actief in I
vrije tijd
Organisatorische eenheid maken
-of op één hoop worden gegooid
Dienstverlening: tarief
van tevoren afspreken
Discussie over structuur
AZL en faculteit op gang
Ki""— fell l
De interpretatieverschillen tussen Peters en Tammeling
NZH: plannen
voor tramlijn
zijn niet
"realistisch"
PAGINA 4 ST
Minister Deetman (onderwijs en Ziekenhuis Leiden, mr. J.H. Pe-
wetenschappen) heeft vorig jaar ters, kwam onlangs met het voor-
september aan de besturen van stel om samen met de medische
de Aademische Ziekenhuizen in faculteit te komen tot een be
den lande een brief gestuurd met stuurlijke eenheid en één bud-
het voorstel tot een onderlinge get.
taakverdelingsoperatie te ko
men. Deze operatie moet in 1987 De medische faculteit Leiden
leiden tot een bezuiniging van 88 krijgt rechtstreeks geld van de
miljoen. universiteit voor onderwijs en
Door intensief overleg tussen aca- onderzoek: het gaat hier om een
demisch ziekenhuis en faculteit, bedrag van 100 miljoen. Het zie-
en op landelijk niveau tussen de kenhuis krijgt 160 miljoen bin-
gezamenlijke instellingen, ver- nen via de ziekenfondsen en par-
wacht de minister dat er een con- ticuliere verzekeraars. En ont-
creet plan voor deze verdeling vangt daarnaast nog eens 70 mil-
van taken wordt gemaakt. joen van het ministerie van on-
De directeur van het Academisch derwijs en wetenschappen om
Mr. J.H Peters (AZL): "Samenwerken is beter dan lijdzaam afwachten
waar de bijl valt".
(Foto Holvast)
LEIDEN - Een kat in het
nauw maakt rare spron
gen. Dat is ongeveer de
zienswijze van de decaan
van de medische faculteit
Leiden, prof. dr. G.J. Tam
meling, als hij met het
plan van zijn opponent
mr. J.H. Peters, algemeen
directeur van het Acade
misch Ziekenhuis Leiden
(AZL), wordt geconfron
teerd. Tammeling zegt:
"We moeten ons vanwege
de bezuinigingen niet op
één hoop laten gooien.
Ziekenhuis en faculteit
hebben zulke verschillen
de taken".
Het verhaal is al vele malen ge-
schreven. Jarenlang speelde geld
geen dominerende rol in de we-
tenschaps- en gezondheidswe
reld. Er ontstond een oncontro
leerbare groei. Het Academische
Ziekenhuis kreeg steeds meer ta
ken en mogelijkheden, waarvan
ook de faculteit mee kon profite
ren. Nu de overheid drastisch
gaat bezuinigen op gezondheids
zorg en onderzoek zijn het bud
gettaire moeilijkheden die de
aandacht van de bestuurders op
eisen.
Deze maand meldde Peters in zijn
nieuwjaarsrede dat de huidige
bestuurlijke organisatie van aca
demische ziekenhuizen "abso
luut ontoereikend is". Er moet
volgens hem één bestuurlijk re
gime komen voor het complex
van ziekenhuis (patiëntenzorg)
en medische faculteit (onderwijs
en onderzoek) én één budget.
Een budget dat overigens vol
gens een bepaalde verdeelsleutel
zou moeten worden verkregen
uit de middelen van volksge
zondheid en het onderwyscir-
cuit.
Peters: "Dit is noodzakelijk om
een einde te maken aan een ad
hoe bezuinigingsbeleid zonder
enige samenhang". Zoals uit de
eerdere woorden van Tammeling
moge blijken: de faculteit voelt
daar vooralsnog niet voor.
Het moet worden gezegd: Peters
en Tammeling hebben ook ge
meenschappelijke punten. AJs ze
hun verhaal vertellen staat pro
fessor Querido, een vooraan
staand denker op het gebied van
volksgezondheid, hen als een
lichtend voorbeeld voor ogen.
Zijn zienswijze wordt door beide
heren precies zoals het in hun
kraam te pas komt uitgelegd.
(Querido is hoogleraar inwendi
ge geneeskunde aan het AZL en
in dienst van de Rijksuniversiteit
Leiden. Misschien schuilt daarin
het verschil in interpretatie -
red.).
Bij zowel de decaan als de direc
teur heerst de vrees dat als er
geen initiatieven worden ont
plooid de patiëntenzorg onbe
taalbaar wordt, het medisch we
tenschappelijk onderzoek in de
versukkeling zal raken en de op-
LEIDEN - Plannen voor de aanleg
van een tramlijn van Leiden naar
Den Haag is volgens de NZH niet
realistisch. Een woordvoerder
van de vervoersmaatschappij zei
dit gisteravond in de raadscom
missie voor de ruimtelijke orde
ning tijdens de bespreking van
een studie naar de busroutes in
de Leidse regio.
De oude tramroute was volgens de
woordvoerder ideaal, maar het
zou onmogelijk zijn om deze lyn
opnieuw aan te leggen. Vooral
het centrum van Voorschoten
zou zich hier niet meer voor le
nen. "Dan krijg je een trqject pal
langs de spoorlijn en dat heeft
geen zin". Leiden heeft in diver
se plannen wel rekening gehou-
Belastingadviseur
Mevrouw Jansen had afgelopen
jaar een aangiftebiljet gekre
gen voor de inkomstenbelas
ting. Zij was zelf niet zo goed
thuis in alle regels en aftrek
mogelijkheden, dus schakelde
zij een belastingadviseur in.
Dezelfde die haar het jaar daar
voor ook geholpen had, toen
tegen een vergoeding van on
geveer 200,-.
Mevrouw Jansen was dan ook
erg verbaasd dit jaar een reke
ning te krijgen van bijna
350,-. Zij vroeg om een ge
specificeerde rekening, een re
kening waaruit zou blijken hoe
de belastingadviseur aan dit
totaalbedrag kwam en die uit
gesplitst zou zijn naar bv. ar
beidsloon, portokosten, reis
kosten etc.
Die kreeg ze ook nog netjes. Het
bleek dat de belastingadviseur
ruim vijf uur nodig had gehad
voor het opmaken en uittypen
van de belastingaangifte alles
tegen een uurloon van 49,-,
verder was er nog een aantal
onkostenvergoedingen opge
nomen.
Mevrouw Jansen was het met die
vijf uur helemaal niet eens. Die
man was net een uur bij haar
thuis geweest en zij had alle ge
gevens keurig geordend mee
gegeven. Hij zal dan niet nog
leiding tot medicus niet meer zal
aansluiten bij wat de samenle
ving wenst.
Geen oorlog
Epn tussentijdse verklaring: Tam
meling wil boven alles duidelijk
stellen dat ondanks meningsver
schillen hij en Peters bijzonder
goed met elkaar kunnen opschie
ten. "We praten elke week open
en eerlijk met elkaar. Een afwij
kende mening betekent geens
zins dat we niet meer samenwer
ken". Dus geen oorlog. Hoog
stens 'schuurvlakken', zoals Pe
ters in zijn nieuwjaarsrede
schreef, waarmee h(J in elk geval
moeilijk kan leven.
De decaan begrijpt dat wel. Peters
heeft volgens hem nauwelijks
greep op de externe financie
ringsstructuur van het AZL, bo-
den met het opnieuw aanleggen
van een tramlijn.
Uit de studie, gebaseerd op een in
november 1981 gehouden enquê
te onder 21.000 buspassagiers,
blijkt onder meer dat het gebruik
van de bus in de Merenwijk op
vallend laag is en in Leiden zuid
west opvallend hoog. Volgens de
eens vier uur werk gehad heD-
ben? Zij wendde zich tot ons
voor advies.
Wij zaten er wel een beetje mee.
Aan de ene kant was het in re
kening gebrachte bedrag wel
erg hoog (een eenvoudige aan
gifte kost over het algemeen
niet meer dan 50,- tot
100,-). Aan de andere kant is
het natuurlijk erg moeilijk om
het aantal arbeidsuren aan te
vechten als je niet zelf gezien
hebt hoe lang iemand voor je
werkt.
Bindende tarieven bleken bij na
vraag bij de Nederlandse Orde
van Accountants-Administra
tieconsulenten en bij het Ne
derlands College voor Belas
tingconsulenten niet te be
staan, richtlijnen voor een re
delijk uurloon evenmin.
Toch hebben wc de belastingad
viseur aangeschreven en hem
gemotiveerd meegedeeld dat
de nota ons aan de hoge kant
leek. Op basis van een aantal
opmerkingen bij de rekening
kwamen we tot een redelijker
bedrag van ƒ125,-, wat me-*
vrouw Jansen vast betaalde
onder mededeling van het feit
dat zy bereid was het meerdere
te betalen zodra de belasting
administrateur aantoonde dat
hij die kosten werkelijk had
betaald. In reactie op deze
brief kregen wij een voorstel
het mogelijk te maken dat de fa
culteit haar werk kan doen in het
ziekenhuis.
vendien hanteert het AZL geen
interne doorberekening naar de
afdelingen. "Bij ons is dat an
ders", zegt hij. "Van iedere vak
groep weten wij tot op de cent
nauwkeurig waaraan het geld
wordt uitgegeven. Dat is voor
ons heel beheersbaar. Natuurlijk
besef ik ook heel goed dat er een
gemeenschappelijk belang is. De
verwevenheid van de medische
faculteit met AZ1 is er; daar wil
ik geen twijfel over laten be
staan".
Peters: "Wij zijn totaal verschillen
de organisaties met formeel ver
schillende doeleinden, maar in
de praktijk zijn de overlapping-
gebieden zeer groot: het gaat
voor een deel om dezelfde men
sen en om activiteiten die niet
van elkaar zijn los te denken.
Volgens mij is er sprake van een
falen van de huidige structuur in
NZH zal het busgebruik in de
Merenwijk alleen nog maar afne
men als er een NS-station in de
Merenwijk komt.
Uit de studie blijkt ook dat op som
mige punten in de stad dagelijks
meer personen met de bus dan
met de auto passeren. Zo passe
ren er volgens de NZH dagelijks
gemiddeld 15.100 buspassagiers
het stadhuis en 13.000 automobi
listen (inzittenden meegeteld).
Op de Korevaarstraat is het aantal
buspassagiers nog groter: 21.800
tegen 12.000 automobilisten. Op
de Stationsweg en Schutters-
veldweg houden de aantallen el
kaar in evenwicht. Beide soorten
vervoersmiddelen worden dage-
lijksvoor 24.000 personen ge
bruikt.
van de belastingadviseur om
het verschil tussen 125,- (ons
bedrag) en 350,- (zijn reke
ning) maar te delen, mevrouw
Jansen moest uiteindelijk
200,- betalen. Er werd in
houdelijk niet ingegaan op on
ze opmerkingen.
Hoewel met name dat laatste je
het gevoel geeft dat die 200,-
nog teveel betaald is, is me
vrouw Jansen toch maar ak
koord gegaan met dit voorstel.
Zij weet één ding echter zeker.
Lelden
Landelijk gezien gaat er in de acht
academische ziekenhuizen een
bedrag van ruim twee miljard
door
Saskia Stoelinga.
de relatie academisch zieken
huis-medische faculteit. Facul
teit en ziekenhuis werken langs
totaal verschillende wegen aan
bezuinigingen".
De directeur van het AZL toont
zich voorstander van een univer
sitair gezondheidszorgcomplex
waarin faculteit en ziekenhuis
vanuit één bestuurlijk regime
nauw met elkaar samenwerken.
Gelet op de functie van de facul
teit kunnen daar, volgens Peters,
ook andere samenwerkingsver
banden van de faculteit heel
goed in worden opgenomen. En
natuurlijk geldt dit ook voor het
academisch ziekenhuis.
Daar waar de directeur de banden
met de faculteit binnen het zie
kenhuis steviger wil aanhalen
door een organisatorische een
heid te creëren en de verschillen
de geldstromen samen te bunde
len, is Tammeling juist voor een
lossere band.
Tammeling: "De drie poten: pa
tiëntenzorg, onderwijs en onder
zoek moeten overeind blijven.
Dat kan voor mij echter onmoge
lijk door het samenbundelen van
de geldstroom en eenheid in be
stuur. Financiën moeten en mo
gen geen leidraad zijn voor de
herstructurering van de gezond
heidszorg. Er moet eerst worden
gekeken naar taak en functie en
de wezenlijke doelstellingen van
gezondheidszorg, onderzoek en
onderwijs".
Peters wil dat ook, maar vindt dat
dat beter kan als faculteit en zie
kenhuis op één lijn zitten. Hij
'zegt: "Een samenwerkingsstruc
tuur zoals ik mij die vooorstel
lijkt mij een verstandiger bena
dering dan lijdzaam afwachten
waar de bijl terechtkomt. We
worden nu door het beleid van
de overheid tegen elkaar uitge
speeld omdat we zelf niet met
initiatieven komen".
Tammeling speelt of hij erg ont
daan is: "Zegt hij dat? Hoor eens,
wij zijn de meest op de voor
grond tredende faculteit. Wij ga
ven als eerste de aanzet om de
interne structuur van de faculteit
zichtbaar te maken. Ook met de
Socialisme
De Socialistiese Partij organi
seert vrijdag in haar pand
Groenesteeg 33 een informatie-
en discussie-avond voor jonge
ren over het socialisme. Aan
vang acht uur.
Ruilbeurs
De Ruilclub Koningskerk organi
seert morgen in de Willem de
Zwijgerschool een ruilavond.
Verzamelaars van munten, luci-
fermerken, sigarenbanden. ari-
sichtkaarten, postzegels, bankbil
jetten en dergelijke zijn van 19.00
uur af welkom in de school aan
de Willem de Zwijgerlaan 44.
dit jaar ziet deze belastingadvi
seur haar niet meer terug!
Dienstverlening
Het probleem van mevrouw Jan
sen is een schoolvoorbeeld van
de moeilijkheden die je als
klant kunt krijgen met dienst
verleners over de rechten en
plichten die gelden in het on
derling contact. Dienstverle
ning is het niet in het kader
om en zijn er 30.000 mensen
werkzaam in deze sector. In het
ziekenhuis en de medische facul-
Vrouwententoonstel
ling
In de Openbare Bibliotheek Leiden
van een arbeidsovereenkomst
verrichten van enkele dien
sten. Dienstverleners zijn bv.
de notarissen (denk aan: opma
ken van een testament), ac
countants, boekhouders, art
sen, advocaten, architecten
etc.
Op dit moment kent ons Burger
lijk Wetboek geen regels voor
deze vormen van dienstverle
ning. Het nieuwe Burgerlijk
Wetboek zal dit wel doen en
spreekt dan van "opdracht"
teit Leiden werken ongeveer
4000 mensen.
De taken van faculteit en zieken
huis zijn volgens Peters zo nauw
verweven dat er beter een geza
menlijk beleidsplan kan worden
opgesteld in plaats van ieder af
zonderlijk voor eigen zaak vech
ten.
De decaan van de faculteit, prof.
dr. G.J. Tammeling, gaf op 14 de
cember tijdens de faculteitsver
gadering geen antwoord op een
vraag of het beleid van de facul
teit spoort met dat van het acade
misch ziekenhuis.
In onderstaand verhaal verklaart
hij niet voor het plan van Peters
Intussen bestaat er wel een
aantal regelingen in de vorm
van bv. een Wet op het Notari
sambt, de Advocatenwet etc.
Ook kennen bepaalde beroeps
groepen interne richtlijnen
voor de maximale tarieven die
voor bepaalde handelingen in
rekening mogen worden ge
bracht (Tarievenboek van de
Koninklijke Notariële Broe
derschap bv). Met prijzenbe-
schikkingen geeft de rijksover
heid aan hoeveel procent de
dienstverleners elk jaar meer
mogen berekenen en zo zijn er
meer regelingen.
Voor u als lezers is het echter erg
ondoorzichtig omdat die tarie
ven en regelingen niet allemaal
gepubliceerd zijn.
U kunt daarom altijd het beste
voordat u opdracht geeft tot
het verrichten van enkele dien
sten, een prijsopgave vragen
waarin tenminste het in reke
ning te brengen uurloon of ta
rief moet zijn opgenomen. Nog
beter is het om vooraf schrifte
lijk overeen te komen dat de
dienstverlener niet meer dan
een bepaald bedrag zal vragen
Aan deze vaste prijs bent zowel
u als de dienstverlener dan ge
bonden. U kunt bij een vaste
prijs alleen vermindering vra
gen als er wijzigingen zijn ge
bracht in het afgesproken
werk.
DONDERDAG 20 JANUARI 1983
te voelen. Tammeling meent dat
de taken en belangen van facul
teit (onderzoek en onderwijs) zo
totaal anders zijn dan die van het
academisch ziekenhuis (patiën
tenzorg). Wel is hij, evenals Pe
ters, van mening dat er verande
ring moet komen in de structuur
van de huidige gezondheidszorg.
Als Tammeling het verhaal voor
dat het wordt gepubliceerd heeft
gelezen, spreekt hij de hoop uit
dat dit misschien een aanzet is
om binnen de faculteit en zieken
huis een discussie op gang te
brengen. "Wie klimt op de barri
caden? Wie doet het Leidse vest
uit?"
richt op de patiëntenzorg - 60
procent. Slecht 26 procent neemt
de industrie voor haar rekening.
Bij andere faculteiten liggen die
cijfers heel anders.
De Landbouw Hogeschool in Wa-
geningen neemt bijvoorbeeld
voor maar 20 procent deel in het
lanbouwkundig onderzoek in
Nederland. En de exacte weten
schappen (omvattend biologie,
natuurkunde, scheikunde en de
Technische Hogescholen) ko
men maar aan 10 procent. Bij
universitaire bezuinigingen is
het medisch wetenschappelijk
onderzoek door het hoge percen
tage daarom ook erg kwetsbaar".
Zijn stelling is dat onderzoeken die
niet grensverleggend zijn niet
door een universiteit moeten
worden gedaan. "De gezond
heidszorg moet een eigen ont-
wikkellaboratorium hebben. De
kosten daarvan moeten worden
doorberekend in bijvoorbeeld de
tarieven van de ziektekostenver
zekeraars".
Regionaal
Peters en Tammeling hebben ook
nagedacht over de organisatie
van de gezondheidszorg buiten
de muren van het ziekenhuis en
faculteit: de extra-murale zorg.
Tammeling weet dat het waar is
wat Peters constateert. "In de
medische faculteit wordt te wei
nig onderzoek gedaan naar de
voorzieningen buiten het zieken
huis. Om maar eens wat te noe
men: bejaarden- en gezinsverzor
ging, verpleegtehuizen, bedrijfs
geneeskunde.
De opleiding van medici is te sterk
gericht op wat er binnen een zie
kenhuis gebeurt. Dat is oneven
wichtig; huisartsen hebben daar
terecht kritiek op. Samenwer
king tussen huisartsen en specia
listen en de rond die partijen ge
groepeerde voorzieningen, ver
dienen meer aandacht".
Op zijn beurt zegt Tammeling dat
de wens van Peters, om het AZL
te laten functioneren als een top-
ziekenhuis dat nauwe bindingen
heeft met ander gezondheids
zorgvoorzieningen in de regio,
nog lang geen werkelijkheid is.
"Dan zullen ze eerst de contacten
met de omliggende instellingen
en ziekenhuizen beter moeten
krijgen. In ons beleid zijn dat
voorrangsgebieden. Ik zeg u: in
de toekomst zal de extra murale
gezondheidszorg een gewichti
ger rol spelen dan de ziekenhuis-
geneeskunde. Maar laat Peters
één ding goed begrijpen: wij stu
ren dat en niet hij".
Is het dan toch waar wat de plv.
directeur-generaal voor het we
tenschapsbeleid, mevr. dr. A.M.
Wolff-Albers, drie maanden gele
den de toehoorders van een sym
posium met de intrigerende titel
'medisch wetenschappelijk on
derzoek in tijden van economi
sche recessie' voor ogen hield:
"Het van elkaar leren of eikaars
wegen volgen is, om het maar
zwak te zeggen, niet één van de
verworvenheden van de afgelo
pen tien jaar".
Als u twijfelt aan de redelijkheid
van het in de prijsopgave/prijs
afspraak opgenomen tarief/
uurloon kom dan even bij ons
langs voor advies. Ook kan het
in bepaalde branches zin heb
ben om bij meerdere mensen
prijsopgave te vragen, omdat -
wanneer er voor de beroeps
groep geen bindende regelin
gen zijn - de uurlonen/tarie
ven nogal veel van elkaar kun
nen verschillen.
Enkele wetenswaardigheden
zijn tenslotte:
Alle tandartstarieven zijn be
vroren op het peil van 1980, u
hoeft dus zeker geen hogere
bedragen te accepteren dan in
1980 voor dezelfde verrichtin
gen in rekening werden ge
bracht.
Voor notarissen en makelaars
gelden vaste tarieven, die ech
ter alleen in rekening mogen
worden gebracht als er sprake
is geweest van schriftelijke op
drachtverlening (het probleem
van de dubbele courtage).
Ook als er geen vaste uurlonen
of tarieven zijn, kan het blij
kens hetgeen mevrouw Jansen
overkomen is, aantrekkelijk
zijn om toch tegen de ingedien
de rekening te protesteren. Be
taalt u daarbij echter altijd het
in uw ogen wel redelijke be
drag vast aan, om al te grote
problemen te voorkomen.
jÊfak Instituut Burgerraadslieden.
Jfl 2311 EK Leiden. Koomburgsteeg fZ, 7\
Coby Kroon Josel Mons
taakverdeling zijn we ver gevor
derd. Het ziekenhuis kan ons
daarvan niet beschuldigen. Het
ziekenhuis wil vuurwerk, wij
willen alleen maar ons doel be
reiken".
Verdeelsleutel
En dat uiteindelijke doel: een an
dere opzet van de gezondheids
zorg, wil hij bereiken door stap
voets te bezuinigen, zonder in
grijpende accentverschuivingen
binnen de faculteit. In de facul
teitsraad heeft Tammeling al ver
klaard er niets voor te voelen in
te spelen op ontwikkelingen die
in feite niet voorspelbaar zijn.
"Dan zouden we onszelf de pas
afsnijden. Maar u heeft gelijk, als
u stelt dat er financieel gezien
een lekkage zit in het huidige
systeem. Er moeten betere ver
deelsleutels worden gemaakt
voor wat betreft de verdeling van
het geld over patiëntenzorg, on
derwijs en onderzoek en dat
moet volgens mij docr de over
heid worden aangegeven.
Waar de decaan met-name bang
voor is als de faculteit opgaat in
het ziekenhuis, is dat al het geld
naar de patiëntenzorg toe
stroomt. Hij ziet dat nu eigenlijk
al gebeuren. "Het geld dat wij
stoppen in het AZL, dat is voor
ons maar één kant van de me
daille".
Zo vindt hij, dat het (medisch) we
tenschappelijk onderzoek niet
alleen door de universiteit moet
worden gedaan. "Tot op de dag
van vandaag is landelijk gezien
het aandeel van alle medische fa
culteiten in het wetenschappe
lijk onderzoek - voornamelijk ge-
aan de Nieuwstraat is tot 28 ja
nuari een tentoonstelling te zien
over de geschiedenis van tachtig
jaar vrouwenarbeid. De tentoon
stelling, 'Alsof je een emmer leeg-
gooit', rouleert door heel Neder
land. De expositie is te zien tij
dens de openingsuren van de bi
bliotheek.
Vrijetijds Centrum is zaterdag
muziek op de video te horen. Het
gaat om een uitzending van
programma Neon van de VPRO.
Open van twee tot vijf uur, Bree-
straat 66.
Klaverjassen
In de kantine van voetbalvereni
ging LFC wordt morgen klaver
jassen georganiseerd. Het geheel
vindt plaats in de kantine van
LFC aan de Boshuizerkade en be
gint om acht uur.
Video-muziek
In het 'Open-café' van het Leids
Ruilbeurs
Het Comité Tuinstad!Staalwijk
houdt zaterdag een grote ruil
beurs in 'De Linde' aan de Heren
straat 64. Verzamelaars van bij
voorbeeld postzegels, munten, i I
sichtkaarten, suikerzakjes, siga
renbandjes of lucifermerken zijn
welkom. De beurs wordt gehou
den van tien tot vijf uur.
