c
Wie geen bv
meer mag
oprichten,
kan er wel
een kopen
Piraat stoort
vliegverkeer
Maatregelen op komst om zwendel tegen te gaan
h
Met spoed
lege BV.
Extra
„Ik heb nog een bloemen- en
groenten-bv liggen. Die
kan ik aan de straatstenen
niet kwijt. Maar import- en
export-bv's, zuivere han-
dels-bv's en horeca-bv's,
daar is altijd vraag naar".
De man - zijn naam wil hij niet
genoemd zien - heeft dit jaar
zo'n tien lege bv's verhandeld.
Dat zijn besloten vennoot
schappen, die geen onderne
ming meer uitoefenen en ook
niet over zóveel bezittingen be
schikken dat ze als beleggings
maatschappijen te beschou
wen zijn.
Vraag
Genoemde handelaar adverteert,
evenals een aantal collega's, re
gelmatig. Meestal in landelijke
dagbladen. Aanbod komt daar
niet veel op af, wel heel wat
vraag.
Hij haalt de boeken erbij, om
even te laten horen aan welke
„bestellingen" hij nog niet
heeft kunnen voldoen. Hij
leest een lijst voor van ruim 25
gezochte bv's, variërend van
een chocolaterie tot een ac
countantskantoor, en van een
transportmaatschappij tot een
producent van zonweringen.
Er zijn in Nederland twee manie
ren om aan een bv te komen.
De eerste is er zelf één oprich
ten, de tweede is er een kopen.
Wie een bv wil oprichten heeft
tijd, geld, een betrekkelijk
schone lei en een mede-oprich
ter nodig. Hij moet naar een
notaris en heeft een „verkla
ring van geen bezwaar" nodig
van het ministerie van justitie
dat hiervoor onder meer uit
spit of de aanvrager eerder bij
zwendel betrokken was (het
zogenaamde antecedentenon
derzoek).
Ten slotte moet hij bij de Kamer
van Koophandel worden inge
schreven. Een paar maanden
gaan daar alles bij elkaar al
gauw mee heen, een paar jaar
geleden was dat nog zes maan
den tot een jaar.
Daarnaast moet hij 35.000 gulden
in de bv storten; op dit bedrag
is hij aanspreekbaar bij een
eventueel faillissement, de rest
van zijn vermogen is vrij. Wel
iswaar kan het gestorte bedrag
er meteen weer uitgehaald
worden, maar de oprichter
moet het kapitaaltje toch maar
even hebben liggen.
Zwakke plek
Bij de aankoop van een bv ligt
dat allemaal heel anders. Dan
kan de zaak met een beetje ge
luk met een paar dagen be
klonken zijn, hoeft er niet op
nieuw geld in de bv gestort te
worden en blijft het anteceden
tenonderzoek van het ministe
rie van justitie achterwege.
„En dat", zegt mr. J. van der
Grijp van de Utrechtse Kamer
van Koophandel, „is de zwak
ke plek van het hele systeem.
Een dag na inschrijving kun
nen alle aandelen van een bv
worden overgedragen aan ie
mand die het antecedentenon
derzoek niet zou kunnen door
staan". Van der Grijp heeft als
adjunct-secretaris van de
Utrechtse Kamer onder meer
het handelsregister onder zijn
hoede waarin ook bv's moeten
zyn ingeschreven.
Iemand die bij het ministerie van
justitie als „malafide" te boek
staat, kan dus geen bv meer
oprichten maar er wel een ko
pen.
Waarmee niet gezegd is dat ie
dere koper van een bv daar ma
lafide bedoelingen mee heeft.
te koop gewaagd
c*2>93 iSol"<1,rn 1°^ I
door Nel van Bemmel
Steeds vaker zijn in kranten advertenties te lezen waarin lege bv's te koop
worden gevraagd of aangeboden. Een bedrijf dat uitbreidt kan er een nodig
hebben, een bedrijf dat het wat kalmer aan doet wil er wel een kwijt en krijgt
daar nog geld voor ook.
Sommigen 2ien brood in deze ontwikkeling en zetten een nering in bv's op,
zoals anderen in tweedehands huisraad handelen. De kans dat de koper van
zo'n snel op de kop getikte bv daar kwade bedoelingen mee heeft, is echter een
stuk groter dan wanneer iemand langs de officiële weg een bv opricht.
Daarom zijn het ministerie van justitie en de Kamers van Koophandel niet
onverdeeld gelukkig met deze vorm van bedrijvigheid.
Van der Grijp wijst erop dat
een ondernemer die een ris
kant project wil aanpakken, er
heel wijs aan kan doen dit pro
ject in een aparte bv onder te
brengen om zodoende niet zijn
hele bedrijf en vermogen in ge
vaar te brengen. Zo hebben
veel grote bedrijven een groot
aantal bv's, bij wijze van risico-
spreiding.
De eerder genoemde anonieme
handelaar vertelt dat het voor
al grote bedrijven zijn die bij
hem aankloppen om la minu
te een bv'tje op de kop te tik
ken. „Een koper die tien mille
voor een bv neertelt, die wil
wat. Dat is geen rotzooier",
meent hij. Hij herinnert zich
met zichtbaar genoegen hoe hij
eens een bv verkocht aan een
man die in een Mercedes met
chauffeur kwam voorrijden.
„Dat bleek een heel grote olie
jongen te zijn".
Onduidelijk
Van der Grijp kijkt wat anders
tegen zulke handeltjes aan:
„Verkopers die met bv's adver
teren, weten meestal dat er
geen behoorlijke zaken mee
worden gedaan".
Hoeveel bv's er per jaar verhan
deld worden, kan niemand ver
tellen. Ook over de prijzen die
ze doen bestaat geen duidelijk
heid. Anonieme handelaren
noemen bedragen uiteenlo
pend van 2000 tot 25.000 gul
den, onder meer afhankelijk
van de aanwezigheid van im
port- en export-vergunningen,
en van „fiscaal compensabele
verliezen". Dat zijn verliezen
waartegen een nieuwe eige
naar in sommige gevallen zijn
winsten voor de belasting mag
wegschrappen. Gemakkelijk is
dat echter niet, sinds de wet in
1969 een stuk strenger is ge
worden.
Overigens is de aankoop van een
bv niet zonder risico; als de vo
rige eigenaar schulden heeft
gemaakt, gaan die gewoon op
de nieuwe eigenaar over. Het is
daarom zaak om bij aankoop
een accountantsverklaring te
hebben die de aanwezigheid
van schulden uitsluit. Pas dan
kan de nieuwe eigenaar er ze
ker van zijn niet met schuldei
sers te worden geconfron
teerd.
Zal menige verhandelde bv te
rechtkomen bij een nette on
dernemer die daar op volstrekt
wettelijke wijze zaken mee
doet, de Kamer van Koophan
del en ook het ministerie van
justitie zitten in hun maag met
oplichterijen die
Onderzoek
Het Wetenschappelijk Onder
zoek en Documentatie Cen
trum (WODC) van het ministe
rie van justitie heeft een studie
verricht naar het voorkomen
van malafide praktijken bij de
bijna 1000 bv's die in 1980 fail
liet zijn verklaard. Bij 36 van
deze gevallen is volgens de on
derzoekers drs. A. C. Berghuis
en G. Paulides sprake van ma-
lafiditeit, hun gezamenlijke
schuldenlast ligt ruim boven
de 200 miijoeq gulden, en dit
betreft dan voorial belasting- en
premieschulden.
„Opmerkelijk is voorts", schrij
ven de onderzoekers, „dat
waar uit de dossiers de geur
van malafiditeit opstijgt,
slechts zelden een civiele of
strafrechtelijke actie overwo
gen, laat staan ondernomen
wordt. De premie op mis
bruik is dus groot".
De bekendste voorbeelden van
fraudes met bv's komen uit de
koppelbazen wereld: een on
deraannemer heeft mensen in
dienst van een bv en stelt zijn
personeel voor een tijdje ter
beschikking van een aanne
mer; de bv draagt geen belas
tingen en premies af en gaat na
een paar maanden failliet. De
eigenaar is slechts op het in de
bv gestorte kapitaal (maximaal
f 35.000) aanspreekbaar, de rest
steekt hij in zijn zak. Vervol
gens is het heel goed mogelijk
dat dezelfde werknemers in
dienst komen van een nieuwe
bv van dezelfde eigenaar, die
daar eventueel een stroman als
directeur neerzet Van der
Grijp: „Op die transacties met
bv's krijgen wij geen zicht Al
leen de nieuwe directeur moet
worden opgegeven". Het gaat
bij misbruik niet altijd om zul
ke enorm grote zaken. Een
voorbeeld van fraude op klei
nere schaal: een winkelierster,
volkomen te goeder trouw,
verkoopt haar zaak: een bv
waarin het pand, de voorraden
en wat schulden zitten. De
nieuwe eigenaar brengt echter
het pand en de andere bezittin
gen over in een andere bv de
oude bv gaat failliet en de
schuldeisers hebben het nakij
ken.
Maatregelen
Intussen heeft de overheid wel
maatregelen getroffen om mis
bruik tegen te gaan. Om te be
ginnen moet in een nieuwe bv
een kapitaal gestort worden
van f35.000 (dat was vroeger
minder); dit kapitaal wordt
binnenkort waarschijnlijk op
getrokken naar f 40.000 en dat
zal dan ook gelden voor eerder
opgerichte bv's. Een aardige
bijdrage in de strijd tegen mis
bruik, maar voor kleine, nette
bv's kan zo'n extra storting een
flink probleem opleveren.
Een tweede maatregel is een ver
scherping van het anteceden
tenonderzoek door het minis
terie van justitie. Justitie trekt
nu in elk geval na of mensen
die een bv willen oprichten
geen vermogensdelicten op
hun strafregister hebben.
„Maar als iemand zestigmaal
door rood licht heeft gereden,
is dat op zich geen reden om
geen bv te mogen oprichten",
aldus een woordvoerder van
justitie. „En een zedenmisdrijf
hoeft evenmin een beletsel te
zijn. Maar iemand met zeden
misdrijven op zijn strafregister
moet geen sportschool of mas
sage-instituut willen begin-
Ook bekijkt justitie of er verband
bestaat tussen het beroep van
de oprichters en de doelstel
ling van de beoogde bv. „Een
secretaresse en een journaliste
die een bv in havenwerken wil
len oprichten, moeten dat wél
even komen toelichten", aldus
dezelfde woordvoerder. „Maar
dat wil niet zeggen dat onze
medewerking zonder meer uit
gesloten is". Ook gaat justitie
na of de oprichters gedurende
de afgelopen acht jaar bij een
faillissement betrokken zijn
geweest
Als dit zo is. zonder dat ze er iets
aan konden doen. is dit geen
beletsel om de benodigde „ver
klaring van geen bezwaar" van
justitie te kragen.
Vergoeding
Een derde zaak die zwendel met
bv's moet tegengaan is de wet
ketenaansprakelijkheid die
sinds de afgelopen zomer van
kracht is. Deze stelt aannemers
aansprakelijk voor de afdracht
van loonbelasting en sociale
premies van hun onderaanne
mers.
Verder ligt er - als vierde maatre
gel - een wetsontwerp dat de
faillissementscurator (dat is de
persoon die door de rechtbank
is aangewezen om een faillisse
ment af te handelen) ruimere
bevoegdheid te geven om van
een bestuurder van een bv
schadevergoeding te verlan
gen indien onbehoorlijk be
stuur heeft plaatsgevonden.
Ook is een maatregel in voor
bereiding die een bestuurder
persoonlijk aansprakelijk zal
stellen voor de afdracht van
loonbelasting en sociale pre
mies, „tenzij de niet-betaling
niet aan hem te wijten is".
Als vijfde staat een wet op stapel
(ten gevolge van een EG-richt-
lijn) die bv's zal verplichten tot
publikatie van hun jaarreke
ningen.
Het zesde en laatste wapenfeit in
de strijd tegen misbruik van
bv's is het op grote schaal ont
binden van lege bv's. In Rot
terdam is dat gebeurd met
tweehonderd zogenaamde
slaapkamergevallen: bv's waar
al jaren niets mee gebeurde.
Zo'n ontbinding kan de offi
cier van justitie in samenwer
king met de Kamer van Koop
handel bewerkstelligen. Het
voordeel is dat met deze exem
plaren in elk geval niemand
meer opgelicht kan worden.
Alleen al bij de Utrechtse Ka
mer staan 900 lege bv's inge
schreven, waarvan er 700 al
meer dan een jaar lang geen ac
tiviteiten hebben ontplooid.
Toezicht
Intussen meent Van der Grijp
van de Utrechtse Kamer dat
zwendel pas op grote schaal
wordt teruggedrongen, als de
onderlinge verkoop van bv's
(en de overdracht van aande
len ervan) onderworpen zou
zijn aan toezicht bij justitie, bij
voorbeeld in de vorm van een
antecedentenonderzoek zoals
dat gebeurt bij oprichtingen.
Onderzoeker Berghuis van het
ministerie van justitie stelt
echter dat dit zoveel tijd zou
vergen, dat het onbegonnen
werk is. Ook het feit dat frau
derende bv-directeuren en -ei
genaren nauwelijks vervolgd
worden wijt hij aan organisato
rische problemen: namelijk de
enorme overbelasting van de
officieren van justitie.
Van der Grijp begrijpt niet goed
waarom met name de koppel-
bazenfraude niet steviger aan
gepakt wordt „Dat betaalt
zichzelf', meent hij gezien de
enorme bedragen aan belastin
gen en sociale premies die kop
pelbazen achtero verdrukken.
Het huidige systeem schiet
volgens hem ernstig tekort:
„De echte slechterikken vin
den in de huidige structuur al
tijd weer gaten"
De meningen staan lijnrecht
tegenover elkaar. Vliegtui
gen hebben elke dag op
nieuw last van etherpira
ten, stelt de Rijkslucht
vaartdienst. Het radiocon
tact met de verkeerstoren
wordt té vaak gestoord,
luidt de lezing. Onzin, zeg
gen de piraten. Schiphol,
zit op de AM-band. Wij, de
illegale radio-amateurs,
zenden via de FM-band.
Onmogelijk dus dat men
hinder van ons heeft. Wie
heeft er nu gelijk?
De RLD? Om haar gelijk aan te
tonen verdwijnt er een bandje
van een gesprek tussen de be
manning van een vliegtuig en
de verkeerstoren in de casset
te-recorder. Twee woorden zijn
te verstaan, dan volgt een mi
nutenlange storing. Af en toe
zijn er stemmen hoorbaar, ver
staan doe je ze niet.
Een Leidse radiopiraat, hiermee
geconfronteerd, is er niet ka
pot van. Vertelt overeen
vriend die op Schiphol werkt
en naar hem luistert als hij
zendt. Dan, beweert hij, kun je
het vliegverkeer niet storen.
Allemaal duimsap dus die ver
halen. Bovendien, aldus de il
legale zender, moet je om via
de AM-band in de ether te ko
men, een antenne op je dak
hebben van zeker zestig meter
hoog. Iets dat wél in het oosten
van het land kan, maar hier
niet
Knoop
Een onontwarbare knoop? Het
lijkt erop. Hoe dam je, wat de
RLD betreft, dit probleem nu
in? De Radio Controle Dienst
(RCD) doet er alles aan om het
vliegverkeer zo veilig mogelijk
te doen verlopeh. Spoort gere
geld zenders op en haalt die uit
de lucht. Maar ook zij heeft
slechts beperkte middelen en
kan niet overal tegelijk zijn. De
uitbreiding van de Telegraaf-
en Telefoonwet, die voor de
deur staat, lijkt de RCD te hulp
te komen. Hierin wordt be
paald dat de zendapparatuur
die de piraten gebruiken, niet
meer mag worden verkocht.
Probleem uit de wereld? "Wel
nee", stelt mevrouw Couzijn,
officier van justitie en speciaal
belast met overtredingen van
de Telegraaf- en Telefoonwet.
"Echt uitroeien doe je dit
nooit. Het verschijnsel is zeer
moeilijk te bestrijden. Wat wij
proberen te doen is de exces
sen, zware zenders, de kop in
te drukken."
Elke dag last van die piraten,
stelt de RLD onomwonden. Pi
loten en verkeersleiders ma
ken er melding van.
Tot ongelukken heeft het storen
van het radiocontact echter
nog nooit geleid. Hoewel het
ongeval op Tenerife, met hon
derden doden, door sommigen
wordt geweten aan een com
municatiestoring. "Eigenlijk",
overweegt Dammers, "mag je
in het luchtverkeer totaal geen
storing hebben. Wij zitten, wat
Nederland betreft, tegen de
honderd procent veiligheid
aan. Dat willen we zo houden.
Komt er iemand op onze fre
quentie, ja, dan kan het fout af
lopen."
Indringers
Begrijpelijk dat de RLD zich met
hand en tand tegen de dringers
verzet. "We vechten ertegen"*
zegt woordvoerder Dammers.
"Piraten dragen bij tot onzeke
re toestanden in de lucht. Toe
standen die je echt niet "kunt
hebben. De piloten hebben
voldoende aan hun hoofd. Zo
dra ze op een noodfrequentie
moeten overschakelen horen
ze ook berichten die voor ande
re vliegtuigen bestemd zijn.
Onveilig is het niet, maar het
maakt de hele communicatie
moeilijker en het schept ver-
Radiopiraten, die via de FM-band voor oma's, opa's en zieken een gezellig plaatje draaien
of een spelletje doen, rijden steeds vaker, zo zegt de Rijksluchtvaartdienst, het
vliegverkeer in de wielen. Anders gezegd: ze storen het radiocontact vanuit de lucht met de
verkeerstoren waardoor er hachelijke situaties zouden kunnen ontstaan.
Het opsporen van die illegale zenders heeft de Radio Controle Dienst (kortweg RCD) in
Nederhorst den Berg als nummer één op haar lijstje staan. Geregeld doet zij peilingen om
de stoorzenders uit de lucht te halen. Onlangs nog werd een 21-jarige inwoner van
Badhoevedorp opgespoord. Hij stoorde het binnenkomend vliegverkeer op Schiphol. Uren
was er op één frequentie geen contact mogelijk tussen het vliegtuig en de verkeerstoren. De
man werd gepakt na een klacht van de luchthaven.
Ondervindt Schiphol veel hinder van de radiopiraterij, het marinevliegveld in Valkenburg
heeft er, vreemd genoeg, totaal geen last van. Een rondgang langs de vliegvelden, de
opsporingsdienst, de luchtvaartdienst, de piraten en Justitie.
door Jan Westerlaken
waning. Daarom staan wij op
het standpunt: geen piraten in
de lucht."
Een mening die mevrouw Cou
zijn van harte steunt. Zij zegt:
"Iedere verstandige piraat die
weet dat hij het vliegverkeer
stoort, trekt de stekker uit het
stopcontact. Kijk, het publiek
heeft geen aandacht voor deze
moeilijkheden. Als een piraat
nu eens het vakantiereisje van
de luisteraars naar Spanje in
de war zou sturen? Misschien
kijken ze er dan heel anders te
genaan. Ik denk dat de piraten
dit ook niet leuk zouden vin
den."
Wat heel nauw samenhangt met
de piraterij, is de vraag: hoe
veilig zijn de passagiers? "Pre
cies", zegt de heer R. Witzen,
een andere medewerker van de
RLD. "Daar gaat het ons ook
om. Koste wat het kost moet
worden voorkomen dat er wat
gebeurt. Die mensen moeten
weer veilig aan de grond wor
den gezet".
Ach", relativeert hij later "als er
storing op de boordradio is, zal
dat niet direct tot panieksitua
ties leiden. Voor een ongeluk is
een opeenvolging van gebeur
tenissen nodig maar storing op
de radio kan daar een onder
deel van zijn".
Verlinkt
Jan, een Leidse etherpiraat: "Ze
kunnen zeggen wat ze willen,
maar ik blijf erbij dat we niet
storen. We zitten op een andere
frequentie".
De verkeersleiding van Schiphol
heeft onlangs wél geklaagd.
Het gevolg was dat de RCD
een piraat uit de lucht haalde.
Hoe verklaar je dat dan? Jan:
"Voor mij kan het gewoon niet.
Misschien is die knaap wel
door z'n buren verlinkt. Want
dat gebeurt ook wel eens. Mij
kunnen ze in elk geval niet wijs
maken dat die man met z'n
zendertje Schiphol in rep en
roer heeft gebracht. Stoor ik
werkelijk, nou dan is het te
recht dat ze mij de controle
dienst op m'n dak sturen. Op
zettelijk de boel in de war stu
ren, kom, dat doe je toch niet?
Stel je voor dat ik met mijn uit
zending een vliegtuig zou ver
hinderen te landen. Nou, nou,
dat is nogal wat."
Dammers (RLD): "Die mensen
dénken dat ze niet storen of dat
het meevalt. Maar dat is niet
zo. Vaak ligt het aan de appara
tuur die niet in orde is. Ze
knoeien er zelf wat aan en den
ken dat het dan wel kan. Zo is
het natuurlijk niet Als de pira
ten met goede zenders zouden
werken, hadden wij veel min
der last Helaas is dat niet het
geval."
Als de nood werkelijk hoog is,
draaft de controledienst op.
Soms met succes, soms moet
zij met lege handen weer naar
huis. "Je kunt zo moeilijk tra
ceren waar ze zitten", vertelt
mevrouw Schoor van de RCD,
een onderdeel van de PTT.
"Eén ding is zeker, het opspo
ren van etherpiraten staat bij
ons als nummer één genoteerd.
Het probleem is, dat op het
moment dat een vliegtuig last
heeft van zo'n zender, wij abso
luut niet weten waar we moe
ten zoeken. We hebben het één
keer meegemaakt dat een pi
loot toevallig de roepnaam van
een piraat kon verstaan. Toen
was het voor ons niet zo moei-
Uik".
Valkenburg
Hoe vreemd het ook klinkt, maar
het marinevliegveld in Valken
burg heeft, in tegenstelling tot
onze nationale luchthaven
Schiphol, 'helemaal geen hin
der' van etherpiraten. "Ver
moedelijk zitten wij op een an
dere fiequentie", denkt de
heer W. van Geneste. "De zen
ders kunnen ons wél vangen,
maar storen, nee, ik heb er tot
op heden nooit van gehoord."
Vreemd is het zeker. Want me
vrouw Couzijn, officier van
justitie bij de Haagse recht
bank, herinnert zich een arti
kel van een luchtmacht-kapi
tein waarin melding wordt ge
maakt van de overlast door il
legale zendamateurs.
Etherpiratenj is een misdrijf.
Wat kunnen de piraten voor
straf verwachten als zij uit de
lucht worden gehaald?
Mevrouw Couzijn: "De appara
tuur wordt verbeurd ver
klaard. En de straf? Daar zijn
landelijke richtlijnen voor. Zeg
maar dat elke zender zijn straf
heeft Die kan variëren van een
geldboete (f250) met een voor
waardelijke gevangenisstraf
tot een hoge boete (f500 tot
f750) met celstraf (twee we
ken). Het vermogen van de
zender speelt een rol."
Over de reacties van piraten zegt
mevrouw Couzijn: "Die lopen
uiteen. Maar de meeste komen
er op neer dat ze niet begrijpen
dat hun apparaat stoort Het is
uitgetest, enzovoort Maar ja,
de meesten kijken niet verder
dan hun neus lang is. Zeker, ze
testen wel, maar alleen bin
nenskamers. En dat is, zo
blijkt, niet voldoende. Voor de
rechter staan ze dikwijls met
rode oortjes. Moet je ze later
weer eens voor hun zender ho
ren. In geuren en kleuren ver
halen ze dan over hun recht
zaak. Misschien om indruk te
maken op hun luisteraars."
Geboeid
Piraat Jan kan zich erover op
winden. Roept uit: "Je wordt
als een boef behandeld. Als ze
je opsporen zijn ze in staat om
je deur in te trappen als je niet
gauw genoeg opendoet Er zijn
wel eens piraten geboeid naar
het politiebureau gebracht
Nou. dat gaat mij iets te ver.
Die mensen zijn bezig met een
hobby. Dan vraag je Je toch
af.... Wij houden gewoon men
sen bezig die niets om handen
hebben. Ouderen en zieken. Ze
kunnen elkaar de groeten
doen. Wat is daar nou op te-
K? Ik weet dat agenten van
Leidse korps naar ons luis
teren en mensen van het vlieg
veld Valkenburg plaatjes aan
vragen. Waarom dat niet mag?
Ik kan er met mijn pet niet
bij".
