benzine
OORIOG
digrol 159
Russische bestsellerauteur
wil van politiek niet weten
haal het bij DIGROS
'Einde aaw is een ramp
voor gezinsverzorging'
Vertaalster Anne Pries op 1 \ntGrV\6W
bezoek bij Valentin Raspoetin
Psychiater
aangeklaagd
Actie Polen
Invalide mishandeld
LAATSTE NIEUWS!
in Katwijk en omgeving
SUPERBENZINE I ?er",er
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1982
Varia
In Engeland circuleren momenteel
vijf videocassettes, die „nasties"
worden genoemd omdat zij zo
„nasty" zijn. Gruwelslijkt me
een passende vertaling voor „na
sties". De justitie schijnt nu van
plan te zijn de makers van deze
nastieste vervolgen, die bij
schuldig verklaring drie jaar ge
vangenisstraf kunnen krijgen.
De nasties zijn „horror video cas
settes", waarvan de eerste,
„Snuff' getiteld, in de Verenigde
Staten verboden is, en in Enge
land door de distributeurs na de
gerezen protesten is teruggetrok
ken. Desondanks schijnen nog
heel wat kopieën in Engeland in
omloop te zijn, die hier en daar
in videotheken te huur zijn.
Waarin verschillen deze „nasties"
van andere horror-films? Zij ge
ven het idee dat de moorden die
erin gepleegd worden ook
werkelijk werden gepleegd ter
wijl zij gefilmd werden. Geen
spel, niet net alsof', maar daad
werkelijke moorden op slachtof
fers die dachten een spel mee te
spelen, maar onverhoeds over
hoop gestoken werden. Ik herin
ner me de opschudding die enkele
jaren geleden in Amerika ont
stond over een pornofilm die er
mee eindigde dat de vrouw die
daarin acteerdetot haar ont
zetting werd doodgestoken. Een
hogere graad van perversie is
niet goed denkbaar, de film cir
culeerde in het diepste geheim in
Amerikaanse kringen die daar
voor veel geld wilden betalen en
was, volgens zeggen, in Argenti
nië gemaakt. Of dat dezelfde film
was die nu in Engeland onder de
titel „Snuff' circuleert weet ik
niet, zoals ik trouwens ook niet
weet of er werkelijk sprake was
van een echte moord, of toch van
een net-alsof echte moord, die zo
goed net-alsof werd uitgevoerd
dat het net echt leek, maar het
niet was. Het schijnt nooit bewe
zen te zijn dat de moord of moor
den in „Snuff echte moorden
waren. Als ze tegen
woordig in staat zijn met een ver
bluffend werkelijkheidsgehalte
een griezelig monster uit de open
springende buik van een bekend
acteur te laten komen, dan moet
het toch een koud kunstje zijn,
zou je denken, om zoiets simpels
als een moord net echt te doen lij
ken. De kunst is natuurlijk om
het zo onhandig te filmen, in een
groezelige omgeving met kenne
lijke amateurs als acteurs en ac
trices, dat niemand zich kan
voorstellen dat deze lieden in
staat zijn met zulk een perfectie
opeens iets echts na te bootsen. Ze
kunnen niet net doen alsof ze
goed acteren, ze kunnen niet net
doen alsof ze weten hoe ze een
film in elkaar moeten zetten,
waarom zouden ze dan wel net
kunnen doen alsof ze een moord
plegen, zal de kijker redeneren.
En hij zal concluderen dat die
moord dus wel echt moet zijn, en
niet gefaked!
Neem bijvoorbeeld die kippescène
in die film van Cherry Duyns
over een Nederlandse Oostland-
ganger, die in 1942 op voor
spraak van ir. Staf als boer naar
bezet Rusland trok om daar de
voedselvoorziening voor de Duit
se legers op peil te houden, en die
na de oorlog lange tijd in Siberië
gevangen zat terwijl dezelfde ir.
Staf minister van defensie werd
voor het CHU (want Vrouwe For-
tuna is een zeer wispelturig
deerntje). Deze Nederlander leidt
nu een minimumbestaan in de
buurt van Gdansk met zijn Pool
se vrouw Jadja, die aan Cherry
Duyns uitlegde hoe weinig ze te
eten kregen, hoe weinig bonnen
ze kregen toegewezen en hoe wei
nig daarvoor dan te koop was in
de winkels. Wij hoorden nauwe
lijks wat zij, of haar man, hier
over vertelde, omdat we onze
ogen niet konden afhouden van
haar uitzonderlijke dikte! Het
zal allemaal wel waar zijn, dach
ten we, maar hoe kom jij dan zo
dik? Eet je misschien ook nog alle
rantsoenen van je man op?
Zo zaten er wel meer dingen in deze
boeiende film waarvan je toch
even dacht: ,Jaja, het zal wel
waar zijn, maar ik geloof het
maar half!" Vandaar dat die
kippescène zo hard aan kwam!
Op het erf werd een kip gevan
gen, op het hakblok gelegd, en
pats! Haar kop eraf gehakt. Dat
neem ik tenminste aan, want bij
zulke scènes sluit ik altijd devoot
de ogen, want ik hoef niet per se
alles te zien waarvan ik weet dat
het gebeurt. Ik weet zeker dat
Jadja en haar man nog veel va
ker poepen en plassen dan dat zij
kippen onthoofden, maar deson
danks is mijn behoefte om hen
met die stoelgang bezig te zien
verwonderlijk klein. Zo kan ik
nog wel een paar dingen opnoe
men. En omdat ik voetstoots aan
neem dat Cherry Duyns net als ik
een gloeiende hekel heeft aan
filmregisseurs die een dier, van
welke grootte dan ook, laten do
den omwille van het schokeffect,
neem ik aan dat die kippe-ont-
hoofding zo razend knap gemon
teerd was, dat het alleen maar
net leek alsof kip en kop van el
kaar werden gescheiden. Naieve-
re kijkers dan ik, die bij deze scè
ne niet de ogen hebben gesloten,
zullen echter denken dat die kip
echt werd vermoord, omdat som
mige voorgaande scènes in de
film zo onwerkelijk aandeden
dat zij zich niet konden voorstel
len dat die zo werkelijk aandoen
de scène met die kip niet echt zou
kunnen zijn...
door
Cees van Hoore
De Leidse slaviste Anne Pries, werkzaam bij het Docu
mentatie Bureau voor Oost-Europees Recht van de
juridische faculteit in Leiden, vertaalde onlangs in
opdracht van uitgever de Arbeiderspers de roman
"Vlucht naar de Wouden" van de jonge Russische
schrijver Valentin Raspoetin. Een reisbeurs van het
Fonds der Letteren stelde Anne Pries in staat de au
teur in zijn woonplaats in het Siberische Irkoetsk op
te zoeken.
De KRO maakte van deze roman een hoorspelbewer
king in vijf afleveringen, waarvan er inmiddels al
twee zijn uitgezonden (elke vrijdagmiddag om half
vier).
Raspoetin - geen bloedverwant
van de losbandige monnik die
in het paleis van prins Joesoe-
pov werd vermoord - oogst
met zijn werk op het ogenblik
veel succes in de Sow jet-Unie.
Zijn boeken en verhalen halen
oplagen van ver boven het mil
joen en er doen geruchten de
ronde als zou hij momenteel de
enige serieuze Russische kandi
daat zijn voor de Nobelprijs
voor literatuur.
Hij behoort tot de zogenaamde
'dorpsschrijvers', auteurs die
hun romans en novellen situe
ren op het Russische platteland
en de morele en psychische pro
blemen behandelen die er on
der de boerenbevolking leven.
Voor 'Vlucht naar de Wouden'
ontving Raspoetin de Staats
prijs voor Literatuur.
Siberie
Tijdens het vertalen van 'Vlucht
naar de Wouden' werd Anne
Pries sterk getroffen door de
natuurbeschrijvingen die Ras
poetin gaf van het Siberische
landschap en de rivier de An
gara. Maar hoe beeldend Ras
poetin ook schreef. Anne Pries
wilde het met eigen ogen zien.
De reis naar het verre Siberië
omschrijft de vertaalster als
een sensatie.
"Allereerst speelde het probleem
in welke hoedanigheid ik zou
gaan: als gewoon toerist of als
officieel interviewster. Van an
dere slavisten, die Raspoetin
wilden bezoeken, wist ik dat ze
van de Russische regering
geen toestemming hadden ge
kregen.
Uiteindelijk heb ik besloten om
als gewoon toerist te gaan. En
dat verliep allemaal uitste
kend".
"Ik ben eerst naar Moskou gevlo
gen en van daaruit met de
Trans-Siberië-Express naar Ir
koetsk gereisd. De reis duurde
86 uur, maar ik heb me geen
moment verveeld. Ik had een
2e klas-kaartje besteld omdat
je als buitenlander niet 3e klas
mag reizen. Om onnaspeurba
re redenen werd er echter voor
mij een eersteklas plaats gere
serveerd".
Het eersteklasrijtuig bestaat uit
compartimenten, met elk twee
zit/slaapplaatsen. Mijn reisge
noot was een man, Sasja, in
wiens gezelschap ik dus drie
dagen en nachten moest door
brengen. Daar zijn de Russen
niet kinderachtig in. Het was
allemaal erg gezellig. Ik had
Edammer Kaas en roggebrood
bij me en ook de vodka bleef
natuurlijk niet onaangespro
ken".
Indrukwekkend
"Ik zat nogal in mijn knijp dat ik
het station voorbij zou schie
ten", gaat Anne Pries verder.
"De conductrice was namelijk
in slaap gevallen en we hadden
de grootste moeite om haar
wakker te krijgen. Ik kwam 's
morgens om zes uur aan en
ben meteen naar mijn hotel ge
gaan, dat aan de rivier Angara
lag. De rivier is inderdaad zeer
indrukwekkend. Heel breed,
ontzettend helder en echt
blauw. In de ochtendnevel wa
ren er wat vissers bezig hun
netten op te halen".
"Eerst wilde ik nog wat gaan sla
pen, maar dat vond ik toch ei
genlijk zonde van de tijd. Na
wat in de omgeving te hebben
gewandeld ben ik naar het huis
van Raspoetin gegaan. Raspoe
tin bleek echter te zijn ver
huisd naar een andere lat. Dat
is in Rusland een ramp; het
aanbrengen van naambordjes
of huisnummers vindt men
niet nodig. Iedereen kent el
kaar in zo'n woonslok. Een
buurvrouw, bij wie ik infor
meerde naar het nieuwe adres
vroeg me argwanend 'wat ik
dan eigenlijk te zoeken had bij
Valentin Grigoritsj...'. Na enige
uitleg beloofde ze mij hem te
waarschuwen".
"Ik was nog niet op mijn hotelka
mer terug of hij belde. Hij vond
het vreselijk leuk dat ik geko
men was... en, nou j, daarna
hebben we drie dagen met el
kaar opgetrokken".
"Hij is een beetje verlegen, kreeg
ik zo de indruk. Op de tweede
dag bijvoorbeeld nam hij me
mee naar een restaurant. Daar
aangekomen werd hem bot-
Vertaalster Anne Pries
weg de toegang geweigerd. Er
mochten alleen buitenlanders
in. Hy schaamde zich ver
schrikkelijk. Wat moest hy
doen: zich laten voorstaan op
zijn schrijverschap of het er
maar bij laten zitten? Heel
moedig heeft hij toen maar ge
zegd dat hij de chef wenste te
spreken en uiteindelijk wer
den we binnengelaten, al
moesten we voor straf wel een
uur wachten op het eten.
"Het enorme succes dat hij mo
menteel heeft, vindt hy nogal
verbazingwekkend. Hij is niet
veel gewend. Zyn familie
woont al generaties lang in Si
berië. Raspoetins vader is
ambtenaar geweest bij de post.
Toen er iets misliep met een
geldtransport, werd hy daar
voor verantwoordelijk gesteld
en draaide hij de gevangenis
in. Kort na zijn vrijlating is hij
overleden".
In zijn boeken houdt Raspoetin
zich nogal op de vlakte. Hy is
dan wel geen Sowjet-propa-
gandist, maar echt fundamen
tele zaken die het systeem
schade zouden kunnen berok
kenen roert hij in zyn werk
niet aan. Houdt hy rekening
met de censuur''
Anne Pries: "Ja, hy weet precies
tot hoe ver hij kan gaan In de
Sowjet-Unie passeert by wyze
van spreken elk etiket van een
fles de censuur. Er wordt voor
de radio geen nieuwbencht
uitgesproken, of het is uitge
tikt en gecontroleerd En
mocht er toch nog iets worden
gezegd dat ongewenst is, dan is
er altyd wel iemand die de me
dedeling overspoelt met vrolij
ke muziek".
"Ik vertelde hem ook dat ik in
myn nawoord heb geschreven
dat er verschillende versies
van het boek bestaan. Daar
wist hij niks van af. Hij schreef
dat toe aan de eigenwysheid
van de uitgever".
"Twee jaar geleden is Raspoetin
door een stelletje onverlaten in
elkaar geslagen. Hij was er
toen vrij ernstig aan toe. Ze
hebben hem een paar keer
moeten opereren, en hij heeft
daarna een hele tyd niet meer
kunnen sdhrijven. Ik vroeg
hem of hij achter de overval
politieke motieven vermoed
de. Dat ontkende hij ten stel
ligste. Hij zei me: 'Verzeker ie
dereen in het Westen: dit was
een ordinaire straatroof. Ik
draag Westerse kleren. Ze
moeten mij hebben aangezien
voor een toerist".
Dissidenten
"Ik heb hem geen politieke ge
tinte vragen gesteld. Hy liet
zich daar ook niet over uit. Op
de terugweg1 ben ik wel langs
Tsjoekovskaja geweest, een
schryfster die behoort tot de
oude Russische intelligentsia.
Zij woont in Moskou en is o.a.
opgekomen voor Sacharov en
Solrienitsyn. Ik vroeg haar wat
ze van Raspoetin dacht Ze
vond het een goede schrijver,
alleen waren zyn onderwerpen
naar haar smaak wat te bene
pen: schrijven over boeren- en
oude vrouwtjes, dat vond ze
geen echte literatuur.
"De berichtgeving hier in het
Westen is natuurlijk sterk ge
kleurd. Goed, de voedseltoe
stand is nog verre van ideaal;
er is niet zo veel te krijgen als
in het Westen. Maar ik was 5
jaar geleden in Moskou en in
vergelijking met toen is de wel
vaart toch behoorlyk gestegen.
Het toenemende alcoholmis
bruik is hoewel het officieel
niet bestaat één van de
grootste problemen. Je ziet er
mensen werkelijk compleet zat
rondzwalken. Zoiets duidt na
tuurlijk op onvrede. Iemand
die het naar zyn zin heeft, zuipt
niet in die mate. Maar ach. ik
heb de mensen toch niet erg
horen klagen. Dat ligt mis
schien ook een beetje in de
Russische volksaard. Een
soort gelatenheid. Russen be
schouwen veel dingen als re
gen".
Je bent op het ogenblik bezig aan
de vertaling van een andere ro
man van Raspoetin ("De laat
ste termijn"). Levert vertalen
nog wat op?
"Je moet echt een beetje gek zyn
om het te doen. Aan het vorige
boek bijvoorbeeld heb ik tien
maanden gewerkt, ik heb er
7000,- voor gekregen. De verta
ler krijgt maar vyf procent van
de verkoopsprijs en nog hoor
je de uitgevers brommen dat
de vertaalkosten zo hoog zijn.
En nu bof ik nog, bij de Arbei
derspers".
"Ook is het erg vreemd dat een
vertaler Russisch evenveel
krijgt als een collega die uit het
Duits of Frans vertaalt Wil je
op de hoogte blyven van be
paalde uitdrukkingen of gezeg
des. dan moetje toch minstens
eenmaal per jaar naar het land
waar de taal gesproken wordt
waarmee je je bezig houdt In
het werk van Raspoetin bij
voorbeeld komen veel 'Sibens-
men' voor. en ook wel vloeken.
Om die te kunnen vertalen
moet je naar het land zélf. Een
uitstapje naar Parys. dat gaat
nog wel. maar elk jaar naar
Moskou, datligt financieel ge
zien toch wat moeilyker".
HAARLEM (ANP) Een groep
vrouwen heeft in de nacht
van dinsdag op woensdag ac
tie gevoerd tegen een Haar
lemse psychiater. De vrou
wen, die zich "actiegroep Ke
nau" noemen, plakten 75 affi
ches aan in het centrum van
Haarlem, waarop de psychia
ter "verkrachter" wordt ge
noemd. De groep vindt, dat
de praktijk van de man dicht
moet.
Volgens Kenau heeft de psy
chiater zeker tien van zijn pa-
tienten seksueel misbruikt.
Voor één geval is hij inmid
dels voor het Medisch Tucht
college verschenen. Hij werd
wegens gebrek aan bewijs
vrijgesproken.
De actiegroep zegt over getui
genissen te beschikken die
de verkrachtingen van de
arts bevestigen. Schaamte of
angst weerhoudt de slachtof
fer om een officiële aanklacht
in te dienen, aldus de actie-
voersters.
De betrokken psychiater wijst
de beschuldigingen van de
vrouwen als "fabeltjes" van
de hand.
ADVERTENTIE
DEN HAAG (ANP) - Nationale
Nederlanden mag 6000 kubieke
meter zwaar verontreinigde
grond aan de Binckhorstlaan in
Den Haag afgraven en storten in
een speciale bak op het nabijge
legen terrein van het Gemeente
lijk Energiebedrijf. De voorzit
ter van de afdeling rechtspraak
van de Raad van State, mr. J.M.
Polak, heeft een verzoek om
schorsing van de gemeentelijke
toestemming voor de storting
afgewezen. Het verzoek was na
mens de werknemers van het
energiebedrijf ingediend door
de ambtenarenbond Abva Ka-
bo.
UTRECHT (GPD) - De Centrale
Raad voor Gezinsverzorging
vreest een ramp als het bezuini
gingsadvies aan de minister van
sociale zaken wordt opgevolgd.
De Sociale Verzekerings Raad
stelt voor de werking van de re
geling Algemene Arbeidsonge
schiktheids Wet-Gezinsverzor-
ging per 1 januari te beëindigen.
Dat betekent het onttrekken van
f75 miljoen aan de gezinsverzor
ging. Het gaat hier juist om een
kwetsbare groep.
Weliswaar is deze regeling een tij
delijke, maar juist op het mo
ment dat in de gezinsverzorging
leiden - de Nederlandse Stichting
Hulp Polen, onder voorzitter
schap van Tweede-Kamervoor
zitter D. Dolman, is deze week
begonnen met een nationale gel
dinzamelingsactie om de Poolse
bevolking opnieuw door de win
ter te helpen. Er zijn in Polen te
weinig medicamenten, er is te
weinig voedsel en te weinig be
scherming tegen de barre kou.
Volgens de stichting dreigen op
nieuw kinderen, zieken, bejaar
den, gedetineerden er. hun gezin
nen daarvan de dupe te worden.
Om hier iets aan te doen heeft de
stichting, los van lokale en regio
nale activiteiten voor Polen, een
gironummer opengesteld (5398
t.n.v. Nederlandse Stichting
Hulp Polen in Den Haag). In het
bestuur van de stichting zitten
mensen uit verschillende maat
schappelijke geledingen en vol
gens de stichting staat de actie
los van enig politiek of godsdien
stig belang.
de gevolgen zichtbaar worden
van de dit jaar opgelegde bezui
niging van f 45 miljoen, dreigt dit
werk opnieuw in een onaan
vaardbare situatie terecht te ko
men.
Daarnaast dreigen door de voorge
stelde maatregelen in het re-
geeerakkoord nog eens 50.000
gezinnen en alleenstaanden van
hulp verstoken te blijven. Vol
gens deze voorstellen zal in de
periode 1984-1986 het budget van
de gezinsverzorging met f 250
miljoen worden verminderd.
Concreet gaat het om afbraak
van de werkgelegenheid van en
kele tienduizenden vrouwen.
Volgens de centrale raad bevindt
de gezinsverzorging zich door
deze „aderlatingen" meer dan
ooit op een hellend vlak. Als ge
volg van dit advies van de Socia
le Verzekerings Raad zullen noe
eens ongeveer 14.000 cliënten
van hulp verstoken blyven. Op
geteld bij de 50.000 hulpverlenin
gen die ook geschrapt zouden
moeten worden, betekent dat de
omvang van de gezinsverzorging
met 30 procent wordt vermin
derd.
De in het SVR-advies voorgestelde
oplossing om via nader overleg
tussen de ministers van WVC en
Sociale Zaken leemten in de
hulpverlening te voorkomen,
heeft veel weg van een schijnop
lossing, vindt de centrale raad.
Dit zal in de praktijk geen enkele
compensatie bieden voor de pro
blemen die in de hulpverlening
ontstaan als gevolg van de beëin
diging van de werking van de
AAW-regeling, ook al omdat by
het ministerie van WVC de ene
bezuinigingsmaatregel door de
andere wordt gevolgd.
ALMELO (ANP) - De politie in Almelo is op zoek naar een auto
mobilist die een man die op krukken liep met opzet heeft aange
reden en mishandeld.
Toen de 32-jarige J.I. uit Almelo zijn hond uitliet werd hy aangere
den door een auto, die het trottoir was opgereden De hond werd
daarby op slag gedood. I., die als gevolg van een verkeersonge
val op krukken liep. kwam ten val. De bestuurder van de auto'
stapte vervolgens uit en bewerkte zyn slachtoffer met één van
de krukken. De man brak hierdoor een nog niet genezen been
opnieuw en liep verwondingen aan het hoofd op.
De dader vluchtte na het gebeuren Zyn auto werd later op de
avond in Enschede aangetroffen Hoewel de indentiteit van de
automobilist bekend is, heeft de politie hem nog niet kunnen
aanhouden.
Volgens de Almelose politie moet het motief van de mishandeling
worden gezocht in een reeds lang bestaande vete tussen slacht
offer en dader.
Digros verlaagt tijdelijk de benzine prijs
P=benzinestation en parkeerterrein voor 150 auto s
