PGENM
F.ffi Briest" in het LVC
Britse televisie vertoont
onbekend Chaplin-materiaal
"The Thing" vernieuwd:
horror zonder raadsels
C
VRIJDAG 21 JANUARI 1983
Film
V)
Hannah Schygula in een film van Fassbinder (rechts).
Hannah Schygula speelt de titelrol
in "Effi Briest" van de overleden
regisseur Rainer Werner Fass
binder. Effi Briest wordt op 17-
jarige leeftijd uitgehuwelijkt aan
de twintig jaar oudere baron Von
Instetten, krijgt een verhouding
met de knappe majoor Crampas,
maar wordt verstoten wanneer
de baron erachter komt. (Film
huis LVC vanavond en morgen
avond 21.15 uur).
Over de strijd van vrouwen tegen
de gehate apartheid in Zuid-Afri-
ka gaat "You have struck a
rock", die ook in het LVC wordt
vertoond, (woensdag en donder
dag 20.15 uur).
Op diezelfde avonden nog twee
films bij het LVC: "Eva Besnyö,
een halve eeuw werk" over een
Nederlandse fotografe die vijftig
jaar lang werkte vanuit een so
ciaal bewogen en feministische
opstelling, en "Agatha, of de on
begrensde geschriften", de
nieuwste film van Marguente
Duras. De Franse regisseuse ver
telt hierin het verhaal van een
broer en een zus die voorgoed af
scheid van elkaar nemen en de in
hun jeugd nooit vervulde liefde
voor elkaar beleven.
Werner Herzog staat deze week in
Het Kijkhuis centraal. "Fata
Morgana", een film over de dis
harmonie in de natuur en de rol
die de mens hierbij speelt, en
"La Soufrière", een korte land
schapsfilm over een catastrofe
die toch niet doorgaat, worden
maandag gedraaid.
"Stroszak" is het verhaal van een
eeuwige verliezer die samen met
zijn vriendin zijn geluk in de VS
beproeft (dinsdag).
Tenslotte "Die fliegende Arzte von
Ostafrika", over de gevolgen van
de medische hulp op de Afri
kaanse cultuur, en "How much
wood would a woodchuck
chuck", waarin het wereldkam
pioenschap van veiligmeesters
in beeld wordt gebracht, (woens-
Bij K O de laatste ode aan Jac
ques Tati: "Les vacances de mr.
Hulot", waarin deze man met de
onafscheidelijke hoed en pijp
met vakantie gaat. De "Nieuwe
vakantiegangers", die er met de
tent op uittrekken, slaat hij met
verwondering gade. In deze film
onder meer de veelbesproken.
in Alphen tenslotte vanavond "Lo
lita" van Stanley Kubrick. Een
vroege film van deze Amerikaan
se regisseur, waarin de nadruk
ligt op de achtervolgingswaanzin
en de hulpeloosheid van de
hoofdpersoon (James Mason) in
zijn verboden relatie met de veel
jongere Lolita (Sue Lyon). In
"Lolita" vallen Shelly Winters en
Peter Sellers in fraaie bijrollen te
bewonderen, (vanavond 21.00
uur. Hooftstraatfilmhuis).
Voor de kinderen is hier zondag
middag om 14.30 uur een voor
stelling van "De Arendrots",
waarin leerlingen van de Dun
geon Adventure School zich be
kwamen in de bergsport Zij oe
fenen grondig alvorens de Aren
drots te beklimmen.
LONDEN (AP) - Het Britse televi
siepubliek zal binnen afzienbare
tijd iets bijzonders te zien krijgen
drie uur filmfragmenten van
de grote komiek Charlie Chaplin.
Het grootste gedeelte van het
materiaal bestaat uit scènes die
door de kritische Chaplin uit de
latere bisocoopversies zijn ge
sneden en nooit publiekelijk ver
toond zijn.
De film is samengesteld uit basis
materiaal met een totale lengte
van 90.000 meter film die zijn
ontdekt door twee Britse filmfa
naten, Kevin Brownlow en Da
vid Gill. Het materiaal bestaat uit
geknipte scènes, later geheel op
nieuw opgenomen films en pro
jecten die zijn gestaakt.
De in Londen geboren Chaplin, die
meestal zonder script werkte.
door
Ed Blanche (AP)
vernietigde normaal gesproken
het materiaal dat in zijn ogen
geen genade kon vinden. Op on
verklaarbare wijze is het mate
riaal dat werd aangetroffen in de
kluis in het huis van de Chaplins
in Zwitserland de dans ontspron
gen. De weduwe van Chaplin
Oona, heeft Brownlow en Gill
toestemming gegeven drie tele
visie-programma's van het mate
riaal te monteren.
Veel van het te vertonen materiaal
dateert uit de jaren 1916 en 1917,
toen Chaplin werkte in de al lang
niet meer gebruikte Mutual Stu
dio aan 12 filmpjes waarin hij het
typetje "little tramp" neerzette.
Ook zijn er belangrijke fragmen
ten bij van klassiekers als "Gold
Rush" en "City Lights".
Het beeldmateriaal geeft een uniek
beeld van de werkwijze van de
komiek. Hij dreef meestal op im
provisatie en bekeek het eind-
produkt dermate kritisch, dat
vaak werd besloten alles op
nieuw op te nemen. Chaplin is al
tijd uiterst zwijgzaam gebleven
over zijn werkwijze met het argu
ment dat de magie van zijn werk
zou verbleken als het publiek
wist hoe de films gemaakt wer
den. Zijn weduwe stelt echter
dat het nageslacht recht heeft op
dit materiaal en dat Chaplin
daarmee akkoord zou zijn ge
gaan.
Brownlow noemde de ontdekking
Een historische foto uit 1929 op de set van "City Lights" met i
tweede van links diens zoon Randolph Churchill.
Foto rechts: Chaplin in "City Lights"
het wit Charles Chaplin, rechts van Hem Winston Churchill en als
van het filmmateriaal "net zo iets
als de vondst van een Rem
brandt tussen lang-vergeten
schetsboeken".
De bewondering voor Chaplin is
na zijn dood in 1977, op 88-jarige
leeftijd enigszins teruggelopen.
Browlow zegt te geloven dat de
televisie-uitzending Chaplin's re
putatie als meester van de film
komedie weer zal herstellen.
"Deze reputatie heeft voorname
lijk geleden in Groot-Brittannië,
waar een "revisionistische" be
weging Buster Keaton als de bes
te komiek beschouwt, ook om
dat de films van Chaplin nauwe
lijks werden vertoond of uitge
zonden", aldus Brownlow.
Hij en Gill zagen de films in de pro
jectie-kamer van de woning
(Foto's AP)
Oona Chaplin bij het meer van
Genève. "We duizelden van het
belang van deze ontdekking en
moesten de neiging onderdruk
ken om met de filmblikken on
der onze arm de straat op te ren
nen", aldus Browlow. "Er was
een complete voltooide opname
bg van "City Lights" een scè
ne uit "Modern Times" stukken
ongebruikt materiaal van "The
Circus", en fragmenten van een
film over zijn studio", aldus
Brownlow, "we hebben nooit
zo'n complete verzameling stom
me film gezien die zo duidelijk
laat zien hoe Chaplin werkte".
Het kostte de twee Britten maan
den om het materiaal door te
werken en het oorspronkelijke
plan voor een documentaire van
52 minuten groeide al gauw uit
tot een driedelige serie.
De beelden laten onder meer zien
hoe Chaplin terwijl de camera's
lopen een grap bedenkt en die
dan eindeloos verfijnt en bij
schaaft, soms wel 300 keer. Ook
zijn er beelden van Chaplin die
in "Little Tramp"-creatie plotse
ling in de lach schiet en zo de
scène verknalt. In andere opna
men gaat hij tekeer tegen zijn ac
teurs en speelt hij scènes voor
om aan te geven hoe hij het eind
resultaat wil hebben.
Ook kan het publiek kennis maken
de ontstaansgeschiedenis van de
film "City Lights" waarin zwer
ver Chaplin bloemen koopt van
een blind meisje die denkt dat hij
een grote zakenman is. De pro-
duktie-tijd van de film bedroeg
534 dagen, inclusief 368 dagen
waarin geen meter film werd op
genomen omdat Chaplin wor
stelde met het probleem hoe de
gedachtengang van het meisje
aannemelijk te maken. Tenslotte
vindt hij het ei van Columbus
door de zwerver aan één kant een
geparkeerde limousine te laten
binnenstappen en ogenblikke
lijk aan de andere kant weer te
laten uitstappen. Het meisje
hoort het dichtslaan van het por
tier van de toen nog zeldzame au
to en neemt aan dat haar klant
rijk is. De scène werd 342 maal
opgenomen voordat Chaplin te
vreden was.
Voor de opnamen van de film
"Gold Rush" sleepte Chaplin de
hele filmcrew naar Alaska om op
lokatie opnamen te maken. Zoals
gewoonlijk was er geen script en
polijste Chaplin de film einde
loos terwijl de acteurs in de bitte
re kou stonden te klappertanden.
Na het zien van het resultaat be
sloot Chaplin de hele film op
twee scènes na weg te gooien en
een nieuwe versie in de studio in
Hollywood op te nemen.
In de serie klassieke science
fiction films die de VPRO de
ze zomer uitzond, was ook de
uit 1951 daterende "The
Thing" te zien. Het op het
boek van John W. Campbell
gebaseerde verhaal van een
groepje wetenschappers dat
tijdens een expeditie op de
Noordpool bedreigd wordt
door een onzichtbaar "ding".
Horror was in die tijd iets totaal
anders dan tegenwoordig. In
films van toen werd meer aan
karaktertekening gedaan en
werd de spanning zorgvuldig
opgevoerd door de confron
tatie met "het gevreesde" zo
lang mogelijk uit te stellen.
Er was de theorie dat niets
enger is dan het ongrijpbare.
Die gedachtengang heeft in
middels afgedaan en is ver
vangen door het idee dat de
introductie van een gedrocht
of andersoortig eng feno
meen, wel degelijk bij herha
ling spanning kan oproepen,
mits geperfectioneerd in
beeld gebracht. Het brengt je
op twee gedachtes. De tech
niek was destijds niet zo ver
dat die visualisering van te
genwoordig mogelijk was,
dus het onzichtbaar houden
was niet zo zeer bewuste
theorie, als wel een verhul
ling van onvermogen.
Aan de andere kant is het ook
heel goed mogelijk dat film
makers in hun zucht naar
vernieuwing het subtiele als
oninteressant beschouwen
(het is al zo vaak gedaan) en
juist met het tot in detail uit
gewerkte schokeffect het pu
bliek pogen te laten rillen.
De nieuwe versie van "The
Thing" verloopt volgens de
nu geldende lijnen. John Car
penter, ooit de favoriet onder
de jonge Hollywood-regis-
seurs, heeft het verhaal van
Campbell slechts gedeeltelijk
overgenomen, de set ver
plaatst van Noord- naar Zuid
pool en "het ding" al snel in
zijn film laten opdoemen.
Opnieuw is er de gesloten en
geïsoleerde samenleving van
een klein groepje weten
schappers, opnieuw is er al
ras de confrontatie met een
onverklaarbaar fenomeen,
dat door een mix van cellen
elke hoedanigheid kan aan
nemen, of dat nu een pool-
hond of een mens is, en op
nieuw dreigt het menselijk
ras als geheel er aan te moe
ten geloven. De vraag wie
nog echt mens is en wie door
het "ding" bezeten, moet ac-
k ''mil., ''iiiii^ 'i|
rjr .,mr
"The Thing", regie: John Car
penter. Met: Kurt Russel, Ri-!
chard Dysart, Keith David
e.a. Muziek: Ennio Morrico-
ne. Theater: Lido II.
iiiiimmiiiiimiiiiiiiiiiiniiiil
Dat blijkt een hele tijd.
De toedracht is te snel bekend,
de raadsels zijn te snel opge
lost en de speciale effecten
waar zo'n film het dan vooral
van moet hebben, zijn welis
waar uitgekiend, maar vor
men toch een snel vervluchti
gend amusement.
Een aardige grap vooral in het
begin van de film niet te na
gesproken, biedt "The
Thing" te weinig aankno
pingspunten voor overtui
gende horror.
Kurt Russel (met zonnebril) en zijn collega-wetenschappers bedreigd op
TON VAN BRUSSEL de Zuidpool.
Ook komende week weinig
speelfilms op de televisie. De
Nederlandse omroepen laten
het zelfs helemaal afweten (te
druk met al hun series). Mor
genmiddag op Duitsland 1 de
evergreen Die drei von der
Tankstelle. Drie vrienden (Wil
ly Fritsch, Heinz Rühmann en
Oskar Kalweis) beginnen een
tankstation en worden alledrie
verliefd op dezelfde aantrekke
lijke klant (Lilian Harvey).
Nostalgie uit 1930.
Ook 's middags en ook morgen
de Italiaanse komedie Guardia
ladro e cameriera. Weer drie
vrienden, maar zij ontpoppen
zich ditmaal als dieven, niet als
pompbedienden. Eén van hen
wordt tijdens de inbraak ver
liefd op een kamermeisje en
dat zet alles weer op losse
schroeven. België zendt deze
film uit, waarin Nino Manfredi
een hoofdrol speelt.
's Avonds op Duitsland 3 om
het vriendenhoofdstuk af te
sluiten - de film Sitting
Ducks. Het is het geprezen
filmdebuut van Henry Jaglom»
waarin Michael Emil en Zack
Norman twee oudere kamera
den spelen die alle schepen
achter zich willen verbranden.
Voor haar 'Vietnam-ontwaken'
speelde Jane Fonda in kluchti
ge komedies als Any Wednes
day die vrijdagavond door de
Belgische tv wordt uitgezon
den. Ze speelt in deze uit 1966
stammende film de minnares
van zakenman Jason Robards
die haar uitsluitend op de
woensdag bemint. De andere
dagen van de week is hg voor
beeldig echtgenoot.
Het programma
ZATERDAG: Die drei von der
Tankstelle; 15 30 uur; Dtsl L
Guardia ladro e cameriera;
16.00 uur; Bel. 1 Sitting
Ducks; 21.45 uur; Dtsl. 3. Raw
Deal; 23.05 uur; Dtsl 1 (regie:
Anthony Mann. Amerikaanse
film uit 1948). Défense de sa-
voir; 23.15 uur; Dtsl. 2 (van en
met Jean-Louis Trmtignant
Italiaans-Franse film uit 1973).
MAANDAG: Het verhaal van
Kalle en Reinert; 23.00 uur;
Dtsl 1 (Noorse film uit 1979).
DINSDAG l'Avventurio; 1930
uur; Dtsl. 2 (regie: Terence
Young met Anthony Quinn.
Italiaanse film uit 1967).
WOENSDAG The last of the
blue devils; 22.15 uur; Dtsl 3
(Amerikaanse muziekfilm uit
1979)
DONDERDAG: It started with
Eve; 20.15 uur; Dtsl 3 (met
Charles Laughton. Amerikaan
se film uit 1941).
VRIJDAG: Black Narcissus;
20.15 uur; Dtsl. 1 (regie: Mi
chael Powell met Deborah
Kerr. Engelse film uit 1947).
Any Wednesday; 20 20 uur;
Bel 1 Dirty little Billy; 23.20
uur; Dtsl 2 (regie: Stan Drago-
ti. Amerikaanse film uit 1972).
BLIJVERS
••Annie" - Bruisende musical voor
jong en oud. Luxor. Leiden, Euro 1
en 2. Alphen
"E.T." - Ontroerende film voor kin
deren van 9 tot 90. Lido 1. Leiden,
Euro 3. Alphen.
"De Boezemvriend" - Ongecompli
ceerd amusement. Lido 4 Leiden
Euro 4. Alphen. City 1. Katwyk.
"Poltergeist" - Goeie griezelfilm.
Lido 3. Leiden
"Raiders of the lost ark" - Prima
avonturenfilm. Studio. Leiden
"Summer lovers" - Driehoeksver
houding in Griekenland. Euro 4. Al
phen.
"The Road Warrior" - Terreur op
de snelweg. City 4, Katwijk.
"Hot bubble gum maagd" - Banale
humor en overdreven Amerikaans
sentiment. Trianon. Leiden.
(OP)NIEUW
"Porfcy's pikante pretpark" -
Sprankelende humor. City 2, Kat
wijk.
Dr. No" Lekker oude James
Bond. City 3. Katwyk
SEXFILMS
"Wipjes op de schommelstoel" -
Rex, Leiden
"Kostschoolmeisjes klappen uit de
schoot" - City 4. Katwijk.
Nachtfilms
"A little more than love" Rex,
Leiden.
"Kom, kus en geniet" - Euro 1, Al
phen.
"Sex als dessert" - Euro 2, Alphen.
"E T." - Euro 3. Alphen
Klopjacht In New York" - Euro 4.
Alphen.
DEN HAAG
'Annie" - Asta (463500), aJ.
'Flying high" - Bijou (461177), aL
"The world according to Garp" - Ca-
•ypso (463502). 12 Jr.
ET." Babylon 1 (471656), aL
"A midsummer night's sex come
dy' Babylon 2, aL
"An American werewolf in Lon
don" - Babylon 2, 16 Jr.
"Still of the night* - Cineac 1
(630637). 16 jr.
"The Excorcist" - Cineac 2. aL
"Operation vigilante" - Cineac 3. 16
jr-
Thunderball" Du Midi (855770),
al.
"De boezemvriend" - Euro. aL
"E.T." Metropole 1 (456756), 16 Jr.
"Best little whorehouse in Texas" -
Metropole 2. 16 jr.
"Garde vue" - Metropole 3. 16 Jr.
"Van de koele meren des doods" -
pole 5. al.
"Best little whorehouse in Texas" -
Odeon 1 (462400), 16 Jr
"Raiders of the lost ark" Odeon 2,
16 ir.
"Identificazione di una donna"-
Odeon 4. 16 Jr.
"The pirate movie" - Odeon 4, aL
"Missing" Odeon 5, 16 jr.
"Met de adem in de keel" - Le Paris
1 (656402), 18 Jr.
n Wellustig vrouwtje, deel 2" Le
Paris 2, 18 jr.
"Sexy schapet uit New York" Le
Paris 8.18 Jr.
"Het huis by het kerkhof' Passage
(460977), aL
AMSTERDAM
nuit de Varennes" - Alfk 2. 16 Jr.
"Victor. Victoria" Alfa 3. al
"La passante du tans-souci" Alfa 4,
16 jr.
"Garde vue" - Alhambra 1
(233192). 16 Jr.
"Van de koele meren des doods" -
Alhambra 2 (233192). 16 Jr.
"Annie"- Bellevue Cinerama
(234876/266227), aL
•XT." - Calypso 1 (266227/234676).
aL
"Trail of the pink panther" Calyp-
v) 2. aJ.
"Querelle" Calypso 3.16 Jr.
"Kamermeisjes voor het hetere
werk" Centraal (246933), 18 v
"De kannibalen vallen aan" - Cineac
rak 2. 18 jr
"Het huis bij het kerkhof' Cineac
(243639). 16 Jr.
"Les fantómes du Chapelier" - Cine-
center (236615), 16 Jr.
"Yol" - Cinecenter (236615). 16 j
"Dead men dont i
center. 18 jr
"Het afscheid" - Cinecenter, 16 Jr.
"ET" - Cinema 1 (151243). al
"Monty Python life of Brian" - Cine
ma 2. 12 Jr.
"Best little whorehouse in Texas" -
City 1 (234579). 16 Jr.
'Tdentiflcazione di una donna"- Ci
ty 2. 16 jr.
"De boezemvriend" en "The pirate
movie" - City J, al.
"De wraak der barbaren" City 4,12
)r
"Still of the night" City 5 (34579),
16 Jr.
"Garde i vue" - City 6 (234579), 16 Jr.
Diva" City 7 (234579). 16 Jr.
"Hotel des Aménques" Leidse
pleintheater (235606), 16 Jr.
"The Excorcist" Nóggera-
th< 248933), 16 jr
"Helemaal in je blootje" Paruien
16 Jr.
d-.Cim
1 (233545), 16 Jr.
"Operabon Vigilante" - Rembrandt-
pie in theater 2 (223545), 16 jr
"Bruce Lee the way of the dragon"
- Rex (266132). 16 Jr.
"Close encounters of the third
kind" Saakis (346132), aL
"Who's afraid of Viorginia Woolf* -
Studio K (231706). 16 jr
"Persona" - Kn tenon (231706). 16 Jr.
"Diva". "Idenbficauone di una don
na". "1900", deel 1 en 2, - The Mo-
vies (245790). 16 jr
X. T." Tuactunki 1 (262633). aL
"Still of the rught" Tuachinski 2.16
"Les una et let autres" - Tuachinski
ML
Trail of the Pink Panther" - TU-
schinski 4 (262633) al
"Raiders of the lost wk" - Tuschmt-
kiS. 12 jr
"A midsummer night's sex come
dy" De Uitkyk (237460). al
