c
c
c
Kamerlingh Onnes-
expositie in Waag
1
J
-C
D
Schaduwen van Jan Rotteveel en keramiek van Joop van Kralingen
Johanna Beek overleden
'Theater' grijpt mis
met 'Pierewaaien'
D
VRIJDAG 4 FEBRUARI 1983
Expositie van beeldhouwwer
ken van Joop van Kralingen
en schilderijen en litho's van
Jan Rotteveel in Art Tea Hou
se "De Oude Rijn" t/m 24 febr.
LEIDEN Het is niet zo moei
lijk om sommige schilderijen
en litho's te beschrijven, zoals
die van Jan Rotteveel te zien
zijn in galerie "De Oude Rijn".
Op een zevental werken gaat
het om nogal stijfjes geschil
derde of iets vlotter getekende
figuren die, meestal op de rug
gezien, een schaduw werpen
op een wand- of grondvlak.
Het is met die slagschaduwen
dat Rotteveel aan de slag is ge
gaan: De schaduw van een jon
gen vertoont het silhouet van
een meisje, terwijl daarnaast
de schaduw van een meisje het
silhouet vertoont van... Goed
Kunst
geraden! De titels van deze
twee litho's zijn resp.: "Anima"
en "Animus". Op hetzelfde
schaduwthema zien we nog
een litho waarop een figuur die
het beeldvlak uitloopt en die
een schaduw achterlaat waarin
het jasje écht lijkt. Deze litho
heet: "Vertrek". Daarnaast
hangt dan weer een figuur die
het beeldvlak binnenloopt en
die een schaduw vooruit
werpt. Deze schaduw bestaat
uit het silhouet van twee perso
nen. De titel is nu: "Thuis
komst". Alweer goed! Dan is er
nog een olileverfschilderij te
zien waarop de schaduw van
een vrouw samenvalt met de
vorm van haar mantel die aan
de wand hangt. "La rencontre"
heet dit doek; ook al niet toe
vallig.
Jan Rotteveel's 'Spielereien' met
het schimmenrijk spreken mij
niet aan als kunstwerken. Het
zijn tamelijk platte visuele
grapjes met weinig esprit. Ik
voel het onbehagen tegenover
dit werk des te sterker bij het
aanschouwen van twee schil
derijen die de rest van Rotte
veel's werk ver in de schaduw
laten staan. Doeken met een
heel andere potentie die onmo
gelijk in woorden te vangen
zyn. Ik geef u slechts de titels:
"Le voyage du printemps" en
"Het lied van verlangen". Hier
weet Rotteveel met visuele
middelen een poëzie op te roe
pen die niet verteld, maar
slechts ondergaan kan worden.
Wat my betreft mag Rotteveel
zijn schaduwen achter zich la
ten liggen om te gaan schilde
ren in het licht van zijn ware
talent.
Van de in Leiden werkzame
beeldhouwer Joop van Kralin
gen zyn niet minder dan vijfen
twintig beelden her en der in
het artistieke theehuis neerge
zet; op de grond, op de tafels,
in de vitrine en tot hoog op de
boekenkast.
Voor wie, zoals ik. Van Kralin-
gens oeuvre nog niet kent, is
het een onmogelijke toer om in
deze omgeving een behoorlijke
"kijk" op zijn werk te krijgen.
Bij binnenkomst loopt men al
dadelijk op tegen een in terra
cotta gevangen innige "omhel
zing" op de vloer tussen de ta
feltjes van de echte paartjes die
"dat" kennelijk ook wel zien
zitten.
Wat mij desondanks van Van
Kralingen's werk is bijgeble
ven is een indruk van ee vol
maakte techniek, een kenne
lijk uiterst zorgvuldige ar-
beidsprocedure die soms uit
mondt in archaïsch grote vor
men; zoals de hardstenen
"Vis" waarin de kubische
vorm in de ronde vorm door
klinkt Ook in het schetsont
werp voor een beeldengroep in
OegstgeeSt voorspelt hij een
uiteindelijk vorm die bevrijd
zal zijn van elke toevalligheid
of tijdelijkheid.
Bij deze expositie ontbreekt let
terlijk en figuurlyk de ruimte
om Van kralingen's beelden
ten volle te genieten. Wat zou
ik graat de broze bronzen "Ro-
be"-figuur in omtrekkende be
wegingen langzaam willen
kunnen benaderen. Ik wacht
op een volgende, betere gele
genheid.
CLEMENS KORTENBACH
LEIDEN Werk van de Leidse kunstenaar H.H. Kamerlingh Onnes
wordt in de periode van 19 februari tot en met 6 maart geexposeerd in
de Waag. Deze expositie van geschilderde en getekende portretten
komt voor rekening van het Stedelijk Museum 'De Lakenhal'.
De tentoonstelling in de Waag bevat louter portretten, die zijn ontstaan
tussen 1931 en 1983. In deze zeventig jaar heeft Kamerlingh Onnes
tientallen portretten gemaakt, niet alleen van personen uit zijn onmid
dellijke omgeving, maar ook van bekenden als Huizinga, Ehrenfest en
Albert Einstein.
Harm Henrick Kamerlingh Onnes, geboren in 1893 in Zoeterwoude, heeft
sinds 1913 het beroep van beeldend kunstenaar uitgeoefend. In een tijd
dat de kunst zowel binnen Nederland als daarbuiten een tal van ver
nieuwingen onderhevig is geweest, die zich meestal schoksgewijs voor
deden, is hij steeds zich zelf gebleven. Uit impulsen, die hij in zijn jeugd
ontving- vanuit het impressionisme, het divisionisme en de abstrahe
ringen van de Stijlgroep- heeft hij die vormentaal ontwikkeld waarin
hy zich ruim vijftig jaar heeft geuit. Als schilder van portretten, stille
vens, landschappen, stadsgezichten en de meest uiteenlopende figuur
stukken heeft Kamerlingh Onnes tijdens een periode van Zeventig jaar
een indrukwekkend oeuvre opgebouwd.
De Kamerling-Onnesexpositie is geopend van dinsdag tot en met zater
dag van 10 tot 18 uur en op zondag van 13 tot 17 uur.
DEN HAAG (ANP) - De impresario Johanna Beek is gisteren op 74-
jarige leeftijd in Den Haag overleden. Johanna Beek leidde tot een
paar jaar geleden met wijlen haar man het impresariaat-concertdi
rectie J. Beek. Dit impresariaat haalde vele bekende klassieke musici
naar ons land, zoals de pianisten Arthur Rubinstein en Nikita Maga-
loff, de violist Isaac Stern en de dirigent Raphael Kublic. Ook bemid
delde Johanna Beek bij voorstellingen van buitenlandse balletgezel
schappen in ons land. Johanna Beek was ridder in de Orde van Oran
je Nassau.
DEN HAAG - Een Hagenaar, die anoniem wil blijven, heeft aan de
Residentie voor de derde maal een beeld geschonken, bestemd voor plaat
sing aan de openbare weg. Op de foto het beeld "Lazarus leert opnieuw
lopen", dat deze week in het Westbroekpark is onthuld.
LEIDEN - We moeten ver in
onze herinnering teruggrij
pen als we willen stuiten op
een toneelstuk, waarmee de
uit Arnhem afkomstige to
neelgroep Theater' zich net
zo blameerde als gisteravond.
Hoewel Porgy Franssen iets
heel moois deed met de rol
van 'Christopher' kon ook hij
niet verhinderen, dat de toe
schouwers mopperend in de
pauze de suiker aan de koffie
toevoegden. De in 1937 in het
Tsjechische Zlin als Thomas
Straussler geboren Tom
Stoppard heeft zich wellicht
op een dramatische wijze ver
keken, toen hy besloot een ei
gentijdse bewerking af te le
veren van Johann Nestroy's
'Einen Jux will er sich ma-
chen'.
Volgens velen slaagde eerder
Thornton Wilder in 1938 ook
niet in Nestroy's stuk, op zich
zelf ook al weer een bewer
king van John Oxenford's 'A
Day Well Spent' (1835) enige
artistieke allure mee te ge
ven. Bloedarmoede alom.
Een te marginale repertoire
keuze wellicht? Gelukkig ga
ven de acteurs en actrices
van 'Theater' zichzelf nauwe
lijks de tijd de dubieuze tek
sten van Stoppard (Nestroy?)
langazaam over het theater
publiek uit te storten. Wan
neer de platfloersheid van de
tekst immers in volle omvang
tot het publiek was doorge
drongen. zouden veel meer
mensen geen weerstand heb
ben kunnen bieden aan de
neiging voortijdig de
schouwburg te verlaten. De
tot heden zeer constante re
pertoirekeuze van 'Theater'
wordt in hoge mate ontsierd
door dit, op vele goedkope ef
fecten jagend, theaterstuk.
Jammer vooral voor Hedie
Meyling die haar vroegere ar
tistieke avontuur ('Mijn
vriend' met Willem Ruys)
ook al genadeloos zag af
slachten. 'Pierewaaien' zoals
de nauwelijks verdedigbare
Nederlandse vertaling luidt,
doet je wederom diep in de
buidel met negatieve kwalifi
caties grijpen. Het fenomeen
'humor' wordt immers gena
deloos tegen je gebruikt wan
neer als grappig bedoelde
passages zo helemaal niet
worden ervaren. En gefor
ceerde banaliteiten, zo dub
belzinnig, dat ze inhoudloos
tussen de spelers en het pu
bliek blijven hangen, doen
vervolgens de rest.
Jammer van de talrijke décor
wisselingen. het prachtige
spel van Porgy Franssen en
de overtuigende bijrollen van
Margreet Blanken en Jan
Verhoeven. Een theater
avond Theater' onwaardig.
BERT KOEKEBAKKER
V oortreffelij ke
dictie van
Anja van Wijk
LEIDEN - Met indrukwek
kend duidelyke dictie zong de
mezzo-sopraan Anja van Wijk
gisteravond in de kapelzaal
van K Sc O de eerste helft van
een recital, georganiseerd in
samenwerking met de ver
eniging 'Vrienden van het
lied'.
Of zy Nederlandse. Franse. En
gelse of Duitse teksten zong:
overal bleef zy verstaanbaar
en expressief. Met haar
mooie, brede stemgeluid is
Anja van Wyk in staat vele
nuances te maken
Haar zeggingskracht werd
vooral treffend wanneer zij
'eenvoudig declamerend de
tekst zong. zoals in het vyfde
lied van de "Charms of lulla
bies' van B. Britten. De pas
sages die uitnodigden tot
meer kracht kwamen vaak te
onnatuurlijk over De stem
van Anja van Wijk heeft een
comfortabele omvang; de
laagte is prachtig ontwikkeld
zoals te horen was in 'Heiss
mich nicht reden' van Schu
mann; soms ging zij er echter
iets te ontstuimig mee om en
is een 'breuk' hoorbaar
Zy werd met voortvarendheid
en volledige inzet begeleid
door Gérard van Blerk, even
als de bariton Bernard Kruy-
sen die na de pauze de liede
ren-cyclus Tel jour, tel nuit'
van Poulenc en vijf liederen
van Schubert, waaronder de
'Erlkönig', zong.
Hoewel onmiskenbaar muzi
kaal, was Bernard Kruysen
niet op zijn best. Hy veront
schuldigde zich voor een zie
ke keel. hetgeen ook hoor
baar was.
De 'voix mixte' (het mengen
van kopstem met middenre-
gister) lukte niet zo goed en
de pianissimi waarom hy be
kend staat waren hees en om
floerst. Vooral de cyclus van
Poulenc leed daaronder.
De liederen van Schubert, met
name 'Erlkonig' (in een on
verbiddelijk hoog tempo,
dat van Blerk desondanks
voortreffelijk volhield) kwa
men beter tot hun recht.
Toch blijft het de vraag of
zo'n gerenommeerd en ge
waardeerd zanger als Ber
nard Kruysen bij dergelijke
keelproblemen zyn optreden
niet beter had kunnen annu
leren.
ELLEN LOOYESTIJN.
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "Annie", da. 14.30,
19.00 en 21.30 uur, zo. 14.00, 16.30, 19.00
en 21.30 uur, al.
LIDO 1 (124130): "ET", 14.30, 19.00 en
21.30 uur, zo. ook 16.45 uur, al.
LIDO 2: "Als je begrijpt wat ik bedoel",
da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook
16.45 uur, al.
LIDO 3: "Big Bomber", da. 14.30, 19.00
en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, a.l.
Kindermatinee: "Het geheim van
Nimh", za., zo. en woe. 14.30 uur, zo. ook
16.45 uur.
LIDO 4: "The Thing", da. 19.00 en 21.15
uur, do., vr., ma. en di. ook 14.30 uur, 16
STUDIO: "Diva, da. 19.00, 20.15 uur,
do., vr., ma. en di. ook 14.30 uur. Kinder
matinee: "De Boezemvriend", za, zo. en
woe. 14.30 uur, zo. ook 16.45 uur,al.
TRIANON (123875): "Aas der azen", da
14.30,19.00 en 21.15 uur. Zo: 14.15,16.30,
19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
REX (125414): "The sound of love", da.
14.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Tussen de coulis-
Bioscopen
bioscopen Alphen
(Voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "Als je begrijpt wat ik be
doel'", da. 14.00, 18.45 en 21.00 uur, zo.
ook. 16.30 uur. a.l.
Nachtvoorstelling Euro 1: "Wat meisjes
dromen", za. 24.00 uur, 18 jr.
EURO 2: "Annie", da. 13.45, 18.30 en
Bioscoop Voorschoten
(Voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: "Van de koele meren des
doods", do. 20.30 uur, vr. en za. 21.30
uur, ma t/m wo. 20.30 uur, di. oo. 13.30
uur. 16 jaar.
"The Road Warrior", vr. en za. 21.30 uur,
zo. 18.30 uur. 16 jaar.
Kindermatinee: "Muppet Movie", za, zo
en wo. 15.45 uur. "Peter en de vliegende
autobus", za. zo. en wo. 14.00 uur.
CITY 1: "Banana Joe", do. 14.45, 20.00
uur. vr., za. en zo. 14.45, 19.00 en 21.15
uur, ma. en di. 20.00 uur, woe. 14.45 en
20.00 uur, a.l.r.
CITY 2: "Porky's pikante pretpark",
zelfde tijden als City 1, 16 jr.
CITY 3: "Sharky's Machine", do. 14.45
en 20.00 uur, zlefde tijden als City 1. al.
CITY 4: "Tiroler Sexkliniek", do. 14.45
Exposities
De Oude Rijn, Stille Mare 4, beeldhouw
werk Joop van Kralingen; litho's en
olieverf van Jan Rotteveel, t/m 24/2, dag.
10-18, zo. 11-18.
De Lakenhal, Oude Singel, ruimtelijke
vormen en vormen in de ruimte. Expo
sitie van werk van beeldhouwers. T/m
Foyer LAK, Levendaal 150, zeefdruk
ken Marian Plug/Academiegebouw, Ra
penburg 73, etsen Philip Wiesman, 14/1
tot 28/2, ma. t/m vrij. 9-17.
De Lakenhal, Oude Singel, winterland
schappen/schaatsen, t/m 13 maart, di. t/
m zat. 10-17; zond. 13-17; ma. gesloten.
Rijksmuseum van Oudheden, Rapen
burg 28, 'Papyrus, van bies tot boekrol',
t/m 4/4; 'Beelden van Behnasa' t/m 28/3,
di. t/m za. 10-17; zo 14-17.
Rijksmuseum van Geologie en Minera
logie, Hoogl. Kerkgracht 17, 'Energie uit
eigen bodem', t/m 4 augustus, ma. t/m
vrij. 10-17; zo. 14-17.
Sylvius laboratoria, Wassenaarseweg
72, tekeningen en keramiek van Theo en
Marty Verharen; t/m 18/3, dagelijks van
9.00 tot 17.00 uur.
Muzenhof, Gordijnsingel 4, acrylverf
schilderijen Mieke Guldenaar, penseel
tekeningen Henk de Bruyn, t/m 22 febr.,
werkd. 14-22 uur, zaterd. 9-12 uur.
Museum Boerhaave, Steenstraat la, ten
toonstelling over Antoni van Leeuwen
hoek, tot 1/5, ma. t/m za. 10-16; zo. 13-16.
LEIDERDORP
Gemeentehuis, Statendaalder 1, teke
ningen, beelden, hout en keramiek van
Cees Peltenburg, Hans Bos, Arie Ande-
weg, tot 17/2, ma. t/m vrij. 8-17; do. ook
19-21.
OEGSTGEEST
Kunstcentrum Lange Voort, werken
van Ted Licht, Ingeborg Oderwald, Eve
van Gennip, Bella Hendriksen, Wim
Jonker, tot 8/2, di. t/m vrij. 13.30-17.30;
vry. ook 19-21; za. 12-17.
WARMOND
Het Oude Raadhuis, Dorpsstraat 36,
aquarellen Willy Stoet, t/m 3/2, di. 19-21;
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ziekenhuizen
j 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis - doorlopende be
zoektijd van 16.00 uur tot 20.00 uur; met
uitzondering van:
- de kinder- en jongerenafdeling: dage
lijks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
de afdeling intensieve zorg: uitslui
tend na overleg met het hoofd van de
afdeling.
Sportmedisch Advies Centrum:
Blessurespreekuur: Elisabethzieken-
huis Leiderdorp, 's maandags van 19.30-
20.30 uur.
Bezoekuren St. Elisabeth-Ziekenhuis:
Volwassenen: dagelijks van 14.00-14.45
en van 18.30-19.30 uur. Klasse afd: dage
lijks van 11.15-12.00 uur, van 14.00-14.45
uur en van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling. dagelijks van 11.15-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en
van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30
Kinderafdeling: dagelijks
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor specia
le kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-19.00
Bezoektijden kinderafdelingen.
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.00
uur. (Alleen voor ouders van kinderen
kaïf er een afwijkende tijd afgesproken
worden met de hoofdverpleegkundige).
Academisch ziekenhuis
Tel. 269111
/oor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag. 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde
18.00-19.00 uur.
Praematurenafdeling dagelijks van
14.30-14.45 uur en van 18.30-18.45 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra be
zoek voor de hartbewaking: 's ochtends
11.00-11.30 uur. Extra bezoek voor va
ders op de kraamafdeling: 's avonds
19.30-20.30 uur. Kinderafdeling 's mid
dags 14.30-15.30 uur, 's middags alleen
voor ouders 14.30-18.30 uur.
^ud^^iieuius
4 Februari 1983.
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- In een Fransch provincies
tadje zou voor den maire bur
gemeester) een huwelijk wor
den gesloten, toen het bleek dat
een der papieren van den brui
degom, die in een andere ge
meente thuis behoorde, niet in
orde was. De maire verklaarde
zich derhalve onbevoegd het hu
welijk te voltrekken. Hij zou dit
eerst kunnen doen zoodra het
bewuste stuk overeenkomstig de
wet bij hem zou zijn ingelei>erd.
Wat te doen? Het bruiloftsmaal
was gereed, de gasten hadden
zich niet laten wachten. Men be
sloot toen bruiloft te houden en
overigens in alles te handelen,
alsof het huwelijk inderdaad
gesloten was. Eenige dagen la
ter kwam het bewuste stuk en
nu werd het jeugdige paar bij
den maire ontboden. Op eens
vroeg de jeugdige schoone of het
waar was, dat zij nog niet voor
goed was getrouwd, en op het
bevestigend antwoord ver
klaarde zij, dat zij dan van het
huwelijk af zag: zij had er meer
dan genoeg van. Onmiddellijk
keerde zij naar het ouderlijk
huis terug en alle middelen om
haar te overreden bleven vruch
teloos.'
- (Adv.A msterdamsche Boter
bal, Filiaal te Leiden, Nieuw-
straat hoek Hooigracht Door
de steeds hooger wordende prij
zen der fijne Natuurboter
maakt de Directie hare geachte
Cliènteele opmerkzaam op hare
lste quaiiteit Margarine-Boter
die bijna de Natuurboter even
aart. Prijs per 5 ons 50 Cents.
Zuivere Natuurboter 90 Cents
per 5 ons.
Vijftig jaar geleden:
- Op een eilandje in de rtvter
de Una nabij Bihac tn Zuid-
Slavii is brand uitgebroken.
waardoor het geheele eiland tn
vlammen is opgegaan, o.m.
twintig watermolens en de hou
ten brug naar het vasteland.
Vele bewoners konden zich toen
slechts tn veiligheid brengen
door in de Una te springen en,
zwemmende tusschen de ijs-
schotsen, den oever te bereiken.
De omgeving van besneeuuxie
heuvels maakte den brand tot
een fantastisch schouwspel
