NAVO kan niet
zonder kernwapens
Gonzales officieel tot premier gekozen
geen kandidaat
Kennedy
VS: steun voor vredesmacht
Libanese leider
gewond door bom
Britse professor was dubbelspion
De Ruiter tijdens top in Brussel
Reagan hekelt rol
Cuba en Sowjet-Unie
Vaste Beleggingsrekening
DONDERDAG 2 DECEMBER 1982
Buitenland
PAGINA 9
WASHINGTON - Edward Kenne
dy heeft zich op aandringen van
zijn familie teruggetrokken uit 2
de Amerikaanse presidentsver
kiezingen van 1984. De vijftigja
rige senator, die een maand gele
den voor de staat Massachusetts
werd herkozen, was de koploper
van een peloton Democratische
kandidaten voor het Witte Huis.
Voormalig vice-president Walter
Mondale is nu de voornaamste
kanshebber geworden om het
namens de Democraten over I
twee jaar op te nemen tegen pre
sident Reagan, die naar alge
meen wordt aangenomen een
tweede ambtstermijn ambieert.
Kennedy's terugtreden betekent
vermoedelijk, dat andere beken
de Democraten, zoals Morris K.
Udall bijvoorbeeld, aan de ver
kiezingsstrijd gaan deelnemen.
Kennedy heeft woensdag tijdens
een persconferentie tevens dui
delijk gemaakt dat hij in de nog
verdere toekomst een eventuele
kandidatuur niet uitsluit. Vol
gens politieke vrienden is hij wat
1984 betreft gezwicht voor zijn
drie kinderen (de oudste 22, de
jongste 15), die hun scholen wil
len afmaken voordat Kennedy
een nieuwe gooi doet naar het
presidentschap.
Zijn vergeefse campagne voor de
democratische kandidatuur in
1980 heeft politieke ambities ten
spijt kennelijk een zware tol
geeist. Edwards oudste broers
John, die president was, en Ro
bert, die dat wilde worden, zijn
vermoord. De politieke infante
rie van president Carter heeft
twijfels omtrent Kennedy's
waarachtigheid als wapen ge
bruikt.
De onzekerheid ten aanzien van
door
Henk Kolb
Kennedy's karakter is niet gewe
ken uit het bewustzijn van de
Amerikaanse kiezers sedert hij
aan een reputatie van opmerke
lijke levenslust paarde aan een
twijfelachtig optreden. In 1969
reed hij, na een feestje, in Chap-
paquiddick met zijn auto van een
brug. Een medewerkster ver
dronk daarbij. Momenteel vol
trekt zich de formele scheiding
van zijn vrouw Joan.
Kennedy weigerde tijdens zijn
persconferentie te zeggen welke
Democraat hij de beste kansen
toedenkt. Hij bleef verre van een
aanbeveling voor Walter Monda
le, de protégé van ex-president
Carter. Van beide mannen heeft
Kennedy in politiek opzicht in
tense afkeer. Tijdens de Demo
cratische conventie van 1980
kreeg Carter, op grond van pure
politieke overmacht die met het
presidentschap gepaard gaat,
weliswaar de voorkeur, doch
Kennedy oogstte als spreker
enorme en voor Carters politiek
vernederende bijval.
De verkiezingscampagne voor
1984 verliest met Kennedy een
kleurrijke en opwindende kandi
daat. Voor de Democraten wor
den de kansen er niet beter op.
Hun politieke strategen twijfelen
er eigenlijk niet aan dat Mondale
te zijner tijd de kandidatuur zal
krijgen. Zij geloven niet dat hij
van Reagan kan winnen. De
voornaamste onder de andere
politici die momenteel hun kan
sen wegen, senator en ex-ruimte
vaarder John Glenn, is geen aan
sprekende kandidaat. Zijn vast
beraden bekwaamheid ten spijt
wordt hij nog steeds geplaagd
door een opmerkelijk falen als
voornaamste spreker van de con
ventie in 1980.
Het feit dat Mondale nu de beste
kansen heeft de steun te verwer
ven van de vakbond AFLCIO (en
daarmee van een machtige poli
tieke machine, alsmede veel
geld) weegt volgens politieke
waarnemers mogelijk niet op te
gen de last een positie als belang
rijkste kandidaat van nu af aan te
handhaven in een land van poli
tieke trend-volgers.
BUENOS AIRES (Reuter) - In Ar
gentinië zullen uiterlijk over een
jaar verkiezingen worden gehou
den ter voorbereiding van het
herstel van de democratie, dat op
zijn laatst in maart 1984 zijn be
slag moet krijgen. Dit heeft pre
sident Reynaldo Bignone giste
ren bekendgemaakt.
Hij zei dat de kiezers "hoogstwaar
schijnlijk in het laatste kwartaal
van 1983" naar de stembus zullen
gaan dat zou echter ook eerder
kunnen zijn. als de voorbereidin
gen tijdig kunnen worden vol
tooid.
Volgens het staatshoofd bestaat er
een "volledig akkoord" tussen
LONDEN - De Canadees-Britse
prof. Hugh Hambleton, die in het
Londense gerechtsgebouw Old
Bailey terechtstaat op verden
king van spionage voor de Sow-
jet Unie, werkte in werkelijkheid
voor de geheime diensten van
Frankrijk en Canada. Dat heeft
zijn advocaat gisteren gezegd.
Daarmee is een onverwachte wen
ding gekomen in het proces te
gen de hoogleraar economie, die
ervan wordt verdacht de Russi
sche geheime dienst, de KGB, ja
renlang uiterst geheime informa
tie uit het toenmalige NAVO-
hoofdkwartier in Parijs te heb
ben toegespeeld.
Argentinië:
binnen jaar
verkiezingen
de strijdkrachten en de politieke
partijen over het tijdstip van de
verkiezingen.
De militaire junta die aan de macht
is sinds een staatsgreep op 26
maart 1976 een einde maakte aan
Hambleton deed dat. aldus de aan
klacht. van 1956 tot 1961. toen hij
zijn baan bij de NAVO opgaf. In
latere jaren zou hy evenwel nog
tal van klusjes voor de KGB heb
ben gedaan. De Russen waar-
door
Henk Dam
deerden zijn werk zo, dat hij in
1975 een uitnodiging kreeg om te
dineren met het hoofd van de
KGB. de huidige Sowjet-leider
Andropov.
De advocaat van Hambleton zei
echter gisteren, dat zijn cliënt.
het bewind van president Isabel
Peron, had na de nederlaag tegen
Engeland in de strijd om de Falk-
land-eilanden toegezegd dat er
voor maart 1984 weer een consti
tutioneel bewind zal komen.
De laatste tijd werd er van burger
lijke zijde steeds meer druk op
de militaire leiders uitgeoefend
om een datum voor de verkiezin
gen vast te stellen. Vorige maand
verwierpen de voornaamste vyf
politieke partyen de voorstellen
van de junta voor een overeen
komst over de wijze waarop
straks het burgerlijke bestuur
een reeks omstreden kwesties
zou moeten aanpakken
die zowel de Britse als de Cana<{
dese nationaliteit bezit, als dub
belagent heeft gefunctioneerd.
Hy zou zich in de loop der jaren
diep in het Russische spionage-
netwerk hebben weten in te gra-
Hambleton heeft afgelopen maan
dag, direct aan het begin van het
proces tegen hem, verklaard on
schuldig te zyn. Zijn advocaat
heeft er gisteren op gewezen dat
de autoriteiten in Canada enige
jaren geleden een aanklacht te
gen Hambleton wegens spionage
hebben geseponeerd Dat zou
met zijn werk als dubbelagent
hebben te maken.
BRUSSEL - Invoering van technologisch nieuwe, niet-nucleaire wapens zal de atoombe
wapening van de NAVO niet overbodig maken. Minister De Ruiter (defensie) heeft op
het NAVO-hoofdkwartier in Brussel gewaarschuwd tegen een mogelijk misverstand op
dit punt.
„We moeten ons niet verlustigen in
het idee dat langzamerhand de
nucleaire bewapening achterwe
ge zou kunnen blijven. Ieder
soort bewapening heeft zijn ei
gen functie binnen de NAVO-
strategie", aldus minister De
Ruiter. Ook de voorzitter van het
militaire comité van de NAVO,
admiraal Falls, waarschuwde dat
Fanfani
presenteert
nieuw kabinet
ROME - Italië's nieuwe premier
Amintore Fanfani heeft woens
dag zijn kabinet voorgesteld. De
lijst van ministers bracht betrek
kelijk weinig verrassingen: van
de 28 ministers hadden er 17 al
zitting in het vorige kabinet, drie
hadden deel uitgemaakt van
vroegere regeringen en acht wer
den voor het eerst minister. Van
de aangeblevenen zijn de voor
naamste: de christen-democra
ten Emilio Colombo op buiten
landse zaken, Virginio Rognoni
op binnenlandse zaken en de so
cialist Lelio Lagorio op defensie.
Op de drie financiële departemen
ten werden alle ministers ver
vangen: Andreatta en Formica
verdwenen, respectievelijk van
door
Hein ten Kortenaar
de schatkist en financiën, omdat
zij door hun geruzie het vorige
kabinet ten val hadden gebracht.
Zij werden vervangen door de
economische experts van de
twee voornaamste regeringspar
tijen: de christen-democraat Gio
vanni Goria en de socialist Fran
cesco Forte.
De republikein Giorgio la Malfa
keerde niet terug op het ministe
rie van begroting, omdat zijn par
tij niet meer meedoet. In zijn
plaats komt de christen-demo
craat Guido Bodrato, in de vori
ge regering minister van onder
wijs. Hij wordt op zijn beurt ver
vangen door de tweede vrouwe
lijke minister in de Italiaanse ge
schiedenis, zijn partijgenote
Franca Falcucci.
de nieuwe wapens niet tot reduc
tie van de nucleaire bewapening
zullen leiden, maar wel tot uitstel
van het tijdstip waarop over de
eventuele inzet van atoomwa
pens moet worden beslist.
De NAVO-ministers van defensie
bijeen in het NAVO Defensie
Planning Comité (DPC), hebben
zich vrijblijvend opgesteld te
genover een Amerikaanse 'bood
schappenlijst' waarin de ver
schillende nieuwe hoog techno
logische wapens worden aange
prezen. Daarbij gaat het onder
meer om betere verkennings
middelen, raketten met zeer ho
ge doeltreffendheid en de moge
lijkheid om met een raket ver
schillende gerichte granaten af te
vuren. De NAVO-ministers zul
len deze zaken nu rustig gaan be
studeren.
door
Ferry Mingelen
Minister De Ruiter benadrukte dat
deze wapens veel geld kosten, en
geld is momenteel een groot pro
bleem binnen de NAVO. Offi
cieel streven de NAVO-landen
naar een jaarlijkse groei van de
defensiebudgetten met 3 pro
cent, maar in werkelijkheid ha
len de meeste dat niet. Het kabi-
net-Lubbers heeft bijvoorbeeld
een jaarlykse groei van 2 procent
afgesproken, de Westduitsers
doen nog wat minder, maar de
Verenigde Staten, Noorwegen,
Groot-Brittannië en Canada ver
hogen hun defensiebudgetten
wel met 3 procent of meer. Voor
die nieuwe wapens zou op zijn
minst een verhoging van 4 pro
cent per jaar nodig zijn.
Ondanks die 2 procent groei heeft
de Nederlandse defensie-inspan
ning bij de jaarlijkse NAVO-
beoordeling toch 'een voldoen
de' gekregen, zei minister De
Ruiter. Duidelijke kritiek was er
wel op de bezuinigingsmaatregel
om twee nucleaire batterijen
voor de luchtverdediging (Nike)
in 1983 en 1984 buiten gebruik te
stellen en pas in 1986 te vervan
gen door de niet-nucleaire Pa
triot-raket. De NAVO vond dit
plan volgens minister De Ruiter
„op het nippertje aanvaardbaar".
De defensieministers gaven ten
slotte definitief hun goedkeuring
ADVERTENTIE
jgsm
aan een dik draaiboek voor een
snelle versterking van de NAVO-
troepen in Europa in geval van
een conflict. Bij oplopende inter
nationale spanningen kunnen er
in een periode van twee tot der
tig dagen dertien Amerikaanse
divisies en 1900 gevechtsvlieg
tuigen de Oceaan worden over
gevlogen. Voor de opvang, het
vervoer en de bevoorrading van
deze troepen moeten er in Euro
pa allerlei voorbereidingsmaat
regelen worden getroffen waar
bij burgerluchtvaart en scheep
vaart massaal zullen worden in
geschakeld. Besprekingen over
de medewerking van de Neder
landse luchtvaartmaatschappij
KLM zijn overigens nog niet af
gerond.
TEHERAN (AP) - Tijdens een onlangs in de Iraanse hoofdstad Teheran
gehouden militaire parade, reed op één van de tanks dit jongetje mee,
gekleed in het uniform van de Iraanse strijdkrachten en met een echt
geweer.
BRASILIA (Reuter/DPA/AFP/UPI) - De Amerikaanse president Reagan
heeft tijdens zijn bezoek aan Brazilië scherpe kritiek geleverd op guer
rillabewegingen in Latijns-Amerika en de steun die zij volgens hem van
Cuba en de Sowjet-Unie ontvangen. Hij beschuldigde beide landen,
zonder hen overigens bij name te noemen, van "pure agressie".
"Net zo bedreigend als conventionele legers of kernwapens zijn pseudo-
revolutionairen die wettige regeringen ondermijnen en krachten van
economische vooruitgang vernietigen", aldus Reagan die gisteravond
sprak tijdens een diner met president Figueiredo van Brazilië. Over de
steun die de guerrillabewegingen krijgen zei Reagan: "Zij worden be
wapend door het surrogaat van een verre macht, een macht die een
filosofie heeft welke vreemd is aan Amerika en tot doel heeft onze
regeringen en economièn te destabiliseren. Dit is pure en eenvoudige
agressie".
President Figueiredo sprak in zijn rede de hoop uit dat initiatieven van
Latijnsamerikaanse landen als Mexico, Colombia en Venezuela zullen
bijdragen tot een vredesproces en democratische oplossingen. Daarby
kennelijk doelend op initiatieven die met name Mexico en Venezuela
hebben genomen om tot een oplossing te komen van conflicten in Mid*
den-Amerika.
Washington heeft niet positief op die initiatieven gereageerd Figueiredo
onderstreepte het recht van volken op soevereiniteit "zonder inmen
ging van buiten". Waarnemers zien in de uitspraken van beide staats
hoofden een duidelijk accentverschil in benadering van de problemen
in Midden-Amerika.
President Reagan onderstreepte verder de Amerikaanse verplichting aan
het handvest van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) en het
verdrag van Rio voor wederzijdse bijstand (hulp by militaire aanvallen
van buiten, red.).
Reagan had zich gisterochtend na een eerste bespreking met Figueiredo
voldaan getoond. "We zyn tot sommige overeenkomsten gekomen over
toekomstige samenwerking en zullen samen aan onze economische
problemen werken". Minister van buitenlandse zaken Shultz, die met
zijn college van financiën, Regan, de president vergezeld, sprak van
"vruchtbare besprekingen".
MADRID - Met 207 stemmen voor,
116 tegen en 21 onthoudingen is
Felipe Gonzalez rond midder
nacht door het Spaanse parle
ment officieel tot premier geko
zen. Gonzalez kreeg niet alleen
de steun van zijn eigen socialisti
sche partij, maar ook van de
communisten en de tweemans
fracties van de partij van ex-pre
mier Adolfo Suarez. Tegen stem
den de grootste oppositiepartij,
de Volksalliantie, alsook de ge
decimeerde voormalige rege
ringspartij UCD. De regionalisti-
sche partijen uit Baskenland en
Catalonië onthielden zich van
stemming.
Felipe Gonzalez, die allerwegen
ook vanuit zijn eigen partij en in
de pers bekritiseerd was vanwe
ge de vaagheid van zijn dinsdag
gepresenteerde regeringspro
gramma, toonde zich in het par
lementaire debat van gisteren
aanzienlijk concreter. Zo kondig
de hij aan, in de komende vier
jaar 150 wetsvoorstellen te zullen
indienen.
De meeste steun kreeg Gonzalez
van zijn voormalige politieke op
ponent Adolfo Suarez. Volgens
de ex-premier bestaat er grote
overeenstemming tussen de
hoofdlijnen van het beleid van
de socialisten en Suarez' eigen
programma. Communistenleider
Carrillo deelde weliswaar enkele
plaagstootjes uit, vooral om de
afstand in het linkse kamp tot de
socialisten te bewaren, maar be
loofde Gonzalez toch te zullen
steunen om eventuele barrières,
opgeworpen door de feitelijke
machtscentra, te slechten.
door
Gerrit-Jan Hoek
De Baskische en Catalaanse min
derheidsgroepen verweten de
nieuwe premier vooral zijn bij
drage in de opstelling van de om
streden autonomiewet (Loapa)
en onduidelijkheid in zijn toe
komstige autonomiebeleid, re
den waarom zij weigerden op
voorhand al hun steun aan het
nieuwe kabinet te geven.
Dezelfde verwijten kwamen van
oppositieleider Fraga Iribarne,
woordvoerder van de conserva
tieve Volksalliantie. Hoewel
Gonzalez door zijn nadere presi-
zering en gedetailleerde toelich
ting op het programma goed
deels het gras voor de voeten van
Fraga (die dinsdag zyn angst had
uitgesproken dat er van enig de
bat geen sprake zou zyn) had
weggemaaid, toonde de conser
vatieve oppositieleider zich bij
vlagen niet minder agressief en
explosief. Zo voorspelde Fraga,
dat Spanje geruineerd zou wor
den als het (gematigd sociaal-de
mocratische) beleid van de socia
listen in de praktijk tot uitvoe
ring zou worden gebracht.
De interventie van FYaga, wiens rol
in het door de socialisten gedo
mineerde parlement geen andere
lijkt te zijn dan het open trekken
van al zijn verbale registers,
grensde op sommige punten aan
pure demagogie. Zo omschreef
hy het eventuele uittreden van
Sparye uit de NAVO „als het eer
ste grote succes van de nieuw ge
kozen Sowjet-leider Andropov".
Vlak voor de interventie van Fraga
maakte Felipe Gonzalez de sa
menstelling van zyn nieuwe re
gering bekend. Het socialistische
kabinet zal bestaan uit 17 minis
ters, die niet allen lid zyn van de
socialistische partij. De minister
van justitie, Ledesma, is als onaf
hankelijke in het kabinet opge
nomen. In de nieuwe regering
zitten vooral economen en tech
nici, terwijl de meerderheid van
de nieuwe ministersploeg als ge
matigde sociaal-democraten te
boek staat
Alleen de minister van defensie,
tot nu toe burgemeester van Bar
celona, Narcis Serra, heeft de
naam een radicale socialist te
zijn, die echter vanwege zyn or
ganisatietalent en uitstekende
relatie met de militairen tot deze
sleutelfunctie benoemd is
De minister van financiën en eco
nomie, Miguel Boyer, daarente
gen staat aangeschreven als het
meest gematigde element bin
nen het nieuwe kabinet. Boijer,
wiens benoeming vooral geïnspi
reerd is door de gedachte een
brug te slaan naar de doorgaans
weerbarstige en ultra-conserva
tieve werkgeversorganisatie
CEOE, verliet enkele jaren gele
den zelfs geruime tyd de PSOE.
omdat hij vond dat deze een te
radicale weg was ingeslagen
BRASILIA AFP/UPI) - President
Reagan wil de mogelykheden
bezien voor een versterking van
de multinationale vredesmacht
van Amerikanen, Fransen en Ita
lianen in Libanon waarom presi
dent Gemayel heeft gevraagd.
Wij zullen dit met onze vrienden
en bondgenoten bespreken, daar
wij alles willen doen wat in ons
vermogen ligt om de terugtrek
king van Syrische, Palestynse en
Israëlische troepen uit Libanon
te versnellen, zo zei de Ameri
kaanse president bij zijn bezoek
Groene Betaalch
j de Groene Betaalpas.
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
BEIROET (UPI/Reuter) - De linkse Libanese leider Walid Jumblatt is
gistermiddag gewond bij het exploderen van een bom, die vermoede
lijk was verstopt in een auto. De ontploffing deed zich voor in de buurt
van het gebouw waar de Amerikaanse bemiddelaar Morris Draper ge
sprekken voerde met Libanese functionarissen.
Jumblatt werd met hoofdwonden in een ambulance meegenomen. Twee
anderen üepen ernstige verwondingen op. Na de explosie braken er
branden uit.
Uit bronnen bij het ziekenhuis werd vernomen dat by de explosie vier
personen om het leven zijn gekomen en negen werden gewond. Jum
blatt en zij vrouw zouden lichte verwondingen hebben opgelopen. Zij
zijn naar het Amerikaanse ziekenhuis in Beiroet gebracht.
Volgens ooggetuigen liep Jumblatt naar de ambulance met hulp van
twee mannen. Later werd uit het ziekenhuis vernomen dat hij licht is
gewond. De explosie zou zijn veroorzaakt door een zware bom Libane
se soldaten en veiligheidstroepen sloten het gebied onmiddellijk af.
De 33-jarige Jumblatt is leider van de socialistische progressieve partij
PSP. Islamitische Druzen, die bd zijn van de PSP, zijn sinds enige
weken in het Shouf-gebergte ten zuidoosten van Beiroet in gevecht met
rechtse christelijke milities.
aan de Braziliaanse hoofdstad
Brasilia in het kader van zyn
Zuidamerikaanse rondreis.
Deelneming door ook andere lan
den dan de VS. Frankrijk en Ita
lië zou nuttig kunnen zijn om de
Libanese crisis op te lossen, zo
zei hy.
's Avonds werd uit ingelichte krin
gen in Washington vernomen,
dat de Amerikaanse regering
haar contingent in Beiroet al in
de komende weken zou willen
verdubbelen van 1.200 tot 2.400.
maar onder-minister van buiten
landse zaken Kenneth Dam ver
meed sprekende voor de belang
rijke commissie buitenlandse za
ken van de senaat zorgvuldig
enig cyfer te noemen. Het "zou
nodig kunnen zyn niet alleen een
targroUuc vu bet Hr—nw
contingent te overwegen, maar
ook een uitbreiding van het aan
tal deelnemende landen", zo zei
hy.
De sterkte van de huidige macht
met het tot Beiroet beperkte ope
ratiegebied bedraagt 4.100 man.
Gemayel had dinsdag om een
versterking tot minstens 30.000
man gevraagd om het operatie
gebied uit te breiden teneinde
het Libanese leger by te staan by
het opvullen van lacunes, zoals
die ook zouden kunnen ontstaan
by vertrek van de vreemde troe
pen, die thans ongeveer 80 pro
cent van het grondgebied van Li
banon controleren.
ADVERTENTIE
Jumblatt na de explosie
TOl
op naam waarbij u b Iflooptijden w irvn an icnn
8 betaling kunt bepalen Minimum inlegbcdrag
^0/
m u /n
B /v
mogelijkheden een looptijd van 2, 3,4,5 en 10 jaar met maande
lijkse rentebetaling of een looptijd van 5 of 10 jaa^ waarbij u ieder
jaar 1/5 resp. 1/10 deel van uw inleg terugontvangt de jaarlijkse
rente Rentevergoeding op de Viste BekggingsrtFcning afhankelijk
van looptijd, bedrag en wijze van rentebetaling nu minimaal 8,1
bij 2 jaar en f1.000,- en maximaal 8,7 bij) jaar en f 100.000,- en mere
Wijzigingen voorbehouden
O Westland Utrecht Hypotheekbank
Leiden, Botermarkt 28/
hoek 't Gangetje, 071-13 264)
