Onrust om minimumloon
Meer geld IMF:
broodnodige stap
■C
Lasten industrie
miljarden omlaag
i
Tevredenheid, maar ook verbittering bij ADM
Beurs Amsterdam
hort zakelijk
Kwart minder
aan hypotheek
Bij Hoogovens
500 ouderen
eerder weg
FNV waarschuwt voor "totale confrontatie"
Chauffeurs
in de knel
VS komen tot inkeer
m
-,c
Beursoverzlcht
DONDERDAG 20 JANUARI 1983
Pluimvee
De Nederlandse pluimveehoude
rijen hebben in 1982 ongeveer
200 miljoen gulden verlies gele
den. Dat heeft drs. G. Arissen, se
cretaris van het Produktschap
voor Pluimvee en Eieren, meege
deeld op een bijeenkomst van
pluimveehouders in Raalte. De
verliezen zijn vooral een gevolg
van de onverwacht lage afzet in
de olie-exporterend landen. Als
de Europese Gemeenschap er in
slaagt de uitvoer naar de landen
van de OPEC en andere derde
landen te handhaven op het ni
veau van vorig jaar, dan kunnen
naar de indruk van Arissen de
eierprijzen in de tweede helft van
1983 weer op een redelijk niveau
komen.
Pond niet in EMS
Het pond sterling wordt niet inge
bracht in het Europese Monetai
re Stelsel (EMS). Dat heeft de
Britse minister van financiën, Sir
Geoffrey Howe, meegedeeld in
het Lagerhuis tijdens een debat
over het economische beleid van
de Conservatieve regering. Hij
zeit dat opneming van het pond
in het EMS noch voor Groot-
Brittanië noch voor het EMS
goed zou zijn.
Binnen het EMS kunnen de
koersen van de valuta's zich bin
nen bepaalde grenzen bewegen
waardoor een zekere stabiliteit
onstaat.
De rol van het pond als olievaluta
maakt het moeilijk de Britse
geldeenheid geheel in het EMS
op te nemen. Sedert november is
de koers van het pond sterk ge
daald. mede doordag Groot-Brit-
tanië olie wint en de markt een
daling van de olieprijzen ver
wacht.
American Express
Het Amerikaanse concern Ameri
can Express zal voor 550 miljoen
dollar (bijna 1,5 miljard gulden)
de bankactiviteiten van Trade
Development Bank Holding
(TDBH) buiten de Verenigde
Staten overnemen. Daardoor
wordt de bankdochter van het
concern, American Express In
ternational Banking Corporation
(AEIBC), in één klap een van de
belangrijkste internationale ban
ken met ongeveer dertien mil
jard dollar aan middelen en ves
tigingen in bijna veertig landen.
De houdstermaatschappij TDBH
is gevestigd in Luxemburg en is
voor 65 procent eigendom van
Edmond Safra. De belangrijkste
dochter is Trade Development
Bank in Genève. AEIBC krijgt
behalve deze bank dochteron
dernemingen in handen die zijn
gevestigd in onder meer Frank
rijk, Engeland en Uruguay.
Overschot Japan
Het overschot op de Japanse han
delsbalans is vorig jaar met bijna
twee miljard dollar verminderd
ten opzichte van 1981 tot 6,88
miljard dollar (bijna 18 miljard
gulden), zo heeft het Japanse mi
nisterie van financiën gisteren
bekendgemaakt. De nadelige sal
do's die de Verenigde Staten en
de Europese Gemeenschap tot
hun grote ongenoegen al jaren
hebben bij de handel met Japan
werd kleiner.
Het overschot op de balans van de
Japanse handel met de VS ver
minderde met ruim een miljard
dollar tot 12,18 miljard dollar
(bijna 32 miljard gulden) en dat
op de balans van de handel met
de EG nam met iets minder dan
een miljard dollar af tot 9,51 mil
jard dollar (25 miljard gulden).
De waarde van de Japanse ex
port is vorig jaar met 8,7 procent
verminderd tot 138,85 miljard
dollar. De import nam met 7,9
procent af tot 131,97 miljard dol
lar, de eerste vermindering in ze
ven jaar.
VOORBURG (ANP) - In de eerste
drie kwartalen van 1982 is in to
taal voor 28,3 miljard gulden aan
nieuwe hypotheken afgesloten.
Dat is 23,8 procent minder dan in
de vergelijkbare periode van
1981 (37,2 miljard gulden). Dit
blijkt uit een gisteren gepubli
ceerde statistiek van het CBS.
Tot en met september werden een
kleine 150.000 nieuwe hypothe
ken ingeschreven tegen bijna
170.000 in die periode in 1981.
Dat is een daling met bijna twaalf
procent.
IJMUIDEN (GPD) - De vakbon
den en Hoogovens zijn het giste
ren eens geworden over het ge
bruik van de prijscompensatie
voor arbeidstijdverkortende
maatregelen. Afgesproken is dat
individuele werknemers vrijwil
lig korter kunnen gaan werken.
Over exacte invulling daarvan
wordt de komende maanden nog
verder onderhandeld.
Het voornemen van Hoogovens
om 500 werknemers van 57,5 jaar
en ouder vervroegd te laten ver
trekken, krijgt de steun van de
bonden. Volgens Hoogovens
heeft dit plan alleen een kans van
slagen wanneer de regering fi
nancieel hulp biedt. Komt die er
niet, dan is het plan vrijwel zeker
van de baan en dreigen er alsnog
Economie
gedwongen ontslagen, aldus on
der-directeur F. Scholten.
Hoogovens heeft verder ingestemd
met het opnemen van honderd
jongeren op de bedrijfsschool.
Het bedrijf wilde deze school
volgens de bonden sluiten, maar
is voorlopig op dat voornemen
teruggekomen. Eind dit jaar zal
een studiegroep aangeven wat er
met de school dient te gebeuren.
De VUT-regeling bij Hoogovens is
op een aantal punten uitgebreid.
Tot 1985 kunnen werknemers
van 60 tot 62 jaar het bedrijf ver
vroegd verlaten. De financiering
van deze regeling komt ten laste
van de 2,06 procent prijscompen
satie. De door het vertrek van
veel VUT-werknemers vrijko
mende banen worden deels op
gevuld met jongeren die begin
nen met een werkweek van 32
uur, later oplopend tot een volle
dige werkweek.
Ondanks het gematigd optimisme
over het nu met Hoogovens ge
sloten akkoord, toonden de bon
den zich bijzonder verontrust
over de situatie bij het staalbe
drijf. „Op financieel gebied zijn
er misschien wat lichtpuntjes,
maar in IJmuiden gaan steeds
meer lampen uit", aldus Peper
kamp.
AMSTERDAM (ANP) - De
FNV verzet zich tegen de
plannen van minister De
Koning (sociale zaken)
voor invoering van het mi
nimumuurloon. De vak
centrale vreest dat daar
door de koppeling ver
dwijnt van de laagste uit
keringen aan het huidige
netto-minimumloon, dat
is gebaseerd op een nor
male werkweek (40 uur) of
maand.
In de richting van de werkgevers
organisaties heeft de FNV giste
ren gewaarschuwd voor een 'to
tale confrontatie', als VNO en
NCW blijven vasthouden aan
hun voorstellen om het mini
mumloon af te schaffen of, met
de sociale uitkeringen, te verla
gen.
Het Nederlands Christelijk Werk
geversverbond pleitte eerder de
ze week voor invoering van een
minimumuurloon als eerste stap
op weg naar afschaffing van het
minimumloon. Gisteren kondig
de minister De Koning een wets
wijziging aan, die uitbetaling van
een minimumuurloon mogelijk
maakt. Daarmee zal de weg zijn
vrijgemaakt voor een evenredige
(minimum)loonsverlaging in ge
val van arbeidsrijdverkorting.
De FNV zegt dat de "zeer breekba
re" onderhandelingen over ar
beidstijdverkorting steeds meer
onder druk komen te staan door
de dreigende aantasting van het
stelsel van gekoppelde lonen en
uitkeringenl. Volgens de vakcen
trale zijn de werkgevers druk be
zig het sociale klimaat in Neder
land onleefbaar te maken. Zij
spreekt van "spelen met vuur".
Herverdeling van werk moet er toe
leiden dat meer mensen aan de
slag komen, zodat het aantal
mensen met een uitkering min
der wordt. Daarbij past volgens
de FNV geen "brute" aanval op
de hoogte van die uitkeringen,
zoals de werkgevers die hebben
gelanceerd in de Sociaal Econo
mische Raad. Verlaging van alle
uitkeringen, afschaffing van alle
koppelingen inclusief die met de
allerlaagste inkomens is volgens
de werkgevers nodig.
Premies dekken
fonds-uitgaven
ZOETERMEER (ANP) - De pre
mie-inkomsten van de sociale
fondsen in 1983 zijn vrijwel vol
doende om de uitgaven te finan
cieren. Dit heeft mr. W.J.E. van
den Bos, voorzitter van de Socia
le Verzekeringsraad, het topor
gaan in de sociale verzekeringen,
vandaag gezegd in zijn nieuw
jaarstoespraak in Zoetermeer.
Hij sprak van een „lichtpuntje" in
een tijd waarin tegenover elke
werkende drie uitkeringstrek
kers staan. Drie miljoen mensen
ontvangen een uitkering. De pre
mies zijn dan ook fors omhoog
gegaan, om de sterk aangetaste
vermogenspositie op peil te kun
nen brengen en om de terugge
trokken overheidsbijdragen
goed te maken.
Het plein van de Republiek in Rome was gisteren het toneel van duizenden Italiaanse arbeiders, die demon
streerden tegen het regeringsbeleid. Bonden hebben gedreigd heel Italië te zullen platleggen met stakingen.
(Foto ANP 1 Pli
DEN HAAG (ANP) - Door de
economische omstandighe
den zien directies van weg-
vervoerbedrijven nauwelijks
mogelijkheden voor een op
lossing van het probleem van
geestelijke overbelasting en
spanningen waarmee veel
vrachtwagenchauffeurs kam
pen.
Dit blijkt uit de eerste resulta
ten van een onderzoek naar
het sociale beleid in het be-
roepsgoederenvervoer over
de weg. De Sociaal-Economi
sche Raad (SER) heeft dit gis
teren bekendgemaakt.
Een grote meerderheid van de
vrachtwagenchauffeurs voelt
zich voortdurend opgejaagd
door een krap werkschema.
Bovendien kunnen zij geen
invloed uitoefenen op onver
wacht oponthoud bij de
grens of tijdens het laden en
lossen. Hierdoor raken veel
bestuurders van vrachtwa
gens geestelijk overbelast,
zegt de SER.
Overigens ervaren de meeste
beroepschauffeurs hun werk
tijden van gemiddeld 55 uur
per week niet als een pro
bleem. Volgens de studie wil
len zij niet korter werken om
dat hun inkomen vrij hoog is.
Een gevolg hiervan is dat hun
veelvuldige afwezigheid
thuis vaak tot knelpunten in
het gezinsleven leidt.
Van Aardenne wil geen D-zönes
DEN HAAG (GPD/ANP) - Het blijft onzeker of het kabinet het bedrijfsle
ven zal kunnen helpen aan een lastenverlichting tot een totaal van 6
miljard gulden in de jaren 1984 tot en met 1986. In geen geval zal de
lastenverlichting tot een verhoging van het tekort van de overheid mo
gen leiden.
Bij de behandeling in de Tweede Kamer van zijn begroting zegde minis
ter van economische zaken toe, dat het kabinet zo dicht mogelijk bij de
6 miljard zal proberen te komen. De eerste tranche ervan valt de bedrij
ven volgend jaar toe en zal 2 miljard gulden groot zijn. Voor dit jaar
staan nog lastenverlichtingen op het programma in de vorm van een
verhoging van de voorraad- en van de vermogensaftrek.
Voor de nieuwe lastenverlichting zal in 1984 de helft bestaan uit belas
tingmaatregelen. Daarbij wordt onder meer gedacht aan een verlaging
van de nu 48 procent hoge vennootschapsbelasting.
Lastenverlichting voor het bedrijfsleven moet voor de andere helft ko
men uit een verlaging van de sociale premies, voor zover die thans voor
rekening van de werkgever komen. Ook hiervoor geldt dat het met tot
een hoger tekort bij de overheid mag leiden.
De minister wijst het invoeren van zogenaamde D-zónes af - gebieden
waar bedrijven zich tegen soepeler vergunningsnormen en eventueel
belastingfaciliteiten kunnen vestigen. Van Aardenne let liever op een
zoveel mogelijk algemeen beleid dat het bedrijfsleven meer armslag
geeft en meer kans op winst laat maken. Ook zou slechts heel inciden
teel sprake mogen zijn van op een bepaalde onderneming gerichte
steunverlening.
Van Aardenne voelt er echter vrijwel niet voor om verliezen goed te ma
ken van bedrijven die het kennelijk niet meer zo goed doen dat ze er
onderdoor dreigen te gaan. Die bedrijven steunen door de verliezen
over te nemen, zou de concurrentie vervalsen ten opzichte van andere
ondernemingen die het nog (net) wel redden.
Het besluit van tien rijke wester
se landen, waaronder Neder
land. om hun „algemene leen-
overeenkomst" uit te breiden,
is een nieuwe stap vooruit op
de weg naar financiële stabili
teit in de wereld. In december
leverde het particuliere bank
wezen daaraan al een bijdrage
door de bereidheid Mexico uit
de ergste nood te helpen. Ook
voor Brazilië kwam er hulp
van overheden en banken el
ders.
De sterke toeneming van de
schulden van de ontwikke
lingslanden bedreigen name
lijk de financiële stabiliteit, ten
minste zolang er geen eind
komt aan de economische cri
sis Als die landen hun ver
plichtingen niet meer kunnen
nakomen en dan niet geholpen
worden met nieuwe leningen,
onder voorwaarde dat zy hun
economie saneren, dan slepen
zij het internationale bankwe
zen in de val mee. waarna de
ramp voor ons allen niet is te
overzien.
De tien landen vormen binnen
het Internationale Monetaire
Fonds (IMF) de „Groep van
Tien" (G-10). Het IMF is de or
ganisatie. verbonden aan de
Verenigde Naties, die toezicht
houdt op het internationale be
talingsverkeer en de stabiliteit
van de wisselkoersen bevor
dert.
De algemene leenovereenkomst,
naar de naam in het Engels af
gekort de GAB. werd in 1962
ingesteld om onevenwichtig
heden in het internationale
monetaire stelsel op te vangen.
Alleen de leden van G-10 zelf
konden tot dusver gebruik ma
ken van het GAB-fonds, in het
geval dat zij kampten met een
groot tekort op de betalingsba
lans. De Verenigde Staten
maakten het laatst gebruik van
deze mogelijkheid, in 1978.
door
Bote de Boer
Besloten is nu, dat ook andere
landen in noodgevallen op het
GAB-fonds kunnen terugval
len. Dit wil zeggen: het IMF
mag voortaan een beroep doen
op het GAB als het onvoldoen
de geld in kas heeft om Lidsta
ten te helpen bij betalingsba-
lansproblemen of bij moeilijk
heden met het aflossen van
schulden. De zeggenschap
over de vraag of en zo ja, in
welke mate het GAB-fonds
mag worden aangesproken
blijft overigens by G-10.
De groep wordt tevens uitge
breid met een elfde lid: Zwit
serland, tot nu toe waarnemer
(Zwitserland, met de neutrali
teit hoog in het vaandel, is
geen lid van het IMF, maar
daar wordt wat de GAB betreft
de mouw van de „associatie"
aangepast. Zwitserland stelt
dan uiteraard ook financiële
middelen beschikbaar voor de
GAB. Afgesproken is, dat de
middelen van de GAB per 1 ja
nuari 1984 bijna worden ver
drievoudigd en wel tot een be
drag van, in de huidige waarde,
ongeveer 49 miljard gulden.
Er kan dan dus aanmerkelijk
meer krediet worden verleend
aan landen in geldnood. Bo
vendien is het nu toegestaan
dat andere landen, dan de elf
met „parallelle kredieten" de
activiteiten van de GAB steu
nen. Saoedi-Arabiê heet dit al
toegezegd en zal naar verwach
ting een bedrag ter grootte van
tien procent van de omvang
van het GAB-fonds beschik
baar stellen.
Er schuilt een addertje onder het
gras van deze verbetering. Het
IMF zit al vry lang krap in de
financiële middelen. Het is dus
nodig de bijdragen van de le
den-landen, de zogenaamde
quota, te verhogen. Dit stuit
echter in het Amerikaanse
Congres steeds op bezwaren,
althans wanneer de verhoging
inderdaad nogal fors is. zoals
zou moeten. Aan de verhoging
van de quota zit het probleem
van de stemverhoudingen m
het IMF vast Het uitbreiden
van de GAB was. met name
voor de VS, veel eenvoudiger
en minder principieel": de
Amerikanen houden zo hun
meerderheid (51 procent van
de stemmen) in het IMF.
Toch mag het akkoord gaan met
de uitbreiding van de GAB een
ommezwaai worden genoemd.
De VS stonden vong jaar nog
op het standpunt dat de rol van
het IMF niet moest worden
vergroot, maar juist moest
worden teruggebracht. Kenne
lijk zijn de Amerikanen tot het
inzicht gekomen, dat het spel
van de 'vrije krachten' niet toe
reikend is voor verbetering
van de wereldeconomie. De
VS worden in het bijzonder ge
confronteerd met de enorme
problemen in Latijns-Amenka.
Ook voor wat betreft de verho
ging van de quota van het IMF
- waarbij de stemverhoudin
gen wel kunnen veranderen -
is Washington nu waarschijn
lijk tot een compromis bereid.
Dat zal blyken als op 10 en 11
februari het zogenaamde inte
rim-comité van het Internatio
nale Monetaire Fonds bijeen
komt
Want inmiddels is duidelyk, dat
ook als de wereldeconomie
weer aantrekt daarmee nog
geen stabiliteit zal zyn bereikt
De president van de Wereld
bank. een zusterinstelling van
het IMF, Clausen, zei deze
week voor 1984 herstel te ver
wachten. Maar hy voegde daar
aan toe dat met iedereen zal er
van profiteren, met name niet
de ontwikkelingslanden die af
hankelijk zijn van de uitvoer
van grondstoffen De prijzen
daarvan zullen vooralsnog on
der druk staan. Juist deze si
tuatie illustreert hoe hoogno
dig de stap vooruit met de
GAB is.
AMSTERDAM (ANP) - „We zijn
tevreden, maar ook verbitterd",
zo zei Gijs Honing van de Indus
triebond FNV op de ADM-werf
tegen het verzamelde personeel
na zijn terugkeer uit Den Haag.
waar hij de kamerdebatten had
bijgewoond. „De ADM-werkne-
mers hebben een grote prijs
moeten betalen en er verdwijnen
225 arbeidsplaatsen. Bovendien
is het onaanvaardbaar, dat de mi
nister de werfmensen en hun ge
zinsleden na twee maanden nog
eens 48 uur in onzekerheid heeft
gelaten", aldus Gijs Honing.
Ook or-lid Joop Stout verweet de
minister, dat er gesold is met
gezinnen. Een lang
durig applaus van het ADM-per-
sonel was er voor de wethouders
Schaefer en Heerma. Ook van de
kant van de vakbonden en de on
dernemingsraad was er veel
waardering voor het werk, dat de
gemeente Amsterdam en met na
me de beide wethouders hebben
verricht. In zijn toespraak legde
wethouder Heerma de nadruk op
het belang van de haven en de
ADM voor Amsterdam. „Wat zou
deze stad zijn zonder dokwer
kers", zo vroeg hij zich af.
Directeur ir. R.H Bosman zei des
gevraagd redelijk tevreden zijn
met het uiteindelijke resultaat
van de steunoperatie. Ook hij be
treurde het echter, dat de zaak zo
lang op zich heeft laten «lM Ml
waardoor de werf opdra Mti
aan zijn neus voorbij heeft zien
gaan ..Maar het uitgangspunt
voor de toekomst van de werf is
er", aldus directeur Bosman
DONDERDAG 20 JANUARI 1983 R°b<cc<
ACTIEVE
AANDELEN
45.50 45.00
Nedlloyd Groep
x Grinten 188.01
114.00 114.50
Philips (Dlv/83)
BINNENLANDSE
AANDELEN
Aut. Ind.Rl. 770,00 770.00
Ballast Nrdam 85.50 83.50
BAM 33,00 30.50
Bitenburg 412,00 413,00
Beek van 70.20 69,50
Beers 115,50 115.00
Bcgrmann 52.00c 52.00c
Iraat Bouw 80,00 78 5
deert. 178.00 179
ireevast 176.00 177
IrederoVB 170.00 m,
d.cert. 165.00 164
luhrtn Telt 33.50 335
aland Holl 28.50 28.1
alvécert. 262.00 265
d. 6% eert. 1670 00 jefii
.entr Suiker 105.00 105
393,00 391,00
59,00 57 00
57.10 57.OO
Douwt Egberts
111.50
73.50
22.70
Boer Druk.
Bols
Dors um IJ
70.90 68,50
140.00
42.20
244,50
75.00a
145,50
18.70
Paltbe
Pont Hout
Porcel. Fles
100.20 99.50
150.00 150.00a
26.10 28.10
232.00 232.00
4530.00a 4500,00
63.00 62.50
468,00 463,50
Salvenb. Bank
Ubblnk
Ver. Glasf
WMF Stork
Wollen Samson
Wijken Her.
375.00 375.00
93.50 92.20
175.00e 175.00
62.00 61.00
46.50 45.00
33.80 34.00
102.80 101.70
167.00 168 00
72.50 70.50
BELEGGINGS
INSTITUTEN
171.50 166.50d
124.80 124.20
195.00 195.50
140.50 141.00
186.00 185.00
1385.00 1400.00
129,00 129.00
585.00 565.00
GOUD EN ZILVER
Goed onbew 42 170 42 970
Zilver onbew 1065-1155
BUITENLANDS
GELD
Amerikaanse dollar 2.60
■Ml 1 mó 4 02
Belg franc (100) 5.17
Duitse mark <1001 108.25 1
lui lire (10 000) 17,75
Portugese esc 100) 2.00
■kse drachme
AMSTERDAM (ANP) - Ook van
daag wilde het met de affaire ter
beurze met zo erg vlotten. Ge
brek aan belangstelling en hier
en daar licht aanbod hadden tot
gevolg dat de prijzen overwe
gend daalden Hierby vielen Ak
zo, Amev en Ahold op door een
zwakke tendens, maar ook elders
was de stemming ongeanimeerd
KLM, Nedlloyd en Oce-Van der
Grinten waren de enige hoofd
fondsen die iets beter in de
markt lagen Zo was het lucht
vaartfonds midden beurs 1.50
duurder geworden op 150,75 en
noteerde Nedlloyd eveneens
1.50 hoger op 95. Oec-Van der
Grinten bleef met een notering
van 187 aardig aan de prys
Enig aanbod voor Akzo leidde tot
een verlies van ruim 1 op
f 36.30, terwyl Ahold 2 in reac
tie was op 133. Amev moest
1,50 inleveren op 102, terwyl
de claims ƒ0,18 goedkoper wer
den op 1.05 Ook de andere as
suradeurs lagen zwakker
