c
Agrariërs eisen
beperking vossen
in duingebieden
"Het was chaotisch, maar ik
doe volgend jaar weer mee..'
Vossenplaag schadelijk voor bollen
^^0
Gemeenten
akkoord met
deurwaarder
DONDERDAG 24 FEBRUARI 1983
Streek
Noordwijkerhouter P. Duivenvoorden: vossen hebben grondbroeders
uitgemoord of verjaagd.
Het aantal vossen in de duinen is de laatste jaren flink toegenomen. Tot ergernis van kleine kippen
en konijnenhouders, die soms lege hokken moeten ontwaren omdat vossen die hebben geplun
derd. Bollenkwekers zijn boos omdat de Amsterdamse Waterleiding het aantal vossen niet in de
hand houdt. Kwekers vrezen schade aan hun gewassen door een grotere verspreiding van geel
ziek.
Biologen willen de natuur de vrije hand geven en derhalve niet ingrijpen in natuurlijke processen.
Als er al moet worden ingegrepen dan uitsluitend na gedegen onderzoek. Zo'n onderzoek onder
vossen wordt nu gehouden in de duinen, van de Amsterdamse Waterleiding, een gebied van 3500
hectare. Afhankelijk van de resultaten van dat onderzoek worden maatregelen genomen. Thans
worden op het gebied van de Amsterdamse Waterleiding geen vossen geschoten. Daarbuiten
echter wel.
D'66 in Noordwijkerhout belegde een gisteravond bijeenkomst waar voor- en nadelen van vossen
in de duinen werden besproken. Aandacht voor het leven van de vos, de juridische aspecten in
verband met schade door vossen toegebracht en de gevolgen voor de bollenteelt. Dat kwam
allemaal ter sprake tijdens een bijeenkomst die door een kleine honderd mensen werd bezocht.
CMMMtüWil
Mrfen
jL# HMP
w*
J. de Boer van hel Consulentschap roor de Tuinbouw in Lisse meer
vossen betekent meer kans op verspreiing van geelziek.
DUIN- EN BOLLEN
STREEK - Bollenkwe
kers willen dat maatrege
len worden genomen om
het aantal vossen binnen
de perken te houden. Het
aantal is volgens kwekers
langs de zeereep al zoda
nig toegenomen dat kan
worden gesproken van
een ware plaag. Zij eisen
dan ook van de directie
van de Amsterdamse Wa
terleiding, die grote delen
van het duingebied in be
heer heeft, dat zij maatre
gelen neemt om de over
last terug te dringen. Maar
dat bedrijf wacht eerst op
de resultaten van een on
derzoek naar het vossen-
bestand in de duinen.
Vooral de hyacintenteelt dreigt het
te ontgelden als de vossenplaag
aanhoudt. Vossen houden er een
eigen territorium op na, een ge
bied waarin geen andere vossen
worden geduld. Jonge rekels
(mannelijke vossen) moeten zelf
zo'n gebied zoeken en het kan
soms lang duren voordat een on
bezet "plekje" van 100 tot 150
hectaren is gevonden. Volgens J.
de Boer van het Consulentschap
voor de Tuinbouw in Lisse zal
grote schade worden toege
bracht aan met name de hyacin
tenteelt als vele vossen buiten de
duinen een territorium zoeken in
de bollenvelden.
Tijdens een gisteravond door D'66
Noordwijkerhout speciaal over
vossen belegde informatieavond
in restaurant "De Doffer" zei De
Boer dat het risico van versprei
ding van de bacterieziekte geel
ziek toeneemt als er meer vossen
komen. En juist geelziek is een
ziekte die hyacintkwekers vre
zen omdat het niet of nauwelijks
is te bestrijden. "Belangrijkste
verspreiders van de ziekte zijn
regen en wind", aldus De Boer.
Volgens hem betekent een toe
name van het aantal vossen meer
risico voor de kwekers omdat de
ze dieren op hun nachtelijke
zoektochten dwars door de bol
lenvelden trekken.
Hyacinten
Vooral hyacinten dreigen schade
te ondervinden omdat die nage
noeg uitsluitend op de geest
gronden direct achter de duinen
kunnen worden gekweekt. El
ders in Nederland en daarbuiten
zijn wel pogingen ondernomen
om op andere grond hyacinten te
telen, maar dat is vrijwel altijd
mislukt.
Als vossen op hun zoek- of roof
tochten een besmet gewas raken
wordt de ziekte verspreid over
een groot gebied. "Het is dan ook
belangrijk dat er zo weinig moge
lijk dieren komen in de bollen
velden", aldus een agrariër tij
dens de bijeenkomst over vos
sen. De schade die kwekers soms
lijden als gevolg van geelziek be
draagt 100.000 gulden per hecta
re. In 1973 ging in totaal 50 hecta
re hyacinten verloren door geel
ziek.
Agrariërs, zo bleek gisteravond
eveneens, hebben dan ook maar
weinig begrip voor het door de
directie van de Amsterdamse
Waterleiding gevolgde beleid. In
de praktijk betekent dat dat er in
de duinen geen vossen worden
afgeschoten. Daarbuiten is de
vos echter vogelvrij. Enige jagers
en kwekers hebben er al tiental
len geschoten. Toch wil geen van
de kwekers de vossen uitroeien.
Zij vinden dat de vos best in de
duinen thuis hoort, maar dan
niet in de huidige aantallen.
Broeders
Noordwijkerhouter P. Duiven
voorden, in de volksmond Piet
Floor, slijt een groot deel van zijn
leven in de duinen van de Am
sterdamse Waterleiding. "Ik kom
door
Henk van der Post
al veertig jaar te pas en te onpas
in die duinen", zegt hij daarover
zelf. Hij heeft vastgesteld dat na
genoeg alle grondbroeders (vo
gels die hun nesten op de grond
hebben) zijn verjaagd of uitge
moord door de vossen.
Zijn informatie staat haaks op on
derzoeken in andere gebieden
waaruit blijkt dat grondbroeders
nauwelijks last hebben van de
vossen. Vogels maken volgens
drs. J. Mulder, die al meer dan
drie jaar onderzoek onder vossen
verricht, slechts in geringe mate
deel uit van het voedselpakket
van vossen. De onderzoekingen
en ontdekkingen van Duiven
voorden waren voor burgemees
ter F. Winkel mede aanleiding te
klagen bij de directie van de Am
sterdamse Waterleiding over de
overlast van vossen.
Noordwijks boswachter Arno Bos
sprak enige tijd geleden van
"indianenverhalen" waar het
vermeende overlast van vossen
betreft. "Die man is meer in Bo-
ven-Volta geweest dan in zijn
eigen duinen", aldus Duiven
voorden die Bos adviseert nog
maar eens een kijkje te nemen
in de duinen. De Noordwijker-
houtse natuurvorser schat dat er
in de duinen zo'n 150 tot 200 vos
sen leven in een gebied waar er
volgens hem eigenlijk maar
hooguit 20 kunnen leven.
Onvrede
Veel onvrede bestaat er onder
agrariërs ook over de schadever
goedingen, of beter gezegd het
gemis daarvan. Volgens een aan
tal agrariërs wordt soms in het
geheel geen geld uitgekeerd als
schade wordt aangericht door
vossen. Een van hen had een
schrijven van de zogenaamde
wildschadecommissie waarin
staat dat geen schade wordt ver
goed wegens het verlies van een
aantal kippen. De commissie
kent tot nog toe alleen vergoe
dingen toe aan personen die
schade lijden in de uitoefening
van hun vak.
Maar ook dan bedragen de vergoe
dingen nauwelijks de kosten of
het verlies dat door vossen wordt
aangericht In Vogelenzang wer
den kwekers geconfronteerd met
reeën die grote stukken bollen
land kaalvraten. Er is toen een
kilometerslang hek met een
hoogte van twee meter geplaatst
om te voorkomen dat reeën nog
langer bollengebieden konden
bereiken. "Maar dat hebben de
kwekers wel zelf moeten beta
len", aldus een agrariër uit Voge
lenzang.
Volgens ambtenaar Eijsing van het
ministerie van landbouw en vis
serij wordt inmiddels door de
wildschadecommissies overwo
gen vergoedingen te betalen aan
iedereen die schade lijdt. Ook
aan mensen die een paar kippen
aan vossen zijn kwijtgeraakt.
"Dat wordt overwogen omdat
veel klachten over schade door
vossen zijn binnengekomen", al
dus Eijsing.
Probleem bij het toekennen van
een schadevergoeding is volgens
hem de bewijslast In principe is
de Amsterdamse Waterleiding
verantwoordelijk voor de schade
die vossen uit haar gebied elders
veroorzaken. Er moet wel min of
meer worden aangetoond dat het
daadwerkelijk een vos was uit
het gebied van de Amsterdamse
Waterleiding die de bepaalde
schade heeft aangericht. Volgens
een van de aanwezigen is het
maar het beste altijd een fototoe
stel bij de hand te hebben om
vossen of sporen daarvan met
een op de gevoelige plaat vast te
leggen.
Natuur
Tal van biologen zijn er voorstan
der van de natuur zo te laten ge
dijen als dat natuurlijk verloopt.
Dat betekent slechts in een enkel
geval corrigerend ingrijpen, bij
voorbeeld is bepaalde diersoor
ten de overhand krijgen. Van
daar ook dat met name van die
zijde veel weerstand bestaat te
gen het "blindelings" afschieten
van vossen. Zo'n besluit moet
stoelen op deugdelijk onderzoek.
Van verschillende zijden worden
verschillende getallen genoemd
waar het het toelaatbare aantal
vossen betreft Oude cijfers spre
ken van dne tot vijf vossen per
1000 hectaren. Dat betekent grof
weg zo'n stuk of twintig vossen
in het gebied van de Amsterdam
se Waterleiding. Volgens bioloog
drs. J. Mulder is dat cijfer uit de
lucht gegrepen. In de Kennemer
duinen leven 3 tot 4 vossen in
een gebied van 1 tot 1.5 vierkante
kilometer (100 tot 150 hectaren)
In de duinen nabij Noordwijk en
Noordwijkerhout is voor het
eerst in 1976 een vos gesigna
leerd. De vossen zijn waarschijn
lijk, aldus Mulder, aan het eind
van de jaren zestig teruggekeerd
in de duinen. Waarschijnlijk
doordat ze door particulieren
zijn losgelaten omdat ze als huis
dier niet voldeden. "Maar ik ben
ervan overtuigd dat de vossen
hoe dan ook langs natuurlijke
weg zouden zijn teruggekeerd",
aldus Mulder. Ook in vroeger tij
den hebben vossen gewoond in
duingebieden. Resten van vos
sen zijn onder meer gevonden bij
het Romeinse castellum in Val
kenburg. In de loop der eeuwen
zyn de vossen in het westen uit
geroeid en verjaagd door ontgin
ning van bossen en duingebie
den.
Katwijker H van den Eshof nam deel aan alternatieve Elfstedentocht:
KATWIJK - "Het man
keerde er nog maar aan
dat het vliegtuig onder
weg niet is gekaapt en
dat we in Cuba terecht
waren gekomen". Kat
wijker Henk van den Es-
hof over zijn 13-daagse
reis naar Amerika waar
hij afgelopen zaterdag
deelnam aan de alterna
tieve elfstedentocht.
Van de eerste dag af ging er al
van alles mis met de schaat-
strip van de 32-jarige Katwij
ker. Het toestel waarmee de
kolonie schaatsenthousiasten
naar New York vloog mocht
als nog juist op de Kennedy-
luchthaven landen. Sneeuw
stormen maakten verder vlieg
verkeer boven >?ew Vork vrij
wel onmogelijk. De reis van de
luchthaven naar het hotel op
Broadway, normaal een tocht
je van 20 minuten, duurde
meer dan drie uur. "Van de
twee dagen die we hadden om
New York te bekijken viel de
eerste al in duigen. Gelukkig
was het de volgende dag beter
en kwamen we meer aan ons
trekken. Uiteindelijk was het
bezoek aan New York een trek
ker. Ik vermoed dat meer dan
de helft van de deelnemers
daarvoor is meegegaan en dat
het schaatsen op dat moment
een bijzaak was".
New York leverde echter slechts
problemen op die gering wa
ren met wat de schaatsers
daarna nog te wachten stond.
Met bussen vertrokken de rij
ders naar Newport in de staat
Vermont, een stad in de buurt
van het Memphremagog-meer
waar de 200 kilometer lange
tocht werd verreden.
door
Kees van Kuilenburg
In Newport werd Van den Eshof
ondergebracht in een motel.
"Daar kreeg je alleen een
slaapplaats en verder moest je
zelf je natje en droogje regelen.
Een vreemde ervaring. Maar
schaatsenrijders zijn een vin
dingrijk volkje en de zorg voor
eten en drinken lukte best".
Dollar
Daarna naar het meer om het ijs
te "proeven". "Dat lukte ook
weer niet zoals we gedacht
hadden, want de bussen die
ons zouden vervoeren kwamen
te laat of uren te vroeg. Je kon
er geen touw aan vastknopen.
In de dagen daarvoor heb je
echter al het een en ander ge
leerd. De meesten namen de
tegenslag dan ook voor lief. De
dollar die voor het vervoer
moest worden betaald, hoewel
dit soort zaken in de totaalprijs
was opgenomen was echter
duidelijk te veel voor sommige
rijders. Jeen Wester, de mara
thonrijder uit Eernewoude,
was zo kwaad dat hij de organi
sator bijna aanvloog. Daarna
kregen de meesten het geld te
rne".
Het hoogtepunt van alle ellende
kwam voor Henk van den Es
hof vorige week donderdag.
"Toen begon het plotseling te
dooien. Het zou mijn eerste elf
stedentocht worden en op dat
moment zag ik het niet meer
zitten. Gelukkig vroor het op
de dag van de tocht zelf weer
behoorlijk".
Zaterdagmorgen zeven uur viel
het startschot voor de onge
veer 600 deelnemers. Ver
schrikkelijk slecht ijs, een nau
welijks schoongemaakte baan
en een temperatuur van 15 gra
den onder nul. "Op sommige
momenten had ik het idee op
een grintpad te rijden en dat
200 kilometer lang, nou dat is
een hele opgave. Maar ik was
vastbesloten om de tocht uit te
rijden. Al was het alleen maar
om de Rijnsburgers de mond
te snoeren. Als lid van de
Rijnsburgse IJsclub moest ik
als Katwijker wel slagen. Want
zuigen kunnen die Rijnsbur
gers
De 200 kilometer lange tocht is
Van den Eshof achteraf gezien
wel meegevallen. Uit verhalen
van deelnemers aan eerdere
tochten stond hem een somber
beeld van bittere ellende voor
ogen. "Er stond echter geen
wind en ik was goed getraind.
Alleen het ijs was een ramp.
Naar schatting ben ik zo'n der
tig keer onderuit gegaan".
Schreeuwend
Ook tijdens de tocht bleef de rij
ders niets bespaard. Er was
voor de meesten nauwelijks
verzorging. "Na zo'n honderd
kilometer reden er schaatsers
schreeuwend van honger en
dorst over het ijs. Sommigen
hebben de strijd daardoor ook
gestaakt". Honger en dorst was
er voor Van den Eshof echter
niet bij. "Wij hadden een tip
gekregen dat het met de ver
zorging niet zo best gesteld zou
zijn en hadden onze voorzor
gen genomen".
"Maar ondanks alle voorzorgen
denk je toch na 50 kilometer
waar ben ik aan begonnen. Als
je de honderd hebt volgemaakt
denk je dat nog sterker, vijftig
kilometer verder kan je nauwe
lijks nog denken en als je de
finishlijn bent gepasseerd ben
je alleen maar blij". Dat finis
hen van Henk van den Eshof
gebeurde om kwart over vijf in
de middag. De Katwijker fi
nishte "ergens tussen de 150 en
200". Dat weet hij echter nog
niet zeker, want ook hier liet de
organisatie het volledig afwe
ten.
De in het programmaschema op
genomen prijsuitreiking hep
daarna eveneens volledig uit
de hand. Bussen die het ver
voer zaterdagavond zouden
onderhouden tussen de hotels
en de zaal waar de prijzen zou
den worden uitgereikt kwa
men niet opdagen. Degenen
die zich wel bij de prijsuitrei
king meldden kregen te horen
dat de voorraad eremetaal al
was uitgeput en dat de rest de
plak thuisgestuurd zou krij
gen. Ook Van den Eshof...
Na de nachtrust stond voor Henk
van den Eshof al weer een vol
gende sportieve krachttoer op
de agenda: ruim elf kilometer
langlaufen. Hoewel hij voor de
eerste keer deze sport beoefen
de, behaalde hij een plaats bij
de eerste dertig. Door deze ho
ge klassering op de lange lat
ten eindigde hij bij de eerste 50
in het "Holland-klassement".
Een klassement dat werd op
gemaakt voor degenen die zo
wel aan het schaatsen als aan
het langlaufen hadden meege
daan.
"Doordat ik het nog nooit eerder
had gedaan, was de eerste de
beste boom op het parcours
meteen raak. Maar na tien mi
nuten kreeg ik het door cn ging
het priina. Daardoor heb ik
waarschijnlijk ook mijn spie
ren weer in het gareel gekre
gen want ik heb er weinig last
meer van".
Extra
De negatieve dimax van de chao-
Katwijker Henk van den Eshof: "Ik moest de tocht wel uitrijden,
want die Rijnsburgers zijn zuigers
tisch verlopen schaatstocht in
de Verenigde Staten kwam
echter afgelopen maandag
Acht uur 's morgens zou de
groep, waarmee Henk van den
Eshof in het motel in Newport
verbleef, worden opgehaald
voor de bustocht naar New
York. Al wat er kwam geen
bus. Contact met de organisa
tie was niet mogelijk, zodat we
m arren moede maar weer heb
ben afgewacht wat er zou ge
beuren. Het bleek dat de orga
nisatie over onvoldoende bus
sen beschikte om de deelne
mers naar New York te bren
gen. Het gevolg was dat wij pas
in New York arriveerden toen
het chartervliegtuig van Fin-
nair al hoog en breed boven de
Atantischc Oceaan vloog. Voor
de organisatie zat er mets an
ders op dan ons nog maar een
dag langer in New York te hou
den. Voor de organisator die
volgens de geruchten al voor
zo'n dertigduizend gulden de
boot inging, was dat een extra
strop"
Alles by elkaar is Henk van den
Eshof niettemin best tevreden
"Ik heb veel gezien en de tocht
uitgereden. Als het mogelijk is
doe ik volgend jaar weer mee.
want een ding is zeker als je
eenmaal hebt geproefd van de
elfstedentocht wil je het jaar
daarop wéér bij al die anderen
aan de start staan".
'KATWIJK - Het Samenwerkings
orgaan Bollenstreek (SOB) heeft
gisteravond in Katwijk besloten
om op proef één jaar lang een ei
gen deurwaarder aan te stellen.
"Het is een unieke kans. want als
het project niet lukt, dan wil de
gemeente Noordwijkerhout de
deurwaarder zo terugnemen", al
dus de voorzitter van het SOB,
burgemeester mr. J.M. Bonnike
van Noordwyk gisteravond.
Het aanstellen van de deurwaarder
is voor veel gemeenten binnen
het SOB, waarin gemeenten in
de duin- en bollenstreek samen
werken, noodzakelijk omdat
steeds meer mensen in betalings
moeilijkheden komen. Het is vol
gens het SOB niet mogelijk om
meer gebruik te maken van ge
vestigde deurwaarders in de re
gio omdat die al met werk wor
den overspoeld.
De nieuwe deurwaarder is in
dienst van de gemeente Noord
wijkerhout Hij heeft een gecom
bineerde functie. De man is
deurwaarder en milieu-ambte-
naar. Noordwijkerhout is ermee
akkoord gegaan deze man voor
de hele regio in te zetten. De kos
ten daarvan worden verdeeld
naar het aantal inwoners van de
gemeenten die de deurwaarder
inzetten.
ANWB-route
Het Samenwerkingsorgaan Bol
lenstreek (SOB) is gisteravond m
Katwijk ook akkoord gegaan
met het instandhouden van de
ANWB-bollenroute De bloem
bollenroute zal voor minstens
zes jaar worden aangegeven en
worden onderhouden Omdat de
route nu een permanent karakter
kr\jgt heeft het SOB de naam
veranderd in Bollenstreekroute
Voor dit jaar wordt de route van de
vorige jaren nog gehandhaafd,
maar volgens het SOB dient op
korte termijn het overleg worden
begonnen over een aanpassing
van de route in 1984 Daarbij
wordt gedacht aan het betrekken
van Katwijk en Warmond by het
gebeuren En het bij tvan
de route om andere bezienswaar
digheden in de Duin- en Bollen
streek aan te doen
