Onderhandelingen
Israël-Libanon
kunnen beginnen
Waardering voor
'kerstgebaar',
niet voor inhoud
"Voorstel stap in goede richting"
Nederland positief
over voorstel Moskou
-c
Kremlin komt in
Afghanistan
geen stap verder
Levenslag geëist in proces-Moro
Waar zitje een
uurtje onder hoog-
Casino Scheveningen
Suriname:
"Opschorten
hulp in strijd
met de wet"
Waar zingen ze niet
de Zilvervloot als je
gewonnen hebt?
Casino Scheveningen
DONDERDAG 23 DECEMBER 1982
DEN HAAG (GPD) - Nederland reageert aanmerkelijk positiever
dan de NAVO-bondgenoten op de jongste wapenbeheersings-
voorstellen van de Russische leider Andropov. „Het zijn serieu
ze voorstellen, die serieuze behandeling verdienen", zei minister
De Ruiter (defensie) gisteren in de vaste commissie voor defen
sie van de Tweede Kamer.
Een grote doorbraak bij de onderhandelingen in Genève verwacht
De Ruiter er echter niet van. De voorstellen van Andropov (aan
Sowjet-zijde evenveel raketten voor de middellange afstand als
het aantal Franse en Britse kernwapens bij elkaar) behelzen vol
gens De Ruiter immers dat de Russen een fors overwicht in
Europa zouden houden.
Volgens De Ruiter tonen de voorstellen wèl aan, dat de onderhan
delingen in Genève over de beperking van kernwapens in Euro
pa niet dood zijn maar levend „Dit bewijst dat de Sowjet-Unie
de onderhandelingen belangrijk vindt. Er is beweging en dat is
positief', zei de minister.
Buitenland
GENÈVE - Pugwash, de beweging
die wel het collectieve geweten
wordt genoemd van weten
schapsmensen, vindt Moskou's
nieuwste ontwapeningsvoorstel
een stap in de goede richting.
Het aanbod van de Russische
partijleider Andropov om het
aantal Russische middellange-af-
standsraketten terug te brengen
tot het totaal van Franse en Brit
se raketten samen, ofwel van 333
naar 162 stuks, is door de bewe
ging positief ontvangen.
Dat zegt dr. Herbert Scoville, een
van de 39 wetenschapsmensen
uit zestien landen, onder wie vijf
Russen en acht Amerikanen, die
samen deze dagen in ueneve ver
gaderden in het kader van Pug
wash. Scoville was ooit mede-di
recteur van het Amerikaanse wa
penbeheersing en ontwape
ningsagentschap ACDA, is voor
malig CIA-topman, en nam na
zijn pensionering de leiding op
zich van de Amerikaanse wapen-
beheersingsvereniging. Hij was
in de jaren '70 ontwapeningson
derhandelaar in Genève bij de
zogenaamde SALT-I-besprekin-
gen over strategische wapens.
Scoville noemt Andropovs voor
stel „nuttig". „Ik wil niet als een
optimist gekenschetst worden",
zegt hij, „maar er zit duidelijk be
weging in. Zolang je niet tlexibel
onderhandelt kom je helemaal
nergens". In elk geval zit er na
een jaar onderhandelen in Genè
ve ten minste van één kant een
beetje beweging in, zegt hij.
door
Willem Offenberg
Nu
is het wachten nog op een Ameri
kaans tegenvoorstel, en Scoville
hoopt dat Washington zal afwij
ken van de starre nul-optie. „Ra
ketten te land zyn geen ant
woord op de Russische SS-20-ra-
ketten", zegt Scoville.
Scoville gelooft niet in de geplande
stationering van 572 Pershing-
en kruisraketten in Europa, als
stok achter de deur om de Rus
sen tot concessies te dwingen.
Als ontwapeningsonderhande
laar in de jaren '60 heeft hij on
dervonden dat dreigementen
Moskou alleen maar uitdagen tot
tegenmaatregelen. Zodra je be
gint lanceerinrichtingen te bou
wen, of zelfs maar beton te stor
ten, zoals dat in Nederland ge
beurt voor 48 kruisraketten, dan
is het moeilijk werkelijke statio
nering tegen te houden, zegt Sco
ville.
Een klassiek voorbeeld hiervan
was de Droduktie van raketten
met meerdere kernkoppen, de
zogenaamde MIRV's, in de Ver
enigde Staten als middel om de
Russen te overreden diezelfde
wapens niet te ontwikkelen. Met
als onvermijdelijk gevolg dat
Moskou extra haast maakte met
de ontwikkeling van die raket
ten. „En nu denken wij erover
honderd miljard dollar uit te ge
ven om ons tegen de MIRV te be
schermen door middel van het
zogenaamde MX-systeem", zegt
Scoville.
Hij verzet zich tegen dit
plan, omdat de MX eerder als
een magneet zou werken, dus
eerder een Russische aanval zou
aantrekken dan afstoten.
JERUZALEM (GPD) - De onderhandelingen tussen Israël en Libanon zullen volgende
week beginnen. Het openen van officiële onderhandelingen, die met Amerikaanse deel
neming afwisselend in Israël en Libanon zullen plaatsvinden, is mogelijk geworden
nadat Israël de voor Libanon onaanvaardbare eis om in Jeruzalem te onderhandelen
had laten allen.
In Libanon zal in Chalde onder
handeld worden, even ten zuiden
van Beiroet; in Israël zal het Ki-
riat Shmoneh zijn, in Noord-Ga-
lilea. Premier Begin heeft Kiriat
Shmoneh uitgekozen als een Agenda
symbool, omdat deze plaats het
meest te lijden had van Palestijn
se raketbeschietingen in het
verleden.
kwame onderhandelaars. De Li
banese delegatie wordt geleid
door Ghassan Tuheiny, voorma
lig Libanees VN-ambassadeur.
De Israëlische delegatie staat on
der leiding van de directeur-ge
neraal van het ministerie van
buitenlandse zaken, David Kim-
che, een van Israëls meest be-
Werkolifant
De Aziatische werkolifant heeft
meer vrije tijd nodig en een
achturige werkdag. Dat ver
klaarde een Indiase deskundi
ge gisteren naar aanleiding van
een door het Wereldnatuur-
fonds opgesteld rapport over
sterftecijfers onder olifanten in
gevangenschap. De olifanten
werken nu als een paard en
volgens de deskundige moeten
ze meer tijd krijgen voor "sla
pen, eten en omgang met de
andere sekse".
Op de been
De 61 -jarige Barney Clark die on
langs van een kunsthart werd
voorzien, heeft gisteren de eer
ste stappen naast zijn bed ge-
zet.De Amerikaanse artsen die
hem behandelen zijn zeer opti
mistisch over zijn vooruitzich
ten. "Ooit zal hij weer aan de
tandartsstoel staan en ook een
spelletje golf is voor de tand
arts niet uitgesloten".
Weer op reis
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken gaat weer
op reis; eind januari-begin fe
bruari zal hij het Verre Oosten
bezoeken. Japan, China en
Zuid-Korea staan op het pro
gramma.
"Terroristen"
Bijna 24.000 mensen bevinden
zich volgens officiële cijfers
sinds eind oktober in Turkse
gevangenissen. Dat zijn vol
gens de autoriteiten allemaal
terroristen. Sinds de militairen
ruim twee jaar geleden de
macht overnamen zijn bijna
28.000 mensen door militaire
tribunalen veroordeeld.
Vrijgekocht
De Duitse Bondsrepubliek heeft
dit jaar 1425 Oostduitse gevan
genen vrijgekocht. Veronder
steld wordt dat de Westduitse
regering meer dan 50.000 gul
den per gevangene betaalt.
De 'gcvangenenhandel' begon in
1964 op initiatief van Oost-
Duitsland. Eerst betaalde de
Bondsrepubliek met goederen,
maar later wilde de DDR graag
harde Westduitse valuta heb
ben.
Waarover precies onderhandeld
gaat worden, lopen de versies
uiteen. De Israëli's zeggen dat
het gaat om de facto vrede, dat
wil zeggen een akkoord dat de
oorlogstoestand tusen beide lan
den formeel beëindigt. Verder
veiligheidsarrangementen in
heel Libanon - dat heeft minister
van defensie Sharon benadrukt -
open grenzen, handel, toerisme
en een Israëlische diplomatieke
vertegenwoordiging in Beiroet.
Dat alles op basis van wat de Is
raëli's noemen een beginselak
koord dat de vorige week door
Sharon en nog steeds anonieme
Libanezen is opgesteld. De liba-
nezen noemen daarentegen dat
„beginselakkoord" van Sharon
alleen maar een aeendavoorstel.
Ambassadeur Tuheiny zei voor de
Libanese televisie dat er bij de
onderhandelingen alleen over
militaire zaken zal worden ge
sproken, met terugtrekking van
alle vreemde troepen in de eerste
plaats. Het Libanese werkdocu
ment heeft zes punten, die zich
richten op het herstel van de Li
banese soevereiniteit in heel Li
banon, ook in het zuiden, waar
de Libanezen geen bezwaar heb
ben tegen veiligheidsregelingen
onder toezicht van een interna
tionaal leger, hetzij Unifil, hetzij
de internationale vredesmacht
die nu in Beiroet zit. Tuheiny leg
de er de nadruk op dat Libanon
pas in het kader van een algeheel
Arabisch-Israëlische vrede over
politieke zaken kan onderhande
len.
In Jeruzalem wordt gezegd dat on
danks de publieke terughou
dendheid van de Libanese rege
ring in feite de zaak al bijna rond
is, en dat de onderhandelingen
niet lang zullen duren. Ook in
Beiroet wordt gesproken over fe
bruari als tijdstip dat alle vreem
de troepen het land verlaten zul
len hebben, Israël, Syrië en de
PLO. Maar over normalisering
van betrekkingen wordt door de
Libanezen met geen woord ge
rept, terwijl Israël zegt pas dan
zijn troepen terug te zullen trek
ken als er een akkoord met Liba
non gesloten is.
Daarom staat het lang niet vast dat
de onderhandelingen snel rond
zullen zijn.
NAIROBI (UPIIANPj Zwarte rookwolken stijgen op uit een brandstof
tank, die gisteren in de Keniase hoofdstad Nairobi vlam vatte door nog
onbekende oorzaak. Door de brand is in Kenia en een aantal buurlanden
een acuut tekort aan benzine ontstaan.
DEN HAAG (ANP) - De positie
van de Sowjet-Unie in Afghanis
tan wordt steeds moeilijker. Dit
blijkt niet alleen uit de, vaak ver
warrende en tegenstrijdige, be
richten van het slagveld. Ver-
CAIRO (AP) De Chinese premier Zhao Ziyang bekijkt het gouden
masker van koning Toet aii-Chamon, tijdens zijn bezoek gisteren aan het
Egyptische museum in Cairo. De Chinese premier brengt een bezoek van
vier dagen aan Egypte, daarna gaat hij op bezoek in tien Afrikaanse
landen.
ROME (DPA) - In het proces te
gen de verdachten van de ont
voering en moord op Aldo Moro
heeft de officier van justitie in
Rome tegen 34 aangeklaagde le
den van de links stadsguerrilla-
ADVERTENTIE
Spanning? CasmoPsJhtavenin^n.
Mr Hoe rolt het balletje?
Wat is de volgende kaart? Spanning en ontspanning tegelijk.
Elke dag Roulette en Black Jack van 2 tot 2.
Legitimatie en korrekte kleding graag.
Kurhaus, tel. 070-512621
organisatie Rode Brigades le
venslang geëist. De Italiaanse
christen-democratische premier
werd op 16 maart 1978 in Rome
ontvoerd en op 9 mei 1978 dood
gevonden.
Aan het slot van zijn drie dagen du
rende requisitoir eiste de officier
van justitie, Nicolo Amato, voor
de overige 29 aangeklaagden ge
vangenisstraffen tot 28 jaar.
Amato noemde de verdachte Ma
rio Moretti de leider van de ter-
reur-groep, die Moro ontvoerde
en vermoordde. Het ombrengen
van de prominente Italiaanse po
liticus was het werk van Prospe-
ro Gallinari. De meeste andere
verdachten hadden aan de
moord meegewerkt.
Verwacht wordt dat het vonnis in
januari zal worden uitgesproken.
Het gaat in het proces om 269
aanklachten tegen de Romeinse
"Kolonne" van de "Brigate Ros
se" in het tijdsbestek van februa
ri 1977 en oktober 1980, waaron
der 17 moorden en 23 pogingen
tot doodslag.
schillende Russische diplomaten
hebben laten doorschemeren dat
het Kremlin niet afkerig meer
zou zijn van een redelijke uitweg
voor het Afghaanse probleem.
Als de Russische leiders maan
dag de balans zouden opmaken
van driejaar militaire interventie
in Afghanistan dan is deze heel
wat negatiever dan zij verwacht
ten toen ze aan hun avontuur be
gonnen.
De officiële standpunten zijn in die
drie jaar niet veranderd. Er ligt
een VN-resolutie die alle buiten
landse troepen opdraagt Afgha
nistan te verlaten. De Sowjet-
Unie stelt dat het Rode Leger zal
vertrekken zodra een eind komt
aan "de buitenlandse inmen
ging". Hiermee wordt de steun
aan het verzet bedoeld. Maar al
enige tijd doet een stroom van
geruchten de ronde dat Moskou
streeft naar een eervolle aftocht
uit het zuidelijke buurland.
De Russische media herhaalden de
laatste tijd erg vaak dat Afgha
nistan weer een niet-gebonden
land moest worden. Met de
machtswisseling in het Kremlin
namen de speculaties verder toe,
hoewel deze nog niet tot nieuwe
openingen leidde. De hele Af
ghaanse top was in Moskou voor
de viering van de zestigste ver
jaardag van de Sowjet-Unie en
ook dit gaf aanleiding tot specu
laties en geruchten.
Dat Moskou veranderingen wil
zien in Kaboel ligt voor de hand.
De oorlog in Afghanistan is wel
verder geëscaleerd, maar militair
gezien kwam het Kremlin geen
stap verder. Over de Afghaanse
leiding binnen de democratische
Afghaanse Volkspartij (DAVP)
tussen de dominante Partsjam
(vlag)-vleugel en de veel grotere
Chalq (volk)-vleugel duren on
verminderd voort. In een land
waar bloedwraak een nog
springlevende traditie is kan
men verwachten dat deze ruzies
vaak dodelijke gevolgen hebben.
Het Kremlin wordt nog steeds
geconfronteerd met een situatie
die wel heel ver verwijderd is
van de beoogde verzoening tus
sen de twee vleugels. In verband
hiermee is wel gespeculeerd over
het naar voren schuiven van der
de, zeer kleine groeperingen bin
nen de partij. Maar waarnemers
zien hierin geen echte oplossing
voor de bestuurlijke problemen.
Ondertussen wordt met span
ning afgewacht of de besprekin
gen die de Afghaanse leiders
voerden in het Kremlin gevolgen
hebben.
PARAMARIBO (ANP) - Het op
schorten van de ontwikkelings
samenwerking met Suriname
door Nederland is in strijd met
het internationaal recht. Tot deze
conclusie komt een aantal "Suri
naamse deskundigen op het ge
bied van internationaal recht en
internationale betrekkingen", zo
heeft het gecontroleerde persbu
reau in Suriname SNA gisteren
gemeld.
Het persbureau deelt mee dat juris
ten een verklaring hebben opge
steld, maar er wordt niet gezegd
wie deze deskundigen in het in
ternationale recht zijn. In de ver
klaring van de juristen staat dat
de door de Nederlandse regering
aangevoerde gebeurtenissen
"geen grond vormen, die nako
ming van de verdragsverplich
tingen onmogelijk rnaakt". Ge
steld wordt dat de sociaal-econo
mische onderontwikkeling van
Suriname de grondslag vormde
voor het verdrag met Nederland
en dat daarin niets wezenlijks is
veranderd.
In Suriname is geen
sprake van een "wezenlyke ver
andering der omstandigheden",
aldus de deskundigen.
De verklaring is een reactie op de
Nederlandse nota van 10 decem
ber, waarin het opschorten van
alle overleg met betrekking tot
de ontwikkelingssamenwerking
wordt aangekondigd. In een offi
ciële nota die vorige week zater
dag naar Den Haag werd ge
stuurd reageerde het militaire
gezag in Suriname al met de eis
de ontwikkelingssamenwerking
voort te zetten.
De juristen vragen zich af "waar
Nederland het morele recht van
daan haalt om in de interstatelij-
ke verhouding haar vermeende
morele verontwaardiging te
moeten uitdrukken in de op
schorting van de uitvoering van
het verdrag". Zij stellen dat "de
Nederlandse houding heel erg
gaat lijken op betutteling en be
straffing van een soevereine
staat door het hanteren van het
moreel verwerpelijke middel van
donor-chantage".
Hoewel je van de Russische lei
der Joeri Andropov als goed
communist niet kunt ver
wachten dat hij kerst viert,
weet hij met zijn laatste voor
stellen voor nucleaire wapen
beheersing toch aardig in te
spelen op de gebruikelijke
„vrede op aarde"-sfeer in het
Westen.
De reacties op Andropovs voor
stel om het aantal Russische
SS-20-, SS-4- en SS-5-atoom-
raketten in Europa te beper
ken tot de omvang van de
Britse en Franse kernmach
ten waren gemengd. De be
reidheid van de Sowjet-Unie
om met voorstellen te komen
voor de onderhandelingen in
Genève over beperking van
deze nieuwe atoomarsenalen
in Europa, werd door de
meeste deskundigen wel ge
waardeerd, de inhoud echter
niet.
De woordvoerder van de Ame
rikaanse president Reagan
hield zich met zijn reactie:
„We zullen ze bestuderen",
aardig op de vlakte. De felste
reacties kwamen uit Groot-
Britannië en Frankrijk, de
enige twee Europese NAVO-
landen met een eigen kern
macht. Wie echter aan de nu
cleaire troetelkinderen van
president Mitterrand en pre
mier Thatcher komt, kan
meteen lik op stuk krijgen, zo
bleek. Londen noch Parijs
wensen hun nucleaire wa
pens betrokken te zien bij de
onderhandelingen in Genève
tussen de Verenigde Staten
en de Sowjet-Unie.
door
Ferry Mingelen
Cheysson, de Franse minister
van buitenlandse zaken,
toonde zich gewoonweg „ge
schokt" over dit idee. „Het
Franse nucleaire systeem be
hoort niet tot de NAVO, we
zijn onafhankelijk", bena
drukte hij. En hoewel de Brit
se atoomwapens wèl deel uit
maken van de NAVO, stelt
mevrouw Thatcher prijs op
een overeenkomstige behan
deling.
Zelfstandig
De afzonderlijke Franse en
Britse kernmachten zijn ont
staan in de jaren '50. Groot-
Brittannië en Frankrijk wil
den zich toen niet zo onder
geschikt maken aan de Ver
enigde Staten, en met hun
kernmachten de zelfstandige
rol die zij in de wereld speel
den, extra gewicht geven.
De werkelijke functie van die
kernwapens als afschrikking
tegen eventuele agressie van
andere landen (uiteindelijk
bleef alleen de Sowjet-Unie
in die rol over) was aanvanke
lijk niet zo groot. Dat gold ze
ker in de tijd dat de Verenig
de Staten zó'n overmacht aan
zware strategische kernwa
pens op de Sowjet-Unie had
den, dat niemand zich kon
voorstellen dat Moskou ook
maar hardop zou durven
hoesten.
Naarmate de Sowjet-Unie ech
ter nucleair sterker werd,
rees de vraag of de Verenigde
Staten Europa in geval van
een militair conflict nog wel
nucleair zouden willen verde
digen, met alle gevolgen voor
het eigen Amerikaanse
grondgebied. Een van de
functies voor de 572 nieuwe
NAVO-atoomraketten is nu
juist, het gat tussen de Euro
pese verdediging en de Ame
rikaanse atoomparaplu weer
op te vullen.
Bestaansreden
De huidige onzekerheid over
de Amerikaanse bereidheid
om met een nucleaire aanval
op de Sowjet-Unie het voort
bestaan van New York te ris
keren wanneer Bonn of Am
sterdam wordt aangevallen,
heeft de bestaansredenen
voor de Britse en Franse
kernwapens alleen maar ver
groot.
De Britse en Franse kernmach
ten vallen met hun gezamen
lijke aantal van 162 kernwa
pens voor de langere afstand
natuurlijk geheel in het niet
bij de duizenden nucleaire
projectielen die zowel de Ver
enigde Staten als de Sowjet-
Unie opgesteld hebben.
Kernwapens zijn echter geen
gewone wapens. Eén Britse
of Franse atoombom kan een
stad als Moskou met de
grond gelijk maken. Als er
oorlog in Europa zou uitbre
ken, dan weten de Russen
dat ze bij een aanval op Frans
of Brits grondgebied een ge
voelige klap terug kunnen
krijgen, ongeacht de vraag
wat de Amerikanen doen.
Dat vinden de huidige rege
ringen in Parijs en Londen
een veilig idee en ze zijn daar
om niet van plan daaraan te
tornen.
Serieus
Blijft de vraag nu wat de NAVO
met Andropovs voorstellen
aan moet. Of mén ze nu wel
of niet serieus en oprecht
vindt, ze dragen in elk geval
bij tot de groeiende drang
binnen de NAVO om in Ge
nève serieus te gaan onder
handelen. En dat betekent
waarschijnlijk afstappen van
de voor de Russen onaan
vaardbare nul-optie, volgens
welke de NAVO afziet van de
plaatsing van de 572 nieuwe
atoomraketten indien de
Sowjet-Unie al zijn 333 SS-
20-raketten en de 250 verou
derde SS-4- en SS-5-projec-
tielen op de schroothoop
gooit.
„Het voorstel van Andropov is
even onwerkelijk als de nul
optie. Voordat we met onwer
kelijke stellingname door
gaan, wordt het nu tijd om se
rieuze onderhandelingsvoor-
stellen uit te werken", zegt
een NAVO-deskundige.
Hoe zo'n ontwikkeling in Ne
derland echter uitpakt, daar
over wordt in defensiekring
doorgaans met vrees gespro
ken. Want de vredesbewe
ging zal het officiële loslaten
van de nul-optie, en dus het
praten over een beperkte
plaatsing van de nieuwe ra
ketten, zeker niet ongemei!'*
laten passeren.
ADVERTENTIE
In Casino Scheveningen. Daar gaat alles in stijl en diskreet.
Aan 24 speeltafels, aan de bar of restaurant.
Elke dag Roulette en Black Jack van 2 tot 2.
Legitimatie en korrekte kleding graag.
Kurhaus. tel. 070-512621
