c Bom vernietigt bureau van PLO Grote belangstelling begrafenis Roy Horb Proces tegen Barbie moet als voorbeeld dienen Paus reist naar Midden-Amerika Spaanse r.k. kerk fi hekelt abortus beleid regering Twintig doden in Beiroet China blijft Taiwan als obstakel zien PARAMARIBO (GPD) - Zaterdag in de namiddag is de voormalige garnizoenscommandant majoor Roy Horb onder grote publieke belangstelling in Paramaribo be graven. Horb stierf woensdag in de cel van het zwaarbewaakte ge bouw van de militaire politie door zelfophanging, zoals de offi ciële versie van de legerautoritei- ten luidt. Schattingen in Parama ribo spreken van tussen de 3000 en 10.000 aanwezigen bij de be grafenis aan de Verlengde Cop- penamestraat. Militairen hebben zich bij de be grafenis niet laten zien. Van het gezag in Suriname was alleen de voormalige militaire attaché in Den Haag, Laurens Neede, aan wezig. Voor de orde zorgden eni ge politieagenten, die in de lucht schoten en van de wapenstok ge bruik maakten toen de opdrin gende menigte het de familie van Horb onmogelijk maakte bij het Buitenland MAANDAG 7 FEBRUARI 1983 graf te komen. Tijdens de begrafenis werden er geen leuzen gehoord die wezen in de richting van verzet tegen het militair gezag. Wel werd er een clandestien pamflet ver spreid onder de aanwezigen, waarin werd aangekondigd dat Bouterse binnen twee weken zou worden gedood. De Surinaamse TV besteedde vrij dagavond veel tijd aan de recon structie van de zelfmoord van Horb door ophanging. Dit omdat zowel in Suriname als in Neder land ernstige twijfel geuit over de officiële versie van het mili tair gezag. Een inspecteur van politie legde omstandig uit dat de sectie op het lijk van Horb heeft uitgewezen dat Horb zich opgehangen moet hebben. Hij il lustreerde zijn bewering met fo to's van de cel waarin Horb was opgesloten. Inmiddels worden er steeds meer geluiden gehoord vanuit Surina me dat de bevolking tot een min der openlijke wijze van verzet te gen het militaire regime is over gegaan. Zo stuurt een groep, ge naamd 'The Freedom Fighters', kaarten aan Bouterse gezinde politici en militairen, waarop 15 kruizen te zien zijn, die verwijzen naar de 15 geëxecuteerden van 8 december, met als opschrift: al is de leugen nog zo snel, de waar heid achterhaalt haar wel. Men wachtte in Paramaribo verder gespannen af of er vandaag ge werkt zou worden. Geruchten willen dat ouders, leerlingen en leerkrachten het zullen aanstu ren op een nieuwe onderwijssta- king, als teken van verzet tegen het militaire regime. Het onder wijs in Suriname heeft dit jaar al een enorme achterstand opgelo pen. Sinds het begin van het schooljaar is er op de middelbare en lagere scholen meer dan een maand geen onderwijs geweest, terwijl de universiteit nog altijd gesloten is. Op vele scholen moet er ook geïm proviseerd les worden gegeven vanwege het vertrek van leer krachten uit Suriname naar Ne derland. Omdat er voor deze week echter schoolonderzoeken voor de eindexamenklassen -op het programma staan, verwacht men dat ouders hun kinderen toch naar school zullen stujen. BEIROET (Reuter/UPI) Het enige PLO-bureau dat nog werkte is zaterdag in puin gelegd. Dit gebeurde door een autobomaanslag, waarbij twintig doden en ongeveer hondend gewonden vielen. De PLO-vestigingen in de stad zijn door de aanslag tot nul geredu ceerd. Die van Syrië en Libië worden intussen steeds verder gedecimeerd. De aanslag op het laatste PLO-kan- toor trof tevens het gebouw van het Libische staatspersbureau. Hierin is ook de Libische ambas sade ondergebracht. Het eigenlij ke ambassadegebouw was eer der ontruimd na beschadigd te zijn door Israëlisch granaatvuur. De aanslag van zaterdag geschied de door het laten ontploffen van een auto. Deze was volgestopt met explosieven. Het gebeurde 's middags op de straat voor het ge bouw van zes verdiepingen waarin het Palestijnse onder zoekscentrum is gehuisvest. Dit centrum is een culturele organi satie van de Palestijnse bevrij dingsorganisatie PLO. De explosie trof het pand op het moment waarop het personeel dit zou verlaten voor het week einde. Zij vernielde ook een ge bouw aan de andere kant van de straat waarin het Libische staats persbureau Jana met ambassade is gevestigd. De explosie zette het PLO-gebouw tevens in vlam. Overlevenden schreeuwden om hulp vanaf de balkons boven. Sommigen klom men langs de regenpijpen om laag. Israël De eerste vertegenwoordiger van de PLO in Beiroet, Shafiq al- Hout, stelde Israël verantwoor delijk voor de explosie. Acht da gen tevoren was een hoofdkwar tier van Palestijnse guerrillastrij ders ook door een autobom ver nietigd in een oostelijke plaats. De PLO had hoofdkwartieren en kantoren in Beiroet totdat zij de ze stad vorig jaar zomer moest verlaten na een beleg door Israël. Alleen enige functionarissen van het onderzoekscentrum bleven achter. Het officiële hoofdkwar tier van de PLO heeft leegge- staan sinds het in september werd leeggehaald en geplunderd door Israëlische troepen. Syrië en Libië delen in de vesti- gingsmalaise van de PLO in Bei roet. Zij steunen voorstanders van de harde lijn tegenover Is raël binnen de organisatie. Het Syrische persbureau, een van de laatste Syrische doelwitten in de stad, werd donderdag opgebla- Afgeschaft Zuid-Afrika heeft de financiële rand en wisselcontroles van niet-ingezetenen vandaag af geschaft. De financiële rand die een lage re koers heeft dan de 'gewo ne' rand, is het middel waar mee niet-ingezetenen aande len en andere activia in Zuid- Afrika kunnen kopen. Het besluit wordt door de Zuid- afrikaanse minister van fi- omschreven als een stap vooruit voor de Zuidafrikaanse Busongeluk Bij een ernstig busongeluk in de Oostenrijkse provincie Stiermarken zijn gisteren vijf mensen omgekomen en acht zwaar gewond. De slachtof fers behoorden tot een groep van vijftig, meest oudere, vakantie vanuit Wenen op weg naar huis. Het ongeluk gebeurde toen de bus op een door sneeuwval glad geworden weg begon te slingeren en vervolgens van af een talud naar beneden stortte. Betaling Voor het eerst sinds de gijze ling van het Amerikaanse ambassadepersoneel in Tehe ran in 1980 heeft Iran een vor dering van een bank in de VS voldaan. Chemical Bank in New York heeft ongeveer zestig miljoen gulden ontvan gen. Het gaat om de rekening die in 1981 werd geopend als onderdeel van de voorwaar den waarop de Amerikaanse gijzelaars werden vrijgelaten. Er staat meer dan drie mil jard gulden op die afkomstig zijn van Iraanse tegoeden in de VS die ex-president Carter indertijd blokkeerde. Het is de bedoeling dat de rekening wordt gebruikt als schade claims van de VS op Iran en omgekeerd worden afgewik keld. Ambassadeur De Sowjet-Unie heeft Zoya Mi- ranova als permanente verte genwoordiger bij de Verenig de Naties en andere interna tionale organisaties in Genè- ve vervangen door Mikhail Sytenko. Miranowa gaat met pensioen. Sinds Joeri Andropov de overleden Leonid Bre^jnjev is opgevolgd zijn veel func tionarissen "met pensioen" gegaan, kennelijk in het ka der van een zuivering van de partij. Turk in staat van beschuldiging MILAAN (AFP/Reuter) - De justi tie in Milaan heeft zaterdag de Turk Moestafa Savas officieel in staat van beschuldiging gesteld wegens "aanstichting tot het ple gen van een misdaad" na verkla ringen van een Italiaanse drugs handelaar dat hij een aanslag op de paus voorbereidde. De man zat sinds dinsdag in voor arrest en zaterdag moest een be slissing worden genomen of hij nog langer kon worden vastge houden. Justitie meent dat de Turk niet in staat was helderheid te verschaffen rond zijn positie en dat de zaak te gevoelig is om de man op vrije voeten te stellen zonder zekerheid over wat er gaande is. De Italiaanse drugshandelaar An tonio Armeli Grigi, die twee we ken geleden v/erd gearresteerd, had de Turk ervan beschuldigd hem meer dan 200.000 dollar te hebben aangeboden om de paus te vermoorden tijdens diens be zoek aan Milaan in mei. Strenge regels Turkse partijen ANKARA (Reuter/UPI) - Turkse politieke partijen in de toekomst mogen geen kri tiek leveren op de militaire staatsgreep van 1980. Dit is gebleken uit wetsvoorstellen die zaterdag zijn gepubli ceerd. De wetten verbieden elke partij kritiek te leveren op beleid, optreden of verklaringen op de staatsgreep en elke band met partijen van voor 1980. In de voorstellen worden ook vakbonden en beroepsver- banden verboden bijdragen te storten in partijkassen en worden particuliere bijdra gen beperkt tot 2600 dollar per jaar. Iedere partij-activiteit is verbo den sinds de staatsgreep en partijen van voor die tijd zijn ontbonden. De wetsvoorstel len zijn een belangrijk onder deel van de voorbereidingen voor de algemene verkiezin gen die zoals beloofd dit na jaar worden gehouden. Volgens de voorstellen mogen partijen niet de woorden communist, fascist, anar chist, nationaal-socialist of theocraat gebruiken in hun naam of programma, en mo gen ze alleen aan verkiezin gen deelnemen als ze in min stens de helft van de 68 Turk se provincies vertegenwoor digd ziin. Ontreddering na de bomaanslag op het PLO-bureau in Beiroet. Een hulpverlener draagt hier een gewond meisje naar een ambulance. hi relatie met VS PEKING (Reuter) - China blijft erbij dat de kwestie-Taiwan een hinder paal vormt in zijn betrekkingen met de Verenigde Staten. "Tenzij-dit probleem wordt opgelost is wederzijds vertrouwen tussen China en de VS uitgesloten en zijn gezonde bilaterale banden onmogelijk". Dit zei het officiële persbureau Nieuwe-China gisteren in een commentaar na het bezoek van de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, George Schultz, aan China. Hij vertrok gisteren na een verblijf van vier dagen vanuit Peking naar Seoel. Minister Shultz beaamde zelf zaterdag tijdens een persconferentie dat er behoefte aan vertrouwen tussen de twee landen bestaat en dat er geen doorbraak in de betrekkingen met China was bereikt ofschoon wel voortuitgang was geboekt. Shultz heeft langdurig gesproken met Chi na's sterke man Deng Xiaoping, premier Zhao Ziyang en diverse minis ters. Voor de Chinezen vormt de "Taiwan relations act", de wet op grond waarvan het Amerikaanse Congres na het aangaan van officiële banden met "Peking" in 1979 de officieuze betrekkingen met Taiwan om schreef, een belangrijke klip in de Chinees-Amerikaanse betrekkingen en moet ze worden ingetrokken, aldus het persbureau. Gezien de scherpe toon van het commentaar deden in Washington ge ruchten de ronde over een eventueel uitstel van het bezoek van de Chinese premier, Zhao Ziyang, aan de VS. Hij aanvaardde weliswaar de uitnodiging van minister Shultz voor een dergelijk bezoek nog dit jaar. Maar Amerikaanse diplomaten in Peking zeiden gisteren dat er geen datum was bepaald en volgens Chinese kringen is een bezoek in 1983 zelfs onwaarschijnlijk. ROME (GPD) - Van 2 tot 9 maart zal paus Johannes Paulus 2 een bezoek brengen aan Centraal-Amerika. Hij kondigde dit giste ren aan tijdens zijn wekelijkse toespraakje voor het uitspreken van het middaggebed. De paus somde hierbij ook de landen op die hij op deze reis zal aandoen. Het zijn, in volgorde: Costa Rica, Nicaragua, Panama, El Salvador, Guatemala, Honduras, Belize en Haiti. Aan twee van de landen die hij gaat bezoeken besteedde de paus vorig jaar bijzondere aandacht. In een brief aan de bisschoppen van El Salvador drukte hij hun op het hart zich met alle krach ten in te spannen voor de binnenlandse verzoening, aan die van Nicaragua schreef hij over de centrale plaats die de bisschoppen in hun kerken innemen en wees hij op de gevaren van een zgn. „volkskerk", die zich naast, of in sommige gevallen zelfs tegen de officiële kerk opstelt. Zoals bij al zijn voorgaande reizen zal de paus ook hier bijzondere nadruk leggen op het pastorale, niet-politieke karakter van zijn bezoek. Met de bijzondere, ook politieke rol die de kerk in dit deel van de wereld speelt (in Nicaragua maken bijvoorbeeld ook enkele priesters deel uit van de Sandinistische regering) zal het moeilijker vallen dan ooit om dit onderscheid te handhaven. Ook de persoonlijke veiligheid van de paus baart deze keer bijzon dere zorgen. Op Haiti hebben tegenstanders van president Du- valier gedreigd de paus te zullen vermoorden, en ondanks de ontkenning van de plaatselijke nuntius houdt men in het Vati- caan ernstig rekening met deze bedreiging. MADRID (GPD) - De Spaanse bis schoppen hebben dit weekeinde fel stelling genomen tegen abor tus. Onder de titel 'Leven en abortus' publiceerde de perma nente commissie van de Spaanse bisschoppenconferentie een kri tisch document, waarin de plan nen van de regering om abortus beperkt toe te laten 'niet accepta bel' werden genoemd. De bis schoppen kwalificeerden abor tus als 'doodslag'. Zelfs de beperkte vorm, waarin de regering abortus wil legaliseren (gevaar voor het leven of gezond heid van de vrouw, misvorming van de foetus of verkrachting) kan niet door de bisschoppelijke beugel. Zelfs in het geval dat de zwangerschap het gevolg is van verkrachting, laat de bisschop penconferentie het leven van de foetus prevaleren boven 'het an nuleren van de gevolgen van een onrechtmatige agressie jegens de Aborteren wanneer de vrucht geestelijk of lichamelijk mis vormd is, bestempelt het bis schoppelijke document als' een 'onmenselijk offer van zwakken terwille van materieel welzijn of egoisme van de sterken'. Om consequenties van ongewenste zwangerschap te verzachten roe pen de bisschoppen op tot grote re overheidssteun voor de be trokken gezinnen en een versoe peling van de adoptieregeling. Op een subtiele manier richten de bisschoppen ook hun kritische pijlen op de socialistische rege ring, die zich tot taak heeft ge steld te zorgen voor een 'ethisch reveil'. „Als men abortus in ons land zou toelaten, zou het bij vele burgers als incoherent, zo niet onoprecht overkomen wanneer een beroep wordt gedaan op de ethische waarde of morele herbe wapening van ons volk", kwalifi ceren de Spaanse bisschoppen cynisch. Niet alleen door het bisschoppelij ke document zal de verhitte dis cussie over abortus wel aange wakkerd worden in de komende dagen. Vorige week overleed in Gijon een 28-jarige vrouw, nadat ze thuis door een kwakzalver geaborteerd was. Volgens femi nistische groepen overlijden jaarlijks naar schatting 300C vrouwen in Spanje als gevolg van klandestiene abortusingre pen. Ook zal de nodige stof opwaaien over een dagvaarding van een rechter aan 23 vrouwen, die een solidariteitstelegram hadden ge stuurd naar een meisje in Mur cia, Zij werd gerechtelijk ver volgd nadat ze, na verkracht te zijn, zich had laten aborteren. Griekse regering waarschuwt VS ATHENE (UPI/ANP) - In een brief aan president Reagan heeft de Griekse regering gewaar schuwd dat Amerikaanse plan nen om de steun aan Turkije bij na te verdubbelen de onderhan delingen over Amerikaanse mili taire bases in Griekenland in ge vaar kan brengen. De brief die vrijdag door de Griekse ambas sadeur in Washington op het Wit te Huis was afgeleverd, werd za terdag in Athene gepubliceerd. "De Griekse regering kan er niet aan voorbijgaan dat tenzij het militaire evenwicht in het gebied wordt gehandhaafd, de al zwak ke stabiliteit in ons gebied ver stoord zal worden met onvoor spelbare gevolgen" aldus pre mier Papandreou. "Zoals u be grijpt, schept dit een klimaat dat niet bijdraagt tot onze onderhan delingen over de sluiting van een nieuwe samenwerkingsovereen komst voor defensie en ecbno- mie en kan dit een negatieve uit werking hebben op de betrek kingen tussen onze twee lan den". PARIJS - Terwijl de Duitse oor logsmisdadiger Klaus Barbie sinds afgelopen weekeinde veilig achter slot een grendel zit in het fort Monluc van Lyon, vragen de Fransen zich af wat de zin kan zijn van het proces dat tegen de „slager van Lyon" zal worden aangespannen en dat pas over ruim een jaar zijn beslissende fa se in de rechtszaal beleeft. Als hoofd van de Gestapo in Lyon was Klaus Barbie verantwoorde lijk voor het transport van 7500 Fransen - voornamelijk joden - naar de Duitse concentratiekam pen. Ook zou hij eigenhandig de verzetsheld Jean Moulin hebben vermoord, die in Frankrijk het symbool is van de strijd tegen de bezetter en die de oprichter was van de Nationale Raad van het Verzet. Terwijl Barbie het afgelopen week einde in een Frans militair toe stel vanuit Bolivia terug werd ge voerd naar de plaats van zijn mis Onder grote belangstelling van publiek en pers arriveerde de oorlogsmisdadiger Klaus Barbie zaterdagavond bij de militaire gevangenis Monluc in Lyon. drijven, streden onder de Fran sen twee gevoelens om de over hand: die van zuivere wraak; en de opvatting dat het proces-Bar- bie een „les" kan zijn voor de 70 procent van de bevolking die oorlog en bezetting alleen uit de schoolboekjes kent. Barbie werd in Frankrijk zowel in '52 als in '54 bij verstek ter dood veroordeeld en een eerste ver zoek tot uitlevering, al in 1950 aan de Amerikaanse autoriteiten in Washington gedaan, leidde tot niets omdat - aldus Beate Klars- feld, die Barbie alias Altmann als eerste in Zuid-Amerika had op gespoord - „de Amerikanen Bar bie gebruikten als anti-commu nistisch spion". In 1951 zag Barbie kans om met pa pieren van het Internationale Ro de Kruis naar Zuid-Amerika te verdwijnen, waar hij tot 1972 halsstarrig bleef volhouden Alt mann te heten en niets af te we ten van „een ander", die Barbie heette. Als hij tenslotte het mas ker afwerpt blijft hij echter ont kennen iets van doen te hebben met de verdwijning van de Fran se verzetsheld Jean Moulin. De vroegere tolk van Barbie - de 80- jarige Gottlieb Fuchs - houdt echter vol dat Barbie met eigen handen Moulin zou hebben ver moord. Moulin was in het begin van de bezetting na een over steek naar Engeland en een be zoek aan generaal De Gaulle in Londen naar Frankrijk terugge keerd om er de leiding van het verzet op zich te nemen. Als ge neraal De Gaulle later president de Republiek is, wordt de a van Jean Moulin in 1964 met gro te plechtigheid bijgezet in het Parijse Pantheon, de laatste rust plaats van Frankrijks grootste helden. "Voorbeeld" Premier Mauroy heeft verklaard in het komende proces-Barbie geen wraakoefening te willen zien, maar „alleen een voorbeeld". Beate Klarsfeld - de bekende na zi-jaagster - is van mening dat het proces vooral „symbolische be tekenis heeft voor de jeugd van Het proces heeft echter ook andere kanten en de Franse zondags kranten wezen er al op dat „er in Lyon heel wat oudere heren zul len zijn die de slaap minder goed vatten, nu Barbie in hun midden aan het praten wordt gebracht". Min of meer in deze zin sprak de oud-minister van buitenlandse zaken Christian Pineau, die zelf slachtoffer van Barbie's vooral sadistisch optreden in de martel kamer was geweest. Pineau wees er in een interview op dat de Ge stapo nooit of te nimmer een ge vangen genomen Fransman aan de Franse autoriteiten had uitge leverd, en de oud-minister voeg de er veelbetekenend aan toe: „En dat is iets wat omgekeerd helaas herhaaldelijk voorkwam". Pineau's mening luidde: „De straf interesseert me niet, maar het proces is belangrijk, omdat we de waarheid moeten achter halen en de jeugd op de hoogte moet worden gesteld". Intussen is de vraag of inderdaad „de waarheid achterhaald" zal worden. De Franse pers wijst er al op dat Barbie zich zal voorzien van een van die Duitse advoca ten, die in lange jaren van erva ring met oorlogsmisdadigerspro- cessen precies weten hoe ze ge tuigen van veertig jaar geleden in onzekerheid moeten brengen. Bovendien herinneren de Fran sen er aan dat dergelijke proces sen in de Bondsrepubliek vaak gebukt gingen onder dé terreur van ondergrondse nazi-bewegin gen, die onder, meer eventuele getuigen bij voorbaat met dreige menten intimideerden. door Rudolp Bakker Barbie is na zijn aankomst in het fort Monluc in staat van beschul diging gesteld wegens „misdrij ven tegen de mensheid". De for maliteit werd vervuld door de 40- jarige rechter van instructie Christian Riss, die al in februari van het vorig jaar het Barbie-dos sier had heropend. Als gevolg van dit heronderzoek had rech ter Riss op 3 november jl. op nieuw een verzoek tot uitleve ring aan de Boliviaanse autoritei ten gericht. Ditmaal had men meer geluk. Sinds afgelopen ok tober kent La Paz een „sociaal- demoratisch" bewind onder lei ding van Herman Siles Suaso. De president was kortgeleden in Parijs voor een colloquium tus sen socialistische regeringslei ders. Er valt niet aan te twijfelen dat toen in een gesprek tussen de Franse president Mitterrand en zijn ambts- en partijgenoot Suas- zo over het lot van Barbie is be slist. Barbie werd in 1913 in Bad Godes- berg geboren. Vanaf 1935 is hij actief in de Sicherheitsdienst, terwijl hij nog in hetzelfde jaar tot de SS toetreedt. In 1943 is hij opgeklommen tot Hauptsturm- führer en begint zijn triest optre den in Lyon. Minister van justitie Badinter heeft niet voor niets Barbie in de gevangenis van het fort Monluc opgesloten (op het ogenblik gereserveerd voor vrouwen en dienstweigeraars). Het was hier dat de nazi-misdadi ger zijn hoofdkwartier had, hij zijn slachtoffers kwelde en ver moordde, of ze naar de Duitse gaskamers zond. Omdat dezelfde minister Badinter de doodstraf in Frankrijk heeft afgeschaft, kan Barbie hoogstens tot levens lang worden veroordeeld. Minister van binnenlandse zaken Gaston Defferre heeft er geen spijt van dat de doodstraf tegen Barbie niet opnieuw (zoals al tweemaal gebeurde) kan worden uitgesproken. „Als hij lange ge vangenisstraf krijgt, komt hij er toch nooit meer levend uit", al dus de socialistische burgemes- ter van Marseille, die er aan toe voegde: „Het gaat niet om het lot van een oude man, maar om de zaak, en dat is het verzet en de mannen die voor hun land voch ten en die als soldaten hadden moeten worden behandeld en niet zoals het gebeurde, gemar teld werden soms tot aan de dood toe. Het is een kwestie van principe".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 6