c
Knutselend de winter door
Parket repareren
Haal de lenteboden in uw huis
liefde gaat soms
door de maag
3
Vier Idopboormachines
tegen redelijke prijs
Cr
<bz
Vijver in de winter
Snoerloze machines
zijn fors in opmars
Varia
MAANDAG 10 JANUARI 1983
Jarenlang is het woord „knutse
len" een min of meer beladen
term voor een aantal „vage"
technieken geweest. Gelukkig
is daar de laatste tijd verande
ring in gekomen en wordt het
„ouderwetse" knutselen weer
voor „vol" aangezien.
Dat het knutselen weer „in"
raakt, merken we met name
aan het uitkomen van een
(flink) aantal nieuwe produk-
ten op het gebied van creatieve
spelletjes en handenarbeid-
technieken. Een ander signaal
is de onlangs verschenen
„Knutselkrant van Neder
land", een kwartaaluitgave
voor de creatieve knutselaars
en hobbyisten, waarvan het
tweede nummer in de eerst
helft van januari verschijnt. De
krant is te koop bij hobby- en
handenarbeidwmkels - dus
daar, waar u ook voor eventue
le materialen en gereedschap
pen terecht kunt.
Toch houdt dat knutselen niet
bij de deur van die handenar-
beidwinkel op; in tegendeel,
voor een aantal „compleet
pakket-technieken" kunt u
eveneens terecht bij speel
goedwinkels, kantoorboek
handels en warenhuizen. Een
heel goed voorbeeld daarvan is
de reeks knutselpakketjes van
de fabrikant van de bekende
„SES"-klei. Deze heeft nog
niet zo lang geleden een zestal
verschillende techniekjes uit
gebracht, die bedoeld zijn voor
kinderen tot ongeveer tien
jaar.
Wenen met keramiekkraaltjes,
Voor elke techniek zitten alle be
nodigde materialen verpakt in
een feestelijk ogende doos van
15x20x5 cm, inclusief voor
beeld- of patroonkaarten en
werkbeschrijvingen. Advies
prijs per set: f7,95. Een leuk
cadeau voor een sympathieke
prijs, dachten we zo, en boven
dien ook leerzaam, want de
kinderen kunnen met zo'n
kunnen er uren mee bezig zijn.
techniekje urenlang bezig zijn.
De zes verschillende „SES"-
knutseldoosjes geven de keus
uit drie technieken en-of mate
rialen: het werken met echt ke-
ramiek-kralen (roodgekleurde
doos), het werken met gietmas-
sa (groene doos) en het werken
met gekleurde klei (gele doos
jes).
De foto laat het weven met kera-
miek-kralen zien ('t zijn de ech
te, „ouderwetse", cilindervor
mige kraaltjes). Het eindresul
taat is een schilderijtje van rij
en kralen naast elkaar, die te
zamen de afbeelding van een
kat vormen. Er zijn ook andere
afbeeldingen verkrijgbaar. In
de tweede rode doos met kra
len zitten alle materialen voor
het maken van een sieraden-
set, bestaande uit een hoofd
band en armband, of ketting,
armband en ringetje.
De afdeling gekleurde klei (gele
doos) geeft de keus uit het
schilderen met klei op karton
nen voorbeeld-kaarten (zes
verschillende afbeeldingen:
een clown, eend, eekhoorn,
poes, kabouter en meisje) of
het boetseren van kleine pop
petjes en beestjes van klei en
chenilledraad.
De groene serie met de gietmas-
sa is bedoeld voor de wat oude
re kinderen. Er zijn twee moge
lijkheden: het maken van zgn.
relièf-schilderijen, of ruimtelij
ke figuren. In beide gevallen
gieten we de met water aange
maakte gipspoeder in een zo
genaamde gietmal, die natuur
lijk meerdere keren gebruikt
kan worden. Na het uitharden
van het gips wordt het figuur
tje of schilderij voorzichtig los
gemaakt, waarna de kinderen
het werkstuk geheel naar eigen
idee kunnen schilderen. In de
gips-gietpakketjes zit namelijk
ook een mini-verfdoos met
acht verschillende kleuren wa
terverf en penseeltje.
Skil heeft vier nieuwe typen
klopboormachines geïntrodu
ceerd die in een vriendelijke
prijsklasse vallen. Daarmee
haakt de fabrikant in op het
voorzichtiger bestedingspa
troon dat de doe-het-zelver
zich onder druk van de huidige
economische omstandigheden
moet opleggen.
De goedkoopste van de vier
nieuwe machines blijft (advies
prijs nog nèt onder de 200 gul
den), maar voor dat geld krijg
je dan wel een klopboor met
een opgenomen vermogen van
400 Watt, elektronische toeren-
regeling (van 0 tot 2600 per mi
nuut) en met boorcapaciteit m
staal tot 10 mm, in steen tot 16
mm en in hout tot 30 mm.
Een iets zwaardere uitvoering
(500 Watt) heeft een boorkop
van 13 mm; in staal 13 mm, in
steen 16 mm en in hout tot 40
mm diameter borend. Voor
beide typen is een afzonderlij
ke uitvoering die ook een scha
keling voor links- en rechtsom
draaien heeft; dit opent de mo
gelijkheid om machinaal
schroeven in en uit te draaien.
Die schroevendraaierfunctie
blijkt bij talloze doe-het-zel-
vers erg gewild te zijn gewor
den.
Typerend voor het uiterlijk van
deze nieuwe Skil-machine is
de zogeheten „Eurohals", met
een genormaliseerde diameter
van 43 mm. Daarmee heeft de
fabrikant het pad van het ge
heel eigen halssysteem in feite
verlaten... niet zo gek, want nu
kun je op die machines ook al
le universele accessoires en
hulpstukken gebruiken.
Zo doe je dat
1. Herstel van een beschadiging
in een tegel- of mozaiekparket-
vloer is meestal vrij gemakke
lijk. Verwijder de beschadigde
tegel (of het blokje) door met
een beitel eerst vanuit het mid
den naar de kant toe te steken,
tot op de ondervloer. Steek het
deeltje dan van daaruit voor
zichtig uit, zonder omringend
materiaal te beschadigen. Haal
met de beitel lijmresten van de
ondervloer weg.
2. Een nieuw deeltje aanbrengen
is vrij simpel, maar u moet het
natuurlijk wel hébben... Als u
het parket destijds zelf hebt ge
legd, zult u ongetwijfeld enke
le restanten hebben bewaard.
Van vele parketsoorten is bij
de leverancier nog vervan
gingsmateriaal (zelfde soort) te
krijgen. Dit kan, vooral bij een
al wat oudere parketvloer,
kleurverschil geven. Dat moet
op den duur 'bijtrekken'.
3. Breng het nieuwe deeltje met
de door de parketleverancier
voorgeschreven lijm aan. Con
troleer eerst of de dikte precies
overeenstemt, zodat het nieu
we stukje niet boven de omge
ving uitsteekt (kan trouwens
bij massief parket altijd nog
weggeschuurd worden) en ook
niet dieper ligt... In dat geval
wat extra lijm aanbrengen, óf
een op maat gesneden stukje
fineer eronder lijmen.
4. Het gelijkschuren (als dat no
dig is) kunt u het beste doen
met een vlakschuurmachine.
Schuur daarna toch nog even
met de hand (fijn schuurpapier
op een schuurkurk) na, in de
richting van de houtnerf. Wan
neer de laklaag op de vloer in
zijn geheel nog in goede staat
is, hoeft u alleen de reparatie-
plek(ken) te lakken. Gebruik
dezelfde laksoort als destijds;
de wat hogere glans van de lak
op de reparatie verdwijnt snel
vanzelf.
5. Een parketvloer die in zijn to
taliteit een flinke opknapbeurt
nodig heeft, komt tot 'nieuw le
ven' als hij helemaal wordt op-
geschuurd. Daarvoor kunt u
(bij een parketleverancier of in
de bouwmarkt) een speciale
vloerschuurmachine huren.
Laat u de bediening nauwkeu
rig uitleggen. U kunt met die
machine dicht langs de kanten
komen; schuur de overblijven
de randen met een band- of
vlakschuurmachine, dus niet
met een roterende schuur-
schijf!
6. Voordat u de vloer opnieuw
gaat aflakken, moet al het
schuurstof grondig verwijderd
worden. Veeg het meeste eerst
met een zachtharige stoffer
weg. Om stuiven te vermijden,
kunt u de vloer eerst licht be
spuiten met water; gebruik
daarvoor de plantenspuit.
Daarna met de stofzuiger alle
resten van het schuurstof weg
zuigen. Als de vloer volkomen
schoon (en weer droog) is, lakt
u hem het handigst af met een
roller op een lange steel.
Er is, nadat de regering de subsi
diekranen hier en daar heeft
moeten dichtdraaien, nog
steeds een bijdrage in de kos
ten van isolatie te verkrijgen.
Thans alleen nog voor huur
ders van woningen.
Om erachter te komen of u voor
zo'n subsidie in aanmerking
komt, en hoe u die dan moet
aanvragen, is te lezen in een
gratis boekje dat op elk post
kantoor afgehaald kan worden.
„Isoleren huurwoningen" heet
het.
Het oude gezegd dat de liefde
van de man door de maag gaat
zal best wel een kern van waar
heid bevatten. In elk geval is
het waar dat door de eeuwen
heen zowel mannen als vrou
wen zich aanzienlijk prettiger
voelen wanneer ze van een
goed maal hebben genoten. In
de oudheid hield men zich
reeds bezig met de magie van
liefdesdranken en andere de
zin in vrijen verhogende zaken.
Bepaalde gerechten hebben in
dit opzicht een eeuwenoude re
putatie, naar de Griekse goden
van schoonheid en liefde noe
men we die middelen afrodi-
In de middeleeuwen waren het
vooral de alchemisten, die al
lerlei wonderdrankjes samen
stelden. Later, in de tijd van
Catharina de Medici, ontstond
opnieuw belangstelling voor
verfijnde maaltijden en ge
rechten die de verleidingskun
sten konden ondersteunen.
Gemakkelijk verteerbare eiwit
ten zouden heel goed wel een
zekere uitwerking kunnen
hebben. Daar zal dan ook wel
de reputatie vandaan komen
die oesters, garnalen, kreeften
en vooral ook kaviaar sinds
mensenheugnis genieten. Dat
zijn allemaal nogal kostbare
lekkernijen, dus in ieder geval
verschaffen ze de handelaar
veel vreugde. Allerlei vluchti
ge oliën vervullen, evenals in
parfums, een soortgelijke func
tie in geheimzinnige gerech
ten. De moderne vitamineleer
heeft met name de geheimen
van vitamine E nog niet volle
dig kunnen doorgronden. Men
weet dat deze stof de hormoon-
werking stimuleert, en dat we
er niet geheel buiten kunnen.
Maar een aantoonbare verho
ging van de geslachtsdrift als
gevolg van grote doses vitami
ne E is nog niet vastgesteld.
Het mag daarom op zijn minst
toevallig worden genoemd, dat
vitamine E vooral in frisse jon
ge groenten, waterkers, bleek
selderij, tarwekiemolie en ook
in pinda's voorkomt. Ingre
diënten die de bereiders van
liefdesgerechten reeds eeu
wenlang toepassen.
Maar wat nu te denken van ge
roosterde mussen, opgediend
met een saus van sinaasappel
sap? Toch schijnt deze lekker
nij aan het Franse hof een gro
te reputatie te hebben gehad.
Allerlei exquise snoepjes be
vonden zich in de slaapkamer
bagage van Casanova. Mis
schien dat de vaak wat geheim
zinnige magie van heel dure
bonbons hier nog wel iets mee
te maken heeft. Tenslotte was
chocola ook een beproefd mid
del, eertiids.
Truffels, uitermate kostbare
zwammen, diepzwart van
kleur en alleen voorkomend in
bepaalde Franse eikebossen,
hebben een soortgelijke repu
tatie. Om nog maar te zwijgen
over ordinaire eieren. Die zij
ongetwijfeld het goedkoopst
middel dat hier tot nog toe
werd aangeroerd.
Er zijn hele kookboeken volge
schreven met recepten voor
geliefden en zij die het willen
worden. Allerlei kruiden spe
len daar vaak ook een belang
rijke rol bij, zoals peterselie,
anijs, mosterd en knoflook.
Exotische specerijen als gem
ber, kaneel, peper, saffraan.
Van die laatste kan in elk geval
worden gezegd dat ze, door
hun scherpe smaak, een zekere
stimulerende werking hebben.
Want waar gaat het nu eigenlijk
om? Een lichte roes, het weg
vallen van allerlei remmingen,
een zorgeloze stemming. Dat is
het ideale klimaat voor het
aanvangen van een liefdesa
vontuur. Alcohol, liefst cham
pagne of wijn, heeft zeker een
ontrem mend effect. En kan
men het zich bovendien ver-
In de middeleeuwen hielden al
chemisten zich al bezig met het
brouwen van liefdesdranken.
Aan onze voorouders, die vast ge
loofden in de werking ervan,
danken we tal van pittige recep
ten. Ook de chocolade kreeg ma
gische krachten toebedeeld.
oorloven de aangebedene on
der de indruk te brengen met
een keur van kostbare heerlijk
heden, dan gaat de rest vanzelf.
Of het volgende heerlijke voor
gerecht écht werkt moet u zelf
maar proberen vast te stellen.
In elk geval zitten er wel zeven
vitaminen in.
Draai in een sapcentrifuge
achtereenvolgens een stengel
bleekselderij, 200 g gewassen,
niet geschrapte worteltjes en
200 g appel met schil en al, tot
alles vloeibaar is geworden.
Men giet het sap van een ci
troen daarheen. Koel het sap,
serveer het in hoge glazen, en
strooi er wat gehakte peterselie
bovenop. Een authentiek Frans
recept!
In vele tuinen is een
vijver(tje), dat gedu
rende het grootste
deel van het jaar
veel plezier geeft,
maar dat 's winters
vaak te weinig aan
dacht krijgt om te
kunnen overleven.
Als er vissen in wonen
(daarvoor moet de
vijver dan een diep
te van minimaal 60
cm hebben, of een
gedeelte van zo'n
diepte) hoeft de nor
male Nederlandse
vorst niet fataal te
zijn voor die beest
jes. Van de kou heb
ben ze geen last,
maar als de vijver
dichtvriest, krijgen
ze op den duur te
weinig zuurstof... en
kunt u ze ook geen
voer geven.
Bovendien kan de ijs
vloer op het vijver
water (vis of geen
vis) het bassin be
schadigen. Water zet
vrij sterk uit als het
bevriest en het ijs
drukt dus de vijver-
wand uit elkaar. Ge
volg: scheuren, bar
sten. lekkage. In pe
rioden van vorst
helpt het weinig om
elke ochtend een
bijt te hakken; dat
wordt trouwens
makkelijk vergeten.
Daarom: maak in het
midden van de vij
ver een bijt zodra er
een ijskorst op ligt.
Dat gat moet groot
genoeg zijn om er
met een emmer of
steelpannetje flink
wat water uit te kun
nen halen. Er komt
dan ruimte (min
stens een paar centi
meter) tussen de wa
terspiegel en de Ijs
vloer. Het gat kan
dan niet opnieuw
dichtvriezen en u
kunt de visjes voe
ren!
Midden in dit sombere jaargetij
de en het economisch ach-en-
wee-geroep blijven de tulpen
fier overeind. Zij vormen de
vrolijke noot temidden van alle
narigheid die er om ons heen
gebeurt. Stap een bloemen
winkel binnen en uw hart zal
openspringen van plezier. Zie
de uitstalling van de bloemen-
man op de hoek en u weet ook
dat de lente toch niet ver meer
Het zijn vooral de statige tulpen
die we nu graag in huis halen
om leven in de brouwerij te
brengen. Waar geen bloemen
in huis zijn is de vreugde op de
vlucht, zou je kunnen zeggen.
En of u de geel-rode Wim van
Est - die wielrenner wiens hor
loge bleef lopen, ondanks de
smak in een Frans ravijn - in de
vaas hebt geschikt of de zo po
pulaire rode Apeldoorn, de
witte Hibernia, rood met gele
Kees Nelis of de roodwitte
Lustige Witwe, Ze hebben alle
maal een taak op zich geno
men. Ze willen een lichtpuntje
in uw leven zijn, die bloemen.
Verzorgen
Verzorg ze daarom goed. Snij di
rect na thuiskomst van uw bos
tulpen het witte, onderste stuk
van de stengel en zet de bos
daarna nog niet direct in de
warme huiskamer. Nee, wikkel
de tulpen eerst weer in het pa
pier en zet ze zo enige uren in
een emmer met water waar de
kou van af is. De stelen zuigen
zich dan vol met water. Daarna
snijdt u - weer met een goed
scherp mes - de stengels flink
schuin af en zet elke tulp direct
daarna in het water, waarin u
„tulpenchrysal" of ander bol-
bloemenvoedsel hebt gedaan.
U doet er verstandig aan uw bos
tulpen op een zo koel mogelij
ke plek te plaatsen. Dus niet in
de vensterbank boven de ver
warming. Tocht is evenmin
goed voor bloemen en planten.
Een flinke bos tulpen in een
vaas met een spotlichtje erop
brengt vrolijkheid in uw huis.
Natuurlijk kunt u ook van en
kele tulpen een bloemstukje
maken dat in de sfeer van de
maand past.
Er zyn overigens heel wat tul
pensoorten gekweekt in de
loop der eeuwen! Darwinhy-
bnden, leliebloemigen, par
kiet- en papegaaitulpen, dub
bele tulpen met veel bloem
blaadjes, allemaal gewonnen
uit de botanische, lage tulpjes
die nu in zo'n grote verschei
denheid voor de tuin worden
aaneehoden
Deze hebben allerlei wonderlijke
soortnamen als „Turkestani-
ca", wat erop duidt dat hun
oorspronkelijke groeiplaatsen
ergens in Centraal Azië te vin
den zijn. Het merkwaardige is,
dat de meeste rondom de 40e
breedtegraad, van Oost-China
tot in Turkije voorkomen. Ur
moet dan niet denken aan de
1 bollenvelden, zoals wij in ver-
schillende delen van ons land
kennen. Die kleine tulpjes
groeien in rivierdalen van de
Kaukasus, zowel in de boven
loop als in de laagvlakten. Ver
spreid over grote gebieden.
Daar hebben de plantenjagers
ze opgespoord, hier en daar
een bloempje, een bolletje tot
in de bergen! En uit die bol
letjes zijn al die verschillende
bloemvormen getoverd.
De tulp heeft een rijke geschie
denis, die voor ons land begint
in de Hortus Clusianus, de Clu-
sius-tuin, opzij van de universi
teitshortus in Leiden. In het
vroege voorjaar zijn op dat
unieke plekje grond, in de bed
den tussen de schelpenpaad
jes, de botanische tulpjes te
zien, waarvan die eerste hortu-
lanus, Charles de l'Ecluse (nu
zouden we Karei van der Sluis
zeggen), alias Clusius, om
streeks 1594 die eerste oosterse
bolletjes plantte.
Nooit
In de vier eeuwen daarna heeft
de bollencultuur in ons land
een enorme vlucht genomen.
Ook in de letterlijke betekenis
van het woord vlucht, want da
gelijks worden duizenden do
zen met tulpen en andere bol-
bloemen door de KLM naar
verre landen gevlogen.
Tot slot een waarschuwing. Laat
u niet verleiden het lentebeeld
Tulpen niet meteen in één vaas met narcissen.
in uw kamer compleet te ma-*
ken door tulpen en narcissen
in één vaas te zetten. Uit de
narcisstengels komt namelijk
een slijm dat andere bloemen
naar het vaasleven staat. Het
kan wel nadat u de i
eerst een halve dag apart in een
emmer met water hebt gezet,
nadat u hun stelen schuin hebt
afgesneden. Daarna kunnen
tulpen en narcissen samen wel
een week in uw huiskamer
voor lentebode spelen.
De opmars van de snoerloze (met
oplaadbare accu uitgeruste)
machines is niet meer te stui
ten. Ze hebben een aantal on
miskenbare voordelen: onaf
hankelijk van een stopcontact
kunnen werken is wel het be
langrijkst. De hinder van een
achter je aan slepend aansluits-
noer is eveneens uit de weg ge
ruimd.
Skil heeft een paar nieuwe ma
chines in dit genre gelanceerd.
De 2011U is een een zgn. boor-
schroevendraaier met een 'po
wer pack', dat is een batterij
unit die 'normaal' in 16 uur en
'snel' in één uur tijd kan wor
den opgeladen. Je kunt er
schroeven tot de maat M6 mee
in- en uitschroeven, en in staal,
steen en hout mee boren tot
een diameter van 10 mm. Dit
stuk gereedschap gaat rond de
372 gulden kosten.
Goedkoper is de eveneens nieu
we 2000U, speciaal ontwikkeld
als elektrische schroevendraai
er, met een (dank zij een hoog
koppel via de mechanische
overbrenging) grote kracht.
Het is dus géén boormachine,
maar een snoerloze elektrische
schroevendraaier die tot M6-
formaat moeiteloos in- en uit-
schroeft. Er worden twee
schroevendraaierbits bijgele
verd. De officiële prijs ligt rond
de 235 gulden, maar in de in
troductieperiode gaat daar
pakweg 40 gulden af. Een heel
licht en klein machientje, dat
je bij wijze van spreken in je
achterzak stopt.
