Drie vrije dagen
voor ambtenaren
Gerechtshof overweegt
klacht tegen advocaat
Taiwan staat niet te trappelen
Gebruikt Taiwan
kernenergie voor
wapenindustrie?
mfMfp'
C
Bezuiniging gevangeniswezen
wekt verzet op Coornhertliga
In ruil voor prijscompensatie
5000 arbeidsplaatsen erbij
Ja-woord kost
40.000 gulden
Verrijking uranium door Urenco op zijspoor?
Wachtgeld mogelijk beperkt
li
Fraude met
kinderbijslag
in Groningen
VERBOUWINGS
OPRUIMING
PERZEN EN BERBERS
DONDERDAG 6 JANUARI 1983
Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Het Hoog
Militair Gerechtshof (HMG) in
Den Haag overweegt een klacht
in te dienen bij de deken van de
Orde van Advokaten van het ar
rondissement Den Haag tegen de
Amsterdamse advocaat mr. J.G.
Donk.
Tijdens de behandeling gisteren in
hoger beroep tegen de 24-jarige
totaalweigeraar S.G. uit Heer-
jansdam bleef zijn advocaat, mr.
Donk, zo lang aan het woord en
was zijn pleidooi op een dusdani
ge wijze doorspekt van cynische
opmerkingen, dat de president,
prof. jhr. mr. Th.W. v.d. Bosch,
hem het woord ontnam.
De advocaat vroeg daarop schor
sing van de zaak, om met zijn
cliënt te kunnen overleggen. Na
de hervatting deelde de presi
dent mee, dat het hof een Wacht
tegen de advocaat overweegt we
gens zijn optreden.
Mr. Donk stelde onder meer dat bij
het ministerie van sociale zaken
en werkgelegenheid ten aanzien
van de toepassing van de Wet ge
wetensbezwaarden een falend
beleid wordt gevoerd, omdat is
gebleken dat deze wet alleen in
vredestijd wordt gehanteerd. Hij
toonde zich sterk gekant tegen
het militarisme. Volgens hem
schakelen legers de mogelijk
heid uit om conflicten geweld
loos op te lossen.
Mr. Donk meende dat door de aan
wezigheid van militairen in de
samenstelling van het hof zijn
cliënt zou worden berecht door
mensen die hij juist wil bestrij
den. Deze verklaring werd door
het hof afgewezen, maar de advo
caat hield vol dat op die manier
geen sprake kon zijn van een eer
lijk proces.
De eerste getuige, een 26-jarige
vrouw uit Amsterdam, las een
verklaring voor over vrouwenon-
derduiking en militarisme. "Het
militarisme moet dood. Het leger
maakt van mannen walgelijke
mensen", aldus de vrouw. Een
22-jarige getuige uit Amsterdam
zei, dat de vredesbewegingen in
ons land dit jaar massale wer
vingsacties zullen gaan houden.
In zijn laatste woord gaf beklaagde
overduidelijk blijk er "rechtse"
denkbeelden op na te houden,
waarvan ook zijn advocaat - zo
verWaarde mr. Donk desge
vraagd niets had geweten. De
keurig (met vlinderdas) geklede
G. zei reeds op 20-jarige leeftijd
ernstig te zijn teleurgesteld door
gepropageerde linkse literatuur
en het optreden van krakers. Hij
was eerst lid geweest van het
Oud Strijders Legioen en had
daarna contact gekregen met de
BVD. Als infiltrant bewoog hij
zich veelvuldig in Onkruit-krin-
gen.
Volgens G. zouden door zijn thans
gedane verklaring plannen kun
nen worden verijdeld NAVO-se-
cretaris-generaal Luns te ontvoe
ren. Hij had medio dit jaar plot
seling moeten "verdwijnen" na
zijn gepleegde strafbare feit in
militaire dienst, doch dat was
naar zijn zeggen mislukt. Vol
gens hem kon hij zijn ware iden
titeit pas op dit moment uiteen
zetten.
De president bepaalde, dat hij op
19 januari uitspraak in deze zaak
zal doen.
DEN HAAG (GPD) - Ambtenaren en trendvolgers krijgen dit jaar. 3 roostervrije dagen
extra in ruil voor de per 1 januari ingeleverde prijscompensatie. Deze operatie kost de
overheid 315 miljoen gulden tegen een opbrengst van 1,3 miljard gulden als gevolg van
de bevriezing van de overheidssalarissen en de inkomens van de trendvolgers.
Volgens minister Rietkerk van bin
nenlandse zaken was dit het ui
terste waartoe hij kon gaan. Aan
vankelijk wilde hij tijdens de on
derhandelingen over het arbeids
voorwaardenbeleid voor 1983
met de ambtenarenbonden niet
verder gaan dan 2 roostervrije
dagen. Volgens de minister leve
ren de 3 roostervrije dagen in de
gehele secundaire sector 5000 ar
beidsplaatsen op.
Bonden en minister hebben met el
kaar afgesproken dat nog over
leg gevoerd zal gaan worden over
een arbeidstijdverkorting tot 32
of 36 uur per week voor nieuw te
benoemen ambtenaren. Met na
me de bonden hadden bij de mi
nister aangedrongen om door
middel van deze werktijdverkor
ting zoveel mogelijk schoolverla
ters in dienst te nemen.
De ambtenarenbonden zijn het
niet eens met de stelling van de
minister dat de drie roostervrije
dagen gelden voor het gehele
jaar. Jaap van der Scheur, de
voorzitter van de Abva/Kabo
kondigde aan, dat als er per 1 juli
dit jaar weer een prijscompensa
tie uitvalt de bond de minister
zal benaderen met voorstellen
om dat opnieuw te gaan gebrui
ken voor extra werkgelegenheid.
De minister kondigde ook aan, dat
hij dit jaar een begin wil maken
met het volgens het regeerak
koord terugschroeven van de
werkgelegenheid bij de overheid
met 1 procent per jaar. Dat zou
dan voor dit jaar betekenen dat
er 1700 1800 banen niet kunnen
worden opgevuld.
De bonden wijzen erop, dat in het
regeerakkoord de beperking van
de werkgelegenheid bij de over
heid niet voor 1983 geldt, maar
pas voor 1984 is aangekondigd.
„We zullen eerst nauwkeurig be
studeren waartoe dit alles leidt",
aldus de bonden. Het terug
schroeven van de werkgelegen
heid met 1 procent per jaar zou er
na vier jaar op neer kunnen ko
men dat de overheid via de inge
leverde prijscompensatie wel
5000 banen heeft geschapen,
maar meer zal moeten inleveren.
Minister Rietkerk wilde zich
hierover niet uitlaten.
Minister Rietkerk van binnenlandse zaken (rechts op de foto) schudt de
hand van Abva/Kabo voorzitter Jaap van der Scheur na het overleg tus
sen ambtenarenbonden en minister.
GRONINGEN (GPD) - Een 35-
jarige Duitser raakte enkele
weken geleden nogal onder
de indruk van de charme van
de Groninger prostituée V.
(32) en vroeg haar ten huwe
lijk. De vrouw voelde daar
wel iets voor, maar dan moest
de Duitser eerst 40.000 gul
den betalen.
De Duitser trok zijn portefeuil
le en overhandigde de ver
bouwereerde mevrouw V.
het gevraagde bedrag. „Ik
ben over veertien' dagen te
rug voor het huwelijk", kon
digde de Duitser aan.
Deze week meldde hij zich in
derdaad, maar mevrouw V.
zag intussen niet zoveel meer
in het avontuur. De Duitser
wilde toen zijn geld terug,
maar daar herinnerde de
vrouw zich niets meer van.
De man schakelde daarop de
Groninger politie in, die in de
kwestie bemiddelde. Me
vrouw V. wist weer waar het
geld was en de man kreeg
zijn huwelijksgeschenk te
rug.
DEN HAAG (GPD) - Het ministe
rie van buitenlandse zaken heeft
het verzoek van Urenco om
eventueel uranium voor Taiwan
te mogen verrijken voorlopig
naast zich neergelegd. Eerst wil
het ministerie duidelijkheid heb
ben over de vraag of Taiwan nu
wel of geen belangstelling heeft.
Een woordvoerder van de Taiwan
Power Company, waarvoor het
verrijkte uranium bedoeld zou
zijn, heeft gisteren ontkend dat
zijn bedrijf daaraan behoefte
heeft. Een woordvoerder van Ul
tra Centrifuge Nederland (de Ne
derlandse poot van Urenco)
noemde Taiwan gisteren een mo
gelijke klant.
Binnen Urenco werken Nederland,
Engeland en West-Duitsland sa
men bij de verrijking van ura
nium. Dat gebeurt onder meer in
de ultracentrifuge-fabriek in Al
melo, die voor het merendeel in
handen is van de Nederlandse
staat. Urenco levert momenteel
behalve aan de lidstaten zelf, aan
Brazilië en Zwitserland.
De staatselektriciteitsmaatschap-
pij in Taiwan, die twee kerncan-
trales in dienst heeft en een der
de in aanbouw, verklaarde giste
ren dat de reserve aan uranium
groot genoeg is voor de komende
tien jaar. Ondanks dit feit houdt
het Nederlandse bedrijf in Alme
lo staande dat Taiwan een be
langrijke klant zou kunnen wor
den, en dat men vooruitlopend
daarop van de regering wil weten
of dat in principe zou kunnen.
DEN HAAG (GPD) - Minister Rietkerk (binnenlandse zaken) overweegt
een beperking van het recht op wachtgeld voor bewindslieden die
slechts een blauwe maandag minister of staatssecretaris zijn geweest.
Hij antwoordt dit op vragen van PvdA-kamerleden over de kwestie-
Schwietert. Schwietert legde zijn functie van staatssecretaris van de
fensie na 72 uur neer.
Rietkerk heeft er begrip voor dat de bestaande wachtgeldregeling „in
bepaalde situaties als te ruim wordt ervaren". Hij probeert in die geval
len het recht op wachtgeld te beperken, zonder daarmee het politieke
risico voor kandidaat-bewindslieden te groot te maken.
De minister voelt niets voor de suggestie van de kamerleden Stoffelen en
Knol om bewindslieden in de wachtgeldregeling gelijk te stellen aan
kamerleden, wethouders en gedeputeerden. Die krijgen, als ze korter
dan drie maanden in functie waren, maar een halfjaar wachtgeld. Be
windslieden hebben in de huidige regeling altijd recht op twee jaar
wachtgeld.
Een positief principebesluit zou
een verdere verslechtering van
de betrekkingen met de Volksre
publiek China veroorzaken, na
de problemen die zijn gerezen
rond de bouw van twee onder
zeeërs voor Taiwan. Peking heeft
als reactie daarop de diplomatie
ke betrekkingen tot het laagste
niveau teruggebracht. Ook zou
de Nederlandse steun voor het
non-proliferatiebeleid tegen de
verdere verspreiding van kern
wapens aan geloofwaardigheid
inboeten. Taiwan is geen onder
tekenaar van het non-prolifera
tieverdrag, dat het aantal kern-
wapenstaten beperkt wil houden
tot de huidige vijf.
Als de regering eventueel instemt
met levering, dan zou ook het
parlement er nog mee akkoord
moeten gaan. Dat is bepaald bij
de oprichting van Urenco voor
het geval van levering aan lan
den die het non-proliferatiever
drag tegen de verspreiding van
kernwapens niet hebben onder
tekend. De eerste reacties van de
grote kamerfracties geven echter
nog weinig houvast.
De PvdA is falikant tegen de leve
ring van verrijkt uranium aan
Taiwan dat het non-proliferatie
verdrag niet heeft ondertekend.
WD en CDA willen zich nog
niet definitief vastleggen. WD-
kamerlid Braams vindt dat er
aan eventuele levering hoge ei
sen moeten worden gesteld.
CDA-collega Van Iersel spreekt
WEERRAPPORTEN
Q.
a
e c
2
1?
t
IE
6
Amsterdam
zwaar bew.
12
11
4
De Bilt
geheel bew.
12
11
2
Deelen
geheel bew.
12
12
5
Eelde
geheel bew.
12
11
1
Eindhoven
geheel bew.
12
12
2
Den Helder
10
9
3
Rotterdam
geheel bew.
12
11
2
Twente
12
12
2
Vlissingen
geheel bew.
11
10
0.2
Zd.-Limburg geheel bew.
12
12
3
Aberdeen
13
4
0
Athene
licht bew.
15
5
0
Berlijn
7
6
1
Frankfort
13
11
12
Genève
9
1
3
Innsbruck
3
1
9
Klagenfurt
mist
0
-7
0
Locarno
licht bew.
9
-1
0
Londen
zwaar bew.
14
11
0
Luxemburg
motregen
11
0
3
München
licht bew,
10
9
9
Parijs
geheel bew.
14
11
Zürich
zwaar bew.
10
6
4
Istanbul
geheel bew.
6
6
2
Tel-Aviv
zwaar bew.
14
9
9
UTRECHT (ANP) - De Coornhert
liga, vereniging voor strafrech
thervorming. maakt ernstig be
zwaar tegen de bezuinigings
plannen van de staatssecretaris
van justitie, mevrouw Korte-Van
Hemel, die erop neerkomen dat
de bewegingsvrijheid van gedeti
neerden wordt beperkt.
Dit noemt de vereniging in strijd
met de bescheiden verbeterin
gen die de staatssecretaris van
justitie in september vorig jaar in
de beleidsnota "Taak en toe
komst van het Nederlandse -ge
vangeniswezen" aan de gedeti
neerden had toegezegd. Het be
zuinigingsargument van de
staatssecretaris wijst de Coorn
hertliga van de hand.
De liga meent dat gevangeniswe
zen op grond van een eigen ver
antwoordelijkheid moet stoppen
met het opnemen van verdach
ten en veroordeelden, wanneer
bepaalde minimumnormen voor
de behandeling van gedetineer
den niet meer kunnen worden
gehaald.
Ook de CFO (CNV-bond van perso
neel bij overheid, gezondheid,
welzijn en sociale werkvoorzie
ning) is tegen de aangekondigde
bezuinigingen op het gevange
niswezen. De bond vreest een
verslechtering van het arbeids
klimaat en een hoger ziektever
zuim bij het gevangenisperso
neel. De CFO stelt vast dat de be
staande inrichtingen hetzelfde
werk moeten blijven doen met 10
tot 15 procent minder personeel.
De gedetineerden krijgen daar
door minder bewegingsvrijheid,
wat volgens de bond tot grote
spanning zal leiden.
over grote hindernissen, zoals
het feit dat Nederland Taiwan
niet heeft erkend en ook de vast
stelling dat de geleverde brand
stof absoluut alleen voor vreed
zame doeleinden kan worden ge
bruikt is niet eenvoudig.
Bij het gebruik van verrijkt ura
nium komt plutonium vrij, en
dat is bij uitstek geschikt voor de
aanmaak van kernwapens. Van
Taiwan wordt aangenomen dat
het in staat zijn op korte termijn
atoomwapens te produceren.
Taiwan werkt op het gebied van
de nucleaire technologie nauw
samen met Zuid-Afrika en Israël.
GRONINGEN (GPD) - De 47-jarige
Groninger ambtenaar M. P. heeft
zijn werkgever, de Raad van Ar
beid te Groningen, in de afgelo
pen jaren voor bijna f50.000 aan
kinderbijslaggeld opgelicht. De
man zorgde er in zes gevallen
voor dat vriendinnen en kennis
sen op grond van mede door hem
verzorgde valse verklaringen
meer kinderbijslag kregen dan
waar ze recht op hadden.
Op deze wijze kregen alleen al twee
kennissen in de afgelopen drie
jaar bijna f 40.000 te veel. P. stak
van dat bedrag, volgens een van
tevoren gemaakte afspraak, on
geveer f 25.000 in eigen zak.
De fraude kwam vorige week
woensdag aan het licht, toen P.
die al 30 jaar bij de Raad van Ar
beid werkt, betrapt werd op het
knoeien met een persoonsgege-
venskaart. Hij is gisteren in veze-
kerde bewaring gesteld op ver
denking van valsheid in geschrif
te. verduistering in dienstbetrek
king dan wel oplichting.
De accountantsdienst van de Raad
van Arbeid gaat de komende we
ken uitgebreid onderzoeken of
P. zich aan nog meer fraude heeft
schuldig gemaakt.
Taiwan, dat 4000 ton uranium
door het Nederlands- Engels-
Duitse bedrijf Urenco zou
willen laten verryken om het
bruikbaar te maken als
brandstof voor zijn vier kern
centrales. heeft indertijd wel
het verdrag tegen de ver
spreiding van kernwapens
ondertekend en geratifi
ceerd.
Maar de daarbij behorende
overeenkomst over veilig
heidsmaatregelen (om te
voorkomen dat een kernreac
tor toch wordt gebruikt voor
het maken van plutonium
voor wapens) en het non-pro
liferatieverdrag zelf, zijn niet
door Taiwan bekrachtigd.
Het land wordt bovendien ver
dacht van een geheime sa
menwerking met Zuid-Afri-
ka en Israël, waarbij Taiwan
beide van het bezit van kern
wapens verdachte landen aan
plutonium helpt. En Israël
steunt Taiwan bij de ontwik
keling van een kruisraket
waarvoor Zuid-Afrika het na
tuurlek uranium levert, dat
vooral aan Namibië wordt
ontstolen.
door
Kees Wiese
De uranium, die Taiwan door
Urenco opgewerkt wil zien, is
vermoedelijk afkomstig uit
de. in strijd met een uit
spraak van het Internationale
Hof, door Zuidafrikaanse,
Engelse, Canadese, Franse en
Westduitse maatschappijen
geëxploiteerde Roessingmijn
(de grootste uraniummijn ter
wereld) in Namibië. Het blad
Asian Wall Street Journal
Weekly meldde op 30 juni
1980 dat Zuid-Afrika in april
van dat jaar een contract
sloot voor de levering van
4000 ton uranium aan Taiwan
voor 400 miljoen dollar. Ook
de Verenigde Staten (1000
ton) en Australië hebben
overeenkomsten met Taiwan
voor levering van uranium;
eerder geleverd uranium
werd in de Verenigde Staten
verrijkt.
Het staatselektriciteitsbedrijf
Taipower van Taiwan heeft
op 19 km afstand van de
hoofdstad Taipie (2,5 miljoen
inwoners) vier kokend-water
kerncentrales, alle gebouwd
door General Electric. Chin-
san 1 (636 MegaWqtt) is in be
drijf sinds 1978, Chinsan 2
sinds 1979, Kuosheng 1 (986
MegaWatt) sinds 1981 en
Kuosheng 2 sinds vorig jaar.
Het Amerikaanse bedrijf
Westinghouse moet in 1984
de drukwaterkerncentrale
Manshaan 1 (950 MegaWatt)
afleveren en in 1985 Mans
haan 2.
De Amerikaanse bedrijven Ge
neral Electric, Westinghouse
en Combusting Engineering,
het Engelse bedrijf NEI Par
son en het Franse Vramato
me zijn in de race voor de
bouw van de volgende twee
kerncentrales, de Yen Liao 1
en de Yen Liao 2, beide met
kokend water-reactoren en
een vermogen van 984 Mega
Watt.
De vier kernreactoren die in be
drijf zgn staan op een uiterst
gevaarlijke plaats: op de Ta-
Tun-vulkaan groep, die blij
kens vulkanische openingen
waaruit zwavelig gas
stroomt, nog altijd actief is.
Er zijn sinds 1900 in Taiwan
11 zware aardbevingen ge
weest De vijfde en zesde
kerncentrale zijn gepland op
het zuidelijk deel van het ei
land, waar een geologische
breuk zich vertakt over het
hele eiland.
Tussen 1897 en 1976 werd Tai
wan getroffen door niet min
der dan 283 tyfoons. Het
grootste gevaar daarvan is
dat de koelwaterinlaat van de
kerncentrales verstopt raakt
door afval, dat door de tyfoon
wordt aangevoerd. Dat ge
beurde op 19 augustus en op
27 augustus 1980 toen de ty
foon Noms de koelwaterin
laat van Chinsan 1 met afval
en zeewier blokkeerde
Behalve dit ambitieuze kerne
nergieprogramma - al voor
ruim 1 miljard dollar gefinan
cierd door de Amerikaanse
Export Import Bank met
door de VS gegarandeerde le
ningen - heeft Taiwan vijf on
derzoeksreactoren waarmee
eveneens plutonium kan
worden geproduceerd. Drie
ervan, Thor (1 MegaWatt),
ZPRL (10 kiloWatt), Thar (10
kiloWatt) en de vervoerbare
trainingsreactor MER wer
den geleverd door de Ver
enigde Staten, de 40 Mega
Watt reactor TRR door Cana
da.
In 1975 kwam in Taiwan een
kleine opwerkingsfabriek
klaar. Die werd, volgens
Theodor Winkler in zijn in
1980 verschenen studie over
de verspreiding van kernwa
pens in de landen van de Der
de Wereld, in 1977 onder de
druk van de Verenigde Sta
ten ontmanteld, omdat ver
moed werd dat daar pluto
nium werd gehaald uit de in
de TRR gebruikte brandstof
staven. Taiwan bezit een klei
ne proeffabriek voor ura-
niumbrandstofstaven en be
studeert de mogelijkheden
voor de bouw van een grote
re. Het Chung Shan Instituut
experimenteert er met verrij
king van natuurlijk uranium
met lasers.
ADVERTENTIE
'-'•"o'1
Van Meeuwen's Perzische en Marok-
kaanse tapijtzaak wordt binnenkort
verbouwd.
De fundering onder de zware stapels
Berbers is verzakt en moet vernieuwd
Die ruimte moet helemaal leeg.
Daarom nu: Verbouwingsopruiming.
ONZE TOTALE VOORRAAD IS
STERK AFGEPRIJSD.
Zowel die prachtige, stuk voor stuk
geselecteerde Oosterse tapijten, als de
originele handgeknoopte Marokkaanse
Berbers, waarvan wij de grootste
voorraad hebben, al vanaf 115,-/mJ.
Laat deze kans niet voorbijgaan.
VAN MEEUWEN
PERZISCHE TAPIJTEN
DEN HAAG (ANP) - Als de rege
ring alsnog besluit om het schil
derwerk aan de eigen woning af
trekbaar te maken voor de belas
ting, dan kunnen er op jaarbasis
3000 werklozen aan de slag, al
dus voorzitter Hafkamp van het
Bedrijfschap van de schilders
Bovendien zou aftrekbaarheid de
overheid een besparing van 150
miljoen gulden per jaar opleve
ren, meent Hafkamp Als drie
duizend werkloze schilders de
kwast weer ter hand nemen,
scheelt dat de overheid volgens
hem ruim 62 miljoen gulden aan
uitkeringen.
Aftrekbaarheid
scliilderwerk:
3000 banen erbij
Door de omzetstgging bij de schil
dersbedrijven zou aan btw, loon-
en inkomstenbelasting en pre
mies volksverzekering per saldo
voorts een kleine 100 miljoen
gulden extra in de schatkist
vloeien
In de laatste week van het vorige
jaar heeft de regering bekendge
maakt dat alleen groot onder
houd aan de woning voor fiscale
aftrek in aanmerking komt Daar
valt schilderwerk buiten Vol
gons Hafkamp heeft het ministe
rie van financiën als argument
aangevoerd, dat aftrek van schil
dcrwerk moeilijk te verrekenen
is met de belastingdienst
Op het ogenblik is ongeveer een
derde van alle schilders m Ne
derland (33.700 man) werkloos
In het noorden van het land heeft
ruim de helft van hen geen baan
meer, zo zei een vertegenwoordi
ger van de Bouw- en Houtbond-
FNV gisteren
