c
Kabinet zet gemeenten
met rug tegen de muur
Goedkoper gas
voor bedrijven
harde noodzaak
LEZERS SCHRIJVEN
Inzicht, wil en lef geboden voor Tweede Kamer
3-
Kosmos
El Salvador
Rijksweg II
DONDERDAG 27 JANUARI 1983
Meningen
De besturen van de 774 gemeenten en 11 provincies in ons land hebben
met vrezen en beven kennis genomen van het Regeerakkoord en de Re
geringsverklaring waarmee het kabinet-Lubbers voor het voetlicht is ge
treden. Het is gelet op de stukken in het bijzonder wat hun financiële
positie betreft, niet overdreven op te merken dat het kabinet-Lubbers de
lagere overheden niet welgezind is. Om die stelling te illustreren, schrijf
ik vandaag deze bijdrage. Het spreekt vanzelf dat een artikel over deze
materie op deze plaats zijn voorwaarden stelt. De vakbroeders en -zusters
onder de lezers zal ik daarom niet op alle finesses van de zaak tracteren.
Niet voor niets schreef ik hierbo
ven dat ons land 774 gemeenten
en 11 provincies telt. Sómen met
het Rijk vormen zij een veelkleu
rig bestuurlijk geheel. In de wan
delgang worden doorgaans (naar
mijn mening ten onrechte) de ge
meenten en de provincies aange
duid als "de lagere overheden".
Ik vermijd die term liever. Het
suggereert namelijk de suprema
tie van het Rijk. Weliswaar heeft
het Rijk staatsrechtelijk een dui
delijk onderscheiden positie ten
opzichte van gemeenten en pro
vincies en kan het Rijk - door
wetgeving - de andere overhe
den tot medewerking en uitvoe
ring aan wetten dwingen, doch
in wezen staan de overheden,
met het oog op hun gezamenlijke
doelstelling om dit land naar be
horen te besturen, aanvullend
ten opzichte van elkaar. Dat heet
complementair bestuur.
Wat zien we echter meer en meer?
Het Rijk gedraagt zich alsof er
maar één overheid bestaat. En
ook onder dit kabinet is het al
niet anders. Terwijl in het Re
geerakkoord en de Regerings
verklaring overleg met kerken,
maatschappelijke organisaties
en zelfs met "alle betrokkenen"
wordt toegezegd, zullen "even-
Door
Sj. H. Scheenstra
tuele nadere ombuigingen ten
laste van lagere overheden wor
den aangekondigd". Dat getuigt
niet van wijs beleid. Regering en
parlement dienen zich ervan be
wust te worden dat de provincies
en gemeenten in onze gedecen
traliseerde eenheidsstaat auto
noom zijn. Juist in een tijd van
onontkoombare ombuigingen is
het noodzakelijk aan dat bewust
zijn gestalte te geven door over
leg. Zou het Rijk ermee door
gaan de partners (provincies en
gemeenten) telkens weer te over
vallen met ombuigingsmaatrege
len en hen voortdurend voor vol
dongen feiten te stellen, dan zal
dat onvermijdelijk leiden tot de-
motivering van de gemeente- en
provinciebestuurders èn hun
medewerkers, met alle gevolgen
van dien.
De financiële paragraaf in het Re
geerakkoord voor gemeenten en
provincies is ingevuld zonder
enige vorm van overleg. De eer
ste berekeningen van de finan
ciële nadelen voor de gemeenten
en provincies voor 1983 en vol
gende jaren zijn zorgwekkend.
Met name de gemeenten zijn op
gescheept met een berg gebak
ken peren. En het is wel duide
lijk wie dat op zijn bordje vindt:
de burger! Hogere tarieven en
minder dienstbetoon, is het
wachtwoord dat bij de magere ja
ren hoort.
Notitie
De vereniging van christen-demo
cratische gemeente- en provin
ciebestuurders gaf aan een noti
tie, waarin zij de financiële posi
tie van gemeenten en provincies
beschouwt in relatie tot het hui
dige Regeerakkoord, de treffen
de titel: "Gemeenten en provin
cies met de rug tegen de muur".
Ook niet zo origineel, want de
Vereniging van Nederlandse Ge
meenten kwam met een verge
lijkbaar rapport op tafel met:
"Gemeenten in de kou". In de
richting van regering en parle
ment geven lokale bestuurders
Meningen op deze
pagina zijn voor
rekening van de
auteurs
hiermee ook overduidelijk te
kennen dat zij au serieux wensen
te worden genomen.
De CDA-bestuurdersvereniging
heeft haar taak in elk geval se
rieus opgevat. Met het oog op de
komende behandeling van de be
groting Binnenlandse Zaken in
de Tweede Kamer is aan de
CDA-fractie een handreiking ge
boden als een goed doorgetim
merd stuk, waarin de zaken kri
tisch op een rijtje worden gezet.
Zo'n vereniging met over de 4800
leden heeft voldoende potentieel
in huis om de fractie een gede
gen werkstuk te leveren, waaruit
ze dankbaar putten kan.
Uitgangspunt van de notitie is dat
de CDA-bestuurdersvereniging
het Regeerakkoord van het CDA
en de WD, wat de hoofdlijnen
betreft, als een gegeven aan
vaardt. Dit geldt ook voor de to
tale omvang van de voorgeno
men ombuigingen. Binnen dit
geheel moeten echter verschui
vingen en correcties kunnen
worden aangebracht. Ten aan
zien van gemeenten en provin
cies zal het rijksbeleid zodanig
moeten worden omgebogen dat
er een einde komt aan de one
venredige belasting van die over
heden en van hun burgers.
Kritiek in deze geest afdoen met
een dooddoener, dat het Regeer
akkoord het een en ander voor
schrijft en mitsdien bepaalde
verschuivingen niet toelaat,
smoort de vereiste parlementaire
democratische gedachtenwisse-
ling en besluitvorming. Op het
moment dat een akkoord als dit
gaat werken als een wet van Me
den en Perzen rijst de vraag naar
het zinvol functioneren van het
parlement. Argumenten moeten
de beraadslagingen beheersen
niet een dictaat.
Onevenredig
Ter informatie van de lezer diene,
dat globaal genomen 90% der in
komsten van de gemeenten (om
ons daartoe in het vervolg te be
perken) vanuit Den Haag via het
Gemeentefonds en op grond van
specifieke uitkeringen naar de
gemeenten worden doorge
sluisd. Als dat fonds dus niet
wordt gevoed of zelfs wordt ge
plukt, breken er voor de gemeen
ten Gees: burgers) barre tijden
aan.
De gezaghebbende Raad voor de
gemeentefinanciën heeft bere
kend dat als gevolg van de in het
Regeerakkoord aangekondigde
ombuigingen de rijksuitgaven
een reële daling zullen onder
gaan van circa 1%, terwijl de uit
keringen uit het Gemeentefonds
(aan de gemeenten) reëel dalen
met 4,5 5%. De raad vroeg zich
derhalve af welke inhoud het be
grip "in evenredige mate" in het
Regeerakkoord heeft. Nader
hand van de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten nog bere
kend dat de voorgenomen kor
tingen op het Gemeentefonds
(tot en met 1986 825 miljoen)
een aandeel van 13,75% leveren
in het totaal van de ombuigin
gen, ter grootte van 6 miljard.
Een evenredige verdeling van de
ombuigingen, naargelang de uit
gaven van het Gemeentefonds
en de rijksbegroting, zou beteke
nen dat het aandeel der gemeen
ten ongeveer 8,5% moet bedra
gen in plaats van 13,75%! Van het
in evenredigheid verdelen van
de pijn kan dus géén sprake zijn.
Het voert in het kader van dit arti
kel beslist te ver al het cijferma
teriaal ter verduidelijking aan te
voeren. Slechts dit. In het Re
geerakkoord komen minstens
drie kortingen voor van het Ge
meente- en Provinciefonds. De
eerste korting bedraagt 70 mil
joen in 1983 oplopend tot 440
miljoen in 1986 met de aanteke
ning dat deze bedragen zijn ge
baseerd op een evenredig aan
deel in de ombuigingen op de
rijksbegroting. De tweede (extra)
korting vangt aan met 20 mil
joen in 1983 en loopt op tot 400
Als gemeenten de tarieven blijven opvoeren, prijzen ze zichzelf uit de markt. Dan gaan door gebrek aan belangstelling, om een
voorbeeld te noemen, verwarmde zwembaden dicht omdat de prijs voor de gebruiker te hoog is.
miljoen in 1986 vanwege "toe
passing profijtbeginsel op ge
meentelijk niveau".
Vervolgens hebben de toenmalige
fractievoorzitter van CDA en
WD bovenop het "evenredige
aandeel" en de extra korting "in
overweging" gegeven voor 1983
(en volgende jaren) nog eens 50
miljoen aan het Gemeentefonds
te onttrekken, "gericht op verso
bering en versnelde toepassing
van het profijtbeginsel". Deze
derde korting diende ertoe voor
een deel de kosten op te vangen
van een beleidswijziging ten aan
zien van Ontwikkelingssamen
werking en Defensie. Behalve dit
blijven de gemeenten door de
economische recessie en de daar
mee gepaard gaande klimmende
werkloosheid ook nog steeds op
gezadeld met de stijgede bij
standskosten en RWW-uitkerin-
gen, waarvan 10% voor rekening
van de gemeenten blijft.
Bovendien is de situatie zo, dat het
Rijk de opbrengst van de hier
voor genoemde ombuigingen
meteen èn volledig incasseert,
terwijl de gemeenten naar het
zich laat aanzien met de stroppen
blijven zitten doordat zij de be
zuinigingen niet tijdig en niet
volledig kunnen doorberekenen.
Profijtbeginsel
De kloof die er gaapt tussen twee
werelden ("Den Haag" en de ove
rige overheden) laat zich gemak
kelijk illustreren door de warm
aanbevolen toepassing van het
profijtbeginsel van Haagse zijde.
Ik wil dat nog niet aan hiërar
chisch denken wijten, maar eer
der schuiven op gebrek aan ken
nis van de gemeentelijke huis
houding.
De gemeenten worden geconfron
teerd met ombuigingen, die het
Rijk als het ware met één penne-
streek decreteert. De gemeenten
zijn daarmee risicodrager gewor
den. Hoe verhalen zij die reke
ning? Niet door ad libitum de ta
rieven op te voeren. Dan prijzen
zij zichzelf uit de markt. Dan
gaan - door gebrek aan belang
stelling om een paar voorbeel
den te noemen de bibliotheken,
de muziekscholen en de ver
warmde zwembaden dicht, om
dat de vereiste kostprijs de po
tentiële gebruiker niet meer con
venieert.
Elke prijs heeft zijn grens. Ook bij
de overheid. Men spant het
paard achter de wagen door van
de gemeentebesturen te verlan
gen bij de tariefstelling voor hun
gemeentelijke diensten de eco
nomische demarcatielijn te door
breken. Immers de verhoging
van een tarief voor een voorzie
ning kan de gebruiker, als hij
vrijheid van keuze heeft, ertoe
brengen voortaan geen gebruik
meer te maken van het aangebo
den goed. Bijgevolg zal de
totaalopbrengst na tariefsverho
ging lager uitvallen.
Profijtbeginsel vooronderstelt
vrijheid van keuze. Men is vrij
en hoeft niet! Men kan op bepaal
de punten het aangeboden over
heidsdienstenpakket laten pas
seren. Niet voor allen is het
sportpark, de bibliotheek, de
whirlpool en het concertgebouw
een "must".
Wie schetst echter de stomme ver
bazing van een gemeentebe
stuurder, die in een aan hem ge
richte circulaire van staatssecre
taris Van Amelsfoort van Bin
nenlandse Zaken, moet lezen dat
"de grootste mogelijkheden voor
versterkte toepassing van het
profijtbeginsel voor de gemeen
ten liggen bij de riool- en reini
gingsrechten, alsmede bij de af
valstoffenheffing". Dit is niets
minder dan een gotspe. Al de ge
noemde bijdragen zijn verplich
te heffingen. De gebruiker heeft
n.l. géén vrijheid van de diensten
geen gebruik te maken. De aan
bevolen verhoging van de ge
noemde rechten voor het ge
bruik van het riool en de reini
gingsdienst komt in feite neer op
een oneigenlijk gebruik van het
profijtbeginsel, oftewel een ver
kapte belastingverhoging. Een
belastingverhoging waarop de
burger niet de minister van Fi
nanciën zal aankijken maar het
gemeentebestuur, dat in alle op
zichten wordt opgezadeld met de
zwarte piet.
Gevolgen
De aangekondigde maatregelen
Graag wilde ik reageren op een ar
tikel in de krant van 24 januari j.l.
over de Kosmos-1402. Aan het
eind van dit artikel staat: 'De
Russische kunstmaan, die ruim
een maand rond de aarde heeft
gecirkeld, had 500 kilo uranium
aan boord. Deze diende als
brandstof voor de motor'. U ziet
kans in deze regels maar liefst 3
grote fouten te maken.
Ten eerste werd de Kosmos-1402 in
augustus van het vorig jaar ge
lanceerd, en heeft dus bijna 5
maanden rond de aarde gecir
keld. Ten tweede had de Kosmos
geen 500 kilo uranium aan boord,
maar slechts ongeveer 45 kilo
gram. Ten derde is dit uranium
geen brandstof voor de motor,
maar dient om elektriciteit op te
wekken. Deze elektriciteit is no
dig voor de radarapparatuur aan
boord van de Kosmos.
Ik erger me altijd vreselijk aan de
slechte berichtgeving in ons land
op gebied van ruimtevaart. Ik
weet niet of u zelf verantwoorde
lijk bent voor het opstellen van
bovengenoemd bericht. Als u het
echter klakkeloos heeft overge
nomen, wordt het tijd dat u der
gelijke berichten eens corrigeert
vóór u ze naar de zetterij stuurt.
Fred Vergeer,
Frederik Hendrikstraat 116,
Alphen aan de Rijn
Het redaktioneel kommentaar in
L.D. van 24 januari over de voort
zetting van de ontwikkelings- en
militaire hulp van Reagan aan de
diktatuur in El Salvador eindigt
met de wens dat niemand partij
hoort te willen zijn bij zo'n grove-
schending van mensenrechten.
Toch zijn er nog teveel "partijgan
gers" om binnen afzienbare tijd
iets hoopvols te verwachten voor
de verschoppelingen in El Salva
dor. Het artikel noemt zelf al de
diepgewortelde kommunisten-
angst. Maar wat te denken van de
handelswijze van de Vereniging
van Nederlandse Koffiehandela
ren en Theepakkers? Zij helpen
dat systeem mede aan een inko
men met het afnemen van hun
koffie, een van de belangrijkste
exportprodukten.
Even hield de koffiehandel de
adem in toen er, in maart vorig
jaar, vier Nederlandse mensenle
vens te betreuren waren. Die an
dere, duizenden slachtoffers tel
len blijkbaar niet, die jaarlijks
over de kling van dit regiem ge
haald worden.
De diktatuur van Magana verdient
aan de export van koffie en wij
mogen het drinken. Het maakt
deel uit van de vertrouwde kof-
fiemerken. Maar niet alle koffie
handelaren spelen onder een
hoedje. Met name de alternatieve
importorganisaties S.O.S., S.I.I.
en Abal niet. Hun koffie (en thee)
komt niet uit El Salvador, maar
uit landen zoals Nicaragua, Tan
zania en van sommige koffie-co-
öperaties in Guatemala. Helaas is
deze koffie niet in de gewone
handel verkrijgbaar. Het is iets
duurder en u kunt er een ge
schreven toelichting bij krijgen.
Frits Glotze
Wereldwinkel Voorschoten
De Hooghkamer 29
Bij de berichtgeving over de in-
spraakreakties bij de herziening
van het Streekplan Zuid-Holland
Oost in deze krant van 18 januari
is ten onrechte vermeld dat ie
dereen van mening was, dat de
omstreden Rijksweg elf moest
worden aangelegd. Deze mede
deling is in strijd met de consta
tering van de Streekcommissie
Alphen aan den Rijn e.o. die in
haar persbericht van 14 decem
ber j.l. schreef dat de aanleg van
deze weg een discussiepunt is
gebleven.
Naast dit persbericht, dat als bijla
ge in de inspraakbrochure is af
gedrukt, kan men in die brochu
re ook tegen de weg gerichte in-
spraakreakties van individuen
en groepen vinden. Hoe komt de
ze krant dan aan de constatering
dat niemand tégen Rijksweg elf
is? Is er gebruik gemaakt van
een 'eenzijdig' bron? Welke is dat
dan?
Waarom is de redaktie dan niet na
der gaan onderzoeken -als ineens
tegenstanders voorstanders zijn
geworden- wat de redenen hier-
blijven niet zonder gevolg. De
onevenredige ombuigingen ten
laste van de gemeenten en de
provincies zullen ook gevolgen
hebben voor het investeringsni
veau bij die overheden. Onge
twijfeld zullen er minder werken
in uitvoering worden genomen.
De te voorziene aanzienlijke da
ling van de investeringen door
gemeenten en provincies zal ui
teraard consequenties hebben
voor de economische ontwikke
ling in de komende jaren.
De mogelijkheid tot het verhogen
der tarieven is in sociale zin be
grensd. Nochtans zal het resul
taat wel wezen dat de mensen
met de laagste inkomens, bij wie
de rek er al helemaal uit is, naar
verhouding zwaarder worden be
last. Zij zullen dat niet begrijpen.
Met de opstellers van de Rege
ringsverklaring zouden zij kun
nen uitroepen dat de overheid
niet kan doorgaan met het als
maar opleggen van zwaarder las
ten... Ómdat de meest burgers
zich niet zullen realiseren dat de
gemeenten door het Rijk prak
tisch worden gedwongen tot ta
riefsverhogingen, lopen de loka
le overheden het risico dat som
migen juist het vertrouwen in
hèn zullen verliezen.
Alternatieven
De notitie van de CDA-bestuur
dersvereniging doet ook sugges
ties ter verbetering van de finan
ciële positie van de lokale over
heid.
Allereerst wordt sterk aanbevolen
regels te stellen voor het onder
ling financieel verkeer tussen
Rijk en lagere overheden. Er
wordt grote waarde gehecht, met
de Raad voor de gemeentefinan
ciën, aan het volgen van zorgvul
dige procedures in het onderling
verkeer tussen overheden. Bo
vendien moet er een einde ko
men aan tussentijdse ombuigin
gen op de fondsuitkeringen. Als
regel niet meer dan één grote
ombuigingsoperatie met gede
tailleerde maatregelen per kalen
derjaar.
Verder is het bittere noodzaak de
regelgeving drastisch te be
snoeien. De welige regelgeving
van zijn geweest? Dót zou voor
de lezers van deze krant die zich
voor de Streek interesseren toch
wel degelijk nieuws zijn? Dat bij
nauwkeuriger onderzoek geble
ken zou zijn dat het helemaal
niet zo is, dat iedereen vóór de
wegaanleg is geworden, mag dui
delijk zijn. Dan zou het onjuiste
bericht evenwel ook niet zijn af
gedrukt Mag ik een verklaring
voor deze onzorgvuldigheid van
de redaktie vernemen?
F.M. Boon
Prins Frederikstraat 28
2316 CK Leiden
Naschrift redaktie:
De heer Boon heeft gelijk wanneer
hij zegt dat niet alle inspraak
reacties postief waren over de
aanleg van Rijksweg 11. In het be
richt dat in onze krant verscheen
werden alleen de reacties uan de
speciaal voor de evaluatie van
het streekplan Zuid-Holland
Oost in het leven geroepen werk
groepen betrokken en niet die
van een aantal particulieren die
individueel reageerden. Dat
stond echter niet expliciet in het
artikel waarop de heer Boon
doelt vermeld. Alle werkgroepen
waren zonder uitzondering voor
de aanleg van de rijksweg.
van recente datum is voor de
burger niet doorzichtbaar, laat
staan hanteerbaar. Voor de loka
le overheid is zich opstapelende
wetgeving tijd- en geldverslin
dend, waarbij de vraag daarbij
nog rest welk doel ermee ge
diend moet resp. kan wezen. Met
behoud van ieders fundamentele
rechten lijkt insnoering van ge
bleken regelzucht daarom dus
wel geboden.
Een concluderende en afsluitende
discussie over de toekomstige
bestuurlijke organisatie is ook
hoogst geboden. Al twee decen
nia vreet die discussie bij de be
trokkenen tijd én geld. Hierover
moet binnen de kortste keren
duidelijkheid komen. Die klaar
heid (géén verdere provincialise-
ring en gedegen tevens welover
wogen gemeentelijke herinde
ling) schept rust en spaart geld.
Ook kan het Rijk nog in ruime ma
te bezuinigen op activiteiten in
de sfeer van studie en onderzoek,
experimenten en externe advise
ring. Volgens een recent versche
nen proefschrift wordt door de
ministeries per jaar ongeveer een
miljard gulden aan experimente
le beleidsplannen besteed Ten
slotte wordt vanwege de niet on
aanzienlijke financiële conse
quenties voor de gemeenten aan
bevolen bepaalde wetgeving te
temporiseren of te vereenvoudi
gen. Hierbij is gedacht aan. wet
en regelgeving op het gebied van
het welzijn;
- de Wet op het basisonderwijs;
- de milieuwetgeving, in het bij
zonder de Hinderwet en de Wet
geluidhinder;
- de Leegstandwet;
- de Bibliotheekwet en
- de wet- en regelgeving op het ter
rein van arbeidsvoorwaarden en
personeelsbeleid by de lagere
overheden.
Uiteraard vereist invoering van
nieuwe wetten dat de gemeenten
en provincies financieel in staat
worden gesteld de taken die
daaruit voortvloeien uit te voe-
En als slot mag hier toch niet de
recente aanzienlijke rentedaling
op de kapitaalmarkt onvermeld
blijven. Dit betekent voor het
Ryk een geweldige meevaller
wegens onvoorziene verminde
ring van rentebetalingen tot een
beloop van een paar miljard gul
den. Van dat voordeel mogen de
burgers rechtstreeks meeprofite
ren! Sommige voorgenomen kor
tingen kunnen hierdoor worden
teruggedraaid!
Slot
Het zal nu wel duidelijk zijn dat de
komende begrotingsbehande
ling door gemeente- en provin
ciebestuurders met spanning
wordt tegemoet gezien. Zullen
en durven de Tweede Kamerle
den het voor hun kiezers gaan
opnemen? De CDA-bestuurders
vereniging heeft in haar notitie
hen een middel geboden om kla
re wyn te schenken. Of onze
landgenoten kunnen proosten
hangt af van het overleg tussen
Kamer en kabinet. En daarby is
inzicht, wil en lef geboden.
Mr. Sj. H. Scheenstra is burge
meester van Oegstgeest en voor
zitter CDA-bestuurdersvereni-
ging.
De gasprijs voor de tuinbouw
in Nederland moet fors om
laag. Deze stelling is vorige
week royaal in de publiciteit
gekomen. Omdat daarbij niet
altijd het standpunt van de
land- en tuinbouworganisa
ties naar voren kwam, lijkt
het my nuttig daarop in te
gaan. In de afgelopen tien
jaar hebben wij globaal inge
stemd met de zware stooko
lie prijs als uitgangspunt voor
de gasprysbepalmg. Op
grond van de eigen situatie
van de glastuinbouw hebben
de organisaties van meet af
door
Jaap van der Veen
aan een uitzonderingspositie
voor de glastuinbouw bepleit
en verkregen.
Doelstelling was de tuinbouw
gelegenheid te geven in te
spelen op de sterk gewijzigde
energieprijs. De laatste etap
pe van de prijsaanpassing is
onder Europese druk sneller
verlopen dan wij wilden.
Maar het ging om de keus
tussen een onbelemmerde
export voor 80 90 procent
van onze produktie en het
aanvaarden van een extra
kostenpost. Voordat de af
spraak tussen Landbouw
schap en de gasleveranciers
werd gemaakt, werd ruim
f300 miljoen zeker gesteld
om de energiebesparing op
de bedryven te ondersteu-
Op dit moment betaalt de glas
tuinder globaal 37 cent, de in
dustrie pakweg 43 cent en de
kleinverbruiker 50 cent per
kubieke meter gas, alles zon
der BTW. Volgens de EG zou
de tuinbouw rond 40 cent
moeten betalen, een niveau
dat op 1 april 1983 bereikt
moet zyn. Alle overige gas-
verbruikers betalen tot
170.000 kubieke meter het
kleinverbruikcrstanef, ter-
wyl voor de glastuinbouw
eenzelfde drempel tot 30.000
kubieke meter onlangs onge
daan gemaakt is. Tegen deze
achtergrond komt nu de
vraag aan de orde of de tuin
bouw teveel betaalt Een
vraag die met name toege
spitst wordt op de juistheid
van de koppeling alléén aan
olie en op de manier waarop
dat gebeurt
Om te beginnen moet duidelijk
zyn dat de koppeling aan olie
ook inhoudt dat een dalende
olieprys met enige vertraging
rechtstreeks een daling van
de tuinbouwgasprijs tot ge
volg heeft Maar de olieprys
die het uitgangspunt vormt
dreigt een wat kunstmatig
karakter te krijgen. De plas
wordt steeds kleiner en in de
prijs zitten zwavel, milieu- en
opslagheffingen die bij het
gas geen rol spelen. De re
kensommen hierover zyn
vanuit het Landbouwschap
al maanden geleden in de
openbaarheid gebracht Voor
het meewegen van de kolen-
prys geldt hetzelfde, maar dit
is een zaak met veel haken en
ogen, die overigens wèl de
nodige aandacht krygt Beide
zaken spelen niet alleen voor
de tuinbouw, maar voor het
totale gasverbruik in Neder
land en niet te vergeten voor
het exportgas.
Het zal dan ook duidelijk zijn
dat deze discussie veel moei
lyker is dan het bereiken van
een uitzonderingspositie
voor de tuinbouw alléén.
Niettemin vind ik dat de Ne
derlandse overheid ten be
hoeve van onze totale concur
rentiepositie de gasprys voor
de bedrijven zou moeten ma
tigen. Europees is de ruimte
daarvoor aanwezig, het zou
de te hoge stroomprijzen
enigszins goedmaken en
daarmee een bruikbare las
tenverlichting kunnen bete
kenen.
Jan van der Veen Is voorzitter
van het Landbouwschap en
de Christelijke
Tuinders Bond.
