c
Waarborg voor
belangen van
de werknemers
Salarisvergelijking
bedrijfsleven en
overheid niet juist
LEZERS SCHRIJVEN
Ontwerp Europese richtlijn
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1982
Meningen
3-
Schrijver dezes kan het ook niet helpen dat in het wereldje dat zich met de Europese
Gemeenschap bezighoudt een ontwerp richtlijn van de Europese Commissie naar hem
is genoemd. Voluit heet die ontwerprichtlijn: „Ontwerp-richtlijn van de Europese Ge
meenschappen inzake voorlichting en raadpleging van de werknemers in ondernemin
gen met ingewikkelde en in het bijzonder een transnationale structuur".
Dat is een hele mond vol en daarom
noemt men dit voorstel in de Eu
ropese Commissie het dagelijks
bestuur van de EG) kortheidshal
ve Vredeling-richtlijn, omdat ik
binnen de Europese Commissie
de eerste verantwoordelijkheid
had voor het tot stand komen van
het ontwerp, zoals dat is inge
diend bij de Raad van Ministers
van de EG en bij het Europese
parlement.
Deze richtlijn (het is nog een ont
werp, maar voor het gemak spre
ken we in het vervolg van „richt
lijn) sluit aan bij een aantal reeds
bestaande EG-richtüjnen op het
terrein van het arbeidsrecht. Dat
zijn de richtlijnen inzake collec
tief ontslag, de verkregen rech
ten van werknemers bij de over
gang van ondernemingen van de
ene naar de andere eigenaar, en
de rechten van werknemers bij
faillissement van de onderne
ming.
In zoverre is de Vredeling-richtlijn
enigszins te vergelijken met onze
Wet op de Ondernemingsraden
Een richtlijn in de Europese Ge
meenschap is bedoeld als juri
disch instrument, waarbij de re
geringen van de EG-landen ver
plicht zijn hun nationale wetge
ving aan de doelstellingen van de
richtlijn aan te passen.
In die zogenaamde Europese richt-
lijk gaat het om de opvulling van
een lacune. Binnen de EG ken
nen we vrijheid van goederen
verkeer over de grenzen, vrijheid
van verplaatsing van werkne
mers en kapitaal en vrijheid van
vestiging voor ondernemers en
vrije beroepen. De inspraak en
medezeggenschap van werkne
mers in de bedrijven is evenwel
zuiver nationaal geregeld. Tus
sen de afzonderlijke landen be
staan grote verschillen, maar een
ding hebben de nationale rege
lingen over werknemers-in
spraak gemeen: ze reiken niet
verder dan de nationale grenzen.
Je kan het ook zo zeggen: binnen
de EG is de internationale be
sluitvorming op regeringsniveau
geregeld in de EG-ministerraad,
met een (begin van) democrati
sche controle door het recht
streeks gekozen Europese Parle
ment. De bedrijfsdemocratie is
echter alleen nationaal geregeld,
in geheel verschillende vormen.
In sommige landen is dit wettelijk
vastgelegd, bijvoorbeeld in Ne
derland in de Wet op de Onder
nemingsraden en in Duitsland in
de Wet op de Mitbestimmung. In
andere EG-landen, zoals Enge
land en Italië, berust de inspraak
die bindend zijn voor de bedrij
ven die zich in andere landen be
vinden. Vaak hebben die beslis
singen, grote gevolgen voor de
werknemers in die andere lan
den. Denk maar eens aan beslui
ten over stilleggen, inkrimpen of
verplaatsen van bedrijven. De
voorlichting en inspraak (raad
pleging) van werknemers op na
tionaal niveau heeft in zo'n situa
tie alleen zin als dit over de natio
nale grenzen heen geregeld kan
worden. Dat is de bedoeling van
de Vredeling-nchtlyn.
Deze richtlijn bestaat uit twee de
len. Het ene deel betreft de infor
matie en consultatie (voorlich
ting en raadpleging) van werkne
mers by transnationale onderne
mingen (dat was de eigenlijke
drijfveer). Het tweede deel be
treft de informatie en consultatie
van werknemers in ondernemin
gen met meerdere dochteronder
nemingen of vestigingen binnen
een land dat lid is van de EG. Dit
tweede deel was noodzakelijk
omdat men binnen de EG multi
nationale ondernemingen, met
door
Henk Vredeling
vestigingen over de grens niet
anders mag behandelen dan on
dernemingen die slechts binnen
een land, dat lid is van de EG,
meerdere vestigingen heeft
werknemers op onderlinge De leiding van de hoofdonderne-
Bedrijven moeten volgens Vredeling worden verplicht hun werknemers te informeren over het bedrijf, bijvoorbeeld over eventueel
stilleggen van de produktie. Onaangename "verrassingen" kunnen dan zo veel mogelijk worden voorkomen, zoals de deining die
ontstond door het plotselinge besluit van de Ford directie de montage fabriek in Amsterdam te sluiten. De werknemers wisten nergens
van en konden pas achteraf hun ongenoegen kenbaar maken via een protestoptocht.
afspraken tussen werkgevers
werknemers.
De bedoeling van die Vredeling-
richtlijn is om de verschillende
nationale regelingen in een Euro
pees verband te brengen, omdat
vele ondernemingen zich over de
nationale grenzen heen uitstrek
ken door het vestigen van doch
terondernemingen en filialen in
andere EG-landen (en daar bui
ten). Dit geldt zowel voor onder
nemingen die hun hoofdkantoor
binnen de EG gevestigd hebben
(zoals in Nederland bijvoorbeeld
Philips. Unilever, AKZO en
Shell), als voor ondernemingen
waarvan het hoofdkantoor zich
buiten de EG bevindt (bijvoor
beeld Ford, General Electric,
Volvo of Japanse bedrijven).
Deze transnationale ondernemin
gen (ook wel multinationale on
dernemingen genoemd) nemen
dikwijls centrale beslissingen
Rijksambtenaren
In deze krant is een artikel verschenen
van F. de Kam en F. Nypels onder de
titel „De voorsprong van de Ambte-
tenaar". De schrijvers begeven zich op
het voor hen zo geliefde terrein van de
salaris vergelijking tussen overheid en be-
door
Theo Sonneveld
drijfsleven. Men berekent dan wat bij één
zelfde bruto inkomen bedrijfsleven-over-
heid, de ambtenaar netto meer over
houdt. Nu zeggen zulk soort van vergelij
kingen niets. Het gaat namelijk om de
vergelijking van functies en de inkomens
bij die functies bij overheid en bedrijfsle-
Los daarvan is het rekenvoorbeeld van de
schrijvers onjuist. Bij een bruto inkomen
van f2750,- in het bedrijfsleven kan geen
bruto loon van de ambtenaar worden ge
steld van f2702,-, zoals in het artikel
wordt gedaan.
Waar bij de overheid rekening mee moet
worden gehouden is de aow-premie en de
kortingen die inmiddels hebben plaatsge
vonden ook moet worden gekeken naar
datgene wat hij zou hebben gekregen in
dien het trendbeleid zou zijn uitgevoerd,
als de overheidswerkgever zich zou heb
ben gehouden aan de overeenkomst over
het trendbeleid met de centrales van
overheidspersoneel
Wanneer een en ander verwerkt wordt in
cijfers, dan komt een bruto loon van
f2750,- bij de ambtenaar neer op een
schaalloon van circa f 2266,50. Dat schaal-
loon zou bij een juiste toepassing van de
trend circa f200,- hoger gelegen hebben
en derhalve dan f2466,50 zijn geweest,
terwijl de aow-premie f283,50 bedraagt
waardoor het bruto loon op f 2750,- komt.
In dit geval is dus de f 2750,- als uitgangs
punt voor de berekening genomen om
het rekenvoorbeeld van de heren De Kam
en Nypels vergelijkbaar te houden.
Deze berekening loopt dan als volgt:
Bruto loon
Achterstand
Premie AOW-AWW
Schaalloon
Pensioenverhaal-premie
Inhouding 1982-
Sociale lasten
Loonbelasting
Premie ziektekosten mini
netto interim-uitkering
Op jaarbasis is dit
20.391,24 21.858,84
Vakantietoeslag:
Ambtenaar 12 x 183,08
(bodembedrag p. mnd.) is:
Werknemer: ),5 pet
van 12 x 2750,-
Loonbelasting bijzonder
tarief 27,5 procent
Loonbelasting werknemer
20,9 pet.
Netto vakantiegeld
n.v.t. 509,51
n.v.t. 265.72
n.v.t 531.82
1592,80 1167.95
21.984,04 23.026,79
dat de IZA's (de ziekte!
verzekeringen voor ambtenaren) niet allen een
gelijk premiepercentage kennen. Het toeval dat
men (toevallig) in een relatief laag of hoog IZA-
percentage valt, is bij een gemeente-ambtenaar
te groot.
Voorts is geen rekening gehouden met de kosten
voor de vut vervroegd uittreden). Het over
heidspersoneel betaalt daar ook voor, maar in
het bedrijfsleven is het volstrekt toevallig of
men wel voor de vut mee moet betalen of niet
Dat kan per bedrijfltak) verschillen.
Evenzo is niet meegenomen het vakantiebedrag
per kind, omdat dit per 1 januari 1983 is verval
len en wij per slot van rekening nu praten over
wat het kabinet in 1983 en volgende jaren van
Welke conclusie kan er nu worden getrokken uit
dit verhaal? Dat de ambtenaren ca f1500,- per
jaar achterlopen of dat het bedrijfsleven zoveel
voorloopt? Zoals eerder gezegd, dit soort verge
lijkingen zeggen niets. Voor twee bedrijven of
bedrijfstakken in de particuliere sector kan
men dezelfde vergelijkingen maken met even
eens verschillende uitkomsten. Vandaar ook
dat niet specifiek de werknemer uit het kran-
tenbedrijf is genomen en de pensioenpremie is
gesteld op het gemiddelde, zoals het Centraal
Plan Bureau dat heeft berekend.
De conclusie is dan ook dat de vergelijking die de
schrijvers hebben gemaakt onjuist zijn. Wil
men de ontwikkeling in de tijd bezien, iets waar
de schrijvers in hun conclusie op duiden, dan
moet wel steeds dezelfde groep ambtenaren
vergeleken worden met dezelfde groep particu
liere werknemers, zoals dat is gebeurd in het
hier uitgewerkte voorbeeld
(Theo Sonneveld is secretaris van de ACOP, de
Algemene Centrale voor Overheidspersoneel).
ming (het beslissingscentrum)
moet volgens de richtlijn half
jaarlijks de leiding van haar
dochterondernemingen met
minstens honderd werknemers
informatie verschaffen over de
werkzaamheden van het gehele
concern. De directie van die
plaatselijke onderneming moet
die informatie onmiddellijk
doorgeven aan de vertegenwoor
digers van de werknemers in die
onderneming (in ons land is dit
de ondernemingsraad).
Als dat niet gebeurt, moet de direc
tie van de moederonderneming
die informatie rechtstreeks aan
de werknemersvertegenwoordi
gers van de lokale onderneming
doorgeven als daarom wordt ver
zocht.
De verstrekte informatie dient met
name betrekking te hebben op
alle plannen die belangrijke ge
volgen voor werknemers kunnen
hebben, vooral:
de struktuur van de onderne
ming en het personeelsbeleid,
werkgelegenheid. rationalise-
ringsplannen, invoering van
nieuwe arbeidsmethoden;
de economische en financiële
Meningen op deze
pagina zijn voor
rekening van de
auteurs
Binnen de Europese Gemeen
schap hebben de regeringen
een regelmatig contact. Dat
geldt ook voor werkgevers,
die elkaar geregeld trefTen.
Maar de rechten van de Eu
ropese werknemers zijn niet
of slecht geregeld.
Als Europees Commissaris
heeft ir. Henk Vredeling zich
daar nogal voor ingespan
nen. De richtlijn, waarin de
inspraak van werknemers
over de grenzen heen gere
geld moet worden, is dan
ook naar hem genoemd.
In het eerste van twee artike
len legt Vredeling uit wat nu
precies het belang van de
richtlijn is. Hoe moet de in
spraak van werknemers van
bedrijven met vestigingen
in meerdere landen geregeld
worden?
In de tweede aflevering zal hij
nagaan hoe zijn voorstel
vervolgens door conserva
tief Europa grondig is uitge
kleed. Het Europerse Parle
ment zal volgende maand
over de Vredeling richtlijk
stemmen
gang van zaken en de produktie-
en investeringsprogramma's
Naast deze informatieplicht van de
directie van de moederonderne
ming tegenover de directie van
de dochteronderneming (en deze
weer tegenover haar werkne
mers) voorziet de richtlijn ook in
een plicht om de werknemers
vertegenwoordigers te raadple
gen in de volgende gevallen:
stil leggen of inkrimpen, ver
plaatsen of uitbreiden van werk
zaamheden;
het aangaan of beeindigen van
duurzame samenwerking met
andere bedrijven.
De hoofddirectie van de moeder
onderneming moet de directie
van de dochterondernemingen
uiterlijk veertig dagen voor de
beslissing hierover informeren.
De plaatselijke directie moet ver
volgens haar werknemersverte
genwoordigers over deze voorge
nomen beslissing raadplegen.
Als de werknemersvertegen
woordigers vinden dat door die
beslissing hun belangen wezen
lijk worden geraakt, moeten zij
hierover met de directie van de
dochteronderneming kunnen
onderhandelen.
Als de directie van de betreffende
dochteronderneming(en) hier
aan niet kan of wil voldoen, dan
kunnen de plaatselijke werkne
mersvertegenwoordigers zich
via de afgevaardigden wenden
tot de hoofddirectie van de moe
deronderneming. ook als die ge
vestigd is in andere landen van
de EG
Voor het geval die hoofddirectie
van het beslissingscentrum voor
het multinationale concern zich
bevindt in een land buiten de EG
(bijvoorbeeld in de Verenigde
Staten, Japan of Zweden), dan
berust de plicht tot informatie en
raadpleging by een instantie in
de EG. die dat concern zelf kan
aanwijzen. Of als dat met ge
beurt, bij de dochteronderne
ming met het grootste aantal
werknemers.
Internationale ondernemingen
beslissingen die bindend zijn
bedrijven die zich in andere landen bevinden Vaak hebben die be
slissingen grote gevolgen poor werknemers in die andere landen, zoals in
het geval van Ford. Een Hollandse montage-technicus zit verslagen bij de
Ford Transitbusjes op de lopende band. De directie in Engeland heeft
besloten zijn bedrijf te sluiten.
Het plaatsen van brieven van lezers betekent niet dat de
redactie de daarin weergegeven mening onderschrijft.
Brieven kunnen van redactiewege worden ingekort.
Ambtenaren
Met veel interesse heb ik uw arti
kel gelezen over de voorsprong
van ambtenaren in deze krant
van 13 november. Graag wil ik
reageren op een aantal punten in
uw artikel. Ten eerste de aow-
premie. Dat de betaling door het
rijk van deze premie pas in 1963
is ingegaan, heb ik in uw stuk ge
mist. Evenzo dat wij bij deze om
mezwaai 5,6 procent van ons sa
laris hebben ingeleverd.
Ten tweede de kindertoelage in het
vakantiegeld. Tijdens discussies
in familie- en kennissenkring
werd ik daarover 'aangevallen'.
In mijn geval is dit jaarlijks
f300,-, per 1 januari 1983 moet ik
dit inleveren. Een van onze huis
vrienden, werkend in de grafi
sche sector, vertelde mij echter,
dat hy jaarlijks vijf keer een gra
tificatie ontvangt van f70,- en
met Kerst een kerstpakket ter
waarde van f70,-. In totaal dus
f 420,-Daaruit bleek dat hij jaar
lijks f 420,- meer had. En dan
praat ik niet eens over de 13de
maand die in veel bedrijven
wordt gegeven.
Tot slot stelt u vast dat er bij mini
maal en modaal een verschil
blijft van f 250,- ïetto in het voor
deel van de ambtenaar. Nu zet ik
mijzelf even naast de werknemer
in het vrije bedrijf. Als ambte
naar krijg ik per maand f250,-
netto meër in handen. De werk
nemer in het vrije bedrijf is ver
plicht verzekerd en betaalt daar
voor een procentuele premie,
waarvan de helft door de werk
gever wordt betaald. Ik, als rijks
ambtenaar in vaste dienst, kan
niet veplicht worden verzekerd
en moet een vrijwillige verzeke
ring afsluiten. Daarvoor betaal ik
voor 2 volwassenen en een zoon
boven de zestien jaar f 420,- gul
den per maand! Deze premie is
voor elke ambtenaar tot aan de
loongrens gelijk. Van deze f 420,-
krijg ik de helft (f210,-) terug. Ik
houd dus f 40,- meer over dan de
andere werknemer. Deze terug
gave door het rijk is geen ver
plichting, maar een verworven
recht.
Mijn conclusie is dan ook dat u be
treffende de hetze ais zouden alle
ambtenaren topsalarissen ver
dienen nog een beetje olie op het
vuur hebt gegooid.
P.J. Plug,
Kalmoeskreek 3,
Leiderdorp
neemt, dan krijg hij mooi geen
uitkering. Maar meneer Schwie-
tert ontvangt na 4 dagen op de
loonlijst gestaan te hebben
f225.000,-.
Ik heb zelf 10 jaar gevaren als vis
ser en ben in het bezit van een
volkstuin, daar is geen woord
van gelogen. Van defensie heb ik
geen verstand, maar landbouw
en visserij lijkt me wel wat. Een
graat(d) heb ik ook, maar dan in
mijn keel. Ik heb namelijk net
vis gegeten.
W. van Beelen
Leon Senfstraat 20
Noord wijk
Russen
Schwietert
Ik vind dat er maar weinig gerea
geerd wordt op het geval
Schwietert. Of is heel Nederland
de vorige regeringsperiode in
slaap gewiegeld? Als een gewone
arbeider het na 4 jaar met meer
ziet zitten bij zyn baas en ontslag
Even commentaar op het stukje in
uw krant van 12 november over
kernwapens en aardgasleiding
van de heer Kromhout.
Voorop even nadrukkelijk dit: ik
ben geen communist, ook niet
sympathiserend, al wordt dat ten
onrechte gelijk gezegd of ge
dacht van iemand die niet bij
voorbaat de Russen de Zwarte
Piet toeschuift.
Nu mijn reactie: er wordt door ver
schillende mensen die werken in
de politiek en ook daarbuiten bij
voorbaat al aangenomen dat bij
een oorlog de Russen onze toe
komstige vijand zal zijn. Ik vraag
mij dan echter steeds af hoe het
komt dat zij daar zo zeker van
zyn?
Als men het gebeuren van de laat
ste jaren objectief bekijkt, is het
dan niet in principe hetzelfde
wat de Amerikanen en de Rus
sen uitspoken? Wat Rusland in
bijvooorbeeld Afghanistan en
Polen probeert, dat doet Ameri
ka misschien in andere mate
toch ook in Latijns-Amerikaanse
landen door wapens te leveren
aan regeringen die daar een dic
tatuur willen handhaven ten kos
te van vele - vaak onschuldige -
mensenlevens.
Dan komt meestal het argument
voor de dag dat toch de Amerika
nen ons land in de oorlog '40-'45
hebben bevrijd, en wij ze dus
daar nog dankbaar voor moeten1
zijn, geldt dat dan ook als excuus
voor wat deze Amerikaanse rege
ring uitspookt? Hebben ten eer
ste de Russen aan onze bevrij
ding niet net zo'n groot aandeel
gehad als de Amerikanen, en is
ten tweede daarbij ook hun land
niet grotendeels verwoest door
de Duitsers, al wordt dit laatste
soms al te gemakkelijk vergeten!
Dit argument kunnen we dus rus
tig terzijde schuiven. Dat de heer
Heemskerk het plaatsen van
kernwapens beslissen over leven
en dood noemt, daar ben ik het
mee eens, het zijn toch immers
afschuwelijke wapens die bij ge
bruik een massale slachting te
weeg brengen onder de mens
heid.
Worden kernwapens geplaatst in
een klem landje als Nederland
met zyn dichte bevolking dan is
het risico voor ons vele malen
groter. Ik denk daarom dat ieder
christelijk en vooral weldenkend
mens hiet botweg tegen mag, en
eigenlijk moet zijn!
Volgens u zijn ze nodig voor de
zelfverdediging, hieraan twijfel
ik ten sterkste. Er is namelijk
reeds veel te veel van dit oorlog
stuig geproduceerd, dat de kans
steeds groter wordt dat een of an
dere gek het geweld laat losbar
sten, de gehele wereld met al zijn
mensen zelfs wel meerdere ke
ren vernietigd kan worden. Waar
blijft dan de zelfverdediging, zo
na kom je dan niet meer, vergeet
dat maar rustig!
Ook het verschil tussen de aanleg
van de Russische aardgasleiding
en het leveren van Amerikaaans
graan zie ik iets anders. U zegt
dat het dollars onttrekt die dan
niet voor militaire doeleinden
kunnen worden gebruikt. Wel
wat naïef lijkt my, wat dacht u
van geldelijk gewin in dit geval,
geld stinkt immers nooit, ook al
is het van de grootste politieke
tegenstrever.
De aanleg van de Siberische pijp
leiding zou volgens u door Viet
namese dwangaarbeiders wor
den gedaan. Heeft u dit gehoord
of gelezen en voetstoots aange
nomen of zich persoonlyk op de
hoogte gesteld?
Kom, heer Kromhout, iets meer
objectief de zaak bekijken en be
luisteren, van meer dan één kant
in ieder geval, de eindconclusie
valt dan vast iets anders uit.
W. Ruigrok
Vinkenlaan 20
2201 BS Noordwijk
Onderwij s-
staking
Het onderwijs staat de laatste we
ken volop in de belangstelling.
Niemand in het onderwijs is het
eens met de maatregelen van de
nieuwe minister. Eén op de tien
scholen is zelfs in staking ge
gaan. Dat hadden er ovengens
veel meer kunnen zijn als meer
dere mensen lid waren geweest
van een vakbond. Veel onduide
lijkheid was er bovendien over
het doel van de staking de kor
ting op de salarissen of de kwali
teit van het onderwys. Voor de
bonden was het eerste prioriteit,
de scholen willen nadrukkelyker
ingaan op het tweede, met name
het verloren gaan van de werkge
legenheid.
Onze school bijvoorbeeld moet
met ingang van januan'83 een
leerkracht missen. Een enthou
siaste onderwyzeres die erg
graag voor de 80% uitkering wil
blijven werken. Zo zijn er straks
duizenden die dolgraag zouden
willen, maar het domweg niet
mogen. En dat terwijl het werk
zich op de scholen aan het opsta
pelen is. Straks de combina
tieklas naast de klassen van 30 en
meer leerling!» ai jan nlang
wordt er gevochten voor kleinere
klassen, nu komt er steeds meer
werk voor steeds minder men-
Het is tnest en uiterst frustrerend
om voor een klas te staan waar
zoveel kinderen in zitten datje al
bly bent dat alles ordelyk ver
loopt. Aan individuele hulp kom
je nauwelijks toe. en dat in de
wetenschap dat duizenden leer
krachten die hulp wel wfllei M
ven, maar niet mogen. Die 20%
wil ik nu wel vast inleveren
(straks moet ik misschien óók
voor 80% thuis zitten), maar dan
wil ik ook graag enkele kinderen
"inleveren" voor werkloze leer
krachten.
Daarom erger ik me zo aan die be
ruchte 1,65%. Het gros van de
leerkrachten vindt dat het punt
niet Ik denk dat velen met my
bereid zyn om méér in te leveren,
in ruil voor wat taakverlichting,
zodat de nu nog werkende leer
krachten enthousiast blyven en
de werkloze leerkrachten weer
enthousiast worden. De leerlin
gen zullen daar de vruchten van
kunnen plukken. En dat wordt
toch zeker bedoeld met de "kwa
liteit van het onderwys".
Het huidige beleid is een systema
tische afbraak van het hele on
derwys. Vooral de demotiveren
de werking op de mensen in het
veld is iets wat de minister toch
wakker zou moeten schudden.
Structureel zit er duidelyk iets
fout en als daar niet snel veran
dering in komt, dan zie ik de toe
komst zeer somber in.
Theo v d Veer
Ciusiusweg 48
Noord wyk,
leerkracht aan de
Floraschool in
Oegstgeest
