c
Alexandra Radius en
Han Ebbelaar brengen
reeks van climaxen
3
Conflict tussen Von
Karajan en zijn orkest
'Drie in de pan' oude wijn in nieuwe zakken
Indrukwekkend
Residentie Orkest
MAANDAG 10 JANUARI 1983
LEIDEN - In een uitverkochte Leidse Schouwburg brachten Alexandra Radius en Han
Ebbelaar gistermiddag een soort "Het Beste van" programma over romantisch klassiek
ballet. Het beroemdste dansersechtpaar van ons land danste pas de deux uit het Zwa-
nenmeer, de Schone Slaapster, Giselle, Les Sylphides en Esmeralda.
Nu is met zo'n bloemlezing onlos
makelijk een aantal beperkingen
verbonden. De dansen worden
erdoor uit hun oorspronkelijke
context gehaald, met als resul
taat een aaneenschakeling van
Climaxen, die aan het theater
vreemd is. De personages in de
dans krijgen niet het reliëf, dat ze
in de originele voorstelling wel
hadden
De aanpak heeft ook duidelijke
voordelen. Avondvullende klas
sieke balletten bevatten altijd
wel wat minder boeiende mo
menten, die het bezoek ervan
voor de niet-fanaten tot een hele
zit kunnen maken. De compilatie
van Radius en Ebbelaar stelt ve
len in staat er toch een indruk
van te krijgen en zo belangstel
ling voor ballet op te wekken. En
wie zou daartoe beter in staat
dan juist zij, die als balletecht
paar al zo'n twintig jaar tot de
verbeelding spreken.
Berliner Philharmoniker loopt al ton mis
BERLIJN (AFP) - Tussen dirigent Herbert von Karajan en de
Berliner Philharmoniker is een ernstig conflict gaande. Als ge
volg daarvan heeft de 74-jarige maestro zijn activiteit bij het
orkest vrijwel geheel gestaakt. Concerten in Salzburg en Luzern
zijn afgezegd, andere tournees zijn uitgesteld en voorgenomen
grammofoonplaatopnamen zijn afgezegd.
Aanleiding tot de ruzie, die wellicht zal leiden tot een breuk in de
reeds 28 jaar bestaande band tussen dirigent en orkest, is een
23-jarige klarinettiste, Sabine Meyer. Von Karajan had haar op
gemerkt in het Beierse radio-orkest en wilde haar naar Berlijn
halen. Het orkest liet echter na een auditie weten dat zij welis
waar een goede soliste is, maar "niet in het orkest zou passen".
Von Karajan liet daarop weten dat hij al zijn afspraken met het
orkest opschortte, zolang zijn beschermelinge niet een jaar op
proef zou worden aangenomen.
Een eerste consequentie was dat het traditionele nieuwjaarscon
cert voor de televisie niet kon doorgaan, waardoor het orkest
100.000 mark aan inkomsten miste. Ondanks deze tegenslag wei
geren de musici door de knieë te gaan. Zij beroepen zich op hun
'democratisch statuut' dat hun het recht geeft niet alleen een
dirigent te kiezen maar ook te beslissen over het aannemen van
nieuwe orkestleden.
Sommige waarnemers betichten de orkestleden van vrouwenhaat.
De woordvoerder van de musici, Rudolf Weinsheimer, wees er
echter op dat afgelopen zomer wel een violiste, Madeleine Ka-
ruzzo, is aangenomen. Zij was overigens wel de eerste vrouw die
in het orkest werd opgenomen.
Aan Alexandra Radius zijn die ja
ren schijnbaar ongemerkt voor
bij gegaan. Ze danst de pas de
deux met een sierlijkheid en een
souplesse die het doen voorko
men alsof de tijd op haar geen
vat heeft. Dat geldt voor Han Eb
belaar niet. Als solist bij het Na
tionale Ballet staat hij steeds
minder op de voorgrond. Deze
eigen produktie is voor hem mis
schien een laatste kans om nog
eens te schitteren.
Radius is in dit programma de ech
te prima ballerina, droom van
menig meisjeshart. Soms vrolijk,
dan weer gekweld, maar altijd
zeer beheerst schittert zij in elke
dans. Ebbelaar is haar betrouw
bare en gedegen, maar nooit
sprankelende partner, een niet
meer zo jonge droomprins.
Wat betreft de eerder genoemde
beperkingen van een bloemle
zing, die zijn in dit programma
goed ondervangen. De verbin
dende teksten van Ine Rietstap,
Alexandra Radius en Han Ebbelaar
innemend voorgedragen door
Gerard Heystee, vormen een zin
volle aanvulling op de dansen
door een beeld te geven van de
tijd en de omstandigheden,
waaronder deze zijn ontstaan. De
romantische pas de deux, vaak
doortrokken van verheven liefde
tussen haast aan het aardse ont-
ook
stegen wezens, worden
aardig in gerelativeerd.
De muzikale intermezzi werden
verzorgd door de pianiste Regina
Albrink, die vanaf mijn zitplaats
helaas geheel aan het oog ont
trokken werd door een paar ge
luidsboxen.
Ter vergelijking: het Nationale
Ballet trekt vanaf vrijdag het
land in met een "Jonge Sterren"
programma, waarin voor een
deel dezelfde pas de deux door
aankomende solisten van de
groep worden gedanst. Dit pro
gramma komt op 15 februari in
Leiden.
ARIEJAN KORTE WEG
LEIDEN - Piet Bambergen en Re-
né van Vooren trekken door het
land met een nieuwe show, waar
in ook Joke Bruijs en Arnie
Breeveld een belangrijke rol ver
vullen. Zaterdagavond was dit
gezelschap in de Leidse Shouw-
burg. De aankondiging meldde
weliswaar, dat Bambergen en
van Vooren een kluchtig blijspel
van André Roussin met als titel
'Drie in de pan' zouden brengen.
Dat heeft men ook inderdaad als
uitgangspunt genomen.
De 'Nieuwe Nederlandse Bewer
king' van Walter van der Kamp
en René van Vooren blijkt echter
zo grondig geweest, dat het uit
eindelijke resultaat meer met
een wat langere sketsch uit een
show van de Mounties dan met
het spelen van een klucht over
eenkomt. Een zeer aanzienlijk
deel van de dialogen bestaat uit
moppen, die niet aan auteur
André Roussin maar aan het duo
van Vooren/Bambergen zijn toe
te schrijven. Vrijwel zonder uit
zondering behoorden die mop
pen tot de categorie 'schuine
mop'; helaas leken de meeste
daarvan nogal gedateerd. Alle se-
xuele revoluties ten spijt blijkt
dat gniffelen om dubbelzinnig
heden nog steeds in trek is.
Eigenlijk alleen het verhaaltje
heeft men aan Roussin ontleend.
Bambergen als Arie en Joke
Bruijs als zijn vrouw Roos heb
ben Dy een televisie-quiz (er
wordt voor het doek een frag
ment gespeeld met de stem van
Ron Brandsteder op band) een
cruise naar Hawaï gewonnen.
Deze cruise lijdt echter schip
breuk; Arie, Roos en hun vriend
Rob (van Vooren), die hen verge
zelt, komen op een onbekend
tropisch eiland terecht. Twee
mannen en één vrouw, dat kan
niet goed gaan. Bob, Roos en uit
eindelijk ook Arie besluiten tot
een "om-en-om-regeling": de ene
week brengt Roos met haar man
door. de andere week met haar
Welnu, dat alleen levert de Moun
ties op zich al stof genoeg voor
talloze dubbelzinnigheden. Ze
komen dan ook nog een inboor
ling tegen, die later een Surina
mer blijkt te zijn; dat levert ook
weer het nodige op.
Na de pauze wijken Joke Bruys en
Arnie Breeveld van het script af,
waarop Bambergen en van Voo
ren met de koffie in de hand dit
even regelen. Tevens richt men
zich een paar maal direct tot het
publiek ('t is toch maar een to
neelstukje) en nodigt het zelfs uit
tot het meezingen van 'O. eiland
in de zon', waarop het publiek
grif ingaat. Een show van de
Mounties dus. verpakt m een
klucht. Oude wyn in nieuwe zak
ken. Voor dit amusement geldt
de economische wet van vraag
en aanbod: er blijkt voldoende
belangstelling voor te bestaan.
WIJNAND ZEILSTRA.
LEIDEN - Het Residentie Orkest
heeft zaterdagavond in de Stads
gehoorzaal voor een muzikale ge
beurtenis van de eerste orde ge
zorgd: onder leiding van Hans
Vonk werd een ronduit indruk
wekkende uitvoering van Sjosta-
kowitsj' 14e symfonie gegeven
Merkwaardig is deze in 1969 vol
tooide compositie alleen al door
haar opzet, die met elf korte de
len en het gebruik van twee
zangstemmen sterk afwykt van
wat in het algemeen onder een
symfonie wordt verstaan. De ver
gelijking met Mahler's Lied von
der Erde'. een vijfdelige symfo
nie met twee zangstemmen, ligt
voor de hand. In tegenstelling tot
Mahler maakt Sjostakowitsj ech
ter gebruik van een kleine or
kestbezetting, bestaande uit ne
gentien strykers en slagwerk, die
op uiterst suggestieve wijze de
teksten van Lorca. Apollinaire,
Kuchelbecker en Rilke onder
strepen. De muzikale taal die
Sjostakowitsj bezigt is zeer ge
matigd modern en spreekt direct
aan. Wat dat betreft hadden de
concertbezoekers die - waar
schijnlijk uit angst voor onbe
grijpelijke moderne klanken - in
de pauze de zaal verlieten rustig
kunnen blijven zitten.
Het motief van de dood in zijn vele
gedaanten drukt een somber en
vaak bitter stempel op alle delen.
Slechts het eerste deel 'De pro
funda' ademt een zekere vrede
en berusting, en wellicht kan
men de regels uit deel IX 'Hei
wig' want onvergankelyk is de
geest het verbond dat die men
sen bindt die door de Muzen zijn
verkoren' zien als de enige troost
die Sjostakowitsj zijn toehoor
ders en zichzelf kan geven
Indrukwekkend werd deze uitvoe
ring niet alleen door de dwingen
de interpretatie van Hans Vonk,
maar evenzeer door het aandeel
van de sopraan Roberta Alexan
der en de bas Henk Smit, beiden
gezegend met ideale stemmen
voor deze muziek. Roberta Ale
xander weet haar flexibele en
warme stem in alle ree
kleuren. Ontroerend was haar
vertolking van 'De zelfmoorde
naar' (IV) cn 'Op wacht' (V)
Grote expressiviteit bezit ook
Henk Smit, wiens zware bas en
grote dramatische zeggings
kracht heeft. Zonder ook maar
één lid van het Residentie Orkest
te kort te willen doen verdienen
de drie cellisten voor hun prach
tige spel in Del wig (IX) aparte
lof.
MIES ALBERDA
Galerie Van der Vlist - Botermarkt 3,
"Kunst als geschenk", Willy Belinfante
pastels en grafiek; Machteld Hooyen
gouaches, Denkor tekeningen, nov. en
dec. di. t/m za. van 10-17 uur.
Oegstgeest - Kunstcentrum Lange
Voort, expositie van werken van Ted
Licht, Ingeborg Oderwald, Eve van
Gennip, Bella Hendriksen, Wim Jonker,
7/1 tot 8/2, di, woe, do. vr. van 13.30-17.30
uur, vr. van 19-21 uur en za. van 12-17
Ars Studio (Pieterskerkgracht 9): expo-
e Erika de Wit (aquarellen) en Gerard
de Wit (olieverven), dag. 13-17 uur
m.u.v. eerste kerstdag, t/m 8 jan.
Galerie Denise Stephan: landschapste
keningen Rein Dool, 16/1 tot 21/2, Bak-
kersteeg 18, Leiden, vryd., zat. en zon
dag van 13.30-H.30.
Leiderdorp - Gemeentehuis, 7/1 tot 17/
2, expositie Arie Andeweg, Hans Bos,
Kees Peltenburg, ma. t/m vr. van 8-17
uur, do. van 19-21 uur.
Museum Boerhave - Tentoonstelling
over Antoni van Leeuwenhoek, tot 1/5.
ma t/m za van 10-16 uur en zo van 13-16
LAK-galerie, Levendaal 150. zeefdruk
ken Marian Plug. etsen Philip Wiesman,
14/1 tot 28/2. ma. t/m vry. 9-17 uur.
Redactie: Anneloes Timmerije.
Reacties naar: Klepperdoos,
Postbus 54, 2300 AB Leiden.
Rijksmuseum
toonstelling v
tot 9/1, ma t/m za van 10-17
feestdagen van 13-17
Wassenaar - Auberge de Kieviet, kant
borduursels van Ena Stok-v
(EVE), tot 7/1, 9-12 en 15-19 uur (beh.
LEIDERDORP - Muzenhof, wandkle
den van Marja van der Zee-de Leau, 24/
12 tot 19/1, ma t/m vr van 14-22 uur en
za. van 9-14 uur.
"De Oude Rijn" (Stille Mare 4): oliever
ven en gouaches Dixy Boonstra (tot 12
jan.).
QZ/ezo, die hebben
hun f' i
lesje gekregen
TZ. r\ o
Zeg. mannen, en hoe,
maar wij kunnen die dan wel
toch nog in handen
slagroom by
rw rn dumi dc ndooi
et Alt UaUte I
het ty ffrkloplr
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis)
Ziekenhuizen
Bezoekuren
ziekenhuizen
Dlaconessenhuis - doorlopende be
zoektijd van 16.00 uur tot 20.00 uur; met
uitzondering van:
- de kinder- en jongerenafdeling: dage
lijks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
d^ afdeling intensieve zorg: uitslui
Sportmedisch Advies Centrum:
Bezoekuren St. Elisabeth-Ziekenhuis:
Volwassenen: dagelijks van 14.00-14.45
en van 18.30-19.30 uur. Klasse afd. dage
lijks van 11.15-12.00 uur, van 14.00-14.45
uur en van 18.30-19.30 uur.
Kinderafdeling: dagelijks van 15.00-
18.30 uur.
Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage
lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelijks van
14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur.
Academisch ziekenhuis
Tel. 269111
foor alle paften ten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30
Avond bezoekuur afdeling Verloskunde
18 00-19 00 uur
Praematurenafdeling dagelijks van
14.30-14 45 uur en van 18.30-18 45 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten
Bezoektijden Kinderklinxek
Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-19.0C
i *18.30-19.30 Bezoektijden kinderafdelingen
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18 30-19 00
uur. (Alleen voor ouders van kinderen
ka/f er een afwijkende tijd afgesproken
worden met de hoofdverpleegkundige).
Alphen aan den Rijn cdlud<~) IfeUiUS
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra be
zoek voor de hartbewaking "s ochtends
11.00-11.30 uur. Extra bezoek voor va
ders op de kraamafdelmg: 's avonds
r ouders 14.30-18.30 i
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bu het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (tel: 020-175000)
10 Januari 1983
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
De nieuwbenoemde Commis
saris des Konings van Gronin
gen heeft den Koning verzocht
in zijn eigen villa aldaar te mo
gen blijven wonen Deze villa is
een der meest fraaie en trotsche
gebouwen van het Zuiderpark
bij de voormalige Heerepoort.
Z.M heeft weigerend geant
woord. zoodat de heer Van Pan-
huys het rijksgebouw moet be
trekken.
- Een waggon met wilde herten
zal uit Frankrijk komen, aan
gekocht door den Koning en be
stemd voor de bosschen van het
koninklijk domein het Loo. om
aldaar in de vrije natuur te
worden losgelaten, eveneens
worden eerlang tamme herten
van Zr Ms. domein Soestdijk
naar het Loo vervoerd, om ook
aldaar in de bosschen te wor
den losgelaten.
- Te Berkel en Rodenrijs nam
een 9-jarige knaap een geladen
geweer van eene aan den weg
staanden kar. met het ongeluk
kige gevolg dat het schot afging
en den vader zoodanig in de
borst trof dat deze onmiddellijk
overleed. De man laat eene we
duwe met vijf kinderen achter.
Men schrijft uit Genua aan de
"Italia", dat een bom is gewor
pen in de kerk "Delia Consola-
zione", terwijl deze gevuld was
met geloovigen. De schrik, dien
de ontploffing teweegbracht,
was onbeschrijfelijk. Vele vrou
wen vielen in zwijm, de priester
slaagde er in de menigte gerust
te stellen.
Vijftig jaar geleden
In Hamburg en Erfurt heb
ben zich botsingen voorgedaan
tusschen nat tonaal-social lsten
en communisten In Homburg
namen de vechtende partijen
de vlucht toen twee politie
agenten. die op weg naar huis
waren en werden aangevallen
van hun vuunoapens gebruik
maakten In Erfurt werd een
optocht van nationaal socialis
ten in uniform, die uil een ver
gadering terugkeerde, door
2000 communisten met sfeenen
bekogeld In Hamburg werden
eenige nationaal socialisten, in
Erfurt werd een aantal
nisten gearresteerd.
