c
J
Creatief met 'spuitbus
Goede voornemens in de tuin
Anders koken
Nieuwe folder
van Nibud
over kostgeld
Een blokkenbaan maken
Verantwoord
meubel
ontwerp in
blanke
eenvoud
Keurmerk
voor
Hang- en
sluitwerk
Zo doe je dat
Nieuwe
fixer
niet en
spijkert
DONDERDAG 23 DECEMBER 1982
Extra
Blank-houten meubels zijn geen
nieuwigheid meer. Voor een
wel aantrekkelijke prijs zijn er
best goeie dingen te koop. Pas
nieuw is het Galaxi-meubelas-
sortiment, waarvoor Hubo een
aantal ontwerpers aan het
werk heeft gezet.
Het is een complete serie: een le
dikant dat ook als zitbank te
gebruiken, een hang-legkast
i hele tienerkamer kan worden
die ook in een Kiem kamertje
past, een qua vormgeving
voortreffelijk geslaagde lage
tafel (waar je ook op kunt zit
ten!), een buro, een stoel-kruk,
een nachtkastje en een boe
kenkast.
Duidelijk dus: een „tiener-meu
belprogramma", zoals het door
de leverancier ook wordt ge
lanceerd. Toch zal het door zijn
vormgeving ook voor veel jon
ge gezinnen heel aantrekkelijk
zijn. Aan de afwerking is veel
zorg besteed; het blanke gre
nen is erg zorgvuldig afge
werkt. Een plezierig aspect is
ook dat iedereen naar eigen
smaak de „finishing touch"
kan geven: blank aflakken,
beitsen, met transparante
kleurvernis behandelen enz.
Alle meubels zijn afzonderlijk (in
de ongeveer 250 Hubo-zaken in
Nederland) verkrijgbaar.
Een bureautje dat jarenlang dienst kan doen.
Met creatief spuitwerk bedoelen
we niet het extra mooi opspuiten
van een slagroomtaart of iets der
gelijks (hoewel dat ook een leuke
hobby is), maar tekenen, schilde
ren of grafisch bezig zyn met een
verfspuit en sjablonen.
Misschien kent u van vroeger - uit
de tekenles op school - nog wel
die kleine, metalen mond-
spuitjes, die je voor nog geen gul
den bij de boekhandel kocht. Ei
genlijk was (of is, wantje kunt ze
nog kopen) zo'n spuitje niet meer
dan twee metalen buisjes, die
d.m.v. een scharniertje loodrecht
op elkaar gezet konden worden.
Onlangs is een nieuw „keur
merk" voor inbraakwerend
hang- en sluitwerk geïntro
duceerd. Voor elektrische ap
paraten, gastoestellen en
bouwmaterialen kennen we
respectievelijk de Kema-, Gi-
veg- en Komo-keurmerken;
thans gaan aan de vastgestel
de eisen voldoende hang- en
sluitmaterialen het SKG-
keurmerk dragen. (KSG staat
voor Stichting Kwaliteitscen
trum Gevelelementen). Er
zijn drie kwaliteitsklassen,
aangeduid met respectieve
lijk een, twee of drie sterren,
ofwel „standaard" (voor „ge
wone" huizen), „zwaar" (voor
duurdere eengezinswonin
gen, vrijstaande huizen enz.)
en „extra zwaar" (voor bun
galows, landhuizen of bedrij
ven).
Nederland is hiermee het twee
de land ter wereld waar een
normalisatie en keuring van
materialen op dit gebied
wordt gehanteerd. Het minis
terie van justitie kenschetste
bij monde van het hoofd van
de afdeling „voorkoming
misdrijven" het thans inge
voerde keurmerk als een be
langrijke mijlpaal. Als keu
ringsnorm geldt NEN 5089,
waarin de kwaliteitseisen
voor inbraakpreventie sloten
en beslag officieel worden
vastgelegd.
Het korte pijpje kwam in het
flesje of busje met vloeibare verf
of inkt, terwijl het langere buisje
dienst deed als „blaaspijp". Als
je dan een herfstblad of zoiets op
een wit vel papier legde, en een
keertje door de mondspuit blies,
kwam er onder het herfstblad-
sjabloon een prachtig wit geble
ven silhouet vandaan
Welnu, op dat principe berust (zo
ongeveer) dè expressiehobby
van de jaren tachtig: Airbrush,
ook wel „schilderen met lucht"
genoemd. De techniek is door de
jaren heen wel wat „geavanceer
der" geworden. In plaats van de
mond maken we nu gebruik van
een zeer nauwkeurig te regelen
luchtstroom, afkomstig van een
kleine compressor of uit een
spuitbusachtige cilinder. Het
mondspuitje zelf is vervangen
door een soort veredeld luchtpi-
stooltje (vorm en grootte als van
een vulpen) waarmee het moge
lijk is rag-fijne en ijl-dunne ne
veltjes te produceren.
Met behulp van allerlei soms erg
ingewikkelde en uit vele delen
bestaande sjablonen, kunnen we
de meest fantastische spuitteke-
ningen maken. De echte be
roeps-kunstenaar maakt ze zo
mooi en gaaf, dat ze met meer
van foto's te onderscheiden zijn.
Sterker nog: in de reclamefoto
grafie worden vaak de meest
„echte" advertentiefoto's met de
airbrush-techniek „nabehan-
deld" (geretoucheerd) of „afge
werkt", zodat het allemaal nog
mooier, beter en kostbaarder
lijkt. In (duurdere) tijdschriften
komen we trouwens regelmatig
airbrush-werk als illustratie te
gen, nagenoeg altijd in kleur. Let
er eens op, want ze zijn echt de
moeite van het bekijken waard.
Airbrush is echt niet alleen een
creatieve techniek voor profes
sionals. Integendeel, in de afge
lopen jaren zijn steeds meer
„amateurs" zich voor deze
boeiende techniek gaan interes
seren. Dat is mede veroorzaakt
door de wat vriendelijker gewor
den prijs van spuit en compres
sor. Een complete set (zonder
compressor, maar met luchtbus)
is er al vanaf zo'n f50,-, hoewel
de geoefende „spuiter" toch een
duurdere uitrusting zal preferen.
Om met deze techniek kennis te
maken, is zo'n beein-set echter
alleszins de moeite waard. Sinds
begin dit jaar is er bovendien
voor het eerst in het Nederlands
een heel goed en uitgebreid boek
over Airbrush verschenen, onder
de titel Gaade's Airbrush Boek.
Het 160 pagina's dikke stan
daardwerk kost f59,50. Dat is
niet goedkoop, maar het staat
dan ook vol met inspirerende
kleurenfoto's en duidelijke in
structie-afbeeldingen in zwart
wit. diverse spuittechnieken,
voorbereidingen, het zelf maken
van maskers en sjablonen, spe
ciale effecten, het bespuiten i
(modelbouw)auto' s en andere
bijzondere toepassingen. Het
wordt uitgegeven door uitgeverij
Gaade te Amerongen en is niet
alleen verkrijgbaar bij de boek
handel, maar ook by speciaalza
ken voor grafische en schilders-
benodigdheden. waar u de
spuitjes en compressors even
eens kunt zien.
Aan het begin van een nieuw jaar
zit iedereen barstens vol nieuwe
plannen. De zon komt weer op
ons af, klimt hoger en hoger. Dat
is voor de bolbloemen een sein
tje om de neuzen boven de kille
grond te steken. Als eerste lente
boden kunt u deze maand de ge
le winteraconieten en dc geluid
loze sneeuwklokjes verwachten.
Omdat er buiten, in de tuin, niet zo
veel te doen valt, haalt u uw noti
ties eens voor de dag om te zien
wat u straks, over enkele weken,
in de border wilt wijzigen door
vaste planten te verzetten. Als u
geen „groen dagboek" bezit is dit
de maand om er eentje aan te leg
gen.
verdiepen, vooral wanneer u het Snoeien
van jaar op jaar kunt volhouden
en de data vergelijken waarop
crocussen en tulpen, het blauwe
druifje en de eerste judaspen
ning of muurbloem bloeide.
Daarbij kunt u ook het waterle
ven in uw vijver betrekken.
Werkelijk heel boeiend.
Geen vorst?
Als het niet vriest, dan kunt u best
een kuil graven om de vijver, die
u al zo lang had willen hebben,
aan te leggen. Wat doet u met de
grond die uit de kuil komt? For
meert u daar een rotstuin van, op
een goed drainerende onder
laag? Of denkt u aan een veen-
tuin, nu er weer overal grote turf-
blokken te koop zijn?
Als het niet vriest kunnen bomen
en heesters worden gesnoeid.
Wat de struiken betreft dient u
echter wel onderscheid te maken
in heesters die voor 1 juli bloeien
en daarna.
Gaat u Chinees klokje, boerenjas-
mijn, spierstruik-soorten als Spi
raea X Vanhouttei. bruidsblocm
of Deutzia, Weigelia, ranonkel
struik- en sierappelsoorten nu
met de snoeischaar te lijf, dan
loopt u het risico dat u de takken
met bloemknoppen eruit knipt.
Even terzijde: een tak van het
Chinese klokje, of van de gele
kornoelje nu in een vaas gezet,
kan binnen leuk gaan bloeien.
Maar echt snoeien kunt u veel
beter uitstellen tot na de bloei.
Dat geldt voor alle struiken die
op het oude hout bloeien.
Dat is niet het geval met bijvoor
beeld de vhnderstruik of Budd-
leia. de meeste soorten van Enca
en Calluna, heidestruiken dus.
pluimhortensia, vele hertshooi-
soortcn en andere, die na 1 juli
bloeien Zij vormen juist
bloemknoppen op het hout dat
zich dit groeiseizoen vormt Deze
kunnen nu dus wel sterk worden
ingekort. Hoewel er iets voor is
te zeggen om er toch mee te
wachten tot de grootste vorst-
kanscn zijn verdwenen. Anders
kan het gebeuren dat de gesnoei
de takken diep invriezen, zodat u
nog eens de dode einden moet
wegknippen. Rozen snoeit u pas
begin maart, in dit verband.
Hg is al weer aan het zorgen voor
de oogst van overmorgen.
e keuken, „La Nouvelle
Cuisine", is een term die zo'n
tien jaar geleden werd inge
voerd voor een ontwikkeling
die al enige tijd aan de gang
was. Een ontwikkeling waarbij
koks tot de overtuiging kwa
men dat ze op een andere, mo
dernere, manier moesten gaan
werken. De grote gastronomen
wilden iets nieuws: lichte ge
rechten, verse produkten van
het seizoen, kortere kooktij
den. De eigen, natuurlijke
smaak van alle toegepaste in
grediënten komt hierdoor veel
beter tot zijn recht.
In de tien jaar nadien is er veel
gebeurd. De pioniers begon
nen in Frankrijk, altijd al het
paradijs der lekkerbekken.
Maar de nieuwe beweging
vond al snel aanhangers in an
dere landen. Ook bij ons liet
men zich niet onbetuigd, en
het is verrassend om te zien
hoe in enkele jaren tijd het ni
veau van het restaurant-eten is
verhoogd.
Tientallen koks en restaurateurs
strijden om een plaatsje op de
„hitparade"; het niveau waar
op wordt gewerkt is internatio
naal bekend en geprezen; de
creativiteit keerde terug in de
keukens.
De klantenkring van de restau
rants bleef niet onkundig van
al deze vernieuwingsdrang. Er
is een kritisch publiek ont
staan, met veel kennis va
ken op het gebied van de gast
ronomie, de kunst van het be
reiden en genieten van eer
steklas gerechten. En ook in
heel veel huishoudens wordt
anders gekookt dan vroeger.
Er wordt geëxperimenteerd
met nieuwe ingrediënten, met
verrassende sauzen, met ge
durfde combinaties. Men is be
wuster gaan eten. Gezonder
gaan eten ook, want er is een
ware rage ontstaan over de ge
zondheidsaspecten van voed
sel. Dat is wel een beetje over
dreven, want laten we toch
goed beseffen dat voedsel op
zich niet in staat is ons „ge
zond" te maken. Er zijn ge
rechten die minder goed voor
ons zijn, die ons veel te veel
overgewicht bezorgen, die ons
weinig waardevolle bestandde
len bieden. En er zijn gerech
ten die minder vet en zwaar
zijn, waar de vitaminen en mi
neralen nog volop in aanwezig
zijn.
In Frankrijk waren het vooral
Paul Bocuse, de wereldbe
roemde meester, Michel Gué-
rard, de man van de slank
heidskeuken, en de gebroeders
Troisgros die de nieuwe keu
ken tot ontwikkeling brachten.
In Nederland werden zij al
spoedig nagevolgd door man
nen als Jaap Klosse, Paul Fa-
gel en John Halvemaan. Bij na
volgen bleef het niet - de Ne
derlandse cuisiniers hadden,
en hebben nog steeds, een op
merkelijk creatieve bijdrage
aan de keuken van vandaag.
Eén van de meest in het oog
springende kenmerken van die
nieuwe manier van koken zijn
de tot het uiterste minimum te
ruggebrachte kooktijden.
Geen vis meer die van de graat
valt, geen tot pap gekookte
groenten. Alles wordt precies
„beetgaar" bereid. Een voor
beeld is misschien wel aardi
ger. Asperges werden vroeger
wel drie kwartier gekookt,
bleekselderij wel een uur. Bei
de groenten beschouwen we
tegenwoordig na twintig minu
ten koken al als volmaakt.
De snoeren van boormachines
zijn nog steeds tekort. Dit is
een van de conclusies uit een
onderzoek van de Stichting
Vergelijkend Warenonder
zoek naar twintig slagboor
machines. Het onderzoek
omvatte zowel 10 mm als 13
mm slagboormachines met
prijzen van f 150 tot f 400. De
Stichting Vergelijkend Wa
renonderzoek acht een
snoerlengte van drie meter
voldoende om in een door
snee huis te klussen.
De snoeren van de onderzochte
boren liggen hier over de he
le linie onder. Ze varieren
van 1,7 tot 2,6 meter. Onder
zocht werden ook een aantal
linksomdraaiende boorma
chines. Deze kunnen schroe
ven zowel in- als uitdraaien.
Voor het aandrijven van
hulpstukken is linksom-
draaien echter gevaarlijk.
Het Nationaal Instituut voor
Budgetvoorlichting heeft de
brochure „Kostgeld" geheel
herzien. In een tijd waarin nog
nooit zoveel mensen „inwoon
den" en-of op kamers woon
den als nu blijken er zowel van
de kant van de verhuurder als
van de huurder vaak vragen te
bestaan over de hoogte van het
kostgeld. In direct verband
daarmee staat de vraag op wel
ke wijze het kostgeldbedrag
berekend kan worden, of er be
paalde maatstaven voor zijn te
geven, welke dat (kunnen) zijn
en hoe ze vastgesteld kunnen
worden.
De brochure van het NIBUD is
geheel gewijd aan de antwoor
den op vragen als: hoe kunnen
bepaalde vergoedingen wor
den berekend aan kostgangers
(of dat nu „vreemden" zijn of
bijvoorbeeld eigen kinderen
met een salaris), wat wel of wat
niet berekend kan worden en
welke richtgetallen aangehou
den kunnen worden. Daarom
staan in de folder aanbevelin
gen en berekeningsvoorsteilen
die uitgangspunt kunnen vor
men bij het vaststellen van het
kostgeldbedrag.
Aan de basis van de bereke
ningswijze ligt het „verbruik in
huis" per persoon per maand.
Afhankelijk van de mate waar
in een kostganger gebruik
maakt van een aantal zaken in
huis kan de hoogte van het
kostgeld worden bepaald. Om
dit wat gemakkelijker te ma
ken zfjn ook voorbeelden op
genomen, die de lezer ter ver
gelijking naast zijn eigen situa
tie kan leggen.
Het boekje heeft natuurlijk twee
kanten. Ook de kostganger zelf
kan er voordeel van hebben.
Aan de hand van voorstellen
en suggesties kan hij ook bepa
len of de hoogte van een ge
vraagd kostgeld redelijk is.
(„Kostgeld", uitgaven van Ned.
Instituut voor Budgetvoorlich
ting, prijs f4,50 inclusief ver
zendkosten, te bestellen door
overmaking van dat bedrag op
giro 368700 van NIBUD, Den
Haag).
U herinnert zich waarschijn
lijk nog wel de indrukwek
kende „blokkenbaan-
shows" op de televisie. Het
materiaal voor zo'n blok
kenbaan is makkelijk zelf
te maken. Neem vuren lat
ten van bijvoorbeeld 5 bij 2
cm en schuur ze over de
volle lengte mooi glad, ook
scherpe hoekjes. Schuren
voor het zagen bespaart u
straks een flink stukje
werk.
Ook het afwerken kunt u het
best doen voordat u de latten
tot blokken zaagt. Het eenvou
digst is het ze met blanke lak
(twee lagen) af te werken. Leu
ker is: ze in enkele verschillen
de kleuren schilderen. Geef ze
dan ook eerst een laagje blanke
lak, dan dekt de verf beter. Zet
de gelakte exemplaren schuin
tegen de wand om te drogen.
Als lak of verf volkomen droog
zijn, klemt u er een aantal op
elkaar om de blokken op maat
te zagen. Schrijf de zaaglijnen
met een winkelhaak rondom af
en zaag nauwkeurig langs de
lijntjes, met een kleine, fijnge-
tande (en vooral scherpe)
handzaag of met de kapzaag.
Als lengte voor de blokken
kunt u 15 cm kiezen, eventueel
ook een aantal van 7,5 cm erbij.
Werk de kopse zaagkanten glad
af. Dit gaat heel goed met een
schuurstaal. Wie een boorma
chine heeft (vast opgesteld)
kan het sneller doen met de
ronde schuurschijf. Tenslotte
kunt u dan alle kopse kanten
met lak of verf afwerken. Leg
de blokken (plat) op een stuk
plasticfolie, om de kopse kan
ten te laten drogen.
Hoe méér blokken, hoe groter de
blokkenbaan opgebouwd kan
worden. Er zyn allerlei varia
ties mogelijk, zoals bijvoor
beeld beginnen met één rij, die
overgaat in een dubbele rij enz.
Kinderen kunnen er uren mee
bezig zijn...erg leuk om achter
eenvolgens die hele blokkenfi-
guur te zien omkegelen! Voor
zichtig bij het 'opzetten', na el
ke meter een of twee blokken
weglaten en die pas by het
laatst invullen.
Het zit er ik in dat de kinderen de
blokken ook zullen gaan ge
bruiken om er allerlei bouw
sels van te maken. Ook hier
geldt: hoe meer blokken, hoe
groter de mogelijkheden. Een
erg duur speelgoed hoeft het
niet te zijn. Let er bh aankoop
van de vuren latten wel op dat
ze goed recht zyn en dat er aan
de kanten geen uitgebroken
kwasten e.d. in zitten.
Een variatie op de "nietmachi
ne" is de Fixer die zojuist door
Black en Decker is geïntrodu
ceerd. Met één en hetzelfde ap
paraat kan men nu behalve
nieten ook spykerljes verwer
ken. Om van nieten over te
schakelen op spgkeren, hoeft
alleen het magazyn even ver
wisseld te worden. In de nieu
we Fixer passen nietjes met
pootlengten van 6, 10 en 14
mm, en (met het afzonderlijke
nagelmagazijn) spijkers van 14
mm lengte.
De slagkracht van het apparaat
kan helemaal worden aange
past aan het materiaal; er zit
een stelknop op die van 1 tot 7
kan worden geregeld. Bij 1
krijgt de niet of de spijker een
bescheiden tikje op zijn kop
(om in zachte materialen te
werken), bg stand 7 komt de
volle energie van het 1500 Watt
„zware" elektro- mechanisme
in werking, zodat je zelfs in erg
hard hout kunt werken.
Nu is 1500 Watt natuurlijk een
Om van "nieten" over te gaan
op spijkers moet alleen het ma
gazijn worden vervangen,
enorm vermogen, maar ener
gie kost 't nauwelgks, want er
wordt per niet of spgker
slechts gedurende een fractie
van een seconde elektriciteit
afgenomen.
Verder is de Fixer goed bevei
ligd; alleen als het „neusje" op
het materiaal gedrukt wordt,
kan het slagmechanismc in
werking treden. Het apparaat
kan dus nooit (per abuis of op-
zettelyk) als „pistool" mis
bruikt worden. Ook tegen
overbelasting is de Fixer geze
kerd, hij schakelt zichzelf dan
enkele seconden uit om weer
„op toeren" te komen.
De pnjs van deze bevestigings
machine. die bg Lalryke dhz-
klussen zgn nut kan bewgzen,
is nauwelijks hoger dan die
van goede handtackers: f 149.
