Wetenschappelijk
onderwijs: 258
miljoen inleveren
Steeds
"Want ik verdom het om
kwaliteit in te leveren
Studenten-
psychiater
Ten Have
stapt uit
zichzelf op
Commissie acht bezuinigingen haalbaar
Kip Shoarma in
meeneem-restaurant
De Smulpot!
9-SÖS*
Sen mei' fccicmk bladbteefd
Aantal
eerstejaars
studenten
zal afnemen
Twee zenders
uit de lucht
- ^WOENSDAG 26 JANUARI I
A. ten Have: "In een aantal
gevallen kun je niet volstaan
met een cursus concentratie".
door
Wim Brands
LEIDEN - De voorgestelde bezuinigingen voor het wetenschappelijk onderwijs die de
taakverdelingscommissie eerder deze maand per discipline vaststelde, kunnen worden
gehandhaafd. De 258 miljoen gulden die deze bezuinigingen in 1987 moeten opbrengen,
acht de commissie haalbaar.
LEIDEN Alles wees erop
dat de studentenpsychia
ter zou worden ontslagen:
de rekenkamer had het
over een overbodige luxe
en de universitaire com
missie die zich beraadt
over de studentenvoorzie
ningen koerst ook lang
zaam maar gestaag op ont
slag aan. Voordat hij ont
slag kreeg nam hij het dus
zelf maar: studentenpsy
chiater A. Ten Have, die
half-time voor de Leidse
universiteit werkzaam is.
Ten Have zetelt in het gebouw van
de Studenten Gezondheidszorg
aan de Boerhaavelaan. In zijn ka
mer staat een divan, "maar", zo
vertelt de psychiater aan het eind
van de zitting, "ik maak er geen
gebruik van. Noem het maar een
relikwie". Bij het gesprek is ook
een collega aanwezig, de stu
dentenarts H. van der Kooij. Hoe
we het vertrek van de psychiater
moeten opvatten - daarover laat
zij geen twijfel bestaan. Als Ten
Have zijn kamer verlaat om de
fotograaf de juiste weg te wijzen,
zegt zij: "Het is een verschra
ling".
Ten Have zag de bui naar eigen
zeggen al lang van tevoren aan
komen. Een schuldige aanwijzen
doet hij niet graag. Nee, hogere
machten zijn er niet in het spel,
verzekert hij, liever heeft hij het
over een algemene tendens.
Die tendens houdt o.a. in: "bewe
ren dat een student met bijvoor
beeld concentratieproblemen
geen therapie nodig heeft, dus
niet hoeft te praten over zijn ei
genlijke gevoelsproblemen,
maar al geholpen kan worden
door de leerpsycholoog, die hem
of haar w^er traint in het concen
treren".
"En daar doe ik niet aan mee", oor
deelt Ten Have, "want ik verdom
het om kwaliteit in te leveren. Ik
houd me met de gehele persoon
lijkheid van iemand bezig. En
dat moet dan weer niet worden
uitgelegd als: hij spit met graagte
iemands psyche om, want dat is
lariekoek. Maar kijk, in een aan
tal gevallen kun je niet volstaan
met een cursus concentratie, om
dat je dan de angst, die iemand
heeft, alleen maar ogenschijnlijk
wegpraat. De oorzaak bestrijd je
op die manier niet".
Zoals gezegd, Ten Have zag de bui
hangen, trok zijn conclusies en
besloot te vertrekken. Hij maakt
het het dagelijks bestuur van de
Leidse universiteit natuurlijk
wel makkelijk op deze manier:
hij legt zijn hoofd vrijwillig on
der de guillotine, om het maar
eens zwaarwichtig uit te druk
ken.
Voordat Ten Have wat kan zeggen
neemt zijn collega het woord:
"Het was wel opvallend dat het
college van bestuur nog dezelfde
middag opbelde en zei: jullie
blokkeren die vacature toch wel!
Dat is natuurlijk wel gebruike
lijk, maar meestal schrijven ze
gewoon een tijdje later even een
briefje om je te herinneren aan
die procedure".
Ten Have beaamt het, maar hy wil
toch ook het college van bestuur
niet als de grote zondebok af
schilderen. "Laat ik die vraag
beantwoorden: is het dom wat ik
doe, uit mezelf weggaan voordat
het doek is gevallen? Ik denk het
toch niet, want door van baan te
veranderen blijf ik de mogelijk
heid houden om me te blijven in
zetten voor de psycho-therapie
in Leiden, waar toch al geen
overmaat aan therapie-mogelijk
heden is'.
Luxe
De kernvraag is natuurlijk of een
studentenpsychiater een noodza
kelijkheid is. De rekenkamer
sprak toch niet voor niets over
een overbodige luxe en Ten Ha
ve zegt het zelf: "dat zyn geen
kwajongens". Waarom kunnen
studenten met zielepijn geen ge
bruik maken van de voorzienin
gen waarvan ook de burger ge
bruik moet maken?
"Studenten hebben vaak met spe
cifieke moeilijkheden te ma
ken", antwoordt Ten Have, "en
daar komt bij dat onze dienst een
goede plaats in het studentenle
ven heeft. Je kunt hier zo bin
nenlopen en je hoeft niet bang te
zijn datje gestigmatiseerd wordt.
Bovendien: wij nemen alle tijd
om je te helpen. Dat vergeten de
tegenstanders ook nogal eens:
dat sommige behandelingen niet
één, twee, drie afgehandeld kun
nen worden".
"Maar goed, laat ik terugkomen op
de vraag: waarom hoeft de stu
dent geen gebruik te maken van
dezelfde voorzieningen als een
burger. Welnu, als je van een
openbare voorziening gebruik
maakt zegt de omgeving toch al
gauw: aan die persoon is een
ADVERTENTIE
U weet wel, naast de ingang van het
AC Restaurant Leiderdorp. Op het menu: 25
voortreffelijke gerechten en twee overheerlijke
kindermenu's. Dat alles voor vriendelijke
meeneemprijzen van f 7,50 tot f 14,50 per
flinke portie in aardewerk potje. Deze maand
Kip Shoarma, fijn gekruide stukjes kip in
heerlijke Spaanse saus, incl. rijst of noedels:
slechts f 7,50.
D4SetVo°u"'en
^ouur.
steekje los. Bovendien hebben
die voorzieningen hogere drem
pels". Zijn collega voegt daar aan
toe dat het Instituut voor Multi
disciplinaire Psycho-therapie,
het IMP, daar een voorbeeld van
is.
Hoge drempels: dat is het bekende
verhaal en bovendien vergeten
de mensen die deze woorden in
hun mond nemen altijd weer er
bij te zeggen dat een werkende
jongere bijvoorbeeld wel het risi
co loopt over die drempel te
struikelen en een smak te ma
ken.
"Ja, dat is een kwalijke zaak", gaat
Ten Have verder. "Maar ik vind
toch niet dat je er daarom maar
naar zou moeten streven de stu
dentenpsychiater af te schaffen.
Het zou zo moeten zijn dat alle
jongeren by hem terecht kun
nen".
Schools systeem
mag klinken, in een bepaald op
zicht veel goeds. Hij begint zijn
uitleg met te vertellen dat veel
problemen waarmee studenten
kampen op de middelbare
school vaak voor het eerst de kop
opsteken. "Maar die mensen
worden door de schoolsheid van
het het systeem meegezogen. La
ter, op de universiteit, gebeurt
dat niet meer; ze moeten het zelf
maar uitzoeken. Door de twee-fa-
senstructuur zal er ook op de
universiteit een wat schoolser
systeem komen. Dat is dus in dit
opzicht geen slechte zaak".
Bij zijn nieuwe werkgever hoopt
Ten Have gebruik te kunnen ma
ken van alles dat hij in die dertie-
nenhalf jaar als studentenpsy
chiater heeft geleerd. "Moet ik
studenten behandelen, dan weet
ik dank zij m'n ervaringen wel
hoe ik dat moet aanpakken". Op
de vraag waar hij naar toegaat,
antwoordt hij kordaat: "Het
IMP". Het instituut met de hoge
drempels dus.
De dagelijkse besturen van de af
zonderlijke instellingen kunnen
nu met voorstellen komen. Deze
worden op 4 februari besproken.
Hierna zal de taakverdelings
commissie een eindrapport ma
ken waarin staat hoeveel elke
universiteit en hogeschool pre
cies moet bezuinigen.
Nu is in elk geval al duidelijk dat
het vak sterrekunde in Leiden
waarschijnlijk niet gespaard zal
worden, want er is bepaald dat
deze discipline met een half mil
joen minder toe kan als deze stu
dierichting in Nijmegen wordt
opgeheven en de andere in Gro
ningen. Leiden, Utrecht en Am
sterdam inleveren.
Voor geologie is voorgesteld deze
richtingen in Groningen en Lei
den op te heffen; dus ook de vak
groep geologie die nu nog be
staat aan de Leidse universiteit
zal verdwijnen. Uiteindelijk
moeten er twee volwaardige op
leidingen overblijven; hiermee
kan vijf miljoen gulden worden
bezuinigd.
Voor farmacie zijn er verschillende
mogelijkheden om zes miljoen
gulden te besparen: opheffing
van deze studierichting bij de
universiteit van Amsterdam plus
bezuinigen bij de overige, ophef
fing van die in Utrecht of het
scheppen van twee nieuwe stu
dierichtingen uit de bestaande
vier: Groningen, Leiden, Utrecht
en Amsterdam.
Bezuinigen bij sociale wetenschap
pen gaat met van een leien dakje.
Er zijn nog geen concrete moge
lijkheden bekend. De taakverde
lingscommissie blijft echter vast
houden aan de 25 miijoen gul
den, waarvoor deze discipline is
aangeslagen.
Wat betreft letteren: de studierich
tingen algemene taalweten
schap, algemene literatuurwe
tenschap, Nederlands, Frans,
Duits, Engels, Griekse en Latijn
se taal en cultuur zullen, waar
aanwezig, blijven bestaan. Con
centratie is aan de orde by de
vakken Italiaans en Scandina
visch, samenwerking tussen de
universiteiten bij Slavische talen,
kunstgeschiedenis en archeolo
gie.
Voor takenruil staan genoteerd na
tuurkunde, scheikunde, biologie
en wijsbegeerte. En daar kan dan
nog aan worden toegevoegd dat
in de gevallen van scheikunde en
natuurkunde de bezuinigingen
in Leiden waarschijnlijk aardig
overeen zullen komen met de
voorstellen die de besturen van
de faculteiten al hebben gedaan.
Voor geneeskunde heeft de minis
ter een afzonderlijke bezuiniging
aangegeven. Het overleg hier
over zal voor 4 februari zijn afge
rond. Wel heeft Deetman laten
weten dat voor de tweede fase
van de artsenopleiding 1200 stu
denten kunnen worden inge
schreven. Hierdoor is echter bij
voorbeeld nog niet duidelijk hoe
veel studenten er kunnen deel
nemen aan de eerste fase.
Ontslagen
De bezuinigingen zullen o.a. tot ge
volg hebben dat 2500 tot 3000 ar
beidsplaatsen verdwijnen. De
mogelijkheden om deze last zo
draaglijk mogelijk te maken wor
den nagegaan. Zo zal er naar vry-
Redactie: Bart Jungmann Jaap Visser
Plasmarkt
Eindelijk. Nog een paar maan
den en de vrouwelijke bezoe
kers van de binnenstad hoeven
in geval van hoge nood niet
langer het stadhuis of V D'
binnen te vluchten. Het open
bare ondergrondse toilet aan
de Vismarkt wordt namelijk
opgeknapt en binnen enkele
maanden heropend.
Herman Bos liep zich al meteen
na de opening van het Stad
huisplein-terras af te vragen
wat hij met z'n behoeftige
klanten aan moest. Naar het
stadhuis of naar V D sturen,
vond hij eigenlijk niet zo ele
gant.
Op het stadhuis liepen ze zich
lange tijd af te vragen wat ze
nu met die leegstaande en on
der water gelopen 'onder
grondse' aan de Vismarkt aan
moesten. Dicht- of opengooi
en? Dat was het dilemma.
Op een goeie dag liepen econo
mische zaken-chef Ewald Keij-
ser en Herman Bos elkaar te
gen het lijf. De ambtenaar
vroeg
of hij er niets voor voelde het
enige openbare toilet van Lei
den te gaan runnen. En daar
zag de ondernemer wel een gat
Ewald Keijser heeft nu samen
met zijn collega Gerrit Vons
van de afdeling grondzaken
een 'notaatje' gemaakt en als
de gemeenteraad daarmee ak
koord gaat dan mag Herman
Bos de 'ondergrondse' voor het
symbolische bedrag van twee
gulden vijftig overnemen, op
knappen en voor het publiek
openstellen.
Nog een paar maandjes en dan
kunnen de Leidse vrouwen
weer met een gerust hart en
een volle blaas de stad i
- Zo is het nu nog bij het urinoir aan de Vismarkt. Huilen omdat het openbare toilet nog altijd gesloten is Maar
de terras-exploitant binnenkort kunnen de vrouwen weer met een gerust hart en een volle blaas de binnenstad in <folo Holvast*
J.V.
Vreemd
verkeer(3)
Rare club die VW. Eerst betaal
de reclame voor Haagse sex-
clubs opnemen in het eigen in-
fo-blad en nu zelfs gratis recla
me maken voor de NBBS in de
jongste informatiefolder, die in
een oplage van maar liefst
100.000 en in vier talen op de
toeristenmarkt is gesmeten.
In deze overigens uitermate
kleurrijke en stijlvolle Leiden-
folder is een 'info-inlegvel' ge
schoven met daarin handige
informatie voor de toeristen,
zoals telefoonnummers van
politie, de Eerste Hulpdienst
en de dokterstelefoon. Onder
het kopje 'Enige belangrijke
instellingen' treffen we tot on
ze verbazing tussen de Neder
landse Spoorwegen en het ge
meente-archief de studenten-
reisvereniging NBBS aan.
Valse concurrentie ten opzichte
van andere reisorganisaties?
Zou de VW-directie soms een
zetel hebben in het stichtings
bestuur van de NBBS? Niks
hoor. Volgens VW-adjunct
Cees Hugens is de NBBS on
der 'belangrijke instellingen'
gerangschikt "omdat er hier
aan de balie zo ontzettend veel
naar de NBBS wordt ge
vraagd".
Ja, om een reis te boeken en Lei
den zo snel mogelyk de rug toe
te keren...
J.V.
Verzamelwoede
(3)
De Leidse postzegelverzame
laars hebben gisteravond op
hun algemene jaarvergadering
de vredespijp gerookt.
Er was heibel in postzegelland
ontstaan nadat het bestuur van
de Leidsche Vereeniging van
Postzegel Verzamelaars in dui
gen was gevallen. Aan de ene
zijde stonden voorzitter H. van
Eist en penningmeester W.
Groenewegen en aan de ande
re zijde stonden de overige vijf
bestuursleden onder aanvoe
ring van oud-secretaris A. van
Haarlem en R. Dutour Geer-
ling.
De bestuurders aan de ene zijde
noemden de andere bestuur
ders autoritair terwyl de be
stuurders aan gene zijde uitrie
pen dat "zij zover zijn gegaan
dat wy niet meer met ze willen
samenwerken". Ruzie tussen
de eerste en tweede penning
meester. waar zelfs een ac
countant aan te pas kwam,
werd het breekpunt.
De bestuurlijke tweedracht
kwam op de ledenvergadering
van 21 december aan het licht.
Er vielen 'woorden'. Uiteinde
lijk stapte de ene party (die van
de vijf bestuurders) op, toen
bleek dat Van Eist en Groene
wegen niet weg te krijgen wa
ren, omdat het merendeel van
de leden wilden dat zij bleven
zitten.
De vijf dissidenten hoopten op
de uitermate druk bezochte al
gemene jaarvergadering van
gisteravond terug te kunnen
slaan. Maar zover is het niet ge
komen. Erevoorzitter De Best
werd massaal als voorzitter M
kozen terwijl voorzitter Van
Eist z'n zin kreeg en tot secre
taris werd benoemd. Penning
meester Groenewegen ten slot
te blijft gewoon op z'n oude be
stuurszetel zitten
Toch is dissident Van Haarlem
niet ontevreden over het ver
loop van de vergadering van
gisteravond. "De vereniging
heeft gelukkig haar eerbied
waardige karakter getoond en
de vergadering is niet uitgelo
pen op een ordinaire ruzie.
Misschien is de vrede tussen
bepaalde mensen onderling
nog met getekend, de rust is in
elk geval weergekeerd. En de
bestuursploeg die er nu zit,
krygt van ons voorlopig het
voordeel van de twyfel".
Woorden waar de nieuwe secre
taris zich natuurlyk best in kan
vinden. Van Eist "Zeli
beste families vallen er wel
eens woorden. By ons is dat nu
gebeurd en we hebben h. t uit
gepraat. Vanaf nu gaan we ons
weer gewoon met onze hobby
bezig houden". Postzegels ver
zamelen dus.
J.V.
willigers worden gezocht: zij die
niet meer of minder willen
werken. Uitgangspunt zal wel
zijn dat onderwijs en onderzoek
niet aan kwaliteit inboeten.
Voor vervroegd uittreden wordt
gedacht aan hen die zestig of
wellicht vyfenvyftig jaar en ou
der zijn. Voorts wordt gedacht
aan tijdelijke werktijdverkorting
en deeltydarbeid waarby het
wachtgeld niet in gevaar komt.
Werknemers die gedwongen wor
den ontslagen zouden ook de
mogelykheid moeten krijgen
hun vaardigheden op peil te hou
den. Ze kunnen als ze dat wen
sen in het arbeidsproces worden
ingeschakeld en hun uitkering
behouden. By onvrijwillig ont
slag zou de getroffene een recht
van voorrecht kunnen worden
toegekend. Voor veel van deze
voorgestelde mogelykheden is
echter wel de medewerking van
het ministerie noodzakelyk.
LEIDEN - Volgens een prognose
zal de Technische Hogeschool
Eindhoven in het jaar 2001 ten
opzichte van 1981 het sterkst in
aantal eerstejaarsstudenten da
len. namelijk met 54 procent De
Vrije Universiteit al dan 42 pro
cent. de Katholieke Universiteit
Nijmegen 40 en de Leidse uni
versiteit 11 procent minder eer
stejaars hebben.
Dit blijkt uit een onderzoek dat aan
de Leidse universiteit is verricht
Er zyn volgens de onderzoekers
verschillende redenen waarom
de cijfers zo verschillen. Om er
één te noemen: de belangstelling
voor het wetenschappelyk on-
derwys verschilt per regio (bui
ten de randstad zes negen pro
cent, binnen de randstad twaalf i
achttien procent)
Ook is gebleken dat de belangstel
ling van vrouwen voor het we
tenschappelijk onderwijs toe
neemt, terwijl deze zich voor
mannen stabiliseert. Sinds 1971
zijn de technische hogescholen
hierdoor minder gegroeid dan de
universiteiten. In de toekomst
zullen technische hogescholen
elf procent meer dalen dan de
uniY" r itritrn Door de ontker
kelijking zullen ook de confes
sionele instellingen aanzienlijk
minder groeien
Vooralsnog is echter weinig te
merken van de tendens die de
onderzoekers hebben gesigna
leerd, want uit gegevens van het
Centraal Bureau voor de Statis-
ttflk valt af te leiden dat er dit stu
diejaar meer studenten aan de
universiteiten en hogescholen
zyn begonnen, dan werd ver
wacht
Voor twaalf van de dertien instel
lingen bestaat een grotere be
langstelling dan vong jaar het ge
val was In dit opzicht valt de
Technische Hogeschool Eindho
ven echter al wel uit de toon
LEIDEN - De Leidse politie heeft
weer twee illegale radiozenders
uit de lucht gehaald
Omstreeks half negen, gister
avond. werd proces verbaal op
gemaakt tegen een 32-jange Lei-
denaar die vanuit een pand aan
de Geregracht opereerde met
een zender onder de naam 'Radio
City' De installatie, met een
waarde van ongeveer 2000 gul
den. werd in beslag genomen
Rond tien uur gisteravond werd
een kleinere zender uit de lucht
gehaald die. onder de naam 'Ra
dio Sleutelstad', opereerde van
uit een pand aan de Haven. Deze
zender werd een half jaar gele
den ook al door de politic uit de
lui hl h.1 .ld Tir< n 'li' rip-
naar, een 18-jangc jongen, werd
ook proces-verbaal opgemaakt
en de zender werd opnieuw in
beslag genomen
De politic is de illegale radiozen
ders op het spoor gekomen naar
aanleiding van klachten uit de
buurt
