en een feest in het Vrouwen
huis besluiten de Internationale Vrouwendag in Leiden. (foto Holvast)
LEIDEN - De Algemeen Christe
lijke Politiebond (ACP) heeft
haar 'grote ongenoegen' geuit
over de beslissing van het Leidse
gemeentebestuur om vrouwelijk
personeel vandaag vrijaf te ge
ven voor de viering van de Inter
nationale Vrouwendag.
Dc politiebond vindt het onjuist
dat ambtenaren in het recente
verleden door hetzelfde gemeen
tebestuur verboden is om deel te
nemen aan acties tegen de kor
ting op hun salaris en dat nu
vrouwen wel vrij krijgen voor de
monstratieve activiteiten.
In een brief aan burgemeester Goe-
koop merkt de ACP op, dat zij
niet tegen emancipatie is. Inte
gendeel, maar de emancipatiebe
weging zou echter door de beslis
sing van B en W, die volgens de
ACP getuigt van politiek-be-
stuurlijke onzorgvuldigheid, in
diskrediet kunnen worden ge
bracht
De beslissing van B en W is geno
men op voorstel van de PvdA-
fractie. In het college bestaat de
meerderheid uit wethouders van
die partij. WD-wethouder
Schoute en de burgemeester
(ook WD) hebben tegen het
voorstel gestemd.
LEIDEN - Uit een woning in de
Rijn dijk straat is gisteravond een
hoeveelheid sieraden gestolen.
De 24-jarige bewoner heeft aan
gifte van de vermissing gedaan.
De waarde van de sieraden is nog
niet vastgesteld. Er zijn in de wo
ning geen sporen van braak ge
vonden. De politie vermoedt dat
de dief via de brievenbus de
voordeur heeft geopend.
