Kerk als speelbal in politieke arena
Vancouver en Cape May mijlen van elkaar
Hervormde confessionelen waarschuwen voor 'linkse stroming9
Scheiding der geesten op terrein van oecumene
ZATERDAG 29 JANUARI 1983
Geestelijk leven
"Het goede waarvan wij mogen ge
nieten - vooral onze vrijheid -
mag ons juist als kerk niet de
ogen doen sluiten voor de nood in
de wereld, dichtbij en verweg. De
zorg hierover zal de kerk ook in
haar prediking laten horen en in
haar diakonaat in daden omzet
ten. Maar dat is iets anders dan
dat de kerk zélf politiek gaat be
drijven of haar boodschap met
politieke middelen ingang wil
doen vinden. De kerk heeft geen
greep op de manier waarop haar
boodschap in politieke munt
wordt omgezet. Zij moet dat ook
niet willen. Dan wordt ze een
heerseres in plaats van een die
nares".
Twee 'confessionelen' hebben na
mens het hoofdbestuur van de
Confessionele Vereniging in de
Hervormde Kerk een bijlage bij
het 'Hervormd Weekblad' volge
schreven als antwoord aan ieder
die reageerde op het confessio
nele 'pleidooi voor een kerkelij
ke koersverandering' van vorig
jaar. Het aantal reacties was zeer
groot. In dat pleidooi stelde het
hoofdbestuur de verhouding tui
sen 'politiek en kerk' aan de or
de. De kerkleiding moet zich,
volgens de confessionelen, niet
mengen in zaken van praktische
politiek, maar zich houden aan
de eigenlijke verantwoordelijk
heid van de kerk voor de hele
mens en de hele samenleving.
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Pannekoek, 11.45 oecum. dienst;
Marekerk 10 kand. De Boo, Koudekerk,
5 ds. De Jong;
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kra-
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. v.
Leeuwen, 11.15 pastoor v. Well en ds. v.
Leeuwen;
Bethlehemk. (Driftstr.) 10 ds. Bouhuys;
Bevrijdingsk. (Montgomerygtr.) 10 ds.
Eekhof, 5 ds. Koolstra;
Vredesk. (Burggravenl.) 10 ds. De Mey,
gezinsdienst;
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs.
Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds.
Bakker.
Diakonessenhuis 10.30 ds. Van 't Hof,
zat. 5 febr. 10.30 rk. dienst, H. Delemar-
Zuydtwyck 1.45 ds. De Jong.
Endegeest: zie Oegstgeest.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) zie Vredeskerk;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. Plomp,
Ouderkerk a.d. Amstel;
Oude Vest 10 ds. v.d. Horst, Katwijk, 5
ds. Dronkert, Gouda;
Maranathak. (L. Morsw.) zie herv. gem.,
Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) zie
herv. gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Hem-
Geref. K. Vrijg. (Herengr.): 10 en 5 ds.
Hordijk.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 10 en 5 ds.
Den Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Boogaard.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr.): 11.30 en 5.30
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.):
10.15 ds. v.d. Horst, Delft.
Doopsgez -Remonstr Gem. (Lokhorstk.
Pieterskerkstr.): 10.30 ds. Verheus,
Baptistengem (O. Ryn 3): 10 ds. Bos
veld, 9 en 7 bijbelschool. wo. en do. 8
bybelschool.
Evang. Chnstengem (Middelstegr. 3):
10 br. Dikkes.
Zendingswerk Middemachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 hr. De Leeuw.
Evangeliecentrum (Zylsingel 2): zo. 10
en di. 8 hr. Zijlstra, vr. 8jeugdsamen-
komst.
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 evang. v.
Wieringen.
Leger des Heils (Hooigr 10 heiligings-
samenk., 5 verlossingssamenk.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rynd. 24): 9.30
en 4. wo. 8.
Zevendedagadventisten (Ontmoetings-
kerk Voorschoten): elke zat. 9.45 bijbel
studie, 10.45 predikdienst.
Christian Science (Steensch. 6): 10.30.
Soefi-stichting: 11 mej. J. Mayer over
'De mens in de wintertijd' (Steenschuur
6).
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl 9 30. 10 30 en 11 20
Oud-Kath K (Zoeterw singel) 10.
Rooms-Kath. K. Haagweg zat. 7. zo. 9
en 10.45;
De kerk, zo schrijven dominee J.
Windig (Den Helder) en de heer
G. de Klerk in hun bijlage, moet
haar getuigenis aan volk en over
heid geven, vooral op kritieke
ogenblikken en in kritieke za
ken. Als zij echter zelf een poli
tieke actiegroep wordt, verspeelt
ze haar kans om tot 'de politiek'
te spreken en wordt haar getui
genis alleen maar een speelbal in
de politieke arena. "Grote wijs
heid is nodig om veelzeggend te
zijn zónder de verantwoordelijk
heid van de overheid en de politi
ci over te nemen".
Verwaarlozing
Waar de hervormde confessionelen
zich vooral tegen keren is de ver
waarlozing van het bijbelse gege
ven dat God geïnteresseerd is in
het persoonlijke heil van mensen.
"Dat heil heeft zijn kern in de ver
geving van zonden en de ver
nieuwing van ons leven. Waar dit
oer-christelijke gegeven gaat
ontbreken, wordt de boodschap
van de kerk voor overheid en
volk tot een politieke mening,
die vrijblijvend kan worden afge
wezen of aangenomen, al naarge
lang de politieke keuze van dege
ne die haar aanhoort. De verkon
diging van de kerk wordt zo een
mening onder vele, die niets
meer laat zien en horen van het
vonden. Denk alleen maar aan
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo.
9.30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7 (lof);
Boshuizerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11.30;
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9,10.30 en
12;
Haarl.straat zat. 7, zo. 9.30, 10.45 en
12.15;
H. Ryndyk (zie Zoeterwoude).
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 hr. Hoffe-
naar, 6.30 ds. Bergsma.
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
ds. v. Waarde, Hoofddorp, 7 kand. De
Boo.
Geref. K.: 10 ds. Verdoom, 6.30 ds. Vree.
Chr. Geref. K. 9.30 dienst. 6.30 ds. Wal
let.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventsk. 10 ds. De Jonge, 5 ds. v.d.
Heiden; Kruisk. 10 ds. Kleiberg, Vinke-
veen; Opst.kerk 10 ds. v.d. Heiden, 6.30
ds. De Jonge; Nabij 10 jeugdkapel; G.
Herderk. 10 ds. Nieuwenhuis, 6.30 zang-
dienst; De Bron 9 en 10.30 ds. Mulder.
6.30 ds. Nieuwenhuis; Albanianae
(Diaiantstr.) 10 kand. Taselaar; Ashram
(Marsdiep) 10 ds. Hoogendijk; Oudsh.
kerk 10 jongerendienst, mmv Petra
koor; Sionskerk (Planetensingel) 9.30
ds. Zwanenburg, Ede, 6.30 ds. Ouwen-
dijk.
Geref. K. Mar.kerk 10 ds. Vree, 6.30 ds.
Stolk; Salv.kerk 10 ds. Stolk, 6.30 ds.
Verdoom. Zie ook herv.
Geref. K. Vrijg.(Rijnstroom): 9.30 ds.
Veldman, 7 ds. Breen
Ned. Geref. K. (school Willemstr.) 9.30
br. Fröling, 4.30 kand. Horsman.
Chr. Geref. K 9.30 en 4 30 ds. v.d. Vlies
Oud-Geref Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4
Bapt.gem (Molenwerfstr. 1): 10 en 6.30
ds. Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw
62): 10 hr. Vork.
Volle-evang.gem (techn. school Bos-
parkweg): 10 hr. v. Putten.
Pinkstergem. (school Batenstein 16): 10
Leger des H. (Com. de Vlamingstr.): 10
en 6.30
Remonstr Kring (Van Mandersloostr.
36): geen dienst.
Rk Kerk: Bonifaciusk.zat. 7, zo. 9.45 en
11.30;
Piusk. zat. 7, zo. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9.30 en 11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 en 6
ds. Exalto.
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar
BODEGRAVEN: Herv Gem Dorps
kerk 10 ds. Wieman, 6 30 ds. Richter.
Salv.kerk 10 ds. Richter. 6.30 ds v.d.
Hoef;
Bethl.kerk 10 ds. v.d. Hoef. 6 30 ds Oos-
terom. Maarssen.
Geref. K.° 9.30 ds. v.d Berg, 6.30 ds. Bui
geen heerseres maar dienares.
recht dat God op ons aller leven
heeft".
"Een nieuwe verhouding tot God
brengt nieuwe verhoudingen
tussen mensen. Geleerd door de
geschiedenis, zal de kerk steeds
op haar hoede moeten zijn dat de
politieke ideologie niet de plaats
inneemt die alleen aan de leven
de God en aan zijn evangelie toe
komt".
Windig en De Klerk constateren,
dat de 'linkse stroming' voortdu
rend pressie uitoefent om de kerk
op politieke wijze te laten (re)a-
geren. "Het gevaar is levens
groot, dat de allesomvattende
beide congressen na afloop
tenhuis. Doetinchem.
Geref. K. Vryg.: 9.30 ds. Hidding, 4 ds.
Mostert.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Lapré, Koudekerk, 6.30 ds. Bo-
gaards, Nieuw-Loosdrecht;
De Stek 9.30 ds. Bakker, Amstelveen.
Geref. K.: 9.30 ds. v. 't Hoff, 5 ds. Bak-
Chr. Geref. K.: 9.30 en 5 kand. De Bruy-
Geref. Gem.: 9.30 leesd., 7 ds. Bogaard.
Rk Kerk: zat. 5.30 (De Stek) en 7, zo. 9.30
en 11.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 en
6.30 ds. De Graaf.
Geref. K.: 10 en 5 ds. Snel, Rijnsburg.
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30;
Anker zat. 7, zo. 8.45 en 11.15;
Ryndyk zo. 10.
HILLEGOM Herv. Gem. 10 ds. Roth-
fusz. Zie ook geref.
Geref. K. 10 ds. v. Arkel, Bloemendaal,
7 opendeurdienst, Sipke v.d. Land.
Chr. Geref. K.: 10 ds. Biesma, 7 zie geref.
HOOG MADE: Herv Gem. 10 da. Hane-
maayer.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 10 ds. Kolkman.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Dorpsk. 10 ds. Aarents, 6 ds. Ver
meulen;
Ontm.kerk 10 ds. Gebraad, 6.30 ds. Aar
ents.
Ver. ter voorbereiding van een herv
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk (au
la P. Groen-college): zie Katwijk aan
Zee.
Geref. K.: 10 en 5 ds. Kersten, ha.
Rk Kerk zat 7. zo. 9.30 en 11 15
KATWIJK AAN ZEE: Herv Gem. N
Kerk 10 ds. Driebergen. 6 ds. Vroegin-
O. Kerk 10 ds. v. Sliedregt, 6 ds. Ryksen,
Raamsdonk,
Ichthusk. 10 ds. Vroegindewey. 5 ds. v.
boodschap van de kerk daardoor
naar de achtergrond verdwijnt".
Zij willen de aandacht in de we
reldkerk voor armen en verdruk
ten niet prijsgeven. De bijbelse
oproep om recht te doen is geen
tweederangsboodschap. "Een
belangrijke opgave - misschien
wel de belangrijkste voor de
komende jaren is, hoe deze zorg
verbonden kan blijven met het
hart van het evangelie, opdat wij
niet door louter politiek activis
me 'de armen' die overal weer
anders zijn - stenen voor brood
geven en zelf aan geestelijke on
dervoeding gaan lijden. Veel pre
diking wordt zo partij politiek in
gekleurd, dat Gods bedoeling
wordt verdrongen door program
ma's voor wereldverbetering die
de totale mens met zijn nood en
schuld-voor-God in de kou laten
staan".
"De doorbraak naar nieuwe ver
houdingen zal bij onszelf moeten
beginnen. Het klimaat van mate
rialisme en zelfzucht heeft ons al
len te pakken, waardoor wij aan
onze economen en politici bij
zonder weinig speelruimte geven
om tot fundamentele veranderin
gen te komen".
Simpel
De stelling dat hét kapitalisme dé
oorzaak is van dé armoede in de
wereld wijzen de confessionelen
Èl>
u eens serieus wilden na-
an, wat ze van eikaars con-
ïsies en uitspraken kunnen
en en gebruiken, dan zou de
ïreld daar misschien iets wij-
r van worden. Bovendien
u in de verschillende kerken
sschien het besef doorbre-
n, dat men als volgelingen
n de ene Heer sómen verant-
)ordelijkheid draagt voor het
il van de mensheid. 'Heil' zo-
:1 geestelijk als maatschap-
lijk bedoeld. Samen kom je
•llicht achter de héle waar
heid.
Pnièlk. 9.30 ds. Ryksen, 6 ds. v. Slie
dregt.
aula Bestevaer-mavo (Rynsoever) 10 ds.
Visser;
Overduin 2.15 ds. Baas; voor doven-
dienst zie geref.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk (au
la P. Groen-college): 10 prof. dr. Berk
hof, Leiden.
Geref. K.: Vr.kerk 10 en 5 ds. Koster, ha;
Triumfatork. 10 ds. Koolstra, Leiden,
ha, met doven, 5 ds. v.d. Horst, ha
Geref. K. Vryg.: 10.15 leesd., 3.30 ds.
Heida.
Ned. Geref. K.: 8.45 en 7 ds. Janse.
Chr. Geref. K.: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5,
Volle-evang gem. (Tripodia): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv
Gem. 10 ds. Heymans, Alphen. 7 zie ge
ref.
Geref. K.: 10 dr. Bade, 7 ds. Lapré.
LEIDERDORP: Herv Gem. en Geref.
K. Dorpsk. 10 ds. Doesburg, 6.30 mevr
ds. Visser;
Hoofdstr. 10 prof mr. Reugebnnk,
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. v. Loenen.
ha.
Elis.ziekenhuis 10 rector Vyfligschild.
Bapt.gem. (wykgeb. Zylkw): 10 hr. De
Vries
Rk Kerk zat. 7, zo. 9. 10.30 en 12.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. v.d.
Staat, 7 ds. Schalk.
Geref. K.: 9.30 kand. v.d. Berg, H.sum, 7
dr. Bade, Koudekerk.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds. 't
Hooft;
Pauluskerk 10 ds. De Gelder, 7 prof. dr.
v.d. Beek. Valkenburg, jeugddienst
Geref K 10 ds. Boswyk. zie ook herv.
Geref. K. Vryg 8.45 ds. De Putter. 3 ds.
Grutter.
Ned Geref K. (Salvaton): 9 dienst. 5 ds.
Rietkerk (gez dienst m Heemstede).
Chr. Geref. K.: 10 en 7 ds. v. Dyken
Geref Gem.: 10 en 4 ds. Hakkenberg
als te simpel af. Dat doet, volgens
hen, tekort aan de ingewikkeld
heid en de diepte van het vraag
stuk. Politiek, sociaal, econo
misch en theologisch-ethisch is
er méér nodig dan de klassen
strijd, die het marxisme predikt.
"Gods wil valt niet samen met
een of ander partijprogramma of
een maatschappelijke revolutie".
Men kan ook in de kerk zo in be
slag worden genomen door de
marxistische maatschappijvisie,
dat men de kwalijke kanten er
van met meer ziet.
De schrijvers vragen zich af, of een
staatsbeheer over alle produktie-
middelen, uitgevoerd door een
enorme bureaucratie met behulp
van een machtig, alomtegen
woordig politie-apparaat, niet
méér onrecht en problemen op
roept dan oplost. Ze verwijzen
naar Polen. En waarom moest in
Tsjecho-Slowakije de Praagse
lente worden vervangen door
een Moskouse winter?
Handen vrij
Wat het oorlogsvraagstuk betreft,
pleiten de confessionelen voor een
kerk die de handen vrij heeft om
een breed kerkelijk en interkerke
lijk beraad hierover op touw te
zetten. De kerk moet niet langer
een eigen politiek-militair stand
punt willen verdedigen, zoals de
ontnucleansering van Neder
land.
Maar ja, als je op voorhand, zoals
de Internationale Raad deze
week al deed, de ander vaaghe
den en dubbelzinnigheden ver
wijt, dan zal zo'n opening naar
elkaar voorlopig wel een illusie
blijven.
"Meer dan ooit voltrekt zich nu
op het terrein van de oecume
ne de scheiding der geesten",
stelt Maris vast. Daarom roept
hy mensen die 'een even dier
baar geloof verkregen hebben'
op om mee te gaan naar Cape
May. "Een unieke mogelijk
heid tot ontspanning, gemeen
schapsoefening en getuigenis
in de sfeer van Gods Woord".
De Internationale Raad - waarin
geen Nederlandse kerken
meer zitten - komt samen in
een comfortabel conferentie-
hotel, eigendom van de Chris
tian Beacon Stichting, met 333
kamers. Een 'uitstekend on
derkomen' en een 'restaurant
met goede maaltijden'. "Trou
wens, heel Cape May is een we
reld apart", propageert ds. Ma-
ris, die bij een voldoend aantal
gegadigden graag de voorde
ligste reisgelegenheid wil on
derzoeken. want reis en ver
blijf moeten de Nederlandse
congresgangers wel zelf beta
len.
De Wereldraad vergadert in de
gebouwen van de Columbia-
universiteit in Vancouver.
Over de hele wereld bereiden
Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
Poelpolder zat 7, zo. 9 en 11.30;
Mariakerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.45;
Engelbew. zat 7, zo. 9.30, 11 en 5.45.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 d«. v.
Doorn, 6.30 ds. Bronsgeest.
Geref K.: 9.30 en 6.30 ds. Nooteboom.
Chr. Geref K.: 9.30 en 2 ds. Beekhuis,
ha.
Remonstr. Gem.: 10 thema-dienst.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 en 6.30
ds. Molenaar, ha.
Geref. K.: 9.30 kand. v. Wallinga. 7 ds.
v.d. Klis. Diemen.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9 30 ds.
Bergsma. 7 ds. Quak, Vianen. jeugd
dienst.
Geref K. 9 30 en 4 30 ds. Rang
Chr Geref. K.: 9.30 dienst 2 30 ds. Buys,
Naarden
Rk Kerk zat 7. zo. 10 en IX
NOORDEN: Herv. Gem 9 30 ds. Cirkel.
Woudenberg. 7 ds. De Pater .Haastrecht
Geref K (W Verlaat) 10 hr Koenes. 7
ds. Schouten, Kockengen
Rk Kerk: zat 7, zo 9 en 10.30.
NOORD WIJK. Herv. Gem. Voorstr-
.(Binnen) 10 kand. v.d. Boon, Leiden. 5
ds. v. Oostende, 7 ds. Elgersma,
Hoofdstr. (Zee) 10 ds. v.d. Lee. Buurt
kerk 5 ds. Keuning; Sole Mio 9 ds. Keu-
rung. ha.
De Rank (Golfbaan) 10 ds. De Jong, Lei-
Geref K.: Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Elgers
ma, 5 ds. Keuning;
Vinkenl. (Binnen) 9.30 ds. Kuiper;
Stichtingskerk 11 hr. De Bock. Baam
Rk Kerk Zee zat 7. zo. 9.30 en 11
Binnen zat 7, zo. 8, 10 en 11.30
NOORDWIJKERHOUT Dorpsk 10 ds
Meyenng. V.schoten;
De Zilk 10 hr De Haan. Bodegraven
Rk Kerk Victork zat 7. zo 9.30 en 11;
Jozefk. zat 7. zo. 10 en 1130
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of
"Het monopolie van de discussie
zou uit handen van het Interker
kelijk Vredesberaad gehaald
moeten worden, omdat het IKV
van het beraad een links-politie
ke propaganda-campagne heeft
gemaakt". In een echt beraad
moet ruimte zyn voor politiek-
militaire deskundigen, die ook
vanuit hun geloof een andere
weg voorstaan dan eenzijdige
ontwapening.
"De ethische kanten van de wa
penwedloop mogen de kerk niet
onberoerd laten. Maar zij moet
de verleiding weerstaan om een
politieke oplossing daarvoor aan
te dragen
Het hart van de zaak is voor de her
vormde con fesstonelen niet mili
tair maar geestelijk-ideologisch
van aard. Dé vraag of in de
niet-communistische wereld een
geestelijke kracht met politieke
uitstralingen kan worden ont-
wikkeld die de vragen van ar
moede, honger, onrecht en onder
drukking, maar ook van geeste
lijke honger, eenzaamheid en
leegte menselijker en fundamen
teler beantwoordt dan het com
munisme ooit kan doen.
Samenstelling
van deze pagina:
S.J. de Groot
kerken zich op het ogenblik
voor op deze zesde assemblee.
De deelnemende kerken moe
ten zelf de agenda opstellen.
"Het zal daar gaan over de een
heid van de kerken, over ons
getuigenis tot anderen, over de
vraag hoe we een echte ge
meenschap kunnen zijn en hoe
dat genezend in de wereld kan
werken. Maar ook over bewa
pening. over de mensenrech
ten, over het racisme en een
rechtvaardige samenleving"
Vertelt afgevaardigde Marja
van der Veen-Schenkeveld,
predikant in Rotterdam, in het
blad 'Open Deur/Goede Tij
ding' van deze maand
Voor een eigen bijdrage hebben
de Nederlandse kerken con
tact gezocht met zusterkerken
in Oost-Duitsland en Noord-
Ierland. Deze liggen ver weg,
maar, zegt de secretaris van de
Raad van Kerken in Neder
land, dr. H. Fiolet, ze zijn juist
in hun Anders-zijn een üitda-
ging aan onze eigen kerkver
nieuwing.
Het probleem van de twee halve
wereldraden is, dat hun an
ders-zyn een onverzoenlijke te
genstelling oplevert in plaats
van een uitdaging tot vernieu
wing.
Het ideaal van één oecumene die
werkelijk de hele bewoonde
wereld omvat is nog ver weg.
Will.kerk 11 ds. K oom an.
Pauluskerk 9.30 ds. Kooman,
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 ds.
Wemer, Wassenaar, 7 ds. Brokerhof
Geref. K.: 10 ds. Heemskerk.
Geref. K. Vryg.: 10 30en 4.30 ds. De Put
ter.
Ned. Geref K (Gem.centrum): 8 45 en 4
ds. De Lange. 8 zondagavondgesprek
Van Wyckerslooth: 4 dr. v. Oeveren,
Rijnsburg
Endegeest 9.30 pater Boshouwers.
Volle-evangelicgem (Gem centrum) 4
Rk Kerk Will kerk zat 7, zo. 9 en 10 30
OUD-ADE Rk Kerk zat 7. zo. 8 30 en
10.30
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem 9.30 ds. De Korte, ha
Geref. K. 9.30 ds. Jaspers Focks, 5 dr
Bade
Rk Kerk: zat 7, zo. 9.30 en 11.30
ROELOFARENDSVEEN Rk Kerk
Mar. Pres. zat 7. zo 9 en 11.
Petrus-B zat 7. zo 9 30 en 11 30
RIJNSATERWOUDE Herv Gem 9 30
ds. v.d. Kamp. 7 ds. v.d. Hoek. Hoogma
de.
Chr. Geref K. 9.30 en 2.15.
RIJNSBURG Herv. Gem. LaurenUus-
kerk 9.30 ds. Romein, 5 ds. v. Niel.
Bethelkerk 9.30 ds v Niel.
Geref. K Petrak. 9 30 dr. v. Oeveren. 5
ds Damsma.
Imm.kerk 9 en 10 30 ds. Cziria, 5 ds
Baayen,
Mar kerk 9.30 ds. Damsma, 5 dr v. Oe-
Geref K. Vryg 10 en 5.15 ds. Grutter
Chr. Geref K 9 30 en 5 ds v Sorgo
Evang. Chnstengem. (aula mavo): 10 ds
Rk Kerk zat 7.30. zo 10 30
RIJPWETERING Rk Kerk zat 7. zo
7 30. 9 en 10.30
SASSENHEIM Herv Gem. 9 en 10 30
ds. v Achterberg. 7 ds Germans
Geref K 10 ds Ferwerda. 7 ds. Baas
Chr Geref K 11 ds. Steenbergen. Ry&
wyk, 7 ds. v. Smeden, Den Haag
Rk Kerk zat 7. zo 9 30 en 11
TER AAR Herv Gem 9 30 ds. Klein
Kranenburg, 6.30 ds Driebergen. Kat
Geref K: 10 ds. Broer.m 6 30 ds Aal
Rk Kerk: Aardam zo 9 en 12;
kerk Langoraar zat 7. zo 9 30 en 11 30
VALKENBURG Herv Gem. 10 ds.
Vermeulen. 6 30 ds Bakker. Adam.
jeugddienst
Geref K. 9 30 ds. Rietveld. Leiden. 6 30
ds Rang. N -Vennep
Geref K. Vryg 9 30 en 5 ds. Heida
VOORHOUT Herv Gem. 10 ds. Bro
PAGINA 11
Kosters. By de kosters-vak bond
komen niet alleen ontslagaanvra
gen binnen omdat kerken de
koster niet meer kunnen betalen,
maar ook omdat kerken samen
gaan doen. In het kosters-vak
blad van deze week geeft het
hoofdbestuur richtlijnen voor
hoe te handelen bij mogelijk ont
slag. Advies: "teken niets, maar
stelt u zich eerst in verbinding
met het afdelings- of hoofdbe
stuur" De Leidse koster P van
Diggelen in datzelfde vakblad
"De kerk heeft de morele plicht
om tot het uiterste kostbare ar
beidsplaatsen veilig te stellen".
Muziekdienst. Morgenavond om
7 uur werkt het ense mble 'Conti
nuo Amsterdam' (twee fluiten,
clavecimbel en cello) mee aan
een muziekdienst in de Dorps
kerk te Wassenaar.
Zuiver. "De nazaten van de
Doleantie - de gereformeerden
- zullen nu mét ons de term 'zui
vere kerk' wel moeten vergeten
Zij dulden niet alleen een duide
lijke ketterij, maar laten de be
trokkene op het eenmaal ingesla
gen pad ijverig voortgaan". (Pro
fessor dr. G. P. van Itterzon. con
fessioneel. in het 'Hervormd
Wwkbtad' van deze week. na le
zing van het boek van de Leidse
studentenpredikant dr Herman
Wiersinga over de zonde -
'Doem of Daad').
Hervormde Kerk: beroepen te
Badhoevedorp H. Mondeel
Seherpenzeel (Fr.); aangenomen
naar Amsterdam mevr. ds. J. A.
Verkerk Den Bosch en C Blenk
Oudewater, naar Loenen aan de
Vecht H G de Graaff Klaaswaal,
naar Huizen J P. Nap Neerlang
broek: bedankt voor Groot-Am-
mers A Visser Nieuwland. Gere
formeerde Kerken: beroepen te
Enschede C Corporaal Onstwed
de; aangenomen naar Aduard
kandidaat J. Huttenga aldaar,
naar St. Jacobi Parochie kandi
daat L. Grosheide aldaar.
Christelijke Gereformeerde
Kerken: bedankt voor Vineland
(Canada) G. Rookhuyzen Maas
sluis. Gereformeerde Gemeen
ten: bedankt voor Norwich (Ca
nada) J. Tams Wageningen.
Moeras. Wie kerkelyk niet mee
leeft, zakt hoe langer hoe verder
weg in het moeras van onbe
kendheid. De band wordt losser
en de onverschilligheid gaat ge-
makkelyk over in randkerkelyk-
heid, die uiteindelyk kan leiden
tot een zich onttrekken aan de
kerk". (J. H. Velema, christelijk
gereformeerd, in het blad 'De
Wekker' van deze weck).
Ds. H. van Gosliga te Beilen
(Schapendnft 21) is op 7 februari
40 jaar predikant. Van 1953 tot
1971 werkte hij in Rijnsburg
(hervormd). Op 14 februari is ds.
K. J. H. Burgy in Dan Hm|
(Sportlaan 185) jubilaris (ook 40
jaar). Die werkte van 1946 tot
1949 in Rijnsburg.
Gesprek. "Wij als gereformeer
den hebben groot belang bij een
dieper gesprek met de Gerefor
meerde Bond. En dan niet over
hoedjes, zwemmen op zondag en
de vrouw in het ambt daar
mag het althans niet bij blyuen
maar op het niveau van ge
loofservaring". (Dr G Hcitmk te
Kampen tn 'Evangelisch Com
mentaar' van deze week).
kerhof en pastoor Nyman
Rk Kerk: zat 7. zo 9. 10-30 en 11.45.
VOORSCHOTEN Herv. Gem Dorps
kerk 10 ds vd Schoot, 7 ds Dll I'
Den Haag. jeugddienst.
De Ontmoeting (Noordhofland) 10 da.
Blanken;
Hulp en Heil Schakenboach) 10 da.
Lentz
Geref K.: 10 ds De Zeeuw
Geref K. Vryg.: 10 en 5 da. Amtzen
Aulagemeenschap Noordhofland 10 30
jeu gd - woorddienst.
Kk Kerk Laur kerk zat 7. zo. 11 30.
M. Godakerk zat 7, zo. 10.
WADDINXVEEN: Hers- Gem Brugk
9 30 hr Burger. 5 da Quartel. Gouda.
Hoeksteen 9 30 da Roet man 6 30 ds
Maasland.
Bethelk. 9 30 da. Maasland. 5 ds Roet
man.
Imm.kerk 10 en 5 ds Hulst
Geref Kerk Kruisk 10 ds De Moor. 5
da. v.d. Veen-Schenkeveld. Kdam.
Ontm kerk 10 ds Femhout, Alphen
Rk Kerk Victork zat 7, zo. Ui.
Ontm kerk zat 7, zo. 11.45
WARMOND Herv. Gem 10 ds Kns
pyn. H gom. 5 ds v d Boon
Rk Kerk zat 7. io. 8 30, 10 en 11 30
WASSENAAR: Herv Gem Dorptk. 10
ds Steenstra, 4.30 ds De Vreugd.
A foort. 7 muziekdienst
Kievielk 10 da. v.d. Kamp.
Mrssiask 10 ds. v Waasbergen
Dorpscentrum 9 30 ds Ouwendyk. Al
phen.
Geref. K.: Zyllaan 10 en 5 da. v d Mcu
len.
Zuid (Bloemcamplaan) 10 da. v Brug
gen
Ned Prot Bond (Kerkdam) 1030 da
Boaman. O geest
WOUBRUGGE Herv Gem 9 30 da
Haakman, 6 30 ds Koelewyn
Geref K.: 9 30 da Broer. 6.30 da Aal
ders
Ned Prot Bond (De Wyk) 7 nam. mevT
da. Th terne. Gouderak
Rk Kerk zat 7, zo 10
ZEVENHOVEN Herv Gem 9 30 da
Schalk. 7 zie geref
Geref K 9 30 hr Vermeer, 7 da. v
Doom. Alphen
Rk Kerk zat 7. zo. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE Herv. Gem. 10 ds.
Wolthaua
Rk Kerk St Jan zo 9 30 en 11.
Chr Dienaark zat 7. zo 10.
H. Ryndyk zat 7, zo 10 cn 11 30
ZWAMMERDAM Herv Gem 10 da
Koelewyn. 6 30 ds Haakman
Geref K 10 da Buikema. 6 30 da Mon
deel. Reeuwyk
Remonstr Gem 10 mevr da Holle
man. Rdam
Kort na de oorlog werd Amster
dam de bakermat van twee we
reldraden van kerken: de be
kende Wereldraad van Genève
met tegenwoordig dr. Philip
Potter als secretaris-generaal -
en de Internationale Raad van
Christelijke Kerken, die min
der aan de weg timmert en
waarvan de Nederlandse
christelijke gereformeerde pre
dikant J. C. Maris (Soest) alge
meen secretaris is.
De geboorteplaats lijkt het enige
dat de twee gemeen hebben.
Hoewel oude etiketten als
links-rechts of vrijzinnig-or
thodox niet op hun verhou
ding van toepassing zijn, zijn
de beide raden toch eikaars te
genpool.
De Wereldraad blijft terughou
dend als de Internationale
Raad ter sprake mocht komen.
Dat kan van de ander minder
gezegd worden. Als de raad
van dominee Maris weer eens
boos is over wat zich op kerke
lijk erf vooral in de politiek
maatschappelijke en de theolo-
gisch-ethische sfeer - aan
nieuwe ontwikkelingen voor
doet, dan fungeert de Wereld
raad meestal als mikpunt. Dié
speelt het communisme in de
kaart en baant de weg voor een
alle godsdiensten omvattende,
fundamentloze wereldkerk.
Men vat dat in de regel samen
onder de
'valse oecu-
Daartegenover pretendeert de
Internationale Raad, trouw te
blijven aan het Woord Gods en
het getuigenis van Jezus Chris
tus, zoals dat in de bijbel staat.
Letterlijk en onverkort. Zoals
het toén woordelijk gold, geldt
het ook nu en altijd.
Dat valt samen met een rechts
politiek denken, waarin alles
wat van Amerika komt de toon
aangeeft. Binnen de raad zelf
heeft dat al eens tot strubbelin
gen geleid. Voor sommigen
was dit kritiekloze 'amerika
nisme' zelfs aanleiding om af te
haken.
Het voordeel van zo'n exclusieve
opstelling is wel, dat de tegen
stelling voor ieder duidelijk
kan zijn. Die sluit elke relatie
tussen de beide wereldraden
bij voorbaat uit. Wat je in ons
eigen land op het gebied van
kerkelijke verhoudingen in het
klein kan tegenkomen, vind je
daar in het groot. Twee 'halve'
wereldraden, waarvan er één
geen gelegenheid laat voorbij
gaan om de ander zwart te ma
ken.
En die gelegenheid doet zich
blijkbaar nogal eens voor. De
Wereldraad van Genève zal dat
moeilijk kunnen ontkennen.
Daarvoor heeft hij ook in eigen
gelederen te veel kritiek onder-
rond bepaalde
steunverleningen uit het anti-
racismefonds.
De afstand tussen beide is ten
minste zo groot als die tussen
de oost- en westkust van het
Noordamerikaanse contintent,
waar de twee raden de komen
de zomer hun wereldcongres
houden. De Internationale
Raad van 16 tot 30 juni in Cape
May, ten zuiden van New
York, aan de Atlantische Oce
aan. De Wereldraad van 24 juli
tot 10 augustus in Vancouver,
aan de westkust van Canada,
waar de Grote Oceaan tegen
aan spoelt.
De oceanen zijn haast symbo
lisch voor de diepgaande ver
schillen die de christelijke,
niet-katholieke wereldraden
gescheiden houden.
Aan de thema's voor de komen
de congressen merk je dat niet
zo. Die lijken als twee druppels
water op eikaar.De Internatio
nale Raad komt met afgevaar
digden van zo'n 330 kerken -
veel kleine bijeen onder het
motto 'Overwinning door het
geloof in Jezus Christus', ter
wijl de Wereldraad met een
paar duizend mensen uit onge
veer eenzelfde aantal kerken
zich concentreert op het thema
'Jezus Christus, het leven van
de wereld'.
Je denkt dan onwillekeurig: als
