"Mensen verwachten van
verkeerslichten te veel
Verbetering van
oude Leidse
wijken stagneert
School-
tandarts
verdwijnt
Politie "prikt" ongelukken en concludeert
Leidenaar
bij overval
beroofd van
sieraden
flCHTERGR.DHP
Opheffing
stichting
LEIDEN De schooltandarts gaat
verdwijnen. Omdat het aantal
kinderen dat de schooltandarts
bezoekt de laatste jaren sterk
verminderd is, acht de Stichting
Jeugdtandverzorging Rijn-, Aar-
en Veenstreek het financieel niet
langer verantwoord te blijven
voortbestaan. Na 30 juli van het
volgend jaar zullen schoolkinde
ren naar een huistandarts moe
ten. De stichting heeft dat in een
brief laten weten aan o.a.de ge
meente Leiden. Bij de opheffing
van de stichting is het ontslag
van 22 medewerkers in het ge
ding.
In zeven jaar tijd daalde het aantal
deelnemers aan de schooltan
darts van bijna 13.000 tot 4.600.
Enkele gemeenten en ook de zie
kenfondsen kondigden daarom
aan geen medewerking meer te
verlenen aan de Stcihting Jeugd-
tandverzorging. Het streven is
wel om de voorlichting, preven
tie en het fluoridespoelen ge
woon door te laten gaan, maar
dan in een andere vorm. Kinde
ren die volgend jaar juli nog aan
gesloten zijn bij de stichting, zul
len gestimuleerd worden naar de
huistandarts te gaan. Zieken
fondsen en tandartsen hebben
hiervoor al hun administratieve
medewerking beloofd.
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1982
Vuurwerk
gestolen
LEIDEN - Bij het overladen
van een partij vuurwerk uit
een goederenwagon in een
bestelwagen van de firma
Kat, gisterochtend op het
spoorwegemplacement van
Van Gend Loos aan de
Haagweg, is door werkne
mers van de Leidse vuur
werkfabriek gepoogd een
hoeveelheid vuurwerk te ste
len.
Behalve in de bestelauto ver
dwenen er ook dozen vuur
werk in een personenauto.
Vier werknemers van Kat
zijn aangehouden op verden
king van diefstal. Tegen één
van hen is uiteindelijk proces
verbaal opgemaakt.
Het kruispunt Willem de ZwijgerlaanJHaarlemmerweg, afgelopen wordt gepleit. Het kruispunt moet in elk geval veiliger worden, vindt de
maandag. Automobilisten worden tot stoppen gedwongen en actievoer- gemeente,
ders delen pamfletten uit, waarin voor de plaatsing van verkeerslichten
LEIDEN - Een 64-jarige Leidenaar
is gisteren in zijn woning in de
Kortenaerstraat overvallen en
beroofd van enkele sieraden.
Nadat er een paar keer was gebeld
opende de man, die slecht ter
been is, tevergeefs de voordeur.
Er bleek niemand te staan. On
dertussen was de onbekende
'beller' waarschijnlijk omgelo
pen en door de achterdeur de
woning binnengedrongen. De
bewoner hoorde even later bo
ven gestommeld. Toen hij ging
kijken stuitte hij op de insluiper
die hem met het ijzeren deel van
een stofzuigerslang ruw opzij
drukte en er onder andere met
een tweetal gouden ringen van
door ging.
LEIDEN - "De mensen
verwachten te veel van
het plaatsen van verkeers
lichten. Als iedereen zich
eraan zou houden, was het
dè oplossing, maar dat is
nu eenmaal niet zo".
De medewerkers van bet stafbu
reau verkeerszaken van de
Leidse politie spreken uit erva
ring. Elke dag belanden de rap-
door
Leo Maat
porten over de verkeersonge-
vallen op hun bureau. Jaarlijks
zijn dat er in Leiden zo'n drie
duizend.
Hoofdagente Charité prikt dage
lijks spelden in een bord. Het
bord is een kaart van de gemeen
te Leiden. Elke plaats waar een
aanrijding gebeurt, wordt met
een groene kopspeld gemar
keerd. Is het een aanrijding met
gewonden, dan is de speld rood.
Een aanrijding, waarbij doden te
betreuren zijn, wordt met een
zwarte speld aangeduid.
Het bord geeft de ongevallen weer
sinds 1 januari van dit jaar en het
geeft nu - eind november dus
een goed beeld van de verkeers
onveiligheid in de stad. Het
kruispunt Willem de Zwijger
laan/Haarlemmerweg, dat deze
week door buurtbewoners werd
geblokkeerd, ziet groen en rood
van de spelden.
De buurtbewoners voerden hun
actie om hun eis, dat er op het
kruispunt verkeerslichten ge
plaatst worden, kracht bij te zet
ten. Er gebeuren volgens het
buurtcomité om de haverklap
ongelukken en nog vaker bijna-
ongelukken.
Blijkens de gegevens van de politie
zijn er dit jaar op het bewuste
kruispunt al zeventien ongeluk
ken gebeurd. In drie gevallen
raakten er mensen gewond. Toch
blijkt dat het kruispunt geen uit
schieter is. Op alle hoofdroutes
in Leiden gebeuren vele onge
lukken.
De Willem de Zwijgerlaan is een
van die hoofdroutes en een van
de weinige, die (nog) vierbaans
is. Over de hele lengte van de
weg vinden aanrijdingen plaats,
vooral uiteraard op de kruispun
ten. Dit jaar tot nu toe ruim tach
tig.
Sumatrastraat
Opvallend daarbij is dat enkele
kruispunten, die wel van ver
keerslichten zijn voorzien meer
doorprikt zijn met spelden, dan
het omstreden kruispunt met de
Haarlemmerweg. Vooral het
kruispunt met de Sumatrastraat
ziet groen en rood van de spel-
deknoppen.
Andere plaatsen in Leiden waar
opvallend veel aanrijdingen ge
beuren zijn onder andere het Sta
tionsplein, de Steenstraat en
Prinsessekade, de Hooigracht,
de Hoge Rijndijk en de rotonde
Lammenschans.
Doden in het verkeer komen in
Leiden niet veel voor. Vorig jaar
waren er acht slachtoffers en dit
jaar ligt dat aantal tot nu toe half
zo laag. "Dat er op dat kruispunt
de afgelopen jaren geen doden
zijn gevallen zegt op zich niets",
meent adjudant Rikert, de chef
van de afdeling. "Als er doden
vallen is dat gewoon een kwestie
van pech".
De aard van de ongevallen veran
dert volgens de deskundigen van
het stafbureau wel als gevolg van
het plaatsen van verkeerslichten.
Er gebeuren meer zogeheten
kop-staart botsingen: Auto's die
voor het verkeerslicht stoppen
en achterop worden gereden.
Welke categorieën verkeersdeelne
mers (automobilisten, fietsers,
voetgangers) precies bij de onge
vallen op het omstreden kruis
punt betrokken zijn geweest is
ook bij de politie geregistreerd.
Maar het achterhalen van die in
formatie is nu nog betrekkelijk
veel werk.
Dat wordt in de nabije toekomst
anders, wanneer de Leidse poli
tie gebruik gaat maken van het
landelijke computer-project in
Heerlen. Dergelijke informatie is
dan gemakkelijk op te vragen bij
het centrale geheugen in het
Limburgse.
Nu pakt brigadier Kersten een
reeks computer-vellen uit zijn
bureau en loopt deze 'met de
hand' even door. Binnen een mi
nuut weet Kersten: in de maand
september waren er op dat kruis
punt vier aanrijdingen. Bij alle
vier ging het om automobilisten.
Reconstructie
Hoewel het kruispunt Willem de
Zwijgerlaan/Haarlemmerweg
blijkens de cijfers zeker niet het
gevaarlijkste van Leiden is, zijn
veiligheidsmaatregelen noodza
kelijk, vindt ook de gemeente.
De raadscommissie voor ruimtelij
ke ordening en verkeer besluit
vanavond om al dan niet geld be
schikbaar te stellen voor het
plaatsen van verkeerslichten
(strikt genomen: niet de plaat
sing, maar het onderhoud en de
energiekosten vormen de finan
ciële problemen).
Het probleem van de verkeersvei-'
ligheid kan echter ook anders
worden aangepakt dan uitslui
tend met verkeerslichten. De ge
meente heeft diverse plannen in
voorbereiding die de situatie op
het kruispunt moeten verbete
ren.
Zo heeft de reconstructie van de
wegen rond molen de Valk, het
feit dat er op de Valkbrug ver
keer in twee richtingen komt, ge
volgen voor het kruispunt bij de
Groenoordhal. Het verkeer zal
daardoor voortaan geen gebruik
meer maken van de Haarlem
merweg als doorgaande route.
Het kruispunt zal ook veiliger wor
den als het verkeer met minder
grote snelheid aan komt rijden.
Met name vanaf de Willem de
Zwijgerbrug komen de auto's
plotseling met hoge snelheden
tevoorschijn. De verwachting is
dat die snelheden aanzienlijk ge
ringer zullen zijn, als het kruis
punt aan de andere kant van de
brug (O.egstgeesterweg/Schip-
hollaan) van verkeerslichten
wordt voorzien.
Ten slotte is er het plan om de on
derdoorgang (ondër de brug)
voor fietsers en voetgangers te
verbeteren. Nu wordt het 'tun
neltje' maar weinig benut. Adju
dant Rikert: "Ik schat dat dertig
procent ervan gebruik maakt.
Zeventig procent steekt de weg
over".
De reden is vooral gelegen in het
feit dat het tunneltje afbuigt in
westelijke richting en zo een ver
binding vormt naar het fietspad
langs de spoorlijn in de richting
van de Merenwijk.
De gemeente is van plan om de
tunnel ook vanaf de Floris Ver-
sterlaan goed bereikbaar te ma
ken in de hoop dat er dan meer
gebruik van gemaakt zal worden.
De drie maatregelen zullen de
veiligheid op het kruispunt on
getwijfeld kunnen vergroten. Of
de buurtbewoners daarmee te
vreden gesteld zullen zijn valt te
betwijfelen. Het heil dat men van
verkeerslichten verwacht is
groot.
Duivensport
De uitslag van de afgelopen
weekeinde gehouden tentoon
stelling van vereniging Het
Oosten, is als volgt: schoonste
van het geheel: A. Pracht en zn.;
mooiste oude doffer: L. v.d.
Nieuwendijkmooiste oude dui
ven: A Pracht zn.; mooiste jon
ge doffer en mooiste jonge duf:
W. v.d. Nieuwendijk.
Klas 1. A Pracht zn: onbevlogen
doffers; klas 2. comb. De Wolf:
onbevlogen duivinnen; klas 3.
L. v.d. Nieuwendijk: oude dof
fer tot 400 km.; klas 4. H. Adali:
oude duivinnen tot 400 km.;
klas 5. G. Hendrikse: oude dof
fers boven 400 km.; klas 6. A.
Pracht: oude duivinnen boven
400 km.; klas. 7 W. v.d. Nieu
wendijk: jonge doffers tot 200
km; klas 8. W. v.d. Nieuwen
dijk: jonge duivinnen tot 200
km.; klas 9. H. Adali: jonge dof
fers boven 200 km.; klas 10. H.
Adali: jonge duivinnen boven
200 km.; klas 11. ff. Adali: late
jongen. De kokkenshow werd
gewonnen door W. v.d. Nieu
wendijk.
Coopertest
Rommel
Peuterspeelzaal De Kleine Urt
Herenstraat) zoekt spullen
voor een te houden rommel
markt. De opbrengst komt ten
goede aan de peuterspeel
zaal. Telefoon 146637.
Atletiekvereniging De Bataven
houdt zaterdag een coopertest
op de kunststofbaan in het
Leidse Hout. Starttijd van
twee tot drie uur. ledereen
mag meedoen aan deze test
die in een loop van twaalf mi
nuten het uithoudingsvermo
gen meet. Vanaf een uur in
schrijving in de kantine van
de atletiekbaan.
Vogelshow
De Eerste Leidse Vereeniging
van Vogelliefhebbers 'De
Zanger' houdt zaterdag en
zondag de vijftigste vogel
show in de zaal van 'De
Blauwkras' aan de Voorscho-
terweg. Parkieten, kanarie
sen tropische xx>gels zijn er te
zien. Open op zaterdag van
tien tot zeven uur en zondag
van tien tot vier uur. Er zijn
ook vogels te koop.
Hengelsport
Hengelsportvereniging Zuid
West viste een wedstrijd in de
Ringvaart. 1. J. Boef 36 uisse-
n-750 gram; 2. R. de Bezemer
40-5680; 3. H. Moenen
21-5120; 4. D. Mollenaar
18-4560; 5. C. Cornet
18-4450; 6. W. Moenen
18-3930; 7. B. Ruis 24-3900;
8- J. Mazurel 28-2750; 9. P.
Harteveld 13-1910; 10. H. vd
Laan 12-1660.
Hengelsport (2)
Uitslag viswedstrijd DVS. 1. J.
Helverstein 36 vissen-6490
gram; 2. H. Slachwein
24-5240; 3. C. Sinteur
20-5240; 4. J. de Os 22-4990;
5 B. Heemskerk 24-45007. J
Moenen 25—3390; 7. W. v Loon
15-3300; 8. F. Zandbergen
17-3020; 9. J. v Rijn 23-2970;
10. T. Hoppenbrouwer
14-2670.
Spelletjes
De Stichting Dienstencentrum
Door Gecoördineerd Bejaar-
denwerk verzamelt (oud)
spelmateriaal om om te bou
wen of om te gebruiken voor
kwissen. Ook boeken over spe
len zijn welkom. Wegbrengen
van maandag tot en met vrij
dag van negen tot vijf uur
aan het Gerecht 10, telefoon
143503).
Hot Rock
De Leidse formatie Hot Rock
treedt vanavond op in Le Ba
teau aan de Steenstraat.
Aanvang half tien. Vrijdag
avond speelt de band boven
dien in Malle Babbe aan de
Beestenmarkt. Aanvang tien
Vrouwenband
In het LeidLs Vrijetijds Centrum
aan de Breestraat treedt za
terdag de Utrechtse vrouwen
band The Nixe op. Open van
twee tot vijf uur.
Open avond
De NVSH afdeling Leiden
houdt zaterdag een open in
troductie—avond die in het
teken van wijn en kaas staat.
Aanvang tien uur aan het
Rapenburg 48.
Superbingo
De bingogroep van de stichting
Slaaghbuurt houdt zaterdag
avond een superbingo in
buurthuis 'Op Eigen Wieken'.
Zaal open om half acht. Er
worden vijf ronden gespeeld
met aan het eind een loterij
Postzegels
Postzegelvereniging Philateli-
ca houdt zaterdag een grote
postzegelveiling in de kanti
ne van Visser 't Hooft aan de
Duycklaan. Kijken vanaf
half elf; veiling om half drie.
Trimloop
Atletiekvereniging Holland
houdt zondag een trimloop in
het Leidse Hout. Start om elf
uur vanaf de atletiekbaan
voor verschillende afstanden.
Voorschoter-
weg: twee
ongelukken
LEIDEN - Bij een tweetal ver
keersongevallen op de Voor-
schoterweg zijn gisteren twee in
woners van Voorschoten ge
wond geraakt.
Rond acht uur 's ochtends werd
een 11-jarig meisje uit Voorscho
ten door een personenauto ge
schept en moest met een gebro
ken middenhandsbeentje voor
onderzoek worden overgebracht
naar het Diaconessenhuis. Het
meisje stond bij een bushalte te
wachten op een vriendinnetje.
Toen zij de bus met het vriendin
netje zag aankomen, rende het
meisje pardoes de rijbaan over.
Rond acht uur 's avonds vloog een
16-jarige bromfietser uit Voor
schoten op dezelfde weg uit de
bocht en reed tegen een ver
keersbord. De bromfiets werd to
taal vernield terwijl de bestuur
der met een gebroken been werd
overgebracht naar het Acade
misch Ziekenhuis.
LEIDEN - In Holiday Inn heeft
zaterdag de jaarlijkse prijsuitrei
king plaats van alle dit jaar op
het circuit van Zandvoort verre
den races. Deze door de Neder
landse Autorensport Vereniging
georganiseerde avond begint om
acht uur. Naast de prijsuitreiking
is er een auto van het prototype
URD te bewonderen, die de snel
ste op de Europese wegen heet te
ziin.
Donkere wolken pakken zich sa
men boven de Leidse stadsver
nieuwing. De bodem van het
geldpotje waaruit Leiden put
voor de uitvoering van verbe
teringsplannen is in zicht. Als
de minister van volkshuisves
ting niet met meer poen over
de brug komt zal niet alleen de
continuiteit in het stadsver
nieuwingsproces worden ver
stoord, maar dreigt bovendien
een denkbeeldige muur te wor
den opgetrokken tussen de
verschillende stadsvernieu-
wingswijken.
Vanaf 1974 is de verbetering van
de oude wijken voortvarend
aangepakt. Tot die tijd was
Leiden het brandpunt van alle
gevaren die een binnenstad
kunnen bedreigen: verpauper
de woonbuurten, braakliggen
de terreinen, verkrotte monu
menten, veertien kilometer ka
demuur die er zeer slecht aan
toe was en bruggen die lang
zaam maar zeker in het water
wegzakten.
Sinds 1974 wordt stelselmatig
gewerkt aan plannen om de
binnenstad op te knappen. De
kritiek op alle opbrekingen in
de stad was niet van de lucht
maar is, vergeleken bij de gi
gantische klussen die de laat
ste jaren zijn uitgevoerd, niet
meer dan ketelmuziek die het
stadsvernieuwingsproces doet
vergezellen. Vernieuwing van
rioleringen, walkanten en
bruggen, nieuwbouw en reno
vatie hebben Leiden weer
doen oprukken in de vaart der
volkeren in plaats van ten on
der te gaan aan de erfelijke last
uit het verleden.
Lof
PvdA-wethouder Waal, de wet
houder van de stadsvernieu
wing, verdient lof voor de wij
ze waarop hij de verbetering
van de. oude wijken in Leiden
heeft aangepakt. Maar de
stadsvernieuwingsactiviteiten
kunnen alleen doorgang vin
den als het rijk daarvoor geld
beschikbaar blijft stellen. Van
af 1977 is de belangrijkste rege
ling daarvoor de Beschikkin,
Geldelijke Steun Stadsvet
nieuwing ofwel de Interim-Sal
do-Regeling (ISR). Deze rege
ling is slechts op veertien ge
meenten in ons land, waar de
stadsvernieuwingsproblema-
tiek door het rijk het grootst
wordt geacht, van toepassing.
Het kenmerkende van die rege
ling is dat het rijk vrijwel alle
kosten op zich neemt van de
noodzakelijke verbetering van
rioleringen, walmuren, bestra
tingen en straatverlichting,
maar ook van de aankoop van
grond voor de woningbouw en
de eventuele sloopkosten. Om
voor geld uit de ISR-pot in aan
merking te komen moet wel
een verbeteringsplan voor een
wijk op tafel liggen.
Tot 1981 was er feitelijk sprake
van een graaisysteem. Wie het
eerst komt, die het eerst maalt.
Terwijl het andere steden nau
welijks lukte één verbeterings-
plan per jaar te maken rolden
in Leiden gemiddeld drie ver
beteringsplannen van de stad
huispersen. Uit het financiële
plaatje van het ministerie van
volkshuisvesting blijkt dan
ook dat Leiden tot 1982 haantje
de voorste was bij het opstrij
ken van gelden uit de ISR-pot.
Voorop
Belangrijker dan het maken van
plannen (papieren stadsver
nieuwing), en de daaruit voort
vloeiende financiële toezeggin
gen, is dat Leiden voorop loopt
in de uitvoering van plannen.
Terwijl andere steden grote
moeite hebben de hun toege
zegde gelden om te zetten in
concrete uitvoeringsplannen is
Leiden, verhoudingsgewijs,
koploper in het ontplooien van
stadsvernieuwingsactiviteiten.
Tot 1982 is zo'n 100 miljoen
gulden binnengesleept en be
steed aan de uitvoering van
werkzaamheden.
Na tal van aanloopmoeilijkheden
is echter ook in andere ISR-ge-
meenten de planontwikkeling
en -uitvoering op gang te ko
men. Reden voor de minister
door
Jan Rijsdam
om te menen duidelijkheid te
moeten verschaffen over de
per gemeente jaarlijks be
schikbare gelden. Daarbij gaat
gaat hij er terecht van uit dat
met name de grote steden, die
een trage start hebben ge
maakt, niet achter mogen blij
ven met stadsvernieuwingsac
tiviteiten. In de meeijarenra-
ming van de minister wordt
een verdeelsleutel toegepast
die, voor wat de voortgang van
werkzaamheden betreft, het
meest gunstig uitpakt voor ge
meenten die tot dusver het
minst hebben gedaan.
Uitgangspunt blijft dat alle in het
verleden gemaakte afspraken
door het ministerie worden na
gekomen, maar Leiden kan
wel ophouden met het maken
van nieuwe plannen. Vorig jaar
is nog de goedkeuring afgeko
men van het verbeteringsplan
De Camp waardoor alle in
1977, 1978 en 1979 gemaakte
verbeteringsplannen de in
stemming van het rijk hebben
gekregen. Van de in 1980 inge
diende plannen verkreeg ech
ter alleen het verbeteringsplan
voor D'Oude Morsch goedkeu
ring.
ïf_ In het slop
De minister heeft nog een bedrag
van twintig miljoen opzij ge
legd voor het oplossen van
eventuele knelpunten die het
gevolg zijn van het nieuwe ver-
deelsysteem. Als gevolg daar
van is voor de wijken Leven
daal-west, Academiewijk en
Hogewoerd en omgeving een
gedeeltelijke goedkeuring af
gekomen waardoor de meest
dringende werkzaamheden
kunnen worden uitgevoerd.
Daarmee is de continuïteit is
de Leidse stadsvernieuwing
weer voor even gewaarborgd.
Maar niet voor lang. Een een
voudig rekensommetje leert
dat voor Leiden, tot aan 1985,
nog slechts acht ton beschik
baar is.
Hoewel gemeente-ambtenaren
nog met het ministerie in de
slag zullen gaan om dit bedrag
opgekrikt te krijgen betekent
één en ander dat Leiden de ko
mende jaren een fractie krijgt
van de gelden die de afgelopen
jaren zijn uitgekeerd. Daar
door zal de Leidse stadsver
nieuwing bijna zeker in het
slop geraken. Niet direct, maar
wel op termijn.
Dat geldt allereerst voor Noord-
vest en de Verversbuurt waar
van nog geen enkel raadsbe
sluit, over de verbetering van
die wijken, door het rijk werd
goedgekeurd. Dit betekent
niet alleen dat de gemeente
veel tijd en energie heeft gesto
ken in verbeteringsplannen
die voorlopig geen kans maken
te worden uitgevoerd maar
ook dat bij buurtbewoners val
se verwachtingen zijn gewekt
Bovendien dreigt door het
rijksbeleid een kloof te ont
staan tussen de wijken die wel
en niet een goedgekeurd ver
beteringsplan hebben.
Muur
Op het Leidse stadshuis wordt al
gesproken van "Berlijnse toe
standen". Daarmee doelt men
op een denkbeeldige muur, die
door de stad zal lopen, met aan
de ene kant wijken, met een
goedgekeurd verbeterings
plan, waar "alles" kan, en aan
de andere kant wijken, zonder
goedgekeurd plan, waar niets
kan omdat het rijk daarvoor
geen geld heeft gegeven.
Stadsvernieuwing heet ook voor
het nieuwe kabinet van CDA
en WD grote prioriteit te heb
ben. Maar de raming van be
hoefte en middelen rammelt
aan alle kanten. De jaarlijks be
schikbare financiële ruimte is
onvoldoende om het groter
aantal plannen, dat door de
veertien ISR-gemeenten wordt
ingediend, te honoreren. Niet
de stadsvernieuwing, maar de
bezuinigingen hebben de
hoogste prioriteit. Het gevolg
is dat voor Leiden, waar de
stadsvernieuwing loopt als een
trein, aan de rem wordt getrok
ken. Terecht krijgen de grote
steden extra steun van de mi
nister. Maar prioriteit voor de
stadsvernieuwing wil zeggen
dat dan het totale budget dras
tisch omhoog moet worden ge
schroefd en niet dat het ene gat
met het andere wordt gedicht.
