Eigen veiligheidsbeleid EG
Reagan laat zich
overrompelen door
elan van Andropov
Franse regering
neemt gas terug
D-
Nieuw op het postkantoor:
buitenlands geld.
Besrr.et vlees
in Denemarken
-C
Walesa mag
niet werken
Pleidooi Euro-parlement laat NAVO onverlet
Verzetsacties
iii El Salvador
Video-geschil met Japan onopgelost
Kleine zaken. Grote zaken.
Je doet ze op het postkantoor.
ZATERDAl 15 JANUARI 1983
KOPENHAGEN (DPA/UPI) - La-
boratorumproeven hebben aan
getoond dat Denemarken op
nieuw s getroffen door het
kwaadardige mond- en klauw
zeer. Noorwegen en Zweden
hebben gisteren hun grenzen
voor V6E en vlees uit Denemar
ken geshten.
De Deense vleesexporteurs voor
zien stroapen van verscheidene
honderdei miljoenen guldens,
vooral ondat ook de markten in
Japan en le Verenigde Staten nu
zeker no| een jaar ontoeganke
lijk blijvei.
Buitenland
WENEN (GPD) - Lech Walesa, de
voormalig leider van de buiten
de wet gestelde Poolse vrije vak
bond Solidariteit, is gisteren bij
de poort van de Lenin-scheeps-
werf in Gdansk de toegang ont
zegd toen hij probeerde weer aan
het werk te gaan in zijn vroegere
baan als elektromonteur. Strikt
genomen is hij nog steeds in
dienst omdat hij nooit ontslagen
is.
Een lid van de administratie, die
daarvoor speciaal door de direc
tie was aangewezen, nam Walesa
mee naar de personeelsafdeling
in een klein stenen gebouw bui
ten de poorten van de scheeps
werf, waar hij een uur heeft zit
ten wachten. Daarna werd hem
meegedeeld dat na de militaire
bezetting van de werf zijn pasje
niet langer geldig was.
Walesa keerde na deze mededeling
naar huis terug, nadat hij enkele
arbeiders buiten de poort had ge
zegd dat hij wil werken om actief
te blijven. Zonder geregeld werk,
aldus Walesa, heeft hij het gevoel
vermoeid te worden. Hij wil ook
weer terug naar de scheepswerf,
omdat daar tijdens de stakingen
van 1980 'Solidariteit' werd opge
richt en omdat het 'de wieg was
van de vrije onafhankelijke vak
beweging'.
Onder de Poolse wetgeving heeft
Walesa het recht terug te keren
in zijn vroegere functie, waarvan
hij vanwege zijn vakbondsactivi
teiten was vrijgesteld. Hij is
sinds die tijd niet ontslagen of
schoon hij tot 1980 verschillende
malen zijn baan is kwijgeraakt
vanwege toen nog illegale vak
bondsactiviteiten.
Nadat Walesa was weggestuurd
heeft hij gisteren nog een pro
testbrief naar de scheepswerf ge
stuurd, waarin hij zich beklaagt
over zijn behandeling door de
personeelsadministratie. Walesa
heeft inmiddels aangekondigd
dat hij maandag opnieuw een po
ging zal doen weer op de
scheepswerf aan het werk te
gaan.
Volmacht blijft
nodig in België
BRUSSEL (AP) - De Belgische re
gering heeft bekendgemaakt dat
het parlement opnieuw zal wor
den gevraagd de regering voor
1983 bijzondere volmachten te
geven voor besluitvorming op fi
nancieel, sociaal en werkgele-
genheidsterrein.
Toen de centrum-rechtse regering
van premier Wilfri^d Martens
iets meer dan een jaar geleden
aan de macht kwam gaf het par
lement de volmachten voor de
periode tot 1 januari 1983.
Vorig jaar werden door de regering
bij decreet meer dan 200 beslui
ten genomen, maar de economi
sche problemen zijn nog verre
van opgelost.
STRAATSBURG (ANP) - Het Europees parlement heeft
de mini.ters van buitenlandse zaken van de EG-landen
gevraag! opnieuw een stapje verder te gaan bij het be
trekken /an veiligheidsproblemen bij de Europese poli
tieke Sanenwerking (EPS), het streven naar nauwe sa-
menweriing van de buitenlandse politiek van de tien.
Einddoe van de EPS is een gemeenschappelijke buiten
landse politiek.
Het parlemeit heeft in Straatsburg
gepleit voc het, vooral in EPS-
kader, volkdig onderzoeken en
uitwerken van de vitale veilig
heidsbelang die de EG-landen
gemeen hbben. Dit om, zoals
het heet, inoud en uitvoering te
geven aaneen werkelijk Euro
pees concpt inzake vrede en
veiligheid^n deze in het belang
van alle vdkeren van Europa te
bevorder©.
Maar het EB-overleg mag niet lei
den tot utholling van het poli
tiek overig binnen de Noordat-
lantische verdragsorganisatie,
waarbij ale EG-landen behalve
Ierland zin aangesloten. Het zou
juist tot ïauwer NAVO-overleg
moeten léden.
Buitenlands-politieke samenwer
king is forneel geen gemeen
schapszaak,omdat de verdragen
over de economische gemeen
schap, de keen- en staalgemeen
schap en luratom niet in dit
soort sameiwerking voorzien.
Het parlemnt, dat op de meeste
wel door deverdragen bestreken
terreinen ret veel meer kan
doen dan iet-bindende aanbe
velingen rihten tot de EG-mi-
nisterraad de begroting van de
BergbeHimmer leeft
De Belgisoe bergbeklimmer
Jean Borgeois, die vorige
maand irde Mount Everest
spoorlooiwas verdwenen en
van wie werd aangenomen
dat hij dod was, dook giste
ren gezoid en wel in Kath-
mandu o).
Bourgeois, '4 jaar, zei dat hij op
30 decenbe: was gevallen
aan de Tbetaanse kant van
het gebergte.Hij was niet ge
wond en hepbijna drie dagen
zonder eten loor de snijden
de wind. Opl januari kwam
hij bij een ghucht, waar hij
te eten kreej.
Geelzuch
Een Zweedse lolitieagent heeft
geelzucht pgelopen nadat
hij door eei drugsverslaafde
in een vingr gebeten was.
Het is na drieaar weer het eer
ste geval va geelzucht bij de
Zweedse péitie. Haar leiding
heeft alle agenten gewaar
schuwd ds bij het omgaan
met drugserslaafden het ri
sico van eo leverinfectie be
staat.
Gescherk
De Nationse Bibliotheek in
Wenen heft de originele par
tituren an verscheidene
opera's e liederen van Ri
chard Struss en brieven van
deze corponist als schen
king gekegen. Deze hand
schriften bevonden zich in
het bezit/an de weduwe van
de Oostarijkse dirigent Cle
mens Kruss (1893-1954).
De 88-jarie mevrouw Krauss
die zangres is geweest, ver
telde dt het belangrijkste
manuscipt het concept voor
de oper "Capriccio" is, een
werk dt Richard Strauss
(1864-199) in 1940-1941 sa
men mt Clemens Krauss
maakte.
Tuinhik
De Britseninister van werkge-
legenhed, Norman Tebbit,
heeft ojeen bijeenkomst met
zakenliden verzucht dat het
drie manden had geduurd
voorda hij in een land met
meer dn drie miljoen werk
lozen imand kon vinden die
bereid was tegen betaling
zijn tuihek te repareren.
De voorAter van de bond van
mecanjiens, Terry Duffy,
noemd de opmerking van
de mirster ridicuul. "Men re
pareer zijn tuinhek gewoon
lijk ze", zei hij.
EG uitgezonderd), heeft op het
terrein van de buitenlandse poli
tiek in het geheel geen bevoegd
heid. Het wordt van tijd tot tijd
niet al te diepgaand ingelicht
door de minister die de EPS
voorzit (en ook de voorzitter van
de EG-ministerraad is), maar de
opvattingen van het parlement
zijn op geen enkele wijze bin
dend voor de ministers.
Enige tijd geleden besloten de
EPS-ministers formeel te gaan
doen wat zij in de praktijk, infor
meel, al lang deden, namelijk om
ook de politieke aspecten van
veiligheidsproblemen te bespre
ken. Maar een Westduits voor
stel, in de Europese Gemeen
schap ook ministers van defensie
te laten bijeenkomen, werd ver
worpen.
MOSKOU - In Moskou is gisteren de voormalige Russische president Podgorny tijdens een sobere plechtigheid
begraven. Podgorny, die deze week op 79-jarige leeftijd overleed, werd vijf jaar geleden door Brezjnjev uit hel
ambt gezet en speelde sedertdien geen rol van betekenis meer in de Sowjet-politiek.
PARIJS - Binnen het Franse kabi
net zijn spanningen ontstaan na
dat premier Mauroy gedurende
zijn nieuwjaarsreceptie voor de
pers bekend maakte dat door mi
nister voor economische zaken
Delors afgekondigde, anti-infla
toire maatregelen „voorlopig"
niet zullen doorgaan. Ook het
plan tot nationalisering van de
(katholieke) privé-scholec is
voorlopig in de ijskast gezet tot
na de gemeenteraadsverkiezin
gen van maart. Opiniepeilingen
wijzen uit dat de huidige sociali-
tisch-communistische coalitie
daarbij een gevoelige nederlaag
zal lijden.
Door
Rudolph Bakker
De regering poogt de schade te be
perken door de voorgenomen
verlaging van de rente op rentes
paarboekjes voor „volksspaar
ders" van 8,5 procent naar 7,9
procent uit te stellen. Toch zou
deze maatregel volledig aanslui
ten op de wereldwijd dalende
rente.
Het afgelopen jaar zal, naar het
zich laat aanzien, de inflatie eni
ge procenten zijn teruggedron
gen vergeleken met vorige jaren.
En terwijl president Mitterrand
in zijn nieuwjaarstoespraak voor
het Franse volk heeft verklaard
dat de kwijnende Franse indus
trie „zuurstof moet worden toe
gediend", is minister voor econo
mische zaken Delors er op uit -
gebruik makend van de terugge
lopen inflatiecijfers - de rente
voet te verlagen om het lenen
van geld bij de banken te verge
makkelijken. Deze verlaging van
de rentevoet dient volgens de mi
nister ook door te werken op de
spaarbankboekjes van de volks
spaarders (de zogenaamde „eek
hoornboekjes"), welke volks
spaarders door de regering wor
den geleid in de richting van een
nieuw spaarobject, de zogenaam
de „rosé boekjes", waarvan de
rentevoet geindexeerd zal zijn op
de inflatiecijfers.
De bevolking is niet duidelijk ge
noeg op de mogelijkheid van de
„rosé boekjes" gewezen, om niet
te zeggen dat het rose-boekjes-
plan een sof is geworden van de
eerste orde. Nog maar twee mil
joen spaarders hebben gerea
geerd op dit voorstel, terwijl het
potentieel op 16 miljoen wordt
geschat. Bovendien voelen de
Franse kiezers er niets voor aan
de regeringsoproep tot nationale
solidariteit gevolg te geven wan
neer het hen geld kost. Dat heeft
de leiding van de socialistische
partij begrepen. De zuiver econo
mische logica van minister De
lors is daarom ook opgeofferd
aan de egoïstische impuls van de
Fransen, die in maart nieuwe ge
meenteraden moeten kiezen.
Ook in de regeringsgezinde pers
vroeg men zich gisteren af of de
ze capitulatie - die tegelijk een
bewijs is voor de diepgaande ver
schillen van mening binnen het
kabinet - de regering werkelijk
zal helpen in zyn strijd om het
behoud van een zekere good
will. Want ook op ander terrein
heeft het kabinet bakzeil ge
haald. Minister voor onderwijs
Savary heeft zijn kortgeleden ge
publiceerde plan tot vergaande
nationalisering van de privé-
scholen - en dat betreft in hoofd
zaak het katholieke onderwijs -
voorlopig in de kast gezet tot dat
„maart" voorbij zal zijn. Het plan
had grote weerstand opgewekt
in de Franse katholieke wereld,
maar ook bij een ieder die bij het
Franse, door de staat gesubsi
dieerde, privé-onderwijs betrok
ken is.
Intussen zit de oppositie niet stil.
Oud-president Giscard d'Estaing
verscheen deze week op de om
slag van L'Express en had een
lang interview met dit - rechtse -
weekblad waarin hij vervroegde
parlementsverkiezingen voor
spelt. Zelfs de regeringsgezinde
Le Monde besteedt aan dit inter
view bij uitzondering en op zijn
voorpagina grote aandacht. En
dan verscheen oud-premier Bar
re voor het eerst sinds zijn aftre
den in mei '81 voor de televisie
camera's, waarin hij op zijn ge
mak kon verklaren dat hij „het
allemaal wel had zien aanko
men". Want wat minister Delors
met de spaarbankboekjes had
gewild, en wat van de partij niet
mocht, behoorde ooit tot het eco
nomisch wapentuig van de toen
malige premier Barre.
Op 415 postkantoren kunt u nu ook terecht voor buitenlands
geld. U betaalt contant of met uw girobetaalkaarten.
Natuurlijk kunt u op dezelfde postkantoren óók uw buitenlands
geld weer inwisselen.
SAN SALVADOR (AP) - Het
linkse verzet in El Salvador heeft
donderdag en gisteren zijn acties
massaal opgevoerd na de oplos
sing van de crisis die binnen het
leger was ontstaan naar aanlei
ding van de in de provincie
Cabanas rebellerende kolonel
Ochoa. Het verzet is erin ge
slaagd de noordelijke stad
Cacaopera op het leger te herove
ren, leverde strijd met regerings
troepen in twee provincies en
voerde een grootscheepse dyna-
mietaanslag uit op een verkeers
knooppunt in aanbouw bij San
Salvador.
Volgens een plaatselijke leger-
woordvoerder hebben de rebel
len donderdag Cacaopera, 180 ki
lometer ten noordoosten van San
Salvador veroverd. Ook gisteren
had het verzet nog de controle
over de stad. De gevechten heb
ben tot op heden aan 2 regerings-
mihtairen het leven gekost, ter
wijl 11 gewonden zyn gevallen.
_aldusjietjeger
Halverwege zijn verblijf in het
Witte Huis. is het president
Reagan nog op vrijwel geen en
kel terrein gelukt een daad
krachtig en vooral consistent
beleid te ontwikkelen. De eco
nomische recessie is in de Ver
enigde Staten allerminst be
zworen, rendementsherstel in
bedryven is uitgebeleven, de
werkloosheid is nog nooit zo
groot geweest, contrasten tus
sen rijk en arm hebben een
schrille vorm aangenomen.
De Midden-Oosten-diplomatie
heeft nog nauwelijks tastbaar
resultaat opgeleverd en meer
in het algemeen is het met het
Amerikaanse leiderschap in de
Westerse wereld slecht gesteld.
De relaties met de Sowjet-Unie
zijn een sprekend voorbeeld
van het gebrek aan een uitge
balanceerde Amerikaanse stra
tegie.
door
Ton van Brussel
De Verenigde Staten zijn zeker
niet het enige Westerse land
dat is overrompeld door de op
het oog soepel verlopen wisse
ling van de wacht in het Krem
lin. In plaats van het door me
nigeen na de dood van Brezjn
jev voorspelde machtsvacuüm,
was er binnen enkele dagen al
het gegeven van een nieuwe
leider die met een opmerkelijk
elan het bondgenootschap
nieuwe ontwapeningsvoorstel
len presenteerde. En daarbij
komt dat de flitsende entree
van Andropov op het toneel
van de wereldpolitiek zeker
niet volledig als een publicitair
hoogstandje kan worden afge
daan. Integendeel: de sugges
ties van Moskou bevatten wel
kome bouwstenen voor het
moeizame vredesoverleg in
Génève.
Daar zijn de onderhandelaars nu
op reces, maar wordt binnen
enkele weken het overleg tus
sen de Verenigde Staten en de
Sowjet-Unie weer hervat. Dat
gesprek wordt op twee fronten
gevoerd. Het Start-overleg be
perkt zich tot de intercontinen-
tale-raketten, die de Sowjet-
Unie en de Verenigde Staten
op elkaar hebben gericht
Daarnaast is er het JNF-over-
leg dat betrekking heeft op de
raketten voor de middellange
afstand gericht op Europese
doelen. Naar dat laatste over
leg gaat uiteraard de meeste
belangstelling van de Europe
se bondgenoten uit omdat er
een duidelijke relatie ligt tus
sen de resultaten van dat ge
sprek en de voorgenomen
plaatsing van de 572-NAVO-ra-
ketten voor de middellange af
stand op Europees grondge
bied. Nederland bijvoorbeeld
stelt een besluit over plaatsing
afhankelijk van de resultaten
van Geheve.
De regering-Reagan is met ui
terst gemengde gevoelens aan
het Geneefse overleg begon
nen. In en rond de regering is
sprake van twee conflicteren
de- visies De ene opvatting wil
hoe dan ook eerst de vermeen
de achterstand van het Westen
op de Russen omzetten in een
voorsprong cn daarna pas over
vermindering onderhandelen;
de andere invalshoek gaat er
vanuit dat er nu een zeker
evenwicht is en over vermin
dering gepraat kan worden.
Het gesprek over de raketten
voor de middellange afstand
raakte vorige maand vlak voor
het reces in een impasse, om
dat de Sowjet-Unie niet bereid
bleek haar op Europa gerichte
SS-20 in het overleg te betrek
ken. als het Westen niet eerst
beloofde af te zien van de
plaatsing van de 572 nieuwe
kernraketten.
De Verenigde Staten bood dat de
kans om de publieke opinie
duidelijk te maken dat Moskou
niet werkelijk bereid is tot een
vergelijk te komen.
Sinds de komst van Andropov
liggen de kaarten anders ge
schud. Hij deed deze week we
derom een compromisvoorstel
en ook de nieuwe leider van de
Westduitse sociaal-democra
ten Hans Vogel kwam uit Mos
kou terug met de boodschap
dat er aan de Rusissche kant
volop beweging is in de ideetn
over wapenbeheersing.
De Sowjet-Unie is nu inmiddels
wel bereid om over de SS-20 te
praten en niet alleen over te
rugtrekking van dit wapen tot
achter de Oeral, maar zelfs
over totale vernietiging van de
na het overleg overtollig ge
worden wapens. Dat laatste
was een eis van de Verenigde
Staten omdat de SS-20 achter
de Oeral weliswaar minder di
rect gevaar biedt voor Europa,
maar vandaaruit weer wel Chi
na en de Amerikaanse West
kust bedreigt.
Andropovs voorstellen bieden
nog niet meer dan de ruwe op
zet van een intentie en laten
nog veel terzake doende de
tails onduidelijk, maar ze bie
den, zo moest ook Reagan deze
week voorzichtig toegeven,
aanknopingspunten voor een
gesprek Het Witte Huis komt
dat slecht uit, omdat Andropov
op die manier de fakkel van de
publieke gunst op handige w\j-
ze van Reagan heeft overgeno
men.
Het ontslag van Eugene Rostow
als leider van de beide Geneef
se gesprekken, komt daarbij
als olie op de golven. Rostow
die in het verleden iedere toe
nadering tot het Oostblok af
wees en behoorde tot het kamp
dat eerst wilde bewapenen en
dan pas praten, had zich de
laatste maanden te zeer ont
wikkeld tot een gesprekspart
ner die een serieus compromis
nastreefde en dat is niet iets
waar Reagan by zijn rechtse re
publikeinse vrienden mee kan
aankomen. In die kring was er
deze week toch al de woede
over de aangekondigde ver
minderde verhoging van de de
fensie-uitgaven. Het handha
ven van Rostow, zou beteke
nen dat de VS bij de hervatting
van het Start-overleg op een
welwillend kompas zou blijven
varen. Reagan vond daar in ei
gen kring kennelijk te weinig
steun voor.
Wat de afloop van het Geneefse
overleg betreft, rest nu slechts
pessimisme. De beëdiging van
Rostows opvolger zal maanden
duren en dan staat het Witte
Huis weer in het teken van de
Eugene Rostow
verkiezingsstrijd. Gevreesd
moet worden dat een genuan
ceerd wapenbehcersingscom-
promis het tegen die tijd nog
meer dan nu zal moeten afleg
gen tegen de in het rechts re
publikeinse kamp zo geliefde
ijzervretenj Dan kan gebeuren
wat velen in Europa al vóór de
verkiezing van Reagan voor
spelden en deze week ook nog
eens door Rostow als gevaar
werd gesignaleerd: de roep om
een eigen Europese weg zal
toenemen, te koste van de ver
trouwde verhoudingen binnen
het NAVO-bondgenootschap.
L
TOKIO (UPI) - Een delegatie van de EG is er m Tokio
niet in geslaagd Japan ertoe over te halen zyn ex
port van videorecorders naar de EG-landen te ver
kleinen. Een woordvoerder van het Japanse minis
terie van internationale handel en industrie heeft
verklaard dat er van Japanse kant geen toezeggin
gen zijn gedaan. Eerder was uit Japanse regerings
kringen vernomen dat de uitvoer zou worden be
perkt tot 4,5 miljoen recorders (vier miljoen comple
te en een half miljoen in onderdelen)
Japan heeft op de Europese videomarkt een aandeel
van negentig procent Vong jaar werden er vijf mil
joen videorecorders naar de EG geexporteerd en in
1981 2,8 miljoen
De Europese delegatie is in Tokio om daar te praten
over het wegnemen van handelsproblemen Zij
heeft een lijst met artikelen overhandigd waarvoor
zy een vermindering van de uitvoer wil. Op die lijst
staan onder meer televisietoestellen, numeriek ge
stuurde gereedschapswerktuigen, lichte bedrijfswa
gens. motorfietsen, geluidsapparatuur en kwarts-
horloges. De uitkomst van de besprekingen zal eind
februari in de Europese ministerraad ter sprake ko
men, zo heeft een woordvoerder van het EG-kantoor
in Tokio gezegd.
