Psychiatrie door Russen misbruikt Bijsmaak aan reis van paus C Westduitse industrie blij Neo-fascist aangeklaagd J Illegale kibboets op Jordaanoever ontruimd Rapport Amnesty International: Groenenhongerstaking tegen de kruisraketten Gandhi doet beroep op kemwapenmachten Communisten in Italië blijven bij oude koers Uitbrander voor Guatemala, in El Salvador geen woord Bijna vijftigduizend Turken gevangen gezet DINSDAG 8 MAART 1983 Buitenland STRAATSBURG (ANP) - Voor het eerst in zijn 31-jarige geschie denis heeft het Europees Parle ment besloten de parlementaire onschendbaarheid van één van zijn leden op te heffen. Gisteren besloten de parlementariërs de immuniteitvoor rechtsvervol ging op te heffen van de Italiaan se neo fascist Giorgio Almirante. Almirante wordt ten laste gelegd dat hij de rechts-extremist, Ci- cuttini, heeft geholpen zich aan vervolging te onttrekken, na een schietpartij in 1972, waarbij in Peteano, drie poiitie-agenten omkwamen. Het Italiaanse parle ment waarvan Almirante ook deel uitmaakt, had al in 1981 be sloten de parlementaire on schendbaarheid van de neo-fas cist op te heffen. De beslissing in Straatsburg was unaniem. Ook Almirante zelf stemde voor. Volgens hem zijn de beschuldigingen aan zijn adres "ineen geknutseld" door politieke tegenstanders. Hij stel de er echter prijs op zich in han den te stellen van de justitie in zijn eigen land. De Franse libe raal Donnez, van wie het voorstel om de parlementaire onschend baarheid van Almirante op te heffen afkomstig was, noemde het een zaak waarbij de eer van het parlement in het geding is. Marco Panella, een Italiaans radi caal, die ieder jaar om principiële redenen opheffing van de on schendbaarheid van Almirante vraagt, sprak de hoop uit dat Al mirante zich vrij kan pleiten van de beschuldiging van mede- Giorgio Almirante. plichtigeheid aan moord op drie poiitie-agenten. en hoopt tevens dat nooit meer tegen een lid van het Europees Parlement zulke "verschrikkelijke beschuldigin gen" worden ingebracht. TEL AVIV (UPI/DPA) - Israels minister van defensie Arens heeft maandag opdracht gege ven tot afbraak van een clandes tiene kibboets op de Westoever in een optreden tegen de extre mistische groepering "Kach" van rabbijn Meir Kahane. De plek waar de kibboets El Na- kam (god der wrake) is gebouwd - 3 kilometer ten zuiden van Kir jat Arba, de joodse voorstad van de geheel Arabische stad Hebron werd tot "verboden militair ge bied" verklaard, waardoor nei 1e- ger het tentendorp dat in de lente van '82 werd gesticht, kon afbre ken. De bewoners hadden tevo ren ingestemd met vertrek, zij het onder aanzegging dat zij hun strijd zouden voortzetten. Minister Arens gaf uit veiligheids overwegingen en ter handhaving van de openbare orde de order tot afbraak na de arrestatie van vier Kach-leden voor het schie ten op Palestijnse huizen in He- bron en op Arabische auto's op wegen op de Westoever. DEN HAAG (ANP/DPA) - In de Sowjet-Unie worden bijna 200 Russen op politieke gronden onvrijwillig in psychiatrische inrichtingen vastgehouden. In een nieuw rap port dat vandaag in Londen werd gepubliceerd verklaart de organisatie voor hulp aan gewetensgevangenen Amnesty International dat het totale aantal van dergelijke geval len vermoedelijk hoger ligt. Onder de betrokken personen zijn mensen die nu worden vastge houden omdat zij hebben gepro testeerd tegen de behandeling van anderen in psychiatrische in richtingen. Velen worden maan den of jaren gevangen gehouden en intussen door middel van het toedienen van medikamenten bestraft, aldus het rapport van Amnesty. In de inrichtingen worden aan op genomen gewetensgevangenen als straf drugs toegediend als triftazin en sulfazin of insuline- shocktherapieën toegepast, zo blijkt uit het rapport. Sinds 1975, toen Amnesty International voor het eerst rapporteerde over mis bruik van de psychiatrie bij Rus sische politieke gevangenen, zijn in Londen meer dan 193 van der gelijke gevallen gemeld. Reeds eerder, tussen 1969 en 1975, kwa men ruim 120 van dergelijke ge vallen van misbruik van de psy chiatrie aan het licht. Ondanks vele oproepen van ze nuwartsen in de Sowjet-Unie en het buitenland blijkt uit het jong ste rapport van Amnesty dat in de Sowjet-Unie opneming in een psychiatrische inrichting nog steeds wordt misbruikt als straf voor mensen die kritiek en pro test laten horen. Amnesty International noemt de gevallen van Juri Ternopolsky, die in 1981 na een afspraak met Zweedse journalisten in een der gelijk "ziekenhuis" werd opge nomen, van de Litouwse Algir- das Statkevicius, die toetrad tot een groep die schendingen van de mensenrechten in de Sowjet- Unie onderzocht en in 1980 werd aangehouden en opgesloten, en van de in 1981 opgenomen pater Velio Salum, die een preek had gehouden over de nationale tra dities van de Estlandse kerk. Russiche burgers en psychiaters die protesteren tegen deze prak tijken zijn in de gevangenis ge worpen, met geweld in psychia trische inrichtingen opgenomen en werden voor een deel ge dwongen het land te verlaten, al dus het rapport van Amnesty In ternational. Krachtens de Russische wet kan een patiënt slechts worden opge nomen als hij/zij een gevaar vormt voor zichzelf of anderen. In de vele gevallen waar het vol gens Amnesty om gewetensge vangenen gaat, bestond er geen dergelijk gevaar. Russische staatspsychiaters hebben ook geen pogingen ondernomen te bewijzen dat dit gevaar aanwezig Ongenood bezoek op Buckingham Palace en op Huis ten Bosch en giste ren ook al op het Witte Huis. Deze "gast" kon echter door veiligheidsmen- sen worden opgepakt nog voor hij tot de werkvertrekken van president Reagan was doorgedrongen Ook hij kwam tot zijn daad om een praatje" met de leider te maken. (Foto: AP). Onderhandelingen kabinet opgeschorst BONN (DPA) - De Westduitse ecologisch-pacifistische partij zal in de komende tijd in het par- Berisping ier, niet met name genoemde, ministers van de Russische republiek Moldavië hebben een berisping gekregen, om dat zij met geld van de staat hun werkruimten te weelde rig hadden ingericht. Het dagblad Izwèstia in Moskou schreef gisteren dat de dure meubelen en kunstvoorwer pen in beslag zijn genomen en weggegeven aan onder meer vakantiehuizen. Diefstallen Twee met pistolen gewapende mannen hebben gistermid dag in Parijs een handelaar, die een juwelierswinkel ver liet, beroofd van een koffer tje. Daarin zaten sieraden ter waarde van twee miljoen gulden. De daders wisten te ontkomen. In Melun, ten zuiden van Pa rijs, werd ook een aardige kraak gezet. Daar ont vreemdden inbrekers in een juwelenfabriek sieraden ter waarde van ruim één mil joen gulden. Panne Het Russische vliegdekschip Minsk heeft tijdens een vaart op de Indische Oceaan ernstige panne gehad en is teruggekeerd naar Wladi- wostok. De Minsk lag op vol le zee geheel stil en lekte olie. Overspel Jn het Italiaanse plaatsje San Lorenzo, dat 1500 zielen telt, heeft iemand zestien gezin nen in het ongeluk gestort met anonieme brieven, waarin toespelingen op overspel worden gemaakt. Volgens de politie moet de af zender een goede bekende van de families zijn, want feiten en details kloppen feilloos en kunnen niet ver zonnen zijn. Alleen de be schuldiging van overspel klopt niet. En één vrouw heeft in haar wanhoop, om dat haar man niet geloofde dat zij geen overspel had ge pleegd, al getracht zelf moord te plegen. lement in Bonn en ook bij haar buitenparlementaire activiteit vooral tegen de plaatsing van kernraketten in het land en voor een beter milieu strijden. Daarbij sluiten "de groenen" hongersta kingen niet uit. Petra Kelly, een van de 27 af gevaardigden die de partij na de verkiezingen van zondag naar de bondsdag mag sturen, kondigde gisteren op een zeer druk be zochte persconferentie aan dat de partij naar het middel van de hongerstaking zou grijpen om de plaatsing van nieuwe kernraket ten voor middellange afstand te verhinderen. Zij zou echter ook andere vormen van geweldloze tegenstand gebruiken zoals blok kades en stille tochten. De tot nu toe gevoerde buitenpar lementaire activiteit zou nu als een harde maar constructieve oppositie ook in de Bondsdag ge bracht worden. De Groenen zou den daarbij geen geheimhou dingsplichten in acht nemen maar voor een "doorzichtige re gering" zorgen, zei Petra Kelly. De Groenen willen zich bij zake lijke kwesties niet afsluiten voor een samenwerking met de so ciaal-democraten, maar dat hangt ook van de SPD af. BONN - De Westduitse industrie en handel hebben zeer positief gereageerd op de verkiezingsuit slag van zondag. Volgens de voorzitter van de Deutscher In dustrie und Handelstag, Otto Wolff von Amerongen, heeft de sociale markteconomie de Bondsdagverkiezingen gewon nen. De kiezers hebben in een econo misch zeer moeilijke tijd, aldus Wolff von Amerongen, hun toe stemming gegeven voor een poli tiek ter consolidering van de be groting en ter stimulering van de investeringen. Dit zal leiden tot nieuwe economische groei en tot minder werkloosheid. De weste lijke industrielanden zouden meer vertrouwen hebben in de toekomstige economische en fi nanciële politiek van de Bonds republiek Duitsland. door Hans Amesz Ook het verbond van de Duitse in dustrie (Bundesverband der Deutschen Industrie) leidt uit de grote verkiezingsoverwinning van de christen-democraten af dat de overwegende meerder heid van de bevolking het eens is met voortzetting van de al door de regering-Kohl ingeleide hero riëntering van de economische en financiële politiek. In het mid delpunt dient, aldus het werkge versverbond, vooral de verster king van de privé-investeringen te staan. Het overkoepelend vakbondsor gaan DGB vindt dat samenwer king van alle maatschappelijke groeperingen by de bestrijding van de werkloosheid geboden is. De vakbond zal er nauwlettend op toezien of de nieuwe regering haar beloften over de verminde ring van het aantal werklozen na komt. Aan de beurs zijn de aandelen ge middeld fors gestegen. Ook de mark nam ten opzichte van ande re valuta, als de dollar, het pond en,de Zwitserse frank in waarde toe. De directeur van het Spar- kassen Verband, Geiger, ver klaarde dat het renteniveau nog verder zal dalen. Inmiddels vergaderen de politieke partijen in Bonn druk over de toekomst. Het SPD-bestuur heeft besloten Hans-Jochen Vo gel kandidaat te stellen voor de opvolging van Herbert Wehner als fractievoorzitter en dus oppo sitieleider in de Bondsdag. Vogel wordt dinsdag door de fractie als zodanig gekozen. Bondskanselier Helmut Kohl ver klaarde op een persconferentie dat de coalitie-onderhandelin gen tussen de CDU-CSU en FDP waarschijnlijk pas volgende week, na de deelstaatverkiezin gen in Sleeswijk-Holstein, zul len beginnen. CSU-voorzitter Franz-Josef Strauss maakte be kend dat hij vooralsnog in de Bondsdag zitting wil nemen. Hij liet zich er niet over uit of hij een ministerspost in de nieu we regering voor zichzelf op eist. NIEUW DELHI (AFP/Reuter) - De Indiase premier Indira Gandhi, die het voorzitterschap van de conferentie van niet-gebonden landen gisteren van Cuba over nam, heeft gisteren in Nieuw Delhi een dringend beroep ge daan op de kernmachten hun kern wapen wedloop te staken. Voorts riep zij op tot algemene ontwapening en beëindiging van de onverdraaglijke en onaan vaardbare inmenging van bui tenaf in de Derde Wereld. In haar rede wijdde zij vooral aandacht aan de economische zorgen van de ontwikkelingslanden. Zij riep de delegatieleiders op overeen stemming te bereiken over een reeks maatregelen die een nieu we economische orde moeten bevorderen. De Cubaanse leider Fidel Castro hekelde twee uur lang het "Yan- kee-imperialisme". Hij veroor deelde de "cynische praktijken van de VS of dat nu in zuidelijk Afrika, het Midden-Oosten of Midden-Amerika is". Tevens be schuldigde hij president Reagan ervan dat deze opdrachten geeft aan de geheime dienst om hem en andere Cubaanse leiders te vermoorden. Het grootste applaus viel PLO-lei- der Jasser Arafat ten deel die zei dat Israël, met volledige steun van de VS, afgelopen jaar een barbaarse aanval op Palesfijnen en Libanezen uitvoerde. De openingszitting van de zevende top van niet-gebonden landen heeft hiermee duidelijk de twee gezichten van de organisatie ge manifesteerd: het gezicht van een terugkeer naar de bronnen van de beweging tegenover dat van het militante anti-Amerika nisme. ROME - Een ommezwaai in de Ita liaanse politiek valt niet te,ver- wachten van het 16e communis tisch partijcongres, dat zondag werd beëindigd. Vooral ook om dat het congres geen wijzigingen teweegbracht in de politiek van de PCI. Aan de 'strappo', de scheur tussen de Italiaanse com munisten en Moskou door de doodverklaring van de Oktober- door Hein ten Kortenaar revolutie en van het Sowjet-mo- del, zijn maar weinig woorden vuilgemaakt. Het was een keus die het grootste deel van de partij allang achter de rug had, en ook het emotione le beroep dat Sowjet-aanhanger Armando Cossutta op het con gres deed, bleef totaal onbeant woord. Van de 1109 afgévaardig- den stemden wel zes met hem te gen het congresdocument, en met 9 blanco stemmen bleef dit de enige oppositie tegen de alge meen aanvaarde partijlijn. Van belang was daarentegen dat de stemming ook ditmaal bij handopsteken werd gehouden en dat de klaarliggende stem hokjes voor geheime stemmin gen netjes opgestapeld bleven. Dit gold ook voor de verkiezing van het nieuwe centrale comité, waarbij partijsecretaris Enrico Berlinguer met algemene stem men werd herkozen. Het „demo cratisch centralisme" mag dan in Berlinguers woorden, niet lan ger een „principe", maar nog slechts een „methode" zijn, in de praktijk blijkt daarmee weinig veranderd. Het hartstochtelijk pleidooi van de oude partijrot Pietro Ingrao voor grotere democratie binnen de partij werd door de vergadering beloond met een ovatie zoals Berlinguer zelf er nog nooit een gekregen had. maar uiteindelijk hield men zich aan Berlinguers aanbeveling: een tussenweg tus sen de in zichzelf opgesloten par tij, die ieder contact met de om ringende samenleving verloren heeft (zoals in Polen) en de totale openheid die de partij in tegen gestelde stromingen uiteen doet vallen (zoals in Spanje). De eenheid van de partij en daar mee in wezen het behoud van het „democratisch centralisme", gaat boven alles. De enige echte ommezwaai, die van het „histo risch compromis" tussen com munisten en christen-democra ten naar het ..democratisch alter natief', of christen-democraten, is ook al niet in staat om de Ita liaanse politiek wezenlijk te ver anderen. Het is niet anders dan een verlate erkenning van de on mogelijkheid van Berlinguers droom van samenwerking met het katholieke volksdeel. Het is dan ook niet zo vreemd dat hij hierin van ganser harte wordt bijgevallen door de chnsten-de- mocratische partijleider Ciriaco de Mita. Ook De Mita verkondigt voortdu rend de theorie van het alterna tief: Italië kan slechts geregeerd worden door de christen-demo craten of door de communisten. De kleinere partijen, de socialis ten niet uitgezonderd, dienen dus te kiezen met wie zij in zee willen gaan. Op het ogenblik be staat er geen linkse meerderheid. En wat de Mita betreft, zal die er ook nooit komen. In die zin is de theorie van het alternatief, ook voor de voorzienbare toekomst, volslagen academisch. Niette min besteedde Berlinguer er het grootste deel van zijn openings- en slotredevoeringen aan. In zijn slotrede gaf Berlinguer toe dat er waarschinjnlijk eerst een aantal tussenstadia moet worden doorlopen, maar hij deed een be roep op de socialisten om zich al thans in principe voor het alter natief uit te spreken en zo „een enorme stroom van nieuwe ener gie te ontketenen voor de verwe zenlijking van dit voorstel De reactie van de socialistische partgleider Bettino Craxi was verre van enthousiast, en het ge ringe succes van Mitterrands linkse alternatief bij de Franse verkiezingen van zondag was daaraan zeker niet vreemd. Paus Johannes Paul us II heeft gisteren tijdens een mis voor rond een miljoen Guatemalte- ken de doodstraf scherp ver oordeeld. In feite was de gehe le preek gericht tegen het doen en laten van de Guatemalteek se dictator Efrain Rios Montt. Een week geleden werden in Guatemala zes mensen geëxe cuteerd, ondanks een verzoek van de paus om hun leven te sparen. Rios Montt, zelf fana tiek predikant van een kleine evangelische sekte, heeft wel licht in de waan verkeerd dat hij door de executie het voor hem toch al niet zo prettige be zoek van de paus aan Guate mala zou kunnen voorkomen. Ook heeft de paus zich solidair verklaard met de indianen in Guatemala, die met volkeren moord worden bedreigd. De officiële woordvoerder van Rios Montt, Rafael Escobar Ar- guello, had mij een paar dagen daarvoor verzekerd dat Rios Montt een overtuigd christen is en zich daarom volledig houdt aan het gebod „Gij zult niet doden". Hoe dat valt te rij men met de doodstraf? Esco bar vond dat je dat niet zo zwaar moet nemen. „In een he leboel landen bestaat de dood straf', zo verdedigde hij, „bij voorbeeld in de Verenigde Sta ten". „En in ons land is het heel tradi tioneel en noodzakelijk. Vóór het bewind van Rios Montt werden de mensen gewoon door paramilitairen op straat neergeschoten, nu wordt er eerst een proces gevoerd en zijn het de rechters van de spe ciale militaire krijgsraden en zelfs het Hooggerechtshof die over het leven van teroristen beslissen". door Rob Sprenkels Op het eerste gezicht wellicht een aardige uitleg, maar daar bij moet dan wel de kantteke ning worden geplaatst dat on der Rios Montt al meer dan 8000 mensen in de burgeroor log het leven hebben verloren en er slechts twaalf van die 8000 zijn gefusilleerd na een proces. Daarnaast mag ook het optreden van de speciale mili taire krijgsraden ernstig in twijfel worden getrokken. „Het geloof leert ons dat de mens het beeld en de gelgkenis is van God", zo klonken de woor den van de paus over het Cam- po Marte in Guatemala-Stad. „Dat betekent dat hij over een inmense waardigheid beschikt en dat wanneer de mens wordt vertrapt, wanneer zijn rechten worden geschonden, wanneer er tegen hem flagrante on rechtvaardigheden worden be gaan, wanneer hg martelingen moet ondergaan, wannneer hij slachtoffer is van ontvoeringen of het recht op zijn leven niet wordt gerespecteerd, er een misdaad wordt begaan, die God op een immense manier beledigt". Tijdens zijn hele Middenamen- kaanse reis, die vorige week woensdag in Costa Rica begon, heeft Johannus Paulus nog niet van die duidelijke woor den gesproken. Natuurlijk, zijn roep in Nicaragua voor een heid en discipline in de kerk kan worden vertaald als een oproep voor verzet tegen het regime van de Sandinisten. Maar in El Salvador bleef elke referentie aan de flagrante schendingen van de mensen rechten uit en had het er veel van weg dat de paus zich ach ter de regering van president Al var o Magana opstelde. Contrast Zijn felle en veroordelende taal in Guatemala vormt daar een scherp contrast mee. En dat komt niet aleen omdat Rios Montt vonge week een cle- mentieverzoek van de paus in zake de zes ter dood veroor deelden in de wind sloeg. Wat er in Guatemala gebeurt, is dat Rios Montt vanaf de presiden tiële zetel meteen zijn geloof probeert te verspreiden. Vanuit de Guatemalteekse bin nenlanden zgn al talloze verha len gekomen dat arme boeren families zich met een geweer loop m de rug bekeren tot „El Verbo", de in Californië gebo ren evangelische sekte van Rios Montt. „God beslist wie hij macht geeft", aldus Rios Montt een half jaar geleden, „en hg heeft mij die gegeven". Een spreuk die destijds bijna alle kranten van de wereld haalde en waarop de paus nu, tgdens de mis op het Cam po Marte, een antwoord klaar had: „Ons geloof moet tot de kerk beho ren", zo sprak Johannus Pau lus tussen overweldigende ap- plausen door, „een heilige kerk, katholiek en apostolisch. Een kerk die Christus bouwt op de steen van Petrus, wiens nederige opvolger ik ben. En dat zal de paus zijn tot het ein de van de eeuwigheid". De Guatemalteekse aartsbis schop Mano Casariego had de paus er ongetwijfeld grondig over ingelicht hoeveel gelovi gen de roomse kerk in de bijna twaalf maanden ven evange lisch bewind aan de sekte van Rios Montt heeft verloren. Er gaan in Guatemala wat dat be treft getallen van buna een mil joen. Vandaar dat de paus op het Cam po Marte ook het be staansrecht van de roomse kerk stond te verdedigen en dat van elke andere religieuze institutie fel aanvieL En dat gecombineerd met het toch wel een beetje persoonlijk geworden conflict met Rios Montt leidde tot briljante pas sages. „Onze kerk is een kerk die altgd aan uw kant heeft ge staan en zal bleven staan", zo sprak de paus buvoorbeeld, „wanneer het geluk u toelacht of de pijn u verdrietig maakt Een kerk die zijn stem heeft geheven en zal blijven heffen om onrechtvaardigheden te veroordelen, misstanden aan de kaak té stellen, vooral die welke tegen de meest armen en nedengen worden begaan. Niet in naam van ideologieën van welke aard ze dan ook zou den zijn, maar in naam van Je zus Christus, zgn Evangelie, zijn boodschap van liefde en vrede, rechtvaardigheid, waar heid en vrijheid". Hetgeen de paus op het Campo Marte beweerde, had hg per soonlijk een dag eerder in El Salvador achterwege gelaten: en er is daardoor dus wel een vreemd bgsmaakje gaan zitten aan deze reis van „de paus van de vrede". ANKARA (AFP) In Turkije zgn sinds de instelling van de staat van beleg in december 1978 tot 30 januari van dit jaar 45.538 mensen om politieke redenen gevangen gezet Dit is gisteren van officiële zgde in Ankara vernomen. Van dit aantal zijn 30 000 personen (van we 4717 van rechts, 14.778 van links. 1150 separatisten en 9355 van niet bekende politieke kleur) ver oordeeld tot straffen variërende van vgf jaar gevangenisstraf tot de doodstraf. Momenteel, aldus de officiële kringen, worden 14.801 mensen berecht of bevinden zich in voorarrest in militaire gevangenissen en worden 737 voor een vooronderzoek vastgehouden door de politie In de loop van dezelfde periode hebben de militaire rechtbanken 110 terdoodveroordelingen uitgesproken. Drieëntwintig doodvonnissen werden uitgevoerd en in het geval van 87 andere is de uitvoering in voorbereiding.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 11