Uitkering voor
jongeren gekort
Woonlasten stijgen
meer dan 300 gulden
Emotioneel congres CPN
Protesten tegen
"poepzoeken"in
strafinrichting
C
Overeenstemming over
sancties Zuid-Afrika
Geen bijstand voor 16- en 17-jarigen,
geen wwv-uitkering beneden de 23 jaar
Partij weet eenheid te bewaren
d
MAANDAG 29 NOVEMBER 1982
DEN HAAG - Een Nederlands
huishouden in een huurwoning
met een minimum- tot modaal
inkomen betaalt volgend jaar
ruim 300 gulden aan extra, on
vermijdbare woonlasten. Dat be
drag heeft Konsumenten Kon-
takt berekend aan de hand van
een deel van de maatregelen, die
dit kabinet heeft bedacht om het
begrotingstekort terug te drin
gen. In sommige gevallen is de
stijging het dubbele.
Waar gaan die 300 gulden extra aan
op?
Aan de verhoogde gasprijs
(f 100,- meer op jaarbasis);
aan de verlaging van de indivi
duele huursubsidie (kost minima
f84,-; modaal f 108,-);
aan het optrekken van huren van
oudere woningen (gemiddeld
drie procent verhoging boven op
de normale huurverhoging van
zes procent - in guldens bete
kent dat f 66,-);
aan het verhogen van de gemeen
telijke belastingen en tarieven
(f38.-);
en aan de verhoging van de elek
triciteitsprijs (minimaal f7,- ex
tra).
Dat brengt het totaal op ruim 300
gulden. Daarbij betaalt de huur
der die volgend jaar een nieuwe
woning accepteert nog eens
f300,-. Door het verminderen
van de rijkssubsidie op nieuwe
huurwoningen moet de huurder
zelf f25,- per maand meer beta
len, ofwel f 300,- per jaar.
Twee maatregelen, het verlagen
van de huursubsidie en het ver-
Binnenland
hogen van de huren van nieuwe
woningen, gelden niet alleen in
1983, maar worden minstens drie
jaar herhaald. Dat brengt het
huurpeil van nieuwe woningen
in die periode minstens 20 pro
cent omhoog.
door
José Smits
Het zijn onder meer deze gegevens
die de Rotterdamse sociale
dienst heeft gebracht tot de stel
ling, dat mensen met een mini
mum inkomen volgend jaar niet
met 4,5 procent in koopkracht
achteruit gaan zoals de regering
stelt, maar met 9 procent.
Desatreus
Directeur Bert Donia van Konsu
menten Kontakt noemt de ver
hogingen desastreus. Ambtena
rensalarissen en uitkeringen
worden verlaagd, andere salaris
sen blijven gelijk, zodat niemand
de verhogingen makkelijk op
kan vangen. „Juist de lagere in
komens hebben in de afgelopen
jaren al veel ingeleverd. Een
steeds groter deel van het inko
men moeten mensen besteden
aan de vaste woonlasten. Met de
ze verhogingen wordt het nog
weer moeilijker".
De effecten zullen zich volgens Do
nia 'snel openbaren. „Veel men
sen kunnen nu al hun gasreke-
ning niet meer betalen. Dat
wordt straks erger. Dan krijg je
pas echt toestanden, zoals in de
jaren dertig, als iemand zonder
verwarming en licht zit. En de ef
fecten op de economie. Omdat
mensen hun geld steeds meer
aan die vaste lasten kwijt zijn,
kunnen ze niets anders meer ko
pen. Middenstanders zullen het
snel merken".
Deze week houdt de Tweede Ka
mer een hoorzitting over het pro
bleem. Niet zomaar op eigen ini
tiatief, maar op verzoek van vier
grote steden uit de Randstad en
de daar opererende woning-
bouwcooperaties en bewoners
organisaties. Later hebben zich
ook de middelgrote steden bij
het rijtje gevoegd.
Algemene klacht zal zijn dat voor
de lagere inkomens de woonlas
ten te hoog zijn en dat nu al te
veel mensen hun gasrekening
niet meer kunnen betalen. Huu
rachterstanden komen ook
steeds meer voor. Dat brengt de
coöperaties in financiële proble
men. De hogere huren in de
nieuwbouw zal mensen tegen
houden om te verhuizen uit de
oude wijken. Op die manier stag
neert de stadsvernieuwing.
Dat zijn problemen die zich in ster
ke mate voordoen in Amster
dam, Rotterdam, Den Haag en
Utrecht en kleinere steden als
Haarlem, Groningen, Delft, Arn-
Bert Donia: "het kan niet meer".
hem en Enschede. Maar ook zul
len ze voelbaar zyn in de pro
bleemgebieden met hoge werk
loosheid.
Bert Donia: "Dat echter minima
zullen worden ontzien, zeggen ze
al langer in de politiek. Onze er
varing is juist dat die echte mini
ma, bijstandsmoeders met kin
deren, werklozen of mensen met
een minimum loon, het water nu
al tot de lippen staat".
DEN HAAG (ANP) - De regering is van plan om de bijstand voor 16- en 17-jarige thuis
wonendejongeren, die er na hun schooltijd niet in slagen om een baantje te vinden, af te
schaffen. Jongeren beneden de 23 jaar die werkloos worden zullen voortaan moeten
aankloppen bij de bijstand en kunnen geen beroep meer doen op een wwv-uitkering.
Dit levert een bezuiniging op van 150 miljoen gulden.
Dit blijkt uit een brief van staatsse-
cretaris De Graaf (sociale zaken
en werkgelegenheid) aan de So
ciaal-Economische Raad. De
SER zou eigenlijk over een der
gelijk voorstel eerst een advies
moeten uitbrengen, maar de re
gering heeft zo'n haast met de in
voering van de voorgestelde
maatregelen, dat het SER-advies
niet zal worden afgewacht. Vóór
1 januari moet het wetsontwerp
rond zijn, aldus De Graaf.
Volgens de huidige regeling krij
gen thuiswonende kinderen van
16 en 17 jaar, die na het verlaten
van school geen werk kunnen
krijgen, een half jaar na inschrij
ving bij het arbeidsbureau een
bijstandsuitkering. Omdat bij
het vervallen van de bijstands
uitkering de kinderen voor hun
onderhoud zijn aangewezen op
hun ouders, zal voor hen het
recht op kinderbijslag blijven
voortbestaan. Dat kan de betrok
ken jongeren tweehonderd gul
den per maand schelen vergele
ken met de huidige situatie.
Fatale inhaalfout
AMSTERDAM (ANP) - Bij een
botsing gisteravond in Amster
dam tussen twee- personenwa
gens is één dode gevallen en wer
den negen mensen gewond. Een
auto met vier inzittenden botste
na een foute inhaalmanoeuvre
frontaal op een tegenligger,
waarin zes personen zaten.
De wagen die de inhaalfout maakte
brandde daarna geheel uit.
WEERRAPPORTEN
Jongeren tot 23 jaar die werkloos
worden, kunnen thans nog een
beroep doen op de wet werkloos
heidsvoorziening (ww). De rege
ring stelt voor dat deze jongeren
voortaan maar moeten aanklop
pen bij de bijstand.
Voor de betrokkenen houdt dat
een aanmerkelijke achteruitgang
in. Via de ww krijgt iemand een
half jaar lang 80 procent van het
laatstgenoten salaris en in het ka
der van de daarop aansluitenden
wwv 75 procent van dat salaris.
Pas daarna is men aangewezen
op de (in het algemeen lagere)
uitkering van de bijstand. Als de
regeringsvoorstellen doorgaan
zullen de betrokkenen zich di
rect bij de bijstand moeten ver
voegen.
De voorstellen van de regering zul
len rond 1 december worden
aangeboden aan de Tweede ka
mer.
FNV
De FNV-Limburg heeft zaterdag
op een vergadering in Sittard een
motie aangenomen, waarin
handhaving van de bestaande
koppeling tussen sociale uitke
ringen en minimum-lonen wordt
geëist. Tevens spraken de Lim
burgse FNC'ers zich uit tegen
verlaging van het minimum
jeugdloon.
AMSTERDAM (ANP) In Amsterdam is afgelopen zaterdag de "feeste
lijke dikke-vrouwendag" gehouden. Het geheel werd georganiseerd door
de actiegroep "Vet Vrij", die zich verzet tegen het stereotiepe beeld dat een
vrouw slank moet zijn.
Zie ook pagina 21
a
S
max te
gisterer
1-t
Amsterdam
mist
8
0
0.3
De Bilt
5
3
0
Deelen
5
2
0
Eindhoven
geheel bew.
5
2
0
Den Helder
licht bew.
8
2
0
Rotterdam
8
1
03
Twente
geheel bew.
5
2
0
Vlissingen
onbew.
7
5
0.5
Zd. Limburg mist
5
-1
0
Aberdeen
onbew.
5
0
0
Athene
18
14
3
Barcelona
onbew.
16
0
0
Berlijn
geheel bew.
7
3
0.6
Bordeaux
mist
5
-1
0
Brussel
"5
1
0
Frankfort
geheel bew.
6
5
0.8
Helsinki
5
3
6
Innsbruck
geheel bew.
5
4
4
Klagenfurt
geheel bew.
8
5
2
Kopenhagen
half bew.
6
4
0.1
Lissabon
onbew.
16
7
0
Locarno
11
7
8
Londen
onbew.
7
-1
0
Luxemburg
zwaar bew.
3
-2
0
Madrid
onbew.
5
0
Malaga
onbew.
20
10
0
Mallorca
onbew.
16
2
0
Malta
regenbui
16
12
10
München
motregen
5
3
4
Nice
geheel bew.
17
11
Oslo
2
-4
13
Parijs
5
1
0
15
7
02
Split
16
12
18
Stockholm
licht bew.
7
3
2
Wenen
6
2
0
Zurich
5
3
3
Casa Blanca
19
14
2
Istanbul
14
7
0
Las Palmas
licht bew.
21
17
0
Tunis
half bew.
10
-
AMSTERDAM (GPÜ) - Ondanks
de soms volstrekte chaos en he
vige emoties heeft de Commu
nistische Partij van Nederland
haar 28ste congres in Amster
dam zonder veel kleerscheuren
doorstaan. Zowel vernieuwers
als behoudend ingestelde 'hori
zontalen' maakten na afloop
overwegend tevreden de balans
op. Dat de partij haar eenheid
heeft weten te bewaren is vol
gens beide partijen de grootste
winst.
De door velen voorziene scheuring
in de gelederen is, althans voor
lopig, uitgebleven. Weliswaar
haalden de horizontalen; die op
het congres een kleine minder
heid vormden, op tal van punten
bakzeil; ze konden ook tevreden
vaststellen dat de hardst hollen
de vernieuwers werden terugge
floten. Vooral de verwerping van
het idee dat de CPN wordt 'op
geofferd' aan een bredere linkse
samenwerking, beschouwen ze
als hun overwinning.
destijds geroyeerden dit week
einde eerherstel. Het besluit tot
rehalibitaite leidde tot heftige
emoties. Voor een groot aantal
oude partijleden was dit de drup
pel die de emmer deed overlo
pen. De in hun ogen vergaande
vernieuwingen binnen de partij
hadden al eerder tot ergernis ge
leid.
Tegen intrekking van het rapport
'De CPN in de oorlog' was niet
veel verzet. De overgrote meer
derheid erkende dat de partij in
1958 een fout had begaan door
meningsverschillen over de
koers van de partij uit te vechten
door het oorlogsverleden van te
genstanders erbij te betrekken.
Maar het automatisch opheffen
van het royement ging de mees
ten te ver. Wat uiteindelijk wel
werd aangenomen was een om
slachtige tekst, waarin stond dat
'ten onrechte de anti-fascistische
en persoonlijke integriteit als
communist' van vele CPN'ers in
twijfel was getrokken. Op grond
daarvan sprak het congres 'reha
bilitatie' uit, zonder daarmee een
oordeel te vellen over de feitelij
ke inhoud van het omstreden
rapport. Uit de emotionele reac
ties bleek echter dat velen de
congresuitspraak wel degelijk
opvatten als het achteraf gelijk
geven van de geroyeerden.
Het driedaagse congres bevestigde
de koers van vernieuwing die de
CPN de laatste tijd vaart. In gro
te meerderheid besloot men de
partijstructuur verregaande te
democratiseren, het feminisme
een gelijkwaardige plaats naast
de klassenstrijd te geven, een
kritische opstelling ten opzichte
van Oost-Europa aan te nemen,
en samenwerking te zoeken met
andere linkse partijen. Om dat
laatste te ondersteunen moet de
partij krant De Waarheid een
krant voor heel links worden, be-
loot het congres. Het dagblad
moet een bredere basis krijgen,
waardoor het interessant wordt
voor mensen buiten de eigen
partij.
„De CPN heeft bewezen in staat te
zijn het eenheidsdenken te door
breken en ondanks grote me
ningsverschillen besluiten te ne
men". Scheidend partijvoorzitter
Henk Hoekstra noemde dit na af
loop van het congres een van de
belangrijkste resultaten.
In het uit 55 mensen bestaande
partijbestuur keert de Amster
damse wethouder Roel Walraven
niet terug. Hij trok zyn kandida
tuur in uit onvrede met de ver
nieuwingen. Vooral de rehabili
tatie van een groep in de jaren '50
uitgestoten partijleden zit hem
hoog. Zijn zaterdag in grote emo
tie aangekondigde vertrek uit de
partij maakte hy echter niet
waar.
Daar staat tegenover dat alle voor
stellen om het oude marxistisch-
leninistische karakter van de
partij te handhaven, het niel
haalden. Ook zag menig horizon
taal tandenknarsend hoe he
congres de Sowjet-Unie als
tuurlijk bondgenoot afzwoor en
zich distantieerde van de zuster
partijen in Polen en Tsjechoslo-
wakije. Maar het meest pijnlijke
voor hen was, dat de overwegend
jonge meerderheid definitief af
scheid van het stalinistische
verleden wenste te nemen met
een rehabilitatie van degenen die
in 1958 waren geroyeerd.
Rehalibitatie
Naar aanleiding van beschuldigin
gen in het partijdocument 'De
CPN in de oorlog' werd in 1958
een aantal communisten als le
den geschorst. Dit jaar besloot de
CPN het partijgeschrift in te
trekken. Naar aanleiding daar
van verleende de partijleiding de
DEN HAAG (ANP)- Een verbod op alle militair*» en
nucleaire samenwerking, een olieboycot, een stop
op investeringen en import, en een totale boycot op
gebied van sport en cultuur. Dit zijn mogelijke ef
fectieve sancties tegen het apartheidsregime van
Zuid-Afrika, voorgesteld door 31 parlementariërs
uit heel Europa. De parlementariërs waren afkom
stig uit Scandinavië, Denemarken, de Bondsrepu
bliek, Groot-Brittannië, de Benelux, Frankrijk, Ita
lië, Spanje en Griekenland. Op initiatief van een
aantal Nederlandse parlementariërs kwamen zij af
gelopen vrijdag en zaterdag bijeen in het gebouw
van de Tweede Kamer in Den Haag.
De deelnemende vertegenwoordigers, afkomstig van
socialistische, liberale, christen-democratische, con
servatieve en communistische partijen, beloofden
zaterdag in hun slotverklaring in hun landen te zul
len streven naar sancties tegen Zuid-Afrika, zonder
te wachten op een oproep daartoe van de Verenigde
Naties. Ook willen zij extra hulp voor bevrijdingsbe
wegingen in Zuid-Afrika en Namibië.
De parlementariërs stellen voor de Nobelprijs voor de
vrede voor 1983 te verlenen aan Nelson Mandela, de
gevangen leider van het Afrikaans Nationaal Con
gres van Zuid-Afrika (ANC).
Kritiek leverden de deelnemers van de conferentie op
de Europese Commisie, het dagelijks bestuur van
de EG. Uit documenten was gebleken dat de com
missie onderhandelt met Zuid-Afrika in het kader
van de GATT en ook over de wapenhandel.
De voorzitter van de speciale commissie van de VN
tegen apartheid, de Nigeriaan Alhiyi Yussuf Maite-
ma-Suli, verklaarde dat de bijeenkomst in Den Haag
een van de weinige conferenties was, die concreet
op actie was gericht. Hij stelde zich veel voor van
het resultaat, dat deelnemers in hun eigen land kun
nen bereiken.
Elke keer als gedetineerden in
de Amsterdamse Bijlmerba
jes en in het Rotterdamse
Huis van Bewaring bezoek
hebben gehad, moeten zij
zich volledig ontkleden. Tot
op de bilspleet wordt gecon
troleerd of de gedetineerden
misschien drugs, alcohol of
andere verboden waar aan
het bezoek hebben overge
houden.
Na elk bezoek hetzelfde ritueel:
uitkleden, nakijken van ha
ren, oren en mond. tussen de
tenen kijken; inclusief buk
ken voor mannen en tien
kniebuigingen voor vrou
wen. Door dit onderzoek aan
het lichaam (de zg. visitatie)
wil het ministerie van justitie
het gebruik van heroïne in de
b^jes beteugelen.
Ook gedetineerden die niets
met drugs te maken willen
hebben, worden gevisiteerd.
Want, "als we de ene gedeti
neerde niet visiteren, dan kan
hij drugs meenemen voor een
andere gedetineerde die wel
wordt gevisiteerd", verkon
digden de gevangenisdirec
ties van Rotterdam en Am
sterdam.
De praktijk is anders. De gede
tineerden loodsen met ge
mak hun snuisterijen door de
visitatie heen. Of kopen te
gen woekerprijzen drugs bij
door
René van der Velden
Vuistregel
De visitatie zonder aanzien des
persoons is al langer dan
twee jaar een vuistregel in de
Amsterdamse Bylemerb«yes
en al langer dan een jaar m
het Huis van Bewaring in
Rotterdam. In andere strafin
richtingen wordt veelal
steekspoefsgewijs gevisi
teerd of wordt "slechts" ge
fouilleerd (onderzoek aan
kleding).
Gedetineerden proberen op al
le mogelijke manieren pro
test aan te tekenen tegen de
uitkleed partijenPindakaas
in de onderbroek of zweet
voeten willen wel eens hel
pen om zo snel mogelijk het
uitkleedhokje uit te komen.
Anderen gaan in beklag te
gen de visitatie. Tot voor kort
zonder succes. De beklag-
commissies van' de strafin
richtingen en in hoger beroep
de Centrale Raad van Advies
voor het gevangeniswezen
oordeelden steeds dat de visi
tatie geoorloofd was met het
oog op de orde en veiligheid
in de inrichtingen. Alleen de
directie van het Huis van Be
waring in Rotterdam werd
vorig jaar op de vingers ge
tikt omdat zelfs bezoek - te
gen alle regels in - werd uit
gekleed.
Paniek
Groot was de paniek by de ge
vangenisdirecties en het mi
nisterie van justitie toen de
centrale raad op 19 oktober
en nogmaals op 2 november
klachten tegen de visitatie
gegrond verklaarde. In schril
contrast met eerdere uitspra
ken bleek nu dat het huis
houdelijk reglement van de
inrichtingen de algemene vi
sitatie na bezoek helemaal
niet toelaat. De directies zou
den voortaan de beslissing
om een gedetineerde te laten
uitkleden, per individuele ge
detineerde moeten motive
ren.
Justitie wenst zich niet bij deze
juridische uitspraken neer te
leggen. De uitspraken zou
den alleen gelden voor de ge
detineerden die hun beroeps
zaak bij de centrale raad had
den gewonnen. En de direc
tie van de Bijlmerbajes ver
kondigde dat zij zich niet on
middellijk kon neerleggen bij
de uitspraken met het oog op
de veiligheid in de inrichtin
gen.
Justitie wil het huishoudelijk
reglement zo snel mogelijk
aanpassen om de visitaties
zonder aanzien des persoons
weer een wettelijke basis te
geven. Voor zo'n wijziging
moet echter eerst de Centrale
Raad van Advies worden ge
hoord. De centrale raad heeft
meegedeeld pas op 18 decem
ber a.s. zijn advies over de
wijziging af te ronden. Intus
sen gaan de uitkleed partijen
na elk bezoek "gewoon"
door.
"Rechtsverkrachting"
Gedetineerden, reclasseerders
en advocaten protesteren om
het hardst tegen de "rechts
verkrachting" door Justitie.
De Vereniging van Reclasse-
ringsinstellingen (die vrijwel
de gehele particuliere reclas
sering omvat) heeft de staats
secretaris van justitie vorige
week meegedeeld "betrok
ken te willen worden by de
Nieuwe regelgeving" Voor
de vereniging staat vast dat
Justitie de juris-prudcnUe
van do centrale raad met
naast zich neer mag leggen
Reclasseerders ervaren regel
matig dat hun werk in de
toiel komt door de stelselma
tige visitatie. Gedetineerden
hebben geen behoefte aan re
classeringsbczoek als dat be
tekent dat zij zich na dat be
zoek weer moeten uitkleden.
Enkele tientallen Amsterdam
se reclassenngsambtcnaren
protesteerden afgelopen za
terdag bij de Bylmerlxyes te
gen de visitatie, die onver
minderd wordt voortgezet.
Een opvallend protest omdat
de reclasseerders doorgaans
niet staan te trappelen om op
hun vrije zaterdag de straat
op te gaan. De gedetineerden
in de zes torens van het b^jes-
complex reageerden op de
demonstratie met gebons op
de ramen. De spandoeken
spraken dan ook boekdelen:
"Visitatie mensonterend".
"Kijken ze in je reet, laat een
scheet", "Gluur in je eigen
gleuf' en "Visitatie weigeren,
gewonnen zaak". Enkele re
classeerders gingen naar bin
nen om standaard-bcklagfor-
mulieren tegen de visitatie
uit te reiken. Ook in het Rot
terdamse Huis van Bewaring
zijn standaardbeklagformu-
lieren verspreid als bijsluiter
in het gedetineerdenblad.
Veel gedetineerden zijn al in
beklag gegaan nadat "het ple
zier van het bezoek weer eens
werd vergald door visitatie
achteraf'. En vooral na be
zoek van reclasseerders en
advocaten weigeren een aan
tal gedetineerden zich uit te
kleden. De directies reageren
hierop met intimidatie, drei
gen met overplaatsing naar
de beruchte strafinrichting in
Maastricht, dreigen met het
afpakken van eerder verleen
de gunsten of dreigen met be
zoek achter glas. Gedetineer
den die de visitatie blyven
weigeren, worden enkele da
gen geïsoleerd opgesloten in
hun eigen cel of in de strafcel.
Kort geding
De Amsterdamse advocaat
Fred Staehle wil in een kort
..geding komende donderdag,
namens gedetineerden in de
Bijlmertoren "De Weg", Jus
titie dwingen alsnog de uit
spraken van de centrale raad
na te leven. Maar Virgüue
Korte- Van Hemel, de nieuwe
staatssecretaris van justitie,
heeft vorige week in een van
haar eerste antwoorden op
kamervragen laten weten dat
de visitatie onverminderd
moet doorgaan "omdat er an
ders een situatie in de inrich
tingen ontstaat waarvoor ik
geen verantwoordelijkheid
meer kan dragen".
Haar topambtenaar Van der
Goorbergh, die tevens lid is
van een werkgroep van Justi
tie die binnenkort zal rappor
teren over het drugsgebruik
en de drugshandel in de ba
jes, heeft zich al eerder laten
ontvallen dat Justitie over
weegt voortaan ook nog ie
dere bezoeker aan de kleding
te laten fouilleren.
Justitie blijft zich vastklampen
aan visitatie en fouillering
om het drugsprobleem in de
b^jes tc bestrijden. Middelen
die niet werken, want de
drugs stromen even vrolijk
de b^jes binnen. Justitie
grijpt naar deze uiterste mid
delen omdat zy de conclusie
niet wil aanvaarden, dat er
geen harddrugs de bajes bin
nenkomen als er geen junks
vastzitten. Gedetineerden die
niets met de drugs te maken
hebben, moeten boeten voor
de nood van gedetineerde
verslaafden.
Verschillende advocaten heb
ben aangekondigd naar de
Europese Commissie te stap
pen als Justitie niet afziet van
het middel van visitaties zon
der aanzien des persoons.
Het Verdrag van Rome be
paalt immers dat niemand
blootgesteld mag worden aan
vernederende behandelin
gen. Dat visitatie een verne
derende behandeling is. zo
wel voor gedetineerden als
voor de controlerende ge-
s tic hts wachten, erkennen
ook de gevangenisdirecties
By de gedetineerden hebben
de gehate gestichtswachten
overigens inmiddels de titel
"Poepzoekers" gekregen
(De auteur van dit artikel is
redacteur bij het reclasse-
ringsblad "Kri").
