y
Groep van Tien
maakt noodfonds
10
Race begonnen
om raadszetels
in Frankrijk
Mandaat Unifil
halfjaar langer
Westen afwijzend
over rede Gromyko
Herrenberg
informateur
IMF-steun voor zwakke landen
HYPOTHEEK
RENTE
JAAR VAST
Zuid-Afrika bestuurt Namibië
Oorlogsverleden Frans
politicus in onderzoek
WOENSDAG 19 JANUARI 1983
NEW YORK (Reuter/AFP/UPI) De Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties heeft gisteravond het mandaat van Unifil met zes maanden ver
lengd ondanks verzet van Israël. Dertien van de vijftien leden van de
raad stemden voor de resolutie. De Sowjet-Unie en Polen onthielden
zich van stemming.
De regering van Libanon had een verzoek tot verlenging ingediend. Het
huidige mandaat van drie maanden zou vandaag zijn afgelopen. Israël
had een verlenging met drie maanden voorgesteld. In de resolutie die
door Jordanië was ingediend, worden alle betrokken partijen opgeroe
pen met Unifil samen te werken. De Veiligheidsraad zou eerst pas van
daag stemmen over verlenging van het mandaat maar gisteravond was
al overeenstemming bereikt tijdens informeel overleg over de ontwer
presolutie.
De Israëlische ambassadeur Blum verklaarde in de raad dat Unifil "zijn
nut heeft overleefd en dat de situatie in het gebied geregeld moet wor
den via onderhandelingen tussen Libanon en Israël".
PARAMARIBO/DEN HAAG
(ANP) De ambassadeur van
Suriname in Nederland. Henk
Herrenberg. heeft de opdracht
van de militaire leiders op te tre
den als informateur van een
nieuwe regering aanvaard, zo is
van officiële zijde in Paramaribo
vernomen.
Herrenberg had maandag 24 uur
bedenktijd gevraagd, toen hem
werd verzocht als informateur de
mogelijkheden te onderzoeken
voor de vorming van een rege
ring "welke bereid is het land te
helpen besturen naar de vastge
stelde beleidslijnen". Herren
berg is onmiddellijk met zijn
werkzaamheden begonnen.
De vorming van een regering waar
aan al sinds 8 december is ge
werkt, heeft tot nu toe in het ge
heel niet willen vlotten. Het
bleek bijzonder moeilijk burgers
te vinden die bereid zijn na de
bloedige gebeurtenissen van 8
december nog in een regering
plaats te nemen. Een aantal van
Buitenland
de aangezochte personen heeft
in dé afgelopen weken Suriname
verlaten. De vorige regering van
premier Henry Neijhorst diende
na 8 december haar ontslag in.
Herrenberg zei via de Surinaamse
radio dat het van "moed en durf'
van de bevelhebber (Bouterse)
getuigt dat hij een burger tot in
formateur heeft benoemd. "Zelfs
nu vroegere vertrouwelingen en
adviseurs zich organiseren in al
lerlei actiecomités om met huur
lingen de macht over te nemen".
Volgens Herrenberg wijst de be
noeming van een burger tot in
formateur erop dat de militairen
te zijner tijd de staatsmacht weer
in handen van burgers zullen ge
ven. Herrenberg zei verder be
reid te zijn met alle groeperingen
te gaan praten. Hij hoopt zijn op
dracht binnen een week te vol
tooien.
De Surinaamse ex-minister en ad
viseur van de Moederbond, And-
ré Haakmat, is gisteren van
Schiphol vertrokken naar de
Verenigde Staten, waar hij vak
bondsmensen gaat opzoeken die
zijn uitgeweken uit Suriname.
Verder wil hij de vakbewegingen
in het Caribisch gebied aanspo
ren zich te verzetten tegen het
bewind van de militaire mach
thebber Desi Bouterse.
Bij zijn vertrek van de luchthaven
zei Haakmat dat zijn gedachten
bij het verzet van de vakbewe
ging uitgaan naar een "regionale
boycot van Surinaamse schepen
en vliegtuigen". Hij noemde
daarbij de bauxietschepen, die
ladingen naar Trinidad brengen
en daar overladen voor ontsche
ping in de VS.
PARIJS - De ministers van financiën van de tien „rijkste landen" binnen het Internatio
nale Monetaire Fonds (IMF) hebben gisteren in Parijs besloten de mogelijkheid tot
kredieten in het kader van de algemene leenovereenkomst (zgn. GAB) uit te breiden.
Het IMF zal voortaan een beroep
op het GAB-fonds kunnen doen
om lidstaten te helpen bij de ver
mindering van al te grote tekor
ten op de betalingsbalans. Tot nu
toe konden alleen leden van de
groep van tien gebruik maken
van het GAB-fonds.
De GAB (General Arrangements to
Borrow), in 1962 ingesteld om
onevenwichtigheden in het in
ternationale monetaire stelsel op
te vangen, omvat momenteel 6,3
miljard aan bijzondere trek
kingsrechten (SDRS) en zal met
door
Rudolph Bakker
ingang van 1984 worden ver
ruimd tot 17 miljard SDRS, om
gerekend 19 miljard dollar of on
geveer 49 miljard gulden. Neder
land gaat 850 miljoen dollar bij
dragen en neemt daarmee bijna 5
procent van het totaal voor zijn
rekening (voorheen 3,8 procent).
De zgn. G-10-landen zijn de Ver
enigde Staten, West-Duitsland,
Groot-Brittannië, Japan, Frank
rijk, Italië, Canada, Nederland,
België en Zweden. Binnenkort
zal daar Zwitserland bij komen.
Volgens de voorzitter van de
groep, de Franse minister van fi
nanciën en economische zaken
Russische kranten
Het Sowjetpartyblad Pravda
heeft journalisten geadvi
seerd minder droge verhalen
te schrijven over fabrieken
die de voorgeschreven pro-
duktie halen en meer mense
lijkheid in hun artikelen te
doen.
De Pravda, zelf niet bepaald be
kend om een sprankelende
stijl, heeft kennelijk het spits
afgebeten in een nationale
poging kranten en tijdschrif
ten voor de lezers interessan
ter te maken.
Analfabeten
In het Nederlands sprekende
deel van België, Vlaanderen,
zijn ongeveer 200.000 analfa
beten. Dat is een raming van
een Vlaamse stichting, die
zich "Alfabetisering Vlaande
ren" noemt en die het haar
voornaamste taak acht het
analfabetisme te bestrijden.
Ruimte-aap
De eerste chimpansee die een
ruimtereis maakte, is in een
dierenpark in de Amerikaan
se staat Noord-Carolina
overleden. De chimpansee
Hem, die 26 jaar oud werd,
werd op 31 januari 1961 in
een Redstone raket gelan
ceerd voor een vlucht rond
de aarde, ter voorbereiding
van de ruimtereis van astro
naut Alan Shepard.
Lange staking
De textielarbeiders in de Wes-
tindiase stad Bombay willen
hun al een jaar durende sta
king voor onbepaalde tijd
voortzetten als regering en
werkgevers niet toegeven en
niet aan hun eisen voldoen.
De vertegenwoordiger van de
ca 200.000 stakers, de vroege
re arts Datta Samant, ver
klaarde gisteren dat de over
heid sedert het begin van de
staking op 18 januari vorig
jaar steeds opnieuw vergeefs
had geprobeerd de staking
met intensieve onderdruk
king te breken. Meer dan 500
stakers werden gearresteerd
en merendeels zwaar mishan
deld. "Maar wij geven niet
op".
Minister Delors
Jacques Delors, moeten er nog
slechts wat juridische proble
men worden opgelost alvorens
Zwitserland, dat geen lid is van
het IMF, als elfde deelnemer kan
worden beschouwd.
ADVERTENTIE
Een nieuw Bouwfonds-aanbod
om uw woonlasten voor lange
re tijd op een laag rente-niveau
vastte leggen.Voor nieuwbouw
en bestaande woningen.
Informatie bij uw makelaar,
assurantie-tussenpersoon,
het Bouwfonds-infocentrum te
Leiden:
Botermarkt 2,071 -134343
Haarlem:
Anegang 29,023-313852
Den Haag:
Nassauplein 13,070-650800
of door onderstaande coupon.
Coupon in gesloten envelop
I zonder postzegel naar
I Bouwfonds,
I Antwoordnummer 10306
j 2300 WB Leiden
j Ik wil meer informatie over
j de Bouwfonds-hypotheek
j met 10 jaar vaste rente.
j Naam:
I Adres:
Postcode:
I Plaats:
Telefoon:
I nv Bouwfonds
I Nederlandse Gemeenten
fonds gebruik kunnen maken,
werd ook besloten zogenaamde
parallelle kredieten van andere
landen toe te staan om de activi
teiten van de GAB in noodgeval
len te steunen. Gedacht wordt
hierbij aan Saoedi-Arabië en en
kele andere staten. Saoedi-Ara
bië zou al toegezegd hebben geld
te willen storten in het fonds.
Welingelichte kringen in Parijs
spraken over twee miljard dollar.
Minister Ruding van financiën
toonde zich gisteren uiterst te
vreden over het verloop van de
bijeenkomst. „De uitbreiding
van het fonds is bijzonder nuttig,
omdat via het IMF nu meer kre
diet kan worden verleend aan
landen die in tijdelijke financiële
nood verkeren en daarmee de in
ternationale economische stabi
liteit bedreigen", aldus Ruding,
die eraan toevoegde dat het „be
langrijk is dat het IMF via lenin
gen in staat wordt gesteld in
vloed op de beleidsbepaling uit
te oefenen in die landen die le
nen, zodat er een lange-ter-
mijnoplossing kan worden ge
vonden".
Er is in Parijs ook over de verho
ging van de bijdragen voor het
IMF gesproken. Zowel Delors als
Ruding wilden hierover weinig
loslaten, omdat deze kwestie vol
gende maand tijdens de algeme
ne IMF-bijeenkomst in Washing
ton aan de orde moet komen.
Wel is duidelijk geworden dat de
VS enerzijds en de meeste ande
re landen anderzijds verschillen
de meningen hebben over de
verhoging. Nederland bijvoor
beeld denkt aan een verhoging
van 70 procent (waarmee het
fonds van 60 miljard dollar op
ruim 120 miljard dollar moet ko
men), terwijl de VS meer aan 40
procent verhoging zouden den
ken. Vermoedelijk zal men el
kaar halverwege vinden. Uit de
woorden van minister Ruding
bleek dat ons land zijn bijdrage
wil verdubbelen, als het daarmee
dan ook meer in de melk te brok
kelen krijgt.
Gromyko, gisteren tijdens zijn persconferentie.
WASHINGTON/LONDEN/PA
RIJS (AFP/DPA/GPD) - De
waarschuwing van de Russische
minister van buitenlandse zaken,
Andrei Gromyko, aan het adres
van West-Europa "zal geen enkel
effect hebben op het besluit" van
de NAVO om middellange-af-
standsraketten in Europa te plat-
sen als er niet voor eind 1983 een
overeenkomst over beperking
daarvan wordt bereikt. Dit heeft
woordvoerder John Hughes van
het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken verklaard.
Gromyko, heeft de Westeuropese
landen voorgehouden dat de
daadwerkelijke plaatsing van eu
roraketten het gevaar van een
oorlog voor hen vergroot. Hij
WINDHOEK (Reuter/AFP) -
Zuid-Afrika neemt weer volledig
het bestuur over Namibië in han
den. De Zuidafrikaanse bewind
voerder in de voormalige Duitse
kolonie, Danie Hough, heeft gis
teren na het aftreden van de
voorzitter van de ministerraad
van Namibië, Dirk Mudge, de
Nationale Vergadering in Wind
hoek ontbonden.
Het aftreden van Mudge beteken
de dat alle elf ministers van de
door de internationale gemeen
schap niet erkende regering van
Namibië hun functies moesten
neerleggen.
De Nationale Vergadering, die is
gevormd na de internationaal
heftig veroordeelde onder Zuid-
afrikaans toezicht gehouden ver
kiezingen van december 1978,
fungeert als een soort parlement
van Namibië.
verwierp bovendien de nuloptie,
het Amerikaanse voorstel om al
le middellange-afstandsraketten
in Europa te vernietigen in ruil
voor het niet plaatsen van de 572
raketten in Westeuropese lan
den. Hughes zei dat de Sowjet-
Unie juist de nuloptie zou moe
ten aanvaarden teneinde plaat
sing van de NAVO-raketten te
voorkomen. Dat voorstel is nog
steeds van kracht en zal op 27 ja
nuari a.s., als de onderhandelin
gen worden hervat, nog gelden,
aldus Hughes.
Het Britse ministerie van buiten
landse zaken weigerde commen
taar op Gromyko's uitlatingen.
Maar premier Thatcher herhaal
de in het Lagerhuis haar steun
aan de Amerikaanse nuloptie die
"zonder enige t^yfel het beste
voorstel is".
In gezaghebbende kringen in Pa
rijs zei men dat de uitlatingen
van Gromyko niets nieuws be
vatten vergeleken met wat al in
Moskou is bel .dgemaakt.
Frankrijk wijst b Russische
voorstel af om de Kunse kernra
ketten met de Britse te betrek
ken bij de INF-onderhandelin-
gen in Genève. Officieel weiger
de men commentaar mede om
dat het overleg in Genève waar
Frankrijk buiten staat, volgende
week zal worden hervat.
De oude renpaarden van de
Franse politiek hebben het
startschot gehoord en de kie
zers zien hen dag in, dag uit
weer aan zich voorby trek
ken: beheerst of bezweet,
met ingehouden adem dan
wel met de poten van de
grond. Het einddoel van de
race is de verkiezing voor de
gemeenteraden, die in twee
ronden op 6 en 13 maart wor
den gehouden.
Normaal gesproken zijn ge
meenteraadsverkiezingen al
lereerst een lokale aangele
genheid. Uit opinieonderzoe
ken echter is gebleken dat de
kiezers heel goed begrijpen
waar het nu om gaat: een eer
ste belangrijke test voor de
socialistisch-communisti-
sche regering van Pierre
Mauroy en voor de oud-socia-
listenleider en huidig presi
dent Franflois Mitterrand.
Bij de verkiezingen van '77 ver
wierven de socialisten de
macht in 155 van de 221 ste
den met meer dan 30.000 in
woners en dat luidde meteen
de nog verre doodsklok over
het toenmalige bewind van
president Giscard d'Estaing.
Het is niet onmogelijk dat de
socialisten in maart tussen de
door
Rudolph Bakker
15 en 60 (of meer) steden zul
len moeten ontruimen. Dit
maal zijn de gevolgen voor
het zittende regime echer
moeilijker te overzien.
President Mitterrand en zijn
equipe bevinden zich vlak
voor deze belangrijke test in
een van de duisterste fasen
van hun regeringsperiode,
die in mei '81 met een giganti
sche stembusoverwinning
was ingeluid. Het lijkt wel of
er niets meer wil lukken. Ri
dicule en ernstige stommitei
ten wisselen elkaar af, van de
meeste beloftes uit de dagen
van weleer is niets meer over,
de schatkist is leeg en maat
regelen die de een minister
afkondigt, worden of door
hemzelf weer ingetrokken
dan wel door de premier de
grond in geboord.
Het ziet ernaar uit dat ook pre
sident Mitterrand de greep
op zijn volgelingen aan het
verhezen is. Op het terrein
van de binnenlandse politiek
wordt hij heen en weer ge
slingerd door de eisen van
zijn regeerprogram en de ei
sen van de socialistische par
tij, waarvan de leiders hem af
en toe flink de duimschroe
ven aandraaien. De president
is daarbij steeds duidelijker
bezig met het uitzetten van
een nieuwe koers.
De afgelopen drie maanden
heeft Francois Mitterrand het
woord „socialisme" in het
openbaar nauwelijks meer
gebruikt. Al in september
meldde hy: ..Ik maak van het
Franse socialisme geen bij
bel". Sindsdien spreekt hy er
in het openbaar hoofdzake
lijk over dat de Franse onder
nemingen moeten worden
gered en gesteund, nadat ze
hadden gekreund onder de fi
nanciële lasten die het nieu
we regime ze had opgelegd.
Volgens insiders kykt de presi
dent ver over de verkiezingen
van maart heen in de richting
van de parlementsverkiezin
gen van 1986. waarvan hij
hoopt dat ze opnieuw een re-
geerbare socialistische meer
derheid opleveren. Boven
dien zal hij hopen op een
meerderheid van volksverte
genwoordigers die minder
bezeten is van oude socialisti
sche dogma's, die juist sinds
mei '81 veel onnodige energie
hebben verbruikt
In het kamp van de oppositie
strijden drie mannen nu om
de voorrang in de volks
gunst: oud-premier en burge
meester van Parys Jacques
Chirac, leider van de gaullis
tische RPF, oud-premier
Raymond Barre en oud-pre
sident Giscard d'Estaing. De
eeuwige rivalen Chirac en
Giscard hebben de strijdbijl
begraven en lunchen tegen
woordig zelfs met elkaar.
Barre houdt zich afzydig,
maar maakte een opvallende
come-back tijdens een lang
tv-interview.
Giscard toont zich de laatste
tijd van zyn sterkste kant en
werpt zich op als „de wyze
man zonder ambities, die als
oud-president het beste weet
wat er in het volk omgaat".
Eerst in het weekblad L'Ex-
presse. daarna eveneens voor
dc televisie, heeft Giscard
een viertal scenario's ontrold,
die gaan van voortschrijden
de „morositeit" tot een regel
rechte volksopstand, met
daartussenin een hergeboor
te van de oppositie en een
nieuw socialisme zonder
overjarige dogma's. Ook sluit
de oud-president vervroegde
parlementsverkiezingen niet
uit
i Gis-
Tot de sterkere kreten
card behoren onder meer die
als „de gewonden van 19
mei" (in '81, toen de socialis
ten wonnen), „de teleurge-
stelden in het socialisme" en:
„Het is niet de crisis die
Frankrijk in de schulden
heeft gestort, maar het socia
lisme".
Terwijl Giscards „come-back"
door de linkse pers aanvan
kelijk meesmuilend werd ge
volgd. is de toon daar nu ver
anderd Wel zette de rege
ringsgetrouwe „Le Monde",
die Giscard altyd al levend
heeft kunnen villen, op de
eerste pagina in de kop ..De
gemakkelijke slogans van
Giscard d'Estaing".
Mocht de 13e maart voor het
bewind al dan niet een cata
strofe op gemeentelyk ni
veau worden, in het parle
ment kan het blyven rekenen
op dezelfde ijzeren en over
tuigende meerderheid. De
onaangename regerings
maatregelen kunnen tot dan
wachten. President Mitter
rand heeft de tyd. In het ge
val van een „catastrofe"
wordt de regeringscquipe ge-
wyzigd en verdwijnt wellicht
de premier en zondebok
Mauroy Eén positief ding
staat echter vast: alle bittere
teleurstelling ten spyt heb
ben de maatregelen tot nu toe
niet geleid tot dramatische
arbeidsonrust. Dat komt me
de doordat socialisten en
communisten hun voorm.m
nen in de regering weten.
PARIJS - Een voormalige Franse
minister, uit een van de kabinet
ten ten tijde van president Gis
card d'Estaing, heeft zichzelf
aangeklaagd om juridisch te la
ten vaststellen of de beschuldi
gingen tegen hem juist zijn, dat
hij tijdens de oorlog verantwoor
delijk was voor het vervoer van
joodse kinderen naar concentra
tiekampen.
Maurice Papon - nu in de zeventig -
was van 1942 tot 1944 secretaris
generaal van de prefectuur voor
door
Rudolph Bakker
de Gironde, dat is het gebied
rond Bordeaux, dat in die jaren
deel uitmaakte van de zoge
naamde Vichy-regering van
maarschalk Pétain. In deze func
tie zou hij tweemaal met niet
noodzakelijke ijver hebben be
werkstelligd dat joodse kinderen
van ouders die al gedeporteerd
waren, en die in gezinnen in Bor
deaux waren ondergebracht, op
transport werden gesteld naar
het kamp Drancy bij Parijs, dat
wil zeggen in het door de Duit
sers bezette deel van Frankrijk.
Van daaruit werden de kinderen
naar Auschwitz getransporteerd.
Maurice Papon nam vanaf 1943
deel aan het verzet. Hy maakte
na de oorlog in de Vierde Repu
bliek en in de Vijfde Republiek
van president De Gaulle een op
vallende carrière. Hij was prefect
- de hoogste gezagsdrager in een
gebied - van onder meer Corsica
en van het overzeese Constanti-
ne. Hij verwierf zich naam als po-
litieprefect van Parijs tussen
1958 en 1966, met name tijdens
de mei-opstand van 1968. Van
1978 tot 1981 was hy minister
voor de begroting in het kabinet-
Barre tijdens het bewind van
president Giscard.
Het was tijdens het begin van de
campagne voor de presidents
verkiezingen van 1981, dat het
„satirische" weekblad Le Canard
Enchainé" documenten publi
ceerde die Papon in een kwaad
daglicht stelden. Papon vroeg
om de instelling van een ere raad
uit het verzet om de beschuldi
gingen te onderzoeken, die al te
duidelijk waren ingegeven door
verkiezingsmanoeuvres
De raad kwam ten slotte tot de con-
Maurice Papon
(Foto AP)
clusie, dat Papon niet helemaal
vrijuit ging en zich op zijn 32e in
de Gironde wel wat ijverig had
getoond. De raad hield echter re
kening met Papons verzetsda
den in het laatste oorlogsjaar, en
kwam tot de conclusie dat de
toenmalige minister globaal
niets verweten kon worden.
Nabestaanden van joodse slachtof
fers lieten heter nu t bij ritten, n
de geduchte nazi-jager Serge
Klarsfeld (de man van de even
actieve Beate Klarsfeld) kwam
met documenten ter tafel waar
over zelfs de Canard Enchainé
niet had beschikt. De aanvanke
lijke beschuldigingen worden in
deze documenten nader gepreci
seerd en er zou onder meer uit
blijken dat Papon in de dagen
van Vichy en binnen de grenzen
van zijn prefectuur expliciet be
last was met het .jodenpro
bleem".
Oud-minister Papon heeft de rech
ter gevraagd hem in staat van be
schuldiging te stellen om offi
cieel te laten uitmaken wat er
van de beschuldigingen 1
Zelf heeft hy nooit ontkend dat
hy tydens het Vichy-bewind aan
de prefectuur van de Gironde
verbonden was
De joodse families die hebben ge
holpen nieuwe bewijzen tegen
Papon byeen te krygen, hebben
nu geprotesteerd tegen wat ze als
een „manoeuvre" van Papon om
schrijven. De rechter van in
structie had echter ook uit zich
zelf - op basis van de documen
ten - Papon wel in staat van be
schuldiging gesteld Officieel
luidt de aanklacht „Misdaden
tegen de mensheid"
Nakasone in
VS aangekomen
WASHINGTON (UPI/AFP) - De
Amerikaanse president, Ronald
Reagan, en premier Yasuhiro
Nakasone van Japan hebben gis
teren na hun eerste besprekin
gen een afspraak gemaakt voor
een tweede onderhoud. Reagan
nodigde hem voor een werkont-
byt dat oorspronkelyk niet op de
agenda stond. Nakasone kwam
gisteravond in de VS aan voor
een officieel bezoek van drie da
gen.
Reagan zei na een eerste gesprek
dat het zeer vruchtbaar was voor
al wat betreft de moeilyke vraag
stukken inzake handel en defen
sie. Gegeven het belang van onze
betrekkingen en onze gemeen
schappelijke vcrantwoordclyk-
heid heb ik premier Nakasone
gevraagd onze inspanningen ten
behoeve van de internationale
vrede nader te bespreken, aldus
de president
In Washington verluidde het dat
by "open en directe gesprekken"
by Japan is aangedrongen op
handelsconcessies en een grote
re defensie-inspanning.
