LEIDSCH DAGBLAD Reagan economie herstel voorop Geslaagde lancering Nederlandse kunstmaan "Overheid moet deel industrie meer steunen WOON IDEAAL iHmj Strengere eisen voor toekennen gemeentegarantie GEVANGENIS Eis vijf jaar tegen ex-premier van Japan 1001 woon- ideeën Groenoordhal >J0P BENNINK Zelfdoding kinderen in vijf jaar verdrievoudigd WOENSDAG 26 JANUARI 1983 OPGERICHT 1 MAART 1860 Directeur: G. Koopman Wnd.-hootdredacteur: R. D. Paauw No. 36995 HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Postbus 54 2300 AB leden •Voor tetrw z>e cotokxi LOMPOC (ANP) De tweede Ne derlandse kunstmaan Iras is van nacht om 03.17 uur Nederlandse tijd vanaf de lanceerbasis Wes tern Test Range bij Lompoc in Californiè door een Delta-raket de ruimte ingebracht. Alles ver loopt tot nog toe voorspoedig. De Iras, die de komende zeven maanden een grote hoeveelheid informatie gaat verzamelen over ons sterrenstelsel, zal pas over twee weken aan zijn weten schappelijke taak beginnen. De eerste vijf dagen blijft het deksel van de telescoop, waarmee de in frarood bronnen worden opge spoord, potdicht. Daarna zal de Iras, die dagelijks veertien rondjes om de aarde maakt, per dag 900 miljoen gege vens over de infraroodbronnen in het heelal verzamelen. Deze worden in een boordcomputer opgeslagen en tweemaal per dag gedurende 7,5 minuten naar het Engelse grondstation in Chilton geseind. De vluchtleiders heb ben er elke keer 2,5 minuten de tijd een nieuw waarnemingspro gramma voor de volgende twaalf uur naar de kunstmaan te sturen. Prof. dr. H. Habing van het Huy- genslaboratorium in Leiden, we tenschappelijk leider van het project, twijfelt er niet aan dat de Iras verrassende ontdekkingen zal doen. „Er zullen bronnen worden ont dekt die totaal afwijken van wat was verwacht", zegt hij met grote stelligheid, „Of bronnen met ex treme eigenschappen en zelfs bronnen waarvan de astronomen niet eens weten dat zij bestaan. Tenslotte hoop je natuurlijk al tijd datje op tekenen van buiten aards leven stuit". Internationaal bestaat er onder de astronomen grote belangstelling voor het Nederlandse project. Dit blijkt uit de verschillende wetenschappelijke conferenties. die nu al zijn georganiseerd om de resultaten van de Iras-missie te bespreken. De wetenschappers zullen er overi gens een flinke kluif aan hebben. „Voordat alle verzamelde infor matie volledig verwerkt is. zijn we zeker vijf jaar verder", aldus prof. Habing. Het hele Iras-project kost bijna 400 miljoen gulden. Het Nederlandse aandeel bedraagt bijna een derde deel. TOKIO (AFP/Reuter) - De openbare aanklager in To kio heeft vandaag vijfjaar gevangenisstraf geëist te gen oud-premier Kakuei Tanaka wegens zijn aan deel in het zogenaamde Lockheed-schandaal. De gewezen bewindsman wordt er van beschuldigd tijdens zijn ambtsperiode 500 miljoen yen (ruim vijf miljoen gulden) als smeergeld te hebben aangeno men van het Amerikaanse vlieg tuigconcern Lockheed. Tegen de 64-jarige Tanaka werd ook een boete van 500 miljoen yen geèisL Hij was premier van 1972 tot 1974, de periode waarin hij onder de tafel geld kreeg toegeschoven van Lockheed. In ruil daarvoor moest hij zijn invloed gebruiken om een Japanse luchtvaartmaat schappij over te halen Lockheed- toestellen te kopen. Tanaka heeft ontkend schuldig te zijn. Hem wordt ook overtreding van de wet op de buitenlandse valuta ten laste gelegd omdat hij het geld heeft ontvangen zonder toe stemming van de Centrale Bank. Het proces dat volgde op deze af faire begon zes jaar geleden. In totaal zijn er zestien verdachten. De verdediging van Tanaka houdt op 11 en 12 mei haar plei dooi. Het vonnis wordt in okto ber verwacht. 99 Vice-president George Bush (links) applaudiseert en Congres voorzitter Thomas P. O'Neill jr. kijkt instemmend als president Reagan tijdens zijn "State of the Union" een grapje maakt. Overigens was soberheid troef in Reagans rede. DEN HAAG (ANP) - Een deel van de industrie in ons land komt kan een belangrijke bijdrage le veren aan het herstel van de eco nomische groei. In die sectoren moeten overheid en bedrijfsle ven samen een concrete aanpak ontwikkelingen. De overheid zou aanzienlijk meer moeten in vesteren in spoor-, auto- en vaar wegen, landinrichting en derge lijke. Óm het beroepsonderwijs beter op de wensen van het be drijfsleven te laten aansluiten dient het leerlingenwezen nieuw leven te worden ingeblazen. Dat zijn aanbevelingen van de Voortgangscommissie voor het Industriebeleid, beter bekend als de Commissie Wagner. De com missie werd ingesteld in januari 1982 om de mogelijkheden voor een nieuw industriebeleid te ver kennen. De commissie heeft haar rapport vandaag aangebo den aan minister van Aardenne van economische zaken. Rege Veel bewolking en enige tijd regen. Temperatuur omstreeks 8 graden. Vrij krachtig, aan de kust nu en dan harde zuidwestenwind. 27 januari 1983 De sectoren in de industrie die goe de mogelijkheden bieden zijn: transito (inclusief vervoer en transport), de agrarische- en voe dingsmiddelenindustrie, (water bouw en infrastructuur, offsho re, veredelingschemie, kantoor- systemen, telecommunicatie en media, transportmiddelen, medi sche technologie, produktiebe- sturingssystemen, (consumen ten) elektronica, milieu en de fensieuitrusting. Deze sectoren maken thans 35% van de export uit. Botsing WD- kabinet lijkt onvermijdelijk DEN HAAG (GPD) - WD-staats- secretaris Koning (financiën) blijft erbij dat de belastingverho ging voor werkende echtparen per 1 april van kracht moet wor den. Hij zei dit vanochtend in een vergadering van de vaste ka mercommissie voor financiën. Hierdoor lijkt een botsing tussen het kabinet en de regeringsfrac tie WD onvermijdelijk. De libe- ralen willen dat de belasting maatregel pas op 1 juli van kracht wordt. Het kabinet beslist waarschijnlijk vrijdag over de maatregel. Volgens Koning bete kent uitstel tot 1 juli dat er een gat van ruim 75 miljoen gulden zal ontstaan. 'n Boeiend overzicht van meubelen, stoffering keukens, open haarden, isolatie, decoraties alles wat van een huis een echt huis kan maken. Een beurs om te kijken en te kopen! 26 t/m 30 januari 26 t/m zo. 30 januari no 19 00-22 00 uur enza 13 00-17 00 uur WASHINGTON (GPD) - President Reagan heeft in zijn jaarlijkse boodschap tot het Congres gezegd het econo misch herstel voorop te zetten. Reagan wil het grootste deel van de Amerikaanse overheidsuitgaven voor een jaar bevriezen om begrotingstekorten, die hij bestempelde als een „duidelijk en bestaand gevaar, te verminderen". De defensie-uitgaven worden niet bevroren, maar het Pentagon kan in vijf jaar 55 miljoen dollar zonder risico besparen. De president ontvouwde een, door de democraten onmiddellijk sterk aangevochten plan voor economische soberheid in vier punten: bevriezing van de overheidsuit gaven voor een jaar, inclusief sa larissen van ambtenaren en mili tairen, waardoor ook de sociale uitkeringen worden getroffen; een bezuiniging van 55 miljoen dollar in vijf jaar op de defensie uitgaven - het staat nu al vast dat het Congres meer wil dan de acht miljoen die het Pentagon op de uitgaven in 1983 wil besparen; handhaving van een verlaging van de inkomstenbelasting per 1 juli, maar met nieuwe belasting op inkomen en olie in het voor uitzicht per 1 oktober 1985 als de begrotingstekorten niet slinken; strenger beheer van de welzijns- programma's als subsidie op le vensmiddelen voor armlastigen en medische bijstand teneinde verspilling en corruptie uit te Volgens Reagan zullen deze „zwa re geneesmiddelen" de uitgaven stijging in zijn begroting voor het fiscale jaar 1984 (dat in oktober 1983 begint) tot de inflatie beper ken. De noodzaak daartoe ver schaften voorspellingen over de tekorten voor 1983, die de 200 miljard dollar overschrijden en het vooruitzicht dat die zonder ingrijpen tegen 1985 tot 230 mil jard dollar zouden oplopen. beteringen en bevordering van de export in een vrije wereldhan del. Hij kreeg het grootste ap plaus toen hij, in strijd met zijn ijveren voor minder overheids bemoeienis, betoogde dat de re gering de leiding moet nemen bij het herstel van de economie. Zijn begrotingsplan moet, zei Rea gan, de partij-tegenstellingen overbruggen, billijk zijn, be hoedzaam en realistisch. H(j ver zekerde dat Amerika aan de be terende hand is. (Zie ook pagina 9) 24 PAGINA'S Tevreden nieuwe VN-ambassadeur Kamer wenst geen tolheffing wegen PAGINA 7 Andropov: praten over Afghanistan pagina s "Minimum uurloon doorkruist akkoord" PAGINA 21 Voorlichting eigen bijdrage kost 3 miljoen UTRECHT (ANP) - De voor lichting over de eigen bij drage van een rijksdaalder per geneesmiddel, die zie kenfondsverzekerden vanaf 1 februari moeten betalen, kost de fondsen drie miljoen gulden. In dit bedrag zitten ook de kosten van de produktie en verspreiding van de blauwe kaarten, waarop de apothe ken of de apotheekhoudende huisarts een stempel moet zetten voor elke betaalde rijksdaalder. HOEVELAKEN (ANP)- De nor men die worden gehanteerd voor het verlenen van gemeente garantie bij het kopen van een woning worden met ingang van 1 februari verscherpt. De belangrijkste wijzigingen be treffen het inkomen van de aan vrager: bijkomende inkomsten (kinderbijslag, tantième, gratifi catie en vaste bijverdiensten) worden niet meer bij de beoorde ling betrokken. Ook wordt niet langer rekening gehouden met een inkomensstijging. De gezamenlijke Bemiddelende Organen, die de gemeenten advi seren over de aanvraag voor garantie, hebben dit vandaag in een brief aan de gemeenten mee gedeeld Bij het wijzigen van de normen is er enerzijds op gelet dat het ko pen van een eigen huis 'voor een zo breed mogelijke laag van de bevolking open blijft'. Aan de an dere kant probeert men risico's voor gemeenten en rijk zoveel mogelijk te beperken. Met gemeentegarantie kunnen mensen die een huis willen ko pen gemakkelijker een hoge hy potheek krijgen, omdat eventue le verliezen voor de geldschieter door gemeenten en ryk worden gedekt. Als huiseigenaren met een zware hypotheek niet langer aan hun verplichtingen kunnen voldoen wordt de woning ge veild of op een andere manier 'verhandeld'. Meestal ligt de prys die dan voor het huis wordt be taald ver onder de werkefijke waarde. Als gevolg van de economische te ruggang worden gemeenten de laatste jaren in toenemende mate geconfronteerd met gevallen waarin zij voor de verliezen van de gedwongen verkoop van wo ningen met gemeentegarantie moeten opdraaien. Het rijk moest vorig jaar in 794 gevallen bijspringen (kosten bijna 20 mil joen gulden). De gemeenten draaiden op voor een gelijk be drag. Een aantal gemeenten is er dan ook toe overgegaan alleen 'risicoloze' garanties te verstrek ken. De gemeente Rotterdam vroeg on langs de minister de Bemidde lende Organen op te heffen, om dat zt) 'toch alleen maar geld kos ten en de aanvragen onvolledig toetsen'. In 1982 werd door de Bemiddelende Organen in byna 63 000 gevallen geadviseerd. In vrijwel alle gevallen was dit ad vies positief. Sommige bewindslieden van het kabinet-Lub bers plegen het verzet tegen de aangekon digde bezuinigings maatregelen als volgt te beant woorden: het is logisch dat dege nen die door de bezuinigingen wor den getroffen, gaan piepen. Staatssecretans Korte-Van Hemel (justitie) heeft zich de afgelopen weken in soortgelijke bewoordin gen uitgelaten. Haar bezuinigings beleid heeft in de gevangenissen grote weerstand opgeroepen Maar volgens de staatssecretans is er mets aan te doen er moet 40 mil joen gulden op het gevangeniswe zen worden bezuinigd en daarmee basta Wat m haar bezuinigingsplan ont breekt is een toelichting waaruit zou kunnen blijken dat de voorge stelde bezuiniging verantwoord is. Bijvoorbeeld: de gevangenissen hebben teveel bewaarders, daar kan best wat vanaf en via een reor ganisatie kunnen de gaten die daardoor gaan vallen, onmiddellijk worden gedicht Tot nu toe heeft de staatssecretans echter slechts dreigende taal uitge slagen en dat getuigt met van wijs beleid. Een bewindsvrouw kan niet volstaan met de mededeling dat er moet worden bezuinigd en vervol gens degenen die zich daartegen verzetten, dreigen met ontslag Dat doet geen recht aan de grote be zorgdheid die de bezuinigings maatregel in de gevangenissen heeft gewekt. Het is ook txj de staatssecretans met onbekend dat gedetineerden en bewaarders al jarenlang onder gro te druk verkeren. Het gevangenis wezen heeft er in de loop der jaren een belangnjke taak b«j gekregen, namelijk de terugkeer van gedeti neerden in de maatschappij. Dat legt een zware last op de schou ders van zowel de gedetineerde als de bewaarder Blijkens uitlatingen van de gedeti neerden zelf lopen sommige van hen stuk op een poging zich voor te bereiden op hun terugkeer in de maatschappij. Niet zelden leidt dat tot frustraties, spanningen en soms tot zelfdoding Juist om dit soort problemen te on dervangen, is het takenpakket van het gevangeniswezen gaandeweg uitgebreid. Bewaarders zijn of wor den opgeleid in sociale vaardighe den en aan de geestelijke verzor ging wordt een groot gewicht toe gekend. Kappen in deze belangnjke sociale functie van het gevangeniswezen zonder daar iets zinnigs tegenover te stellen, is gelijk aan het terug draaien van de klok. Gedetineer den zijn met langer meer het mid deleeuwse boeventuig en bewaar ders met meer de strenge cipier. Als staatssecretans Korte-Van He mel het daarmee eens is, moet ze met zinnige argumenten komen om haar beleid te rechtvaardigen. Zo lang die argumenten - of compen serende maatregelen - uitblijven, laadt zij op z'n minst de verdenking op zich onvoldoende betrokken te zi|n bij wat er in het gevangeniswe zen gebeurt. ISOCOmlOrt Dubbele beglazing 69,- p.m* Spoorbielzen v.» 29,50 p.st. DRACHTEN (ANP) - By oen fron tale botsing van een vrachtauto tegen een personenauto op de weg Drachten-Leeuwarden zijn gisteravond drie personen om het leven gekomen. De perso nenauto kwam door onbekende oorzaak op de linker weghelft. De bestuurster!56), haar 66-jarige broer en diens echtgenote<65) werden op sl.ig gedood LEIDEN/HILVERSUM "Zelfdoding onder kinderen is de afgelopen vijfjaar verdrievoudigd. Onder kinderen tot 14 jaar zijn er op het ogen blik tien gevallen per jaar van zelfdoding. In de leeftijdsgroep van 14 tot 19 jaar 50 tot 60 gevallen en zelfs 200 gevallen in de groep van 20 tot 30 jaar". Dat zegt prof. dr J.D. van der Ploeg, hoogleraar klinische pedagogie aan de Leidse universiteit, in een reportage over dit onderwerp dat morgen avond door de NCRV-televisie in "Hier en nu" wordt uitgezonden. Volgens de Leidse hoogleraar is dat overigens nog maar een "topje van de ijsberg". Uit een onderzoek zou zijn gebleken dat bgvoorbeeld bij ver keersongevallen met kinderen 15 procent van de kinderen zich opzette lijk onvoorzichtig gedroeg in het verkeer. vooreen abonnee*"1 krant v*f wakan op proaf voor t 9.50 Daarna baak* a Not ear mi| voor aan kwartaalabonnamant (1 61.25) Vóór hat aöonnamant ingaat, ontvang da krant twaa wak an gratis Naam •flLAND LEIDSCH DAGBLAD

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 1