„Europa is aantrekkelijker
3
Bram Wassenaar: recht door zee en open kaart
Ford: amateur met NBA-salaris
•>r>
-C
Toppers werken samen
Mike Wiley en de stroom van ex-profs uit de VS
Sport
ZATERDAG 5 FEBRUARI 1983
Het is alweer ruim een decen
nium geleden dat de eerste
Amerikanen in de Europese
basketbalcompetities infil
treerden. Spelers uil het land
waar het spelletje aan het
eind van de vorige eeuw door
James Naismith is uitgevon
den moesten in 'de oude we
reld' een nieuwe dimensie ge
ven aan deze meest verbreide
sport ter wereld. Voor zichzelf
hadden en hebben ze diverse
redenen om ae oversteek te
wagen. In de meeste gevallen
haalden ze thuis, waar het ni
veau nog immer het hoogst is,
de profs net niet en om toch
nog een graantje mee te pik
ken was en is Europa een re
delijk alternatief en soms een
omweg om er toch nog te ko
men. Er waren gelukszoekers,
avonturiers en ook zelfs spe
lers bij die hier een nieuw be
staan wilden opbouwen.
Veelal kwamen ze voor een
paar jaar om daarna terug te
gaan.
De clubs bij wie ze terecht ko
men. of het nu Real Madrid,
Thessaloniki. Malmö of
Haaksbergen betreft, hebben
zonder uitzondering maar
één doel voor ogen. Beter wor
den van en door die buiten
landse ook Joegoslaven zijn
momenteel in trek) inbreng.
De vlucht die het basketbal
heeft genomen is voor een be
langrijk deel te danken aan
die 'gastarbeiders', die als
voorbeeld dienden voor de ei
gen mensen.
En met de kwaliteitsverbete
ring werden, logischerwijs,
ook de eisen die aan de im
port-spelers worden gesteld
steeds hoger. Nam men tien
jaar geleden nog genoegen
met een willekeurige bleke,
net afgestudeerde twee meter
man ergens uit Oklahoma die
in het land der blinden toch
nog gemakkelijk voor koning
kon doorgaan: nu moet-ie
minstens een jaar of wat in
de NBA, de Amerikaanse pro
fleague, hebben gespeeld. In
Italië lopen inmiddels in de
eerste en tweede divisie (Al
en A2) 50 ex-profs rond. Die
nu, op amateurbasis goud
geld verdienen zoals bijvoor
beeld de voor Torino uitko
mende Don Ford (ex- Los An
geles Lakers) die maar liefst
80.000 dollar per seizoen tou
cheert. Wat dat betreft is er in
tien jaar heel wat veranderd.
LEIDEN - De basketbalclubs Leiden, Den Bosch en Haaksber
gen hbeen een onderlinge overeenkomst gesloten om tijdens de
play-offs geen spelers van elkaar over te nemen voor volgend
seizoen. Pas na de finale van de extra competitie mogen de on
derhandelingen beginnen.
De besturen van de drie clubs kunnen dan ook nog spelers tegen
houden naar een van de concurrenten te vertrekken. Hiermee
hopen de basketbaltoppers de wildgroei aan onderlinge trans
fers enigszins te beteugelen. De gedachte om een dergelijk ak
koord te sluiten, is ontstaan omdat vorig seizoen al tijdens de
play-offs bekend was dat sommige spelers het jaar daarop by de
concurrent zouden spelen.
NOORDWIJK - Dat geldt ook voor
Nederland en zeker voor Lei
den. Daar stapte, tien jaar gele
den, ene Wayne Denham de Vijf
Meihal binnen, die bomvol zat
simelweg omdat-ie de eerste
Amerikaan was. Het publiek
stond op de banken en Bona
Stars werd een begrip. Nu, na
dat een eindeloze rij landgeno
ten van hem die steeds groter en
beter werden de revue zijn ge
passeerd, zou Denham waar
schijnlijk met een puntje van de
bank genoegen moeten nemen.
Inplaats van deze noeste werker
en sobere scorer die alleen op
basis van 'fundamentals' ver
boven zijn onervaren Hollandse
ploegmaten uitstak staat daar
nu een zeer spectaculaire sprin
ger als Wilson Washington die
voorheen drie jaar in 's werelds
beste competitie zijn niet gerin
ge kunsten vertoonde. En naast
hem loopt dan nog Mike Wiley,
de alleskunner, die eveneens
twee jaar bij de profs uitkwam.
Ook hier gaat de spiraal nog
steeds omhoog. Al valt dat be
slist niét af te lezen uit de pu
blieke belangstelling, want die
is net als bij het betaalde voet
bal tanende.
Aanwinst
De interesse voor Europa van de
zijde der ex-profs is daarentegen
stijgende. Michael Wiley, de laat
ste aanwinst van Elmex Leiden,
legt daar getuigenis van af als hij
zegt: "Dat er zowel binnen als
buiten de NBA veel gepraat
wordt over het continentale bas
ketbal. Een tijdlang werd ge
dacht dat er alleen bij ons bas
ketbal van niveau werd ge
speeld. Alleen de zwakkere spe
lers, de afvallers zeg maar, gin
gen naar de overkant. Die tijd is
voorbij. Europa is voor ons zeer
interessant geworden. Om diver
se redenen".
Mike Wiley werd 24 jaar geleden
geboren in New Orleans in het
zuiden van de States waar Ame
rican Football aanvankelijk zijn
sport was. Dat veranderde toen
hij op 14-jarige leeftijd verhuisde
naar Californiö, de staat waar al
tijd de zon schijnt en waar door
het jaar heen op straat basketbal
kan worden gespeeld. Op high-
school, te vergelijken met de
middelbare school hier, maakte
hij rap furore en behoorde tot de
beste spelers van het land, het
geen hem de titel All America
opleverde. Tientallen universi
teiten stonden dan ook op de
stoep om hem een beurs aan te
bieden. In de praktijk betekent
dat dat je een paar uur per week
studeert en je voor het overige
uitsluitend concentreert op bas
ketbal. De rivaliteit tussen de
universiteiten is enorm en sport
is een manier om status te ver-
De zwarte spelers zijn
dor
Ad van Kaam
zeker niet kansarm wat elders in
de Amerikaanse maatschappij
nogal eens het geval is.
Huis
Hoe dan ook, Wiley bleef dicht bij
huis door voor Long Beach State
te kiezen, een universiteit met
44.000 studenten. Ook daar be
hoorde hij tijdens zijn vier-jarig
verblijf tot de uitblinkers en zijn
naam prijkt nog steeds bovenaan
op de topscorerslijst. De 23 NBA-
clubs kiezen vervolgens aan het
eind van het studiejaar uit de af
gestudeerden hun nieuwe profs
(het zwakste team heeft de eerste
keuze) en in de tweede ronde van
die zogenaamde 'draft' pikte San
Antonio Spurs Mike Wiley op.
Hij kreeg een contract (minimaal
40.000 dollar per jaar in de NBA)
voor twee jaar.
Na één seizoen boden de Spurs
hem een contract voor vijf jaar
waarin Wiley het lieve sommetje
van 300.000 dollar kon verdie
nen. Hij legde het naast zich neer
omdat hij datzelfde bedrag in
drie jaar wilde hebben. San An
tonio verkocht hem daarop door
naar San Diego Clippers waar hij
na een jaar opnieuw in een finan
cieel geschil verward raakte. De
Italiaanse club Banco Roma
gooide daarop een visje uit. Wi
ley hapte gretig toe.
"Ik hoorde", zo vertelt hij nu, "van
diverse jongens die in Italië had
den gespeeld goede berichten
over het Europese basketbal. Ik
was het gezanik over geld een
beetje beu en was er inmiddels
achter gekomen dat spelen in de
NBA nou ook niet alles was. Het
is een slopend bestaan met een
schema van meer dan 80 wed
strijden per seizoen. Het enige
watje ziet zijn sporthallen, hotels
en vliegtuigen. Alleen de echte
goede spelers verdienen veel
geld, het merendeel springt net
uit de kosten en pleegt daarbij
roofbouw op zichzelf. Er wordt,
dag in dag uit, zeer fysiek ge
speeld. Twee jaar in de NBA
staat gelijk aan vier jaar Europa,
dat kan je wel stellen".
Teleurstelling
Wiley ging dus een aantal collega's
achterna, maar hem wachtte in
Italië geen roem doch teleurstel
ling. Banco Roma, de huidige
koploper in het land der pizza's,
bleek namelijk te beschikken
over twee Amerikanen, van wie
de 36-jarige Willie Sojourner (ui
teraard een voormalige prof)
evenwel nog maar moeilijk te
Leiden. "Er wordt
hier goed ge
speeld".
(Foto Holvast)
motiveren was. Wiley: "Al snel
werd me duidelijk dat ik alleen
maar was gehaald om hem te
prikkelen. Iets dat lukte want ze
hielden mij aan het lijntje. De
ene dag zeiden ze van morgen te
ken je, de andere dag moest ik
nog maar even wachten. Toen
Theo Kinsbergen me, via make
laar Jim McGregor, uit Neder
land belde ben ik onmiddellijk
op de trein gestapt. Ik daar heb
ik tot nu toe geen spijt van. Op de
Italiaanse mentaliteit knapte ik
snel af."
In Leiden voelt Wiley zich uitste
kend op zijn gemak. "Het lijkt
een beetje op thuis. De mensen
zijn rustig en vriendelijk en bijna
iedereen spreekt Engels. Daarbij
is het niveau van het basketbal
me ontzettend meegevallen. De
topploegen doen heus niet zo
veel onder voor de teams waarin
ik speelde. Er wordt intelligent
en fysiek stevig gespeeld. Het
verschil is alleen dat in het in de
NBA elke dag raak is en dat je
hier moet wachten op een topper
omdat de rest niet kan meeko
men. Maar", zo lacht hij, "dat
vind ik niet zo'n probleem. Voor
het eerst sinds jaren ben ik hele
maal tot rust gekomen. Dat opge
jaagde gevoel is weg."
Wat vooral opvalt in het spel van
Wiley is zijn soepele tred en zijn
bereidheid om veel vuil werk op
te knappen bij het verdedigen.
Over dat laatste zegt hij: "Dat is
noodzaak wil je je in de NBA
kunnen handhaven. Omdat daar
alleen man tegen man wordt ge
speeld kan je je niet permiteren
om jouw tegenstander te laten lo
pen. Wordt er iemand uitge
speeld dan moet je overnemen.
Dat zit er bij mij gewoon inge
pompt. Bij Elmex gebeurt dat
nog te weinig. Ik denk dat dat
een kwestie van tijd is. Wilson
Washington en ik zijn eigenlijk
nog maar pas bij de ploeg. De
jongens moeten nog aan onze
speelstijl wennen. Verdedigen is
misschien niet het leukste, maar
zeker wel het belangrijkste ele
ment van het basketbal. Wie dat
goed doet, die wint."
In vergelijking met bijvoorbeeld
San Antonio, dat bij elke thuis
wedstrijd kan rekenen op 15.000
toeschouwers, loopt Leiden be
paald nog niet warm voor zijn in
een nieuw jasje gestoken eredivi
sie-vertegenwoordiger. Wiley zit
daar niet mee. "Okay, er komen
niet zoveel mensen, maar dege
nen die er zijn leven ontzettend
mee. Dat is in de NBA wel an
ders. Het publiek wat daar zit is
een beetje 'sophisticated'. De
meeste toeschouwers zijn een
avondje uit, komen in hun beste
kleren. Ze zijn erg kritisch, klap
pen zelden. Het klimaat voor
basketbal is hier niet erg gunstig.
Alles speelt zich binnen af en er
zijn te weinig hallen. Bij ons kan
je het hele jaar door op elke hoek
van de straat buiten spelen.
Daarnaast kan je altijd in een
zaal terecht. Dan is de interesse
van de jeugd er vanzelf."
Aanbieding
Of Mike Wiley volgend seizoen ook
in Leiden blijft hangt van hem
zelf af. "Ik heb al, ongeacht of we
kampioen worden of niet, een
aanbieding van Elmex op zak",
meldt hij. Als ik voor Europa
kies dan ga ik ook nergens an
ders spelen, want ik vind dat ze
me uitstekend behandelen. Maar
ik weet het nog niet. Ik wil later
graag coach worden op een colle
ge, het liefst op Long Beach Sta
te. Zo links en rechts heb ik ook
vernomen dat er NBA-clubs in
mij zijn geinteresseerd. Hoe be
kender je bent, des te meer kans
heb je straks op een baan als
coach. Daarom lokt de NBA toch
weer, want daar maak je naam.
Ook al beginnen ze inmiddels te
begrijpen dat je hier heus niet
loopt te lanterfanten. Er is al een
aantal voorbeelden van spelers
die zich via Europa in de NBA
speelden. Dus zo goed is jullie
basketbal wel."
VOORSCHOTEN (GPD) - Een dezer dagen komt Haico Scharn in Voorschoten op be
zoek. Een visite die past in de inwerkperiode van Bram Wassenaar, die onlangs door de
KNAU bereid werd gevonden om tot 1 oktober de functie van 'afvallige' Scharn waar te
nemen. Een onderonsje van twee heel goede bekenden die er in het begin van de jaren
'70 voor zorgden dat de Nederlandse herenatletiek op de middenafstand over de gren
zen een gezicht kreeg. Vooral in Scandinavië waren beiden graag gezien: de rijk geta
lenteerde Bram Wassenaar en de slimme vechter Haico Scharn.
Aan gespreksstof zal het niet ont
breken. Bram Wassenaar neemt
alvast een voorproefje: „Het is
nu bijna twaalf jaar geleden. Ik
liep toen al vroeg de limiet voor
de Europese Kampioenschap
pen. Haico bleef steken totdat we
een wedstrijd in West-Duitsland
kregen. Ze hadden mij in de A-
serie gezet en Haico in de B-loop.
We hebben toen gewisseld en in
zijn race liep Haico exact de li
miet van 3.40,8 op de 1500 me
ter".
Roemloos
Een leuke herinnering, al vergeet
Bram Wassenaar het liefst het
vervolg: die Europese kampioen
schappen zelf, waar hij roemloos
in de serie ten onder ging en Hai
co voor Nederland de eer redde
door als enige uit de ploeg de fi
nale te halen.
Dat was in 1971 in Helsinki. De
Finse hoofdstad waar dit jaar de
eerste wereldkampioenschap
pen worden gehouden en daar
zou het best eens kunnen gebeu
ren dat beiden elkaar weer tref
fen. Bram Wassenaar als een van
de begeleidende KNAU-trainers
en Haico Scharn als belangstel
lend zaakbehartiger van met na
me Rob Druppers of van nog een
ander talent uit Scharns 'renstal'.
In dat onderonsje zullen die actue
le zaken ongetwijfeld meer aan
de orde komen dan die herinne
ringen aan de tijd dat beiden el
kaar als recordhouder afwissel
den. Tussen de EK van Helsinki
'71 en de WK '83 ligt bij wijze van
spreken een eeuw.
Fenomeen
Sponsoring was voor de Neder
landse atleet toen nog een onbe
kend fenomeen. Al mocht Bram
Wassenaar zich een jaar na Hel
sinki de eerste Nederlandse at
leet noemen die gesteund werd
door een Oosterbeeks reinigings
bedrijf waarvoor hij als tegen
prestatie mondeling reclame
moest maken. Ook werd er i
buitenland al betaald vooi
optreden van het Nederlandse
duo, getuige de uitspraak van
Wassenaar „Ik zorgde voor de
startgelegenheid en Haico voor
de centen".
Inderdaad, centen. Een bedragje
dat niet in verhouding staat met
de forse bedragen die topatleten
nu op hun rekening bij de bond
overgemaakt krygen. 'Renstal
len' waren ook nog een onbe
kend fenomeen.
Het is niet uitgesloten dat de
schoenenfirma by wie Rob
Druppers onder contract staat,
straks in Helsinki vertegenwoor
digd wordt door part-time mede
werker Haico Scharn en fullti
mer Jos Hermens die twaalf jaar
geleden ook al in Helsinki zijn
debuut maakte.
„Het is voor mij natuurlijk belang
rijk te weten hoe Haico zich ten
opzichte van my opstelt. Vrywel
de gehele A-selectie is bij 'zijn'
firma onder contract. Ik heb ech
ter tot nu toe niet de indruk ge
kregen dat men zich van mij en
mijn trainingen distantieert. Ik
hoop dat ik de kans krijg te
werken zoals ik wil en daarin heb
ik best vertrouwen", aldus Bram
Wassenaar, wiens motto is „recht
door zee gaan en open kaart spe
len".
De toekomst zal moeten uitwijzen
of daardoor conflicten overwon
nen kunnen worden, want con
flictstof ligt er te over. Mede ook
omdat de KNAU zich twee jaar
geleden aan een schoenenspon
sor bond en niet koos voor de in
West-Duitsland gekozen consor
tium-vorm, waarin alle sportkle-
dinggiganten hun inbreng heb
ben, alsmede hun reclamemoge
lijkheden.
Bram Wassenaar kent de proble
matiek als nog actief loper en
marathonloper, die dit seizoen
zelfs nog voorkomt in de natio
nale B-selectie dankzy zijn
2.21,52.
Van die lyst kan de 38-jange overi
gens geschrapt worden, want
marathontraining, fungeren als
bondstrainer en een volledige
dagtaak by het voorlichtingsbu
reau voor voeding gaan niet sa
men.
In zijn inwerkperiode heeft Bram
Wassenaar ook een gesprek gear
rangeerd met de grote man ach
ter de KNAU-sponsor, Henny
Warmenhoven. Hij wil precies de
in en outs kennen. Bijvoorbeeld
over de vraag of hij mee zou kun
nen naar een trainingskamp dat
Bram Wassenaar voelt veel voor een vaste aanstelling bij de KNAU.
belegd wordt door de 'concur
rent'. Haico Scharn stootte daar
bij op problemen.
„Ik vind dat je beslist een sponsor
die de KNAU steunt, recht moet
doen. Aan de andere kant moet
alles gedaan worden om te voor
komen dat atleten zelf de dupe
worden van deze gegroeide si
tuatie", klinkt het.
„Geld is een belangrijke rol gaan
spelen. Ik heb daar geen moeite
mee. Atletiek is veel populairder
geworden. Kyk maar naar de
wedstrijden in het Europese cir
cuit. Ik kan het vergelijken. Ook
ik heb in Koblenz gelopen, toen
een heel bescheiden accommo
datie. Ja, ik zou het in deze tijd
nog best eens over willen doen",
waarmee Bram Wassenaar niet
direct doelt op die bankbiljetten.
„Alleen al het lopen voor zoveel
mensen en tegen zulke goede te
genstanders".
Amusementwaarde
„Als je die belangstelling ziet, die
amusementswaarde die de atle
tiek heeft, mag daar best wat te
genover staan. Ik heb het er ech
ter moeilijker mee als er voor
binnenlandse wedstrijden veel
gevraagd wordt. Dit dan wel met
de kanttekening dat het ook een
absurde situatie is dat Neder
landse organisatoren soms wel
de buitenlanders flink honore
ren, maar de eigen atleten af
schepen met veel kleinere bedra
gen. Toch neig ik zeker wat be
treft Nederlandse wedstrijden
naar de opvatting dat het gevaar
lijk is het deelnemen te laten af
hangen van de hoogte van de be
dragen. Ik heb het idee dat de
ontwikkeling in ons land wat te
snel is gegaan".
Wat dat betreft mag je Bram Was
senaar wel een beetje behoudend
- maar dan in de goede zin van
het woord - noemen. Alles wat
snel gaat - behalve een atleet in
de race dan - hoeft niet meteen
goed te zijn.
„Neem de jonge lopers die een
voorzichtige aanpak nodig heb
ben. Te gemakkelijk wordt er
naar schema's van toppers geke
ken. Naar die van Coe en Ovett
bijvoorbeeld, die behoorlijk in
tensief trainen met heel korte
rust tussen de 'duizendjes'. Je
roept dan een hoge verzuring op
van het jonge lichaam. Het li
chaam moet zich (geleidelijk aan
passen. Dat kost jaren. Ook Rob
Druppers is niet in één seizoen
zover gekomen. Hij doet ook- al
tien jaar aan atletiek".
Bram Wassenaar denkt nu dan ook
wel heel wat verder dan Helsinki
of Los Angeles volgénd jaar. „Je
moet al denken aan de Olympi
sche Spelen van Seoel in '88.
Daar nu al naar toe werken,
waarbij ik evenals Haico veel
waarde hecht aan gedecentrali
seerde trainingen waarin zeker
het contact met de clubtrainer
centraal moet staan. Een organi
satie met naast de bondstrainer
regionaal verdeelde zogenaamde
speerpunttrainers
Daarmee laat Bram Wassenaar al
doorschemeren dat hij zijn tijde
lijke functie straks best voor een
vaste aanstelling wil verwisse
len. „Van weerszijden bekijken
we het tot oktober en ik zou lie
gen als ik nu beweerde dat ik al
leen maar tijdelijk actief wil
zijn", aldus Bram Wassenaar die
uit hoofde van zijn beroep, het
voorlichtingsbureau voor de voe
ding dus, ook over dat aspect
best iets kwijt wil.
Kruiden
Hij is er namelijk van overtuigd dat
er elders in Europa naast doping
gewerkt wordt met natuurpro-
dukten, vooral in de kruiden
sfeer. „Dat de Russen bijvoor
beeld ging seng zouden gebrui
ken, wordt vaak gerangschikt
onder de rubriek wilde verhalen.
Ik hecht er echter wel geloof aan.
Ik weet nog goed dat ik, toen ik
nog in Oosterbeek trainde,
brandnetels plukte en die gingen
op de tomaat. Brandnetels bevat
ten veel ijzer".
„Ik weet ook dat tarwekiemolie
een zuurstofbesparend effect
heeft. Er is erg veel in de natuur
dat, zonder dat je aan doping-
middelen die op de lijst staan
denkt, in de sport bruikbaar is.
Ik heb het idee dat ze dat in het
buitenland al aardig op het spoor
zijn. In ons land zou dat best
eens onderwerp kunnen zijn van
een goed onderzoek", vindt
Bram Wassenaar.
