Anderhalf miljoen
boeken verhuizen
Burgerraadslieden markeren taak
Bewoners huizen Oranjegracht
"ondanks ellende nu tevreden
Universiteitsbibliotheek van Rapenburg naar nieuw gebouw Witte Singel
Nieuwe centrale verwarming in 42 woningen
Meer richten op hulpverlening en signaleren, minder op klachten
ZATERDAG 8 JANUARI 1983
Lelden J
Het gebouw aan het Rapenburg,
waar de universiteitsbibliotheek
ongeveer vierhonderd jaar geves
tigd is.
jaren over dit vraagstuk heeft ge
bogen. Aanvankelijk verwachtte
men eerder te kunnen beginnen,
maar die planning bleek toch te
optimistisch te zijn. "We gaan er
nu vanuit", zegt De Vries, "dat
we klaar zijn voor het nieuwe
studiejaar begint. Uitgangspunt
is ook om de leners zo weinig
mogelijk hinder te laten onder
vinden". Desondanks zal er
waarschijnlijk gedurende een
korte tijd niet uitgeleend kunnen
worden.
Naar goed gebruik zal alles in fases
verlopen. In februari wordt er
begonnen met de verhuizing van
het magazijn aan de Lange-
gracht. Ruim tweeduizend kas
ten met tijdschriften moeten er
naar de Witte Singel. Wat nu als
een student in die tijd een be
paald tijdschrift wil inzien?
"Niets aan de hand", zegt De Vries.
"Nu moeten we met een auto
naar de Langegracht om aan een
dergelijke wens te kunnen vol
doen, mocht dat bepaalde tijd
schrift al onder zijn gebracht aan
de Witte Singel, dan gaat die auto
even naar die plaats toe. Het zal
een paar dagen langer duren".
Is men klaar aan de Langegracht,
dan zullen de magazijnen aan het
Rapenburg en de Nonnensteeg
worden verhuisd. "In mei kun
nen we dan even op adem ko
men", zegt De Groot. Lang zal
die adempauze niet duren: na de
magazijnen is de bijzondere col
lectie aan de beurt. Een collectie
die ook op bijzondere wijze
wordt verhuisd, maar daarover
later meer.
Na de bijzondere collectie zijn de
studie- en uitleenzalen plus de
catalogi aan de beurt. "Met het
verplaatsen van de bedrijfsafde
ling hopen we half november
klaar te zijn", zegt de Vries.
Unica
Om de boeken te verhuizen is er
een rijdende kast ontworpen,
eentje met vier planken die met
vilt zijn bekleed. De kast kan bo
vendien met zeil worden afgeslo
ten. Enkele tientallen zullen er
worden gebruikt. Op de vraag
hoe groot nou de kans is dat er
iets mis gaat, antwoordt De
Groot: "Ach, het magazijnperso-
neel is natuurlijk geroutineerd;
die mensen kennen trucjes. Staat
er een meter boeken niet op de
goede plaats, dan komen zij daar
wel achter. Staat er één boek
fout, ja dan..." Dan ben je in de
aap gelogeerd.
door
Wim Brands
Met de handschriften moet zorg
zaam worden omgesprongen,
hoewel omgesprongen natuur
lijk een te lomp woord is om de
behandeling, die deze zogenaam
de unica verdienen, te typeren.
De handschriften bijvoorbeeld
zullen in speciale kistjes worden
gestopt, waarin schuimplastic
zit.
Moet het busje waarmee de hand
schriften worden verhuisd ook
niet door de politie worden be
waakt? "Dat lijkt me niet", ant
woordt De Groot. Het is, zegt hij,
één keer voorgekomen dat er tij
dens een transport iets werd ge
stolen. Een losvaste medewerker
van een verhuizer drukte een
paar almanakken achterover.
"Maar daar is de politie wel ach
tergekomen. Logisch natuurlijk,
de handelaren zijn praktisch alle
maal bonafide en zullen dus
nooit een kostbaar handschrift
kopen, dat is gestolen. En dan:
koopt hij het wel, aan wie moet
hij dat handschrift dan verko
pen? Alle kenners weten toch di
rect dat ze met gestolen goed te
maken hebben".
Nee, vervolgt De Groot, wat dat
vervoer betreft moet je een paar
dingen goed regelen: neem rede
lijke voorzorgsmaatregelen en
zorg dat er bij het in- en uitpak
ken van de unica deskundige
mensen aanwezig zijn, die we
ten: zo moet het en niet anders.
Klimaat
In het nieuwe gebouw aan de Witte
Singel zijn er drie niveaus van
klimatisering aangebracht, zoals
De Vries het uitdrukt. Zy vertelt:
"De gekluisde ruimte waarin de
bijzondere collectie wordt onder
gebracht, dat luistert natuurlijk
het nauwst. In de magazijnen is
wat betreft de temperatuur een
speling van min vijf tot plus vijf
graden. In de andere ruimten is
de speling veel groter. Dat is ook
De nieuwe bibliotheek aan de
Witte Singel, waar drie niveau's
van klimatisering zijn aange
bracht.
(Foto's Holvast)
wel fyn, kunnen de ramen name
lijk nog eens open worden ge
zet".
"Ja", zegt De Groot, "achteraf ben
ik ook wel blij dat we het zo heb
ben aangepakt. Helemaal gekli-
matiseerd, dat heeft toch wel na
delen. De ramen moeten ook
eens open kunnen".
Beide bibliotheekmensen zyn het
er over eens dat het nieuwe ge
bouw qua klimaat een verbete
ring is. Hoewel De Groot daar
aan toevoegt dat een conservator
altijd tegen hem zei: oude hand
schriften passen zich wel aan. En
daar had die man wel gelijk in
volgens hem, want die hand
schriften hebben het aan het Ra
penburg wel degelijk 'naar hun
"Ze zullen ook moeten wennen in
het nieuwe gebouw", zegt hy.
"Hier staan ze droog, dus zullen
ze aan de Witte Singel ook droog
moeten staan in het begin. Weet
u wat het is: helemaal uitge
kristalliseerde gedachten over de
juiste temperatuur zijn niet te ge
ven, want alle deskundigen hou
den er andere opvattingen op
Nu De Groot het toch over tempe
ratuur heeft: klopt het dat de kel
ders aan de Witte Singel een tijd
geleden onder water hebben ge
staan. "Ze waren nogal vochtig
en dat heeft ons ook wel zorgen
gebaard. Maar er is een meting
verricht en daarna konden we
zeggen: dit probleem is bevredi
gend opgelost Het was dus een
eenmalig probleem".
Sentimenteel
Er zijn volgens De Groot wel me
dewerkers. die zeggen: laat my
hier maar zitten, in dit fraaie ou
de pand. Hy heeft die geluiden
tenminste wel eens vernomen.
"Goh, ik zit hier ook al weer een
hele tijd en kijk eens naar deze
kamer...fraai nietwaar...toch ben
ik niet sentimenteel. Ja, die por
tretten neem ik mee. Ook aan de
Witte Singel moeten de mensen
een indicatie kunnen krygen van
de historische achtergronden
van de bibliotheek".
Aan de Witte Singel zullen mede
werkers ook ondergronds moe
ten werken, bijvoorbeeld als ze
iets uit een magazijn moeten ha
len. Daarover bestaan de nodige
misverstanden. "Sommigen den
ken dat ze als een mijnwerker,
dus met een lampje op hun helm
moeten werken. Haha, alsof de
jaren dertig herleven. Het is na
tuurlijk onzin, op bepaalde plaat
sen komt gewoon daglicht naar
binnen".
Nog iets, een detail zullen we maar
zeggen: kan De Groot by bena
dering vertellen hoeveel deze
verhuizing gaat kosten? "Nee,
dat regelt de universiteit". Een
ambtenaar van de universiteit
zegt: "Het precieze bedrag staat
nog niet vast; we zijn nog in on
derhandeling met een aantal ver
huizers. Maar onze raming
schommelt tussen de twee en
drie ton. Ik zou zeggen: het gaat
eerder dne ton dan twee tot kos
ten. Valt ons overigens nog mee
hoor".
LEIDEN Wordt er één
boek op de foute plaats
neergezet, dan is de kans
groot dat dat boek nooit
meer wordt teruggevon
den. Eind januari, begin
februari wordt de univer
siteitsbibliotheek ver
huisd naar het nieuwe on
derkomen aan de Witte
Singel. Hoe anderhalf mil
joen boeken van plank
veranderen.
Ongeveer vier eeuwen heeft de
universiteitsbibliotheek aan het
Rapenburg gezeten. "Sinds
1581", zegt bibliothecaris, mr.
J.R. de Groot. "Tenminste, dat
staat mij voor de geest. Je kunt
dus wel zeggen: die verhuizing is
een feit van enige importantie".
Anderhalf miljoen boeken worden
er verhuisd. "Anderhalf miljoen,
dat is een schatting hoor", zegt
secretaresse J. de Vries. "Inder
daad", vervolgt De Groot, "we
hebben het bezit nooit geteld".
De Vries sluit niet uit dat "we na
de verhuizing een beter inzicht
hebben".
"Er worden overigens niet alleen
boeken verhuisd", zegt De
Groot. "Maar ook handschriften;
kostbare handschriften kun je
wel zeggen. En dan zijn er ook
nog andere zaken die naar de
Witte Singel moeten: een gedicht
in een fles bijvoorbeeld".
Hinder
De verhuizing is voorbereid door
een speciale commissie, die zich
LEIDEN - De bewoners van 42
nieuwbouwwoningen aan de
Oranjegracht en omgeving zitten
er weer warmpjes bij. Er is een
nieuwe centrale verwarming in
de huizen aangebracht en de
klachten over tocht en gebrekki
ge isolatie zijn verholpen. In het
vooijaar zullen dé resterende
herstelwerkzaamheden worden
uitgevoerd.
"Ondanks alle ellende zijn we nu
heel tevreden met de verbeterde
woningen", verklaart Hans
Doove, één van de bewoners en
lid van de bewonerscommissie.
"Vorig jaar kregen we ons huis
nauwelijks warmer dan achttien
graden, dat is nu veel beter. Het
is natuurlijk nog geen echte win
ter geweest maar we kunnen het
verschil al goed merken. De hui
zen zijn goed warm te stoken".
In mei vorig jaar kwam aan het
licht dat de 230 nieuwe wonin
gen aan de Oranjegracht en om
geving zoveel gebreken vertonen
dat ze voor veel geld moesten
worden opgeknapt. De puntda
ken vertoonde warmtelekken,
deuren en kozijnen sloten niet
goed aan en de centrale verwar
ming in de huizen bleek zo slecht
dat die in alle 230 woningen ver
nieuwd moet worden. Over de
resulaten van het onderzoek naar
de kwaliteit van de nieuwbouw
ontstond destijds grote beroe
ring.
In totaal is een bedrag van onge
veer 2,3 miljoen gulden nodig om
de vyfjaar oude woningen in be
hoorlijke staat te brengen. Wet
houder Tesselaar, van volkshuis
vesting, heeft bij herhaling ver
zekerd dat de bewoners recht
hebben op goede huizen en dat
zij niet voor de kosten zullen op
draaien. De aannemers Panagro
en Noorlander, en de Amster
damse Verwarmingsmaatschap
pij (AVM) zijn voor de gemaakte
fouten aansprakelijk gesteld en
zullen bijdragen in de kosten van
de herstelwerkzaamheden.
"Klungelwerk"
Begin oktober is de AVM begon
nen met de aanleg van een nieu
we centrale verwarming in een
blok van 42 woningen. Opnieuw
bleken de werkzaamheden niet
vlekkeloos te verlopen. Bij her
haling is door de AVM "klungel
werk" geleverd (montagefouten,
lekkende leidingen) en is door
monteurs onhebbelijk opgetre
den. Bij bewoners en andere be
trokkenen stegen de emoties en
ergenis andermaal tot een hoog
tepunt.
"Zo'n valse start kon de AVM zich
eigenlijk niet permitteren na alle
moeilijkheden in het verleden",
aldus ambtenaar Kroon van de
afdeling volkshuisvesting van de
gemeente. Hij wijt één en ander
t aan de snelheid waarmee de
kwestie is aangepakt. Begin sep
tember is de opdracht aan de
AVM verleend en half november
moest de nieuwe cv-installatie al
in bedrijf zijn. We wilden de
mensen in de woningen die er
het slechtst aan toe zijn voor de
winter uit de kou helpen. Achter
af geredeneerd hadden we met
dat blok van 42 woningen mis
schien beter kunnen wachten tot
na de winter. Dan wordt ook de
centrale verwarming in de ande
re 188 woningen aangepakt".
Het verhelpen van de bouwtechni
sche gebreken in alle 230 wonin
gen is daarentegen op een oor na
gevild. De woningen zijn tocht
vrij gemaakt, de warmtelekken
gedicht en de isolatie van de wo
ningen is verbeterd. Daarmee
zijn de belangrijkste klachten
van bewoners verholpen. Tevens
is een flink aantal verbeteringen
in de huizen aangebracht. Bij de
gemeente is men tevreden over
de wijze waarop de aannemers
Panagro en Noorlander de her
stelwerkzaamheden hebben uit
gevoerd. De resterende werk
zaamheden, zoals het verbeteren
van de galerijvloeren en de be
reikbaarheid van cv-ruimten,
zullen na de winter worden uit
gevoerd. Dan zal ook duidelijk
zijn wat er aan de mechanische
ventilatie van de woningen moet
gebeuren.
Hartig woordje
Eind deze maand zal een evaluatie
rapport op tafel liggen waarin de
gang van zaken tot dusver op een
rijtje wordt gezet. Zeker is dat er
met de AVM nog wel een hartig
woordje gesproken zal worden
alvorens zij de opdracht krijgen
ook de overige 188 woningen aan
te pakken. De mogelijkheid dat
de AVM de laan uitgaat wordt
door wethouder Tesselaar niet
uitgesloten geacht, maar hy
houdt nog een slag om de arm.
"Het eindresultaat in de 42 wo
ningen is goed, en dat telt".
Intussen bestaat nog steeds ondui
delijkheid over wie moet op
draaien voor de kosten van de
herstelwerkzaamheden. De aan
nemers en de cv-installateur be
talen ongeveer een derde van de
kosten. De gemeente had aan
vankelijk voorgesteld het reste
rende bedrag ten laste van de Al
gemene Bedrijfsreserve van de
LWS te brengen ofwel de risico
reserve van de woningstichting
te spreken. Het LWS-bestuur
heeft daarop een keihard "neen"
laten horen
Inmiddels blijkt de lucht enigzins
opgeklaard. De LWS heeft de ge
meente aangeboden te betalen
voor de verbeteringen die in de
woningen worden aangebracht
maar niet voor de herstelwerk
zaamheden. Volgens wethouder
Tesselaar gaat dit aanbod in de
goede richting, maar is het niet
voldoende. Tesselaar rekent op
een bijdrage in de kosten van het
ministerie van volkshuisvesting
en wil dat gemeente en woning
stichting op 'fifty-fifty-basis'
voor het resterende bedrag op
draaien. Hy verwacht spoedig
met de Leidse Woningstichting
tot overeenstemming te kunnen
komen. De onderhandelingen
tussen gemeente en LWS zullen
de afronding van de werkzaam
heden niet in de weg staan
heeft daarop een keihard "neen" heden niet in de weg staan. De verwarmingsbuizen lopen zichtbaar langs de muren - hetgeen met ieder. cn fraai eindt - m
laten horen geval is het in de eerste 42 woningen aan de Oranjegracht en omgeving weer aangenaam toeven.
LEIDEN - Het Leidse Instituut
Burgerraadslieden (IBR) zal niet
langer streven naar formele be
voegdheden om, naast de hulp
verlening aan cliënten, ook
klachten over gemeentelijk op
treden te behandelen. Klachten
die verder geen vraag om hulp
inhielden, kwamen tot nu toe
toch al sporadisch by de twee
burgerraadsvrouwen binnen.
Omdat het ernaar uitziet dat de
nationale ombudsman zich in de
toekomst ook over de gemeenten
zal ontfermen, wil het instituut
het streven naar formele klach
tenbehandeling geheel laten va-
Dit staat in een nota die het IBR
deze week uitbracht: 'Plaatsbe
paling en ontwikkeling'. In de
nota maken de burgerraadslie
den duidelijk wat precies hun
taak is en in hoeverre hun werk
zaamheden overeenkomen met
of verschillen van die van andere
instellingen in Leiden. "Om dui
delijk te maken waarvoor ze bii
ons terecht kunnen", aldus de
twee burgerraadsvrouwen Joset
Mons en Coby Kroon.
Hulpverlening by tal van proble
men die burgers kunnen hebben
met de gemeente of gemeentelij
ke instellingen is een van hun ta
ken. Voor hulpvragen kunnen
mensen een afspraak maken of
op het spreekuur komen in het
gebouwtje aan de Koornbrug-
steeg. Daarbij komt de signale
ringsfunctie: een veel voorko
mend probleem aankaarten en
een bepaalde regeling ten gunste
laten veranderen. Klachtbehan
deling past daar niet bij, zo wordt
in de nota gesteld. 'De hulpverle
ning vraagt dat het standpunt
van de cliënt wordt gekozen en
gesteund. Klachtbehandeling
vereist juist dat je boven beide
partyen staat. Het is daarom de
vraag of die twee functies elkaar
verdragen'.
Uniek
Volgens M. Teekens, voorzitter van
de begeleidingscommissie, is het
IBR een unieke instelling in Lei
den. "De burgerraadsvrouwen
helpen by heel veel verschillen
de problemen, vaak van begin
tot eind. meestal zonder dat er
een andere hulpverlener nodig is
en ze helpen de mensen indivi
dueel. Aan elk probleem wordt
apart aandacht geschonken.
Daarnaast kunnen de burger-
raadsvrouwen veel voorkomen
de problemen signaleren en pro
beren iets aan regelingen te ver
anderen zodat die problemen
niet langer nodig zijn'
Nu het instituut op volle sterkte is
- door een aantal wisselingen
van de wacht schoot de tyd te
kort kunnen de burgerraads
vrouwen ook daadwerkelijk aan
het signaleren toekomen. Ge
dacht wordt iets te doen met de
woonruimteverdeling in Leiden.
Op het moment is het zo dat
huiseigenaren zich nooit kunnen
laten inschrijven bij huisvesting.
Ook wanneer zy tot over de oren
in de schulden zitten moeten ze
eerst hun huis verkopen, zich
dan inschrijven en jaren wachten
op een huis van de gemeente
Ook wil het IBR bij gelegenheid
met een proefproces een uit
spraak ontlokken over het ver
krijgen van bijstand wanneer je
samenwoont. Hoewel samenwo
nenden met onderhoudsplichtig
zyn, krygt een van partners geen
bystand wanneer hij werkloos is.
In de wet is het een en ander met
duidelijk geregeld.
Meer overleg met andere Leidse in
stellingen is een ander voorne
men van de burgerraadslieden
'Meer inzicht in eikaars deskun
digheid kan tot een betere hulp
verlening leiden' Joset Mons en
Coby Kroon. "Het algemeen
maatschappelyk werk byvoor-
beeld heeft veel cliënten die ook
juridische hulp nodig hebben,
omgekeerd hebben cliënten van
ons ook wel problemen die maat
schappelijk werk vragen". Ook
met de sociaal raadsman moet
meer overleg worden gevoerd.
Het IBR had zelfs gewenst dat
deze functie by hen ingelyfd had
kunnen worden toen de vonge
sociale raadsvrouw met pen
sioen ging. Nu dit niet is ge
beurd, is een goed overleg gebo
den.
Buitenlanders
Naast de vraag om een ruimere
huisvesting, iets waarop nog
steeds geen uitzicht is. heeft het
IBR nog één beleidsvoornemen.
Dat betreft een apart spreekuur
voor buitenlandse vrouwen, die
door hun cultuur vaak met op
het normale spreekuur kunnen
komen "Het Instituut burger
raadslieden is voor iedereen en
wanneer er voor buitenlandse
vrouwen een te hoge drempel is.
moeten we hen tegemoetkomen.
Hetzelfde doen we voor bejaar
den die wc zonodig thuis opzoe
ken". De behoefte onder buiten
landse vrouwen aan zo'n spreek
uur wordt op het moment nog
gepeild. Daarna zou het van de
grond moeten komen
De nota 'Plaatsbepaling en ontwik
keling' is 's morgens van negen
tot twaalf te koop b0 het IBR,
Koomburgsteeg 2, telefoon
254142
