H
1
99
jo/?\
I EIDSE JAZZ WEEK
127,16 JANUARI
Een beetje Drie October
ZATERDAG 8 JANUARI 1983
PAGINA 13
M
- 1 1 LJ LJTTl T J
door
Sjak Jansen
Het Key Town Festival in de Stadsgehoorzaal: over belangstelling niet te klagen.
Bijlage van het Leidsch Alphens Dagblad
7
Nostalgie viert volgende
week hoogtij in Leiden.
Het is weer jazz-week.
Dat betekent dat horeca-
exploitant A. Rijntjes
van de Stadsgehoorzaal
de kroketten alvast heeft
klaargezet. Komende za
terdag voltrekt zich daar
weer het Key Townfesti-
val en het verleden heeft
inmiddels bewezen dat
de ruim tweeduizend be
zoekers dan niet alleen
uitbundig jiven en in
tens slowen, maar ook
stevig innemen.
Leidenaar Dirk Venema en z'n
vrouw vormen daarop geen
uitzondering. Ook voor hen is
een kroketje in een dergelijke
ambiance niet te versmaden.
Maar twee jaar geleden had het
niet veel gescheeld of de kro
ketten én de jazz-muziek wa
ren aan hun neus voorbijge
gaan. „Ruim twee weken voor
het festival wilde ik kaartjes
gaan kopen", vertelt Venema,
„maar toen waren ze al op. Ik
heb toen maar een advertentie
geplaatst."
Nog dezelfde avond had hij twee
kaartjes. Van een man wiens
vrouw plotseling het zieken
huis in moest. „Maar je be
grijpt wel dat ik me sedertdien
heel wat vroeger bij de ver
koopkantoren vervoeg. Hoe
wel, zo'n advertentie is het me
nu wel weer waard. Je bent
jazz-liefhebber of niet."
Kroegentocht
Niet alleen jazz-liefhebbers kun
nen volgende week hun hart
ophalen, ook de Leidse horeca.
Woensdag is er weer een kroe
gentocht. In bijna dertig cafés
spelen dan evenzoveel jazz-or-
kestjes en niemand twijfelt er
aan of de bierpompen zullen
ook dan weer overuren maken.
Op de twee vorige kroegentoch
ten werden althans zoveel
rondjes gegeven, dat kaste
leins er bijkans duizelig van
werden. En twee jaar geleden
was de vraag naar bier zelfs
dermate groot dat kroegbazen
omstreeks middernacht bij el
kaar om nieuwe vaten kwamen
bedelen. „Te gek toch", zegt
Dick Wansink van jazzcafé The
Duke.
De sfeer tijdens zo'n kroegen
tocht noemt hij „in één woord
grandioos". Altijd is het vol
gens hem weer een feest. „De
mensen staan bij mij dan op de
tafels. Populair gezegd swingt
het hier de pan uit. Maar als je
het mij vraagt is dat in heel
Leiden zo tijdens de jazz-
week."
Z'n leven lang al propageert
Wansink jazz-muziek. Met Bil-
Buschauffeur Bram van der Kwaak gaat ook woensdag weer gewoontegetrouw in Charlestonstijl gekleed.
lie Holiday staat hij zogezegd
op en met Ella Fitzgerald gaat
hij naar bed. En drie keer per
week haalt hij een jazz-bandje
in z'n café. „Jazz", zegt hij, „is
een bacil. Dat heb je in je of
niet. En het loopt altijd parallel
met gezelligheid."
NZH-buschauffeur Henk Koele-
wijn kan dat beamen. Met twee
collega's is hij ook dit jaar weer
aangewezen om de mensen
gratis van kroeg naar kroeg te
vervoeren. „Met alle plezier",
zegt hij.
New Orleans
Gewoontegetrouw gaat hij
woensdag weer in Charleston-
stijl gekleed. „Als vanouds doe
ik een bol- of strooihoedje op,
huur een bont geblokt jasje,
haal m'n vrijgezellenstrik uit
de kast en doe net of ik in New
Orleans rij."
Elk jaar, zo geeft hij te verzeke
ren, is de stemming in de bus
opperbest. „Dat klinkt mis
schien wat afgezaagd maar ik
zal een voorbeeld geven: vorig
jaar stapte een vent in de bus,
die had het vuur in z'n ogen.
Die was dus nogal agressief. Ik
dacht: o jee dat wordt narig
heid."
,En inderdaad, hij begon moei
lijk te doen. maar wat gebeur
de tot m'n grote opluchting: de
man kreeg het in de bus op
eens zo naar z'n zin dat hij hele
maal bijdraaide. Hii is twee
rondjes blijven zitten. Zo ge
zellig vond hij het."
Bierglazen verhuizen op de kroe
gentocht van kroeg naar kroeg.
En in de cafés ziet het blauw
van de rook en zwart van de
mensen. Henny Kwik, die op
zondag in Leiden jazz-concer-
ten organiseert en met Dick
Wansink en de commissie Lei
den Leeft de vierde Leidse
Jazz-week op touw heeft gezet,
verzinkt dan altijd weer in ge
dachten naar de Leidse Jazz
Club die rond 1950 boven de
Harmonie aan de Breestraat
jazz presenteerde. Of de Fifth
C. Parker Club die onder ande
re in de Kleine Burcht sessies
organiseerde.
Ook staat hem nog helder voor
ogen het legendarische concert
dat Ben Webster vlak voor z'n
dood in Leiden gaf. Nadien
verstomde de jazz in Leiden.
„Maar gelukkig", zegt Kwik,
„leeft het nu weer op. Leiden
heeft inmiddels een jazz-week,
een jazz-café, het Key Town-
festival. En we hebben de jazz
club Hot House die twee keer
per maand jazz-artiesten naar
Leiden haalt."
Leiden is weer jazz-minded, zo
meent Kwik. „Zeker de jonge
generatie", vult Dick Wansink
aan. „Er is hier een hele jonge
jazz-scene."
Revival
Volgens Pim Jacobs wint jazz
over de gehele linie aan popu
lariteit. Deze revival is naar
zijn mening ook wel verklaar
baar. „In de jaren zestig en ze
ventig zijn de mensen over
spoeld met popmuziek. Muzi
kanten die optraden met im
mense geluidsinstallaties. Op
die kunstmatige muziek is
men nu een beetje uitgekeken,
denk ik."
„Ook op dat playbacken. Derge
lijke falsificaties en elektroni
sche hulpmiddelen hebben zo
langzamerhand afgedaan. Men
wil weer eerlijke muziek. Men
wil naar muzikanten luisteren
die op de Bühne werkelijk spe
len. Juist daarom denk ik dat
jazz zo generatieloos is. Er ko
men ook steeds meer dixie-
land-orkestjes bij."
Karei Boehlee denkt er niet veel
anders over. Vorig jaar speelde
de Leidenaar zowel tijdens de
kroegentocht als op het Key
Townfestival. „Op Key Town
komt het meer op het muzikale
aan", vindt hij. „Met de kroe
gentocht is dat van minder be
lang. Dan is het gewoon één
grote zuipavond en kan ieder
een lekker de beest uithangen.
Ik speelde toen in Napoleon
aan de Steenstraat. Daar was
het zo'n gedrang dat onze saxo
fonist nauwelijks een lange
noot kon blazen."
Woensdag staat Boehlee met z'n
trio in café Hus-Pup en zater
dag speelt hij andermaal op het
Key Townfestival in de Stads
gehoorzaal. Elk jaar is dat weer
een bont en luisterrijk festijn,
waar men niet alleen kalende
heren in driedelige kostuums
en dames in avondjaponnen
kan aantreffen, maar ook jon
gelui in spijkerbroeken.
Tot diep in de nacht zijn op vier
podia voortdurend jazz-arties
ten te beluisteren. In voorgaan
de jaren waren dat onder ande
ren Buddy Tate, Pia Beek,
Dutch Swing College Band en
Chris Barbers Jazzband; dit
jaar betreft het onder anderen
Toots Thielemans, Janice
King, Sammy Rimington en de
Harbour Jazzband.
Lift
„Wanneer ze toevallig boven spe
len", verzucht Stadsgehoor
zaal-restaurateur Rijntjes,
„moet al die apparatuur in de
lift". Al enkele jaren is de lift
z'n grote zorgenkind. Ooit
heeft hij er met vijftien koppen
koffie in vastgezeten. „Hij kan
maar driehonderd kilo hebben
en als je 'm te lang gebruikt,
kun je er een ei op bakken. Zo
heet is-ie dan."
De schrik slaat Rijntjes nog om
het hart wanneer hij denkt aan
twee jpflf geleden toen de hele
fouragering in het honderd
dreigde te lopen omdat de lift
was bUjven steken. „Daar géén
m'n kroketten", moet R
hebben gedacht, want in die
dagen was het kookbuffet in
de foyer er nag niet en moesten
bijna alle eetwaren vanuit de
keuken in het souterrain wor
den aangevoerd. En zonder lift
begin je dan niet veel. „Ik heb
daar natuurlijk wel van ge
leerd", zegt Rijntjes. „Sedert
dien ontzie ik de lift zoveel mo
gelijk. Wat per trap kan, ge
beurt per trap."
Elk jaar is het Key Townfestival
voor Rijntjes een nieuw avon
tuur. „De vraag is steeds: hoe
veel haringen moet ik inkopen,
hoeveel kroketten, hoeveel sa
té?"
Vorig jaar bleef hy met een hele
stapel broodjes kaas en ham
zitten. Die heeft hy van armoe
de volgende dag maar aan de
eendjes in de Nieuwe Rijn ge
voerd. „Ik voelde me knap be
lazerd. Gek hé. die haringen
vliegen weg, maar die broodjes
kaas..."
Vier jaar geleden probeerde
Rijntjes eens kippepootjes.
Het werd een eclatant succes.
..Je moet eens wat durven,
vind ik. Altijd maar dat brood
je kaas, broodje ham en die ene
kroket. Dat vind ik zo fantasie
loos. Je moet steeds met wat
nieuws komen, vind ik."
Viskraam
„Dit jaar kom ik meteen comple
te viskraam. Met broodjes pa
ling. haring, garnalen en ma
kreel. En wat ik ook probeer:
chiliconcarne. Op het Northsea
Jazzfestival sloeg dat enorm
aan. Ik ben benieuwd hoe het
Leidse publiek erop reageert."
Slapen doen Rijntjes en z'n
vrouw niet na afloop van het
festival. „De volgende ochtend
is er in de foyer een koffiecon
cert en dan moet alles weer aan
kant zijn. Dan moeten alle ha
ringstaarten zijn opgeruimd,
kortom: dat vergt nogal wat
werk."
Ook pianostemmer Jim McMa-
hon uit Nieuwerkerk aan den
IJssel heeft z'n handen vol aan
het Key Townfestival. De drie
vleugels en twee piano's verei
sen voortdurend zijn aandacht
„Die vleugels kunnen aardig
wat hebben, maar met zo'n
jazzfestival wordt er zo hard op
getimmerd dat ze binnen de
kortste keren vals klinken."
„Ik moet ze dan telkens opnieuw
stemmen. Tot een uur of één.
Rond die tijd hebben de mees
te bezoekers al zoveel drank
op, dat ze de valse tonen niet
meer horen. Dan is het alleen
nog maar belangrijk of de pia
no's het doen. Artur Rubin
stein zei immers ook altyd dat
een piano vals is, is tot daaraan
toe. Het wordt pas erg als-ie
niet doet wat ik wiL"
McMahon wil benadrukken dat
hij de sfeer op het Key Town
festival telkens weer buitenge
woon vindt. Soortgelijke gelui
den komen uit de mond van
Peter Schilperoort, Paul Ac-
ket, de dames van de retirade
en ook Cees Hugens, de voor
zitter van Leiden Leeft en ini
tiatiefnemer van het festival
Gouden dop
„Ik weet nog goed", vertelt hij,
„dat Mr. Acker Bilk hier op het
festival de gouden dop van z'n
klarinet was kwijtgeraakt en
dat hy het vertikte om mee te
doen aan de jam-session. Dat
doet hy nimmer Daar voelt hy
zich te groot voor."
„Maar hier op het festival zei hij:
als jullie die gouden dop vin
den, wil ik voor één mr no
uitzondering maken. Wij dus
met man en macht gezocht en
ja hoor: uiteindelyk vonden we
de dop onder het podium. En
Acker Bilk hield woord. On
vergetelijk werd het."
Eigenlyk, zo bekent nugens, is
elk Key Townfestival voor
hem een onvergetelyke ge
beurtenis. Sommigen denken
daar echter anders over Pia
Beek, vong jaar nog de ster op
het Leidse festival, verklaart
luid en duidelyk vanuit Mar
bella „Leids jazzfestival'' Heb
ik daar opgetreden..? My niet
bekend hoor. Key Town ,f
Zegt me niets. En m'n optre
den was nog wel zo'n succes,
zegt u...?"
