Nu een huis kopen"
Een kwart eeuw geleden was er nog écht woningnood: jvie toen een flatje kon huren was de koning te
rijk. Maar naarmate de jaren verstreken kreeg vrijwel Iedere Nedelander een dak boven zijn hoofd. De
regeringen stimuleerden het eigen woningbezit en de prijzen van koopwoningen stegen gestaag.
vragen verkenden we de huidige
ing met een huurhuis. Op de volgende
iypotheek, een gesprek met zeven
door de banken. Huizen worden te snel
Omstreeks 1977 zaten ze op Olympische hoogte. Wie toert speculeerden en kocht, gokte verkeerd. De
prijzen zijn sindsdien drastisch gedaald en het topniveau vanyijf jaar geleden behoort voorlopig tot
het verleden.
Inmiddels woont 42 procent van de Nederlanders in een eigen huis. En daarbij zal het niet blijven,
want uit onderzoekingen blijkt dat maar daadwerkelijk de voorkeur geeft aan een
eigen woning. De dramatisch gedaalde hypotheekrente cjnae daarmee gepaard gaande opleving van de
huizenmarkt was voor ons aanleiding de zakéh nog eens op een rijtje te zetten. Moeten we een eigen
huis kopen? En zo ja - wanneer en hoe? Gewapend wet d:
"huizenmarkt.
Op deze pagina een afweging van de lusten en lasten in vergeli
pagina's een aantal overwegingen rond het nemen van ee.
makelaars uit de regio en het misbruiken van gemeentegarant
geveild waardoor de gemeenten vaak onnodig voor verliezen opdraaien.
Kortom: vier pagina's voor informatie voor aspirant-kopers onder het motto: "Koning in eigen
woning".
Bijlage van het Leidsch'Alphens Dagblad
„My home is my castle" -
mijn huis is mijn kasteel -
zegt de Engelsman en de
Nederlander zegt het hem
na. Uit een onderzoek is ge
bleken dat 67 procent van
onze landgenoten een eigen
huis prefereert boven een
huurhuis, als tenminste de
kosten dezelfde zijn.
„Tweederde van de Nederlan
ders wil nog altijd baas onder
eigen dak zijn, ondanks de be
zwaren die soms aan het bezit
ten van een eigen huis kleven
en ondanks de voordelen die
een huurwoning kan opleve
ren. Dat zegt toch wel wat",
meent drs. H. J. van Herwij
nen, directeur van de snel
groeiende vereniging Eigen
Huis in Amersfoort, die bin
nenkort de honderdduizendste
eigen-woningbezitter als lid
hoopt in te schrijven.
De tijd dat onze inkomens jaar
lijks gestaag stegen ligt achter
ons, de rente gedroeg zich tot
voor kort nogal grillig en de
kans om bij verandering van
werk je eigen huis snel te kun
nen verkopen is klein, waar
door je misschien moet beslui
ten om toch maar bij je oude
werkgever te blijven. Heeft het
kopen van een eigen huis dan
nog wel zin?
Pressiegroep
„Op die vraag kan ik geen
pasklaar antwoord geven",
zegt drs. Van Herwijnen. „Ko
pen of huren, dat hangt van zo
veel factoren af. Wat wil je ko
pen en hoeveel verdien je? Wat
zou je kunnen huren? Wat gaat
de rente de komende dertig
jaar doen? Wat gebeurt er met
de huurprijzen? Iedereen moet
die vraag voor zichzelf beant
woorden op basis van zijn per
soonlijke gegevens en verlan
gens. Bijna altijd zal een emo
tionele factor meespelen, na
melijk het verlangen van twee
derde van de mensen om een
eigen dak boven het hoofd te
hebben. Dat mag best wat
meer kosten dan een gehuurd
dak. Je hebt als-eigen-woning
bezitter nooit gedonder meer
met je huurbaas. Je hebt nooit
meer last van die steeds maar
terugkerende huurverhoging.
Je kunt zelf dingen veranderen
in je huis. Voor veel mensen
zijn dat overwegingen die
zwaarder wegen dan financieel
voordeel".
De vereniging Eigen Huis, met
bijna honderdduizend leden
en zestig man personeel, is vol
gens drs. Van Herwijnen in
haar nog maar achtjarige be
staan uitgegroeid tot een be
langrijk serviceapparaat en
een machtige pressiegroep die
al heel wat successen heeft ge
boekt. „Per jaar hebben we
tienduizenden contacten met
onze leden. Daarom weet ik
ook waarover ik praat. Het ver
langen om een eigen huis te
hebben en te houden is bij de
meeste mensen zo groot, dat ze
alleen maar in uiterste nood
overgaan naar een huurhuis.
Op dit moment woont 42 pro
cent van de Nederlanders in
een eigen huis, terwijl 67 pro
cent van alle Nederlanders een
eigen huis zou willen hebben.
Dat betekent dat het aantal ei
gen-woningbezitters nog met
de helft kan worden uitge
breid. Een niet onbelangrijk
gegeven, dacht ik".
Huren
Uit het door drs. Van Herwijnen
genoemd onderzoek blijkt
eveneens dat 33 procent van de
landgenoten liever huurt. „Na
tuurlijk zijn er hele goede rede
nen te verzinnen om een huur
huis te nemen. Als je bijvoor
beeld regelmatig van haan ver
andert, als je dus nogal mobiel
bent, geeft een huurhuis door
gaans minder problemen.
Soms - dat hangt van een aan
tal factoren af - kan een huur
huis aanzienlijk- voordeliger
door Henk Kuipers
zijn dan een koophuis. Veel
mensen wonen in feite veel te
goedkoop. Zeventig procent
ongeveer. Dat komt doordat de
meeste huurhuizen met door
gaans forse subsidies zijn ge
bouwd. Er is nu een ontwikke
ling op gang gekomen die er
toe leidt dat de huren versneld
worden verhoogd. Wie nu gaat
verhuizen krijgt te maken met
de huurharmonisatie voor
nieuwkomers. Dat betekent
dat je voor je nieuwe huurhuis
aanzienlijk meer moet gaan be
talen dan je buurman die daar
al geruime tijd woont. Ook dat
zal voor veel mensen een goe
de reden zijn om toch maar te
gaan kopen".
Daar komt trouwens nog een an
der punt bij. Een huurhuis is in
veel gemeenten niet of nauwe
lijks te krijgen. Mr. F. A. P. M.
van Loon, hoofd afdeling le-
denadvisering van Eigen Huis,
zegt daarover: „Probeer maar
eens te verhuizen naar een stad
als Den Haag. Daar moet je ja
ren ingeschreven staan voor
dat je een huurhuis kunt krij
gen. De wachtlijst is heel lang.
Wie dus per se toch in Den
Haag een huis wil, zal heel
duur moeten gaan huren of
toch maar naar een koophuis
moeten uitzien".
Gunstige periode
beantwoorden. Niettemin heb
ben de deskundigen van Eigen
Huis tal van argumenten ach
ter de hand die voor het kopen
Vein een eigen huis pleiten.
„Als je er zeker van bent dat je
een eigen huis kunt betalen,
moet je overwegen om dat nu
te doen. Het is nu zonder meer
een gunstige periode. Want het
renteniveau is relatief laag, ter
wijl de koopprijzen van de hui
zen gemiddeld veertig procent
lager zijn dan een jaar of vier
geleden", aldus mr. Van Loon.
Een derde overweging om nu
een eigen huis te kopen is de
zekerheid dat het huren van
een huis financieel steeds on
aantrekkelijker wordt. Mr. Van
Loon wijst nog eens op de al
genoemde huurharmonisatie
voor nieuwkomers, waarbij je
het huurbedrag dat je in feite
te weinig betaalt, versneld
moet inlopen. „De tijden zijn
veranderd", vult Van Herwij
nen aan. „Tien jaar geleden,
zeg maar, was de eigen-wo
ningbezitter in de ogen van an
dere burgers en veel politici
nog een soort kapitalist. Tegen
die misplaatste opvatting heeft
Eigen Huis continu geknokt.
Alles was indertijd gericht op
bescherming van de huurder.
Nu is het, mede door de ver
slechterde economische om
standigheden. allemaal anders
aan het worden".
„De huursubsidie bijvoorbeeld,
die het mogelijk maakt dat
veel mensen met te lage inko
mens in te dure huizen zitten,
is over een jaar of drie kapot.
Dat zegt zelfs het Centraal
Planbureau. Over een paar jaar
zijn de centen domweg op. Dus
zullen er hogere huren komen
naast die versnelde harmonisa
tie. Zelfs Marcel van Dam, die
toch minister van volkshuis
vesting is geweest, heeft ge
zegd dat de mensen aan hogere
woonlasten moeten gaan wen
nen. Ik verwacht dan ook dat
steeds meer mensen met een
redelijk inkomen die in een
goedkoop huurhuis zitten, de
bui niet zullen afwachten. Ze
zullen langzamerhand toch aan
een koopwoning gaan den
ken".
Eigen Huis-directeur drs. H.J.
ran Herwxjnen "Banken heb
ben op het gebied van hypothe
ken vrijwel geen visie".
Rust
Een vierde factor die het kopen
van een eigen huis gunstig kan
beïnvloeden is de rustige wo
ningmarkt. „De bodem van die
markt is bereikt, is onze in
druk Dat hebben de leden
kennelijk ook door, want we
worden overstroomd met aan
vragen voor het opzetten van
berekeningen. Kan ik nu ver
antwoord kopen, dat willen de
mensen meer dan ooit weten",
zegt mr. Van Loon.
Drs. Van Herwijnen gelooft niet
dat er weer een overspannen
woningmarkt gaat ontstaan,
zoals een paar jaar geleden.
„Toen had iedereen nog gun
stige inkomensverwachtingen
en werd je opgestookt door an
deren. Man, je bent hartstikke
gek als je nu niet koopt An
ders ben je over een half jaar
weer 25.000 gulden duurder
uit, zeiden de mensen tegen el
kaar. Er ontstond een massale
run op koophuizen. Als er weer
ergens een project werd aange
boden stonden de mensen er
voor in de rij. Door die over
spannen vraag groeiden de
prijzen helemaal scheef. Dat is
nu gelukkig voorbij De inko
men sverwachting is zeer be
scheiden en de koopprijzen
van huizen zijn stabiel. Boven
dien zijn de prijzen van nieuw
bouw en bestaande bouw beter
op elkaar afgestemd. Ook dat
is goed voor de markt".
Het economische en politieke
klimaat is de laatste jaren dui
delijk ten voordele van de ei
gen woningbezitter veranderd,
constateert Eigen Huis nu t ge
paste tevredenheid. Maar er
blijven nog een heleboel wen
sen en verbeteringen over.
„Het is bijvoorbeeld heel goed
dat er relatief minder is bezui
nigd op het bouwen van pre
miekoopwoningen. Gunstig is
ook de overdraagbaarheid van
subsidie op premiekoopwo
ningen van de ene naar de an
dere eigenaar. Dat bevordert
de mobiliteit en de doorstro
ming van huurhuizen naar
goedkope koophuizen. Geluk
kig is nu ook de overdrachts
belasting. die wij comquant
verhuisboete noemen, in dis
cussie. Daar heeft Eigen Huis
jaren op gehamerd Het ts ge
woon discriminatie ten opzich
te van de huurders. Het is pnn-
cipeel onaanvaardbaar dat
mensen zes procent van de
Vaste rente
In een vrij willekeurig gekozen
volgorde gaan de heren Van
Herwijnen en Van Loon nog
even door met het rijtje van ge
wenste verbeteringen. Eigen
Huis zou graag zien dat de ban
ken naar een systeem van vas
te rente gaan. zoals bijvoor
beeld de zogeheten rentc-rus-
thypotheek van het Bouw
fonds. Dat geeft de kopers
meer zekerheid en rust. Als de
banken dat niet doen, zou de
overheid een soort rente-egali-
satiefonds moeten creeren
waarmee de mensen met te ho
ge hypothecklasten kunnen
worden voortgeholpen.
„De banken hebben op het ge
bied van hypotheken vrijwel
geen visie", luidt het oordeel
van Eigen Huis-directeur Van
Herwijnen. „Het is werkelijk
treurig wat de meeste banken
doen. Hier faalt het onderne
merschap volkomen. De hypo
theek is doogaans een onbe
trouwbaar produkt. soms zelfs
een wanprodukt. Hypotheken
worden voor dertig jaar afge
sloten, denken de klanten.
Maar wat ze meestal niet weten
is dat ze na vijf jaar domweg
kunnen worden opgezegd door
diezelfde banken, omdat die
bang zijn geworden en hun
geld terug willen hebben De
banken hebben een griezelige,
kartelachtigc mentaliteit Nie
mand wil in de hypotheek
markt meer koploper zyn.
Sommige hypotheekbanken
zien hun klanten dan ook lie
ver gaan dan komen Ze willen
niet het slachtoffer worden van
hun eigen beleid, maar de
werkelijke slachtoffers zijn de
mensen die de renteklappen
moeten opvangen, de woon
consumenten dus. Waar de
banken naartoe moeten, dat is
zekerheid ten aanzien van de
woonlasten Die moeten zo
lang mogelijk een vast karak
ter hebben".
Gemeentegarantie
Niet malse kntiek heeft Eigen
Huis ook op de gemeenten en
hun gemeentegarantie. „Dat
hele systeem moet verbeterd
worden. Toen het allemaal nog
goed ging in Nederland en de
gemeentegarantie eigenlijk
niet nodig was, waren er geen
problemen. Nu de nood voor
veel kopers aan de man is en ze
die gemeentegarantie
werkelijk nodig hebben, trek
ken de gemeenten zich terug,
wordt het systeem van ge
meentegarantie terugge
draaid", zegt Van Herwijnen
fel.
Van Loon vult aan: „De ene ge
meente doet dit, de ander doet
dat, het is vaak heel onredelijk
Dat systeem van gemeente
garantie zou centraal geregeld
moeten worden, er moet CCn
duidelijke lijn worden getrok
ken".
De verkoop van huurwoningen
aan bewoners moet worden
bevorderd, zo luidt een volgen
de wens van Eigen Huis En er
moet fiscale vrijstelling komen
voor het sparen voor een eigen
huis. Wie nu spaart, moet be
lasting over de rente betalen
Dat schrikt veel mensen af. Ei
gen Huis wil belasting* rij ld
ling en daarenboven een extra
premie, zoals bu het Zilver-
vlootsparen, over de gespaarde
som. Zo knjg je weer aspirant-
huizenkopers Ouders zouden
er voor hun kinderen al mee
kunnen beginnen.
Tenslotte gaat Eigen Huis een
studie maken van de koppe
ling van hypotheek en pen
sioen. Misschien zouden de hy-
potheeklasten voor jonge men
sen aanzienlijk lager kunnen
worden als er nu wordt byge-
spykerd uit het toekomstige
pensioen, dat dan wat lager uit
valt Maar dat is niet erg, om
dat je dan je huis hebt afbe
taald. waardoor je geen woon
lasten meer hebt
