c
'Waarom je kennis
niet gebruiken en
bedrijven helpen?'
v*
Term functionele
grondpolitiek wel
erg ruim opgevat
Man '79 klaagt Leidse advocaat aan
'Je komt op voor
je kinderen en je
eindigt in de cel'
Oppositie: vijf krachten in daklozencentrum
J
Universitaire commissie zoekt contact met ondernemers
Bouw parkeergarage:
<3V
ACHTERGROND
Leiden
WOENSDAG 9 FEBRUARI 1983
LEIDEN - In een kamertje hoog
in het universiteitsgebouw aan
de Stationsweg, zegt dr. ir. A.
Scheepmaker: "De Commissie
Contacten Bedrijfsleven kan
veel goed werk doen voor de
kleine ondernemers, maar laten
we niet vergeten dat de werk
zaamheden de universiteit ook
geld kunnen opleveren".
Om het maar eens anders te zeg
gen: een mes dat aan twee kan
ten snijdt. Waar dan volgens de
secretaris van de commissie, me
vrouw ir. A.W. Leistra, wel deze
kanttekening bij moet worden
gemaakt: "Het werk dat door we
tenschappers wordt gedaan mag
natuurlijk het onderzoek aan de
universiteit niet doorkruisen".
Aan de Leidse universiteit werd de
Commissie Contacten Bedrijfsle
ven in september '81 in het leven
geroepen. Vanaf die tijd bestaat
er ook een nauwe samenwerking
met de technische hogeschool
Delft. Dat enkele jaren geleden
deze commissies overal in den
lande begonnen te werken is niet
vreemd: de economische crisis
openbaarde zich en het idee on
stond dat universiteiten bedrij
ven zouden kunnen helpen door
kennis over te dragen.
Kennis waar natuurlijk wel voor
moet worden betaald, want voor
niets gaat de zon op. Inmiddels
moeten ook de universiteiten be
zuinigen en dus komt het goed
uit dat er contacten met het be
drijfsleven zijn. Zo vertelt
Scheepmaker dat een werkgroep
verbonden aan het instituut geo-
door
Wim Brands
fysica en ruimteonderzoek op
eens minder geld kreeg van de
overheid. "Het was dus voor
ons", vertelt hij, "noodzaak om
alternatieven te zoeken. Geld
van het bedrijfsleven is mooi
meegenomen".
Bordje
Vooral voor kleine ondernemers
kan de commissie een uitkomst
zijn volgens Leistra. De grote on
dernemers wisten de weg na
tuurlijk wel te vinden? "Ook niet
altijd natuurlijk", zegt Scheep
maker. "Maar één ding is duide
lijk: het midden- en kleinbedrijf
klopt niet zo makkelijk aan. Het
is daarom ook belangrijk dat wij
goed naar buiten komen. Je kunt
niet volstaan met een bordje aan
de deur".
Om ondernemers te lokken hou
den de leden van de commissie
sinds enige tijd lezingen, door
Scheepmaker getypeerd als:
praatjes voor ondernemers. "Ze
krijgen van ons te horen met wel
ke vragen ze bij ons kunnen ko
men. Nee, wij houden ons niet al
leen bezig met natuurweten
schappen. Ook vragen op het ge
bied van talen en letterkunde
worden door ons in behandeling
genomen. Het is nog niet voorge
komen, maar stel dat een onder
nemer gaat exporteren naar Ja
pan, goed, hij wil informatie over
dat land, dan is het niet ondenk
baar dat wij zorgen dat een aan
tal deskundigen een cursus sa
menstelt".
In totaal behandelde Leistra vorig
jaar 51 vragen. In veel gevallen
was informatie direct te geven;
er waren zeven verzoeken om ap
paratuur te ontwikkelen. "Een
paar heb ik doorverwezen".
Vier verzoeken kwamen terecht op
het bureau van Leidse onderzoe
kers. Aan hen was het om te be
palen of een en ander viel te rij
men met het onderzoekspro
gramma, want het eigen onder
zoek mag natuurlijk niet in ge
vaar komen. Ternauwernood
heeft Leistra dit gezegd of
Scheepmaker vertelt dat hij hier
toch wel graag wat aan wil toe
voegen. "We moeten natuurlijk
niet teveel toegeven aan nauwe
ideeën". Hij bedoelt? "Ik vind
dat je ook opdrachten kunt aan
vaarden die niet in je onder
zoeksprogramma passen. Als
echt alles in dat programma
moet passen komt het midden-
en kleinbedrijf natuurlijk hele
maal niet aan de bak".
Profiteren
Van dwang is natuurlijk nooit
sprake, vervolgt Scheepmaker
even later. Wil een onderzoeker
een bepaalde opdracht niet aan
vaarden, dan is dat zijn goed
recht Maar één ding mogen we
volgens Scheepmaker nooit ver
geten: nu er bezuinigd wordt kan
ook de universiteit beter worden
van contacten met het bedrijfsle
ven; het is niet alleen het be-
A. Scheepmaker: "Je kunt niet volstaan met
drijfsleven dat in de gelegenheid
is te profiteren.
Toen er in de universiteitsraad
werd gesproken over het oprich
ten van de commissie waren er
mensen die bezwaren hadden.
Loop je niet het risico voor het
karretje van het bedrijfsleven te
worden gespannen? "Luister
eens: de meeste mensen zijn en
thousiast over dit experiment
dat nu al zo'n anderhalf jaar
duurt, en ik denk dat wij na twee
jaar experimenteren ook wel te
horen krijgen: ga maar door.
Waarom zou je kennis niet ge
bruiken om bedrijven te hel
pen".
Scheepmaker zegt het met grote
stelligheid en Leistra beaamt
het. Andere vraag: is er geen
sprake van concurrentieverval
sing; er zijn toch ook vrij veel
technisch adviesbureaus in dit
land, die klaarstaan om onderne
mers te helpen?
Scheepmaker vindt dat er inder
daad sprake is van concurrentie,
maar daar tilt hij niet zwaar aan.
"Het valt niet te ontkennen dat
onze aanpak voordelen heeft.
Kijk, als je naar een bureau toe-
stapt met een wens, dan probeert
dat bureau, dat soms overigens
veel geld vraagt, dat idee te ver
wezenlijken. Vervolgens werkt
een constructiebedrijf het plan
uit. Kom je naar ons toe dan gaat
het allemaal veel simpeler: een
onderzoeker maakt een ontwerp
en de mechanicus, die ook aan
de universiteit werkzaam is,
neemt de afwerking voor zijn re
kening. Heeft die mechanicus
een probleem, dan gaat hij ge
woon even naar boven om een
paar vragen te stellen".
LEIDEN - Man '79, de in Leiden
gevestigde vereniging van ge
scheiden mannen, heeft de de
ken van de Orde van Advoca
ten mr. F.N. Meijer verzocht
een tuchtrechterlijke vervol
ging in te stellen tegen de Leid
se advocaat mr. V.C. Groenen-'
dijk. Volgens Man '79 heeft
Groenendijk meegewerkt aan
het saboteren van de omgangs
regeling, die een van haar
cliënten was toegekend bij zjjn
echtscheiding.
Sedert 1975 treedt Groenendijk
op als advocaat van de ex-echt
genote van de cliënt van Man
'79. Thans dient hij haar van
advies bij het blokkeren van de
door de kinderrechter vastge
stelde omgangsregeling. Deze
regeling zou de ex-echtgenote
eigenmachtig terzijde hebben
geschoven, waardoor de cliënt
Man '79 stelt Groenendijk hier
voor verantwoordelijk. Over
eenkomstig zijn advocateneed
had hij zijn cliënte op andere
gedachten moeten brengen of
anders zijn medewerking aan
haar moeten stopzetten, zo
meent Man '79. Maar in plaats
daarvan heeft hij zich geleend
om het eigen rechtertje spelen
van zijn cliënte vorm te geven
en haar van advies te dienen,
zo stelt Man '79.
De vereniging constateert dat
Groenendijk hiermee in strijd
met zijn plicht en met de wet
heeft gehandeld. „Uit zijn han
delwijze blijkt minachting
voor de rechterlijke autoritei
ten en hij verdedigt een zaak
die men in gemoede niet kan
geloven rechtvaardig te zijn",
aldus Man '79 in een onlangs
verzonden brief aan de deken.
Mr. Groenendijk zei gisteren een
en ander in alle toonaarden te
ontkennen. „De klacht is on
juist. Maar in verband met
mijn beroepsgeheim kan ik er
niet verder op ingaan. Ik vind
in elk geval dat ik niks te vre
zen heb."
Voorzitter Man '79:
„Wanneer je als gescheiden vader opkomt voor je kinde
ren, eindigt dat in de gevangenis. Dat klinkt absurd,
maar het is waar. Je wordt behandeld als de eerste de
beste kinderlokker."
Ir. P.J.A. Prinsen, de voorzitter van
Man '79, de in Leiden gevestigde
vereniging van gescheiden man
nen, is sinds maandag weer op
vrije voeten. Na zes dagen gevan
gen te hebben gezeten, heeft hij
alsnog besloten de resterende
dertienhonderd gulden van de
boete van tweeduizend gulden te
betalen. Deze boete werd hem in
1980 door de rechtbank opgelegd
omdat hij een jaar eerder zijn
kinderen had ontvoerd.
Prinsen heeft altijd principieel ge
weigerd de boete te betalen. Hij
vindt namelijk dat opkomen
voor je kinderen geen strafbaar
feit is. Maar begin deze week is
de Leidenaar toch overstag ge
gaan. Enerzijds omdat allerlei ur
gente zaken op het bureau van
Man '79, zoals de klacht tegen de
Leidse advocaat mr. V. Groenen
dijk (zie kaderboven), dringend
zijn aandacht behoefden. Ander
zijds omdat hij - met nog twintig
door
Sjak Jansen
dagen voor de boeg - het niet
langer uithield achter de tralies.
Zijn verblijf in wat hij noemt „de
kerkers van het Leidse en Haag
se politiebureau" is voor hem
een welhaast traumatische erva
ring geworden. Verbitterd en
met veel pathos doet hij zijn re
laas. Een relaas dat hier en daar
veel lijkt op een tirade. „Ik ben
gepakt omdat ik artikel 279 van
het wetboek van strafrecht heb
ovèrtreden. Dat artikel handelt
over onttrekking van minderjari
gen aan de ouderlijke macht. En
dan denk je al gauw aan kidnap
ping, losprijzen, kinderhandel en
dergelijke. Maar het dwaze is dat
hetzelfde artikel wordt gebruikt
tegen gescheiden vaders die op
komen voor hun kinderen. En
dan zeg ik: juristen hebben
het leven geen snars begrepen".
P.J.A. Prinsen: "Juristen hebben
Dat en niets anders heeft Prinsen
naar zijn zeggen gedaan die war
me junidag in 1979 toen hij zijn
kinderen van school ophaalde
om hen medisch te laten keuren
voor de wintersport. „Omdat ik
hun moeder niet kon vinden, heb
ik ze daarna drie dagen bij me ge
houden. Daarover heb ik natuur
lijk de politie ingelicht, maar dat
telefoontje is daar niet goed
doorgedrongen. De schoollei
ding had toen ook al de politie
gebeld. Ik werd dus al gezocht.
En dat had nooit mogen gebeu
ren, als de wet mij inderdaad als
vader van mijn kinderen had er
kend."
Wegens ontvoering van zijn kinde
ren werd Prinsen een jaar later
door de Haagse rechtbank ver
oordeeld tot een boete van vijf
tienhonderd gulden, die nadien
opliep tot tweeduizend gulden.
Prinsen ging in beroep bij het
Hof, maar vond daar naar zijn
zeggen „een zeer bevooroordeeld
college van pure formalisten, die
volstrekt bezijden het leven ston
den."
Met andere woorden: Prinsens be
roep werd afgewezen. Vervol
gens ging hij in cassatie bij de
Hoge Raad, „maar daar ontnam
men mij zelfs het laatste woord."
Strafblad
Vrouwe Justitia bleek hem allesbe
halve goed gezind, want een ver
zoek aan de procureur-generaal
om zijn rechtzaak te herzien
werd evenmin gehonoreerd.
Prinsen stond daarop omdat hij
met het oog op politieke ambi
ties zijn strafblad kwijt wil. „Ik
wil de weg vrijhouden naar de
Tweede Kamer. Als er over
drieëneenhalf jaar verkiezingen
zijn wil ik meedoen. Ik wil in de
Kamer om hervorming van de
echtscheidingswetgeving te be
werkstelligen. En als dat is ge
schied, zal ik terugtreden."
Prinsen zegt zich thans „politiek
vervolgd" te voelen. „Met dat
strafblad mag ik niet aan de ver
kiezingen meedoen.
Maar dat strafblad laat ik er niet bij
zitten."
LEIDEN - De oppositie-partijen
van de Leidse gemeenteraad
hebben samen een amendement
ingediend om het nog te openen
Centrum Onderdak aan de Rem-
brandtstraat alsnog aan vijf
groepswerkers te helpen. Tot nu
toe vond de gemeente 4,7 groeps
werkers genoeg; volgens de
Stichting Opbouw Onderdak
moeten er echter vijf groepswer
kers zijn om de 24-uurs-bereik-
baarheid van het daklozencen
trum te waarborgen.
Het CDA, D',66, PSP, CPN, SP, en
PPR stellen nu voor de 0,3
groepswerker aan te stellen. De-
benodigde 13.000 gulden zou
hiervoor uit het Fonds Boven-
wijkse Voorzieningen van de ge
meente moeten worden gehaald.
Het gaat hier om een eenmalige
bijdrage die geldt voor het eerste
jaar na de opening van het cen
trum.
Volgens de indieners van het
amendement zou in 1984 beke
ken kunnen worden of de 0,3
groepswerker inderdaad nodig
is. "Misschien is het ook moge
lijk om een extra bijdrage van
het rijk te krijgen in verband met
de regio-functie van het cen
trum", schrijven de oppositie
partijen. Ook zouden volgens
hen de regio-gemeenten om een
bijdrage kunnen worden ge
vraagd. zodat de zaak structureel
geregeld kan worden.
Het amendement wordt tijdens de
volgende gemeenteraadsverga
dering in stemming gebracht.
Vooralsnog zijn de oppositie-par
tijen daarbij in de minderheid.
Van de college-partijen PvdA en
WD toonde alleen Toos Fallaux
(PvdA) zich laatst voorstander
van vijf groepswerkers.
Kiezersbedrog. Hans de la Mar
wilde het woord niet in de
mond nemen tijdens de raads
vergadering van afgelopen
maandag. Maar het lag de PSP-
er wel op de lippen. En ook al
wilde PvdA-wethouder Tesse-
laar niet dat de pacifistisch so
cialist zich met het duiden van
de sociaal-democratische bij
bel bemoeide, de tweedracht
in het sociaal-democratische
nest was er.
Het debat in de raad stond ge
heel in het teken van de grond-
uitgifte aan Du Prie, die aan
het Levendaal een parkeerga
rage wil bouwen. Er waren wat
schermutselingen tussen het
college en oppositiepartij CDA
over het autovrij maken van
het Pieterskerkplein, maar er
was vooral ook een verwoede
discussie binnen de linkse ge
lederen. Niet over wel of geen
parkeergarage, maar over de
prijs die er voor moet worden
betaald.
Als het verkiezingsprogramma
van een partij door vertegen
woordigers van die partij niet
wordt uitgevoerd kunnen er
twee dingen mankeren: de ver
tegenwoordigers deugen niet
of het programma deugt niet.
Een combinatie van beide is
natuurlijk ook mogelijk, maar
dat terzijde.
De vraag is dus, voor alle duide
lijkheid: Wat is er mis als socia
listen peperdure bouwgrond
aan een projectontwikkelaar
weggeven (voor een knaak) om
er een foeilelijke en kolossale
parkeergarage te bouwen?
Zijn zij de bedriegers van hun
kiezers of is de achterban al be
drogen door het verkiezings
programma?
Het PvdA-verkiezingsprogram-
ma is duidelijk over parkeerga
rages: Parkeren moet in princi
pe kostendekkend zijn. Het
standpunt dat geen gemeente
geld aan de bouw en exploita
tie van parkeergarages wordt
besteed blijft gehandhaafd. Zo
staat het in het programma
1982-1986 en zo stond het ook
in het programma van de vori
ge periode.
De grond voor een garage prak
tisch gratis weg te geven, ten
einde een sluitende exploitatie
mogelijk te maken, is zonder
twijfel in strijd met de strek
king van deze passage.
Collegevorming
Tijdens de collegevorming, vorig
jaar, maakte deze passage ook
deel uit van het ontwerp colle
geprogramma. In de onderhan
delingen met de WD kwam er
een compromis uit de bus:
"Parkeergarages dienen kos
tendekkend te zijn en zullen in
het kader van de functionele
grondpolitiek gerealiseerd
worden", aldus het program
ma van PvdA/WD.
Functionele grondpolitiek! Waar
hadden we die term eerder ge
hoord? Juist, in september
1981, bij de gronduitgifte aan
Digros uit de mond van nie
mand minder dan PvdA-wet
houder Waal. Bij Digros \verd
de grond aan de Langegracht
voor een parkeergarage im
mers ook voor een zacht prijsje
beschikbaar gesteld.
Die gronduitgifte was in de
PvdA-fractie indertijd ook al
omstreden. Overigens niet al
leen vanwege het zachte prijs
je, maar ook vanwege de mede
werking aan de door de ge
meenteraad ongewenste Di-
gros-vestiging. Anders dan nu
werd de kwestie toen vooral
binnenskamers en minder tu
multueus uitgevochten. Geen
partij-voorzitter durfde het
'strijdig met het verkiezings
programma' in de mond te ne-
Wat is er nu dan helemaal aan de
hand, dat het PvdA-bestuur
zich tegen de gronduitgifte
keert en vier leden van de frac
tie hun stem aan het voorstel
onthielden? Is het dan niet zo,
zoals wethouder Tesselaar re
deneert, dat het collegepro
gramma is goedgekeurd door
de ledenvergadering van de
partij?
Dat er dus geen vuiltje aan de
lucht is. Niks geen list en be-
door
Leo Maat
Tesselaar: functionele overdrij
ving
drog. De hele gang van zaken
is gebaseerd op een compro
mis dat gesloten is bij de colle
gevorming. Het sluiten van
compromissen is een heel be
hoorlijke, zelfs noodzakelijke,
werkwijze in de Nederlandse
politiek.
Iedere kiezer weet dat en be
driegt alleen zichzelf als hij of
zij denkt dat het programma
van een partij onverkort kan
worden uitgevoerd. Tot zover
lijkt Tesselaar groot gelijk te
hebben in zijn redenering.
Maar in de raadsvergadering
van afgelopen maandag over
dreef hij.
Aankoop
Tesselaar trachtte de dissidente
fractieleden Van Dongen en
Fallaux eens flink de oren te
wassen. Deze raadsleden wa
ren er immers bij toen in 1981
het Sanders-complex voor veel
geld van projectontwikkelaar
Bakker werd aangekocht. Ze
hadden toen toch al op hun
klompen kunnen aanvoelen,
dat de bestemming parkeren
nooit dat geld zou opleveren.
Schaakmat, moet Tesselaar ge
dacht hebben, maar het was
een regelrechte blunder. De la
Mar sprong in met de opmer
king, dat als de wethouder dat
zo goed van tevoren wist, hij er
ook wel voor had mogen zor
gen dat het PvdA-verkiezings-
programma op dit punt geen
gouden eieren beloofde.
Dat programma werd vastge
steld op het moment dat in elk
geval wethouder Tesselaar
kennelijk - althans dat be
weert hij nu ervan op de
hoogte was dat parkeergarages
er nooit komen zonder dat de
gemeente er hoe dan ook geld
in stéekt.
Dat programma is door de leden
vastgesteld nadat een commis
sie van deskundigen (waarin
onder anderen de (toenmalige)
wethouders Hans van Dam en
Paul Bordewijk en fractielei
der Peters zitting hadden) het
had voorbereid. Niemand, die
met de kennelijk dwingende
cijfers op de proppen kwam
om de onuitvoerbaarheid van
de bewuste passage aan te to
nen. Ook Tesselaar niet.
Een partij met zoveel betweters
en 'real-politiker' en dan nog
onhaalbare zaken in het ver
kiezingsprogramma opnemen.
Is het niet treurig? Of zat Tes
selaar gewoon te overdrijven?
Net als Waal, die zei dat de le
den toch in staat zijn om gefun
deerde beslissingen te nemen.
"Of meent u van niet?", daagde
Waal het PSP-raadslid uit. Die
natuurlijk onmogelijk nee kon
zeggen.
Maar bij de stellingen van Tesse
laar en Waal zijn wel degelijk
kanttekeningen te plaatsen. Zo
hoeft functionele grondpoli
tiek niet te betekenen dat de
grond nagenoeg gratis wordt
weggegeven. Digros betaalde
de gemeente minder dan de
kostprijs, maar uitgangspunt
bleef toch een redelijke waarde
van de grond (462.000 gulden
voor 2200 vierkante meter).
De term functionele grondpoli
tiek is in het geval Du Prie wel
tot het uiterste gerekt. Ook is
niet anders dan bij Digros -
bedongen dat de parkeergara
ge 24 uur per etmaal open is.
Zelfs de waardestijging van de
grond, die normaal gesproken
na 25 jaar wordt doorberekend
in de canon en zo ten goede
komt aan de gemeente, krijgt
Du Prie cadeau.
De prijs voor de garage valt op
deze manier, ondanks alle
rijks- en provinciale subsidies,
voor de gemeente hoog uit. Be
weren dat de raad hiermee ak
koord is gegaan toen de grond
werd aangekocht en beweren
dat de PvdA hiermee akkoord
is gegaan toen het resultaat
van de college-vorming werd
goedgekeurd, dat is een beden
kelijke vorm van overdrijving.
