'Titel is me ontstolen'
'Alleen coaches met
een Nederlandse
naam kwamen klagen'
Tibor Kopacs:
vanuit niets
naar top-tien
Beleid Wiebe Brouwer ontlokt protesten
Yep Kramer woedend na EK schaatsen
Toch drie
baanrecords
MAANDAG 31 JANUARI 1983
Ondanks primitieve voorbereiding
DEN HAAG (GPD) - Tibor Ko
pacs komt uit een land dat
amper 300 schaatsers telt en
waar geen kunstijsbaan is,
maar de 20-jarige Roemeen
schaatste zich in Den Haag
wel bij de beste tien van Eu
ropa. Vanuit het niets is hij
uit het onderontwikkelde
schaatsland Roemenië naar
voren gekomen, al trok zijn
winnende 5000 meter tijdens
de Dynamo-Cup, eerder dit
seizoen in Oost-Berlijn, al de
aandacht.
Voor een beginneling in het in
ternationale topschaatsen
legde Kopacs een gave tech
niek aan de dag, hoewel hij
zich op een erg primitieve
manier heeft voorbereid. Na
een trip door West-Europa
keerde hij noodgedwongen
terug naar zijn woonplaats
Miercurea Ciuc, 260 km ten
•noorden van Boekarest. Er
was eenvoudig geen geld om
langer buiten Roemenie te
blijven. De zachte winter
dwarsboomde echter zijn
training. Alleens 's nachts
vroor het en daarom kon hij
slechts laat op de avond en 's
morgens tussen vijf en zeven
uur wat trainen.
"Gek
Zijn leermeester is Dan Laza-
rescu, die zijn baan als bouw
kundig ingenieur er aan heeft
gegeven om Kopacs terzijde
te kunnen staan. Lazarescu:
„Ik ben helemaal gek van
schaatsen. Zelf heb ik ook al
tijd gereden. Ik heb zelf een
Roemeense methode be
dacht voor de trainingssche
ma's. Wat de Noren en Neder
landers deden heb ik altijd
gevolgd en ook van Diana
Holum, de trainster van Eric
Heiden, leerde ik veel. Nie
mand heeft me verder gehol
pen".
Vanaf zijn elfde jaar schaatst
Tibor Kopacs. Hij kwam met
deze sport in aanraking via
de vrouw van Dan Lazarescu,
die eveneens schaatste en
van wie hij een neef is. Laza
rescu weer: „Tot 1980 was
mijn vrouw trainster van Ko
pacs, daarna heb ik het over
genomen. Ons grootste pro
bleem is dat we geen kunst
ijsbaan bezitten. We zijn wel
eens naar Warschau en Boe
dapest geweest, waar wel
kunstijs is. Voor de rest zijn
we afhankelijk van de vorst.
Tussen half december en
eind februari zijn we meestal
zeker van ijs, alleen dit jaar
zat het tegen".
Stephan
Tijdens hun verblijf in Neder
land ontfermde Peter Ste
phan, de gewezen manager
van Feyenoord, zich over de
kleine Roemeense afvaardi
ging. Stephan treedt sinds
enige tijd op als begeleider
van Roemeense sportmensen
in West-Europa en was het af
gelopen weekeinde voor het
eerst aanwezig bij een
schaatswedstrijd.
DEN HAAG (GPD) - Het barre weer op en rond de Haagse Uithof kon niemand worden
verweten, maar de grillige staat van de ijsvloer zat wel iedereen dwars. De beschuldi
gende vinger ging veelvuldig in de richting van scheidsrechter Wiebe Brouwer, die zijn
debuut maakte bij een internationaal kampioenstoernooi. Hij ontkende dat het protes
ten had geregend toen zaterdag het geplande dweilschema niet bleek te voldoen omdat
de baan sneller verslechterde dan was voorzien.
.Alleen coaches met een Nederlandse naam kwamen bij me klagen", aldus Brouwer, die
het niet nodig had gevonden in te grijpen. „Of ik daar achteraf spijt van heb? Ach nee,
als je eenmaal een beslissing hebt genomen moet je daar later niet over gaan zeuren".
Rolf Sibrandy, reservelid van de kernploeg, is altijd wel in voor een
grap. Verkleed als politieagent onderhoudt de Amsterdammer hoofd-
scheidsrechter Brouwer over zijn "baanbeleid" dat zoveel protesten ont
lokte.
Hteerenveen zes dagen voor het nationaal kampioenschap is de sprin-
tersploeg van Gauke Nijholt uit Davos op de vlucht geslagen voor de
miserabele weersomstandigheden. Door de invallende dooi, gepaard
gaande met hevige sneeuw- en regenbuien, achtte Nijholt een langer
verblijf in Davos zinloos.
Het was de tweede keer deze maand dat de wedstrijden op de natuu-
rijsbaan van Davos wegens slecht weer moesten worden afgelast.
Twee weken geleden bleven zowel de allrounders als de sprinters
passief langs de kant.
Met de onverwachte thuisreis kwam een einde aan een trainingsstage
van bijna een maand. In die periode nam de sprintselectie deel aan de
wedstrijden van het vier-banentoernee en in Davos.
Overigens was de Nederlandse
coach Henk Boer er van op de
hoogte dat Yep Kramer, net als
Gustafson een rit eerder, op een
geschraapte en langzamere baan
moest rijden. Daartegen heeft hij
in elk geval niet geageerd. „Het
is voor Yep Kramer natuurlijk
jammer dat het verkeerd uitpak
te, maar de tegenslagen hielden
elkaar wel in evenwicht. Op een
gedweilde baan was Yep volgens
mij Europees kampioen gewor
den."
Henk Boer riep het niet hoog van
de toren, maar kon er toch maar
op wijzen dat zijn trainingsaan-
pak in Davos, die ook in zijn ei
gen gelederen onzekerheid had
gekweekt, de juiste was geweest.
Zwaar loopwerk, bergopwaarts,
kreeg er de voorkeur waarna de
rijders het vorige weekeinde
spierpijn voelden in de laatste
wedstrijd voor het EK. Toen
schitterden de Noren, met Falk-
Larssen voorop, maar in Den
Haag verloren ze de slag vooral
op de 1500 meter. Falk-Larssen
besloot het toernooi als een re
creant en liet zich op de 10.000
meter zonder tegenspartelen op
een ronde zette door Kramer, ter
wijl hij in gedachten al bij het
WK verkeerde, over veertien da
gen in Oslo.
DEN HAAG (GPD) - Wat er gedu
rende de tweedaagse worsteling
van de Europese schaatstop met
de barre elementen ook allemaal
misging, voor Nederland kreeg
het EK van de ongelijke kansen
een ongekende ontknoping. Het
abnormale verloop op de Haagse
Uithof, dat mede in de hand
werd gewerkt door een zeer dis
cutabele ijsbehandeling, leverde
Hilbert van der Duim na een mis
lukte eerste dag toch nog de
hoofdprijs op in de schaatstom-
bola, waaruit de boven zichzelf
uitgegroeide Yep Kramer de
tweede plaats plukte. „Maar het
kampioenschap ii me ontsto
len", brieste Kramer, die de Eu
ropese titel binnen bereik zag
toen hij aantrad voor de tien kilo
meter.
De messen van de ijsmachine had
den toen echter hun desastreuze
werk al verricht en op de stroeve
baan kon Kramer het eenvoudig
niet bolwerken. Daar konden
ook de aanmoedigingen van Hil
bert van der Duim, die aan de
rand van het ijs zijn enige over
gebleven concurrent opjutte,
niets aan veranderen.
Yep Kramer schaarde zich daar
mee in de rij van de gedupeer
den, die uit praktisch het volledi
ge deelnemersveld bestond. Ie
dereen had achteraf wel een ge
gronde reden om over pech te
klagen en er heeft maar weinig
aan gescheeld of het hele toer
nooi was gisteren, voor de 1500
meter, ten gronde gegaan. Een
hagelbui en natte sneeuw, die,
aangewakkerd door een wind-
Van Helden:
geen wonder op
,wonderschaats,
DEN HAAG - Ruim een jaar
geleden introduceerde Franz
Krienbül, die Zwitserland ja
renlang vertegenwoordigde
bij toernooien, speciale
schaatsen. De buizen van de
revolutionaire glij-ijzers zijn
verwisselbaar en kunnen
worden aangepast aan de ijs-
conditie.
Tijdens de Europese titelstrijd
bleek, dat de nieuwe schaats
zeker niet volop in de belang
stelling staat. Hans van Hel
den, uitkomend voor Frank
rijk, was de enige die Krien-
bühl-schaatsen gebruikte.
Het baatte hem niet. Vorig jaar
mocht de inmiddels 34-jarige
Franse Nederlander nog vier
afstanden rijden en eindigde
hij als vijftiende. In Den
Haag was zijn toernooi na de
1500 meter afgelopen.
Van Helden kwam op zijn
"wonderschaatsen" niet ver
der dan de zeventiende
plaats.
kracht van negen meter per se
conde, het ijs ruineerden en de
16.000 toeschouwers (zaterdag
waren er 2000 minder) teister
den, bracht de organisatie bijna
tot wanhoop.
Na een wachttijd van een uur en
drie kwartier, die de omzet van
alcoholische dranken stevig op
schroefde, kon het toernooi als
nog worden hervat, terwijl
scheidsrechter Wiebe Brouwer
reeds had geopperd in het uiter
ste geval naar de maandag te zul
len uitwijken. Omdat de bui net
op tijd wegtrok kon die beslis
sing achterwege blijven, maar
het was kenmerkend voor de bi
zarre en chaotische omstandig
heden waaronder het EK plaats
vond. Voor de steeds luidruchti
ger geworden massa op de tribu
ne kwam alles nog keurig op zijn
pootjes terecht door de Neder
landse triomfjacht in de storm,
want met alle vier Oranje-man
nen bij de beste acht (Schalij vijf
de en debutant Vunderink acht
ste) mocht die er zijn.
De concurrenttie, uit Scandinavië
en de Sovjet-Unie was eenvou
dig weggeblazen. Niet alleen
door het al met al toch sterke op
treden van de Nederlanders,
maar ook door de wind, het vuile
ijs en de omstreden verzorging
van de baan. Een van de klagers
was Botsjkarjov, die niet over de
vereiste acrobatiek beschikte om
op de 500 meter overeind te blij
ven. Voor de rijders was die
sprint een verschrikking en het
publiek beloonde iedereen, die
in de bochten krampachtig op de
been was gebleven, met een da
verend applaus. Wie in de bin
nenbaan moest finishen was ex
tra in het nadeel, want in de
krappe curve was het bijna on
mogelijk in balans te blijven.
Een ritzege was dan ook voor
niemand weggelegd die door het
lot in die startpositie was ge
bracht.
Toch bleef Botsjkarjov heel dicht
in de buurt van titelverdediger
Gustafson, zijn directe oppo
nent, tot een val zijn hoog aange
slagen kansen verpulverden.
„Dat kwam niet door de wind,
maar het vuile ijs was de schuld.
Mijn schaatsen waren al bot toen
ik bij de start stond. Ik voelde in
die tweede bocht totaal geen
houvast meer", legde Botsjkar
jov naderhand uit. Het vuil be
stond uit door de zeewind aange
voerde zandkorreltjes, die zich in
het ijs hadden vastgezet en niet
meer te verwijderen vielen.
Op de 5000 en i500 meter bewees
de beste Sovjet-rijder zijn klasse
met tweede plaatsen, maar op de
tien kilometer speelden botte ij
zers hem opnieuw parten. Zijn
valpartij heeft ook gevolgen voor
het volgende EK, waar de Rus
sen wederom met slechts drie
man mogen uitkomen.
Hilbert van der Duim heeft reden tot lachen, nu hij de Europese titel op zak heeft. Hij wordt geflankeerd door twee zuur kijkende
schaatsers: de Noor Nyland en links Yep Kramer ("de eerste prijs is me ontstolen"), die tweede werd.
Aan vallen wist ook Yep Kramer
niet te ontkomen, al was dat te
wijten aan zijn tegenstander Ju-
nell die hem in de eerste bocht
van de openingsrit mee onderuit
nam. Alleen mocht hij, als laatste
van het veld. nog eens aantreden
en die missie volbracht de Fries
zonder kleerscheuren in een res
pectabele tijd.
„Misschien", bepeinsde Kramer
achteraf, „is dat juist wel mijn
geluk geweest. Ik wist in eerste
instantie niet hoe groot de pro
blemen in de tweede bocht wa
ren. Toen ik opnieuw mocht rij
den was ik gewaarschuwd.
Hij bofte een in redelijke staat ver
kerende ijsvloer aan te treffen op
de 5000 meter, waarvoor zijn
komst naar de start rijkelijk laat
was. „Ik kon eenvoudig niet
vlugger, want ik had alle tijd no
dig om mijn schaatsen te slijpen.
De warming-up is en daardoor
bij ingeschoten", was zijn verkla
ring. Het scheen hem tijdens zijn
race niet te deren en na twee af
standen stond Kramer zowaar
eerste in het tussenklassement,
een plaats die hij op de 1500 me
ter succesvol met hand en tand
verdedigde.
Daarna volgde ook voor hem de el
lende. Het ijs was na twee ritten
geschraapt omdat de lucht
dreigend uitzag en de kans be
stond dat natte sneeuw zich op
het ovaal zou vastzetten. „Had
den ze nu maar gedweild, want
het bleef tenslotte droog", mop
perde Kramer, die zijn vo
sprong op Van der Duim (elf
conden) niet kon vasthouden en
in hetzelfde schuitje zat als Gus
tafson. De Zweed mocht vier se
conden op Van der Duim verspe
len, maar het was ook voi
wereldrecordhouder onbegon
nen werk geweest op het zware
ijs.
Alles speelde Van der Duim dus in
de kaart, want de Noorse favoriet
Falk-Larssen had zich door een
zeer angstvallige sprint al op een
zijspoor gezet en de andere Noor,
Nyland werd door een hagelbui
en windkracht negen gestuit in
zijn wilskrachtige poging via de
slotafstand de buit binnen te ha
len. Maar ook Van der Duim ken
de zijn tegenslagen. Meteen op
de 500 meter kreeg hij zijn portie.
Bij de start viel hij bijna voor-
„Ik prikte met mijn schaats dwars
door het ijs heen. op de kruising
tikte ik tegen Bengtsson even
aan en in de tweede bocht was ik
heel voorzichtig", was zijn relaas.
Hij mocht zijn rit zelfs overrij
den, omdat de Zweed hem. hoe
minimaal ook, had gehinderd,
maar durfde dat risico niet te ne-
De sprint, gewonnen door Frits
Schalij, leverde Van der Duim
dus niet de verwachte winst op
en het zag er na de vijf kilometer
nog somberder voor hem uit.
Zijn dertiende plaats riep vragen
op over zijn vorm, maar de slech
te conditie van het ijs bleek na
derhand de enige oorzaak Van
der Duim: „Het dweilschema
had aangepast moeten worden
toen bleek dat het ijs zo snel ver
slechterde. Het leek allemaal
nergens op". Brouwers, de ver
antwoordelijke arbiter, bleef
doof voor Nederlandse protes
ten, maar Van der Duim wan
hoopte nog niet toen na de eerste
dag de schade werd opgemaakt.
Van der Duim: „Ik dacht, het is zo
vreemd gelopen, morgen kun
nen er wel weer gekke dingen ge
beuren en zit het mij mee. Je
moet het in zulke gevallen maar
nemen zoals het is en ik ben in
elk geval blij dat we onder onge
veer gelijke omstandigheden de
1500 meter reden, zodat er niets
het dubbele Nederlandse EK-
succes. „Ik ben verslagen door
de wind, die tegen het einde van
mijn rit nog veel sterker werd",
concludeerde de jonge Noor.
„Dit weer was in het voordeel
van de Nederlanders, die er aan
gewend zijn, maar op Bislet zien
we wel weer."
Frits Schalij liet op de 1500 meter,
zijn specialiteit, een te groot gat
vallen om op het erepodium te
komen. „In de laatste ronde was
het alsof ik tegen een muur op
reed. Toch ben ik niet ontevre
den over mezelf. Die 500 meter
was een hele vreemde gewaar
wording toen ik met beide
schaatsen op het ijs de bocht
moest zien te houden. Ik wilde
heel voorzichtig overstappen,
maar door de wind en mijn botte
schaatsen ging het bijna nog
fout", aldus Schaly die over de
aanpak in Davos opmerkte ..Als
ik het daar over zou moeten doen
pakte ik het toch anders aan. Ik
ben er een beetje mijn ritme
kwijtgeraakt".
Ondanks een volledig uit de toon
vallende sprinttijd, klom Rob
Vunderink bijna onopgemerkt in
het turbulente strijdgewoel naar
een keurige achtste positie in de
eindrangschikking. In het erbar
melijke weer voelde de Zwolle
naar zich in zijn element en voor
hem lag wel een gedweilde baan
gereed op de tien kilometer. Hy
reed op die afstand naar zijn
hoogste klassering (vijfde), maar
valt wel uit de boot voor het WK.
omdat Nederland slechts dnc
man mag inschrijven. De vierde
rijder in het EK zou afvallen Met
de eerste en tweede plaats van
Van der Duim en Kramer kwam
de Oranje-afvaardiging beter dan
ooit op een EK uit de bus. Een
eerste en derde positie (Schenk
en Bols in 1972) spanden tot dus
ver de kroon, het was tevens de
laatste keer dat de Europese titel
in Nederlands bezit kwam Als
ploegresultaat is 1973 nog steeds
een gedenkwaardig jaar Toen
eindigden de vijf Nederlanders
pal na elkaar achter de Zweed
Claeson, die dat jaar zowel Euro
pees- als wereldkampioen werd.
'Groot toernooi
trekt dus ook
in het westen'
DEN HAAG - Het toernooi om het
Europese schaatskampioen
schap voor all rounders heefi het
afgelopen weekeinde in Den
Haag 30.000 bezoekers getrok
ken Zaterdag bekeken 14.000
mensen de verrichtingen van de
beste schaatsers in Europa en
gisteren passeerden 16.000 toe
schouwers de loketten
IJsbaan-directeur Hans Künz was
tevreden over de opkomst. "Wij
hebben aangetoond, dat een
groot toernooi ook in het westen
van het land veel mensen trekt
Vorig jaar werd kritiek uitgeoe
fend, omdat het EK in Den Haag
zou plaatsvinden. Dit weekeinde
is gebleken, dat een dergelyk
evenement niet persé in Heeren
veen of Assen moet worden ge
houden", verklaarde Künz na af
loop.
op die overwinning van mij valt
af te dingen".
Het behalen van zijn beide wereld
titels ging ook via overwinninn-
gen op de 1500 meter en gisteren
zette hij die traditie voort Zijn
kampioenschappen vallen of
staan er mee, hoewel van vallen
in de letterlijk zin geen sprake
Ondubbelzinnig zette Van der
Duim alle twijfels, die ook bij
hemzelf leefden, overboord met
een schitterende 10.000 meter,
waarin hij als in zijn beste vorm
een indrukwekkende versnelling
in het tweede gedeelte tentoon
spreidde. Vyflien minuten blank
was onder deze omstandigheden
een topper, waar alleen Karlstad,
die voor het klassement geen ge
vaar vormde, onder kon blyven.
Voor de ovengen. Nyland, Gus
tafson en Kramer, was het tegen
werkende ijs een onoverbrugba
re handicap.
Van der Duim „Voor de rit van
Gustafson en Kramer had ook
gedweild moeten worden, maar
in zijn totaliteit heb ik niet meer
geluk gehad. En hoe ik kam
pioen ben geworden telt later
ook niet meer. Het emge wat telt
is de titel".
DEN HAAG - Ondanks de
slechte weersomstandighe
den werden het afgelopen
weekeinde in Den Haag drie
baanrecords scherper ge
steld. Twee daarvan kwamen
op naam van Noren. Björn
Nyland verbeterde het record
op de 5000 meter en bracht
het op 7 18.08 Het oude re
cord stond op naam van ge
westelijk rijder Co Hofstede,
die op 8 november 1981 was
gekomen tot 7.23,98.
Nylands landgenoot Geir Karl
stad bevestigde gisteren zyn
stayerskwalitciten door de
tien kilometer te
de baanrecordtijd
14.55,90. Dat stond op
van Piet Kleine, die in
15.09,68 had gen den
De nieuwe Europese kampioen
Hilbert van der Duim gaf zijn
overwinning extra glans door
de 1500 meter af te leggen in
2.00,60. Schalij werd daarmee
als baanrecordhouder ont
troond. Vorig jaar liet hij
2.00,84 noteren.
1980
