Ons hart ligt
in ons schrift
-( E<1" )-
ZATERDAG 5 FEBRUARI 1983
Zo zou een passage uit een grafo-
logisch rapport kunnen luiden.
Grafologie ofwel de kunst om
uit iemands schrift zijn karak
ter te bepalen is al een eeuwen
oude bezigheid. Sinds de Ita
liaanse arts Camillo Ballo in
1622 de grafologie introduceer
de heeft deze karakterkunde in
landen als Duitsland, Frank
rijk en Zwitserland een grote
vlucht genomen. Het wordt on
der meer op scholen en in zie
kenhuizen toegepast.
Sceptisch
In Nederland ligt dat bepaald an
ders. Weliswaar laten jaarlijks
vele honderden mensen zich
grafologisch 'doorlichten' - de
interesse is er dus wel degelijk
- maar in de wereld van de er
kende wetenschappen wordt
het vak grafologie niet voor vol
aangezien. Tot verdriet van de
in 1926 opgerichte Nederland
se Vereniging voor Grafologie
en Schriftexpertise. Deze club,
bedoeld om de ontwikkeling
van de wetenschappelijke gra
fologie te bevorderen en de be
langen van grafologen en
schriftkundigen te behartigen,
telt zo'n 200 leden en is op dit
terrein de enige in Nederland.
Mevrouw H. Schneider, die het
secretariaat van de vereniging
beheert, zegt dat de grafologie
in Nederland altijd tamelijk
sceptisch is bejegend. "Grafo-
loog is geen beschermd beroep
en er is in dit wereldje dan ook
veel beunhazerij. Dat is ge
woon niet uit te roeien. Veel
mensen hebben zich op de gra
fologie gestort, net zoals dat
het geval is met allerlei psy
chologische tests. Het wordt
gezien als een leuk spelletje.
Daar ontaardt dit soort dingen
gauw in. Die spelletjes spreken
de mensen aan, het is een
beetje eng, dat geeft ze een
kick. Maar de grafologie en de
schriftexpertise worden er-
door in diskrediet gebracht".
'U bent beheerst in optreden
en voorzichtig zowel in de
omgang als tijdens werk
zaamheden. U onderdrukt
de spontaniteit en u houdt
zichzelf in toom. Er zijn ge-
voelsremmingen en u zou
moeten proberen meer los
van zichzelf te komen. Er is
een grote zelfbeheersing en
innerlijke vastheid, maar u
bent niet zo wendbaar en u
controleert steeds verstan
delijk de gevoelsimpulsen.
Door de geslotenheid van
uw karakter dringt men
moeilijk tot u door".
Grafologie mag dan in Nederland niet erg serieus worden genomen, toch kan
een onderzoek van ons schrijfgedrag van nut zijn bij bijvoorbeeld personeelsseleetie of het
maken van een beroepskeuze. Want een handschrift lijkt veel te zeggen over
temperament, accuratesse en doorzettingsvermogen. Bert Paauw hoorde een aantal
beroepsuitoefenaars aan: "Grafologie is een kwestie van leren kijken, kijken en nog
eens kijken".
Overigens wordt schriftexpertise
wel serieus genomen en wordt
er met name in het buitenland
ook veel geld vrijgemaakt voor
onderzoek en verbetering van
methoden. Bij schriftexperti
se, zowel op het gerechtelijk la
boratorium in Den Haag als bij
particuliere experts, gaat het er
bijvoorbeeld om vervalste
handtekeningen te achterha
len op pasjes, cheques, testa
menten en andere officiële
stukken. Ook worden wel ano
nieme brieven onderzocht. Bij
schriftexpertise komen onder
meer chemische middelen, ul
traviolet licht en de micro
scoop er aan te pas.
Ervaring
Mevrouw Schneider: "De grafo
logie wordt niet zozeer bij cri
mineel onderzoek gebruikt als-
wel bij personeelsseleetie en
bij het maken van een beroeps
keuze. Schrijven is communi
catie en schrijfgedrag kun je
onderzoeken. Het gaat er om
wat je üit het handschrift kunt
halen qua aanlegfactoren Te
denken valt aan temperament,
emotionaliteit, contactuele
vermogens, accuratesse, door
zettingsvermogen."
"Voor grafologie is veel ervaring
nodig. Een officiële opleiding
bestaat niet. Je kunt alleen gra-
foloog worden door het vak te
leren bij een andere grafoloog
maar het aantal betrouwbare
en bekwame grafologen is be
perkt".
Om - zoals mevrouw Schneider
het uitdrukt - gerommel te
voorkomen heeft de Neder
landse Vereniging voor Grafo
logie een professionele sectie
ingesteld, de zogenaamde Or
de van Praktizerende Grafolo
gen. Alleen na het succesvol af
leggen van een examen en een
stage van 2 jaar bij een door de
vereniging erkende grafoloog
kan men zich bij die orde aan
sluiten.
Mevrouw Schneider:"Grafologie
is een kwestie van leren kijken,
kijken en nog eens kijken. Om
een goed oordeel te kunnen
vellen is een enorme ervaring
nodig. Het gevaar van populai
re boekjes is dat men denkt:
oh, ik kan het ook wel. Maar
het is echt een hardstikke
moeilijk vak waar je zeker vier
jaar opleiding en twee jaar sta
ge voor nodig hebt".
"Als een grafoloog een hand
schrift onderzoekt dan gaat hij
uit van het totaalbeeld. Daar
om is het ook zulke onzin, zo
als sommige beunhazen doen,
om een analyse te maken op
grond van een paar regels. Dat
kan niet. Je hebt een hele bnef
nodig. Verder speelt het bewe
gingsbeeld, de lijn, de regel
maat, het zogenaamde grond-
ritme, een voorname rol. Ook
wordt gekeken hoe de ruimte
en welke vormen er worden
gebruikt".
De Oegstgeester grafologe mevrouw C. Kuiper: "Een analyse op grond van maar vijf regels, dat kan niet".
Momentopname
"Een grafologisch rapport is
slechts een momentopname, is
hooguit twee jaar geldig. Wil je
het echt goed doen, dan heb je
handschriften nodig over ver
schillende perioden. Je moet
ook een aantal zaken van tevo
ren vragen:
Heb je te maken met een man
of een vrouw? Er is namelijk
onderscheid te maken in een
stevig mannelijk handschrift
en een zacht, rond vrouwelijk
handschrift. Kijk, een vrouw
met een stevig handschrift lijkt
meer geschikt voor een carriè
re buitenshuis dan voor het
huishouden, terwijl iemand
met een zacht handschrift ge
schikt is voor een verzorgende
taak.
Wat is de nationaliteit? De gra
foloog wil namelijk het geleer
de schoolvoorbeeld weten en
dat verschilt per land en per
generatie. Het gaat er om hoe
men graag schrijft en niet om
het aangeleerde.
Wat is de leeftijd? Iemand van
20 jaar met een beverig hand
schrift is aan een bezoek aan
de dokter toe, terwijl zo'n
handschrift voor iemand van
80 jaar niets bijzonders is.
Welke opleiding en welk be
roep heeft de betreffende per
soon? Dat geeft gegevens over
de schrijfrijpheid.
Aan iemands handschrift kun je
niet zien of hij ergens goed of
slecht in is, wel of hij ergens
wel of niet geschikt voor is.
Overigens is de grafologie niet
zaligmakend. Een grafologisch
door Bert Paauw
onderzoek is een goede aanvul
ling op andere onderzoeken,
bijvoorbeeld een psychologi
sche test".
Levensrijpheid
Mevrouw C. Kuiper uit Oegst-
geest behoort tot het selecte,
ongeveer 25 personen omvat
tende gezelschap van de Orde
van Praktizerende Grafologen.
Zij zegt haar karakteranalyses
het liefst in gespreksvorm over
te brengen. "Dan kun je mak
kelijker zien en aftasten of ie
mand iets aankan. Er is een be
paalde levensrijpheid voor no
dig om iets te accepteren. En
het is soms heel moeilijk ie
mand iets duidelijk te maken
die daar niet aan wil. Elk ge
sprek verloopt anders. Het kan
heel onbevredigend zijn als de
ander het motief voor de analy
se niet wil prijsgeven".
"Ik vraag altijd waarom men een
analyse wil. Is het een opper
vlakkige reden - zo in de trant
van: ik vind het wel leuk - dan
houd ik de analyse ook aan de
oppervlakkige kant. Maar zit er
een serieuze reden achter -
men zit met een bepaald pro
bleem en probeert daar via de
grafologie iets aan te doen -
dan ga ik dieper op de materie
in. De grafoloog zegt hoe de
kaarten er op een bepaald mo
ment bijliggen. Bijvoorbeeld:
als je zo doorgaat dan kun je in
de vernieling raken".
"Wel ben ik erg voorzichtig met
het geven van adviezen. Advi
seren doe je vanuit je eigen le
vensvisie. vanuit je eigen nor
men en waarden en dat maakt
me tamelijk terughoudend.
Waar ik helemaal niet op inga
zijn verzoeken om anonieme
brieven uit te pluizen. Wilt u
eens nagaan of dat misschien
het handschrift van m'n neef
is?, wordt er dan gevraagd. Ten
eerste is dat meer een kwestie
van schriftexpertise en ten
tweede zal een erkende grafo
loog nooit een brief analyseren
zonder medeweten en goed
keuring van de schrijver of
schrijfster".
Krabbel
"Een goede analyse vereist wel
enige tijd en diverse geschrif
ten, een nette brief, een haasti
ge krabbel, een boodschappen
lijstje. Een analyse op grond
van maar vijf regels, dat kan
niet. Ik bestudeer het hand
schrift, leg de brief weer een
paar dagen weg, daarna zie je
dan soms opeens weer andere
verhoudingen. In elk geval is
het analyseren direct bij de
aanreiking van een brief bij
zonder moeilijk, dat kunnen al
leen grafologen met een gewel
dige ervaring".
"Jammer genoeg is er veel kaf
onder het koren. Zogenaamde
grafologen die wel eventjes
een vlotte karakterbeschrij
ving zullen maken Maar grafo
logie is geen kwestie van
kunstjes. Ik geef ook niet graag
les aan mensen die er eventjes
iets van af willen weten. Lesge
ven doe ik aan mensen die het
grondig willen aanpakken.
Ach. die kunstjes, dit krulletje
betekent dienstbaarheid, dat
haaltje betekent nauwgezet
heid, ik doe daar niet aan
mee".
Evenals mevrouw Schneider
wijst mevrouw Kuiper op de
afwijzende houding van met
name de psychologie jegens de
grafologie. Beiden vinden het
de hoogste tijd voor een weten
schappelijk onderzoek naar de
waarde van hun vakgebied
maar veel kijk is daar voorlo
pig niet op en de Nederlandse
Vereniging voor Grafologie is
te klein om zelf een onderzoek
van de grond te tillen. Voldoe
ning is er wel over het feit dat
uit de grafologie een schrijfbe
wegingstherapie is ontwikkeld
waar lagere schoolkinderen,
die bij de geboorte een hersen
beschadiging hebben opgelo
pen, baat bij vinden.
Mevrouw Kuiper: "Het gaat er
niet om ze mooier te leren
schrijven maar om kinderen
eerst terug te brengen naar de
grove motoriek en vandaar
naar de fijne motoriek. Zo'n
aanpak kan positief doorwer
ken in de geestelyke en emo
tionele toestand van het kind.
Iets wat je van buiten aanpakt
werkt van binnen door, net zo
als dat met yoga en voeding
het geval is".
Hoopvol
Over de toekomst van de grafolo
gie is mevrouw Kuiper tame
lijk hoopvol. "Ik heb de indruk
dat de tijden gaan keren De
opkomst van de alternatieve
geneeskunde, de grote belang
stelling voor verschillende
voedingswijzen, het wijst er op
dat mensen naast de officiële
en geaccepteerde dingen in het
leven ook zoeken naar andere
zaken. Wellicht komt dat ook
de grafologie ten goede. Overi
gens zijn er in de grafologie na
tuurlijk fouten gemaakt, men
wilde teveel, men is teveel
gaan interpreteren. Als je de
grenzen van de grafologie kent
en je beperkt je tot datgene dat
je werkelijk ziet zonder je te
verliezen in allerlei bespiege
lingen, dan ben je naar mijn
mening goed bezig".
En mevrouw Schneider: "Als ie
mand de grafologie niet goed
doet dan ligt dat niet aan de
grafologie maar aan de grafo
loog. In de grafologie zit veel
waars en het heeft zeker recht
van bestaan".
